കൃഷ്ണ യജുര്വേദീയ തൈത്തിരീയ സംഹിതായാം സപ്തമകാണ്ഡേ പഞ്ചമഃ പ്രശ്നഃ – സത്രവിശേഷാഭിധാനം
ഓ-ന്നമഃ പരമാത്മനേ, ശ്രീ മഹാഗണപതയേ നമഃ,
ശ്രീ ഗുരുഭ്യോ നമഃ । ഹ॒രിഃ॒ ഓമ് ॥
ഗാവോ॒ വാ ഏ॒ത-ഥ്സ॒ത്ര-മാ॑സതാശൃ॒ങ്ഗാ-സ്സ॒തീ-ശ്ശൃങ്ഗാ॑ണി നോ ജായന്താ॒ ഇതി॒ കാമേ॑ന॒ താസാ॒-ന്ദശ॒മാസാ॒ നിഷ॑ണ്ണാ॒ ആസ॒ന്നഥ॒ ശൃങ്ഗാ᳚ണ്യജായന്ത॒ താ ഉദ॑തിഷ്ഠ॒ന്നരാ॒ഥ്സ്മേത്യഥ॒ യാസാ॒-ന്നാജാ॑യന്ത॒ താ-സ്സം॑വഁഥ്സ॒ര-മാ॒പ്ത്വോദ॑തിഷ്ഠ॒ -ന്നരാ॒ഥ്സ്മേതി॒ യാസാ॒-ഞ്ചാജാ॑യന്ത॒ യാസാ᳚-ഞ്ച॒ ന താ ഉ॒ഭയീ॒രു-ദ॑തിഷ്ഠ॒-ന്നരാ॒ഥ്സ്മേതി॑ ഗോസ॒ത്രം-വൈഁ [ഗോസ॒ത്രം-വൈഁ, സം॒വഁ॒ഥ്സ॒രോ യ] 1
സം॑വഁഥ്സ॒രോ യ ഏ॒വം-വിഁ॒ദ്വാഗ്മ്സ॑-സ്സംവഁഥ്സ॒ര-മു॑പ॒യന്ത്യൃ॑ദ്ധ്നു॒വന്ത്യേ॒വ തസ്മാ᳚-ത്തൂപ॒രാ വാര്ഷി॑കൌ॒ മാസൌ॒ പര്ത്വാ॑ ചരതി സ॒ത്രാഭി॑ജിത॒ഗ്ഗ്॒ഹ്യ॑സ്യൈ॒ തസ്മാ᳚-ഥ്സംവഁഥ്സര॒സദോ॒ യ-ത്കി-ഞ്ച॑ ഗൃ॒ഹേ ക്രി॒യതേ॒ തദാ॒പ്ത-മവ॑രുദ്ധ-മ॒ഭിജി॑ത-ങ്ക്രിയതേ സമു॒ദ്രം-വാഁ ഏ॒തേ പ്ര പ്ല॑വന്തേ॒ യേ സം॑വഁഥ്സ॒രമു॑പ॒യന്തി॒ യോ വൈ സ॑മു॒ദ്രസ്യ॑ പാ॒ര-ന്ന പശ്യ॑തി॒ ന വൈ സ തത॒ ഉദേ॑തി സംവഁഥ്സ॒രോ [ഉദേ॑തി സംവഁഥ്സ॒രഃ, വൈ സ॑മു॒ദ്ര-] 2
വൈ സ॑മു॒ദ്ര-സ്തസ്യൈ॒ത-ത്പാ॒രം-യഁദ॑തിരാ॒ത്രൌ യ ഏ॒വം-വിഁ॒ദ്വാഗ്മ്സ॑-സ്സംവഁഥ്സ॒ര-മു॑പ॒യന്ത്യനാ᳚ര്താ ഏ॒വോദൃച॑-ങ്ഗച്ഛന്തീ॒യം-വൈഁ പൂര്വോ॑-ഽതിരാ॒ത്രോ॑ ഽസാവുത്ത॑രോ॒ മനഃ॒ പൂര്വോ॒ വാഗുത്ത॑രഃ പ്രാ॒ണഃ പൂര്വോ॑-ഽപാ॒ന ഉത്ത॑രഃ പ്ര॒രോധ॑ന॒-മ്പൂര്വ॑ ഉ॒ദയ॑ന॒മുത്ത॑രോ॒ ജ്യോതി॑ഷ്ടോമോ വൈശ്വാന॒രോ॑ ഽതിരാ॒ത്രോ ഭ॑വതി॒ ജ്യോതി॑രേ॒വ പു॒രസ്താ᳚ദ്ദധതേ സുവ॒ര്ഗസ്യ॑ ലോ॒കസ്യാ-നു॑ഖ്യാത്യൈ ചതുര്വി॒ഗ്മ്॒ശഃ പ്രാ॑യ॒ണീയോ॑ ഭവതി॒ ചതു॑ര്വിഗ്മ്ശതി-രര്ധമാ॒സാ- [ചതു॑ര്വിഗ്മ്ശതി-രര്ധമാ॒സാഃ, സം॒വഁ॒ഥ്സ॒രഃ] 3
-സ്സം॑വഁഥ്സ॒രഃ പ്ര॒യന്ത॑ ഏ॒വ സം॑വഁഥ്സ॒രേ പ്രതി॑ തിഷ്ഠന്തി॒ തസ്യ॒ ത്രീണി॑ ച ശ॒താനി॑ ഷ॒ഷ്ടിശ്ച॑ സ്തോ॒ത്രീയാ॒സ്താവ॑തീ-സ്സംവഁഥ്സ॒രസ്യ॒ രാത്ര॑യ ഉ॒ഭേ ഏ॒വ സം॑വഁഥ്സ॒രസ്യ॑ രൂ॒പേ ആ᳚പ്നുവന്തി॒ തേ സഗ്ഗ്സ്ഥി॑ത്യാ॒ അരി॑ഷ്ട്യാ॒ ഉത്ത॑രൈ॒രഹോ॑ഭിശ്ചരന്തി ഷഡ॒ഹാ ഭ॑വന്തി॒ ഷ-ഡ്വാ ഋ॒തവ॑-സ്സംവഁഥ്സ॒ര ഋ॒തുഷ്വേ॒വ സം॑വഁഥ്സ॒രേ പ്രതി॑ തിഷ്ഠന്തി॒ ഗൌശ്ചാ-ഽഽയു॑ശ്ച മദ്ധ്യ॒ത-സ്സ്തോമൌ॑ ഭവത-സ്സംവഁഥ്സ॒രസ്യൈ॒വ തന്മി॑ഥു॒ന-മ്മ॑ദ്ധ്യ॒തോ [തന്മി॑ഥു॒ന-മ്മ॑ദ്ധ്യ॒തഃ, ദ॒ധ॒തി॒ പ്ര॒ജന॑നായ॒] 4
ദ॑ധതി പ്ര॒ജന॑നായ॒ ജ്യോതി॑ര॒ഭിതോ॑ ഭവതി വി॒മോച॑നമേ॒വ തച്ഛന്ദാഗ്॑സ്യേ॒വ ത-ദ്വി॒മോകം॑-യഁ॒ന്ത്യഥോ॑ ഉഭ॒യതോ᳚ജ്യോതിഷൈ॒വ ഷ॑ഡ॒ഹേന॑ സുവ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കം-യഁ ॑ന്തി ബ്രഹ്മവാ॒ദിനോ॑ വദ॒ന്ത്യാസ॑തേ॒ കേന॑ യ॒ന്തീതി॑ ദേവ॒യാനേ॑ന പ॒ഥേതി॑ ബ്രൂയാ॒ച്ഛന്ദാഗ്മ്॑സി॒ വൈ ദേ॑വ॒യാനഃ॒ പന്ഥാ॑ ഗായ॒ത്രീ ത്രി॒ഷ്ടുബ്-ജഗ॑തീ॒ജ്യോതി॒ര്വൈ ഗാ॑യ॒ത്രീ ഗൌസ്ത്രി॒ഷ്ടുഗായു॒ര്ജഗ॑തീ॒ യദേ॒തേ സ്തോമാ॒ ഭവ॑ന്തി ദേവ॒യാനേ॑നൈ॒വ [ ] 5
ത-ത്പ॒ഥാ യ॑ന്തി സമാ॒നഗ്മ് സാമ॑ ഭവതി ദേവലോ॒കോ വൈ സാമ॑ ദേവലോ॒കാദേ॒വ നയ॑ന്ത്യ॒ന്യാഅ॑ന്യാ॒ ഋചോ॑ ഭവന്തി മനുഷ്യലോ॒കോ വാ ഋചോ॑ മനുഷ്യലോ॒കാദേ॒വാന്യമ॑ന്യ-ന്ദേവലോ॒കമ॑ഭ്യാ॒രോഹ॑ന്തോ യന്ത്യഭിവ॒ര്തോ ബ്ര॑ഹ്മസാ॒മ-മ്ഭ॑വതി സുവ॒ര്ഗസ്യ॑ ലോ॒കസ്യാ॒ഭിവൃ॑ത്യാ അഭി॒ജി-ദ്ഭ॑വതി സുവ॒ര്ഗസ്യ॑ ലോ॒കസ്യാ॒ഭിജി॑ത്യൈ വിശ്വ॒ജി-ദ്ഭ॑വതി॒ വിശ്വ॑സ്യ॒ ജിത്യൈ॑ മാ॒സിമാ॑സി പൃ॒ഷ്ഠാന്യുപ॑ യന്തി മാ॒സിമാ᳚സ്യതിഗ്രാ॒ഹ്യാ॑ ഗൃഹ്യന്തേ മാ॒സിമാ᳚സ്യേ॒വ വീ॒ര്യ॑-ന്ദധതി മാ॒സാ-മ്പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യാ ഉ॒പരി॑ഷ്ടാന്മാ॒സാ-മ്പൃ॒ഷ്ഠാന്യുപ॑ യന്തി॒ തസ്മാ॑ദു॒പരി॑ഷ്ടാ॒ദോഷ॑ധയഃ॒ ഫല॑-ങ്ഗൃഹ്ണന്തി ॥ 6 ॥
(ഗോ॒സ॒ത്രം-വാഁ – ഏ॑തി സംവഁഥ്സ॒രോ᳚ – ഽര്ധമാ॒സാ – മി॑ഥു॒ന-മ്മ॑ദ്ധ്യ॒തോ – ദേ॑വ॒യാനേ॑നൈ॒വ – വീ॒ര്യം॑ – ത്രയോ॑ദശ ച) (അ. 1)
ഗാവോ॒ വാ ഏ॒ത-ഥ്സ॒ത്രമാ॑സതാശൃ॒ങ്ഗാ-സ്സ॒തീ-ശ്ശൃങ്ഗാ॑ണി॒ സിഷാ॑സന്തീ॒സ്താസാ॒-ന്ദശ॒ മാസാ॒ നിഷ॑ണ്ണാ॒ ആസ॒ന്നഥ॒ ശൃങ്ഗാ᳚ണ്യജായന്ത॒ താ അ॑ബ്രുവ॒ന്നരാ॒ഥ്സ്മോ-ത്തി॑ഷ്ഠാ॒മാവ॒ ത-ങ്കാമ॑മരുഥ്സ്മഹി॒ യേന॒ കാമേ॑ന॒ ന്യഷ॑ദാ॒മേതി॒ താസാ॑മു॒ ത്വാ അ॑ബ്രുവന്ന॒ര്ധാവാ॒ യാവ॑തീ॒ര്വാ-ഽഽസാ॑മഹാ ഏ॒വേമൌദ്വാ॑ദ॒ശൌ മാസൌ॑ സംവഁഥ്സ॒രഗ്മ് സ॒പാന്ദ്യോ-ത്തി॑ഷ്ഠാ॒മേതി॒ താസാ᳚- [താസാ᳚മ്, ദ്വാ॒ദ॒ശേ മാ॒സി] 7
-ന്ദ്വാദ॒ശേ മാ॒സി ശൃങ്ഗാ॑ണി॒ പ്രാവ॑ര്തന്ത ശ്ര॒ദ്ധയാ॒ വാ-ഽശ്ര॑ദ്ധയാ വാ॒ താ ഇ॒മാ യാസ്തൂ॑പ॒രാ ഉ॒ഭയ്യോ॒ വാവ താ ആ᳚ര്ധ്നുവ॒ന്॒. യാശ്ച॒ ശൃങ്ഗാ॒ണ്യസ॑ന്വ॒ന്॒. യാശ്ചോര്ജ॑മ॒വാരു॑ന്ധത॒ര്ധ്നോതി॑ ദ॒ശസു॑ മാ॒സൂ᳚ത്തിഷ്ഠ॑ന്നൃ॒ദ്ധ്നോതി॑ ദ്വാദ॒ശസു॒ യ ഏ॒വം-വേഁദ॑ പ॒ദേന॒ ഖലു॒ വാ ഏ॒തേ യ॑ന്തി വി॒ന്ദതി॒ ഖലു॒ വൈ പ॒ദേന॒ യ-ന്തദ്വാ ഏ॒തദൃ॒ദ്ധമയ॑ന॒-ന്തസ്മാ॑ ദേ॒ത-ദ്ഗോ॒സനി॑ ॥ 8 ॥
(തി॒ഷ്ഠാ॒മേതി॒ താസാം॒ – തസ്മാ॒-ദ്- ദ്വേ ച॑) (അ. 2)
പ്ര॒ഥ॒മേ മാ॒സി പൃ॒ഷ്ഠാന്യുപ॑ യന്തി മദ്ധ്യ॒മ ഉപ॑ യന്ത്യുത്ത॒മ ഉപ॑ യന്തി॒ തദാ॑ഹു॒ര്യാം-വൈഁ ത്രിരേക॒സ്യാഹ്ന॑ ഉപ॒സീദ॑ന്തി ദ॒ഹ്രം-വൈഁ സാ-ഽപ॑രാഭ്യാ॒-ന്ദോഹാ᳚ഭ്യാ-ന്ദു॒ഹേ-ഽഥ॒ കുത॒-സ്സാ ധോ᳚ക്ഷ്യതേ॒ യാ-ന്ദ്വാദ॑ശ॒ കൃത്വ॑ ഉപ॒സീദ॒ന്തീതി॑ സംവഁഥ്സ॒രഗ്മ് സ॒പാന്ദ്യോ᳚ത്ത॒മേ മാ॒സി സ॒കൃ-ത്പൃ॒ഷ്ഠാന്യുപേ॑യു॒സ്ത-ദ്യജ॑മാനാ യ॒ജ്ഞ-മ്പ॒ശൂനവ॑ രുന്ധതേ സമു॒ദ്രം-വാഁ [സമു॒ദ്രം-വൈഁ, ഏ॒തേ॑-ഽനവാ॒രമ॑പാ॒ര-മ്പ്ര] 9
ഏ॒തേ॑-ഽനവാ॒രമ॑പാ॒ര-മ്പ്ര പ്ല॑വന്തേ॒ യേ സം॑വഁഥ്സ॒രമു॑പ॒യന്തി॒ യ-ദ്ബൃ॑ഹ-ദ്രഥന്ത॒രേ അ॒ന്വര്ജേ॑യു॒ര്യഥാ॒ മദ്ധ്യേ॑ സമു॒ദ്രസ്യ॑ പ്ല॒വമ॒ന്വര്ജേ॑യുസ്താ॒ദൃ-ക്തദനു॑ഥ്സര്ഗ-മ്ബൃഹ-ദ്രഥന്ത॒രാഭ്യാ॑മി॒ത്വാ പ്ര॑തി॒ഷ്ഠാ-ങ്ഗ॑ച്ഛന്തി॒ സര്വേ᳚ഭ്യോ॒ വൈ കാമേ᳚ഭ്യ-സ്സ॒ന്ധിര്ദു॑ഹേ॒ ത-ദ്യജ॑മാനാ॒-സ്സര്വാ॒ന് കാമാ॒നവ॑ രുന്ധതേ ॥ 10 ॥
(സ॒മു॒ദ്രം-വൈഁ – ചതു॑സ്ത്രിഗ്മ്ശച്ച) (അ. 3)
സ॒മാ॒ന്യ॑ ഋചോ॑ ഭവന്തി മനുഷ്യലോ॒കോ വാ ഋചോ॑ മനുഷ്യലോ॒കാദേ॒വ ന യ॑ന്ത്യ॒ന്യദ॑ന്യ॒-ഥ്സാമ॑ ഭവതി ദേവലോ॒കോ വൈ സാമ॑ ദേവലോ॒കാദേ॒വാന്യമ॑ന്യ-മ്മനുഷ്യലോ॒ക-മ്പ്ര॑ത്യവ॒രോഹ॑ന്തോ യന്തി॒ ജഗ॑തീ॒മഗ്ര॒ ഉപ॑ യന്തി॒ ജഗ॑തീം॒-വൈഁ ഛന്ദാഗ്മ്॑സി പ്ര॒ത്യവ॑രോഹന്ത്യാ-ഗ്രയ॒ണ-ങ്ഗ്രഹാ॑ ബൃ॒ഹ-ത്പൃ॒ഷ്ഠാനി॑ ത്രയസ്ത്രി॒ഗ്മ്॒ശഗ്ഗ്സ്തോമാ॒-സ്തസ്മാ॒-ജ്ജ്യായാഗ്മ്॑സ॒-ങ്കനീ॑യാ-ന്പ്ര॒ത്യവ॑രോഹതി വൈശ്വകര്മ॒ണോ ഗൃ॑ഹ്യതേ॒വിശ്വാ᳚ന്യേ॒വ തേന॒ കര്മാ॑ണി॒ യജ॑മാനാ॒ അവ॑ രുന്ധത ആദി॒ത്യോ [ആദി॒ത്യഃ, ഗൃ॒ഹ്യ॒ത॒ ഇ॒യം-വാഁ] 11
ഗൃ॑ഹ്യത ഇ॒യം-വാഁ അദി॑തിര॒സ്യാമേ॒വ പ്രതി॑ തിഷ്ഠന്ത്യ॒ന്യോ᳚-ഽന്യോ ഗൃഹ്യേതേ മിഥുന॒ത്വായ॒ പ്രജാ᳚ത്യാ അവാന്ത॒രം-വൈഁ ദ॑ശരാ॒ത്രേണ॑ പ്ര॒ജാപ॑തിഃ പ്ര॒ജാ അ॑സൃജത॒ യ-ദ്ദ॑ശരാ॒ത്രോ ഭവ॑തി പ്ര॒ജാ ഏ॒വ ത-ദ്യജ॑മാനാ-സ്സൃജന്ത ഏ॒താഗ്മ് ഹ॒ വാ ഉ॑ദ॒ങ്ക-ശ്ശൌ᳚ല്ബായ॒ന-സ്സ॒ത്രസ്യര്ധി॑മുവാച॒ യ-ദ്ദ॑ശരാ॒ത്രോയ-ദ്ദ॑ശരാ॒ത്രോ ഭവ॑തി സ॒ത്രസ്യര്ധ്യാ॒ അഥോ॒ യദേ॒വ പൂര്വേ॒ഷ്വഹ॑സ്സു॒ വിലോ॑മ ക്രി॒യതേ॒ തസ്യൈ॒വൈ ( )-ഷാ ശാന്തിഃ॑ ॥ 12 ॥
(ആ॒ദി॒ത്യ – സ്തസ്യൈ॒വ – ദ്വേ ച॑) (അ. 4)
യദി॒ സോമൌ॒ സഗ്മ്സു॑തൌ॒ സ്യാതാ᳚-മ്മഹ॒തി രാത്രി॑യൈ പ്രാതരനുവാ॒ക-മു॒പാകു॑ര്യാ॒-ത്പൂര്വോ॒ വാച॒-മ്പൂര്വോ॑ ദേ॒വതാഃ॒ പൂര്വ॒-ശ്ഛന്ദാഗ്മ്॑സി വൃങ്ക്തേ॒ വൃഷ॑ണ്വതീ-മ്പ്രതി॒പദ॑-ങ്കുര്യാ-ത്പ്രാതസ്സവ॒നാദേ॒വൈഷാ॒മിന്ദ്രം॑-വൃഁ॒ങ്ക്തേ ഽഥോ॒ ഖല്വാ॑ഹുസ്സവനമു॒ഖേ-സ॑വനമുഖേ കാ॒ര്യേതി॑ സവനമു॒ഖാ-ഥ്സ॑വനമുഖാ-ദേ॒വൈഷാ॒മിന്ദ്രം॑-വൃഁങ്ക്തേ സംവേഁ॒ശായോ॑പവേ॒ശായ॑ ഗായത്രി॒യാസ്ത്രി॒ഷ്ടുഭോ॒ ജഗ॑ത്യാ അനു॒ഷ്ടുഭഃ॑ പ॒ങ്ക്ത്യാ അ॒ഭിഭൂ᳚ത്യൈ॒ സ്വാഹാ॒ ഛന്ദാഗ്മ്॑സി॒ വൈ സം॑വേഁ॒ശ ഉ॑പവേ॒ശ-ശ്ഛന്ദോ॑ഭി-രേ॒വൈഷാ॒- [ഉ॑പവേ॒ശ-ശ്ഛന്ദോ॑ഭി-രേ॒വൈഷാ᳚മ്, ഛന്ദാഗ്മ്॑സി] 13
-ഞ്ഛന്ദാഗ്മ്॑സി വൃങ്ക്തേ സജ॒നീയ॒ഗ്മ്॒ ശസ്യം॑-വിഁഹ॒വ്യഗ്മ്॑ ശസ്യ॑മ॒ഗസ്ത്യ॑സ്യ കയാശു॒ഭീയ॒ഗ്മ്॒ ശസ്യ॑മേ॒താവ॒ദ്വാ അ॑സ്തി॒ യാവ॑ദേ॒ത-ദ്യാവ॑ദേ॒വാസ്തി॒ തദേ॑ഷാം-വൃഁങ്ക്തേ॒ യദി॑ പ്രാതസ്സവ॒നേ ക॒ലശോ॒ ദീര്യേ॑ത വൈഷ്ണ॒വീഷു॑ ശിപിവി॒ഷ്ടവ॑തീഷു സ്തുവീര॒ന്॒.യദ്വൈ യ॒ജ്ഞസ്യാ॑-തി॒രിച്യ॑തേ॒ വിഷ്ണു॒-ന്തച്ഛി॑പിവി॒ഷ്ടമ॒ഭ്യതി॑ രിച്യതേ॒ തദ്വിഷ്ണു॑-ശ്ശിപിവി॒ഷ്ടോ-ഽതി॑രിക്ത ഏ॒വാതി॑രിക്ത-ന്ദധാ॒ത്യഥോ॒ അതി॑രിക്തേനൈ॒വാ-തി॑രിക്തമാ॒പ്ത്വാ-ഽവ॑ രുന്ധതേ॒ യദി॑ മ॒ദ്ധ്യന്ദി॑നേ॒ ദീര്യേ॑ത വഷട്കാ॒രനി॑ധന॒ഗ്മ്॒ സാമ॑ കുര്യുര്വഷട്കാ॒രോ വൈ യ॒ജ്ഞസ്യ॑ പ്രതി॒ഷ്ഠാ പ്ര॑തി॒ഷ്ഠാമേ॒വൈന॑-ദ്ഗമയന്തി॒ യദി॑ തൃതീയസവ॒ന ഏ॒തദേ॒വ ॥ 14 ॥
(ഛന്ദോ॑ഭിരേ॒വൈഷാ॒ – മവൈ – കാ॒ന്നവിഗ്മ്॑ശ॒തിശ്ച॑) (അ. 5)
ഷ॒ഡ॒ഹൈ-ര്മാസാ᳚ന്-ഥ്സ॒മ്പാദ്യാ-ഽഹ॒രു-ഥ്സൃ॑ജന്തി ഷഡ॒ഹൈര്ഹി മാസാ᳚ന്-ഥ്സ॒മ്പശ്യ॑ന്ത്യ-ര്ധമാ॒സൈര്മാസാ᳚ന്-ഥ്സ॒മ്പാദ്യാഹ॒രു-ഥ്സൃ॑ജന്ത്യ-ര്ധമാ॒സൈര്ഹി മാസാ᳚ന്-ഥ്സ॒മ്പശ്യ॑ന്ത്യമാവാ॒സ്യ॑യാ॒ മാസാ᳚ന്-ഥ്സ॒മ്പാദ്യാഹ॒രു-ഥ്സൃ॑ജന്ത്യമാവാ॒സ്യ॑യാ॒ ഹി മാസാ᳚ന്-ഥ്സ॒മ്പശ്യ॑ന്തി പൌര്ണമാ॒സ്യാ മാസാ᳚ന്-ഥ്സ॒മ്പാദ്യാ-ഽഹരു-ഥ്സൃ॑ജന്തി പൌര്ണമാ॒സ്യാ ഹി മാസാ᳚ന്-ഥ്സ॒മ്പശ്യ॑ന്തി॒ യോ വൈ പൂ॒ര്ണ ആ॑സി॒ഞ്ചതി॒ പരാ॒ സ സി॑ഞ്ചതി॒ യഃ പൂ॒ര്ണാദു॒ദച॑തി [ ] 15
പ്രാ॒ണമ॑സ്മി॒ന്ഥ്സ ദ॑ധാതി॒ യ-ത്പൌ᳚ര്ണമാ॒സ്യാ മാസാ᳚ന്-ഥ്സ॒പാന്ദ്യാഹ॑രു-ഥ്സൃ॒ജന്തി॑ സംവഁഥ്സ॒രായൈ॒വ ത-ത്പ്രാ॒ണ-ന്ദ॑ധതി॒ തദനു॑ സ॒ത്രിണഃ॒ പ്രാണ॑ന്തി॒ യദഹ॒ര്നോ-ഥ്സൃ॒ജേയു॒ര്യഥാ॒ ദൃതി॒രുപ॑നദ്ധോ വി॒പത॑ത്യേ॒വഗ്മ് സം॑വഁഥ്സ॒രോ വി പ॑തേ॒ദാര്തി॒-മാര്ച്ഛേ॑യു॒ര്യ-ത്പൌ᳚ര്ണമാ॒സ്യാ മാസാ᳚ന്-ഥ്സ॒പാന്ദ്യാഹ॑രു-ഥ്സൃ॒ജന്തി॑ സംവഁഥ്സ॒രായൈ॒വ തദു॑ദാ॒ന-ന്ദ॑ധതി॒ തദനു॑ സ॒ത്രിണ॒ ഉ- [സ॒ത്രിണ॒ ഉത്, അ॒ന॒ന്തി॒ നാ-ഽഽര്തി॒-മാര്ച്ഛ॑ന്തി] 16
-ദ॑നന്തി॒ നാ-ഽഽര്തി॒-മാര്ച്ഛ॑ന്തി പൂ॒ര്ണമാ॑സേ॒ വൈ ദേ॒വാനാഗ്മ്॑ സു॒തോ യ-ത്പൌ᳚ര്ണമാ॒സ്യാ മാസാ᳚ന്-ഥ്സ॒പാന്ദ്യാഹ॑രു-ഥ്സൃ॒ജന്തി॑ ദേ॒വാനാ॑മേ॒വ ത-ദ്യ॒ജ്ഞേന॑ യ॒ജ്ഞ-മ്പ്ര॒ത്യവ॑രോഹന്തി॒ വി വാ ഏ॒ത-ദ്യ॒ജ്ഞ-ഞ്ഛി॑ന്ദന്തി॒ യ-ഥ്ഷ॑ഡ॒ഹസ॑തന്ത॒ഗ്മ്॒ സന്ത॒മഥാഹ॑രു-ഥ്സൃ॒ജന്തി॑ പ്രാജാപ॒ത്യ-മ്പ॒ശുമാ ല॑ഭന്തേ പ്ര॒ജാപ॑തി॒-സ്സര്വാ॑ ദേ॒വതാ॑ ദേ॒വതാ॑ഭിരേ॒വ യ॒ജ്ഞഗ്മ് സ-ന്ത॑ന്വന്തി॒ യന്തി॒ വാ ഏ॒തേ സവ॑നാ॒ദ്യേ-ഽഹ॑- [സവ॑നാ॒ദ്യേ-ഽഹഃ॑, ഉ॒-ഥ്സൃ॒ജന്തി॑] 17
-രു-ഥ്സൃ॒ജന്തി॑ തു॒രീയ॒-ങ്ഖലു॒ വാ ഏ॒ത-ഥ്സവ॑നം॒-യഁ-ഥ്സാ᳚നാം॒യ്യം-യഁ-ഥ്സാ᳚നാം॒യ്യ-മ്ഭവ॑തി॒ തേനൈ॒വ സവ॑നാ॒ന്ന യ॑ന്തി സമുപ॒ഹൂയ॑ ഭക്ഷയന്ത്യേ॒തഥ്- സോ॑മപീഥാ॒ ഹ്യേ॑തര്ഹി॑ യഥായത॒നം-വാഁ ഏ॒തേഷാഗ്മ്॑ സവന॒ഭാജോ॑ ദേ॒വതാ॑ ഗച്ഛന്തി॒ യേ-ഽഹ॑രു-ഥ്സൃ॒ജന്ത്യ॑നുസവ॒ന-മ്പു॑രോ॒ഡാശാ॒-ന്നിര്വ॑പന്തി യഥായത॒നാദേ॒വ സ॑വന॒ഭാജോ॑ ദേ॒വതാ॒ അവ॑ രുന്ധതേ॒ ഽഷ്ടാക॑പാലാ-ന്പ്രാതസ്സവ॒ന ഏകാ॑ദശകപാലാ॒-ന്മാദ്ധ്യ॑ന്ദിനേ॒ സവ॑നേ॒ ദ്വാദ॑ശകപാലാഗ്-സ്തൃതീയസവ॒നേ ഛന്ദാഗ്॑സ്യേ॒വാ-ഽഽപ്ത്വാ -ഽവ॑ രുന്ധതേ വൈശ്വദേ॒വ-ഞ്ച॒രു-ന്തൃ॑തീയസവ॒നേ നിര്വ॑പന്തി വൈശ്വദേ॒വം-വൈഁ തൃ॑തീയസവ॒ന-ന്തേനൈ॒വ തൃ॑തീയസവ॒നാന്ന യ॑ന്തി ॥ 18 ॥
(ഉ॒ദച॒ – ത്യു – ദ്യേ-ഽഹ॑ – രാ॒പ്ത്വാ – പഞ്ച॑ദശ ച) (അ. 6)
ഉ॒ഥ്സൃജ്യാം(3)നോഥ്സൃജ്യാ(3)മിതി॑ മീമാഗ്മ്സന്തേ ബ്രഹ്മവാ॒ദിന॒-സ്തദ്വാ॑ഹുരു॒-ഥ്സൃജ്യ॑മേ॒വേത്യ॑-മാവാ॒സ്യാ॑യാ-ഞ്ച പൌര്ണമാ॒സ്യാ-ഞ്ചോ॒-ഥ്സൃജ്യ॒മിത്യാ॑ഹുരേ॒തേ ഹി യ॒ജ്ഞം-വഁഹ॑ത॒ ഇതി॒ തേ ത്വാവ നോഥ്സൃജ്യേ॒ ഇത്യാ॑ഹു॒ര്യേ അ॑വാന്ത॒രം-യഁ॒ജ്ഞ-മ്ഭേ॒ജാതേ॒ ഇതി॒ യാ പ്ര॑ഥ॒മാ വ്യ॑ഷ്ടകാ॒ തസ്യാ॑മു॒-ഥ്സൃജ്യ॒മിത്യാ॑ഹുരേ॒ഷ വൈ മാ॒സോ വി॑ശ॒ര ഇതി॒ നാ-ഽഽദി॑ഷ്ട॒- [നാ-ഽഽദി॑ഷ്ടമ്, ഉഥ്സൃ॑ജേയു॒-] 19
-മുഥ്സൃ॑ജേയു॒-ര്യദാദി॑ഷ്ട-മുഥ്സൃ॒ജേയു॑ര്യാ॒ദൃശേ॒ പുനഃ॑ പര്യാപ്ലാ॒വേ മദ്ധ്യേ॑ ഷഡ॒ഹസ്യ॑ സ॒പന്ദ്യേ॑ത ഷഡ॒ഹൈര്മാസാ᳚ന്-ഥ്സ॒പാന്ദ്യ॒ യ-ഥ്സ॑പ്ത॒മ- മഹ॒സ്തസ്മി॒ന്നു-ഥ്സൃ॑ജേയു॒-സ്തദ॒ഗ്നയേ॒ വസു॑മതേ പുരോ॒ഡാശ॑മ॒ഷ്ടാക॑പാല॒-ന്നിര്വ॑പേയുരൈ॒ന്ദ്ര-ന്ദധീന്ദ്രാ॑യ മ॒രുത്വ॑തേ പുരോ॒ഡാശ॒മേകാ॑ദശകപാലം-വൈഁശ്വദേ॒വ-ന്ദ്വാദ॑ശകപാലമ॒ഗ്നേര്വൈ വസു॑മതഃ പ്രാതസ്സവ॒നം-യഁദ॒ഗ്നയേ॒ വസു॑മതേ പുരോ॒ഡാശ॑മ॒ഷ്ടാക॑പാല-ന്നി॒ര്വപ॑ന്തി ദേ॒വതാ॑മേ॒വ ത-ദ്ഭാ॒ഗിനീ᳚-ങ്കു॒ര്വന്തി॒ [-ങ്കു॒ര്വന്തി॑, സവ॑ന] 20
സവ॑ന-മഷ്ടാ॒ഭിരുപ॑ യന്തി॒ യദൈ॒ന്ദ്ര-ന്ദധി॒ ഭവ॒തീന്ദ്ര॑മേ॒വ ത-ദ്ഭാ॑ഗ॒ധേയാ॒ന്ന ച്യാ॑വയ॒ന്തീന്ദ്ര॑സ്യ॒ വൈ മ॒രുത്വ॑തോ॒ മാദ്ധ്യ॑ന്ദിന॒ഗ്മ്॒ സവ॑നം॒-യഁദിന്ദ്രാ॑യ മ॒രുത്വ॑തേ പുരോ॒ഡാശ॒മേകാ॑ദശകപാല-ന്നി॒ര്വപ॑ന്തി ദേ॒വതാ॑മേ॒വ ത-ദ്ഭാ॒ഗിനീ᳚-ങ്കു॒ര്വന്തി॒ സവ॑നമേകാദ॒ശഭി॒രുപ॑ യന്തി॒ വിശ്വേ॑ഷാം॒-വൈഁ ദേ॒വാനാ॑മൃഭു॒മതാ᳚-ന്തൃതീയസവ॒നംയഁ-ദ്വൈ᳚ശ്വദേ॒വ-ന്ദ്വാദ॑ശകപാല-ന്നി॒ര്വപ॑ന്തി ദേ॒വതാ॑ ഏ॒വ ത-ദ്ഭാ॒ഗിനീഃ᳚ കു॒ര്വന്തി॒ സവ॑ന-ന്ദ്വാദ॒ശഭി॒- [സവ॑ന-ന്ദ്വാദ॒ശഭിഃ॑, ഉപ॑ യന്തി] 21
-രുപ॑ യന്തി പ്രാജാപ॒ത്യ-മ്പ॒ശുമാ ല॑ഭന്തേ യ॒ജ്ഞോ വൈ പ്ര॒ജാപ॑തി-ര്യ॒ജ്ഞസ്യാ-ന॑നുസര്ഗായാഭിവ॒ര്ത ഇ॒ത-ഷ്ഷണ്മാ॒സോ ബ്ര॑ഹ്മസാ॒മ-മ്ഭ॑വതി॒ ബ്രഹ്മ॒ വാ അ॑ഭിവ॒ര്തോ ബ്രഹ്മ॑ണൈ॒വ ത-ഥ്സു॑വ॒ര്ഗം-ലോഁ॒ക-മ॑ഭിവ॒ര്തയ॑ന്തോ യന്തി പ്രതികൂ॒ലമി॑വ॒ ഹീത-സ്സു॑വ॒ര്ഗോ ലോ॒ക ഇന്ദ്ര॒ ക്രതു॑-ന്ന॒ ആ ഭ॑ര പി॒താ പു॒ത്രേഭ്യോ॒ യഥാ᳚ । ശിക്ഷാ॑ നോ അ॒സ്മി-ന്പു॑രുഹൂത॒ യാമ॑നി ജീ॒വാ ജ്യോതി॑-രശീമ॒ഹീത്യ॒-മുത॑ ആയ॒താഗ്മ് ഷണ്മാ॒സോ ബ്ര॑ഹ്മസാ॒മ-മ്ഭ॑വത്യ॒യം-വൈഁ ലോ॒കോ ജ്യോതിഃ॑ പ്ര॒ജാ ജ്യോതി॑രി॒മമേ॒വ തല്ലോ॒ക-മ്പശ്യ॑ന്തോ-ഽഭി॒വദ॑ന്ത॒ ആ യ॑ന്തി ॥ 22 ॥
(നാ-ഽഽദി॑ഷ്ടം – കു॒ര്വന്തി॑ – ദ്വാദ॒ശഭി॒ – രിതി॑- വിഗ്മ്ശ॒തിശ്ച॑) (അ. 7)
ദേ॒വാനാം॒-വാഁ അന്ത॑-ഞ്ജ॒ഗ്മുഷാ॑മിന്ദ്രി॒യം-വീഁ॒ര്യ॑-മപാ᳚ക്രാമ॒-ത്ത-ത്ക്രോ॒ശേനാവാ॑രുന്ധത॒ ത-ത്ക്രോ॒ശസ്യ॑ ക്രോശ॒ത്വം-യഁ-ത്ക്രോ॒ശേന॒ ചാത്വാ॑ല॒സ്യാന്തേ᳚ സ്തു॒വന്തി॑ യ॒ജ്ഞസ്യൈ॒വാന്ത॑-ങ്ഗ॒ത്വേന്ദ്രി॒യം-വീഁ॒ര്യ॑മവ॑ രുന്ധതേ സ॒ത്രസ്യര്ധ്യാ॑ ഽഽഹവ॒നീയ॒സ്യാന്തേ᳚ സ്തുവന്ത്യ॒ഗ്നി-മേ॒വോപ॑-ദ്ര॒ഷ്ടാര॑-ങ്കൃ॒ത്വര്ധി॒മുപ॑ യന്തി പ്ര॒ജാപ॑തേ॒ര്॒ഹൃദ॑യേന ഹവി॒ര്ധാനേ॒-ഽന്ത-സ്സ്തു॑വന്തി പ്രേ॒മാണ॑മേ॒വാസ്യ॑ ഗച്ഛന്തി ശ്ലോ॒കേന॑ പു॒രസ്താ॒-ഥ്സദ॑സ- [പു॒രസ്താ॒-ഥ്സദ॑സഃ, സ്തു॒വ॒ന്ത്യനു॑ശ്ലോകേന] 23
-സ്സ്തുവ॒ന്ത്യനു॑ശ്ലോകേന പ॒ശ്ചാ-ദ്യ॒ജ്ഞസ്യൈ॒വാന്ത॑-ങ്ഗ॒ത്വാ ശ്ലോ॑ക॒ഭാജോ॑ ഭവന്തി ന॒വഭി॑-രദ്ധ്വ॒ര്യുരു-ദ്ഗാ॑യതി॒ നവ॒ വൈ പുരു॑ഷേ പ്രാ॒ണാഃ പ്രാ॒ണാനേ॒വ യജ॑മാനേഷു ദധാതി॒ സര്വാ॑ ഐ॒ന്ദ്രിയോ॑ ഭവന്തി പ്രാ॒ണേഷ്വേ॒വേന്ദ്രി॒യ-ന്ദ॑ധ॒-ത്യപ്ര॑തിഹൃതാഭി॒രു-ദ്ഗാ॑യതി॒ തസ്മാ॒-ത്പുരു॑ഷ॒-സ്സര്വാ᳚ണ്യ॒ന്യാനി॑ ശീ॒ര്ഷ്ണോ-ഽങ്ഗാ॑നി॒ പ്രത്യ॑ചതി॒ ശിര॑ ഏ॒വ ന പ॑ഞ്ചദ॒ശഗ്മ്ര॑ഥന്ത॒ര-മ്ഭ॑വതീന്ദ്രി॒യമേ॒വാവ॑ രുന്ധതേ സപ്തദ॒ശ- [സപ്തദ॒ശമ്, ബൃ॒ഹ-ദ॒ന്നാദ്യ॒സ്യാ] 24
-മ്ബൃ॒ഹ-ദ॒ന്നാദ്യ॒സ്യാ-ഽവ॑രുദ്ധ്യാ॒ അഥോ॒ പ്രൈവ തേന॑ ജായന്ത ഏകവി॒ഗ്മ്॒ശ-മ്ഭ॒ദ്ര-ന്ദ്വി॒പദാ॑സു॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ॒ പത്ന॑യ॒ ഉപ॑ ഗായന്തി മിഥുന॒ത്വായ॒ പ്രജാ᳚ത്യൈ പ്ര॒ജാ॑പതിഃ പ്ര॒ജാ അ॑സൃജത॒ സോ॑-ഽകാമയതാ॒-ഽഽസാമ॒ഹഗ്മ് രാ॒ജ്യ-മ്പരീ॑യാ॒മിതി॒ താസാഗ്മ്॑ രാജ॒നേനൈ॒വ രാ॒ജ്യ-മ്പര്യൈ॒-ത്ത-ദ്രാ॑ജ॒നസ്യ॑ രാജന॒ത്വം-യഁ-ദ്രാ॑ജ॒ന-മ്ഭവ॑തി പ്ര॒ജാനാ॑മേ॒വ ത-ദ്യജ॑മാനാ രാ॒ജ്യ-മ്പരി॑ യന്തി പഞ്ചവി॒ഗ്മ്॒ശ-മ്ഭ॑വതി പ്ര॒ജാപ॑തേ॒- [പ്ര॒ജാപ॑തേഃ, ആപ്ത്യൈ॑ പ॒ഞ്ചഭി॒-സ്തിഷ്ഠ॑ന്ത-സ്സ്തുവന്തി] 25
-രാപ്ത്യൈ॑ പ॒ഞ്ചഭി॒-സ്തിഷ്ഠ॑ന്ത-സ്സ്തുവന്തി ദേവലോ॒കമേ॒വാഭി ജ॑യന്തി പ॒ഞ്ചഭി॒രാസീ॑നാ മനുഷ്യലോ॒കമേ॒വാഭി ജ॑യന്തി॒ ദശ॒ സമ്പ॑ദ്യന്തേ॒ ദശാ᳚ക്ഷരാ വി॒രാഡന്നം॑-വിഁ॒രാ-ഡ്വി॒രാജൈ॒വാ-ന്നാദ്യ॒മവ॑ രുന്ധതേ പഞ്ച॒ധാ വി॑നി॒ഷദ്യ॑ സ്തുവന്തി॒ പഞ്ച॒ ദിശോ॑ ദി॒ക്ഷ്വേ॑വ പ്രതി॑തിഷ്ഠ॒ന്ത്യേകൈ॑ക॒യാ-ഽസ്തു॑തയാ സ॒മായ॑ന്തി ദി॒ഗ്ഭ്യ ഏ॒വാന്നാദ്യ॒ഗ്മ്॒ സ-മ്ഭ॑രന്തി॒ താഭി॑-രുദ്ഗാ॒തോ-ദ്ഗാ॑യതി ദി॒ഗ്ഭ്യ ഏ॒വാ-ഽന്നാദ്യഗ്മ്॑ [ഏ॒വാ-ഽന്നാദ്യ᳚മ്, സ॒മ്ഭൃത്യ॒ തേജ॑] 26
സ॒മ്ഭൃത്യ॒ തേജ॑ ആ॒ത്മ-ന്ദ॑ധതേ॒ തസ്മാ॒ദേകഃ॑ പ്രാ॒ണ-സ്സര്വാ॒ണ്യങ്ഗാ᳚ന്യവ॒ത്യഥോ॒ യഥാ॑ സുപ॒ര്ണ ഉ॑ത്പതി॒ഷ്യഞ്ഛിര॑ ഉത്ത॒മ-ങ്കു॑രു॒ത ഏ॒വമേ॒വ ത-ദ്യജ॑മാനാഃ പ്ര॒ജാനാ॑മുത്ത॒മാ ഭ॑വന്ത്യാസ॒ന്ദീ-മു॑ദ്ഗാ॒താ ഽഽരോ॑ഹതി॒ സാമ്രാ᳚ജ്യമേ॒വ ഗ॑ച്ഛന്തി പ്ലേ॒ങ്ഖഗ്മ് ഹോതാ॒ നാക॑സ്യൈ॒വ പൃ॒ഷ്ഠഗ്മ് രോ॑ഹന്തി കൂ॒ര്ചാവ॑ദ്ധ്വ॒ര്യു-ര്ബ്ര॒ദ്ധ്നസ്യൈ॒വ വി॒ഷ്ടപ॑-ങ്ഗച്ഛന്ത്യേ॒താവ॑ന്തോ॒ വൈ ദേ॑വലോ॒കാസ്തേഷ്വേ॒വ യ॑ഥാപൂ॒ര്വ-മ്പ്രതി॑ തിഷ്ഠ॒ന്ത്യഥോ॑ ആ॒ക്രമ॑ണമേ॒വ ത-ഥ്സേതും॒-യഁജ॑മാനാഃ കുര്വതേ സുവ॒ര്ഗസ്യ॑ ലോ॒കസ്യ॒ സമ॑ഷ്ട്യൈ ॥ 27 ॥
(സദ॑സഃ-സപ്തദ॒ശം-പ്ര॒ജാപ॑തേ-ര്ഗായതി ദി॒ഗ്ഭ്യ ഏ॒വാന്നാദ്യം॒-പ്രത്യേ-കാ॑ദശ ച) (അ. 8)
അ॒ര്ക്യേ॑ണ॒ വൈ സ॑ഹസ്ര॒ശഃ പ്ര॒ജാപ॑തിഃ പ്ര॒ജാ അ॑സൃജത॒ താഭ്യ॒ ഇലാ᳚ദേ॒ന്നേരാം॒-ലൂഁതാ॒മവാ॑രുന്ധ॒ യദ॒ര്ക്യ॑-മ്ഭവ॑തി പ്ര॒ജാ ഏ॒വ ത-ദ്യജ॑മാനാ-സ്സൃജന്ത॒ ഇലാ᳚ദ-മ്ഭവതി പ്ര॒ജാഭ്യ॑ ഏ॒വ സൃ॒ഷ്ടാഭ്യ॒ ഇരാം॒-ലൂഁതാ॒മവ॑ രുന്ധതേ॒ തസ്മാ॒ദ്യാഗ്മ് സമാഗ്മ്॑ സ॒ത്രഗ്മ് സമൃ॑ദ്ധ॒-ങ്ക്ഷോധു॑കാ॒സ്താഗ്മ് സമാ᳚-മ്പ്ര॒ജാ ഇഷ॒ഗ്ഗ്॒ ഹ്യാ॑സാ॒മൂര്ജ॑മാ॒ദദ॑തേ॒ യാഗ്മ് സമാം॒-വ്യൃഁ ॑ദ്ധ॒-മക്ഷോ॑ധുകാ॒സ്താഗ്മ് സമാ᳚-മ്പ്ര॒ജാ [സമാ᳚-മ്പ്ര॒ജാഃ, ന ഹ്യാ॑സാ॒മിഷ॒] 28
ന ഹ്യാ॑സാ॒മിഷ॒-മൂര്ജ॑-മാ॒ദദ॑ത ഉത്ക്രോ॒ദ-ങ്കു॑ര്വതേ॒ യഥാ॑ ബ॒ന്ധാ-ന്മു॑മുചാ॒നാ ഉ॑ത്ക്രോ॒ദ-ങ്കു॒ര്വത॑ ഏ॒വമേ॒വ ത-ദ്യജ॑മാനാ ദേവബ॒ന്ധാ-ന്മു॑മുചാ॒നാ ഉ॑ത്ക്രോ॒ദ-ങ്കു॑ര്വത॒ ഇഷ॒മൂര്ജ॑മാ॒ത്മ-ന്ദധാ॑നാ വാ॒ണ-ശ്ശ॒തത॑ന്തുര്ഭവതി ശ॒തായുഃ॒ പുരു॑ഷ-ശ്ശ॒തേന്ദ്രി॑യ॒ ആയു॑ഷ്യേ॒വേന്ദ്രി॒യേ പ്രതി॑ തിഷ്ഠന്ത്യാ॒ജി-ന്ധാ॑വ॒ന്ത്യന॑ഭിജിതസ്യാ॒-ഭിജി॑ത്യൈ ദുന്ദു॒ഭീന്-ഥ്സ॒മാഘ്ന॑ന്തി പര॒മാ വാ ഏ॒ഷാ വാഗ്യാ ദു॑ന്ദു॒ഭൌ പ॑ര॒മാമേ॒വ [ ] 29
വാച॒മവ॑ രുന്ധതേ ഭൂമിദുന്ദു॒ഭിമാ ഘ്ന॑ന്തി॒ യൈവേമാം-വാഁ-ക്പ്രവി॑ഷ്ടാ॒ താമേ॒വാവ॑ രുന്ധ॒തേ ഽഥോ॑ ഇ॒മാമേ॒വ ജ॑യന്തി॒ സര്വാ॒ വാചോ॑ വദന്തി॒ സര്വാ॑സാം-വാഁ॒ചാമവ॑രുദ്ധ്യാ ആ॒ര്ദ്രേചര്മ॒ന് വ്യായ॑ച്ഛേതേ ഇന്ദ്രി॒യസ്യാ വ॑രുദ്ധ്യാ॒ ആ-ഽന്യഃ ക്രോശ॑തി॒ പ്രാന്യ-ശ്ശഗ്മ്॑സതി॒ യ ആ॒ക്രോശ॑തി പു॒നാത്യേ॒വൈനാ॒ന്ഥ്സ യഃ പ്ര॒ശഗ്മ്സ॑തി പൂ॒തേഷ്വേ॒വാ-ഽന്നാദ്യ॑-ന്ദധാ॒ത്യൃഷി॑കൃത-ഞ്ച॒ [-ന്ദധാ॒ത്യൃഷി॑കൃത-ഞ്ച॒, വാ ഏ॒തേ] 30
വാ ഏ॒തേ ദേ॒വകൃ॑ത-ഞ്ച॒ പൂര്വൈ॒ര്മാസൈ॒രവ॑ രുന്ധതേ॒ യ-ദ്ഭൂ॑തേ॒ച്ഛദാ॒ഗ്മ്॒ സാമാ॑നി॒ ഭവ॑ന്ത്യു॒ഭയ॒സ്യാവ॑രുദ്ധ്യൈ॒ യന്തി॒ വാ ഏ॒തേ മി॑ഥു॒നാദ്യേ സം॑വഁഥ്സ॒ര-മു॑പ॒യന്ത്യ॑ന്തര്വേ॒ദി മി॑ഥു॒നൌ സ-മ്ഭ॑വത॒സ്തേനൈ॒വ മി॑ഥു॒നാന്ന യ॑ന്തി ॥ 31 ॥
(വ്യൃ॑ദ്ധ॒മക്ഷോ॑ധുകാ॒സ്താഗ്മ് സമാ᳚-മ്പ്ര॒ജാഃ – പ॑ര॒മാമേ॒വ – ച॑ – ത്രി॒ഗ്മ്॒ശച്ച॑) (അ. 9)
ചര്മാവ॑ ഭിന്ദന്തി പാ॒പ്മാന॑മേ॒വൈഷാ॒മവ॑ ഭിന്ദന്തി॒ മാ-ഽപ॑ രാഥ്സീ॒ര്മാ-ഽതി॑ വ്യാഥ്സീ॒രിത്യാ॑ഹ സമ്പ്ര॒ത്യേ॑വൈഷാ᳚-മ്പാ॒പ്മാന॒മവ॑ ഭിന്ദന്ത്യുദകു॒മ്ഭാന॑ധിനി॒ധായ॑ ദാ॒സ്യോ॑ മാര്ജാ॒ലീയ॒-മ്പരി॑ നൃത്യന്തി പ॒ദോ നി॑ഘ്ന॒തീരി॒ദമ്മ॑ധു॒-ങ്ഗായ॑ന്ത്യോ॒ മധു॒ വൈ ദേ॒വാനാ᳚-മ്പര॒മ-മ॒ന്നാദ്യ॑-മ്പര॒മമേ॒വാ-ന്നാദ്യ॒മവ॑ രുന്ധതേ പ॒ദോ നി ഘ്ന॑ന്തി മഹീ॒യാമേ॒വൈഷു॑ ദധതി ॥ 32 ॥
(ചര്മൈ – കാ॒ന്നപ॑ഞ്ചാ॒ശത്) (അ. 10)
പൃ॒ഥി॒വ്യൈ സ്വാഹാ॒ ഽന്തരി॑ക്ഷായ॒ സ്വാഹാ॑ ദി॒വേ സ്വാഹാ॑ സമ്പ്ലോഷ്യ॒തേ സ്വാഹാ॑ സ॒പ്ലംവഁ ॑മാനായ॒ സ്വാഹാ॒ സമ്പ്ലു॑തായ॒ സ്വാഹാ॑ മേഘായിഷ്യ॒തേ സ്വാഹാ॑ മേഘായ॒തേ സ്വാഹാ॑ മേഘി॒തായ॒ സ്വാഹാ॑ മേ॒ഘായ॒ സ്വാഹാ॑ നീഹാ॒രായ॒ സ്വാഹാ॑ നി॒ഹാകാ॑യൈ॒ സ്വാഹാ᳚ പ്രാസ॒ചായ॒ സ്വാഹാ᳚ പ്രച॒ലാകാ॑യൈ॒ സ്വാഹാ॑ വിദ്യോതിഷ്യ॒തേ സ്വാഹാ॑ വി॒ദ്യോത॑മാനായ॒ സ്വാഹാ॑ സംവിഁ॒ദ്യോത॑മാനായ॒ സ്വാഹാ᳚ സ്തനയിഷ്യ॒തേ സ്വാഹാ᳚ സ്ത॒നയ॑തേ॒ സ്വാഹോ॒ -ഗ്രഗ്ഗ് സ്ത॒നയ॑തേ॒ സ്വാഹാ॑ വര്ഷിഷ്യ॒തേ സ്വാഹാ॒ വര്ഷ॑തേ॒ സ്വാഹാ॑ ഽഭി॒വര്ഷ॑തേ॒ സ്വാഹാ॑ പരി॒വര്ഷ॑തേ॒ സ്വാഹാ॑ സം॒വഁര്ഷ॑തേ॒ [സം॒വഁര്ഷ॑തേ, സ്വാഹാ॑ ഽനു॒വര്ഷ॑തേ॒ സ്വാഹാ॑] 33
സ്വാഹാ॑ ഽനു॒വര്ഷ॑തേ॒ സ്വാഹാ॑ ശീകായിഷ്യ॒തേ സ്വാഹാ॑ ശീകായ॒തേ സ്വാഹാ॑ ശീകി॒തായ॒ സ്വാഹാ᳚പ്രോഷിഷ്യ॒തേ സ്വാഹാ᳚ പ്രുഷ്ണ॒തേ സ്വാഹാ॑ പരിപ്രുഷ്ണ॒തേ സ്വാഹോ᳚-ദ്ഗ്രഹീഷ്യ॒തേ സ്വാഹോ᳚ ദ്ഗൃഹ്ണ॒തേ സ്വാഹോ-ദ്ഗൃ॑ഹീതായ॒ സ്വാഹാ॑ വിപ്ലോഷ്യ॒തേ സ്വാഹാ॑ വി॒പ്ലവ॑മാനായ॒ സ്വാഹാ॒ വിപ്ലു॑തായ॒ സ്വാഹാ॑ ഽഽതഫ്സ്യ॒തേ സ്വാഹാ॒ ഽഽതപ॑തേ ॒സ്വാഹോ॒-ഗ്രമാ॒തപ॑തേ॒ സ്വാഹ॒ -ര്ഗ്ഭ്യ-സ്സ്വാഹാ॒ യജു॑ര്ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ സാമ॑ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ ഽങ്ഗി॑രോഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ വേദേ᳚ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ ഗാഥാ᳚ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॑ നാരാശ॒ഗ്മ്॒സീഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ രൈഭീ᳚ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ സര്വ॑സ്മൈ॒ സ്വാഹാ᳚ ॥ 34 ॥
(സം॒വഁര്ഷ॑തേ॒ – രൈഭീ᳚ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ – ദ്വേ ച॑) (അ. 11)
ദ॒ത്വതേ॒ സ്വാഹാ॑ ഽദ॒ന്തകാ॑യ॒ സ്വാഹാ᳚ പ്രാ॒ണിനേ॒ സ്വാഹാ᳚ ഽപ്രാ॒ണായ॒ സ്വാഹാ॒ മുഖ॑വതേ॒ സ്വാഹാ॑-ഽമു॒ഖായ॒ സ്വാഹാ॒ നാസി॑കവതേ॒ സ്വാഹാ॑ ഽനാസി॒കായ॒ സ്വാഹാ᳚ ഽക്ഷ॒ണ്വതേ॒ സ്വാഹാ॑-ഽന॒ക്ഷികാ॑യ॒ സ്വാഹാ॑ ക॒ര്ണിനേ॒ സ്വാഹാ॑ ഽക॒ര്ണകാ॑യ॒ സ്വാഹാ॑ ശീര്ഷ॒ണ്വതേ॒ സ്വാഹാ॑-ഽശീ॒ര്॒ഷകാ॑യ॒ സ്വാഹാ॑ പ॒ദ്വതേ॒ സ്വാഹാ॑ ഽപാ॒ദകാ॑യ॒ സ്വാഹാ᳚ പ്രാണ॒തേ സ്വാഹാ ഽപ്രാ॑ണതേ॒ സ്വാഹാ॒ വദ॑തേ॒ സ്വാഹാ ഽവ॑ദതേ॒ സ്വാഹാ॒ പശ്യ॑തേ॒ സ്വാഹാ ഽപ॑ശ്യതേ॒ സ്വാഹാ॑ ശൃണ്വ॒തേ സ്വാഹാ ഽശൃ॑ണ്വതേ॒ സ്വാഹാ॑ മന॒സ്വിനേ॒ സ്വാഹാ॑- [മന॒സ്വിനേ॒ സ്വാഹാ᳚, അ॒മ॒നസേ॒ സ്വാഹാ॑] 35
-ഽമ॒നസേ॒ സ്വാഹാ॑ രേത॒സ്വിനേ॒ സ്വാഹാ॑ ഽരേ॒തസ്കാ॑യ॒ സ്വാഹാ᳚ പ്ര॒ജാഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ᳚ പ്ര॒ജന॑നായ॒ സ്വാഹാ॒ ലോമ॑വതേ॒ സ്വാഹാ॑ ഽലോ॒മകാ॑യ॒ സ്വാഹാ᳚ ത്വ॒ചേ സ്വാഹാ॒ ഽത്വക്കാ॑യ॒ സ്വാഹാ॒ ചര്മ॑ണ്വതേ॒ സ്വാഹാ॑ ഽച॒ര്മകാ॑യ॒ സ്വാഹാ॒ ലോഹി॑തവതേ॒ സ്വാഹാ॑-ഽലോഹി॒തായ॒ സ്വാഹാ॑ മാഗ്മ്സ॒ന്വതേ॒ സ്വാഹാ॑ ഽമാ॒ഗ്മ്॒സകാ॑യ॒ സ്വാഹാ॒ സ്നാവ॑ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ᳚ ഽസ്നാ॒വകാ॑യ॒ സ്വാഹാ᳚ സ്ഥ॒ന്വതേ॒ സ്വാഹാ॑-ഽന॒സ്ഥികാ॑യ॒ സ്വാഹാ॑ മജ്ജ॒ന്വതേ॒ സ്വാഹാ॑ ഽമ॒ജ്ജകാ॑യ॒ സ്വാഹാ॒ ഽങ്ഗിനേ॒ സ്വാഹാ॑-ഽന॒ങ്ഗായ॒ സ്വാഹാ॒ ഽഽത്മനേ॒ സ്വാഹാ ഽനാ᳚ത്മനേ॒ സ്വാഹാ॒ സര്വ॑സ്മൈ॒ സ്വാഹാ᳚ ॥ 36 ॥
(മ॒ന॒സ്വിനേ॒ സ്വാഹാ – ഽനാ᳚ത്മനേ॒ സ്വാഹാ॒ – ദ്വേ ച॑) (അ. 12)
കസ്ത്വാ॑ യുനക്തി॒ സ ത്വാ॑ യുനക്തു॒ വിഷ്ണു॑സ്ത്വാ യുനക്ത്വ॒സ്യ യ॒ജ്ഞസ്യര്ധ്യൈ॒ മഹ്യ॒ഗ്മ്॒ സന്ന॑ത്യാ അ॒മുഷ്മൈ॒ കാമാ॒യാ-ഽഽയു॑ഷേ ത്വാ പ്രാ॒ണായ॑ ത്വാ ഽപാ॒നായ॑ ത്വാ വ്യാ॒നായ॑ ത്വാ॒ വ്യു॑ഷ്ട്യൈ ത്വാ ര॒യ്യൈ ത്വാ॒ രാധ॑സേ ത്വാ॒ ഘോഷാ॑യ ത്വാ॒ പോഷാ॑യ ത്വാ ഽഽരാദ്ഘോ॒ഷായ॑ ത്വാ॒ പ്രച്യു॑ത്യൈ ത്വാ ॥ 37 ॥
(കസ്ത്വാ॒ – ഽഷ്ടാത്രിഗ്മ്॑ശത്) (അ. 13)
അ॒ഗ്നയേ॑ ഗായ॒ത്രായ॑ ത്രി॒വൃതേ॒ രാഥ॑ന്തരായ വാസ॒ന്തായാ॒-ഷ്ടാക॑പാല॒ ഇന്ദ്രാ॑യ॒ ത്രൈഷ്ടു॑ഭായ പഞ്ചദ॒ശായ॒ ബാര്ഹ॑തായ॒ ഗ്രൈഷ്മാ॒യൈകാ॑ദശകപാലോ॒ വിശ്വേ᳚ഭ്യോ ദേ॒വേഭ്യോ॒ ജാഗ॑തേഭ്യ-സ്സപ്തദ॒ശേഭ്യോ॑ വൈരൂ॒പേഭ്യോ॒ വാര്ഷി॑കേഭ്യോ॒ ദ്വാദ॑ശകപാലോ മി॒ത്രാവരു॑ണാഭ്യാ॒-മാനു॑ഷ്ടുഭാഭ്യാ-മേകവി॒ഗ്മ്॒ശാഭ്യാം᳚-വൈഁരാ॒ജാഭ്യാഗ്മ്॑ ശാര॒ദാഭ്യാ᳚-മ്പയ॒സ്യാ॑ ബൃഹ॒സ്പത॑യേ॒ പാങ്ക്താ॑യ ത്രിണ॒വായ॑ ശാക്വ॒രായ॒ ഹൈമ॑ന്തികായ ച॒രു-സ്സ॑വി॒ത്ര ആ॑തിച്ഛന്ദ॒സായ॑ ത്രയസ്ത്രി॒ഗ്മ്॒ശായ॑ രൈവ॒തായ॑ ശൈശി॒രായ॒ ദ്വാദ॑ശകപാ॒ലോ ഽദി॑ത്യൈ॒ വിഷ്ണു॑പത്ന്യൈ ച॒രുര॒ഗ്നയേ॑ വൈശ്വാന॒രായ॒ ദ്വാദ॑ശകപാ॒ലോ ഽനു॑മത്യൈ ച॒രുഃ കാ॒യ ഏക॑കപാലഃ ॥ 38 ॥
(അ॒ഗ്നയേ-ഽദി॑ത്യാ॒ അനു॑മത്യൈ – സ॒പ്തച॑ത്വാരിഗ്മ്ശത്) (അ. 14)
യോ വാ അ॒ഗ്നാവ॒ഗ്നിഃ പ്ര॑ഹ്രി॒യതേ॒ യശ്ച॒ സോമോ॒ രാജാ॒ തയോ॑രേ॒ഷ ആ॑തി॒ഥ്യം-യഁദ॑ഗ്നീഷോ॒മീയോ-ഽഥൈ॒ഷ രു॒ദ്രോ യശ്ചീ॒യതേ॒ യ-ഥ്സഞ്ചി॑തേ॒-ഽഗ്നാവേ॒താനി॑ ഹ॒വീഗ്മ്ഷി॒ ന നി॒ര്വപേ॑ദേ॒ഷ ഏ॒വ രു॒ദ്രോ-ഽശാ᳚ന്ത ഉപോ॒ത്ഥായ॑ പ്ര॒ജാ-മ്പ॒ശൂന് യജ॑മാനസ്യാ॒ഭി മ॑ന്യേത॒ യ-ഥ്സഞ്ചി॑തേ॒-ഽഗ്നാവേ॒താനി॑ ഹ॒വീഗ്മ്ഷി॑ നി॒ര്വപ॑തി ഭാഗ॒ധേയേ॑നൈ॒വൈനഗ്മ്॑ ശമയതി॒ നാസ്യ॑ രു॒ദ്രോ-ഽശാ᳚ന്ത [രു॒ദ്രോ-ഽശാ᳚ന്തഃ, ഉ॒പോ॒ത്ഥായ॑] 39
ഉപോ॒ത്ഥായ॑ പ്ര॒ജാ-മ്പ॒ശൂന॒ഭി മ॑ന്യതേ॒ ദശ॑ ഹ॒വീഗ്മ്ഷി॑ ഭവന്തി॒ നവ॒ വൈ പുരു॑ഷേ പ്രാ॒ണാ നാഭി॑ര്ദശ॒മീ പ്രാ॒ണാനേ॒വ യജ॑മാനേ ദധാ॒ത്യഥോ॒ ദശാ᳚ക്ഷരാ വി॒രാഡന്നം॑-വിഁ॒രാ-ഡ്വി॒രാജ്യേ॒വാന്നാദ്യേ॒ പ്രതി॑ തിഷ്ഠത്യൃ॒തുഭി॒ര്വാ ഏ॒ഷ ഛന്ദോ॑ഭി॒-സ്സ്തോമൈഃ᳚ പൃ॒ഷ്ഠൈശ്ചേ॑ത॒വ്യ॑ ഇത്യാ॑ഹു॒ര്യദേ॒താനി॑ ഹ॒വീഗ്മ്ഷി॑ നി॒ര്വപ॑ത്യൃ॒തുഭി॑രേ॒വൈന॒-ഞ്ഛന്ദോ॑ഭി॒-സ്സ്തോമൈഃ᳚ പൃ॒ഷ്ഠൈശ്ചി॑നുതേ॒ ദിശ॑-സ്സുഷുവാ॒ണേനാ॑ – [ ] 40
-ഭി॒ജിത്യാ॒ ഇത്യാ॑ഹു॒ര്യദേ॒താനി॑ ഹ॒വീഗ്മ്ഷി॑ നി॒ര്വപ॑തി ദി॒ശാമ॒ഭിജി॑ത്യാ ഏ॒തയാ॒ വാ ഇന്ദ്ര॑-ന്ദേ॒വാ അ॑യാജയ॒-ന്തസ്മാ॑ദിന്ദ്രസ॒വ ഏ॒തയാ॒ മനു॑-മ്മനു॒ഷ്യാ᳚സ്തസ്മാ᳚-ന്മനുസ॒വോ യഥേന്ദ്രോ॑ ദേ॒വാനാം॒-യഁഥാ॒ മനു॑ര്മനു॒ഷ്യാ॑ണാമേ॒വ-മ്ഭ॑വതി॒ യ ഏ॒വം-വിഁ॒ദ്വാനേ॒തയേഷ്ട്യാ॒ യജ॑തേ॒ ദിഗ്വ॑തീഃ പുരോ-ഽനുവാ॒ക്യാ॑ ഭവന്തി॒ സര്വാ॑സാ-ന്ദി॒ശാമ॒ഭിജി॑ത്യൈ ॥ 41 ॥
(അശാ᳚ന്തഃ – സുഷുവാ॒ണേനൈ – ക॑ചത്വാരിഗ്മ്ശച്ച) (അ. 15)
യഃ പ്രാ॑ണ॒തോ നി॑മിഷ॒തോ മ॑ഹി॒ത്വൈക॒ ഇദ്രാജാ॒ ജഗ॑തോ ബ॒ഭൂവ॑ । യ ഈശേ॑ അ॒സ്യ ദ്വി॒പദ॒ശ്ചതു॑ഷ്പദഃ॒ കസ്മൈ॑ ദേ॒വായ॑ ഹ॒വിഷാ॑ വിധേമ ॥ ഉ॒പ॒യാ॒മഗൃ॑ഹീതോ-ഽസി പ്ര॒ജാപ॑തയേ ത്വാ॒ ജുഷ്ട॑-ങ്ഗൃഹ്ണാമി॒ തസ്യ॑ തേ॒ ദ്യൌര്മ॑ഹി॒മാ നക്ഷ॑ത്രാണി രൂ॒പമാ॑ദി॒ത്യസ്തേ॒ തേജ॒സ്തസ്മൈ᳚ ത്വാ മഹി॒മ്നേ പ്ര॒ജാപ॑തയേ॒ സ്വാഹാ᳚ ॥ 42 ॥
(യഃ പ്രാ॑ണ॒തോ ദ്യൌരാ॑ദി॒ത്യോ᳚ – ഽഷ്ടാത്രിഗ്മ്॑ശത് ) (അ. 16)
യ ആ᳚ത്മ॒ദാ ബ॑ല॒ദാ യസ്യ॒ വിശ്വ॑ ഉ॒പാസ॑തേ പ്ര॒ശിഷം॒-യഁസ്യ॑ ദേ॒വാഃ । യസ്യ॑ ഛാ॒യാ-ഽമൃതം॒-യഁസ്യ॑ മൃ॒ത്യുഃ കസ്മൈ॑ ദേ॒വായ॑ ഹ॒വിഷാ॑ വിധേമ ॥ ഉ॒പ॒യാ॒മഗൃ॑ഹീതോ-ഽസി പ്ര॒ജാപ॑തയേ ത്വാ॒ ജുഷ്ട॑-ങ്ഗൃഹ്ണാമി॒ തസ്യ॑ തേ പൃഥി॒വീ മ॑ഹി॒മൌഷ॑ധയോ॒ വന॒സ്പത॑യോ രൂ॒പമ॒ഗ്നിസ്തേ॒ തേജ॒സ്തസ്മൈ᳚ ത്വാ മഹി॒മ്നേ പ്ര॒ജാപ॑തയേ॒ സ്വാഹാ᳚ ॥ 43 ॥
(യ ആ᳚ത്മ॒ദാഃ പൃ॑ഥി॒വ്യ॑ഗ്നി-രേകാ॒ന്നച॑ത്വാരി॒ഗ്മ്॒ശത്) (അ. 17)
ആ ബ്രഹ്മ॑-ന്ബ്രാഹ്മ॒ണോ ബ്ര॑ഹ്മവര്ച॒സീ ജാ॑യതാ॒മാ ഽസ്മി-ന്രാ॒ഷ്ട്രേ രാ॑ജ॒ന്യ॑ ഇഷ॒വ്യ॑-ശ്ശൂരോ॑ മഹാര॒ഥോ ജാ॑യതാ॒-ന്ദോഗ്ധ്രീ॑ധേ॒നുര്വോഢാ॑ ഽന॒ഡ്വാനാ॒ശു-സ്സപ്തിഃ॒ പുര॑ന്ധി॒ര്യോഷാ॑ ജി॒ഷ്ണൂ ര॑ഥേ॒ഷ്ഠാ-സ്സ॒ഭേയോ॒ യുവാ ഽഽസ്യ യജ॑മാനസ്യ വീ॒രോ ജാ॑യതാ-ന്നികാ॒മേനി॑കാമേ നഃ പ॒ര്ജന്യോ॑ വര്ഷതു ഫ॒ലിന്യോ॑ ന॒ ഓഷ॑ധയഃ പച്യന്താം-യോഁഗക്ഷേ॒മോനഃ॑ കല്പതാമ് ॥ 44 ॥
(ആ ബ്രഹ്മ॒ – ന്നേക॑ചത്വാരിഗ്മ്ശത് )(ആ18)
ആ-ഽക്രാന്॑ വാ॒ജീ പൃ॑ഥി॒വീമ॒ഗ്നിം-യുഁജ॑മകൃത വാ॒ജ്യര്വാ ഽഽക്രാന്॑ വാ॒ജ്യ॑ന്തരി॑ക്ഷം-വാഁ॒യും-യുഁജ॑മകൃത വാ॒ജ്യര്വാ॒ ദ്യാം-വാഁ॒ജ്യാ-ഽക്രഗ്ഗ്॑സ്ത॒ സൂര്യം॒-യുഁജ॑മകൃത വാ॒ജ്യര്വാ॒ ഽഗ്നിസ്തേ॑ വാജി॒ന്॒ യുങ്ങനു॒ ത്വാ ഽഽ ര॑ഭേ സ്വ॒സ്തി മാ॒ സ-മ്പാ॑രയ വാ॒യുസ്തേ॑ വാജി॒ന്॒ യുങ്ങനു॒ ത്വാ ഽഽ ര॑ഭേ സ്വ॒സ്തി മാ॒ സ- [സ്വ॒സ്തി മാ॒ സമ്, പാ॒ര॒യാ॒ ഽഽദി॒ത്യസ്തേ॑] 45
-മ്പാ॑രയാ ഽഽദി॒ത്യസ്തേ॑ വാജി॒ന്॒ യുങ്ങനു॒ ത്വാ ഽഽ ര॑ഭേ സ്വ॒സ്തി മാ॒ സ-മ്പാ॑രയ പ്രാണ॒ധൃഗ॑സി പ്രാ॒ണ-മ്മേ॑ ദൃഗ്മ്ഹ വ്യാന॒ധൃഗ॑സി വ്യാ॒ന-മ്മേ॑ ദൃഗ്മ്ഹാ ഽപാന॒ധൃഗ॑സ്യപാ॒ന-മ്മ॑ ദൃഗ്മ്ഹ॒ ചക്ഷു॑രസി॒ ചക്ഷു॒ര്മയി॑ ധേഹി॒ ശ്രോത്ര॑മസി॒ ശ്രോത്ര॒-മ്മയി॑ ധേ॒ഹ്യായു॑ര॒സ്യായു॒ര്മയി॑ ധേഹി ॥ 46 ॥
(വാ॒യുസ്തേ॑ വാജി॒ന്॒ യുങ്ങനു॒ ത്വാ ഽഽ ര॑ഭേ സ്വ॒സ്തി മാ॒ സം – ത്രിച॑ത്വാരിഗ്മ്ശച്ച) (അ. 19)
ജജ്ഞി॒ ബീജം॒-വഁര്ഷ്ടാ॑ പ॒ര്ജന്യഃ॒ പക്താ॑ സ॒സ്യഗ്മ് സു॑പിപ്പ॒ലാ ഓഷ॑ധയ-സ്സ്വധിചര॒ണേയഗ്മ് സൂ॑പസദ॒നോ᳚-ഽഗ്നി-സ്സ്വ॑ദ്ധ്യ॒ക്ഷമ॒ന്തരി॑ക്ഷഗ്മ്സുപാ॒വഃ പവ॑മാന-സ്സൂപസ്ഥാ॒നാ ദ്യൌ-ശ്ശി॒വമ॒സൌ തപ॑ന് യഥാപൂ॒ര്വമ॑ഹോരാ॒ത്രേ പ॑ഞ്ചദ॒ശിനോ᳚ ഽര്ധമാ॒സാ-സ്ത്രി॒ഗ്മ്॒ശിനോ॒ മാസാഃ᳚ കൢ॒പ്താ ഋ॒തവ॑-ശ്ശാ॒ന്ത-സ്സം॑വഁഥ്സ॒രഃ ॥ 47 ॥
(ജജ്ഞി॒ ബീജ॒ – മേക॑ത്രിഗ്മ്ശത്) (അ. 20)
ആ॒ഗ്നേ॒യോ᳚-ഽഷ്ടാക॑പാല-സ്സൌ॒മ്യശ്ച॒രു-സ്സാ॑വി॒ത്രോ᳚-ഽഷ്ടാക॑പാലഃ പൌ॒ഷ്ണശ്ച॒രൂ രൌ॒ദ്രശ്ച॒രുര॒ഗ്നയേ॑ വൈശ്വാന॒രായ॒ ദ്വാദ॑ശകപാലോ മൃഗാഖ॒രേ യദി॒ നാ-ഽഽഗച്ഛേ॑-ദ॒ഗ്നയേ-ഽഗ്മ്॑ഹോ॒മുചേ॒-ഽഷ്ടാക॑പാല-സ്സൌ॒ര്യ-മ്പയോ॑ വായ॒വ്യ॑ ആജ്യ॑ഭാഗഃ ॥ 48 ॥
(ആ॒ഗ്നേ॒യ – ശ്ചതു॑ര്വിഗ്മ്ശതിഃ) (അ. 21)
അ॒ഗ്നയേ-ഽഗ്മ്॑ഹോ॒മുചേ॒-ഽഷ്ടാക॑പാല॒ ഇന്ദ്രാ॑യാ-ഽഗ്മ്ഹോ॒മുച॒ ഏകാ॑ദശകപാലോ മി॒ത്രാവരു॑ണാഭ്യാ-മാഗോ॒മുഗ്ഭ്യാ᳚-മ്പയ॒സ്യാ॑ വായോസാവി॒ത്ര ആ॑ഗോ॒മുഗ്ഭ്യാ᳚-ഞ്ച॒രുര॒ശ്വിഭ്യാ॑-മാഗോ॒മുഗ്ഭ്യാ᳚-ന്ധാ॒നാ മ॒രുദ്ഭ്യ॑ ഏനോ॒മുഗ്ഭ്യ॑-സ്സ॒പ്തക॑പാലോ॒ വിശ്വേ᳚ഭ്യോ ദേ॒വേഭ്യ॑ ഏനോ॒മുഗ്ഭ്യോ॒ ദ്വാദ॑ശകപാ॒ലോ ഽനു॑മത്യൈ ച॒രുര॒ഗ്നയേ॑ വൈശ്വാന॒രായ॒ ദ്വാദ॑ശകപാലോ॒ ദ്യാവാ॑പൃഥി॒വീഭ്യാ॑-മഗ്മ്ഹോ॒മുഗ്ഭ്യാ᳚-ന്ദ്വികപാ॒ലഃ ॥ 49 ॥
(അ॒ഗ്നയേ-ഽഗ്മ്॑ഹോ॒മുചേ᳚ – ത്രി॒ഗ്മ്॒ശത്) (അ. 22)
അ॒ഗ്നയേ॒ സമ॑നമ-ത്പൃഥി॒വ്യൈ സമ॑നമ॒ദ്യഥാ॒-ഽഗ്നിഃ പൃ॑ഥി॒വ്യാ സ॒മന॑മദേ॒വ-മ്മഹ്യ॑-മ്ഭ॒ദ്രാ-സ്സന്ന॑തയ॒-സ്സ-ന്ന॑മന്തു വാ॒യവേ॒ സമ॑നമദ॒ന്തരി॑ക്ഷായ॒ സമ॑നമ॒ദ്യഥാ॑ വാ॒യുര॒ന്തരി॑ക്ഷേണ॒ സൂര്യാ॑യ॒ സമ॑നമദ്ദി॒വേ സമ॑നമ॒ദ്യഥാ॒ സൂര്യോ॑ ദി॒വാ ച॒ന്ദ്രമ॑സേ॒ സമ॑നമ॒ന്നക്ഷ॑ത്രേഭ്യ॒-സ്സമ॑നമ॒ദ്യഥാ॑ ച॒ന്ദ്രമാ॒ നക്ഷ॑ത്രൈ॒ര്വരു॑ണായ॒ സമ॑നമദ॒ദ്ഭ്യ-സ്സമ॑നമ॒-ദ്യഥാ॒ [-സ്സമ॑നമ॒-ദ്യഥാ᳚, വരു॑ണോ॒-ഽദ്ഭി-സ്സാമ്നേ॒] 50
വരു॑ണോ॒-ഽദ്ഭി-സ്സാമ്നേ॒ സമ॑നമദൃ॒ചേ സമ॑നമ॒ദ്യഥാ॒ സാമ॒ര്ചാ ബ്രഹ്മ॑ണേ॒ സമ॑നമ-ത്ക്ഷ॒ത്രായ॒ സമ॑നമ॒ദ്യഥാ॒ ബ്രഹ്മ॑ ക്ഷ॒ത്രേണ॒ രാജ്ഞേ॒ സമ॑നമ-ദ്വി॒ശേ സമ॑നമ॒ദ്യഥാ॒ രാജാ॑ വി॒ശാ രഥാ॑യ॒-സ്സമ॑നമ॒ദശ്വേ᳚ഭ്യ॒-സ്സമ॑നമ॒ദ്യഥാ॒ രഥോ-ഽശ്വൈഃ᳚ പ്ര॒ജാപ॑തയേ॒ സമ॑നമ-ദ്ഭൂ॒തേഭ്യ॒-സ്സമ॑നമ॒ദ്യഥാ᳚ പ്ര॒ജാപ॑തിര്ഭൂ॒തൈ-സ്സ॒മന॑മദേ॒വ-മ്മഹ്യ॑-മ്ഭ॒ദ്രാ-സ്സന്ന॑തയ॒-സ്സ-ന്ന॑മന്തു ॥ 51 ॥
(അ॒ദ്ഭ്യ-സ്സമ॑നമ॒ദ്യഥാ॒-മഹ്യം॑-ച॒ത്വാരി॑ ച) (അ. 23)
യേ തേ॒ പന്ഥാ॑ന-സ്സവിതഃ പൂ॒ര്വ്യാസോ॑-ഽരേ॒ണവോ॒ വിത॑താ അ॒ന്തരി॑ക്ഷേ । തേഭി॑ര്നോ അ॒ദ്യ പ॒ഥിഭി॑-സ്സു॒ഗേഭീ॒ രക്ഷാ॑ ച നോ॒ അധി॑ ച ദേവ ബ്രൂഹി ॥ നമോ॒-ഽഗ്നയേ॑ പൃഥിവി॒ക്ഷിതേ॑ ലോക॒സ്പൃതേ॑ ലോ॒കമ॒സ്മൈ യജ॑മാനായ ദേഹി॒ നമോ॑ വാ॒യവേ᳚-ഽന്തരിക്ഷ॒ക്ഷിതേ॑ ലോക॒സ്പൃതേ॑ ലോ॒കമ॒സ്മൈ യജ॑മാനായ ദേഹി॒ നമ॒-സ്സൂര്യാ॑യ ദിവി॒ക്ഷിതേ॑ ലോക॒സ്പൃതേ॑ ലോ॒കമ॒സ്മൈ യജ॑മാനായ ദേഹി ॥ 52 ॥
(യേ തേ॒ – ചതു॑ശ്ചത്വാരിഗ്മ്ശത്) (അ. 24)
യോ വാ അശ്വ॑സ്യ॒ മേദ്ധ്യ॑സ്യ॒ ശിരോ॒ വേദ॑ ശീര്ഷ॒ണ്വാ-ന്മേദ്ധ്യോ॑ ഭവത്യു॒ഷാ വാ അശ്വ॑സ്യ॒ മേദ്ധ്യ॑സ്യ॒ ശിര॒-സ്സൂര്യ॒ശ്ചക്ഷു॒ര്വാതഃ॑ പ്രാ॒ണശ്ച॒ന്ദ്രമാ॒-ശ്ശ്രോത്ര॒-ന്ദിശഃ॒ പാദാ॑ അവാന്തരദി॒ശാഃ പര്ശ॑വോ-ഽഹോരാ॒ത്രേ നി॑മേ॒ഷോ᳚-ഽര്ധമാ॒സാഃ പര്വാ॑ണി॒ മാസാ᳚-സ്സ॒ധാന്നാ᳚ന്യൃ॒തവോ-ഽങ്ഗാ॑നി സംവഁഥ്സ॒ര ആ॒ത്മാ ര॒ശ്മയഃ॒ കേശാ॒ നക്ഷ॑ത്രാണി രൂ॒പ-ന്താര॑കാ അ॒സ്ഥാനി॒ നഭോ॑ മാ॒ഗ്മ്॒സാന്യോഷ॑ധയോ॒ ലോമാ॑നി॒ വന॒സ്പത॑യോ॒ വാലാ॑ അ॒ഗ്നിര്മുഖം॑-വൈഁശ്വാന॒രോ വ്യാത്തഗ്മ്॑ [വ്യാത്ത᳚മ്, സ॒മു॒ദ്ര ഉ॒ദര॑മ॒ന്തരി॑ക്ഷ-] 53
സമു॒ദ്ര ഉ॒ദര॑മ॒ന്തരി॑ക്ഷ-മ്പാ॒യു-ര്ദ്യാവാ॑പൃഥി॒വീ ആ॒ണ്ഡൌ ഗ്രാവാ॒ ശേപ॒-സ്സോമോ॒ രേതോ॒ യജ്ജ॑ഞ്ജ॒ഭ്യതേ॒ തദ്വി ദ്യോ॑തതേ॒ യദ്വി॑ധൂനു॒തേ ത-ഥ്സ്ത॑നയതി॒ യന്മേഹ॑തി॒ തദ്വ॑ര്ഷതി॒ വാഗേ॒വാസ്യ॒ വാഗഹ॒ര്വാ അശ്വ॑സ്യ॒ ജായ॑മാനസ്യ മഹി॒മാ പു॒രസ്താ᳚ജ്ജായതേ॒ രാത്രി॑രേന-മ്മഹി॒മാ പ॒ശ്ചാദനു॑ ജായത ഏ॒തൌ വൈ മ॑ഹി॒മാനാ॒-വശ്വ॑മ॒ഭിത॒-സ്സ-മ്ബ॑ഭൂവതു॒ര്॒ഹയോ॑ ദേ॒വാന॑വഹ॒ ദര്വാ-ഽസു॑രാന് വാ॒ജീ ഗ॑ന്ധ॒ര്വാ-നശ്വോ॑ മനു॒ഷ്യാ᳚ന്-ഥ്സമു॒ദ്രോ വാ അശ്വ॑സ്യ॒ യോനി॑-സ്സമു॒ദ്രോ ബന്ധുഃ॑ ॥ 54 ॥
(വ്യാത്ത॑ – മവഹ॒-ദ്- ദ്വാദ॑ശ ച ) (അ. 25)
(ഗാവോ॒ – ഗാവ॒-സ്സിഷാ॑സന്തീഃ- പ്രഥ॒മേ മാ॒സി – സ॑മാ॒ന്യോ॑ – യദി॒ സോമൌ॑- ഷഡ॒ഹൈ – രു॒-ഥ്സൃജ്യാ(3)ന് – ദേ॒വാനാ॑ – മ॒ര്ക്യേ॑ണ॒ – ചര്മാ-ഽവ॑ – പൃഥി॒വ്യൈ – ദ॒ത്വതേ॒ – കസ്ത്വാ॒ – ഽഗ്നയേ॒ – യോ വൈ – യഃ പ്രാ॑ണ॒തോ – യ ആ᳚ത്മ॒ദാ – ആ ബ്രഹ്മ॒ – ന്നാ-ഽക്രാ॒ന് – ജജ്ഞി॒ ബീജ॑ – മാഗ്നേ॒യോ᳚-ഽഷ്ടാക॑പാലോ॒ – ഽഗ്നയേ-ഽഗ്മ്॑ഹോ॒മുചേ॒-ഽഷ്ടാക॑പാലോ॒ – ഽഗ്നയേ॒സമ॑നമ॒–ദ്യേ തേ॒ പന്ഥാ॑നോ॒ – യോ വാ അശ്വ॑സ്യ॒മേദ്ധ്യ॑സ്യ॒ ശിരഃ॒ – പഞ്ച॑വിഗ്മ്ശതിഃ)
(ഗാവഃ॑ – സമാ॒ന്യഃ॑ – സവ॑നമഷ്ടാ॒ഭി – ര്വാ ഏ॒തേ ദേ॒വകൃ॑തഞ്ചാ – ഽഭി॒ജിത്യാ॒ ഇത്യാ॑ഹു॒ -ര്വരു॑ണോ॒-ഽദ്ഭി-സ്സാമ്നേ॒ – ചതു॑ഷ് പഞ്ചാ॒സത്)
(ഗാവോ॒, യോനി॑ സ്സമു॒ദ്രോ ബന്ധുഃ॑)
(പ്ര॒ജനന॑ഗ്മ് – സാദ്യാഃ – പ്ര॒ജവം॒ – ബൃഹ॒സ്പതി॒ – ര്ഗാവഃ – പഞ്ച॑) (7)
(ഇ॒ഷേ, വാ॑യ॒വ്യ॑, മ്പ്ര॒ജാപ॑തി, ര്യുഞ്ജാ॒നാ, സ്സാ॑വി॒ത്രാണി॑, പ്രാചീന॑വഗ്മ്ശ, മ്പ്ര॒ജന॑നഗ്മ്, സപ്ത) (7)
॥ ഹരിഃ॑ ഓമ് ॥
॥ കൃഷ്ണ യജുര്വേദീയ തൈത്തിരീയ സംഹിതായാം സപ്തമകാണ്ഡേ പഞ്ചമഃ പ്രശ്ന-സ്സമാപ്തഃ ॥
॥ ഇതി തൈത്തിരീയസംഹിതാ സമാപ്താ ॥