ଅଥ ପଂଚମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।
ରାଜା ଉଵାଚ ।
ଭଗଵଂତଂ ହରିଂ ପ୍ରାୟଃ ନ ଭଜଂତି ଆତ୍ମଵିତ୍ତମାଃ ।
ତେଷାଂ ଅଶାଂତକାମାନାଂ କା ନିଷ୍ଠା ଅଵିଜିତାତ୍ମନାମ୍ ॥ 1॥
ଚମସଃ ଉଵାଚ ।
ମୁଖବାହୂରୂପାଦେଭ୍ୟଃ ପୁରୁଷସ୍ୟ ଆଶ୍ରମୈଃ ସହ ।
ଚତ୍ଵାରଃ ଜଜ୍ଞିରେ ଵର୍ଣାଃ ଗୁଣୈଃ ଵିପ୍ରାଦୟଃ ପୃଥକ୍ ॥ 2॥
ୟଃ ଏଷାଂ ପୁରୁଷଂ ସାକ୍ଷାତ୍ ଆତ୍ମପ୍ରଭଵଂ ଈଶ୍ଵରମ୍ ।
ନ ଭଜଂତି ଅଵଜାନଂତି ସ୍ଥାନାତ୍ ଭ୍ରଷ୍ଟାଃ ପତଂତି ଅଧଃ ॥ 3॥
ଦୂରେ ହରିକଥାଃ କେଚିତ୍ ଦୂରେ ଚ ଅଚ୍ୟୁତକୀର୍ର୍ତନାଃ ।
ସ୍ତ୍ରିୟଃ ଶୂଦ୍ରାଦୟଃ ଚ ଏଵ ତେ ଅନୁକଂପ୍ୟା ଭଵାଦୃଶାମ୍ ॥ 4॥
ଵିପ୍ରଃ ରାଜନ୍ୟଵୈଶ୍ୟୌ ଚ ହରେଃ ପ୍ରାପ୍ତାଃ ପଦାଂତିକମ୍ ।
ଶ୍ରୌତେନ ଜନ୍ମନା ଅଥ ଅପି ମୁହ୍ୟଂତି ଆମ୍ନାୟଵାଦିନଃ ॥ 5॥
କର୍ମଣି ଅକୋଵିଦାଃ ସ୍ତବ୍ଧାଃ ମୂର୍ଖାଃ ପଂଡିତମାନିନଃ ।
ଵଦଂତି ଚାଟୁକାତ୍ ମୂଢାଃ ୟୟା ମାଧ୍ଵ୍ୟା ଗିର ଉତ୍ସୁକାଃ ॥ 6॥
ରଜସା ଘୋରସଂକଲ୍ପାଃ କାମୁକାଃ ଅହିମନ୍ୟଵଃ ।
ଦାଂଭିକାଃ ମାନିନଃ ପାପାଃ ଵିହସଂତି ଅଚ୍ୟୁତପ୍ରିୟାନ୍ ॥ 7॥
ଵଦଂତି ତେ ଅନ୍ୟୋନ୍ୟଂ ଉପାସିତସ୍ତ୍ରିୟଃ
ଗୃହେଷୁ ମୈଥୁନ୍ୟସୁଖେଷୁ ଚ ଆଶିଷଃ ।
ୟଜଂତି ଅସୃଷ୍ଟାନ୍ ଅଵିଧାନ୍ ଅଦକ୍ଷିଣମ୍
ଵୃତ୍ତ୍ୟୈ ପରଂ ଘ୍ନଂତି ପଶୂନ୍ ଅତଦ୍ଵିଦଃ ॥ 8॥
ଶ୍ରିୟା ଵିଭୂତ୍ୟା ଅଭିଜନେନ ଵିଦ୍ୟୟା
ତ୍ୟାଗେନ ରୂପେଣ ବଲେନ କର୍ମଣା
ସତଃ ଅଵମନ୍ୟଂତି ହରିପ୍ରିୟାନ୍ ଖଲାଃ ॥ 9॥
ସର୍ଵେଷୁ ଶଶ୍ଵତ୍ ତନୁଭୃତ୍ ସ୍ଵଵସ୍ଥିତମ୍
ୟଥା ସ୍ଵଂ ଆତ୍ମାନଂ ଅଭୀଷ୍ଟଂ ଈଶ୍ଵରମ୍ ।
ଵେଦୋପଗୀତଂ ଚ ନ ଶ୍ରୁଣ୍ଵତେ ଅବୁଧାଃ
ମନୋରଥାନାଂ ପ୍ରଵଦଂତି ଵାର୍ତୟା ॥ 10॥
ଲୋକେ ଵ୍ୟଵାୟ ଆମିଷଂ ଅଦ୍ୟସେଵା
ନିତ୍ୟାଃ ତୁ ଜଂତୋଃ ନ ହି ତତ୍ର ଚୋଦନା ।
ଵ୍ୟଵସ୍ଥିତିଃ ତେଷୁ ଵିଵାହୟଜ୍ଞ
ସୁରାଗ୍ରହୈଃ ଆସୁ ନିଵୃତ୍ତିଃ ଇଷ୍ଟା ॥ 11॥
ଧନଂ ଚ ଧର୍ମେକଫଲଂ ୟତଃ ଵୈ
ଜ୍ଞାନଂ ସଵିଜ୍ଞାନଂ ଅନୁପ୍ରଶାଂତି ।
ଗୃହେଷୁ ୟୁଂଜଂତି କଲେଵରସ୍ୟ
ମୃତ୍ୟୁଂ ନ ପଶ୍ୟଂତି ଦୁରଂତଵୀର୍ୟମ୍ ॥ 12॥
ୟତ୍ ଘ୍ରାଣଭକ୍ଷଃ ଵିହିତଃ ସୁରାୟାଃ
ତଥା ପଶୋଃ ଆଲଭନଂ ନ ହିଂସା ।
ଏଵଂ ଵ୍ୟଵାୟଃ ପ୍ରଜୟା ନ ରତ୍ୟା
ଇଅମଂ ଵିଶୁଦ୍ଧଂ ନ ଵିଦୁଃ ସ୍ଵଧର୍ମମ୍ ॥ 13॥
ୟେ ତୁ ଅନେଵଂଵିଦଃ ଅସଂତଃ ସ୍ତବ୍ଧାଃ ସତ୍ ଅଭିମାନିନଃ ।
ପଶୂନ୍ ଦ୍ରୁହ୍ୟଂତି ଵିସ୍ରବ୍ଧାଃ ପ୍ରେତ୍ୟ ଖାଦଂତି ତେ ଚ ତାନ୍ ॥ 14॥
ଦ୍ଵିଷଂତଃ ପରକାୟେଷୁ ସ୍ଵାତ୍ମାନଂ ହରିଂ ଈଶ୍ଵରମ୍ ।
ମୃତକେ ସାନୁବଂଧେ ଅସ୍ମିନ୍ ବଦ୍ଧସ୍ନେହାଃ ପତଂତି ଅଧଃ ॥ 15॥
ୟେ କୈଵଲ୍ୟଂ ଅସଂପ୍ରାପ୍ତାଃ ୟେ ଚ ଅତୀତାଃ ଚ ମୂଢତାମ୍ ।
ତ୍ରୈଵର୍ଗିକାଃ ହି ଅକ୍ଷଣିକାଃ ଆତ୍ମାନଂ ଘାତୟଂତି ତେ ॥ 16॥
ଏତଃ ଆତ୍ମହନଃ ଅଶାଂତାଃ ଅଜ୍ଞାନେ ଜ୍ଞାନମାନିନଃ ।
ସୀଦଂତି ଅକୃତକୃତ୍ୟାଃ ଵୈ କାଲଧ୍ଵସ୍ତମନୋରଥାଃ ॥ 17॥
ହିତ୍ଵା ଆତ୍ୟାୟ ଅସରଚିତାଃ ଗୃହ ଅପତ୍ୟସୁହୃତ୍ ଶ୍ରିୟଃ ।
ତମଃ ଵିଶଂତି ଅନିଚ୍ଛଂତଃ ଵାସୁଦେଵପରାଙ୍ମୁଖାଃ ॥ 18॥
ରାଜା ଉଵାଚ ।
କସ୍ମିନ୍ କାଲେ ସଃ ଭଗଵାନ୍ କିଂ ଵର୍ଣଃ କୀଦୃଶଃ ନୃଭିଃ ।
ନାମ୍ନା ଵା କେନ ଵିଧିନା ପୂଜ୍ୟତେ ତତ୍ ଇହ ଉଚ୍ୟତାମ୍ ॥ 19॥
କରଭାଜନଃ ଉଵାଚ ।
କୃତଂ ତ୍ରେତା ଦ୍ଵାପରଂ ଚ କଲିଃ ଇତ୍ୟେଷୁ କେଶଵଃ ।
ନାନାଵର୍ଣ ଅଭିଧାକାରଃ ନାନା ଏଵ ଵିଧିନା ଇଜ୍ୟତେ ॥ 20॥
କୃତେ ଶୁକ୍ଲଃ ଚତୁର୍ବାହୁଃ ଜଟିଲଃ ଵଲ୍କଲାଂବରଃ ।
କୃଷ୍ଣାଜିନୌପଵୀତାକ୍ଷାନ୍ ବିଭ୍ରତ୍ ଦଂଡକମଂଡଲୂନ୍ ॥ 21॥
ମନୁଷ୍ୟାଃ ତୁ ତଦା ଶାଂତାଃ ନିର୍ଵୈରାଃ ସୁହୃଦଃ ସମାଃ ।
ୟଜଂତି ତପସା ଦେଵଂ ଶମେନ ଚ ଦମେନ ଚ ॥ 22॥
ହଂସଃ ସୁପର୍ଣଃ ଵୈକୁଂଠଃ ଧର୍ମଃ ୟୋଗେଶ୍ଵରଃ ଅମଲଃ ।
ଈଶ୍ଵରଃ ପୁରୁଷଃ ଅଵ୍ୟକ୍ତଃ ପରମାତ୍ମା ଇତି ଗୀୟତେ ॥ 23॥
ତ୍ରେତାୟାଂ ରକ୍ତଵର୍ଣଃ ଅସୌ ଚତୁର୍ବାହୁଃ ତ୍ରିମେଖଲଃ ।
ହିରଣ୍ୟକେଶଃ ତ୍ରୟୀ ଆତ୍ମା ସ୍ରୁକ୍ସ୍ରୁଵାଦି ଉପଲକ୍ଷଣଃ ॥ 24॥
ତଂ ତଦା ମନୁଜା ଦେଵଂ ସର୍ଵଦେଵମୟଂ ହରିମ୍ ।
ୟଜଂତି ଵିଦ୍ୟୟା ତ୍ରୟ୍ୟା ଧର୍ମିଷ୍ଠାଃ ବ୍ରହ୍ମଵାଦିନଃ ॥ 25॥
ଵିଷ୍ଣୁଃ ୟଜ୍ଞଃ ପୃଷ୍ଣିଗର୍ଭଃ ସର୍ଵଦେଵଃ ଉରୁକ୍ରମଃ ।
ଵୃଷାକପିଃ ଜୟଂତଃ ଚ ଉରୁଗାୟ ଇତି ଈର୍ୟତେ ॥ 26॥
ଦ୍ଵାପରେ ଭଗଵାନ୍ ଶ୍ୟାମଃ ପୀତଵାସା ନିଜାୟୁଧଃ ।
ଶ୍ରୀଵତ୍ସାଦିଭିଃ ଅଂକୈଃ ଚ ଲକ୍ଷଣୈଃ ଉପଲକ୍ଷିତଃ ॥ 27॥
ତଂ ତଦା ପୁରୁଷଂ ମର୍ତ୍ୟା ମହାରାଜୌପଲକ୍ଷଣମ୍ ।
ୟଜଂତି ଵେଦତଂତ୍ରାଭ୍ୟାଂ ପରଂ ଜିଜ୍ଞାସଵଃ ନୃପ ॥ 28॥
ନମଃ ତେ ଵାସୁଦେଵାୟ ନମଃ ସଂକର୍ଷଣାୟ ଚ ।
ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନାୟ ଅନିରୁଦ୍ଧାୟ ତୁଭ୍ୟଂ ଭଗଵତେ ନମଃ ॥ 29॥
ନାରାୟଣାୟ ଋଷୟେ ପୁରୁଷାୟ ମହାତ୍ମନେ ।
ଵିଶ୍ଵେଶ୍ଵରାୟ ଵିଶ୍ଵାୟ ସର୍ଵଭୂତାତ୍ମନେ ନମଃ ॥ 30॥
ଇତି ଦ୍ଵାପରଃ ଉର୍ଵୀଶ ସ୍ତୁଵଂତି ଜଗଦୀଶ୍ଵରମ୍ ।
ନାନାତଂତ୍ରଵିଧାନେନ କଲୌ ଅପି ୟଥା ଶ୍ରୁଣୁ ॥ 31॥
କୃଷ୍ଣଵର୍ଣଂ ତ୍ଵିଷାକୃଷ୍ଣଂ ସାଂଗୌପାଂଗାସ୍ତ୍ର
ପାର୍ଷଦମ୍ ।
ୟଜ୍ଞୈଃ ସଂକୀର୍ତନପ୍ରାୟୈଃ ୟଜଂତି ହି ସୁମେଧସଃ ॥ 32॥
ଧ୍ୟେୟଂ ସଦା ପରିଭଵଘ୍ନଂ ଅଭୀଷ୍ଟଦୋହମ୍
ତୀର୍ଥାସ୍ପଦଂ ଶିଵଵିରିଂଚିନୁତଂ ଶରଣ୍ୟମ୍ ।
ଭୃତ୍ୟାର୍ତିହନ୍ ପ୍ରଣତପାଲ ଭଵାବ୍ଧିପୋତମ୍
ଵଂଦେ ମହାପୁରୁଷ ତେ ଚରଣାରଵିଂଦମ୍ ॥ 33॥
ତ୍ୟକ୍ତ୍ଵା ସୁଦୁସ୍ତ୍ୟଜସୁରୈପ୍ସିତରାଜ୍ୟଲକ୍ଷ୍ମୀମ୍
ଧର୍ମିଷ୍ଠଃ ଆର୍ୟଵଚସା ୟତ୍ ଅଗାତ୍ ଅରଣ୍ୟମ୍ ।
ମାୟାମୃଗଂ ଦୟିତୟା ଇପ୍ସିତଂ ଅନ୍ଵଧାଵତ୍
ଵଂଦେ ମହାପୁରୁଷ ତେ ଚରଣାରଵିଂଦମ୍ ॥ 34॥
ଏଵଂ ୟୁଗାନୁରୂପାଭ୍ୟାଂ ଭଗଵାନ୍ ୟୁଗଵର୍ତିଭିଃ ।
ମନୁଜୈଃ ଇଜ୍ୟତେ ରାଜନ୍ ଶ୍ରେୟସାଂ ଈଶ୍ଵରଃ ହରିଃ ॥ 35॥
କଲିଂ ସଭାଜୟଂତି ଆର୍ୟା ଗୁଣଜ୍ଞାଃ ସାରଭାଗିନଃ ।
ୟତ୍ର ସଂକୀର୍ତନେନ ଏଵ ସର୍ଵଃ ସ୍ଵାର୍ଥଃ ଅଭିଲଭ୍ୟତେ ॥ 36॥
ନ ହି ଅତଃ ପରମଃ ଲାଭଃ ଦେହିନାଂ ଭ୍ରାମ୍ୟତାଂ ଇହ ।
ୟତଃ ଵିଂଦେତ ପରମାଂ ଶାଂତିଂ ନଶ୍ୟତି ସଂସୃତିଃ ॥ 37॥
କୃତାଦିଷୁ ପ୍ରଜା ରାଜନ୍ କଲୌ ଇଚ୍ଛଂତି ସଂଭଵମ୍ ।
କଲୌ ଖଲୁ ଭଵିଷ୍ୟଂତି ନାରାୟଣପରାୟଣାଃ ॥ 38॥
କ୍ଵଚିତ୍ କ୍ଵଚିତ୍ ମହାରାଜ ଦ୍ରଵିଡେଷୁ ଚ ଭୂରିଶଃ ।
ତାମ୍ରପର୍ଣୀ ନଦୀ ୟତ୍ର କୃତମାଲା ପୟସ୍ଵିନୀ ॥ 39॥
କାଵେରୀ ଚ ମହାପୁଣ୍ୟା ପ୍ରତୀଚୀ ଚ ମହାନଦୀ ।
ୟେ ପିବଂତି ଜଲଂ ତାସାଂ ମନୁଜା ମନୁଜେଶ୍ଵର ।
ପ୍ରାୟଃ ଭକ୍ତାଃ ଭଗଵତି ଵାସୁଦେଵଃ ଅମଲ ଆଶୟାଃ ॥ 40॥
ଦେଵର୍ଷିଭୂତାପ୍ତନୃଣା ପିତୄଣାଂ
ନ କିଂକରଃ ନ ଅୟଂ ଋଣୀ ଚ ରାଜନ୍ ।
ସର୍ଵାତ୍ମନା ୟଃ ଶରଣଂ ଶରଣ୍ୟମ୍
ଗତଃ ମୁକୁଂଦଂ ପରିହୃତ୍ୟ କର୍ତୁମ୍ ॥ 41॥
ସ୍ଵପାଦମୂଲଂ ଭଜତଃ ପ୍ରିୟସ୍ୟ
ତ୍ୟକ୍ତାନ୍ୟଭାଵସ୍ୟ ହରିଃ ପରେଶଃ ।
ଵିକର୍ମ ୟତ୍ ଚ ଉତ୍ପତିତଂ କଥଂଚିତ୍
ଧୁନୋତି ସର୍ଵଂ ହୃଦି ସଂନିଵିଷ୍ଟଃ ॥ 42॥
ନାରଦଃ ଉଵାଚ ।
ଧର୍ମାନ୍ ଭାଗଵତାନ୍ ଇତ୍ଥଂ ଶ୍ରୁତ୍ଵା ଅଥ ମିଥିଲେଶ୍ଵରଃ ।
ଜାୟଂତ ଇୟାନ୍ ମୁନୀନ୍ ପ୍ରୀତଃ ସୋପାଧ୍ୟାୟଃ ହି ଅପୂଜୟତ୍ ॥ 43॥
ତତଃ ଅଂତଃ ଦଧିରେ ସିଦ୍ଧାଃ ସର୍ଵଲୋକସ୍ୟ ପଶ୍ୟତଃ ।
ରାଜା ଧର୍ମାନ୍ ଉପାତିଷ୍ଠନ୍ ଅଵାପ ପରମାଂ ଗତିମ୍ ॥ 44॥
ତ୍ଵଂ ଅପି ଏତାନ୍ ମହାଭାଗ ଧର୍ମାନ୍ ଭାଗଵତାନ୍ ଶ୍ରୁତାନ୍ ।
ଆସ୍ଥିତଃ ଶ୍ରଦ୍ଧୟା ୟୁକ୍ତଃ ନିଃସଂଗଃ ୟାସ୍ୟସେ ପରମ୍ ॥ 45॥
ୟୁଵୟୋଃ ଖଲୁ ଦଂପତ୍ୟୋଃ ୟଶସା ପୂରିତଂ ଜଗତ୍ ।
ପୁତ୍ରତାଂ ଅଗମତ୍ ୟତ୍ ଵାଂ ଭଗଵାନ୍ ଈଶ୍ଵରଃ ହରିଃ ॥ 46॥
ଦର୍ଶନାଲିଂଗନାଲାପୈଃ ଶୟନାସନଭୋଜନୈଃ ।
ଆତ୍ମା ଵାଂ ପାଵିତଃ କୃଷ୍ଣେ ପୁତ୍ରସ୍ନେହ ପ୍ରକୁର୍ଵତୋଃ ॥ 47॥
ଵୈରେଣ ୟଂ ନୃପତୟଃ ଶିଶୁପାଲପୌଂଡ୍ର
ଶାଲ୍ଵାଦୟଃ ଗତିଵିଲାସଵିଲୋକନାଦୟୈଃ ।
ଧ୍ୟାୟଂତଃ ଆକୃତଧିୟଃ ଶୟନାସନାଦୌ
ତତ୍ ସାମ୍ୟଂ ଆପୁଃ ଅନୁରକ୍ତଧିୟାଂ ପୁନଃ କିମ୍ ॥ 48॥
ମା ଅପତ୍ୟବୁଦ୍ଧିଂ ଅକୃଥାଃ କୃଷ୍ଣେ ସର୍ଵାତ୍ମନୀଶ୍ଵରେ ।
ମାୟାମନୁଷ୍ୟଭାଵେନ ଗୂଢ ଐଶ୍ଵର୍ୟେ ପରେ ଅଵ୍ୟୟେ ॥ 49॥
ଭୂଭାରରାଜନ୍ୟହଂତଵେ ଗୁପ୍ତୟେ ସତାମ୍ ।
ଅଵତୀର୍ଣସ୍ୟ ନିର୍ଵୃତ୍ୟୈ ୟଶଃ ଲୋକେ ଵିତନ୍ୟତେ ॥ 50॥
ଶ୍ରୀଶୁକଃ ଉଵାଚ ।
ଏତତ୍ ଶ୍ରୁତ୍ଵା ମହାଭାଗଃ ଵସୁଦେଵଃ ଅତିଵିସ୍ମିତଃ ।
ଦେଵକୀ ଚ ମହାଭାଗାଃ ଜହତୁଃ ମୋହଂ ଆତ୍ମନଃ ॥ 51॥
ଇତିହାସଂ ଇମଂ ପୁଣ୍ୟଂ ଧାରୟେତ୍ ୟଃ ସମାହିତଃ ।
ସଃ ଵିଧୂୟ ଇହ ଶମଲଂ ବ୍ରହ୍ମଭୂୟାୟ କଲ୍ପତେ ॥ 52॥
ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗଵତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ
ସଂହିତାୟାମେକାଦଶସ୍କଂଧେ ଵସୁଦେଵନାରଦସଂଵାଦେ
ପଂଚମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ॥