കൃഷ്ണ യജുര്വേദീയ തൈത്തിരീയ സംഹിതായാം ഷഷ്ഠകാണ്ഡേ ഷഷ്ഠഃ പ്രശ്നഃ – സോമമന്ത്രബ്രാഹ്മണനിരൂപണം
ഓ-ന്നമഃ പരമാത്മനേ, ശ്രീ മഹാഗണപതയേ നമഃ,
ശ്രീ ഗുരുഭ്യോ നമഃ । ഹ॒രിഃ॒ ഓമ് ॥
സു॒വ॒ര്ഗായ॒ വാ ഏ॒താനി॑ ലോ॒കായ॑ ഹൂയന്തേ॒ യ-ദ്ദാ᳚ക്ഷി॒ണാനി॒ ദ്വാഭ്യാ॒-ങ്ഗാര്ഹ॑പത്യേ ജുഹോതി ദ്വി॒പാ-ദ്യജ॑മാനഃ॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യാ॒ ആഗ്നീ᳚ദ്ധ്രേ ജുഹോത്യ॒ന്തരി॑ക്ഷ ഏ॒വാ-ഽഽക്ര॑മതേ॒ സദോ॒-ഽഭ്യൈതി॑ സുവ॒ര്ഗമേ॒വൈനം॑-ലോഁ॒ക-ങ്ഗ॑മയതി സൌ॒രീഭ്യാ॑മൃ॒ഗ്ഭ്യാ-ങ്ഗാര്ഹ॑പത്യേ ജുഹോത്യ॒മുമേ॒വൈനം॑-ലോഁ॒കഗ്മ് സ॒മാരോ॑ഹയതി॒ നയ॑വത്യ॒ര്ചാ-ഽഽഗ്നീ᳚ദ്ധ്രേ ജുഹോതി സുവ॒ര്ഗസ്യ॑ ലോ॒കസ്യാ॒ഭിനീ᳚ത്യൈ॒ ദിവ॑-ങ്ഗച്ഛ॒ സുവഃ॑ പ॒തേതി॒ ഹിര॑ണ്യഗ്മ് [ഹിര॑ണ്യമ്, ഹു॒ത്വോ-ദ്ഗൃ॑ഹ്ണാതി] 1
ഹു॒ത്വോ-ദ്ഗൃ॑ഹ്ണാതി സുവ॒ര്ഗമേ॒വൈനം॑-ലോഁ॒ക-ങ്ഗ॑മയതി രൂ॒പേണ॑ വോ രൂ॒പമ॒ഭ്യൈമീത്യാ॑ഹ രൂ॒പേണ॒ ഹ്യാ॑സാഗ്മ് രൂ॒പമ॒ഭ്യൈതി॒ യദ്ധിര॑ണ്യേന തു॒ഥോ വോ॑ വി॒ശ്വവേ॑ദാ॒ വി ഭ॑ജ॒ത്വിത്യാ॑ഹ തു॒ഥോ ഹ॑ സ്മ॒ വൈ വി॒ശ്വവേ॑ദാ ദേ॒വാനാ॒-ന്ദക്ഷി॑ണാ॒ വി ഭ॑ജതി॒ തേനൈ॒വൈനാ॒ വി ഭ॑ജത്യേ॒ ത-ത്തേ॑ അഗ്നേ॒ രാധ॒ [അഗ്നേ॒ രാധഃ॑, ഐതി॒ സോമ॑ച്യുത॒-] 2
ഐതി॒ സോമ॑ച്യുത॒-മിത്യാ॑ഹ॒ സോമ॑ച്യുത॒ഗ്ഗ്॒ ഹ്യ॑സ്യ॒ രാധ॒ ഐതി॒ തന്മി॒ത്രസ്യ॑ പ॒ഥാ ന॒യേത്യാ॑ഹ॒ ശാന്ത്യാ॑ ഋ॒തസ്യ॑ പ॒ഥാ പ്രേത॑ ച॒ന്ദ്ര ദ॑ക്ഷിണാ॒ ഇത്യാ॑ഹ സ॒ത്യം-വാഁ ഋ॒തഗ്മ് സ॒ത്യേനൈ॒വൈനാ॑ ഋ॒തേന॒ വി ഭ॑ജതി യ॒ജ്ഞസ്യ॑ പ॒ഥാ സു॑വി॒താ നയ॑ന്തീ॒രിത്യാ॑ഹ യ॒ജ്ഞസ്യ॒ ഹ്യേ॑താഃ പ॒ഥാ യന്തി॒ യ-ദ്ദക്ഷി॑ണാ ബ്രാഹ്മ॒ണമ॒ദ്യ രാ᳚ദ്ധ്യാസ॒- [രാ᳚ദ്ധ്യാസമ്, ഋഷി॑മാര്ഷേ॒യ-] 3
-മൃഷി॑മാര്ഷേ॒യ-മിത്യാ॑ഹൈ॒ഷ വൈ ബ്രാ᳚ഹ്മ॒ണ ഋഷി॑രാര്ഷേ॒യോ യ-ശ്ശു॑ശ്രു॒വാ-ന്തസ്മാ॑ദേ॒വമാ॑ഹ॒ വി സുവഃ॒ പശ്യ॒ വ്യ॑ന്തരി॑ക്ഷ॒മിത്യാ॑ഹ സുവ॒ര്ഗമേ॒വൈനം॑-ലോഁ॒ക-ങ്ഗ॑മയതി॒ യത॑സ്വ സദ॒സ്യൈ॑രിത്യാ॑ഹ മിത്ര॒ത്വായാ॒സ്മദ്ദാ᳚ത്രാ ദേവ॒ത്രാ ഗ॑ച്ഛത॒ മധു॑മതീഃ പ്രദാ॒താര॒മാ വി॑ശ॒തേത്യാ॑ഹ വ॒യമി॒ഹ പ്ര॑ദാ॒താര॒-സ്സ്മോ᳚-ഽസ്മാന॒മുത്ര॒ മധു॑മതീ॒രാ വി॑ശ॒തേതി॒ [വി॑ശ॒തേതി॑, വാവൈതദാ॑ഹ॒] 4
വാവൈതദാ॑ഹ॒ ഹിര॑ണ്യ-ന്ദദാതി॒ ജ്യോതി॒ര്വൈ ഹിര॑ണ്യ॒-ഞ്ജ്യോതി॑രേ॒വ പു॒രസ്താ᳚ദ്ധത്തേ സുവ॒ര്ഗസ്യ॑ ലോ॒കസ്യാനു॑ഖ്യാത്യാ അ॒ഗ്നീധേ॑ ദദാത്യ॒ഗ്നിമു॑ഖാനേ॒വര്തൂ-ന്പ്രീ॑ണാതി ബ്ര॒ഹ്മണേ॑ ദദാതി॒ പ്രസൂ᳚ത്യൈ॒ ഹോത്രേ॑ ദദാത്യാ॒ത്മാ വാ ഏ॒ഷ യ॒ജ്ഞസ്യ॒ യദ്ധോതാ॒-ഽഽത്മാന॑മേ॒വ യ॒ജ്ഞസ്യ॒ ദക്ഷി॑ണാഭി॒-സ്സമ॑ര്ധയതി ॥ 5 ॥
(ഹിര॑ണ്യ॒ഗ്മ്॒ – രാധോ॑ – രാധ്യാസ – മ॒മുത്ര॒ മധു॑മതീ॒രാ വി॑ശ॒തേത്യ॒ – ഷ്ടാത്രിഗ്മ്॑ശച്ച) (അ. 1)
സ॒മി॒ഷ്ട॒ യ॒ജൂഗ്മ്ഷി॑ ജുഹോതി യ॒ജ്ഞസ്യ॒ സമി॑ഷ്ട്യൈ॒ യദ്വൈ യ॒ജ്ഞസ്യ॑ ക്രൂ॒രം-യഁ-ദ്വിലി॑ഷ്ടം॒-യഁദ॒ത്യേതി॒ യന്നാത്യേതി॒ യദ॑തിക॒രോതി॒ യന്നാപി॑ ക॒രോതി॒ തദേ॒വ തൈഃ പ്രീ॑ണാതി॒ നവ॑ ജുഹോതി॒ നവ॒ വൈ പുരു॑ഷേ പ്രാ॒ണാഃ പുരു॑ഷേണ യ॒ജ്ഞ-സ്സമ്മി॑തോ॒ യാവാ॑നേ॒വ യ॒ജ്ഞസ്ത-മ്പ്രീ॑ണാതി॒ ഷ-ഡൃഗ്മി॑യാണി ജുഹോതി॒ ഷഡ്വാ ഋ॒തവ॑ ഋ॒തൂനേ॒വ പ്രീ॑ണാതി॒ ത്രീണി॒ യജൂഗ്മ്॑ഷി॒ [യജൂഗ്മ്॑ഷി, ത്രയ॑ ഇ॒മേ ലോ॒കാ] 6
ത്രയ॑ ഇ॒മേ ലോ॒കാ ഇ॒മാനേ॒വ ലോ॒കാ-ന്പ്രീ॑ണാതി॒ യജ്ഞ॑ യ॒ജ്ഞ-ങ്ഗ॑ച്ഛ യ॒ജ്ഞപ॑തി-ങ്ഗ॒ച്ഛേത്യാ॑ഹ യ॒ജ്ഞപ॑തിമേ॒വൈന॑-ങ്ഗമയതി॒ സ്വാം-യോഁനി॑-ങ്ഗ॒ച്ഛേത്യാ॑ഹ॒ സ്വാമേ॒വൈനം॒-യോഁനി॑-ങ്ഗമയത്യേ॒ഷ തേ॑ യ॒ജ്ഞോ യ॑ജ്ഞപതേ സ॒ഹസൂ᳚ക്തവാക-സ്സു॒വീര॒ ഇത്യാ॑ഹ॒ യജ॑മാന ഏ॒വ വീ॒ര്യ॑-ന്ദധാതി വാസി॒ഷ്ഠോ ഹ॑ സാത്യഹ॒വ്യോ ദേ॑വഭാ॒ഗ-മ്പ॑പ്രച്ഛ॒ യ-ഥ്സൃഞ്ജ॑യാ-ന്ബഹുയാ॒ജിനോ-ഽയീ॑യജോ യ॒ജ്ഞേ [ ] 7
യ॒ജ്ഞ-മ്പ്രത്യ॑തിഷ്ഠി॒പാ(3) യ॒ജ്ഞപ॒താ(3)വിതി॒ സ ഹോ॑വാച യ॒ജ്ഞപ॑താ॒വിതി॑ സ॒ത്യാദ്വൈ സൃഞ്ജ॑യാഃ॒ പരാ॑ ബഭൂവു॒രിതി॑ ഹോവാച യ॒ജ്ഞേ വാവ യ॒ജ്ഞഃ പ്ര॑തി॒ഷ്ഠാപ്യ॑ ആസീ॒-ദ്യജ॑മാന॒സ്യാ-ഽപ॑രാഭാവാ॒യേതി॒ ദേവാ॑ ഗാതുവിദോ ഗാ॒തും-വിഁ॒ത്ത്വാ ഗാ॒തു -മി॒തേത്യാ॑ഹ യ॒ജ്ഞ ഏ॒വ യ॒ജ്ഞ-മ്പ്രതി॑ ഷ്ഠാപയതി॒ യജ॑മാന॒സ്യാ-ഽപ॑രാഭാവായ ॥ 8 ॥
(യജൂഗ്മ്॑ഷി – യ॒ജ്ഞ – ഏക॑ചത്വാരിഗ്മ്ശച്ച) (അ. 2)
അ॒വ॒ഭൃ॒ഥ॒-യ॒ജൂഗ്മ്ഷി॑ ജുഹോതി॒ യദേ॒വാര്വാ॒ചീന॒-മേക॑ഹായനാ॒ദേനഃ॑ ക॒രോതി॒ തദേ॒വ തൈരവ॑ യജതേ॒ ഽപോ॑-ഽവഭൃ॒ഥ-മവൈ᳚ത്യ॒ഫ്സു വൈ വരു॑ണ-സ്സാ॒ക്ഷാദേ॒വ വരു॑ണ॒മവ॑ യജതേ॒ വര്ത്മ॑നാ॒ വാ അ॒ന്വിത്യ॑ യ॒ജ്ഞഗ്മ് രക്ഷാഗ്മ്॑സി ജിഘാഗ്മ്സന്തി॒ സാമ്നാ᳚ പ്രസ്തോ॒താ-ഽന്വവൈ॑തി॒ സാമ॒ വൈ ര॑ക്ഷോ॒ഹാ രക്ഷ॑സാ॒മപ॑ഹത്യൈ॒ ത്രിര്നി॒ധന॒മുപൈ॑തി॒ ത്രയ॑ ഇ॒മേ ലോ॒കാ ഏ॒ഭ്യ ഏ॒വ ലോ॒കേഭ്യോ॒ രക്ഷാ॒ഗ്॒- [ലോ॒കേഭ്യോ॒ രക്ഷാഗ്മ്॑സി, അപ॑ ഹന്തി॒] 9
-സ്യപ॑ ഹന്തി॒ പുരു॑ഷഃപുരുഷോ നി॒ധന॒മുപൈ॑തി॒ പുരു॑ഷഃപുരുഷോ॒ ഹി ര॑ക്ഷ॒സ്വീ രക്ഷ॑സാ॒മപ॑ഹത്യാ ഉ॒രുഗ്മ് ഹി രാജാ॒ വരു॑ണശ്ച॒കാരേത്യാ॑ഹ॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ ശ॒ത-ന്തേ॑ രാജ-ന്ഭി॒ഷജ॑-സ്സ॒ഹസ്ര॒മിത്യാ॑ഹ ഭേഷ॒ജമേ॒വാസ്മൈ॑ കരോത്യ॒ഭിഷ്ഠി॑തോ॒ വരു॑ണസ്യ॒ പാശ॒ ഇത്യാ॑ഹ വരുണപാ॒ശമേ॒വാഭി തി॑ഷ്ഠതി ബ॒ര്॒ഹിര॒ഭി ജു॑ഹോ॒ത്യാഹു॑തീനാ॒-മ്പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യാ॒ അഥോ॑ അഗ്നി॒വത്യേ॒വ ജു॑ഹോ॒ത്യപ॑ ബര്ഹിഷഃ പ്രയാ॒ജാന് [പ്രയാ॒ജാന്, യ॒ജ॒തി॒ പ്ര॒ജാ വൈ] 10
യ॑ജതി പ്ര॒ജാ വൈ ബ॒ര്॒ഹിഃ പ്ര॒ജാ ഏ॒വ വ॑രുണപാ॒ശാ-ന്മു॑ഞ്ച॒ത്യാജ്യ॑ഭാഗൌ യജതി യ॒ജ്ഞസ്യൈ॒വ ചക്ഷു॑ഷീ॒ നാന്തരേ॑തി॒ വരു॑ണം-യഁജതി വരുണപാ॒ശാദേ॒വൈന॑-മ്മുഞ്ചത്യ॒ഗ്നീവരു॑ണൌ യജതി സാ॒ക്ഷാദേ॒വൈനം॑-വഁരുണപാ॒ശാ-ന്മു॑ഞ്ച॒ത്യ-പ॑ബര്ഹിഷാവനൂയാ॒ജൌ യ॑ജതി പ്ര॒ജാ വൈ ബ॒ര്॒ഹിഃ പ്ര॒ജാ ഏ॒വ വ॑രുണപാ॒ശാ-ന്മു॑ഞ്ചതി ച॒തുരഃ॑ പ്രയാ॒ജാന്. യ॑ജതി॒ ദ്വാവ॑നൂയാ॒ജൌ ഷട്-ഥ്സമ്പ॑ദ്യന്തേ॒ ഷഡ്വാ ഋ॒തവ॑ [ഷഡ്വാ ഋ॒തവഃ॑, ഋ॒തുഷ്വേ॒വ പ്രതി॑] 11
ഋ॒തുഷ്വേ॒വ പ്രതി॑ തിഷ്ഠ॒-ത്യവ॑ഭൃഥ-നിചങ്കു॒ണേത്യാ॑ഹ യഥോദി॒തമേ॒വ വരു॑ണ॒മവ॑ യജതേ സമു॒ദ്രേ തേ॒ ഹൃദ॑യ-മ॒ഫ്സ്വ॑ന്തരിത്യാ॑ഹ സമു॒ദ്രേ ഹ്യ॑ന്തര്വരു॑ണ॒-സ്സ-ന്ത്വാ॑ വിശ॒-ന്ത്വോഷ॑ധീ-രു॒താ-ഽഽപ॒ ഇത്യാ॑ഹാ॒ദ്ഭി-രേ॒വൈന॒മോഷ॑ധീഭി-സ്സ॒മ്യഞ്ച॑-ന്ദധാതി॒ ദേവീ॑രാപ ഏ॒ഷ വോ॒ ഗര്ഭ॒ ഇത്യാ॑ഹ യഥായ॒ജുരേ॒വൈത-ത്പ॒ശവോ॒ വൈ [ ] 12
സോമോ॒ യ-ദ്ഭി॑ന്ദൂ॒നാ-മ്ഭ॒ക്ഷയേ᳚-ത്പശു॒മാന്-ഥ്സ്യാ॒-ദ്വരു॑ണ॒-സ്ത്വേ॑ന-ങ്ഗൃഹ്ണീയാ॒ദ്യന്ന ഭ॒ക്ഷയേ॑ദപ॒ശു-സ്സ്യാ॒ന്നൈനം॒-വഁരു॑ണോ ഗൃഹ്ണീയാ-ദുപ॒സ്പൃശ്യ॑മേ॒വ പ॑ശു॒മാ-ന്ഭ॑വതി॒ നൈനം॒-വഁരു॑ണോ ഗൃഹ്ണാതി॒ പ്രതി॑യുതോ॒ വരു॑ണസ്യ॒ പാശ॒ ഇത്യാ॑ഹ വരുണപാ॒ശാദേ॒വ നിര്മു॑ച്യ॒തേ ഽപ്ര॑തീക്ഷ॒മാ യ॑ന്തി॒ വരു॑ണസ്യാ॒ന്തര്ഹി॑ത്യാ॒ ഏധോ᳚-ഽസ്യേധിഷീ॒മഹീ-ത്യാ॑ഹ സ॒മിധൈ॒വാഗ്നി-ന്ന॑മ॒സ്യന്ത॑ ഉ॒പായ॑ന്തി॒ തേജോ॑-ഽസി॒ തേജോ॒ മയി॑ ധേ॒ഹീത്യാ॑ഹ॒ തേജ॑ ഏ॒വാ-ഽഽത്മ-ന്ധ॑ത്തേ ॥ 13 ॥
(രക്ഷാഗ്മ്॑സി – പ്രയാ॒ജാ – നൃ॒തവോ॒ – വൈ – ന॑മ॒സ്യന്തോ॒ – ദ്വാദ॑ശ ച) (അ. 3)
സ്ഫ്യേന॒ വേദി॒മുദ്ധ॑ന്തി രഥാ॒ക്ഷേണ॒ വി മി॑മീതേ॒ യൂപ॑-മ്മിനോതി ത്രി॒വൃത॑മേ॒വ വജ്രഗ്മ്॑ സ॒ഭൃന്ത്യ॒ ഭ്രാതൃ॑വ്യായ॒ പ്ര ഹ॑രതി॒ സ്തൃത്യൈ॒ യദ॑ന്തര്വേ॒ദി മി॑നു॒യാ-ദ്ദേ॑വലോ॒കമ॒ഭി ജ॑യേ॒-ദ്യ-ദ്ബ॑ഹിര്വേ॒ദി മ॑നുഷ്യ ലോ॒കം വേഁ᳚ദ്യ॒ന്തസ്യ॑ സ॒ന്ധൌ മി॑നോത്യു॒ഭയോ᳚-ര്ലോ॒കയോ॑-ര॒ഭിജി॑ത്യാ॒ ഉപ॑രസമ്മിതാ-മ്മിനുയാ-ത്പിതൃലോ॒കകാ॑മസ്യ രശ॒നസ॑മിന്താ-മ്മനുഷ്യലോ॒കകാ॑മസ്യ ച॒ഷാല॑-സമ്മിതാമിന്ദ്രി॒യ കാ॑മസ്യ॒ സര്വാ᳚ന്-ഥ്സ॒മാ-ന്പ്ര॑തി॒ഷ്ഠാകാ॑മസ്യ॒ യേ ത്രയോ॑ മദ്ധ്യ॒മാസ്താന്-ഥ്സ॒മാ-ന്പ॒ശുകാ॑മസ്യൈ॒താന്. വാ [വൈ, അനു॑] 14
അനു॑ പ॒ശവ॒ ഉപ॑ തിഷ്ഠന്തേ പശു॒മാനേ॒വ ഭ॑വതി॒ വ്യതി॑ഷജേ॒ദിത॑രാ-ന്പ്ര॒ജയൈ॒വൈന॑-മ്പ॒ശുഭി॒ര്വ്യതി॑ഷജതി॒ യ-ങ്കാ॒മയേ॑ത പ്ര॒മായു॑ക-സ്സ്യാ॒ദിതി॑ ഗര്ത॒മിത॒-ന്തസ്യ॑ മിനുയാദുത്തരാ॒ര്ധ്യം॑-വഁര്ഷി॑ഷ്ഠ॒മഥ॒ ഹ്രസീ॑യാഗ്മ്സമേ॒ഷാ വൈ ഗ॑ര്ത॒മിദ്യസ്യൈ॒വ-മ്മി॒നോതി॑ താ॒ജ-ക്പ്ര മീ॑യതേ ദക്ഷിണാ॒ര്ധ്യം॑-വഁര്ഷി॑ഷ്ഠ-മ്മിനുയാ-ഥ്സുവ॒ര്ഗകാ॑മ॒സ്യാഥ॒ ഹ്രസീ॑യാഗ്മ്സ-മാ॒ക്രമ॑ണമേ॒വ ത-ഥ്സേതും॒-യഁജ॑മാനഃ കുരുതേ സുവ॒ര്ഗസ്യ॑ ലോ॒കസ്യ॒ സമ॑ഷ്ട്യൈ॒ [സമ॑ഷ്ട്യൈ, യദേക॑സ്മി॒ന്॒.] 15
യദേക॑സ്മി॒ന്॒. യൂപേ॒ ദ്വേ ര॑ശ॒നേ പ॑രി॒വ്യയ॑തി॒ തസ്മാ॒ദേകോ॒ ദ്വേ ജാ॒യേ വി॑ന്ദതേ॒ യന്നൈകാഗ്മ്॑ രശ॒നാ-ന്ദ്വയോ॒ര്യൂപ॑യോഃ പരി॒വ്യയ॑തി॒ തസ്മാ॒ന്നൈകാ॒ ദ്വൌ പതീ॑ വിന്ദതേ॒ യ-ങ്കാ॒മയേ॑ത॒ സ്ത്ര്യ॑സ്യ ജായേ॒തേത്യു॑പാ॒ന്തേ തസ്യ॒ വ്യതി॑ഷജേ॒-ഥ്സ്ത്ര്യേ॑വാസ്യ॑ ജായതേ॒ യ-ങ്കാ॒മയേ॑ത॒ പുമാ॑നസ്യ ജായേ॒തേത്യാ॒ന്ത-ന്തസ്യ॒ പ്ര വേ᳚ഷ്ടയേ॒-ത്പുമാ॑നേ॒വാസ്യ॑ [വേ᳚ഷ്ടയേ॒-ത്പുമാ॑നേ॒വാസ്യ॑, ജാ॒യ॒തേ ഽസു॑രാ॒] 16
ജായ॒തേ ഽസു॑രാ॒ വൈ ദേ॒വാ-ന്ദ॑ക്ഷിണ॒ത ഉപാ॑നയ॒-ന്താ-ന്ദേ॒വാ ഉ॑പശ॒യേനൈ॒വാപാ॑-നുദന്ത॒ ത-ദു॑പശ॒യസ്യോ॑-പശയ॒ത്വം-യഁ-ദ്ദ॑ക്ഷിണ॒ത ഉ॑പശ॒യ ഉ॑പ॒ശയേ॒ ഭ്രാതൃ॑വ്യാപനുത്ത്യൈ॒ സര്വേ॒ വാ അ॒ന്യേ യൂപാഃ᳚ പശു॒മന്തോ-ഽഥോ॑പശ॒യ ഏ॒വാപ॒ശുസ്തസ്യ॒ യജ॑മാനഃ പ॒ശുര്യന്ന നി॑ര്ദി॒ശേദാര്തി॒-മാര്ച്ഛേ॒-ദ്യജ॑മാനോ॒-ഽസൌ തേ॑ പ॒ശുരിതി॒ നിര്ദി॑ശേ॒ദ്യ-ന്ദ്വി॒ഷ്യാ-ദ്യമേ॒വ [ ] 17
ദ്വേഷ്ടി॒ തമ॑സ്മൈ പ॒ശു-ന്നിര്ദി॑ശതി॒ യദി॒ ന ദ്വി॒ഷ്യാദാ॒ഖുസ്തേ॑ പ॒ശുരിതി॑ ബ്രൂയാ॒ന്ന ഗ്രാ॒മ്യാ-ന്പ॒ശൂന്. ഹി॒നസ്തി॒ നാ-ഽഽര॒ണ്യാ-ന്പ്ര॒ജാപ॑തിഃ പ്ര॒ജാ അ॑സൃജത॒ സോ᳚-ഽന്നാദ്യേ॑ന॒ വ്യാ᳚ര്ധ്യത॒ സ ഏ॒താമേ॑കാദ॒ശിനീ॑-മപശ്യ॒-ത്തയാ॒ വൈ സോ᳚-ഽന്നാദ്യ॒മവാ॑രുന്ധ॒ യദ്ദശ॒ യൂപാ॒ ഭവ॑ന്തി॒ ദശാ᳚ക്ഷരാ വി॒രാഡന്നം॑-വിഁ॒രാ-ഡ്വി॒രാജൈ॒വാ-ന്നാദ്യ॒മവ॑ രുന്ധേ॒ [രുന്ധേ, യ] 18
യ ഏ॑കാദ॒ശ-സ്സ്തന॑ ഏ॒വാസ്യൈ॒ സ ദു॒ഹ ഏ॒വൈനാ॒-ന്തേന॒ വജ്രോ॒ വാ ഏ॒ഷാ സ-മ്മീ॑യതേ॒ യദേ॑കാദ॒ശിനീ॒ സേശ്വ॒രാ പു॒രസ്താ᳚-ത്പ്ര॒ത്യഞ്ചം॑-യഁ॒ജ്ഞഗ്മ് സമ്മ॑ര്ദിതോ॒ര്യ-ത്പാ᳚ത്നീവ॒ത-മ്മി॒നോതി॑ യ॒ജ്ഞസ്യ॒ പ്രത്യുത്ത॑ബ്ധ്യൈ സയ॒ത്വായ॑ ॥ 19 ॥
(വൈ – സമ॑ഷ്ട്യൈ॒ – പുമാ॑നേ॒വാസ്യ॒ – യമേ॒വ – രു॑ന്ധേ – ത്രി॒ഗ്മ്॒ശച്ച॑) (അ. 4)
പ്ര॒ജാപ॑തിഃ പ്ര॒ജാ അ॑സൃജത॒ സ രി॑രിചാ॒നോ॑-ഽമന്യത॒ സ ഏ॒താമേ॑കാദ॒ശിനീ॑-മപശ്യ॒-ത്തയാ॒ വൈ സ ആയു॑രിന്ദ്രി॒യം-വീഁ॒ര്യ॑മാ॒ത്മന്ന॑ധത്ത പ്ര॒ജാ ഇ॑വ॒ ഖലു॒ വാ ഏ॒ഷ സൃ॑ജതേ॒ യോ യജ॑തേ॒ സ ഏ॒തര്ഹി॑ രിരിചാ॒ന ഇ॑വ॒ യദേ॒ഷൈകാ॑ദ॒ശിനീ॒ ഭവ॒ത്യായു॑രേ॒വ തയേ᳚ന്ദ്രി॒യം-വീഁ॒ര്യം॑-യഁജ॑മാന ആ॒ത്മ-ന്ധ॑ത്തേ॒ പ്രൈവാ-ഽഽഗ്നേ॒യേന॑ വാപയതി മിഥു॒നഗ്മ് സാ॑രസ്വ॒ത്യാ ക॑രോതി॒ രേത॑- [രേതഃ॑, സൌ॒മ്യേന॑ ദധാതി॒] 20
-സ്സൌ॒മ്യേന॑ ദധാതി॒ പ്ര ജ॑നയതി പൌ॒ഷ്ണേന॑ ബാര്ഹസ്പ॒ത്യോ ഭ॑വതി॒ ബ്രഹ്മ॒ വൈ ദേ॒വാനാ॒-മ്ബൃഹ॒സ്പതി॒ര്ബ്രഹ്മ॑ണൈ॒വാസ്മൈ᳚ പ്ര॒ജാഃ പ്രജ॑നയതി വൈശ്വദേ॒വോ ഭ॑വതി വൈശ്വദേ॒വ്യോ॑ വൈ പ്ര॒ജാഃ പ്ര॒ജാ ഏ॒വാസ്മൈ॒ പ്രജ॑നയതീ-ന്ദ്രി॒യമേ॒വൈന്ദ്രേണാവ॑ രുന്ധേ॒ വിശ॑-മ്മാരു॒തേനൌജോ॒ ബല॑മൈന്ദ്രാ॒ഗ്നേന॑ പ്രസ॒വായ॑ സാവി॒ത്രോ നി॑ര്വരുണ॒ത്വായ॑ വാരു॒ണോ മ॑ദ്ധ്യ॒ത ഐ॒ന്ദ്രമാ ല॑ഭതേ മദ്ധ്യ॒ത ഏ॒വേന്ദ്രി॒യം-യഁജ॑മാനേ ദധാതി [ ] 21
പു॒രസ്താ॑ദൈ॒ന്ദ്രസ്യ॑ വൈശ്വദേ॒വമാ ല॑ഭതേ വൈശ്വദേ॒വം-വാഁ അന്ന॒മന്ന॑മേ॒വ പു॒രസ്താ᳚ദ്ധത്തേ॒ തസ്മാ᳚-ത്പു॒രസ്താ॒ദന്ന॑മദ്യത ഐ॒ന്ദ്രമാ॒ലഭ്യ॑ മാരു॒തമാ ല॑ഭതേ॒ വി-ഡ്വൈ മ॒രുതോ॒ വിശ॑മേ॒വാസ്മാ॒ അനു॑ ബദ്ധ്നാതി॒ യദി॑ കാ॒മയേ॑ത॒ യോ-ഽവ॑ഗത॒-സ്സോ-ഽപ॑ രുദ്ധ്യതാം॒-യോഁ-ഽപ॑രുദ്ധ॒-സ്സോ-ഽവ॑ ഗച്ഛ॒ത്വിത്യൈ॒ന്ദ്രസ്യ॑ ലോ॒കേ വാ॑രു॒ണമാ ല॑ഭേത വാരു॒ണസ്യ॑ ലോ॒ക ഐ॒ന്ദ്രം- [ലോ॒ക ഐ॒ന്ദ്രമ്, യ ഏ॒വാവ॑ഗത॒-സ്സോ-ഽപ॑] 22
-യഁ ഏ॒വാവ॑ഗത॒-സ്സോ-ഽപ॑ രുദ്ധ്യതേ॒ യോ-ഽപ॑രുദ്ധ॒-സ്സോ-ഽവ॑ ഗച്ഛതി॒ യദി॑ കാ॒മയേ॑ത പ്ര॒ജാ മു॑ഹ്യേയു॒രിതി॑ പ॒ശൂന് വ്യതി॑ഷജേ-ത്പ്ര॒ജാ ഏ॒വ മോ॑ഹയതി॒ യദ॑ഭിവാഹ॒തോ॑-ഽപാം-വാഁ ॑രു॒ണമാ॒ലഭേ॑ത പ്ര॒ജാ വരു॑ണോ ഗൃഹ്ണീയാ-ദ്ദക്ഷിണ॒ത ഉദ॑ഞ്ച॒മാ ല॑ഭതേ-ഽപവാഹ॒തോ॑-ഽപാ-മ്പ്ര॒ജാനാ॒-മവ॑രുണ ഗ്രാഹായ ॥ 23 ॥
(രേതോ॒ – യജ॑മാനേ ദധാതി – ലോ॒ക ഐ॒ന്ദ്രഗ്മ് – സ॒പ്തത്രിഗ്മ്॑ശച്ച) (അ. 5)
ഇന്ദ്രഃ॒ പത്നി॑യാ॒ മനു॑മയാജയ॒-ത്താ-മ്പര്യ॑ഗ്നികൃതാ॒-മുദ॑സൃജ॒-ത്തയാ॒ മനു॑രാര്ധ്നോ॒ദ്യ-ത്പര്യ॑ഗ്നികൃത-മ്പാത്നീവ॒തമു॑-ഥ്സൃ॒ജതി॒ യാമേ॒വ മനു॒ര്॒. ഋദ്ധി॒മാര്ധ്നോ॒-ത്താമേ॒വ യജ॑മാന ഋധ്നോതി യ॒ജ്ഞസ്യ॒ വാ അപ്ര॑തിഷ്ഠിതാ-ദ്യ॒ജ്ഞഃ പരാ॑ ഭവതി യ॒ജ്ഞ-മ്പ॑രാ॒ഭവ॑ന്തം॒-യഁജ॑മാ॒നോ-ഽനു॒ പരാ॑ ഭവതി॒ യദാജ്യേ॑ന പാത്നീവ॒തഗ്മ് സഗ്ഗ്॑സ്ഥാ॒പയ॑തി യ॒ജ്ഞസ്യ॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ യ॒ജ്ഞ-മ്പ്ര॑തി॒തിഷ്ഠ॑ന്തം॒-യഁജ॑മാ॒നോ-ഽനു॒ പ്രതി॑ തിഷ്ഠതീ॒ഷ്ടം-വഁ॒പയാ॒ [-വഁ॒പയാ᳚, ഭവ॒ത്യനി॑ഷ്ടം-വഁ॒ശയാ-ഽഥ॑] 24
ഭവ॒ത്യനി॑ഷ്ടം-വഁ॒ശയാ-ഽഥ॑ പാത്നീവ॒തേന॒ പ്ര ച॑രതി തീ॒ര്ഥ ഏ॒വ പ്ര ച॑ര॒ത്യഥോ॑ ഏ॒തര്ഹ്യേ॒വാസ്യ॒ യാമ॑സ്ത്വാ॒ഷ്ട്രോ ഭ॑വതി॒ ത്വഷ്ടാ॒ വൈ രേത॑സ-സ്സി॒ക്തസ്യ॑ രൂ॒പാണി॒ വി ക॑രോതി॒ തമേ॒വ വൃഷാ॑ണ॒-മ്പത്നീ॒ഷ്വപി॑ സൃജതി॒ സോ᳚-ഽസ്മൈ രൂ॒പാണി॒ വി ക॑രോതി ॥ 25 ॥
(വ॒പയാ॒ – ഷട്ത്രിഗ്മ്॑ശച്ച) (അ. 6)
ഘ്നന്തി॒ വാ ഏ॒ത-ഥ്സോമം॒-യഁദ॑ഭിഷു॒ണ്വന്തി॒ യ-ഥ്സൌ॒മ്യോ ഭവ॑തി॒ യഥാ॑ മൃ॒തായാ॑നു॒സ്തര॑ണീ॒-ങ്ഘ്നന്തി॑ താ॒ദൃഗേ॒വ ത-ദ്യദു॑ത്തരാ॒ര്ധേ വാ॒ മദ്ധ്യേ॑ വാ ജുഹു॒യാ-ദ്ദേ॒വതാ᳚ഭ്യ-സ്സ॒മദ॑-ന്ദദ്ധ്യാ-ദ്ദക്ഷിണാ॒ര്ധേ ജു॑ഹോത്യേ॒ഷാ വൈ പി॑തൃ॒ണാ-ന്ദി-ഖ്സ്വായാ॑മേ॒വ ദി॒ശി പി॒തൄ-ന്നി॒രവ॑ദയത ഉദ്ഗാ॒തൃഭ്യോ॑ ഹരന്തി സാമദേവ॒ത്യോ॑ വൈ സൌ॒മ്യോ യദേ॒വ സാമ്ന॑-ശ്ഛമ്ബട്കു॒ര്വന്തി॒ തസ്യൈ॒വ സ ശാന്തി॒രവേ᳚- [ശാന്തി॒രവ॑, ഈ॒ക്ഷ॒ന്തേ॒ പ॒വിത്രം॒-വൈഁ] 26
-ക്ഷന്തേ പ॒വിത്രം॒-വൈഁ സൌ॒മ്യ ആ॒ത്മാന॑മേ॒വ പ॑വയന്തേ॒ യ ആ॒ത്മാന॒-ന്ന പ॑രി॒പശ്യേ॑ദി॒താസു॑-സ്സ്യാദഭിദ॒ദി-ങ്കൃ॒ത്വാ-ഽവേ᳚ക്ഷേത॒ തസ്മി॒ന്॒. ഹ്യാ᳚ത്മാന॑-മ്പരി॒പശ്യ॒ത്യഥോ॑ ആ॒ത്മാന॑മേ॒വ പ॑വയതേ॒ യോ ഗ॒തമ॑നാ॒-സ്സ്യാ-ഥ്സോ-ഽവേ᳚ക്ഷേത॒ യന്മേ॒ മനഃ॒ പരാ॑ഗതം॒-യഁദ്വാ॑ മേ॒ അപ॑രാഗതമ് । രാജ്ഞാ॒ സോമേ॑ന॒ തദ്വ॒യമ॒സ്മാസു॑ ധാരയാമ॒സീതി॒ മന॑ ഏ॒വാത്മ-ന്ദാ॑ധാര॒- [ഏ॒വാത്മ-ന്ദാ॑ധാര, ന ഗ॒തമ॑നാ] 27
ന ഗ॒തമ॑നാ ഭവ॒ത്യപ॒ വൈ തൃ॑തീയസവ॒നേ യ॒ജ്ഞഃ ക്രാ॑മതീജാ॒നാ-ദനീ॑ജാനമ॒ഭ്യാ᳚-ഗ്നാവൈഷ്ണ॒വ്യര്ചാ ഘൃ॒തസ്യ॑ യജത്യ॒ഗ്നി-സ്സര്വാ॑ ദേ॒വതാ॒ വിഷ്ണു॑ര്യ॒ജ്ഞോ ദേ॒വതാ᳚ശ്ചൈ॒വ യ॒ജ്ഞ-ഞ്ച॑ ദാധാരോപാ॒ഗ്മ്॒ശു യ॑ജതി മിഥുന॒ത്വായ॑ ബ്രഹ്മവാ॒ദിനോ॑ വദന്തി മി॒ത്രോ യ॒ജ്ഞസ്യ॒ സ്വി॑ഷ്ടം-യുഁവതേ॒ വരു॑ണോ॒ ദുരി॑ഷ്ട॒-ങ്ക്വ॑ തര്ഹി॑ യ॒ജ്ഞഃ ക്വ॑ യജ॑മാനോ ഭവ॒തീതി॒ യന്മൈ᳚ത്രാവരു॒ണീം-വഁ॒ശാമാ॒ലഭ॑തേ മി॒ത്രേണൈ॒വ [ ] 28
യ॒ജ്ഞസ്യ॒ സ്വി॑ഷ്ടഗ്മ് ശമയതി॒ വരു॑ണേന॒ ദുരി॑ഷ്ട॒-ന്നാ-ഽഽര്തി॒മാര്ച്ഛ॑തി॒ യജ॑മാനോ॒ യഥാ॒ വൈ ലാങ്ഗ॑ലേനോ॒ര്വരാ᳚-മ്പ്രഭി॒ന്ദന്-ത്യേ॒വമൃ॑ഖ്സാ॒മേ യ॒ജ്ഞ-മ്പ്ര ഭി॑ന്തോ॒ യന്മൈ᳚ത്രാവരു॒ണീം-വഁ॒ശാമാ॒ലഭ॑തേ യ॒ജ്ഞായൈ॒വ പ്രഭി॑ന്നായ മ॒ത്യ॑മ॒ന്വവാ᳚സ്യതി॒ ശാന്ത്യൈ॑ യാ॒തയാ॑മാനി॒ വാ ഏ॒തസ്യ॒ ഛന്ദാഗ്മ്॑സി॒ യ ഈ॑ജാ॒ന-ശ്ഛന്ദ॑സാമേ॒ഷ രസോ॒ യ-ദ്വ॒ശാ യന്മൈ᳚ത്രാവരു॒ണീം-വഁ॒ശാമാ॒ലഭ॑തേ॒ ഛന്ദാഗ്॑സ്യേ॒വ പുന॒രാ പ്രീ॑ണാ॒ത്യ യാ॑തയാമത്വാ॒യാഥോ॒ ഛന്ദ॑സ്സ്വേ॒വ രസ॑-ന്ദധാതി ॥ 29 ॥
(അവ॑ – ദാധാര – മി॒ത്രേണൈ॒വ – പ്രീ॑ണാതി॒ – ഷട്ച॑) (അ. 7)
ദേ॒വാ വാ ഇ॑ന്ദ്രി॒യം-വീഁ॒ര്യാം᳚(1॒) വ്യഁ ॑ഭജന്ത॒ തതോ॒ യദ॒ത്യശി॑ഷ്യത॒ തദ॑തിഗ്രാ॒ഹ്യാ॑ അഭവ॒-ന്തദ॑തിഗ്രാ॒ഹ്യാ॑ണാ-മതിഗ്രാഹ്യ॒ത്വം-യഁദ॑തിഗ്രാ॒ഹ്യാ॑ ഗൃ॒ഹ്യന്ത॑ ഇന്ദ്രി॒യമേ॒വ ത-ദ്വീ॒ര്യം॑-യഁജ॑മാന ആ॒ത്മ-ന്ധ॑ത്തേ॒ തേജ॑ ആഗ്നേ॒യേനേ᳚ന്ദ്രി॒യ-മൈ॒ന്ദ്രേണ॑ ബ്രഹ്മവര്ച॒സഗ്മ് സൌ॒ര്യേണോ॑പ॒സ്തമ്ഭ॑നം॒-വാഁ ഏ॒ത-ദ്യ॒ജ്ഞസ്യ॒ യദ॑തിഗ്രാ॒ഹ്യാ᳚ശ്ച॒ക്രേ പൃ॒ഷ്ഠാനി॒ യ-ത്പൃഷ്ഠ്യേ॒ ന ഗൃ॑ഹ്ണീ॒യാ-ത്പ്രാഞ്ചം॑-യഁ॒ജ്ഞ-മ്പൃ॒ഷ്ഠാനി॒ സഗ്മ് ശൃ॑ണീയു॒ര്യ-ദു॒ക്ഥ്യേ॑ [-ദു॒ക്ഥ്യേ᳚, ഗൃ॒ഹ്ണീ॒യാ-ത്പ്ര॒ത്യഞ്ചം॑-] 30
ഗൃഹ്ണീ॒യാ-ത്പ്ര॒ത്യഞ്ചം॑-യഁ॒ജ്ഞമ॑തിഗ്രാ॒ഹ്യാ᳚-സ്സഗ്മ് ശൃ॑ണീയുര്വിശ്വ॒ജിതി॒ സര്വ॑പൃഷ്ഠേ ഗ്രഹീത॒വ്യാ॑ യ॒ജ്ഞസ്യ॑ സവീര്യ॒ത്വായ॑ പ്ര॒ജാപ॑തിര്ദേ॒വേഭ്യോ॑ യ॒ജ്ഞാന് വ്യാദി॑ശ॒-ഥ്സ പ്രി॒യാസ്ത॒നൂരപ॒ ന്യ॑ധത്ത॒ തദ॑തിഗ്രാ॒ഹ്യാ॑ അഭവ॒ന് വിത॑നു॒സ്തസ്യ॑ യ॒ജ്ഞ ഇത്യാ॑ഹു॒ര്യ-സ്യാ॑തിഗ്രാ॒ഹ്യാ॑ ന ഗൃ॒ഹ്യന്ത॒ ഇത്യപ്യ॑ഗ്നിഷ്ടോ॒മേ ഗ്ര॑ഹീത॒വ്യാ॑ യ॒ജ്ഞസ്യ॑ സതനു॒ത്വായ॑ ദേ॒വതാ॒ വൈ സര്വാ᳚-സ്സ॒ദൃശീ॑രാസ॒-ന്താ ന വ്യാ॒വൃത॑-മഗച്ഛ॒-ന്തേ ദേ॒വാ [ദേ॒വാഃ, ഏ॒ത ഏ॒താ-ന്ഗ്രഹാ॑-] 31
ഏ॒ത ഏ॒താ-ന്ഗ്രഹാ॑-നപശ്യ॒-ന്താന॑ഗൃഹ്ണതാ-ഽഽഗ്നേ॒ യമ॒ഗ്നിരൈ॒ന്ദ്രമിന്ദ്ര॑-സ്സൌ॒ര്യഗ്മ് സൂര്യ॒സ്തതോ॒ വൈ തേ᳚-ഽന്യാഭി॑-ര്ദേ॒വതാ॑ഭി-ര്വ്യാ॒വൃത॑മഗച്ഛ॒ന്॒. യസ്യൈ॒വം-വിഁ॒ദുഷ॑ ഏ॒തേ ഗ്രഹാ॑ ഗൃ॒ഹ്യന്തേ᳚ വ്യാ॒വൃത॑മേ॒വ പാ॒പ്മനാ॒ ഭ്രാതൃ॑വ്യേണ ഗച്ഛതീ॒മേ ലോ॒കാ ജ്യോതി॑ഷ്മന്ത-സ്സ॒മാവ॑-ദ്വീര്യാഃ കാ॒ര്യാ॑ ഇത്യാ॑ഹുരാഗ്നേ॒യേനാ॒സ്മി-ല്ലോഁ॒കേ ജ്യോതി॑ര്ധത്ത ഐ॒ന്ദ്രേണാ॒ന്തരി॑ക്ഷ ഇന്ദ്രവാ॒യൂ ഹി സ॒യുജൌ॑ സൌ॒ര്യേണാ॒മുഷ്മി॑-ല്ലോഁ॒കേ [ ] 32
ജ്യോതി॑ര്ധത്തേ॒ ജ്യോതി॑ഷ്മന്തോ-ഽസ്മാ ഇ॒മേ ലോ॒കാ ഭ॑വന്തി സ॒മാവ॑-ദ്വീര്യാനേനാന് കുരുത ഏ॒താന്. വൈ ഗ്രഹാ᳚-ന്ബ॒ബാം-വി॒ശ്വവ॑യസാ-വവിത്താ॒-ന്താഭ്യാ॑മി॒മേ ലോ॒കാഃ പരാ᳚ഞ്ചശ്ചാ॒ര്വാഞ്ച॑ശ്ച॒ പ്രാഭു॒ര്യസ്യൈ॒വം-വിഁ॒ദുഷ॑ ഏ॒തേ ഗ്രഹാ॑ ഗൃ॒ഹ്യന്തേ॒ പ്രാസ്മാ॑ ഇ॒മേ ലോ॒കാഃ പരാ᳚ഞ്ചശ്ചാ॒ര്വാഞ്ച॑ശ്ച ഭാന്തി ॥ 33 ॥
(ഉ॒ക്ഥ്യേ॑ – ദേ॒വാ – അ॒മുഷ്മി॑-ല്ലോഁ॒ക – ഏകാ॒ന്നച॑ത്വാരി॒ഗ്മ്॒ശച്ച॑) (അ. 8)
ദേ॒വാ വൈ യ-ദ്യ॒ജ്ഞേ-ഽകു॑ര്വത॒ തദസു॑രാ അകുര്വത॒ തേ ദേ॒വാ അദാ᳚ഭ്യേ॒ ഛന്ദാഗ്മ്॑സി॒ സവ॑നാനി॒ സമ॑സ്ഥാപയ॒-ന്തതോ॑ ദേ॒വാ അഭ॑വ॒-ന്പരാ-ഽസു॑രാ॒ യസ്യൈ॒വം-വിഁ॒ദുഷോ-ഽദാ᳚ഭ്യോ ഗൃ॒ഹ്യതേ॒ ഭവ॑ത്യാ॒ത്മനാ॒ പരാ᳚-ഽസ്യ॒ ഭ്രാതൃ॑വ്യോ ഭവതി॒ യദ്വൈ ദേ॒വാ അസു॑രാ॒-നദാ᳚ഭ്യേ॒-നാദ॑ഭ്നുവ॒-ന്തദദാ᳚ഭ്യസ്യാ-ദാഭ്യ॒ ത്വം-യഁ ഏ॒വം-വേഁദ॑ ദ॒ഭ്നോത്യേ॒വ ഭ്രാതൃ॑വ്യ॒-ന്നൈന॒-മ്ഭ്രാതൃ॑വ്യോ ദഭ്നോ- [ദഭ്നോതി, ഏ॒ഷാ വൈ] 34
-ത്യേ॒ഷാ വൈ പ്ര॒ജാപ॑തേ-രതിമോ॒ക്ഷിണീ॒ നാമ॑ ത॒നൂര്യദദാ᳚ഭ്യ॒ ഉപ॑നദ്ധസ്യ ഗൃഹ്ണാ॒ത്യതി॑മുക്ത്യാ॒ അതി॑ പാ॒പ്മാന॒-മ്ഭ്രാതൃ॑വ്യ-മ്മുച്യതേ॒ യ ഏ॒വം-വേഁദ॒ ഘ്നന്തി॒ വാ ഏ॒ത-ഥ്സോമം॒-യഁദ॑ഭിഷു॒ണ്വന്തി॒ സോമേ॑ ഹ॒ന്യമാ॑നേ യ॒ജ്ഞോ ഹ॑ന്യതേ യ॒ജ്ഞേ യജ॑മാനോ ബ്രഹ്മവാ॒ദിനോ॑ വദന്തി॒ കി-ന്ത-ദ്യ॒ജ്ഞേ യജ॑മാനഃ കുരുതേ॒ യേന॒ ജീവന്᳚-ഥ്സുവ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കമേതീതി॑ ജീവഗ്ര॒ഹോ വാ ഏ॒ഷ യദദാ॒ഭ്യോ ഽന॑ഭിഷുതസ്യ ഗൃഹ്ണാതി॒ ജീവ॑ന്തമേ॒വൈനഗ്മ്॑ സുവ॒ര്ഗം ലോഁ॒ക-ങ്ഗ॑മയതി॒ വി വാ ഏ॒ത-ദ്യ॒ജ്ഞ-ഞ്ഛി॑ന്ദന്തി॒ യദദാ᳚ഭ്യേ സഗ്ഗ്-സ്ഥാ॒പയ॑-ന്ത്യ॒ഗ്മ്॒ശൂനപി॑ സൃജതി യ॒ജ്ഞസ്യ॒ സന്ത॑ത്യൈ ॥ 35 ॥
(ദ॒ഭ്നോ॒ത്യ – ന॑ഭിഷുതസ്യ ഗൃഹ്ണാ॒ത്യേ – കാ॒ന്നവിഗ്മ്॑ശ॒തിശ്ച॑) (അ. 9)
ദേ॒വാ വൈ പ്ര॒ബാഹു॒ഗ്ഗ്രഹാ॑-നഗൃഹ്ണത॒ സ ഏ॒ത-മ്പ്ര॒ജാപ॑തി-ര॒ഗ്മ്॒ശു-മ॑പശ്യ॒-ത്തമ॑ഗൃഹ്ണീത॒ തേന॒ വൈ സ ആ᳚ര്ധ്നോ॒-ദ്യസ്യൈ॒വം-വിഁ॒ദുഷോ॒-ഽഗ്മ്॒ശു-ര്ഗൃ॒ഹ്യത॑ ഋ॒ദ്ധ്നോത്യേ॒വ സ॒കൃദ॑ഭിഷുതസ്യ ഗൃഹ്ണാതി സ॒കൃദ്ധി സ തേനാ-ഽഽര്ധ്നോ॒ന്മന॑സാ ഗൃഹ്ണാതി॒ മന॑ ഇവ॒ ഹി പ്ര॒ജാപ॑തിഃ പ്ര॒ജാപ॑തേ॒രാപ്ത്യാ॒ ഔദു॑മ്ബരേണ ഗൃഹ്ണാ॒ത്യൂര്ഗ്വാ ഉ॑ദു॒മ്ബര॒ ഊര്ജ॑മേ॒വാവ॑ രുന്ധേ॒ ചതു॑സ്സ്രക്തി ഭവതി ദി॒- [ഭവതി ദി॒ക്ഷു, ഏ॒വ പ്രതി॑ തിഷ്ഠതി॒] 36
-ക്ഷ്വേ॑വ പ്രതി॑ തിഷ്ഠതി॒ യോ വാ അ॒ഗ്മ്॒ശോരാ॒യത॑നം॒-വേഁദാ॒-ഽഽയത॑നവാ-ന്ഭവതി വാമദേ॒വ്യമിതി॒ സാമ॒ തദ്വാ അ॑സ്യാ॒-ഽഽയത॑ന॒-മ്മന॑സാ॒ ഗായ॑മാനോ ഗൃഹ്ണാത്യാ॒യത॑നവാനേ॒വ ഭ॑വതി॒ യദ॑ദ്ധ്വ॒ര്യുര॒ഗ്മ്॒ശു-ങ്ഗൃ॒ഹ്ണ-ന്നാര്ധയേ॑ദു॒ഭാഭ്യാ॒-ന്നര്ധ്യേ॑താദ്ധ്വ॒ര്യവേ॑ ച॒ യജ॑മാനായ ച॒ യദ॒ര്ധയേ॑-ദു॒ഭാഭ്യാ॑-മൃദ്ധ്യേ॒താന॑വാന-ങ്ഗൃഹ്ണാതി॒ സൈവാസ്യര്ധി॒ര്॒. ഹിര॑ണ്യമ॒ഭി വ്യ॑നിത്യ॒മൃതം॒-വൈഁ ഹിര॑ണ്യ॒മായുഃ॑ പ്രാ॒ണ ആയു॑ഷൈ॒വാമൃത॑മ॒ഭി ധി॑നോതി ശ॒തമാ॑ന-മ്ഭവതി ശ॒തായുഃ॒ പുരു॑ഷ-ശ്ശ॒തേന്ദ്രി॑യ॒ ആയു॑ഷ്യേ॒വേന്ദ്രി॒യേ പ്രതി॑ തിഷ്ഠതി ॥ 37 ॥
(ദി॒ക്ഷ്വ॑ – നിതി – വിഗ്മ്ശ॒തിശ്ച॑) (അ. 10)
പ്ര॒ജാപ॑തി-ര്ദേ॒വേഭ്യോ॑ യ॒ജ്ഞാന് വ്യാദി॑ശ॒-ഥ്സ രി॑രിചാ॒നോ॑-ഽമന്യത॒ സ യ॒ജ്ഞാനാഗ്മ്॑ ഷോഡശ॒ധേന്ദ്രി॒യം-വീഁ॒ര്യ॑മാ॒ത്മാന॑മ॒ഭി സമ॑ക്ഖിദ॒-ത്ത-ഥ്ഷോ॑ഡ॒ശ്യ॑ഭവ॒ന്ന വൈ ഷോ॑ഡ॒ശീ നാമ॑ യ॒ജ്ഞോ᳚-ഽസ്തി॒ യദ്വാവ ഷോ॑ഡ॒ശഗ്ഗ് സ്തോ॒ത്രഗ്മ് ഷോ॑ഡ॒ശഗ്മ് ശ॒സ്ത്ര-ന്തേന॑ ഷോഡ॒ശീ ത-ഥ്ഷോ॑ഡ॒ശിന॑-ഷ്ഷോഡശി॒ത്വം-യഁ-ഥ്ഷോ॑ഡ॒ശീ ഗൃ॒ഹ്യത॑ ഇന്ദ്രി॒യമേ॒വ ത-ദ്വീ॒ര്യം॑-യഁജ॑മാന ആ॒ത്മ-ന്ധ॑ത്തേ ദേ॒വേഭ്യോ॒ വൈ സു॑വ॒ര്ഗോ ലോ॒കോ [ലോ॒കഃ, ന പ്രാഭ॑വ॒-ത്ത] 38
ന പ്രാഭ॑വ॒-ത്ത ഏ॒തഗ്മ് ഷോ॑ഡ॒ശിന॑മപശ്യ॒-ന്തമ॑ഗൃഹ്ണത॒ തതോ॒ വൈ തേഭ്യ॑-സ്സുവ॒ര്ഗോ ലോ॒കഃ പ്രാഭ॑വ॒ദ്യ-ഥ്ഷോ॑ഡ॒ശീ ഗൃ॒ഹ്യതേ॑ സുവ॒ര്ഗസ്യ॑ ലോ॒കസ്യാ॒ഭിജി॑ത്യാ॒ ഇന്ദ്രോ॒ വൈ ദേ॒വാനാ॑മാനുജാവ॒ര ആ॑സീ॒-ഥ്സ പ്ര॒ജാപ॑തി॒മുപാ॑ധാവ॒-ത്തസ്മാ॑ ഏ॒തഗ്മ് ഷോ॑ഡ॒ശിന॒-മ്പ്രായ॑ച്ഛ॒-ത്തമ॑ഗൃഹ്ണീത॒ തതോ॒ വൈ സോ-ഽഗ്ര॑-ന്ദേ॒വതാ॑നാ॒-മ്പര്യൈ॒-ദ്യസ്യൈ॒വം-വിഁ॒ദുഷ॑-ഷ്ഷോഡ॒ശീ ഗൃ॒ഹ്യതേ- [ഗൃ॒ഹ്യതേ᳚, അഗ്ര॑മേ॒വ] 39
-ഽഗ്ര॑മേ॒വ സ॑മാ॒നാനാ॒-മ്പര്യേ॑തി പ്രാതസ്സവ॒നേ ഗൃ॑ഹ്ണാതി॒ വജ്രോ॒ വൈ ഷോ॑ഡ॒ശീ വജ്രഃ॑ പ്രാതസ്സവ॒നഗ്ഗ് സ്വാദേ॒വൈനം॒-യോഁനേ॒ര്നിഗൃ॑ഹ്ണാതി॒ സവ॑നേസവനേ॒-ഽഭി ഗൃ॑ഹ്ണാതി॒ സവ॑നാഥ്സവനാദേ॒വൈന॒-മ്പ്ര ജ॑നയതി തൃതീയസവ॒നേ പ॒ശുകാ॑മസ്യ ഗൃഹ്ണീയാ॒-ദ്വജ്രോ॒ വൈ ഷോ॑ഡ॒ശീ പ॒ശവ॑സ്തൃതീയസവ॒നം-വഁജ്രേ॑ണൈ॒വാസ്മൈ॑ തൃതീയസവ॒നാ-ത്പ॒ശൂനവ॑ രുന്ധേ॒ നോക്ഥ്യേ॑ ഗൃഹ്ണീയാ-ത്പ്ര॒ജാ വൈ പ॒ശവ॑ ഉ॒ക്ഥാനി॒ യദു॒ക്ഥ്യേ॑- [യദു॒ക്ഥ്യേ᳚, ഗൃ॒ഹ്ണീ॒യാ-ത്പ്ര॒ജാ-] 40
ഗൃഹ്ണീ॒യാ-ത്പ്ര॒ജാ-മ്പ॒ശൂന॑സ്യ॒ നിര്ദ॑ഹേദതിരാ॒ത്രേ പ॒ശുകാ॑മസ്യ ഗൃഹ്ണീയാ॒-ദ്വജ്രോ॒ വൈ ഷോ॑ഡ॒ശീ വജ്രേ॑ണൈ॒വാസ്മൈ॑ പ॒ശൂന॑വ॒രുദ്ധ്യ॒ രാത്രി॑-യോ॒പരി॑ഷ്ടാ-ച്ഛമയ॒ത്യപ്യ॑ഗ്നിഷ്ടോ॒മേ രാ॑ജ॒ന്യ॑സ്യ ഗൃഹ്ണീയാ-ദ്വ്യാ॒വൃത്കാ॑മോ॒ ഹി രാ॑ജ॒ന്യോ॑ യജ॑തേ സാ॒ഹ്ന ഏ॒വാസ്മൈ॒ വജ്ര॑-ങ്ഗൃഹ്ണാതി॒ സ ഏ॑നം॒-വഁജ്രോ॒ ഭൂത്യാ॑ ഇന്ധേ॒ നിര്വാ॑ ദഹ-ത്യേകവി॒ഗ്മ്॒ശഗ്ഗ് സ്തോ॒ത്ര-മ്ഭ॑വതി॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ॒ ഹരി॑വച്ഛസ്യത॒ ഇന്ദ്ര॑സ്യ പ്രി॒യ-ന്ധാമോ- [പ്രി॒യ-ന്ധാമ॑, ഉപാ᳚-ഽഽപ്നോതി॒] 41
-പാ᳚-ഽഽപ്നോതി॒ കനീ॑യാഗ്മ്സി॒ വൈ ദേ॒വേഷു॒ ഛന്ദാ॒ഗ്॒സ്യാസ॒ന്-ജ്യായാ॒ഗ്॒-സ്യസു॑രേഷു॒ തേ ദേ॒വാഃ കനീ॑യസാ॒ ഛന്ദ॑സാ॒ ജ്യായ॒-ശ്ഛന്ദോ॒-ഽഭി വ്യ॑ശഗ്മ്സ॒-ന്തതോ॒ വൈ തേ-ഽസു॑രാണാം-ലോഁ॒കമ॑വൃഞ്ജത॒ യ-ത്കനീ॑യസാ॒ ഛന്ദ॑സാ॒ ജ്യായ॒-ശ്ഛന്ദോ॒-ഽഭിവി॒ശഗ്മ്സ॑തി॒ ഭ്രാതൃ॑വ്യസ്യൈ॒വ തല്ലോ॒കം-വൃഁ ॑ങ്ക്തേ॒ ഷഡ॒ക്ഷരാ॒ണ്യതി॑ രേചയന്തി॒ ഷ-ഡ്വാ ഋ॒തവ॑ ഋ॒തൂനേ॒വ പ്രീ॑ണാതി ച॒ത്വാരി॒ പൂര്വാ॒ണ്യവ॑ കല്പയന്തി॒ [കല്പയന്തി, ചതു॑ഷ്പദ ഏ॒വ] 42
ചതു॑ഷ്പദ ഏ॒വ പ॒ശൂനവ॑ രുന്ധേ॒ ദ്വേ ഉത്ത॑രേ ദ്വി॒പദ॑ ഏ॒വാവ॑ രുന്ധേ ഽനു॒ഷ്ടുഭ॑മ॒ഭി സ-മ്പാ॑ദയന്തി॒ വാഗ്വാ അ॑നു॒ഷ്ടു-പ്തസ്മാ᳚-ത്പ്രാ॒ണാനാം॒-വാഁഗു॑ത്ത॒മാ സ॑മയാവിഷി॒തേ സൂര്യേ॑ ഷോഡ॒ശിന॑-സ്സ്തോ॒ത്ര-മു॒പാക॑രോത്യേ॒തസ്മി॒ന് വൈ ലോ॒ക ഇന്ദ്രോ॑ വൃ॒ത്രമ॑ഹന്-ഥ്സാ॒ക്ഷാദേ॒വ വജ്ര॒-മ്ഭ്രാതൃ॑വ്യായ॒ പ്ര ഹ॑ര-ത്യരുണപിശ॒ങ്ഗോ-ഽശ്വോ॒ ദക്ഷി॑ണൈ॒തദ്വൈ വജ്ര॑സ്യ രൂ॒പഗ്മ് സമൃ॑ദ്ധ്യൈ ॥ 43 ॥
(ലോ॒കോ – വി॒ദുഷ॑-ഷ്ഷോഡ॒ശീ ഗൃ॒ഹ്യതേ॒ – യദു॒ക്ഥ്യേ॑ – ധാമ॑ – കല്പയന്തി – സ॒പ്തച॑ത്വാരിഗ്മ്ശച്ച) (അ. 11)
(സു॒വ॒ര്ഗായ॒ യ-ദ്ദാ᳚ക്ഷി॒ണാനി॑ – സമിഷ്ട യ॒ജൂഗ് – ഷ്യ॑വഭൃഥ യ॒ജൂഗ്മ്ഷി॒ – സ്ഫ്യേന॑ – പ്ര॒ജാപ॑തിരേകാദ॒ശിനീ॒ – മിന്ദ്രഃ॒ പത്നി॑യാ॒ – ഘ്നന്തി॑ – ദേ॒വാ വാ ഇ॑ന്ദ്രി॒യം-വീഁ॒ര്യം॑ – ദേ॒വാ വാ അദാ᳚ഭ്യേ – ദേ॒വാ വൈ പ്ര॒ബാഹു॑ക് – പ്ര॒ജാപ॑തിര്ദേ॒വേഭ്യ॒-സ്സ രി॑രിചാ॒നഃ – ഷോ॑ഡശ॒ധൈകാ॑ദശ) (11)
(സു॒വ॒ര്ഗായ॑ – യജതി പ്ര॒ജാഃ – സൌ॒മ്യേന॑ – ഗൃഹ്ണീ॒യാ-ത്പ്ര॒ത്യഞ്ചം॑ – ഗൃഹ്ണീ॒യാ-ത്പ്ര॒ജാ-മ്പ॒ശൂന് – ത്രിച॑ത്വാരിഗ്മ്ശത്) (43)
(സു॒വ॒ര്ഗായ॒, വജ്ര॑സ്യ രൂ॒പഗ്മ് സമൃ॑ദ്ധ്യൈ)
(പ്രാ॒ചീന॑വഗ്മ്ശം॒ – യ – ച്ചാ॒ത്വാലാ᳚ – ദ്യ॒ജ്ഞേനേ – ന്ദ്രഃ॑ – സു॒വര്ഗായ॒ – ഷട് ) (6)
॥ ഹരിഃ॑ ഓമ് ॥
॥ കൃഷ്ണ യജുര്വേദീയ തൈത്തിരീയ സംഹിതായാം ഷഷ്ഠകാണ്ഡേ ഷഷ്ഠഃ പ്രശ്ന-സ്സമാപ്തഃ ॥