കൃഷ്ണ യജുര്വേദീയ തൈത്തിരീയ സംഹിതായാ-ന്ദ്വിതീയകാണ്ഡേ തൃതീയഃ പ്രശ്നഃ – ഇഷ്ടിവിധാനം
ഓ-ന്നമഃ പരമാത്മനേ, ശ്രീ മഹാഗണപതയേ നമഃ,
ശ്രീ ഗുരുഭ്യോ നമഃ । ഹ॒രിഃ॒ ഓമ് ॥
ആ॒ദി॒ത്യേഭ്യോ॒ ഭുവ॑ദ്വദ്ഭ്യശ്ച॒രു-ന്നിര്വ॑പേ॒-ദ്ഭൂതി॑കാമ ആദി॒ത്യാ വാ ഏ॒ത-മ്ഭൂത്യൈ॒ പ്രതി॑ നുദന്തേ॒ യോ-ഽല॒-മ്ഭൂത്യൈ॒ സ-ന്ഭൂതി॒-ന്ന പ്രാ॒പ്നോത്യാ॑ദി॒ത്യാനേ॒വ ഭുവ॑ദ്വത॒-സ്സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ ത ഏ॒വൈന॒-മ്ഭൂതി॑-ങ്ഗമയന്തി॒ ഭവ॑ത്യേ॒വാ ഽഽദി॒ത്യേഭ്യോ॑ ധാ॒രയ॑ദ്വ-ദ്ഭ്യശ്ച॒രു-ന്നിര്വ॑പേ॒-ദപ॑രുദ്ധോ വാ-ഽപരു॒ദ്ധ്യമാ॑നോ വാ-ഽഽദി॒ത്യാ വാ അ॑പരോ॒ദ്ധാര॑ ആദി॒ത്യാ അ॑വഗമയി॒താര॑ ആദി॒ത്യാനേ॒വ ധാ॒രയ॑ദ്വത॒- [ധാ॒രയ॑ദ്വതഃ, സ്വേന॑] 1
-സ്സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ ത ഏ॒വൈനം॑-വിഁ॒ശി ദാ᳚ദ്ധ്രത്യനപരു॒ദ്ധ്യോ ഭ॑വ॒ത്യദി॒തേ-ഽനു॑ മന്യ॒സ്വേ-ത്യ॑പരു॒ദ്ധ്യമാ॑നോ-ഽസ്യ പ॒ദമാ ദ॑ദീതേ॒യം-വാഁ അദി॑തിരി॒യമേ॒വാസ്മൈ॑ രാ॒ജ്യമനു॑ മന്യതേ സ॒ത്യാ-ഽഽശീരിത്യാ॑ഹ സ॒ത്യാമേ॒വാ-ഽഽശിഷ॑-ങ്കുരുത ഇ॒ഹ മന॒ ഇത്യാ॑ഹ പ്ര॒ജാ ഏ॒വാസ്മൈ॒ സമ॑നസഃ കരോ॒ത്യുപ॒ പ്രേത॑ മരുത- [പ്രേത॑ മരുതഃ, സു॒ദാ॒ന॒വ॒ ഏ॒നാ] 2
-സ്സുദാനവ ഏ॒നാ വി॒ശ്പതി॑നാ॒-ഽഭ്യ॑മുഗ്മ് രാജാ॑ന॒മിത്യാ॑ഹ മാരു॒തീ വൈ വി-ഡ്ജ്യേ॒ഷ്ഠോ വി॒ശ്പതി॑-ര്വി॒ശൈവൈനഗ്മ്॑ രാ॒ഷ്ട്രേണ॒ സമ॑ര്ധയതി॒ യഃ പ॒രസ്താ᳚-ദ്ഗ്രാമ്യവാ॒ദീ സ്യാ-ത്തസ്യ॑ ഗൃ॒ഹാ-ദ്വ്രീ॒ഹീനാ ഹ॑രേച്ഛു॒ക്ലാഗ്ശ്ച॑ കൃ॒ഷ്ണാഗ്ശ്ച॒ വി ചി॑നുയാ॒ദ്യേ ശു॒ക്ലാ-സ്സ്യുസ്തമാ॑ദി॒ത്യ-ഞ്ച॒രു-ന്നിര്വ॑പേദാദി॒ത്യാ വൈ ദേ॒വത॑യാ॒ വിഡ്വിശ॑മേ॒വാ-ഽവ॑ ഗച്ഛ॒- [ഗച്ഛതി, അവ॑ഗതാ-ഽസ്യ॒] 3
-ത്യവ॑ഗതാ-ഽസ്യ॒ വിഡന॑വഗതഗ്മ് രാ॒ഷ്ട്ര-മിത്യാ॑ഹു॒ര്യേ കൃ॒ഷ്ണാ-സ്സ്യുസ്തം-വാഁ ॑രു॒ണ-ഞ്ച॒രു-ന്നിര്വ॑പേ-ദ്വാരു॒ണം-വൈഁ രാ॒ഷ്ട്രമു॒ഭേ ഏ॒വ വിശ॑-ഞ്ച രാ॒ഷ്ട്ര-ഞ്ചാവ॑ ഗച്ഛതി॒ യദി॒ നാവ॒ഗച്ഛേ॑ദി॒മ-മ॒ഹമാ॑ദി॒ത്യേഭ്യോ॑ ഭാ॒ഗ-ന്നിര്വ॑പാ॒മ്യാ ഽമുഷ്മാ॑-ദ॒മുഷ്യൈ॑ വി॒ശോ-ഽവ॑ഗന്തോ॒-രിതി॒ നിര്വ॑പേ-ദാദി॒ത്യാ ഏ॒വൈന॑-മ്ഭാഗ॒ധേയ॑-മ്പ്രേ॒ഫ്സന്തോ॒ വിശ॒മവ॑ [വിശ॒മവ॑, ഗ॒മ॒യ॒ന്തി॒ യദി॒] 4
ഗമയന്തി॒ യദി॒ നാവ॒ഗച്ഛേ॒ദാശ്വ॑ത്ഥാ-ന്മ॒യൂഖാ᳚ന്-ഥ്സ॒പ്ത മ॑ദ്ധ്യമേ॒ഷായാ॒മുപ॑- ഹന്യാദി॒ദമ॒ഹ-മാ॑ദി॒ത്യാ-ന്ബ॑ധ്നാ॒മ്യാ ഽമുഷ്മാ॑ദ॒മുഷ്യൈ॑ വി॒ശോ-ഽവ॑ഗന്തോ॒രിത്യാ॑ദി॒ത്യാ ഏ॒വൈന॑-മ്ബ॒ദ്ധവീ॑രാ॒ വിശ॒മവ॑ ഗമയന്തി॒ യദി॒ നാ-ഽവ॒ഗച്ഛേ॑-ദേ॒ത-മേ॒വാ-ഽഽദി॒ത്യ-ഞ്ച॒രു-ന്നിര്വ॑പേ-ദി॒ദ്ധ്മേ-ഽപി॑ മ॒യൂഖാ॒ന്-ഥ്സ-ന്ന॑ഹ്യേ-ദനപരു॒ദ്ധ്യ-മേ॒വാവ॑ ഗച്ഛ॒ത്യാശ്വ॑ത്ഥാ ഭവന്തിമ॒രുതാം॒-വാഁ ഏ॒ത -ദോജോ॒ യദ॑ശ്വ॒ത്ഥ ഓജ॑സൈ॒വ വിശ॒മവ॑ ഗച്ഛതി സ॒പ്ത ഭ॑വന്തി സ॒പ്ത ഗ॑ണാ॒ വൈ മ॒രുതോ॑ ഗണ॒ശ ഏ॒വ വിശ॒മവ॑ ഗച്ഛതി । 5
(ധാ॒രയ॑ദ്വതോ – മരുതോ – ഗച്ഛതി॒ – വിശ॒മവൈ॒ – ത – ദ॒ഷ്ടാദ॑ശ ച) (അ. 1)
ദേ॒വാ വൈ മൃ॒ത്യോ-ര॑ബിഭയു॒സ്തേ പ്ര॒ജാപ॑തി॒-മുപാ॑ധാവ॒-ന്തേഭ്യ॑ ഏ॒താ-മ്പ്രാ॑ജാപ॒ത്യാഗ്മ് ശ॒തകൃ॑ഷ്ണലാ॒-ന്നിര॑വപ॒-ത്തയൈ॒വൈഷ്വ॒മൃത॑-മദധാ॒ദ്യോ മൃ॒ത്യോ-ര്ബി॑ഭീ॒യാ-ത്തസ്മാ॑ ഏ॒താ-മ്പ്രാ॑ജാപ॒ത്യാഗ്മ് ശ॒തകൃ॑ഷ്ണലാ॒-ന്നിര്വ॑പേ-ത്പ്ര॒ജാപ॑തി-മേ॒വ സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ സ ഏ॒വാ-ഽസ്മി॒-ന്നായു॑-ര്ദധാതി॒ സര്വ॒മായു॑രേതി ശ॒തകൃ॑ഷ്ണലാ ഭവതി ശ॒തായുഃ॒ പുരു॑ഷ॒-ശ്ശ॒തേന്ദ്രി॑യ॒ ആയു॑ഷ്യേ॒വേന്ദ്രി॒യേ [ ] 6
പ്രതി॑ തിഷ്ഠതി ഘൃ॒തേ ഭ॑വ॒ത്യായു॒ര്വൈ ഘൃ॒ത-മ॒മൃത॒ഗ്മ്॒ ഹിര॑ണ്യ॒-മായു॑ശ്ചൈ॒വാസ്മാ॑ അ॒മൃത॑-ഞ്ച സ॒മീചീ॑ ദധാതി ച॒ത്വാരി॑ ചത്വാരി കൃ॒ഷ്ണലാ॒ന്യവ॑ ദ്യതി ചതുരവ॒-ത്തസ്യാ-ഽഽപ്ത്യാ॑ ഏക॒ധാ ബ്ര॒ഹ്മണ॒ ഉപ॑ ഹരത്യേക॒ധൈവ യജ॑മാന॒ ആയു॑ര്ദധാത്യ॒- സാവാ॑ദി॒ത്യോ ന വ്യ॑രോചത॒ തസ്മൈ॑ ദേ॒വാഃ പ്രായ॑ശ്ചിത്തി-മൈച്ഛ॒-ന്തസ്മാ॑ ഏ॒തഗ്മ് സൌ॒ര്യ-ഞ്ച॒രു-ന്നിര॑വപ॒-ന്തേനൈ॒വാ-ഽസ്മി॒- [-തേനൈ॒വാ-ഽസ്മിന്ന്॑, രുച॑-മദധു॒ര്യോ] 7
-ന്രുച॑-മദധു॒ര്യോ ബ്ര॑ഹ്മവര്ച॒സകാ॑മ॒-സ്സ്യാ-ത്തസ്മാ॑ ഏ॒തഗ്മ് സൌ॒ര്യ-ഞ്ച॒രു-ന്നിര്വ॑പേ-ദ॒മു-മേ॒വാ-ഽഽദി॒ത്യഗ്ഗ് സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ സ ഏ॒വാസ്മി॑-ന്ബ്രഹ്മവര്ച॒സ-ന്ദ॑ധാതി ബ്രഹ്മവര്ച॒സ്യേ॑വ ഭ॑വത്യുഭ॒യതോ॑ രു॒ക്മൌ ഭ॑വത ഉഭ॒യത॑ ഏ॒വാസ്മി॒-ന്രുച॑-ന്ദധാതി പ്രയാ॒ജേ പ്ര॑യാജേ കൃ॒ഷ്ണല॑-ഞ്ജുഹോതി ദി॒ഗ്ഭ്യ ഏ॒വാസ്മൈ᳚ ബ്രഹ്മവര്ച॒സമവ॑ രുന്ധ ആഗ്നേ॒യ-മ॒ഷ്ടാക॑പാല॒-ന്നിര്വ॑പേ-ഥ്സാവി॒ത്ര-ന്ദ്വാദ॑ശകപാല॒-മ്ഭൂമ്യൈ॑ [-ഭൂമ്യൈ᳚, ച॒രും-യഃ ഁകാ॒മയേ॑ത॒] 8
ച॒രും-യഃ ഁകാ॒മയേ॑ത॒ ഹിര॑ണ്യം-വിഁന്ദേയ॒ ഹിര॑ണ്യ॒-മ്മോപ॑ നമേ॒ദിതി॒ യദാ᳚ഗ്നേ॒യോ ഭവ॑ത്യാഗ്നേ॒യം-വൈഁ ഹിര॑ണ്യം॒-യഁസ്യൈ॒വ ഹിര॑ണ്യ॒-ന്തേനൈ॒വൈന॑-ദ്വിന്ദതേ സാവി॒ത്രോ ഭ॑വതി സവി॒തൃപ്ര॑സൂത ഏ॒വൈന॑-ദ്വിന്ദതേ॒ ഭൂമ്യൈ॑ ച॒രുര്ഭ॑വത്യ॒സ്യാമേ॒വൈന॑-ദ്വിന്ദത॒ ഉപൈ॑ന॒ഗ്മ്॒ ഹിര॑ണ്യ-ന്നമതി॒ വി വാ ഏ॒ഷ ഇ॑ന്ദ്രി॒യേണ॑ വീ॒ര്യേ॑ണര്ധ്യതേ॒ യോ ഹിര॑ണ്യം-വിഁ॒ന്ദത॑ ഏ॒താ- [ഏ॒താമ്, ഏ॒വ] 9
-മേ॒വ നിര്വ॑പേ॒ദ്ധിര॑ണ്യം-വിഁ॒ത്ത്വാ നേന്ദ്രി॒യേണ॑ വീ॒ര്യേ॑ണ॒ വ്യൃ॑ദ്ധ്യത ഏ॒താമേ॒വ നിര്വ॑പേ॒ദ്യസ്യ॒ ഹിര॑ണ്യ॒-ന്നശ്യേ॒ദ്യദാ᳚ഗ്നേ॒യോ ഭവ॑ത്യാഗ്നേ॒യം-വൈഁ ഹിര॑ണ്യം॒-യഁസ്യൈ॒ വ ഹിര॑ണ്യ॒-ന്തേനൈ॒വൈന॑-ദ്വിന്ദതി സാവി॒ത്രോ ഭ॑വതി സവി॒തൃ-പ്ര॑സൂത ഏ॒വൈന॑-ദ്വിന്ദതി॒ ഭൂമ്യൈ॑ ച॒രുര്ഭ॑വത്യ॒സ്യാം-വാഁ ഏ॒തന്ന॑ശ്യതി॒ യന്നശ്യ॑ത്യ॒സ്യാമേ॒വൈന॑-ദ്വിന്ദ॒തീന്ദ്ര॒- [ദ്വിന്ദ॒തീന്ദ്രഃ॑, ത്വഷ്ടു॒-സ്സോമ॑] 10
-സ്ത്വഷ്ടു॒-സ്സോമ॑-മഭീ॒ഷഹാ॑-ഽ പിബ॒-ഥ്സ വിഷ്വം॒-വ്യാഁ᳚ര്ച്ഛ॒-ഥ്സ ഇ॑ന്ദ്രി॒യേണ॑ സോമപീ॒ഥേന॒ വ്യാ᳚ര്ധ്യത॒ സ യദൂ॒ര്ധ്വമു॒ദവ॑മീ॒-ത്തേ ശ്യാ॒മാകാ॑ അഭവ॒ന്ഥ്സ പ്ര॒ജാപ॑തി॒മുപാ॑ധാവ॒-ത്തസ്മാ॑ ഏ॒തഗ്മ് സോ॑മേ॒ന്ദ്രഗ്ഗ് ശ്യാ॑മാ॒ക-ഞ്ച॒രു-ന്നിര॑വപ॒-ത്തേനൈ॒വാസ്മി॑ന്നിന്ദ്രി॒യഗ്മ് സോ॑മപീ॒ഥമ॑ദധാ॒ദ്വി വാ ഏ॒ഷ ഇ॑ന്ദ്രി॒യേണ॑ സോമ॒പീഥേന॑ര്ധ്യതേ॒ യ-സ്സോമം॒-വഁമി॑തി॒ യ-സ്സോ॑മവാ॒മീ സ്യാ-ത്തസ്മാ॑ [സ്യാ-ത്തസ്മൈ᳚, ഏ॒തഗ്മ്] 11
ഏ॒തഗ്മ് സോ॑മേ॒ന്ദ്രഗ്ഗ് ശ്യാ॑മാ॒ക-ഞ്ച॒രു-ന്നിര്വ॑പേ॒-ഥ്സോമ॑-ഞ്ചൈ॒വേന്ദ്ര॑-ഞ്ച॒ സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ താവേ॒വാസ്മി॑ന്നിന്ദ്രി॒യഗ്മ് സോ॑മപീ॒ഥ-ന്ധ॑ത്തോ॒ നേന്ദ്രി॒യേണ॑ സോമപീ॒ഥേന॒ വ്യൃ॑ദ്ധ്യതേ॒ യ-ഥ്സൌ॒മ്യോ ഭവ॑തി സോമപീ॒ഥമേ॒വാവ॑ രുന്ധേ॒ യദൈ॒ന്ദ്രോ ഭവ॑തീന്ദ്രി॒യം-വൈഁ സോ॑മപീ॒ഥ ഇ॑ന്ദ്രി॒യമേ॒വ സോ॑മപീ॒ഥമവ॑ രുന്ധേ ശ്യാമാ॒കോ ഭ॑വത്യേ॒ഷ വാവ സ സോമ॑- [സ സോമഃ॑, സാ॒ക്ഷാദേ॒വ] 12
-സ്സാ॒ക്ഷാദേ॒വ സോ॑മപീ॒ഥമവ॑ രുന്ധേ॒ ഽഗ്നയേ॑ ദാ॒ത്രേ പു॑രോ॒ഡാശ॑മ॒ഷ്ടാക॑പാല॒-ന്നിര്വ॑പേ॒ദിന്ദ്രാ॑യ പ്രദാ॒ത്രേ പു॑രോ॒ഡാശ॒മേകാ॑ദശകപാല-മ്പ॒ശുകാ॑മോ॒-ഽഗ്നിരേ॒വാസ്മൈ॑ പ॒ശൂ-ന്പ്ര॑ജ॒നയ॑തി വൃ॒ദ്ധാനിന്ദ്രഃ॒ പ്ര യ॑ച്ഛതി॒ ദധി॒ മധു॑ ഘൃ॒തമാപോ॑ ധാ॒നാ ഭ॑വന്ത്യേ॒തദ്വൈ പ॑ശൂ॒നാഗ്മ് രൂ॒പഗ്മ് രൂ॒പേണൈ॒വ പ॒ശൂനവ॑ രുന്ധേ പഞ്ച-ഗൃഹീ॒ത-മ്ഭ॑വതി॒ പാങ്ക്താ॒ ഹി പ॒ശവോ॑ ബഹു രൂ॒പ-മ്ഭ॑വതി ബഹു രൂ॒പാ ഹി പ॒ശവ॒- [പ॒ശവഃ॑, സമൃ॑ദ്ധ്യൈ] 13
-സ്സമൃ॑ദ്ധ്യൈ പ്രാജാപ॒ത്യ-മ്ഭ॑വതി പ്രാജാപ॒ത്യാ വൈ പ॒ശവഃ॑ പ്ര॒ജാപ॑തിരേ॒വാസ്മൈ॑ പ॒ശൂ-ന്പ്രജ॑നയത്യാ॒ത്മാ വൈ പുരു॑ഷസ്യ॒ മധു॒ യന്മദ്ധ്വ॒ഗ്നൌ ജു॒ഹോത്യാ॒ത്മാന॑മേ॒വ ത-ദ്യജ॑മാനോ॒-ഽഗ്നൌ പ്രദ॑ധാതി പ॒ങ്ക്ത്യൌ॑ യാജ്യാനുവാ॒ക്യേ॑ ഭവതഃ॒ പാങ്ക്തഃ॒ പുരു॑ഷഃ॒ പാങ്ക്താഃ᳚ പ॒ശവ॑ ആ॒ത്മാന॑മേ॒വ മൃ॒ത്യോര്നി॒ഷ്ക്രീയ॑പ॒ശൂനവ॑ രുന്ധേ ॥ 14 ॥
(ഇ॒ന്ദ്രി॒യേ᳚ – ഽസ്മി॒ന് – ഭൂമ്യാ॑ – ഏ॒താ – മിന്ദ്രഃ॒ – സ്യാ-ത്തസ്മൈ॒ – സോമോ॑ – ബഹു രൂ॒പാ ഹി പ॒ശവ॒ – ഏക॑ചത്വാരിഗ്മ്ശച്ച ) (അ. 2)
ദേ॒വാ വൈ സ॒ത്രമാ॑സ॒ത-ര്ധി॑പരിമിതം॒-യഁശ॑സ്കാമാ॒സ്തേഷാ॒ഗ്മ്॒ സോമ॒ഗ്മ്॒ രാജാ॑നം॒-യഁശ॑ ആര്ച്ഛ॒-ഥ്സ ഗി॒രിമുദൈ॒-ത്തമ॒ഗ്നിരനൂദൈ॒-ത്താവ॒ഗ്നീഷോമൌ॒ സമ॑ഭവതാ॒-ന്താവിന്ദ്രോ॑ യ॒ജ്ഞവി॑ഭ്ര॒ഷ്ടോ-ഽനു॒ പരൈ॒-ത്താവ॑ബ്രവീദ്യാ॒ജയ॑ത॒-മ്മേതി॒ തസ്മാ॑ ഏ॒താമിഷ്ടി॒-ന്നിര॑വപതാമാഗ്നേ॒യ-മ॒ഷ്ടാക॑പാലമൈ॒ന്ദ്ര-മേകാ॑ദശകപാലഗ്മ് സൌ॒മ്യ-ഞ്ച॒രു-ന്തയൈ॒വാ-ഽസ്മി॒-ന്തേജ॑ [തയൈ॒വാ-ഽസ്മി॒-ന്തേജഃ॑, ഇ॒ന്ദ്രി॒യ-മ്ബ്ര॑ഹ്മവര്ച॒സ-] 15
ഇന്ദ്രി॒യ-മ്ബ്ര॑ഹ്മവര്ച॒സ-മ॑ധത്താം॒-യോഁ യ॒ജ്ഞവി॑ഭ്രഷ്ട॒-സ്സ്യാ-ത്തസ്മാ॑ ഏ॒താമിഷ്ടി॒-ന്നിര്വ॑പേദാഗ്നേ॒യ-മ॒ഷ്ടാക॑പാലമൈ॒ന്ദ്ര-മേകാ॑ദശകപാലഗ്മ് സൌ॒മ്യ-ഞ്ച॒രും-യഁദാ᳚ഗ്നേ॒യോ ഭവ॑തി॒ തേജ॑ ഏ॒വാസ്മി॒-ന്തേന॑ ദധാതി॒ യദൈ॒ന്ദ്രോ ഭവ॑തീന്ദ്രി॒യമേ॒വാസ്മി॒-ന്തേന॑ ദധാതി॒ യ-ഥ്സൌ॒മ്യോ ബ്ര॑ഹ്മവര്ച॒സ-ന്തേനാ᳚ ഽഽഗ്നേ॒യസ്യ॑ ച സൌ॒മ്യസ്യ॑ ചൈ॒ന്ദ്രേ സ॒മാശ്ലേ॑ഷയേ॒-ത്തേജ॑ശ്ചൈ॒വാസ്മി॑-ന്ബ്രഹ്മവര്ച॒സ-ഞ്ച॑ സ॒മീചീ॑ [സ॒മീചീ᳚, ദ॒ധാ॒ത്യ॒ഗ്നീ॒ഷോ॒മീയ॒-] 16
ദധാത്യഗ്നീഷോ॒മീയ॒-മേകാ॑ദശകപാല॒-ന്നിര്വ॑പേ॒ദ്യ-ങ്കാമോ॒ നോപ॒നമേ॑ദാഗ്നേ॒യോ വൈ ബ്രാ᳚ഹ്മ॒ണ-സ്സ സോമ॑-മ്പിബതി॒ സ്വാമേ॒വ ദേ॒വതാ॒ഗ്॒ സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ സൈവൈന॒-ങ്കാമേ॑ന॒ സമ॑ര്ധയ॒ത്യുപൈ॑ന॒-ങ്കാമോ॑ നമത്യഗ്നീഷോ॒മീയ॑-മ॒ഷ്ടാക॑പാല॒-ന്നിര്വ॑പേ-ദ്ബ്രഹ്മവര്ച॒സകാ॑മോ॒-ഽഗ്നീഷോമാ॑ വേ॒വ സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ താവേ॒വാസ്മി॑-ന്ബ്രഹ്മവര്ച॒സ-ന്ധ॑ത്തോ ബ്രഹ്മവര്ച॒സ്യേ॑വ [ബ്രഹ്മവര്ച॒സ്യേ॑വ, ഭ॒വ॒തി॒ യദ॒ഷ്ടാക॑പാല॒-] 17
ഭ॑വതി॒ യദ॒ഷ്ടാക॑പാല॒-സ്തേനാ᳚-ഽഽഗ്നേ॒യോ യച്ഛ്യാ॑മാ॒കസ്തേന॑ സൌ॒മ്യ-സ്സമൃ॑ദ്ധ്യൈ॒ സോമാ॑യ വാ॒ജിനേ᳚ ശ്യാമാ॒ക-ഞ്ച॒രു-ന്നിര്വ॑പേ॒ദ്യഃ ക്ലൈബ്യാ᳚ദ്ബിഭീ॒യാ-ദ്രേതോ॒ ഹി വാ ഏ॒തസ്മാ॒-ദ്വാജി॑നമപ॒ക്രാമ॒ത്യഥൈ॒ഷ ക്ലൈബ്യാ᳚ദ്ബിഭായ॒ സോമ॑മേ॒വ വാ॒ജിന॒ഗ്ഗ്॒ സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ സ ഏ॒വാസ്മി॒-ന്രേതോ॒ വാജി॑ന-ന്ദധാതി॒ ന ക്ലീ॒ബോ ഭ॑വതിബ്രാഹ്മണസ്പ॒ത്യ-മേകാ॑ദശകപാല॒-ന്നിര്വ॑പേ॒-ദ്ഗ്രാമ॑കാമോ॒ [-നിര്വ॑പേ॒-ദ്ഗ്രാമ॑കാമഃ, ബ്രഹ്മ॑ണ॒സ്പതി॑മേ॒വ] 18
ബ്രഹ്മ॑ണ॒സ്പതി॑മേ॒വ സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ സ ഏ॒വാസ്മൈ॑ സജാ॒താ-ന്പ്ര യ॑ച്ഛതി ഗ്രാ॒മ്യേ॑വ ഭ॑വതി ഗ॒ണവ॑തീ യാജ്യാനുവാ॒ക്യേ॑ ഭവത-സ്സജാ॒തൈരേ॒വൈന॑-ങ്ഗ॒ണവ॑ന്ത-ങ്കരോത്യേ॒താമേ॒വ നിര്വ॑പേ॒ദ്യഃ കാ॒മയേ॑ത॒ ബ്രഹ്മ॒ന് വിശം॒-വിഁ നാ॑ശയേയ॒മിതി॑ മാരു॒തീ യാ᳚ജ്യാനുവാ॒ക്യേ॑ കുര്യാ॒-ദ്ബ്രഹ്മ॑ന്നേ॒വ വിശം॒-വിഁ നാ॑ശയതി ॥ 19
(തേജഃ॑ – സ॒മീചീ᳚ – ബ്രഹ്മവര്ച॒സ്യേ॑വ – ഗ്രാമ॑കാമ॒ – സ്ത്രിച॑ത്വാരിഗ്മ്ശച്ച ) (അ. 3)
അ॒ര്യ॒മ്ണേ ച॒രു-ന്നിര്വ॑പ-ഥ്സുവ॒ര്ഗകാ॑മോ॒-ഽസൌ വാ ആ॑ദി॒ത്യോ᳚-ഽര്യ॒മാ-ഽര്യ॒മണ॑മേ॒വ സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ സ ഏ॒വൈനഗ്മ്॑ സുവ॒ര്ഗം-ലോഁ॒ക-ങ്ഗ॑മയത്യര്യ॒മ്ണേ ച॒രു-ന്നിര്വ॑പേ॒ദ്യഃ കാ॒മയേ॑ത॒ ദാന॑കാമാ മേ പ്ര॒ജാ-സ്സ്യു॒രിത്യ॒സൌ വാ ആ॑ദി॒ത്യോ᳚-ഽര്യ॒മാ യഃ ഖലു॒ വൈ ദദാ॑തി॒ സോ᳚-ഽര്യ॒മാ-ഽര്യ॒മണ॑മേ॒വ സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ സ ഏ॒വാ- [സ ഏ॒വ, അ॒സ്മൈ॒ ദാന॑കാമാഃ] 20
-ഽസ്മൈ॒ ദാന॑കാമാഃ പ്ര॒ജാഃ ക॑രോതി॒ ദാന॑കാമാ അസ്മൈ പ്ര॒ജാ ഭ॑വന്ത്യര്യ॒മ്ണേ ച॒രു-ന്നിര്വ॑പേ॒ദ്യഃ കാ॒മയേ॑ത സ്വ॒സ്തി ജ॒നതാ॑മിയാ॒മിത്യ॒സൌ വാ ആ॑ദി॒ത്യോ᳚-ഽര്യ॒മാ- ഽര്യ॒മണ॑മേ॒വ സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ സ ഏ॒വൈന॒-ന്ത-ദ്ഗ॑മയതി॒ യത്ര॒ ജിഗ॑മിഷ॒തീന്ദ്രോ॒ വൈ ദേ॒വാനാ॑മാനുജാവ॒ര ആ॑സീ॒-ഥ്സ പ്ര॒ജാപ॑തി॒ -മുപാ॑ധാവ॒-ത്തസ്മാ॑ ഏ॒തമൈ॒ന്ദ്രമാ॑നുഷൂ॒ക-മേകാ॑ദശകപാല॒-ന്നി- [-മേകാ॑ദശകപാല॒-ന്നിഃ, അ॒വ॒പ॒-ത്തേനൈ॒വൈന॒മഗ്രം॑-] 21
-ര॑വപ॒-ത്തേനൈ॒വൈന॒-മഗ്ര॑-ന്ദേ॒വതാ॑നാ॒-മ്പര്യ॑ണയ-ദ്ബു॒ദ്ധ്നവ॑തീ॒ അഗ്ര॑വതീ യാജ്യാനുവാ॒ക്യേ॑ അകരോ-ദ്ബു॒ദ്ധ്നാ-ദേ॒വൈന॒മഗ്ര॒-മ്പര്യ॑ണയ॒ദ്യോ രാ॑ജ॒ന്യ॑ ആനുജാവ॒ര-സ്സ്യാ-ത്തസ്മാ॑ ഏ॒തമൈ॒ന്ദ്ര-മാ॑നുഷൂ॒ക-മേകാ॑ദശകപാല॒-ന്നിര്വ॑പേ॒-ദിന്ദ്ര॑മേ॒വ സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ സ ഏ॒വൈന॒-മഗ്രഗ്മ്॑ സമാ॒നാനാ॒-മ്പരി॑ണയതി ബു॒ദ്ധ്നവ॑തീ॒ അഗ്ര॑വതീ യാജ്യാനുവാ॒ക്യേ॑ ഭവതോ ബു॒ദ്ധ്നാ-ദേ॒വൈന॒-മഗ്ര॒മ്- [ബു॒ദ്ധ്നാ-ദേ॒വൈന॒-മഗ്ര᳚മ്, പരി॑] 22
-പരി॑ ണയത്യാനുഷൂ॒കോ ഭ॑വത്യേ॒ഷാ ഹ്യേ॑തസ്യ॑ ദേ॒വതാ॒ യ ആ॑നുജാവ॒ര-സ്സമൃ॑ദ്ധ്യൈ॒ യോ ബ്രാ᳚ഹ്മ॒ണ ആ॑നുജാവ॒ര-സ്സ്യാ-ത്തസ്മാ॑ ഏ॒ത-മ്ബാ॑ര്ഹസ്പ॒ത്യ-മാ॑നുഷൂ॒ക-ഞ്ച॒രു-ന്നിര്വ॑പേ॒-ദ്ബൃഹ॒സ്പതി॑-മേ॒വ സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ സ ഏ॒വൈന॒മഗ്രഗ്മ്॑ സമാ॒നാനാ॒-മ്പരി॑ണയതി ബു॒ദ്ധ്നവ॑തീ॒ അഗ്ര॑വതീ യാജ്യാനുവാ॒ക്യേ॑ ഭവതോ ബു॒ദ്ധ്നാ-ദേ॒വൈന॒-മഗ്ര॒-മ്പരി॑ ണയത്യാനുഷൂ॒കോ ഭ॑വത്യേ॒ഷാ ഹ്യേ॑തസ്യ॑ ദേ॒വതാ॒ യ ആ॑നുജാവ॒ര-സ്സമൃ॑ദ്ധ്യൈ ॥ 23 ॥
(ഏ॒വ – നിര – ഗ്ര॑-മേ॒തസ്യ॑ – ച॒ത്വാരി॑ ച) (അ. 4)
പ്ര॒ജാപ॑തേ॒-സ്ത്രയ॑സ്ത്രിഗ്മ്ശ-ദ്ദുഹി॒തര॑ ആസ॒-ന്താ-സ്സോമാ॑യ॒ രാജ്ഞേ॑-ഽദദാ॒-ത്താസാഗ്മ്॑ രോഹി॒ണീമുപൈ॒-ത്താ ഈര്ഷ്യ॑ന്തീഃ॒ പുന॑രഗച്ഛ॒-ന്താ അന്വൈ॒-ത്താഃ പുന॑രയാചത॒ താ അ॑സ്മൈ॒ ന പുന॑രദദാ॒-ഥ്സോ᳚-ഽബ്രവീ-ദൃ॒ത-മ॑മീഷ്വ॒ യഥാ॑ സമാവ॒ച്ഛ ഉ॑പൈ॒ഷ്യാമ്യഥ॑ തേ॒ പുന॑-ര്ദാസ്യാ॒മീതി॒ സ ഋ॒തമാ॑മീ॒-ത്താ അ॑സ്മൈ॒ പുന॑രദദാ॒-ത്താസാഗ്മ്॑ രോഹി॒ണീമേ॒വോപ॒- [രോഹി॒ണീമേ॒വോപ॑, ഐ॒ത്തം-യഁക്ഷ്മ॑] 24
-ത്തം-യഁക്ഷ്മ॑ ആര്ച്ഛ॒-ദ്രാജാ॑നം॒-യഁക്ഷ്മ॑ ആര॒ദിതി॒ തദ്രാ॑ജയ॒ക്ഷ്മസ്യ॒ ജന്മ॒ യ-ത്പാപീ॑യാ॒നഭ॑വ॒-ത്ത-ത്പാ॑പയ॒ക്ഷ്മസ്യ॒ യജ്ജാ॒യാഭ്യോ-ഽവി॑ന്ദ॒-ത്തജ്ജാ॒യേന്യ॑സ്യ॒യ ഏ॒വമേ॒തേഷാം॒-യഁക്ഷ്മാ॑ണാ॒-ഞ്ജന്മ॒ വേദ॒ നൈന॑മേ॒തേ യക്ഷ്മാ॑ വിന്ദന്തി॒സ ഏ॒താ ഏ॒വ ന॑മ॒സ്യ-ന്നുപാ॑-ഽധാവ॒-ത്താ അ॑ബ്രുവ॒ന്. വരം॑-വൃഁണാമഹൈ സമാവ॒ച്ഛ ഏ॒വ ന॒ ഉപാ॑യ॒ ഇതി॒ തസ്മാ॑ ഏ॒ത- [തസ്മാ॑ ഏ॒തമ്, ആ॑ദി॒ത്യ-ഞ്ച॒രും] 25
-മാ॑ദി॒ത്യ-ഞ്ച॒രു-ന്നിര॑വപ॒-ന്തേനൈ॒വൈന॑-മ്പാ॒പാ-ഥ്സ്രാമാ॑ദമുഞ്ച॒ന്. യഃ പാ॑പയ॒ക്ഷ്മഗൃ॑ഹീത॒-സ്സ്യാ-ത്തസ്മാ॑ ഏ॒തമാ॑ദി॒ത്യ-ഞ്ച॒രു-ന്നിര്വ॑പേദാദി॒ത്യാനേ॒വ സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ ത ഏ॒വൈന॑-മ്പാ॒പാ-ഥ്സ്രാമാ᳚ന്മുഞ്ചന്ത്യ-മാവാ॒സ്യാ॑യാ॒-ന്നിര്വ॑പേ-ദ॒മുമേ॒വൈന-॑മാ॒പ്യായ॑മാന॒-മന്വാ പ്യാ॑യയതി॒ നവോ॑നവോ ഭവതി॒ ജായ॑മാന॒ ഇതി॑ പുരോ-ഽനുവാ॒ക്യാ॑ ഭവ॒ത്യായു॑രേ॒വാസ്മി॒-ന്തയാ॑ ദധാതി॒ യമാ॑ദി॒ത്യാ അ॒ഗ്മ്॒ശുമാ᳚പ്യാ॒യയ॒ന്തീതി॑ യാ॒ജ്യൈവൈന॑മേ॒തയാ᳚ പ്യായയതി ॥ 26 ॥
(ഏ॒വോപൈ॒ -ത- മ॑സ്മി॒ന് – ത്രയോ॑ദശച) (അ. 5)
പ്ര॒ജാപ॑തി ര്ദേ॒വേഭ്യോ॒-ഽന്നാദ്യം॒-വ്യാഁദി॑ശ॒-ഥ്സോ᳚-ഽബ്രവീ॒ദ്യദി॒മാ-ല്ലോഁ॒കാ-ന॒ഭ്യ॑തി॒രിച്യാ॑തൈ॒ തന്മമാ॑സ॒ദിതി॒ തദി॒മാ-ല്ലോഁ॒കാ-ന॒ഭ്യത്യ॑രിച്യ॒തേന്ദ്ര॒ഗ്മ്॒ രാജാ॑ന॒-മിന്ദ്ര॑-മധിരാ॒ജ-മിന്ദ്രഗ്ഗ്॑ സ്വ॒രാജാ॑ന॒-ന്തതോ॒ വൈ സ ഇ॒മാ-ല്ലോഁ॒കാഗ് സ്ത്രേ॒ധാ-ഽദു॑ഹ॒-ത്ത-ത്ത്രി॒ധാതോ᳚-സ്ത്രിധാതു॒ത്വം-യഁ-ങ്കാ॒മയേ॑താന്നാ॒ദ-സ്സ്യാ॒ദിതി॒ തസ്മാ॑ ഏ॒ത-ന്ത്രി॒ധാതു॒-ന്നിര്വ॑പേ॒ദിന്ദ്രാ॑യ॒ രാജ്ഞേ॑ പുരോ॒ഡാശ॒- [പുരോ॒ഡാശ᳚മ്, ഏകാ॑ദശകപാല॒-] 27
-മേകാ॑ദശകപാല॒-മിന്ദ്രാ॑യാ-ധിരാ॒ജായേന്ദ്രാ॑യ സ്വ॒രാജ്ഞേ॒-ഽയം-വാഁ ഇന്ദ്രോ॒ രാജാ॒-ഽയമിന്ദ്രോ॑-ഽധിരാ॒ജോ॑-ഽസാവിന്ദ്ര॑-സ്സ്വ॒രാഡി॒മാനേ॒വ ലോ॒കാന്-ഥ്സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ ത ഏ॒വാസ്മാ॒ അന്ന॒-മ്പ്രയ॑ച്ഛന്ത്യന്നാ॒ദ ഏ॒വ ഭ॑വതി॒ യഥാ॑ വ॒ഥ്സേന॒ പ്രത്താ॒-ങ്ഗാ-ന്ദു॒ഹ ഏ॒വമേ॒വേമാ-ല്ലോഁ॒കാ-ന്പ്രത്താ॒ന് കാമ॑മ॒ന്നാദ്യ॑-ന്ദുഹ ഉത്താ॒നേഷു॑ ക॒പാലേ॒ഷ്വധി॑ ശ്രയ॒ത്യയാ॑തയാമത്വായ॒ ത്രയഃ॑ പുരോ॒ഡാശാ॑ ഭവന്തി॒ ത്രയ॑ ഇ॒മേ ലോ॒കാ ഏ॒ഷാം-ലോഁ॒കാനാ॒മാപ്ത്യാ॒ ഉത്ത॑രഉത്തരോ॒ ജ്യായാ᳚-ന്ഭവത്യേ॒വമി॑വ॒ ഹീമേ ലോ॒കാ-സ്സമൃ॑ദ്ധ്യൈ॒ സര്വേ॑ഷാമഭി-ഗ॒മയ॒ന്നവ॑ ദ്യ॒ത്യഛ॑മ്ബട്കാരം-വ്യഁ॒ത്യാസ॒മന്വാ॒ഹാനി॑ര്ദാഹായ ॥ 28 ॥
(പു॒രോ॒ഡാശം॒ – ത്രയഃ॒ – ഷഡ്വിഗ്മ്॑ശതിശ്ച) (അ. 6)
ദേ॒വാ॒സു॒രാ-സ്സംയഁ ॑ത്താ ആസ॒-ന്താ-ന്ദേ॒വാനസു॑രാ അജയ॒-ന്തേ ദേ॒വാഃ പ॑രാജിഗ്യാ॒നാ അസു॑രാണാം॒-വൈഁശ്യ॒മുപാ॑-ഽഽയ॒-ന്തേഭ്യ॑ ഇന്ദ്രി॒യം-വീഁ॒ര്യ॑മപാ᳚ക്രാമ॒-ത്തദിന്ദ്രോ॑-ഽചായ॒-ത്തദന്വപാ᳚ക്രാമ॒-ത്തദ॑വ॒രുധ॒-ന്നാശ॑ക്നോ॒-ത്തദ॑സ്മാദഭ്യ॒ര്ധോ॑ ഽചര॒-ഥ്സ പ്ര॒ജാപ॑തി॒മുപാ॑ധാവ॒-ത്തമേ॒തയാ॒ സര്വ॑പൃഷ്ഠയാ-ഽയാജയ॒-ത്തയൈ॒വാ-ഽസ്മി॑-ന്നിന്ദ്രി॒യം-വീഁ॒ര്യ॑-മദധാ॒ദ്യ ഇ॑ന്ദ്രി॒യകാ॑മോ [ഇ॑ന്ദ്രി॒യകാ॑മഃ, വീ॒ര്യ॑കാമ॒-സ്സ്യാത്-] 29
വീ॒ര്യ॑കാമ॒-സ്സ്യാ-ത്തമേ॒തയാ॒ സര്വ॑പൃഷ്ഠയാ യാജയേദേ॒താ ഏ॒വ ദേ॒വതാ॒-സ്സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ താ ഏ॒വാസ്മി॑-ന്നിന്ദ്രി॒യം-വീഁ॒ര്യ॑-ന്ദധതി॒യദിന്ദ്രാ॑യ॒ രാഥ॑ന്തരായ നി॒ര്വപ॑തി॒ യദേ॒വാഗ്നേ-സ്തേജ॒സ്തദേ॒വാവ॑ രുന്ധേ॒യദിന്ദ്രാ॑യ॒ ബാര്ഹ॑തായ॒ യദേ॒വേന്ദ്ര॑സ്യ॒ തേജ॒സ്തദേ॒വാവ॑ രുന്ധേ॒ യദിന്ദ്രാ॑യ വൈരൂ॒പായ॒ യദേ॒വ സ॑വി॒തു-സ്തേജ॒സ്ത- [സ॑വി॒തു-സ്തേജ॒സ്തത്, ഏ॒വാവ॑ രുന്ധേ॒] 30
-ദേ॒വാവ॑ രുന്ധേ॒ യദിന്ദ്രാ॑യ വൈരാ॒ജായ॒ യദേ॒വ ധാ॒തു-സ്തേജ॒സ്ത-ദേ॒വാവ॑ രുന്ധേ॒ യദിന്ദ്രാ॑യ ശാക്വ॒രായ॒ യദേ॒വ മ॒രുതാ॒-ന്തേജ॒സ്ത-ദേ॒വാവ॑ രുന്ധേ॒ യദിന്ദ്രാ॑യ രൈവ॒തായ॒ യദേ॒വ ബൃഹ॒സ്പതേ॒-സ്തേജ॒സ്ത-ദേ॒വാ-ഽവ॑ രുന്ധ ഏ॒താവ॑ന്തി॒ വൈ തേജാഗ്മ്॑സി॒ താന്യേ॒വാവ॑ രുന്ധ ഉത്താ॒നേഷു॑ ക॒പാലേ॒ഷ്വധി॑ ശ്രയ॒ത്യയാ॑തയാമത്വായ॒ ദ്വാദ॑ശകപാലഃ പുരോ॒ഡാശോ॑ [പുരോ॒ഡാശഃ॑, ഭ॒വ॒തി॒ വൈ॒ശ്വ॒ദേ॒വ॒ത്വായ॑] 31
ഭവതി വൈശ്വദേവ॒ത്വായ॑ സമ॒ന്ത-മ്പ॒ര്യവ॑ദ്യതി സമ॒ന്ത-മേ॒വേന്ദ്രി॒യം-വീഁ॒ര്യം॑-യഁജ॑മാനേ ദധാതി വ്യ॒ത്യാസ॒-മന്വാ॒ഹാനി॑ര്ദാഹാ॒യാശ്വ॑ ഋഷ॒ഭോ വൃ॒ഷ്ണിര്ബ॒സ്ത-സ്സാ-ദക്ഷി॑ണാ-വൃഷ॒ത്വായൈ॒തയൈ॒വ യ॑ജേതാ-ഽഭിശ॒സ്യമാ॑ന ഏ॒താശ്ചേദ്വാ അ॑സ്യദേ॒വതാ॒ അന്ന॑-മ॒ദന്ത്യ॒ദന്ത്യു॑-വേ॒വാ-ഽസ്യ॑ മനു॒ഷ്യാഃ᳚ ॥ 32 ॥
(ഇ॒ന്ദ്രി॒യ॒കാ॑മഃ-സവി॒തുസ്തേജ॒സ്തത് – പു॑രോ॒ഡാശോ॒ -ഽഷ്ടാത്രിഗ്മ്॑ശച്ച) (അ. 7)
രജ॑നോ॒ വൈ കൌ॑ണേ॒യഃ ക്ര॑തു॒ജിത॒-ഞ്ജാന॑കി-ഞ്ചക്ഷു॒ര്വന്യ॑മയാ॒-ത്തസ്മാ॑ ഏ॒താമിഷ്ടി॒-ന്നിര॑വപ-ദ॒ഗ്നയേ॒ ഭ്രാജ॑സ്വതേ പുരോ॒ഡാശ॑-മ॒ഷ്ടാക॑പാലഗ്മ് സൌ॒ര്യ-ഞ്ച॒രുമ॒ഗ്നയേ॒ ഭ്രാജ॑സ്വതേ പുരോ॒ഡാശ॑-മ॒ഷ്ടാക॑പാല॒-ന്തയൈ॒വാസ്മി॒ന് ചക്ഷു॑രദധാ॒-ദ്യ-ശ്ചക്ഷു॑കാമ॒-സ്സ്യാ-ത്തസ്മാ॑ ഏ॒താമിഷ്ടി॒-ന്നിര്വ॑പേ-ദ॒ഗ്നയേ॒ ഭ്രാജ॑സ്വതേ പുരോ॒ഡാശ॑മ॒ഷ്ടാക॑പാലഗ്മ് സൌ॒ര്യ-ഞ്ച॒രുമ॒ഗ്നയേ॒ ഭ്രാജ॑സ്വതേ പുരോ॒ഡാശ॑-മ॒ഷ്ടാക॑പാലമ॒ഗ്നേ ര്വൈ ചക്ഷു॑ഷാ മനു॒ഷ്യാ॑ വി- [ചക്ഷു॑ഷാ മനു॒ഷ്യാ॑ വി, പ॒ശ്യ॒ന്തി॒ സൂര്യ॑സ്യ] 33
പ॑ശ്യന്തി॒ സൂര്യ॑സ്യ ദേ॒വാ അ॒ഗ്നി-ഞ്ചൈ॒വ സൂര്യ॑-ഞ്ച॒ സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ താവേ॒വാസ്മി॒ന് ചക്ഷു॑-ര്ധത്ത॒-ശ്ചക്ഷു॑ഷ്മാ-നേ॒വ ഭ॑വതി॒ യദാ᳚ഗ്നേ॒യൌ ഭവ॑ത॒-ശ്ചക്ഷു॑ഷീ ഏ॒വാസ്മി॒-ന്ത-ത്പ്രതി॑ ദധാതി॒ യ-ഥ്സൌ॒ര്യോ നാസി॑കാ॒-ന്തേനാ॒ഭിത॑-സ്സൌ॒ര്യമാ᳚ഗ്നേ॒യൌ ഭ॑വത॒-സ്തസ്മാ॑-ദ॒ഭിതോ॒ നാസി॑കാ॒-ഞ്ചക്ഷു॑ഷീ॒ തസ്മാ॒-ന്നാസി॑കയാ॒ ചക്ഷു॑ഷീ॒ വിധൃ॑തേ സമാ॒നീ യാ᳚ജ്യാനുവാ॒ക്യേ॑ ഭവത-സ്സമാ॒നഗ്മ് ഹി ചക്ഷു॒-സ്സമൃ॑ദ്ധ്യാ॒ ഉദു॒ത്യ-ഞ്ജാ॒തവേ॑ദസഗ്മ് സ॒പ്ത ത്വാ॑ ഹ॒രിതോ॒ രഥേ॑ ചി॒ത്ര-ന്ദേ॒വാനാ॒മുദ॑ഗാ॒ദനീ॑ക॒മിതി॒ പിണ്ഡാ॒-ന്പ്രയ॑ച്ഛതി॒ ചക്ഷു॑-രേ॒വാസ്മൈ॒ പ്രയ॑ച്ഛതി॒ യദേ॒വ തസ്യ॒ തത് ॥ 34 ॥
(വി – ഹ്യ॑ – ഷ്ടാവിഗ്മ്॑ശതിശ്ച) (അ. 8)
ധ്രു॒വോ॑-ഽസി ധ്രു॒വോ॑-ഽഹഗ്മ് സ॑ജാ॒തേഷു॑ ഭൂയാസ॒-ന്ധീര॒ശ്ചേത്താ॑ വസു॒വി-ദ്ധ്രു॒വോ॑-ഽസി ധ്രു॒വോ॑-ഽഹഗ്മ് സ॑ജാ॒തേഷു॑ ഭൂയാസ-മു॒ഗ്രശ്ചേത്താ॑ വസു॒വി-ദ്ധ്രു॒വോ॑-ഽസി ധ്രു॒വോ॑-ഽഹഗ്മ് സ॑ജാ॒തേഷു॑ ഭൂയാസ-മഭി॒ഭൂശ്ചേത്താ॑ വസു॒വി-ദാമ॑ന-മ॒സ്യാമ॑നസ്യ ദേവാ॒ യേ സ॑ജാ॒താഃ കു॑മാ॒രാ-സ്സമ॑നസ॒സ്താന॒ഹ-ങ്കാ॑മയേ ഹൃ॒ദാ തേ മാ-ങ്കാ॑മയന്താഗ്മ് ഹൃ॒ദാ താ-ന്മ॒ ആമ॑നസഃ കൃധി॒ സ്വാഹാ ഽഽമ॑നമ॒- [സ്വാഹാ ഽഽമ॑നമ॒സി, ആമ॑നസ്യ] 35
-സ്യാമ॑നസ്യ ദേവാ॒ യാ-സ്സ്ത്രിയ॒-സ്സമ॑നസ॒സ്താ അ॒ഹ-ങ്കാ॑മയേ ഹൃ॒ദാ താ മാ-ങ്കാ॑മയന്താഗ്മ് ഹൃ॒ദാ താ മ॒ ആമ॑നസഃ കൃധി॒ സ്വാഹാ॑ വൈശ്വദേ॒വീഗ്മ്-സാ᳚ങ്ഗ്രഹ॒ണീ-ന്നിര്വ॑പേ॒ദ്ഗ്രാമ॑കാമോ വൈശ്വദേ॒വാ വൈ സ॑ജാ॒താ വിശ്വാ॑നേ॒വ ദേ॒വാന്ഥ്സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ ത ഏ॒വാസ്മൈ॑ സജാ॒താ-ന്പ്ര യ॑ച്ഛന്തി ഗ്രാ॒മ്യേ॑വ ഭ॑വതി സാങ്ഗ്രഹ॒ണീ ഭ॑വതി മനോ॒ഗ്രഹ॑ണം॒-വൈഁസ॒ഗ്രംഹ॑ണ॒-മ്മന॑ ഏ॒വ സ॑ജാ॒താനാം᳚- [ഏ॒വ സ॑ജാ॒താനാ᳚മ്, ഗൃ॒ഹ്ണാ॒തി॒ ധ്രു॒വോ॑-ഽസി] 36
-ഗൃഹ്ണാതി ധ്രു॒വോ॑-ഽസി ധ്രു॒വോ॑-ഽഹഗ്മ് സ॑ജാ॒തേഷു॑ ഭൂയാസ॒മിതി॑ പരി॒ധീ-ന്പരി॑ ദധാത്യാ॒ശിഷ॑മേ॒വൈതാമാ ശാ॒സ്തേ-ഽഥോ॑ ഏ॒തദേ॒വ സര്വഗ്മ്॑ സജാ॒തേഷ്വധി॑ ഭവതി॒ യസ്യൈ॒വം-വിഁ॒ദുഷ॑ ഏ॒തേ പ॑രി॒ധയഃ॑ പരിധീ॒യന്ത॒ ആമ॑ നമ॒സ്യാമ॑നസ്യ ദേവാ॒ ഇതി॑ തി॒സ്ര ആഹു॑തീ ര്ജുഹോത്യേ॒താവ॑ന്തോ॒ വൈ സ॑ജാ॒താ യേ മ॒ഹാന്തോ॒ യേ ക്ഷു॑ല്ല॒കാ യാ-സ്സ്ത്രിയ॒സ്താനേ॒വാവ॑ രുന്ധേ॒ ത ഏ॑ന॒മവ॑രുദ്ധാ॒ ഉപ॑ തിഷ്ഠന്തേ ॥ 37 ॥
(സ്വാഹാ ഽഽമ॑നമസി – സജാ॒താനാഗ്മ്॑ – രുന്ധേ॒ – പഞ്ച॑ ച ) (അ. 9)
യന്നവ॒-മൈത്ത-ന്നവ॑നീത-മഭവ॒ദ്യ-ദസ॑ര്പ॒-ത്ത-ഥ്സ॒ര്പിര॑ഭവ॒-ദ്യദദ്ധി॑യത॒ ത-ദ്ഘൃ॒തമ॑ഭവദ॒ശ്വിനോഃ᳚ പ്രാ॒ണോ॑-ഽസി॒ തസ്യ॑ തേ ദത്താം॒-യഁയോഃ᳚ പ്രാ॒ണോ-ഽസി॒ സ്വാഹേന്ദ്ര॑സ്യ പ്രാ॒ണോ॑-ഽസി॒ തസ്യ॑ തേ ദദാതു॒ യസ്യ॑ പ്രാ॒ണോ-ഽസി॒ സ്വാഹാ॑ മി॒ത്രാവരു॑ണയോഃ പ്രാ॒ണോ॑-ഽസി॒ തസ്യ॑ തേ ദത്താം॒-യഁയോഃ᳚ പ്രാ॒ണോ-ഽസി॒ സ്വാഹാ॒ വിശ്വേ॑ഷാ-ന്ദേ॒വാനാ᳚-മ്പ്രാ॒ണോ॑-ഽസി॒ [വിശ്വേ॑ഷാ-ന്ദേ॒വാനാ᳚-മ്പ്രാ॒ണോ॑-ഽസി॒, തസ്യ॑ തേ] 38
തസ്യ॑ തേ ദദതു॒ യേഷാ᳚-മ്പ്രാ॒ണോ-ഽസി॒ സ്വാഹാ॑ ഘൃ॒തസ്യ॒ ധാരാ॑മ॒മൃത॑സ്യ॒ പന്ഥാ॒മിന്ദ്രേ॑ണ ദ॒ത്താ-മ്പ്രയ॑താ-മ്മ॒രുദ്ഭിഃ॑ । ത-ത്ത്വാ॒ വിഷ്ണുഃ॒ പര്യ॑പശ്യ॒-ത്ത-ത്ത്വേഡാ॒ ഗവ്യൈര॑യത് ॥ പാ॒വ॒മാ॒നേന॑ ത്വാ॒ സ്തോമേ॑ന ഗായ॒ത്രസ്യ॑ വര്ത॒ന്യോപാ॒ഗ്മ്॒ശോ ര്വീ॒ര്യേ॑ണ ദേ॒വസ്ത്വാ॑ സവി॒തോ-ഥ്സൃ॑ജതു ജീ॒വാത॑വേ ജീവന॒സ്യായൈ॑ ബൃഹ-ദ്രഥന്ത॒രയോ᳚സ്ത്വാ॒ സ്തോമേ॑ന ത്രി॒ഷ്ടുഭോ॑ വര്ത॒ന്യാ ശു॒ക്രസ്യ॑ വീ॒ര്യേ॑ണ ദേ॒വസ്ത്വാ॑ സവി॒തോ- [സവി॒തോത്, സൃ॒ജ॒തു॒ ജീ॒വാത॑വേ] 39
-ഥ്സൃ॑ജതു ജീ॒വാത॑വേ ജീവന॒സ്യായാ॑ അ॒ഗ്നേസ്ത്വാ॒ മാത്ര॑യാ॒ ജഗ॑ത്യൈ വര്ത॒ന്യാ-ഽഽഗ്ര॑യ॒ണസ്യ॑ വീ॒ര്യേ॑ണ ദേ॒വസ്ത്വാ॑ സവി॒തോ-ഥ്സൃ॑ജതു ജീ॒വാത॑വേ ജീവന॒സ്യായാ॑ ഇ॒മമ॑ഗ്ന॒ ആയു॑ഷേ॒ വര്ച॑സേ കൃധി പ്രി॒യഗ്മ് രേതോ॑ വരുണ സോമ രാജന്ന് । മാ॒ തേവാ᳚സ്മാ അദിതേ॒ ശര്മ॑ യച്ഛ॒ വിശ്വേ॑ ദേവാ॒ ജര॑ദഷ്ടി॒ര്യഥാ-ഽസ॑ത് ॥ അ॒ഗ്നിരായു॑ഷ്മാ॒ന്-ഥ്സ വന॒സ്പതി॑ഭി॒-രായു॑ഷ്മാ॒-ന്തേന॒ ത്വാ-ഽഽയു॒ഷാ-ഽഽയു॑ഷ്മന്ത-ങ്കരോമി॒ സോമ॒ ആയു॑ഷ്മാ॒ന്-ഥ്സ ഓഷ॑ധീഭി ര്യ॒ജ്ഞ ആയു॑ഷ്മാ॒ന്-ഥ്സ ദക്ഷി॑ണാഭി॒ ര്ബ്രഹ്മാ-ഽഽയു॑ഷ്മ॒-ത്ത-ദ്ബ്രാ᳚ഹ്മ॒ണൈരായു॑ഷ്മ-ദ്ദേ॒വാ ആയു॑ഷ്മന്ത॒സ്തേ॑-ഽമൃതേ॑ന പി॒തര॒ ആയു॑ഷ്മന്ത॒സ്തേ സ്വ॒ധയാ-ഽഽയു॑ഷ്മന്ത॒സ്തേന॒ ത്വാ ഽഽയു॒ഷാ-ഽഽ യു॑ഷ്മന്ത-ങ്കരോമി ॥ 40 ॥
(വിശ്വേ॑ഷാ-ന്ദേ॒വാനാ᳚-മ്പ്രാ॒ണോ॑-ഽസി – ത്രി॒ഷ്ടുഭോ॑ വര്ത॒ന്യാ ശു॒ക്രസ്യ॑ വീ॒ര്യേ॑ണ ദേ॒വസ്ത്വാ॑ സവി॒തോഥ് – സോമ॒ ആയു॑ഷ്മാ॒ന് – പഞ്ച॑വിഗ്മ്ശതിശ്ച) (അ. 10)
അ॒ഗ്നിം-വാഁ ഏ॒തസ്യ॒ ശരീ॑ര-ങ്ഗച്ഛതി॒ സോമ॒ഗ്മ്॒ രസോ॒ വരു॑ണ ഏനം-വഁരുണപാ॒ശേന॑ ഗൃഹ്ണാതി॒ സര॑സ്വതീം॒-വാഁഗ॒ഗ്നാവിഷ്ണൂ॑ ആ॒ത്മാ യസ്യ॒ ജ്യോഗാ॒മയ॑തി॒ യോ ജ്യോഗാ॑മയാവീ॒ സ്യാദ്യോ വാ॑ കാ॒മയേ॑ത॒ സര്വ॒മായു॑രിയാ॒മിതി॒ തസ്മാ॑ ഏ॒താമിഷ്ടി॒-ന്നിര്വ॑പേദാഗ്നേ॒യ -മ॒ഷ്ടാക॑പാലഗ്മ് സൌ॒മ്യ-ഞ്ച॒രും-വാഁ ॑രു॒ണ-ന്ദശ॑കപാലഗ്മ് സാരസ്വ॒ത-ഞ്ച॒രുമാ᳚ഗ്നാവൈഷ്ണ॒വ-മേകാ॑ദശകപാല-മ॒ഗ്നേരേ॒വാസ്യ॒ ശരീ॑ര-ന്നിഷ്ക്രീ॒ണാതി॒ സോമാ॒ദ്രസം॑- [സോമാ॒ദ്രസ᳚മ്, വാ॒രു॒ണേനൈ॒വൈനം॑-] 41
-വാഁരു॒ണേനൈ॒വൈനം॑-വഁരുണപാ॒ശാ-ന്മു॑ഞ്ചതി സാരസ്വ॒തേന॒ വാച॑-ന്ദധാത്യ॒ഗ്നി-സ്സര്വാ॑ ദേ॒വതാ॒ വിഷ്ണു॑ര്യ॒ജ്ഞോ ദേ॒വതാ॑ഭിശ്ചൈ॒വൈനം॑-യഁ॒ജ്ഞേന॑ ച ഭിഷജ്യത്യു॒ത യദീ॒താസു॒ ര്ഭവ॑തി॒ ജീവ॑ത്യേ॒വ യന്നവ॒-മൈത്ത-ന്നവ॑നീത-മഭവ॒-ദിത്യാജ്യ॒- മവേ᳚ക്ഷതേ-രൂ॒പമേ॒വാസ്യൈ॒-തന്മ॑ഹി॒മാനം॒-വ്യാഁച॑ഷ്ടേ॒-ഽശ്വിനോഃ᳚ പ്രാ॒ണോ॑-ഽസീത്യാ॑ഹാ॒ശ്വിനൌ॒ വൈ ദേ॒വാനാം᳚- [ദേ॒വാനാ᳚മ്, ഭി॒ഷജൌ॒] 42
-ഭി॒ഷജൌ॒ താഭ്യാ॑മേ॒വാസ്മൈ॑ ഭേഷ॒ജ-ങ്ക॑രോ॒തീന്ദ്ര॑സ്യ പ്രാ॒ണോ॑ ഽസീത്യാ॑ഹേന്ദ്രി॒യ- മേ॒വാസ്മി॑ന്നേ॒തേന॑ ദധാതി മി॒ത്രാവരു॑ണയോഃ പ്രാ॒ണോ॑-ഽസീത്യാ॑ഹ പ്രാണാപാ॒നാവേ॒- വാസ്മി॑ന്നേ॒തേന॑ ദധാതി॒ വിശ്വേ॑ഷാ-ന്ദേ॒വാനാ᳚-മ്പ്രാ॒ണോ॑-ഽസീത്യാ॑ഹ വീ॒ര്യ॑മേ॒വാസ്മി॑ന്നേ॒തേന॑ ദധാതി ഘൃ॒തസ്യ॒ ധാരാ॑മ॒മൃത॑സ്യ॒ പന്ഥാ॒മിത്യാ॑ഹ യഥായ॒ജുരേ॒വൈത-ത്പാ॑വമാ॒നേന॑ ത്വാ॒ സ്തോമേ॒നേ- [സ്തോമേ॒നേതി, ആ॒ഹ॒ പ്രാ॒ണമേ॒വാസ്മി॑-] 43
-ത്യാ॑ഹ പ്രാ॒ണമേ॒വാസ്മി॑-ന്നേ॒തേന॑ ദധാതി ബൃഹ-ദ്രഥന്ത॒രയോ᳚സ്ത്വാ॒ സ്തോമേ॒നേത്യാ॒ഹൌജ॑ ഏ॒വാസ്മി॑ന്നേ॒തേന॑ ദധാത്യ॒ഗ്നേസ്ത്വാ॒ മാത്ര॒യേത്യാ॑ഹാ॒-ഽഽത്മാന॑-മേ॒വാസ്മി॑ന്നേ॒തേന॑ ദധാത്യൃ॒ത്വിജഃ॒ പര്യാ॑ഹു॒ര്യാവ॑ന്ത ഏ॒വര്ത്വിജ॒സ്ത ഏ॑ന-മ്ഭിഷജ്യന്തി ബ്ര॒ഹ്മണോ॒ ഹസ്ത॑മന്വാ॒രഭ്യ॒ പര്യാ॑ഹുരേക॒ധൈവ യജ॑മാന॒ ആയു॑ര്ദധതി॒ യദേ॒വ തസ്യ॒ തദ്ധിര॑ണ്യാ- [തദ്ധിര॑ണ്യാത്, ഘൃ॒ത-ന്നിഷ്പി॑ബ॒ത്യായു॒ര്വൈ] 44
-ദ്ഘൃ॒ത-ന്നിഷ്പി॑ബ॒ത്യായു॒ര്വൈ ഘൃ॒തമ॒മൃത॒ഗ്മ്॒ ഹിര॑ണ്യമ॒മൃതാ॑ദേ॒വാ ഽഽയു॒ര്നിഷ്പി॑ബതി ശ॒തമാ॑ന-മ്ഭവതി ശ॒തായുഃ॒ പുരു॑ഷ-ശ്ശ॒തേന്ദ്രി॑യ॒ ആയു॑ഷ്യേ॒വേന്ദ്രി॒യേ പ്രതി॑തിഷ്ഠ॒ത്യഥോ॒ ഖലു॒ യാവ॑തീ॒-സ്സമാ॑ ഏ॒ഷ്യ-ന്മന്യേ॑ത॒ താവ॑ന്മാനഗ്ഗ് സ്യാ॒-ഥ്സമൃ॑ദ്ധ്യാ ഇ॒മമ॑ഗ്ന॒ ആയു॑ഷേ॒ വര്ച॑സേ കൃ॒ധീത്യാ॒ഹാ ഽഽയു॑രേ॒വാസ്മി॒ന്. വര്ചോ॑ ദധാതി॒ വിശ്വേ॑ ദേവാ॒ ജര॑ദഷ്ടി॒ര്യഥാ ഽസ॒ദിത്യാ॑ -ഹ॒ ജര॑ദഷ്ടിമേ॒വൈന॑-ങ്കരോത്യ॒ഗ്നി-രായു॑ഷ്മാ॒നിതി॒ ഹസ്ത॑-ങ്ഗൃഹ്ണാത്യേ॒തേ വൈ ദേ॒വാ ആയു॑ഷ്മന്ത॒സ്ത ഏ॒വാസ്മി॒ന്നായു॑ര്ദധതി॒ സര്വ॒മായു॑രേതി ॥ 45 ॥
(രസം॑-ദേ॒വാനാ॒ഗ്॒-സ്തോമേ॒നേതി॒-ഹിര॑ണ്യാ॒-ദസ॒ദിതി॒-ദ്വാവിഗ്മ്॑ശതിശ്ച) (അ. 11)
പ്ര॒ജാപ॑തി॒ ര്വരു॑ണാ॒യാശ്വ॑മനയ॒-ഥ്സ സ്വാ-ന്ദേ॒വതാ॑മാര്ച്ഛ॒-ഥ്സ പര്യ॑ദീര്യത॒ സ ഏ॒തം-വാഁ ॑രു॒ണ-ഞ്ചതു॑ഷ്-കപാലമപശ്യ॒-ത്ത-ന്നിര॑വപ॒-ത്തതോ॒ വൈ സ വ॑രുണ- പാ॒ശാദ॑മുച്യത॒ വരു॑ണോ॒ വാ ഏ॒ത-ങ്ഗൃ॑ഹ്ണാതി॒ യോ-ഽശ്വ॑-മ്പ്രതിഗൃ॒ഹ്ണാതി॒ യാവ॒തോ-ഽശ്വാ᳚-ന്പ്രതിഗൃഹ്ണീ॒യാ-ത്താവ॑തോ വാരു॒ണാന് ചതു॑ഷ്കപാലാ॒-ന്നിര്വ॑പേ॒-ദ്വരു॑ണമേ॒വ സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॒നോപ॑ ധാവതി॒ സ ഏ॒വൈനം॑-വഁരുണപാ॒ശാന് -മു॑ഞ്ചതി॒ [വരുണപാ॒ശാന് -മു॑ഞ്ചതി, ചതു॑ഷ്കപാലാ] 46
ചതു॑ഷ്കപാലാ ഭവന്തി॒ ചതു॑ഷ്പാ॒ദ്ധ്യശ്വ॒-സ്സമൃ॑ദ്ധ്യാ॒ ഏക॒മതി॑രിക്ത॒-ന്നിര്വ॑പേ॒-ദ്യമേ॒വ പ്ര॑തിഗ്രാ॒ഹീ ഭവ॑തി॒ യം-വാഁ॒ നാദ്ധ്യേതി॒ തസ്മാ॑ദേ॒വ വ॑രുണപാ॒ശാ-ന്മു॑ച്യതേ॒ യദ്യപ॑ര-മ്പ്രതിഗ്രാ॒ഹീ സ്യാ-ഥ്സൌ॒ര്യമേക॑കപാല॒മനു॒ നിര്വ॑പേദ॒മുമേ॒വാ ഽഽദി॒ത്യമു॑ച്ചാ॒ര-ങ്കു॑രുതേ॒ ഽപോ॑-ഽവഭൃ॒ഥമവൈ᳚ത്യ॒ഫ്സു വൈ വരു॑ണ-സ്സാ॒ക്ഷാദേ॒വ വരു॑ണ॒മവ॑ യജതേ ഽപോന॒പ്ത്രീയ॑-ഞ്ച॒രു-മ്പുന॒രേത്യ॒ നിര്വ॑പേദ॒ഫ്സു യോ॑നി॒ര്വാ അശ്വ॒-സ്സ്വാമേ॒വൈനം॒-യോഁനി॑-ങ്ഗമയതി॒ സ ഏ॑നഗ്മ് ശാ॒ന്ത ഉപ॑ തിഷ്ഠതേ ॥ 47 ॥
(മു॒ഞ്ച॒തി॒ – ച॒രുഗ്മ് – സ॒പ്തദ॑ശ ച) (അ. 12)
യാ വാ॑മിന്ദ്രാവരുണാ യത॒വ്യാ॑ ത॒നൂസ്തയേ॒മമഗ്മ് ഹ॑സോ മുഞ്ചതം॒-യാഁ വാ॑മിന്ദ്രാ വരുണാ സഹ॒സ്യാ॑ രക്ഷ॒സ്യാ॑ തേജ॒സ്യാ॑ ത॒നൂസ്തയേ॒ മമഗ്മ് ഹ॑സോ മുഞ്ചതം॒-യോഁ വാ॑മിന്ദ്രാ വരുണാ വ॒ഗ്നൌ സ്രാമ॒സ്തം-വാഁ ॑ മേ॒ തേനാ വ॑യജേ॒യോ വാ॑മിന്ദ്രാ വരുണാ ദ്വി॒പാഥ്സു॑ പ॒ശുഷു॒ ചതു॑ഷ്പാഥ്സു ഗോ॒ഷ്ഠേ ഗൃ॒ഹേഷ്വ॒ഫ്സ്വോഷ॑ധീഷു॒ വന॒സ്പതി॑ഷു॒ സ്രാമ॒സ്തം-വാഁ ॑ മേ॒ തേനാവ॑ യജ॒ ഇന്ദ്രോ॒ വാ ഏ॒തസ്യേ᳚- [ഏ॒തസ്യ॑, ഇ॒ന്ദ്രി॒യേണാപ॑ ക്രാമതി॒] 48
-ന്ദ്രി॒യേണാപ॑ ക്രാമതി॒ വരു॑ണ ഏനം-വഁരുണപാ॒ശേന॑ ഗൃഹ്ണാതി॒ യഃ പാ॒പ്മനാ॑ ഗൃഹീ॒തോ ഭവ॑തി॒ യഃ പാ॒പ്മനാ॑ ഗൃഹീ॒ത-സ്സ്യാ-ത്തസ്മാ॑ ഏ॒താമൈ᳚ന്ദ്രാവരു॒ണീ-മ്പ॑യ॒സ്യാ᳚-ന്നിര്വ॑പേ॒ദിന്ദ്ര॑ ഏ॒വാസ്മി॑-ന്നിന്ദ്രി॒യ-ന്ദ॑ധാതി॒ വരു॑ണ ഏനം വഁരുണപാ॒ശാ-ന്മു॑ഞ്ചതി പയ॒സ്യാ॑ ഭവതി॒ പയോ॒ ഹി വാ ഏ॒തസ്മാ॑-ദപ॒ക്രാമ॒ത്യഥൈ॒ഷ പാ॒പ്മനാ॑ ഗൃഹീ॒തോ യ-ത്പ॑യ॒സ്യാ॑ ഭവ॑തി॒ പയ॑ ഏ॒വാസ്മി॒-ന്തയാ॑ ദധാതി പയ॒സ്യാ॑യാ- [പയ॒സ്യാ॑യാമ്, പുരോ॒ഡാശ॒മവ॑] 49
-മ്പുരോ॒ഡാശ॒മവ॑ ദധാത്യാത്മ॒ന്വന്ത॑-മേ॒വൈന॑-ങ്കരോ॒ത്യഥോ॑ ആ॒യത॑നവന്ത-മേ॒വ ച॑തു॒ര്ധാ വ്യൂ॑ഹതി ദി॒ക്ഷ്വേ॑വ പ്രതി॑തിഷ്ഠതി॒ പുന॒-സ്സമൂ॑ഹതി ദി॒ഗ്ഭ്യ ഏ॒വാസ്മൈ॑ ഭേഷ॒ജ-ങ്ക॑രോതി സ॒മൂഹ്യാവ॑ ദ്യതി॒ യഥാ-ഽഽവി॑ദ്ധ-ന്നിഷ്കൃ॒ന്തതി॑ താ॒ദൃഗേ॒വ തദ്യോ വാ॑മിന്ദ്രാ-വരുണാവ॒ഗ്നൌ സ്രാമ॒സ്തം-വാഁ ॑മേ॒തേനാവ॑ യജ॒ ഇത്യാ॑ഹ॒ ദുരി॑ഷ്ട്യാ ഏ॒വൈന॑-മ്പാതി॒ യോ വാ॑ മിന്ദ്രാ വരുണാ ദ്വി॒പാഥ്സു॑ പ॒ശുഷു॒ സ്രാമ॒സ്തം-വാഁ ॑ മേ॒ തേനാവ॑ യജ॒ ഇത്യാ॑ഹൈ॒താവ॑തീ॒ര്വാ ആപ॒ ഓഷ॑ധയോ॒ വന॒സ്പത॑യഃ പ്ര॒ജാഃ പ॒ശവ॑ ഉപജീവ॒നീയാ॒സ്താ ഏ॒വാസ്മൈ॑ വരുണപാ॒ശാ-ന്മു॑ഞ്ചതി ॥ 50 ॥
(ഏ॒തസ്യ॑ – പയ॒സ്യാ॑യാം – പാതി॒ – ഷഡ്വിഗ്മ്॑ശതിശ്ച ) (അ. 13)
സ പ്ര॑ത്ന॒വന്നി കാവ്യേന്ദ്രം॑-വോഁ വി॒ശ്വത॒-സ്പരീന്ദ്ര॒-ന്നരഃ॑ ॥ ത്വ-ന്ന॑-സ്സോമ വി॒ശ്വതോ॒ രക്ഷാ॑ രാജന്നഘായ॒തഃ । ന രി॑ഷ്യേ॒-ത്ത്വാവ॑ത॒-സ്സഖാഃ᳚ ॥ യാ തേ॒ ധാമാ॑നി ദി॒വി യാ പൃ॑ഥി॒വ്യാം-യാഁ പര്വ॑തേ॒ഷ്വോഷ॑ധീഷ്വ॒ഫ്സു ॥ തേഭി॑ര്നോ॒ വിശ്വൈ᳚-സ്സു॒മനാ॒ അഹേ॑ഡ॒-ന്രാജന്᳚-ഥ്സോമ॒ പ്രതി॑ ഹ॒വ്യാ ഗൃ॑ഭായ ॥ അഗ്നീ॑ഷോമാ॒ സവേ॑ദസാ॒ സഹൂ॑തീ വനത॒-ങ്ഗിരഃ॑ । സ-ന്ദേ॑വ॒ത്രാ ബ॑ഭൂവഥുഃ ॥ യു॒വ- [യു॒വമ്, ഏ॒താനി॑ ദി॒വി രോ॑ച॒നാന്യ॒ഗ്നിശ്ച॑] 51
-മേ॒താനി॑ ദി॒വി രോ॑ച॒നാന്യ॒ഗ്നിശ്ച॑ സോമ॒ സക്ര॑തൂ അധത്തമ് ॥ യു॒വഗ്മ് സിന്ധൂഗ്മ്॑ ര॒ഭിശ॑സ്തേരവ॒ദ്യാ-ദഗ്നീ॑ഷോമാ॒-വമു॑ഞ്ചത-ങ്ഗൃഭീ॒താന് ॥ അഗ്നീ॑ഷോമാവി॒മഗ്മ് സു മേ॑ ശൃണു॒തം-വൃഁ ॑ഷണാ॒ ഹവ᳚മ് । പ്രതി॑ സൂ॒ക്താനി॑ ഹര്യത॒-മ്ഭവ॑ത-ന്ദാ॒ശുഷേ॒ മയഃ॑ ॥ ആ-ഽന്യ-ന്ദി॒വോ മാ॑ത॒രിശ്വാ॑ ജഭാ॒രാ-ഽമ॑ഥ്നാദ॒ന്യ-മ്പരി॑ ശ്യേ॒നോ അദ്രേഃ᳚ । അഗ്നീ॑ഷോമാ॒ ബ്രഹ്മ॑ണാ വാവൃധാ॒നോരും-യഁ॒ജ്ഞായ॑ ചക്രഥുരു ലോ॒കമ് ॥ അഗ്നീ॑ഷോമാ ഹ॒വിഷഃ॒ പ്രസ്ഥി॑തസ്യ വീ॒തഗ്മ് [വീ॒തമ്, ഹര്യ॑തം-വൃഁഷണാ ജു॒ഷേഥാ᳚മ് ।] 52
ഹര്യ॑തം-വൃഁഷണാ ജു॒ഷേഥാ᳚മ് । സു॒ശര്മാ॑ണാ॒ സ്വവ॑സാ॒ ഹി ഭൂ॒തമഥാ॑ ധത്തം॒-യഁജ॑മാനായ॒ ശം-യോഃ ഁ॥ ആപ്യാ॑യസ്വ॒, സ-ന്തേ᳚ ॥ ഗ॒ണാനാ᳚-ന്ത്വാ ഗ॒ണപ॑തിഗ്മ് ഹവാമഹേ ക॒വി-ങ്ക॑വീ॒നാ-മു॑പ॒മശ്ര॑വസ്തമമ് । ജ്യേ॒ഷ്ഠ॒രാജ॒-മ്ബ്രഹ്മ॑ണാ-മ്ബ്രഹ്മണസ്പത॒ ആ ന॑-ശ്ശൃ॒ണ്വന്നൂ॒തിഭി॑-സ്സീദ॒ സാദ॑നമ് । സ ഇജ്ജനേ॑ന॒ സ വി॒ശാ സ ജന്മ॑നാ॒ സ പു॒ത്രൈര്വാജ॑-മ്ഭരതേ॒ ധനാ॒ നൃഭിഃ॑ । ദേ॒വാനാം॒-യഃ ഁപി॒തര॑-മാ॒വിവാ॑സതി [ ] 53
ശ്ര॒ദ്ധാമ॑നാ ഹ॒വിഷാ॒ ബ്രഹ്മ॑ണ॒സ്പതി᳚മ് ॥ സ സു॒ഷ്ടുഭാ॒ സ ഋക്വ॑താ ഗ॒ണേന॑ വ॒ലഗ്മ് രു॑രോജ ഫലി॒ഗഗ്മ് രവേ॑ണ । ബൃഹ॒സ്പതി॑-രു॒സ്ത്രിയാ॑ ഹവ്യ॒സൂദഃ॒ കനി॑ക്രദ॒ദ്- വാവ॑ശതീ॒രുദാ॑ജത് ॥ മരു॑തോ॒ യദ്ധ॑ വോ ദി॒വോ, യാ വ॒-ശ്ശര്മ॑ ॥ അ॒ര്യ॒മാ ഽഽയാ॑തി വൃഷ॒ഭസ്തുവി॑ഷ്മാ-ന്ദാ॒താ വസൂ॑നാ-മ്പുരുഹൂ॒തോ അര്ഹന്ന്॑ । സ॒ഹ॒സ്രാ॒ക്ഷോ ഗോ᳚ത്ര॒ഭി-ദ്വജ്ര॑ബാഹുര॒സ്മാസു॑ ദേ॒വോ ദ്രവി॑ണ-ന്ദധാതു ॥ യേ തേ᳚-ഽര്യമ-ന്ബ॒ഹവോ॑ ദേവ॒യാനാഃ॒ പന്ഥാ॑നോ [പന്ഥാ॑നഃ, രാ॒ജ॒-ന്ദി॒വ ആ॒ചര॑ന്തി ।] 54
രാജ-ന്ദി॒വ ആ॒ചര॑ന്തി । തേഭി॑ര്നോ ദേവ॒ മഹി॒ ശര്മ॑ യച്ഛ॒ ശ-ന്ന॑ ഏധി ദ്വി॒പദേ॒ ശ-ഞ്ചതു॑ഷ്പദേ ॥ ബു॒ദ്ധ്നാദഗ്ര॒-മങ്ഗി॑രോഭി-ര്ഗൃണാ॒നോ വി പര്വ॑തസ്യ ദൃഗ്മ്ഹി॒താന്യൈ॑രത് । രു॒ജ-ദ്രോധാഗ്മ്॑സി-കൃ॒ത്രിമാ᳚ണ്യേഷാ॒ഗ്മ്॒-സോമ॑സ്യ॒ താ-മദ॒ ഇന്ദ്ര॑-ശ്ചകാര ॥ ബു॒ദ്ധ്നാ-ദഗ്രേ॑ണ॒ വി മി॑മായ॒ മാനൈ॒-ര്വജ്രേ॑ണ॒ ഖാന്യ॑തൃണ-ന്ന॒ദീനാ᳚മ് । വൃഥാ॑ ഽസൃജ-ത്പ॒ഥിഭി॑ ര്ദീര്ഘയാ॒ഥൈ-സ്സോമ॑സ്യ॒ താ മദ॒ ഇന്ദ്ര॑ശ്ചകാര । ॥ 55 ॥
പ്ര യോ ജ॒ജ്ഞേ വി॒ദ്വാഗ്മ് അ॒സ്യ ബന്ധും॒-വിഁശ്വാ॑നി ദേ॒വോ ജനി॑മാ വിവക്തി । ബ്രഹ്മ॒ ബ്രഹ്മ॑ണ॒ ഉജ്ജ॑ഭാര॒ മദ്ധ്യാ᳚ന്നീ॒ചാദു॒ച്ചാ സ്വ॒ധയാ॒-ഽഭി പ്രത॑സ്ഥൌ ॥ മ॒ഹാ-ന്മ॒ഹീ അ॑സ്തഭായ॒ദ്വി ജാ॒തോ ദ്യാഗ്മ് സദ്മ॒ പാര്ഥി॑വ-ഞ്ച॒ രജഃ॑ । സ ബു॒ദ്ധ്നാദാ᳚ഷ്ട ജ॒നുഷാ॒-ഽഭ്യഗ്ര॒-മ്ബൃഹ॒സ്പതി॑ ര്ദേ॒വതാ॒യസ്യ॑ സ॒മ്രാട് ॥ ബു॒ദ്ധ്നാദ്യോ അഗ്ര॑മ॒ഭ്യര്ത്യോജ॑സാ॒ ബൃഹ॒സ്പതി॒മാ വി॑വാസന്തി ദേ॒വാഃ । ഭി॒നദ്വ॒ലം-വിഁ പുരോ॑ ദര്ദരീതി॒ കനി॑ക്രദ॒-ഥ്സുവ॑ര॒പോ ജി॑ഗായ ॥ 56 ॥
(യു॒വം – വീഁ॒തമാ॒ – വിവാ॑സതി॒ – പന്ഥാ॑നോ – ദീര്ഘയാ॒ഥൈ-സ്സോമ॑സ്യ॒ താ മദ॒ ഇന്ദ്ര॑ശ്ചകാര – ദേ॒വാ – നവ॑ ച) (അ. 14)
(ആ॒ദി॒ത്യേഭ്യോ॑ – ദേ॒വാ വൈ മൃ॒ത്യോ – ര്ദേ॒വാ വൈ – സ॒ത്രമ॑ – ര്യ॒മ്ണേ -പ്ര॒ജാപ॑തേ॒സ്ത്രയ॑സ്ത്രിഗ്മ്ശത് – പ്ര॒ജാപ॑തി ര്ദേ॒വേഭ്യോ॒-ഽന്നാദ്യം॑ -ദേവാസു॒രാസ്താന് – രജ॑നോ – ധ്രു॒വോ॑-ഽസി॒ – യന്നവ॑ – മ॒ഗ്നിം-വൈഁ – പ്ര॒ജാപ॑തി॒ ര്വരു॑ണായ॒ – യാ വാ॑മിന്ദ്രാ വരുണാ॒ – സ പ്ര॑ത്ന॒വ -ച്ചതു॑ര്ദശ)
(ആ॒ദി॒ത്യേഭ്യ॒ – സ്ത്വഷ്ടു॑ – രസ്മൈ॒ ദാന॑കാമാ – ഏ॒വാവ॑ രുന്ധേ॒ – ഽഗ്നിം-വൈഁ – സ പ്ര॑ത്ന॒വഥ് – ഷട്പ॑ഞ്ചാ॒ശത് )
(ആ॒ദി॒ത്യേഭ്യഃ॒ – സുവ॑ര॒പോ ജി॑ഗായ )
॥ ഹരിഃ॑ ഓമ് ॥
॥ കൃഷ്ണ യജുര്വേദീയ തൈത്തിരീയ സംഹിതായാ-ന്ദ്വിതീയകാണ്ഡേ തൃതീയഃ പ്രശ്ന-സ്സമാപ്തഃ ॥