ଅଥାସ୍ଶ୍ଟମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।
ସୁଖଂ ଐଂଦ୍ରିୟକଂ ରାଜନ୍ ସ୍ଵର୍ଗେ ନରକଃ ଏଵ ଚ ।
ଦେହିନଃ ୟତ୍ ୟଥା ଦୁଃଖଂ ତସ୍ମାତ୍ ନ ଇଚ୍ଛେତ ତତ୍ ବୁଧାଃ ॥ 1॥
ଗ୍ରାସଂ ସୁମୃଷ୍ଟଂ ଵିରସଂ ମହାଂତଂ ସ୍ତୋକଂ ଏଵ ଵା ।
ୟଦୃଚ୍ଛୟା ଏଵ ଅପତିତଂ ଗ୍ରସେତ୍ ଆଜଗରଃ ଅକ୍ରିୟଃ ॥ 2॥
ଶୟୀତ ଅହାନି ଭୂରୀଣି ନିରାହାରଃ ଅନୁପକ୍ରମଃ ।
ୟଦି ନ ଉପନମେତ୍ ଗ୍ରାସଃ ମହାହିଃ ଇଵ ଦିଷ୍ଟଭୁକ୍ ॥ 3॥
ଓଜଃ ସହୋବଲୟୁତଂ ବିଭ୍ରତ୍ ଦେହଂ ଅକର୍ମକମ୍ ।
ଶୟାନଃ ଵୀତନିଦ୍ରଃ ଚ ନେହେତ ଇଂଦ୍ରିୟଵାନ୍ ଅପି ॥ 4॥
ମୁନିଃ ପ୍ରସନ୍ନଗଂଭୀରଃ ଦୁର୍ଵିଗାହ୍ୟଃ ଦୁରତ୍ୟୟଃ ।
ଅନଂତପାରଃ ହି ଅକ୍ଷୋଭ୍ୟଃ ସ୍ତିମିତ ଉଦଃ ଇଵ ଅର୍ଣଵଃ ॥ 5॥
ସମୃଦ୍ଧକାମଃ ହୀନଃ ଵା ନାରାୟଣପରଃ ମୁନିଃ ।
ନ ଉତ୍ସର୍ପେତ ନ ଶୁଷ୍ୟେତ ସରିଦ୍ଭିଃ ଇଵ ସାଗରଃ ॥ 6॥
ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ସ୍ତ୍ରିୟଂ ଦେଵମାୟାଂ ତତ୍ ଭାଵୈଃ ଅଜିତେଂଦ୍ରିୟଃ ।
ପ୍ରଲୋଭିତଃ ପତତି ଅଂଧେ ତମସି ଅଗ୍ନୌ ପତଂଗଵତ୍ ॥ 7॥
ୟୋଷିତ୍ ହିରଣ୍ୟ ଆଭରଣ ଅଂବରାଦି
ଦ୍ରଵ୍ୟେଷୁ ମାୟାରଚିତେଷୁ ମୂଢଃ ।
ପ୍ରଲୋଭିତାତ୍ମା ହି ଉପଭୋଗବୁଦ୍ଧ୍ୟା
ପତଂଗଵତ୍ ନଶ୍ୟତି ନଷ୍ଟଦୃଷ୍ଟିଃ ॥ 8॥
ସ୍ତୋକଂ ସ୍ତୋକଂ ଗ୍ରସେତ୍ ଗ୍ରାସଂ ଦେହଃ ଵର୍ତେତ ୟାଵତା ।
ଗୃହାନ୍ ଅହିଂସତ୍ ନ ଆତିଷ୍ଠେତ୍ ଵୃତ୍ତିଂ ମାଧୁକରୀଂ ମୁନିଃ ॥ 9॥
ଅଣୁଭ୍ୟଃ ଚ ମହଦ୍ଭ୍ୟଃ ଚ ଶାସ୍ତ୍ରେଭ୍ୟଃ କୁଶଲଃ ନରଃ ।
ସର୍ଵତଃ ସାରଂ ଆଦଦ୍ୟାତ୍ ପୁଷ୍ପେଭ୍ୟଃ ଇଵ ଷଟ୍ପଦଃ ॥ 10॥
ସାୟଂତନଂ ଶ୍ଵସ୍ତନଂ ଵା ନ ସଂଗୃହ୍ଣୀତ ଭିକ୍ଷିତମ୍ ।
ପାଣିପାତ୍ର ଉଦରାମତ୍ରଃ ମକ୍ଷିକା ଇଵ ନ ସଂଗ୍ରହୀ ॥ 11॥
ସାୟଂତନଂ ଶ୍ଵସ୍ତନଂ ଵା ନ ସଂଗୃହ୍ଣୀତ ଭିକ୍ଷୁକଃ ।
ମକ୍ଷିକାଃ ଇଵ ସଂଗୃହ୍ଣନ୍ ସହ ତେନ ଵିନଶ୍ୟତି ॥ 12॥
ପଦ ଅପି ୟୁଵତୀଂ ଭିକ୍ଷୁଃ ନ ସ୍ପୃଶେତ୍ ଦାରଵୀଂ ଅପି ।
ସ୍ପୃଶନ୍ କରୀଵ ବଧ୍ୟେତ କରିଣ୍ୟା ଅଂଗସଂଗତଃ ॥ 13॥
ନ ଅଧିଗଚ୍ଛେତ୍ ସ୍ତ୍ରିୟଂ ପ୍ରାଜ୍ଞଃ କର୍ହିଚିତ୍ ମୃତ୍ୟୁଂ ଆତ୍ମନଃ ।
ବଲ ଅଧିକୈଃ ସ ହନ୍ୟେତ ଗଜୈଃ ଅନ୍ୟୈଃ ଗଜଃ ୟଥା ॥ 14॥
ନ ଦେୟଂ ନ ଉପଭୋଗ୍ୟଂ ଚ ଲୁବ୍ଧୈଃ ୟତ୍ ଦୁଃଖ ସଂଚିତମ୍ ।
ଭୁଂକ୍ତେ ତତ୍ ଅପି ତତ୍ ଚ ଅନ୍ୟଃ ମଧୁହେଵ ଅର୍ଥଵିତ୍ ମଧୁ ॥ 15॥
ସୁଖ ଦୁଃଖ ଉପାର୍ଜିତୈଃ ଵିତ୍ତୈଃ ଆଶାସାନାଂ ଗୃହ ଆଶିଷଃ ।
ମଧୁହେଵ ଅଗ୍ରତଃ ଭୁଂକ୍ତେ ୟତିଃ ଵୈ ଗୃହମେଧିନାମ୍ ॥ 16॥
ଗ୍ରାମ୍ୟଗୀତଂ ନ ଶ୍ରୁଣୁୟାତ୍ ୟତିଃ ଵନଚରଃ କ୍ଵଚିତ୍ ।
ଶିଖେତ ହରିଣାତ୍ ଵଦ୍ଧାତ୍ ମୃଗୟୋଃ ଗୀତମୋହିତାତ୍ ॥ 17॥
ନୃତ୍ୟଵାଦିତ୍ରଗୀତାନି ଜୁଷନ୍ ଗ୍ରାମ୍ୟାଣି ୟୋଷିତାମ୍ ।
ଆସାଂ କ୍ରୀଡନକଃ ଵଶ୍ୟଃ ଋଷ୍ୟଶଋଂଗଃ ମୃଗୀସୁତଃ ॥ 18॥
ଜିହ୍ଵୟା ଅତିପ୍ରମାଥିନ୍ୟା ଜନଃ ରସଵିମୋହିତଃ ।
ମୃତ୍ୟୁଂ ଋଚ୍ଛତି ଅସତ୍ ବୁଦ୍ଧିଃ ମୀନଃ ତୁ ବଡିଶୈଃ ୟଥା ॥ 19॥
ଇଂଦ୍ରିୟାଣି ଜୟଂତି ଆଶୁଃ ନିରାହାରାଃ ମନୀଷିଣଃ ।
ଵର୍ଜୟିତ୍ଵା ତୁ ରସନଂ ତତ୍ ନିରନ୍ନସ୍ୟ ଵର୍ଧତେ ॥ 20॥
ତାଵତ୍ ଜିତେଂଦ୍ରିୟଃ ନ ସ୍ୟାତ୍ ଵିଜିତାନି ଇଂଦ୍ରିୟଃ ପୁମାନ୍ ।
ନ ଜୟେତ୍ ରସନଂ ୟାଵତ୍ ଜିତଂ ସର୍ଵଂ ଜିତେ ରସେ ॥ 21॥
ପିଂଗଲା ନାମ ଵେଶ୍ୟା ଆସୀତ୍ ଵିଦେହନଗରେ ପୁରା ।
ତସ୍ୟା ମେ ଶିକ୍ଷିତଂ କିଂଚିତ୍ ନିବୋଧ ନୃପନଂଦନ ॥ 22॥
ସା ସ୍ଵୈରିଣ୍ୟେକଦା କାଂତଂ ସଂକେତ ଉପନେଷ୍ୟତୀ ।
ଅଭୂତ୍କାଲେ ବହିର୍ଦ୍ଵାରି ବିଭ୍ରତୀ ରୂପମୁତ୍ତମମ୍ ॥ 23॥
ମାର୍ଗ ଆଗଚ୍ଛତୋ ଵୀକ୍ଷ୍ୟ ପୁରୁଷାନ୍ପୁରୁଷର୍ଷଭ ।
ତାନ୍ ଶୁଲ୍କଦାନ୍ଵିତ୍ତଵତଃ କାଂତାନ୍ମେନେଽର୍ଥକାମୁକା ॥ 24॥
ଆଗତେଷ୍ଵପୟାତେଷୁ ସା ସଂକେତୋପଜୀଵନୀ ।
ଅପ୍ୟନ୍ୟୋ ଵିତ୍ତଵାନ୍କୋଽପି ମାମୁପୈଷ୍ୟତି ଭୂରିଦଃ ॥ 25॥
ଏଅଵଂ ଦୁରାଶୟା ଧ୍ଵସ୍ତନିଦ୍ରା ଦ୍ଵାର୍ୟଵଲଂବତୀ ।
ନିର୍ଗଚ୍ଛଂତୀ ପ୍ରଵିଶତୀ ନିଶୀଥଂ ସମପଦ୍ୟତ ॥ 26॥
ତସ୍ୟା ଵିତ୍ତାଶୟା ଶୁଷ୍ୟଦ୍ଵକ୍ତ୍ରାୟା ଦୀନଚେତସଃ ।
ନିର୍ଵେଦଃ ପରମୋ ଜଜ୍ଞେ ଚିଂତାହେତୁଃ ସୁଖାଵହଃ ॥ 27॥
ତସ୍ୟା ନିର୍ଵିଣ୍ଣଚିତ୍ତାୟା ଗୀତଂ ଶ୍ରୁଣୁ ୟଥା ମମ ।
ନିର୍ଵେଦ ଆଶାପାଶାନାଂ ପୁରୁଷସ୍ୟ ୟଥା ହ୍ୟସିଃ ॥ 28॥
ନ ହି ଅଂଗାଜାତନିର୍ଵେଦଃ ଦେହବଂଧଂ ଜିହାସତି ।
ୟଥା ଵିଜ୍ଞାନରହିତଃ ମନୁଜଃ ମମତାଂ ନୃପ ॥ 29॥
ପିଂଗଲା ଉଵାଚ ।
ଅହୋ ମେ ମୋହଵିତତିଂ ପଶ୍ୟତ ଅଵିଜିତ ଆତ୍ମନଃ ।
ୟା କାଂତାତ୍ ଅସତଃ କାମଂ କାମୟେ ୟେନ ବାଲିଶା ॥ 30॥
ସଂତଂ ସମୀପେ ରମଣଂ ରତିପ୍ରଦଂ
ଵିତ୍ତପ୍ରଦଂ ନିତ୍ୟଂ ଇମଂ ଵିହାୟ ।
ଅକାମଦଂ ଦୁଃଖଭୟ ଆଦି ଶୋକ
ମୋହପ୍ରଦଂ ତୁଚ୍ଛଂ ଅହଂ ଭଜେ ଅଜ୍ଞା ॥ 31॥
ଅହୋ ମୟାତ୍ମା ପରିତାପିତୋ ଵୃଥା
ସାଂକେତ୍ୟଵୃତ୍ତ୍ୟାଽତିଵିଗର୍ହ୍ୟଵାର୍ତୟା ।
ସ୍ତ୍ରୈଣାନ୍ନରାଦ୍ୟାଽର୍ଥତୃଷୋଽନୁଶୋଚ୍ୟା
ତ୍କ୍ରୀତେନ ଵିତ୍ତଂ ରତିମାତ୍ମନେଚ୍ଛତୀ ॥ 32॥
ୟଦସ୍ଥିଭିର୍ନିର୍ମିତଵଂଶଵଂଶ୍ୟ
ସ୍ଥୂଣଂ ତ୍ଵଚା ରୋମନଖୈଃ ପିନଦ୍ଧମ୍ ।
କ୍ଷରନ୍ନଵଦ୍ଵାରମଗାରମେତଦ୍
ଵିଣ୍ମୂତ୍ରପୂର୍ଣଂ ମଦୁପୈତି କାନ୍ୟା ॥ 33॥
ଵିଦେହାନାଂ ପୁରେ ହ୍ୟସ୍ମିନ୍ନହମେକୈଵ ମୂଢଧୀଃ ।
ୟାଽନ୍ୟସ୍ମିଚ୍ଛଂତ୍ୟସତ୍ୟସ୍ମାଦାତ୍ମଦାତ୍କାମମଚ୍ୟୁତାତ୍ ॥ 34॥
ସୁହୃତ୍ପ୍ରେଷ୍ଠତମୋ ନାଥ ଆତ୍ମା ଚାୟଂ ଶରୀରିଣାମ୍ ।
ତଂ ଵିକ୍ରୀୟାତ୍ମନୈଵାହଂ ରମେଽନେନ ୟଥା ରମା ॥ 35॥
କିୟତ୍ପ୍ରିୟଂ ତେ ଵ୍ୟଭଜନ୍କାମା ୟେ କାମଦା ନରାଃ ।
ଆଦ୍ୟଂତଵଂତୋ ଭାର୍ୟାୟା ଦେଵା ଵା କାଲଵିଦ୍ରୁତାଃ ॥ 36॥
ନୂନଂ ମେ ଭଗଵାନ୍ ପ୍ରୀତଃ ଵିଷ୍ଣୁଃ କେନ ଅପି କର୍ମଣା ।
ନିର୍ଵେଦଃ ଅୟଂ ଦୁରାଶାୟା ୟତ୍ ମେ ଜାତଃ ସୁଖାଵହଃ ॥ 37॥
ମୈଵଂ ସ୍ୟୁର୍ମଂଦଭଗ୍ୟାୟାଃ କ୍ଲେଶା ନିର୍ଵେଦହେତଵଃ ।
ୟେନାନୁବଂଧଂ ନିହୃତ୍ୟ ପୁରୁଷଃ ଶମମୃଚ୍ଛତି ॥ 38॥
ତେନ ଉପକୃତଂ ଆଦାୟ ଶିରସା ଗ୍ରାମ୍ୟସଂଗତାଃ ।
ତ୍ୟକ୍ତ୍ଵା ଦୁରାଶାଃ ଶରଣଂ ଵ୍ରଜାମି ତଂ ଅଧୀଶ୍ଵରମ୍ ॥ 39॥
ସଂତୁଷ୍ଟା ଶ୍ରଦ୍ଦଧତ୍ୟେତଦ୍ୟଥାଲାଭେନ ଜୀଵତୀ ।
ଵିହରାମ୍ୟମୁନୈଵାହମାତ୍ମନା ରମଣେନ ଵୈ ॥ 40॥
ସଂସାରକୂପେ ପତିତଂ ଵିଷୟୈର୍ମୁଷିତେକ୍ଷଣମ୍ ।
ଗ୍ରସ୍ତଂ କାଲାହିନାଽଽତ୍ମାନଂ କୋଽନ୍ୟସ୍ତ୍ରାତୁମଧୀଶ୍ଵରଃ ॥ 41॥
ଆତ୍ମା ଏଵ ହି ଆତ୍ମନଃ ଗୋପ୍ତା ନିର୍ଵିଦ୍ୟେତ ୟଦାଖିଲାତ୍ ।
ଅପ୍ରମତ୍ତଃ ଇଦଂ ପଶ୍ୟତ୍ ଗ୍ରସ୍ତଂ କାଲାହିନା ଜଗତ୍ ॥ 42॥
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଉଵାଚ ।
ଏଅଵଂ ଵ୍ୟଵସିତମତିର୍ଦୁରାଶାଂ କାଂତତର୍ଷଜାମ୍ ।
ଛିତ୍ଵୋପଶମମାସ୍ଥାୟ ଶୟ୍ୟାମୁପଵିଵେଶ ସା ॥ 43॥
ଆଶା ହି ପରମଂ ଦୁଃଖଂ ନୈରାଶ୍ୟଂ ପରମଂ ସୁଖମ୍ ।
ୟଥା ସଂଛିଦ୍ୟ କାଂତାଶାଂ ସୁଖଂ ସୁଷ୍ଵାପ ପିଂଗଲା ॥ 44॥
ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗଵତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ
ସଂହିତାୟାମେକାଦଶସ୍କଂଧେ ପିଂଗଲୋପାଖ୍ୟାଽନେଷ୍ଟମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ॥