ଅଷ୍ଟାଵକ୍ର ଉଵାଚ ॥
ୟସ୍ୟ ବୋଧୋଦୟେ ତାଵତ୍ସ୍ଵପ୍ନଵଦ୍ ଭଵତି ଭ୍ରମଃ ।
ତସ୍ମୈ ସୁଖୈକରୂପାୟ ନମଃ ଶାଂତାୟ ତେଜସେ ॥ 18-1॥
ଅର୍ଜୟିତ୍ଵାଖିଲାନ୍ ଅର୍ଥାନ୍ ଭୋଗାନାପ୍ନୋତି ପୁଷ୍କଲାନ୍ ।
ନ ହି ସର୍ଵପରିତ୍ୟାଗମଂତରେଣ ସୁଖୀ ଭଵେତ୍ ॥ 18-2॥
କର୍ତଵ୍ୟଦୁଃଖମାର୍ତଂଡଜ୍ଵାଲାଦଗ୍ଧାଂତରାତ୍ମନଃ ।
କୁତଃ ପ୍ରଶମପୀୟୂଷଧାରାସାରମୃତେ ସୁଖମ୍ ॥ 18-3॥
ଭଵୋଽୟଂ ଭାଵନାମାତ୍ରୋ ନ କିଂଚିତ୍ ପରମାର୍ଥତଃ ।
ନାସ୍ତ୍ୟଭାଵଃ ସ୍ଵଭାଵାନାଂ ଭାଵାଭାଵଵିଭାଵିନାମ୍ ॥ 18-4॥
ନ ଦୂରଂ ନ ଚ ସଂକୋଚାଲ୍ଲବ୍ଧମେଵାତ୍ମନଃ ପଦମ୍ ।
ନିର୍ଵିକଲ୍ପଂ ନିରାୟାସଂ ନିର୍ଵିକାରଂ ନିରଂଜନମ୍ ॥ 18-5॥
ଵ୍ୟାମୋହମାତ୍ରଵିରତୌ ସ୍ଵରୂପାଦାନମାତ୍ରତଃ ।
ଵୀତଶୋକା ଵିରାଜଂତେ ନିରାଵରଣଦୃଷ୍ଟୟଃ ॥ 18-6॥
ସମସ୍ତଂ କଲ୍ପନାମାତ୍ରମାତ୍ମା ମୁକ୍ତଃ ସନାତନଃ ।
ଇତି ଵିଜ୍ଞାୟ ଧୀରୋ ହି କିମଭ୍ୟସ୍ୟତି ବାଲଵତ୍ ॥ 18-7॥
ଆତ୍ମା ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିତ୍ୟ ଭାଵାଭାଵୌ ଚ କଲ୍ପିତୌ ।
ନିଷ୍କାମଃ କିଂ ଵିଜାନାତି କିଂ ବ୍ରୂତେ ଚ କରୋତି କିମ୍ ॥ 18-8॥
ଅୟଂ ସୋଽହମୟଂ ନାହମିତି କ୍ଷୀଣା ଵିକଲ୍ପନା ।
ସର୍ଵମାତ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିତ୍ୟ ତୂଷ୍ଣୀଂଭୂତସ୍ୟ ୟୋଗିନଃ ॥ 18-9॥
ନ ଵିକ୍ଷେପୋ ନ ଚୈକାଗ୍ର୍ୟଂ ନାତିବୋଧୋ ନ ମୂଢତା ।
ନ ସୁଖଂ ନ ଚ ଵା ଦୁଃଖମୁପଶାଂତସ୍ୟ ୟୋଗିନଃ ॥ 18-10॥
ସ୍ଵାରାଜ୍ୟେ ଭୈକ୍ଷଵୃତ୍ତୌ ଚ ଲାଭାଲାଭେ ଜନେ ଵନେ ।
ନିର୍ଵିକଲ୍ପସ୍ଵଭାଵସ୍ୟ ନ ଵିଶେଷୋଽସ୍ତି ୟୋଗିନଃ ॥ 18-11॥
କ୍ଵ ଧର୍ମଃ କ୍ଵ ଚ ଵା କାମଃ କ୍ଵ ଚାର୍ଥଃ କ୍ଵ ଵିଵେକିତା ।
ଇଦଂ କୃତମିଦଂ ନେତି ଦ୍ଵଂଦ୍ଵୈର୍ମୁକ୍ତସ୍ୟ ୟୋଗିନଃ ॥ 18-12॥
କୃତ୍ୟଂ କିମପି ନୈଵାସ୍ତି ନ କାପି ହୃଦି ରଂଜନା ।
ୟଥା ଜୀଵନମେଵେହ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତସ୍ୟ ୟୋଗିନଃ ॥ 18-13॥
କ୍ଵ ମୋହଃ କ୍ଵ ଚ ଵା ଵିଶ୍ଵଂ କ୍ଵ ତଦ୍ ଧ୍ୟାନଂ କ୍ଵ ମୁକ୍ତତା ।
ସର୍ଵସଂକଲ୍ପସୀମାୟାଂ ଵିଶ୍ରାଂତସ୍ୟ ମହାତ୍ମନଃ ॥ 18-14॥
ୟେନ ଵିଶ୍ଵମିଦଂ ଦୃଷ୍ଟଂ ସ ନାସ୍ତୀତି କରୋତୁ ଵୈ ।
ନିର୍ଵାସନଃ କିଂ କୁରୁତେ ପଶ୍ୟନ୍ନପି ନ ପଶ୍ୟତି ॥ 18-15॥
ୟେନ ଦୃଷ୍ଟଂ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ସୋଽହଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ଚିଂତୟେତ୍ ।
କିଂ ଚିଂତୟତି ନିଶ୍ଚିଂତୋ ଦ୍ଵିତୀୟଂ ୟୋ ନ ପଶ୍ୟତି ॥ 18-16॥
ଦୃଷ୍ଟୋ ୟେନାତ୍ମଵିକ୍ଷେପୋ ନିରୋଧଂ କୁରୁତେ ତ୍ଵସୌ ।
ଉଦାରସ୍ତୁ ନ ଵିକ୍ଷିପ୍ତଃ ସାଧ୍ୟାଭାଵାତ୍କରୋତି କିମ୍ ॥ 18-17॥
ଧୀରୋ ଲୋକଵିପର୍ୟସ୍ତୋ ଵର୍ତମାନୋଽପି ଲୋକଵତ୍ ।
ନ ସମାଧିଂ ନ ଵିକ୍ଷେପଂ ନ ଲୋପଂ ସ୍ଵସ୍ୟ ପଶ୍ୟତି ॥ 18-18॥
ଭାଵାଭାଵଵିହୀନୋ ୟସ୍ତୃପ୍ତୋ ନିର୍ଵାସନୋ ବୁଧଃ ।
ନୈଵ କିଂଚିତ୍କୃତଂ ତେନ ଲୋକଦୃଷ୍ଟ୍ୟା ଵିକୁର୍ଵତା ॥ 18-19॥
ପ୍ରଵୃତ୍ତୌ ଵା ନିଵୃତ୍ତୌ ଵା ନୈଵ ଧୀରସ୍ୟ ଦୁର୍ଗ୍ରହଃ ।
ୟଦା ୟତ୍କର୍ତୁମାୟାତି ତତ୍କୃତ୍ଵା ତିଷ୍ଠତଃ ସୁଖମ୍ ॥ 18-20॥
ନିର୍ଵାସନୋ ନିରାଲଂବଃ ସ୍ଵଚ୍ଛଂଦୋ ମୁକ୍ତବଂଧନଃ ।
କ୍ଷିପ୍ତଃ ସଂସ୍କାରଵାତେନ ଚେଷ୍ଟତେ ଶୁଷ୍କପର୍ଣଵତ୍ ॥ 18-21॥
ଅସଂସାରସ୍ୟ ତୁ କ୍ଵାପି ନ ହର୍ଷୋ ନ ଵିଷାଦତା ।
ସ ଶୀତଲମନା ନିତ୍ୟଂ ଵିଦେହ ଇଵ ରାଜୟେ ॥ 18-22॥
କୁତ୍ରାପି ନ ଜିହାସାସ୍ତି ନାଶୋ ଵାପି ନ କୁତ୍ରଚିତ୍ ।
ଆତ୍ମାରାମସ୍ୟ ଧୀରସ୍ୟ ଶୀତଲାଚ୍ଛତରାତ୍ମନଃ ॥ 18-23॥
ପ୍ରକୃତ୍ୟା ଶୂନ୍ୟଚିତ୍ତସ୍ୟ କୁର୍ଵତୋଽସ୍ୟ ୟଦୃଚ୍ଛୟା ।
ପ୍ରାକୃତସ୍ୟେଵ ଧୀରସ୍ୟ ନ ମାନୋ ନାଵମାନତା ॥ 18-24॥
କୃତଂ ଦେହେନ କର୍ମେଦଂ ନ ମୟା ଶୁଦ୍ଧରୂପିଣା ।
ଇତି ଚିଂତାନୁରୋଧୀ ୟଃ କୁର୍ଵନ୍ନପି କରୋତି ନ ॥ 18-25॥
ଅତଦ୍ଵାଦୀଵ କୁରୁତେ ନ ଭଵେଦପି ବାଲିଶଃ ।
ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତଃ ସୁଖୀ ଶ୍ରୀମାନ୍ ସଂସରନ୍ନପି ଶୋଭତେ ॥ 18-26॥
ନାନାଵିଚାରସୁଶ୍ରାଂତୋ ଧୀରୋ ଵିଶ୍ରାଂତିମାଗତଃ ।
ନ କଲ୍ପତେ ନ ଜାନାତି ନ ଶଋଣୋତି ନ ପଶ୍ୟତି ॥ 18-27॥
ଅସମାଧେରଵିକ୍ଷେପାନ୍ ନ ମୁମୁକ୍ଷୁର୍ନ ଚେତରଃ ।
ନିଶ୍ଚିତ୍ୟ କଲ୍ପିତଂ ପଶ୍ୟନ୍ ବ୍ରହ୍ମୈଵାସ୍ତେ ମହାଶୟଃ ॥ 18-28॥
ୟସ୍ୟାଂତଃ ସ୍ୟାଦହଂକାରୋ ନ କରୋତି କରୋତି ସଃ ।
ନିରହଂକାରଧୀରେଣ ନ କିଂଚିଦକୃତଂ କୃତମ୍ ॥ 18-29॥
ନୋଦ୍ଵିଗ୍ନଂ ନ ଚ ସଂତୁଷ୍ଟମକର୍ତୃ ସ୍ପଂଦଵର୍ଜିତମ୍ ।
ନିରାଶଂ ଗତସଂଦେହଂ ଚିତ୍ତଂ ମୁକ୍ତସ୍ୟ ରାଜତେ ॥ 18-30॥
ନିର୍ଧ୍ୟାତୁଂ ଚେଷ୍ଟିତୁଂ ଵାପି ୟଚ୍ଚିତ୍ତଂ ନ ପ୍ରଵର୍ତତେ ।
ନିର୍ନିମିତ୍ତମିଦଂ କିଂତୁ ନିର୍ଧ୍ୟାୟେତି ଵିଚେଷ୍ଟତେ ॥ 18-31॥
ତତ୍ତ୍ଵଂ ୟଥାର୍ଥମାକର୍ଣ୍ୟ ମଂଦଃ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ମୂଢତାମ୍ ।
ଅଥଵା ୟାତି ସଂକୋଚମମୂଢଃ କୋଽପି ମୂଢଵତ୍ ॥ 18-32॥
ଏକାଗ୍ରତା ନିରୋଧୋ ଵା ମୂଢୈରଭ୍ୟସ୍ୟତେ ଭୃଶମ୍ ।
ଧୀରାଃ କୃତ୍ୟଂ ନ ପଶ୍ୟଂତି ସୁପ୍ତଵତ୍ସ୍ଵପଦେ ସ୍ଥିତାଃ ॥ 18-33॥
ଅପ୍ରୟତ୍ନାତ୍ ପ୍ରୟତ୍ନାଦ୍ ଵା ମୂଢୋ ନାପ୍ନୋତି ନିର୍ଵୃତିମ୍ ।
ତତ୍ତ୍ଵନିଶ୍ଚୟମାତ୍ରେଣ ପ୍ରାଜ୍ଞୋ ଭଵତି ନିର୍ଵୃତଃ ॥ 18-34॥
ଶୁଦ୍ଧଂ ବୁଦ୍ଧଂ ପ୍ରିୟଂ ପୂର୍ଣଂ ନିଷ୍ପ୍ରପଂଚଂ ନିରାମୟମ୍ ।
ଆତ୍ମାନଂ ତଂ ନ ଜାନଂତି ତତ୍ରାଭ୍ୟାସପରା ଜନାଃ ॥ 18-35॥
ନାପ୍ନୋତି କର୍ମଣା ମୋକ୍ଷଂ ଵିମୂଢୋଽଭ୍ୟାସରୂପିଣା ।
ଧନ୍ୟୋ ଵିଜ୍ଞାନମାତ୍ରେଣ ମୁକ୍ତସ୍ତିଷ୍ଠତ୍ୟଵିକ୍ରିୟଃ ॥ 18-36॥
ମୂଢୋ ନାପ୍ନୋତି ତଦ୍ ବ୍ରହ୍ମ ୟତୋ ଭଵିତୁମିଚ୍ଛତି ।
ଅନିଚ୍ଛନ୍ନପି ଧୀରୋ ହି ପରବ୍ରହ୍ମସ୍ଵରୂପଭାକ୍ ॥ 18-37॥
ନିରାଧାରା ଗ୍ରହଵ୍ୟଗ୍ରା ମୂଢାଃ ସଂସାରପୋଷକାଃ ।
ଏତସ୍ୟାନର୍ଥମୂଲସ୍ୟ ମୂଲଚ୍ଛେଦଃ କୃତୋ ବୁଧୈଃ ॥ 18-38॥
ନ ଶାଂତିଂ ଲଭତେ ମୂଢୋ ୟତଃ ଶମିତୁମିଚ୍ଛତି ।
ଧୀରସ୍ତତ୍ତ୍ଵଂ ଵିନିଶ୍ଚିତ୍ୟ ସର୍ଵଦା ଶାଂତମାନସଃ ॥ 18-39॥
କ୍ଵାତ୍ମନୋ ଦର୍ଶନଂ ତସ୍ୟ ୟଦ୍ ଦୃଷ୍ଟମଵଲଂବତେ ।
ଧୀରାସ୍ତଂ ତଂ ନ ପଶ୍ୟଂତି ପଶ୍ୟଂତ୍ୟାତ୍ମାନମଵ୍ୟୟମ୍ ॥ 18-40॥
କ୍ଵ ନିରୋଧୋ ଵିମୂଢସ୍ୟ ୟୋ ନିର୍ବଂଧଂ କରୋତି ଵୈ ।
ସ୍ଵାରାମସ୍ୟୈଵ ଧୀରସ୍ୟ ସର୍ଵଦାସାଵକୃତ୍ରିମଃ ॥ 18-41॥
ଭାଵସ୍ୟ ଭାଵକଃ କଶ୍ଚିନ୍ ନ କିଂଚିଦ୍ ଭାଵକୋପରଃ ।
ଉଭୟାଭାଵକଃ କଶ୍ଚିଦ୍ ଏଵମେଵ ନିରାକୁଲଃ ॥ 18-42॥
ଶୁଦ୍ଧମଦ୍ଵୟମାତ୍ମାନଂ ଭାଵୟଂତି କୁବୁଦ୍ଧୟଃ ।
ନ ତୁ ଜାନଂତି ସଂମୋହାଦ୍ୟାଵଜ୍ଜୀଵମନିର୍ଵୃତାଃ ॥ 18-43॥
ମୁମୁକ୍ଷୋର୍ବୁଦ୍ଧିରାଲଂବମଂତରେଣ ନ ଵିଦ୍ୟତେ ।
ନିରାଲଂବୈଵ ନିଷ୍କାମା ବୁଦ୍ଧିର୍ମୁକ୍ତସ୍ୟ ସର୍ଵଦା ॥ 18-44॥
ଵିଷୟଦ୍ଵୀପିନୋ ଵୀକ୍ଷ୍ୟ ଚକିତାଃ ଶରଣାର୍ଥିନଃ ।
ଵିଶଂତି ଝଟିତି କ୍ରୋଡଂ ନିରୋଧୈକାଗ୍ରସିଦ୍ଧୟେ ॥ 18-45॥
ନିର୍ଵାସନଂ ହରିଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ତୂଷ୍ଣୀଂ ଵିଷୟଦଂତିନଃ ।
ପଲାୟଂତେ ନ ଶକ୍ତାସ୍ତେ ସେଵଂତେ କୃତଚାଟଵଃ ॥ 18-46॥
ନ ମୁକ୍ତିକାରିକାଂ ଧତ୍ତେ ନିଃଶଂକୋ ୟୁକ୍ତମାନସଃ ।
ପଶ୍ୟନ୍ ଶଋଣ୍ଵନ୍ ସ୍ପୃଶନ୍ ଜିଘ୍ରନ୍ନଶ୍ନନ୍ନାସ୍ତେ ୟଥାସୁଖମ୍ ॥ 18-47॥
ଵସ୍ତୁଶ୍ରଵଣମାତ୍ରେଣ ଶୁଦ୍ଧବୁଦ୍ଧିର୍ନିରାକୁଲଃ ।
ନୈଵାଚାରମନାଚାରମୌଦାସ୍ୟଂ ଵା ପ୍ରପଶ୍ୟତି ॥ 18-48॥
ୟଦା ୟତ୍କର୍ତୁମାୟାତି ତଦା ତତ୍କୁରୁତେ ଋଜୁଃ ।
ଶୁଭଂ ଵାପ୍ୟଶୁଭଂ ଵାପି ତସ୍ୟ ଚେଷ୍ଟା ହି ବାଲଵତ୍ ॥ 18-49॥
ସ୍ଵାତଂତ୍ର୍ୟାତ୍ସୁଖମାପ୍ନୋତି ସ୍ଵାତଂତ୍ର୍ୟାଲ୍ଲଭତେ ପରମ୍ ।
ସ୍ଵାତଂତ୍ର୍ୟାନ୍ନିର୍ଵୃତିଂ ଗଚ୍ଛେତ୍ସ୍ଵାତଂତ୍ର୍ୟାତ୍ ପରମଂ ପଦମ୍ ॥ 18-50॥
ଅକର୍ତୃତ୍ଵମଭୋକ୍ତୃତ୍ଵଂ ସ୍ଵାତ୍ମନୋ ମନ୍ୟତେ ୟଦା ।
ତଦା କ୍ଷୀଣା ଭଵଂତ୍ୟେଵ ସମସ୍ତାଶ୍ଚିତ୍ତଵୃତ୍ତୟଃ ॥ 18-51॥
ଉଚ୍ଛୃଂଖଲାପ୍ୟକୃତିକା ସ୍ଥିତିର୍ଧୀରସ୍ୟ ରାଜତେ ।
ନ ତୁ ସସ୍ପୃହଚିତ୍ତସ୍ୟ ଶାଂତିର୍ମୂଢସ୍ୟ କୃତ୍ରିମା ॥ 18-52॥
ଵିଲସଂତି ମହାଭୋଗୈର୍ଵିଶଂତି ଗିରିଗହ୍ଵରାନ୍ ।
ନିରସ୍ତକଲ୍ପନା ଧୀରା ଅବଦ୍ଧା ମୁକ୍ତବୁଦ୍ଧୟଃ ॥ 18-53॥
ଶ୍ରୋତ୍ରିୟଂ ଦେଵତାଂ ତୀର୍ଥମଂଗନାଂ ଭୂପତିଂ ପ୍ରିୟମ୍ ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ସଂପୂଜ୍ୟ ଧୀରସ୍ୟ ନ କାପି ହୃଦି ଵାସନା ॥ 18-54॥
ଭୃତ୍ୟୈଃ ପୁତ୍ରୈଃ କଲତ୍ରୈଶ୍ଚ ଦୌହିତ୍ରୈଶ୍ଚାପି ଗୋତ୍ରଜୈଃ ।
ଵିହସ୍ୟ ଧିକ୍କୃତୋ ୟୋଗୀ ନ ୟାତି ଵିକୃତିଂ ମନାକ୍ ॥ 18-55॥
ସଂତୁଷ୍ଟୋଽପି ନ ସଂତୁଷ୍ଟଃ ଖିନ୍ନୋଽପି ନ ଚ ଖିଦ୍ୟତେ ।
ତସ୍ୟାଶ୍ଚର୍ୟଦଶାଂ ତାଂ ତାଂ ତାଦୃଶା ଏଵ ଜାନତେ ॥ 18-56॥
କର୍ତଵ୍ୟତୈଵ ସଂସାରୋ ନ ତାଂ ପଶ୍ୟଂତି ସୂରୟଃ ।
ଶୂନ୍ୟାକାରା ନିରାକାରା ନିର୍ଵିକାରା ନିରାମୟାଃ ॥ 18-57॥
ଅକୁର୍ଵନ୍ନପି ସଂକ୍ଷୋଭାଦ୍ ଵ୍ୟଗ୍ରଃ ସର୍ଵତ୍ର ମୂଢଧୀଃ ।
କୁର୍ଵନ୍ନପି ତୁ କୃତ୍ୟାନି କୁଶଲୋ ହି ନିରାକୁଲଃ ॥ 18-58॥
ସୁଖମାସ୍ତେ ସୁଖଂ ଶେତେ ସୁଖମାୟାତି ୟାତି ଚ ।
ସୁଖଂ ଵକ୍ତି ସୁଖଂ ଭୁଂକ୍ତେ ଵ୍ୟଵହାରେଽପି ଶାଂତଧୀଃ ॥ 18-59॥
ସ୍ଵଭାଵାଦ୍ୟସ୍ୟ ନୈଵାର୍ତିର୍ଲୋକଵଦ୍ ଵ୍ୟଵହାରିଣଃ ।
ମହାହ୍ରଦ ଇଵାକ୍ଷୋଭ୍ୟୋ ଗତକ୍ଲେଶଃ ସୁଶୋଭତେ ॥ 18-60॥
ନିଵୃତ୍ତିରପି ମୂଢସ୍ୟ ପ୍ରଵୃତ୍ତି ରୁପଜାୟତେ ।
ପ୍ରଵୃତ୍ତିରପି ଧୀରସ୍ୟ ନିଵୃତ୍ତିଫଲଭାଗିନୀ ॥ 18-61॥
ପରିଗ୍ରହେଷୁ ଵୈରାଗ୍ୟଂ ପ୍ରାୟୋ ମୂଢସ୍ୟ ଦୃଶ୍ୟତେ ।
ଦେହେ ଵିଗଲିତାଶସ୍ୟ କ୍ଵ ରାଗଃ କ୍ଵ ଵିରାଗତା ॥ 18-62॥
ଭାଵନାଭାଵନାସକ୍ତା ଦୃଷ୍ଟିର୍ମୂଢସ୍ୟ ସର୍ଵଦା ।
ଭାଵ୍ୟଭାଵନୟା ସା ତୁ ସ୍ଵସ୍ଥସ୍ୟାଦୃଷ୍ଟିରୂପିଣୀ ॥ 18-63॥
ସର୍ଵାରଂଭେଷୁ ନିଷ୍କାମୋ ୟଶ୍ଚରେଦ୍ ବାଲଵନ୍ ମୁନିଃ ।
ନ ଲେପସ୍ତସ୍ୟ ଶୁଦ୍ଧସ୍ୟ କ୍ରିୟମାଣେଽପି କର୍ମଣି ॥ 18-64॥
ସ ଏଵ ଧନ୍ୟ ଆତ୍ମଜ୍ଞଃ ସର୍ଵଭାଵେଷୁ ୟଃ ସମଃ ।
ପଶ୍ୟନ୍ ଶଋଣ୍ଵନ୍ ସ୍ପୃଶନ୍ ଜିଘ୍ରନ୍ନ୍ ଅଶ୍ନନ୍ନିସ୍ତର୍ଷମାନସଃ ॥ 18-65॥
କ୍ଵ ସଂସାରଃ କ୍ଵ ଚାଭାସଃ କ୍ଵ ସାଧ୍ୟଂ କ୍ଵ ଚ ସାଧନମ୍ ।
ଆକାଶସ୍ୟେଵ ଧୀରସ୍ୟ ନିର୍ଵିକଲ୍ପସ୍ୟ ସର୍ଵଦା ॥ 18-66॥
ସ ଜୟତ୍ୟର୍ଥସଂନ୍ୟାସୀ ପୂର୍ଣସ୍ଵରସଵିଗ୍ରହଃ ।
ଅକୃତ୍ରିମୋଽନଵଚ୍ଛିନ୍ନେ ସମାଧିର୍ୟସ୍ୟ ଵର୍ତତେ ॥ 18-67॥
ବହୁନାତ୍ର କିମୁକ୍ତେନ ଜ୍ଞାତତତ୍ତ୍ଵୋ ମହାଶୟଃ ।
ଭୋଗମୋକ୍ଷନିରାକାଂକ୍ଷୀ ସଦା ସର୍ଵତ୍ର ନୀରସଃ ॥ 18-68॥
ମହଦାଦି ଜଗଦ୍ଦ୍ଵୈତଂ ନାମମାତ୍ରଵିଜୃଂଭିତମ୍ ।
ଵିହାୟ ଶୁଦ୍ଧବୋଧସ୍ୟ କିଂ କୃତ୍ୟମଵଶିଷ୍ୟତେ ॥ 18-69॥
ଭ୍ରମଭୂତମିଦଂ ସର୍ଵଂ କିଂଚିନ୍ନାସ୍ତୀତି ନିଶ୍ଚୟୀ ।
ଅଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଫୁରଣଃ ଶୁଦ୍ଧଃ ସ୍ଵଭାଵେନୈଵ ଶାମ୍ୟତି ॥ 18-70॥
ଶୁଦ୍ଧସ୍ଫୁରଣରୂପସ୍ୟ ଦୃଶ୍ୟଭାଵମପଶ୍ୟତଃ ।
କ୍ଵ ଵିଧିଃ କ୍ଵ ଚ ଵୈରାଗ୍ୟଂ କ୍ଵ ତ୍ୟାଗଃ କ୍ଵ ଶମୋଽପି ଵା ॥ 18-71॥
ସ୍ଫୁରତୋଽନଂତରୂପେଣ ପ୍ରକୃତିଂ ଚ ନ ପଶ୍ୟତଃ ।
କ୍ଵ ବଂଧଃ କ୍ଵ ଚ ଵା ମୋକ୍ଷଃ କ୍ଵ ହର୍ଷଃ କ୍ଵ ଵିଷାଦିତା ॥ 18-72॥
ବୁଦ୍ଧିପର୍ୟଂତସଂସାରେ ମାୟାମାତ୍ରଂ ଵିଵର୍ତତେ ।
ନିର୍ମମୋ ନିରହଂକାରୋ ନିଷ୍କାମଃ ଶୋଭତେ ବୁଧଃ ॥ 18-73॥
ଅକ୍ଷୟଂ ଗତସଂତାପମାତ୍ମାନଂ ପଶ୍ୟତୋ ମୁନେଃ ।
କ୍ଵ ଵିଦ୍ୟା ଚ କ୍ଵ ଵା ଵିଶ୍ଵଂ କ୍ଵ ଦେହୋଽହଂ ମମେତି ଵା ॥ 18-74॥
ନିରୋଧାଦୀନି କର୍ମାଣି ଜହାତି ଜଡଧୀର୍ୟଦି ।
ମନୋରଥାନ୍ ପ୍ରଲାପାଂଶ୍ଚ କର୍ତୁମାପ୍ନୋତ୍ୟତତ୍କ୍ଷଣାତ୍ ॥ 18-75॥
ମଂଦଃ ଶ୍ରୁତ୍ଵାପି ତଦ୍ଵସ୍ତୁ ନ ଜହାତି ଵିମୂଢତାମ୍ ।
ନିର୍ଵିକଲ୍ପୋ ବହିର୍ୟତ୍ନାଦଂତର୍ଵିଷୟଲାଲସଃ ॥ 18-76॥
ଜ୍ଞାନାଦ୍ ଗଲିତକର୍ମା ୟୋ ଲୋକଦୃଷ୍ଟ୍ୟାପି କର୍ମକୃତ୍ ।
ନାପ୍ନୋତ୍ୟଵସରଂ କର୍ତୁଂ ଵକ୍ତୁମେଵ ନ କିଂଚନ ॥ 18-77॥
କ୍ଵ ତମଃ କ୍ଵ ପ୍ରକାଶୋ ଵା ହାନଂ କ୍ଵ ଚ ନ କିଂଚନ ।
ନିର୍ଵିକାରସ୍ୟ ଧୀରସ୍ୟ ନିରାତଂକସ୍ୟ ସର୍ଵଦା ॥ 18-78॥
କ୍ଵ ଧୈର୍ୟଂ କ୍ଵ ଵିଵେକିତ୍ଵଂ କ୍ଵ ନିରାତଂକତାପି ଵା ।
ଅନିର୍ଵାଚ୍ୟସ୍ଵଭାଵସ୍ୟ ନିଃସ୍ଵଭାଵସ୍ୟ ୟୋଗିନଃ ॥ 18-79॥
ନ ସ୍ଵର୍ଗୋ ନୈଵ ନରକୋ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତିର୍ନ ଚୈଵ ହି ।
ବହୁନାତ୍ର କିମୁକ୍ତେନ ୟୋଗଦୃଷ୍ଟ୍ୟା ନ କିଂଚନ ॥ 18-80॥
ନୈଵ ପ୍ରାର୍ଥୟତେ ଲାଭଂ ନାଲାଭେନାନୁଶୋଚତି ।
ଧୀରସ୍ୟ ଶୀତଲଂ ଚିତ୍ତମମୃତେନୈଵ ପୂରିତମ୍ ॥ 18-81॥
ନ ଶାଂତଂ ସ୍ତୌତି ନିଷ୍କାମୋ ନ ଦୁଷ୍ଟମପି ନିଂଦତି ।
ସମଦୁଃଖସୁଖସ୍ତୃପ୍ତଃ କିଂଚିତ୍ କୃତ୍ୟଂ ନ ପଶ୍ୟତି ॥ 18-82॥
ଧୀରୋ ନ ଦ୍ଵେଷ୍ଟି ସଂସାରମାତ୍ମାନଂ ନ ଦିଦୃକ୍ଷତି ।
ହର୍ଷାମର୍ଷଵିନିର୍ମୁକ୍ତୋ ନ ମୃତୋ ନ ଚ ଜୀଵତି ॥ 18-83॥
ନିଃସ୍ନେହଃ ପୁତ୍ରଦାରାଦୌ ନିଷ୍କାମୋ ଵିଷୟେଷୁ ଚ ।
ନିଶ୍ଚିଂତଃ ସ୍ଵଶରୀରେଽପି ନିରାଶଃ ଶୋଭତେ ବୁଧଃ ॥ 18-84॥
ତୁଷ୍ଟିଃ ସର୍ଵତ୍ର ଧୀରସ୍ୟ ୟଥାପତିତଵର୍ତିନଃ ।
ସ୍ଵଚ୍ଛଂଦଂ ଚରତୋ ଦେଶାନ୍ ୟତ୍ରସ୍ତମିତଶାୟିନଃ ॥ 18-85॥
ପତତୂଦେତୁ ଵା ଦେହୋ ନାସ୍ୟ ଚିଂତା ମହାତ୍ମନଃ ।
ସ୍ଵଭାଵଭୂମିଵିଶ୍ରାଂତିଵିସ୍ମୃତାଶେଷସଂସୃତେଃ ॥ 18-86॥
ଅକିଂଚନଃ କାମଚାରୋ ନିର୍ଦ୍ଵଂଦ୍ଵଶ୍ଛିନ୍ନସଂଶୟଃ ।
ଅସକ୍ତଃ ସର୍ଵଭାଵେଷୁ କେଵଲୋ ରମତେ ବୁଧଃ ॥ 18-87॥
ନିର୍ମମଃ ଶୋଭତେ ଧୀରଃ ସମଲୋଷ୍ଟାଶ୍ମକାଂଚନଃ ।
ସୁଭିନ୍ନହୃଦୟଗ୍ରଂଥିର୍ଵିନିର୍ଧୂତରଜସ୍ତମଃ ॥ 18-88॥
ସର୍ଵତ୍ରାନଵଧାନସ୍ୟ ନ କିଂଚିଦ୍ ଵାସନା ହୃଦି ।
ମୁକ୍ତାତ୍ମନୋ ଵିତୃପ୍ତସ୍ୟ ତୁଲନା କେନ ଜାୟତେ ॥ 18-89॥
ଜାନନ୍ନପି ନ ଜାନାତି ପଶ୍ୟନ୍ନପି ନ ପଶ୍ୟତି ।
ବ୍ରୁଵନ୍ନ୍ ଅପି ନ ଚ ବ୍ରୂତେ କୋଽନ୍ୟୋ ନିର୍ଵାସନାଦୃତେ ॥ 18-90॥
ଭିକ୍ଷୁର୍ଵା ଭୂପତିର୍ଵାପି ୟୋ ନିଷ୍କାମଃ ସ ଶୋଭତେ ।
ଭାଵେଷୁ ଗଲିତା ୟସ୍ୟ ଶୋଭନାଶୋଭନା ମତିଃ ॥ 18-91॥
କ୍ଵ ସ୍ଵାଚ୍ଛଂଦ୍ୟଂ କ୍ଵ ସଂକୋଚଃ କ୍ଵ ଵା ତତ୍ତ୍ଵଵିନିଶ୍ଚୟଃ ।
ନିର୍ଵ୍ୟାଜାର୍ଜଵଭୂତସ୍ୟ ଚରିତାର୍ଥସ୍ୟ ୟୋଗିନଃ ॥ 18-92॥
ଆତ୍ମଵିଶ୍ରାଂତିତୃପ୍ତେନ ନିରାଶେନ ଗତାର୍ତିନା ।
ଅଂତର୍ୟଦନୁଭୂୟେତ ତତ୍ କଥଂ କସ୍ୟ କଥ୍ୟତେ ॥ 18-93॥
ସୁପ୍ତୋଽପି ନ ସୁଷୁପ୍ତୌ ଚ ସ୍ଵପ୍ନେଽପି ଶୟିତୋ ନ ଚ ।
ଜାଗରେଽପି ନ ଜାଗର୍ତି ଧୀରସ୍ତୃପ୍ତଃ ପଦେ ପଦେ ॥ 18-94॥
ଜ୍ଞଃ ସଚିଂତୋଽପି ନିଶ୍ଚିଂତଃ ସେଂଦ୍ରିୟୋଽପି ନିରିଂଦ୍ରିୟଃ ।
ସୁବୁଦ୍ଧିରପି ନିର୍ବୁଦ୍ଧିଃ ସାହଂକାରୋଽନହଂକୃତିଃ ॥ 18-95॥
ନ ସୁଖୀ ନ ଚ ଵା ଦୁଃଖୀ ନ ଵିରକ୍ତୋ ନ ସଂଗଵାନ୍ ।
ନ ମୁମୁକ୍ଷୁର୍ନ ଵା ମୁକ୍ତା ନ କିଂଚିନ୍ନ ଚ କିଂଚନ ॥ 18-96॥
ଵିକ୍ଷେପେଽପି ନ ଵିକ୍ଷିପ୍ତଃ ସମାଧୌ ନ ସମାଧିମାନ୍ ।
ଜାଡ୍ୟେଽପି ନ ଜଡୋ ଧନ୍ୟଃ ପାଂଡିତ୍ୟେଽପି ନ ପଂଡିତଃ ॥ 18-97॥
ମୁକ୍ତୋ ୟଥାସ୍ଥିତିସ୍ଵସ୍ଥଃ କୃତକର୍ତଵ୍ୟନିର୍ଵୃତଃ ।
ସମଃ ସର୍ଵତ୍ର ଵୈତୃଷ୍ଣ୍ୟାନ୍ନ ସ୍ମରତ୍ୟକୃତଂ କୃତମ୍ ॥ 18-98॥
ନ ପ୍ରୀୟତେ ଵଂଦ୍ୟମାନୋ ନିଂଦ୍ୟମାନୋ ନ କୁପ୍ୟତି ।
ନୈଵୋଦ୍ଵିଜତି ମରଣେ ଜୀଵନେ ନାଭିନଂଦତି ॥ 18-99॥
ନ ଧାଵତି ଜନାକୀର୍ଣଂ ନାରଣ୍ୟମୁପଶାଂତଧୀଃ ।
ୟଥାତଥା ୟତ୍ରତତ୍ର ସମ ଏଵାଵତିଷ୍ଠତେ ॥ 18-100॥