ଅଷ୍ଟାଵକ୍ର ଉଵାଚ ॥
ୟଥାତଥୋପଦେଶେନ କୃତାର୍ଥଃ ସତ୍ତ୍ଵବୁଦ୍ଧିମାନ୍ ।
ଆଜୀଵମପି ଜିଜ୍ଞାସୁଃ ପରସ୍ତତ୍ର ଵିମୁହ୍ୟତି ॥ 15-1॥
ମୋକ୍ଷୋ ଵିଷୟଵୈରସ୍ୟଂ ବଂଧୋ ଵୈଷୟିକୋ ରସଃ ।
ଏତାଵଦେଵ ଵିଜ୍ଞାନଂ ୟଥେଚ୍ଛସି ତଥା କୁରୁ ॥ 15-2॥
ଵାଗ୍ମିପ୍ରାଜ୍ଞାମହୋଦ୍ୟୋଗଂ ଜନଂ ମୂକଜଡାଲସମ୍ ।
କରୋତି ତତ୍ତ୍ଵବୋଧୋଽୟମତସ୍ତ୍ୟକ୍ତୋ ବୁଭୁକ୍ଷଭିଃ ॥ 15-3॥
ନ ତ୍ଵଂ ଦେହୋ ନ ତେ ଦେହୋ ଭୋକ୍ତା କର୍ତା ନ ଵା ଭଵାନ୍ ।
ଚିଦ୍ରୂପୋଽସି ସଦା ସାକ୍ଷୀ ନିରପେକ୍ଷଃ ସୁଖଂ ଚର ॥ 15-4॥
ରାଗଦ୍ଵେଷୌ ମନୋଧର୍ମୌ ନ ମନସ୍ତେ କଦାଚନ ।
ନିର୍ଵିକଲ୍ପୋଽସି ବୋଧାତ୍ମା ନିର୍ଵିକାରଃ ସୁଖଂ ଚର ॥ 15-5॥
ସର୍ଵଭୂତେଷୁ ଚାତ୍ମାନଂ ସର୍ଵଭୂତାନି ଚାତ୍ମନି ।
ଵିଜ୍ଞାୟ ନିରହଂକାରୋ ନିର୍ମମସ୍ତ୍ଵଂ ସୁଖୀ ଭଵ ॥ 15-6॥
ଵିଶ୍ଵଂ ସ୍ଫୁରତି ୟତ୍ରେଦଂ ତରଂଗା ଇଵ ସାଗରେ ।
ତତ୍ତ୍ଵମେଵ ନ ସଂଦେହଶ୍ଚିନ୍ମୂର୍ତେ ଵିଜ୍ଵରୋ ଭଵ ॥ 15-7॥
ଶ୍ରଦ୍ଧସ୍ଵ ତାତ ଶ୍ରଦ୍ଧସ୍ଵ ନାତ୍ର ମୋହଂ କୁରୁଷ୍ଵ ଭୋଃ ।
ଜ୍ଞାନସ୍ଵରୂପୋ ଭଗଵାନାତ୍ମା ତ୍ଵଂ ପ୍ରକୃତେଃ ପରଃ ॥ 15-8॥
ଗୁଣୈଃ ସଂଵେଷ୍ଟିତୋ ଦେହସ୍ତିଷ୍ଠତ୍ୟାୟାତି ୟାତି ଚ ।
ଆତ୍ମା ନ ଗଂତା ନାଗଂତା କିମେନମନୁଶୋଚସି ॥ 15-9॥
ଦେହସ୍ତିଷ୍ଠତୁ କଲ୍ପାଂତଂ ଗଚ୍ଛତ୍ଵଦ୍ୟୈଵ ଵା ପୁନଃ ।
କ୍ଵ ଵୃଦ୍ଧିଃ କ୍ଵ ଚ ଵା ହାନିସ୍ତଵ ଚିନ୍ମାତ୍ରରୂପିଣଃ ॥ 15-10॥
ତ୍ଵୟ୍ୟନଂତମହାଂଭୋଧୌ ଵିଶ୍ଵଵୀଚିଃ ସ୍ଵଭାଵତଃ ।
ଉଦେତୁ ଵାସ୍ତମାୟାତୁ ନ ତେ ଵୃଦ୍ଧିର୍ନ ଵା କ୍ଷତିଃ ॥ 15-11॥
ତାତ ଚିନ୍ମାତ୍ରରୂପୋଽସି ନ ତେ ଭିନ୍ନମିଦଂ ଜଗତ୍ ।
ଅତଃ କସ୍ୟ କଥଂ କୁତ୍ର ହେୟୋପାଦେୟକଲ୍ପନା ॥ 15-12॥
ଏକସ୍ମିନ୍ନଵ୍ୟୟେ ଶାଂତେ ଚିଦାକାଶେଽମଲେ ତ୍ଵୟି ।
କୁତୋ ଜନ୍ମ କୁତୋ କର୍ମ କୁତୋଽହଂକାର ଏଵ ଚ ॥ 15-13॥
ୟତ୍ତ୍ଵଂ ପଶ୍ୟସି ତତ୍ରୈକସ୍ତ୍ଵମେଵ ପ୍ରତିଭାସସେ ।
କିଂ ପୃଥକ୍ ଭାସତେ ସ୍ଵର୍ଣାତ୍ କଟକାଂଗଦନୂପୁରମ୍ ॥ 15-14॥
ଅୟଂ ସୋଽହମୟଂ ନାହଂ ଵିଭାଗମିତି ସଂତ୍ୟଜ ।
ସର୍ଵମାତ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିତ୍ୟ ନିଃସଂକଲ୍ପଃ ସୁଖୀ ଭଵ ॥ 15-15॥
ତଵୈଵାଜ୍ଞାନତୋ ଵିଶ୍ଵଂ ତ୍ଵମେକଃ ପରମାର୍ଥତଃ ।
ତ୍ଵତ୍ତୋଽନ୍ୟୋ ନାସ୍ତି ସଂସାରୀ ନାସଂସାରୀ ଚ କଶ୍ଚନ ॥ 15-16॥
ଭ୍ରାଂତିମାତ୍ରମିଦଂ ଵିଶ୍ଵଂ ନ କିଂଚିଦିତି ନିଶ୍ଚୟୀ ।
ନିର୍ଵାସନଃ ସ୍ଫୂର୍ତିମାତ୍ରୋ ନ କିଂଚିଦିଵ ଶାମ୍ୟତି ॥ 15-17॥
ଏକ ଏଵ ଭଵାଂଭୋଧାଵାସୀଦସ୍ତି ଭଵିଷ୍ୟତି ।
ନ ତେ ବଂଧୋଽସ୍ତି ମୋକ୍ଷୋ ଵା କୃତକୃତ୍ୟଃ ସୁଖଂ ଚର ॥ 15-18॥
ମା ସଂକଲ୍ପଵିକଲ୍ପାଭ୍ୟାଂ ଚିତ୍ତଂ କ୍ଷୋଭୟ ଚିନ୍ମୟ ।
ଉପଶାମ୍ୟ ସୁଖଂ ତିଷ୍ଠ ସ୍ଵାତ୍ମନ୍ୟାନଂଦଵିଗ୍ରହେ ॥ 15-19॥
ତ୍ୟଜୈଵ ଧ୍ୟାନଂ ସର୍ଵତ୍ର ମା କିଂଚିଦ୍ ହୃଦି ଧାରୟ ।
ଆତ୍ମା ତ୍ଵଂ ମୁକ୍ତ ଏଵାସି କିଂ ଵିମୃଶ୍ୟ କରିଷ୍ୟସି ॥ 15-20॥