ଓଂ ଶ୍ରୀ ପରମାତ୍ମନେ ନମଃ
ଅଥ ପଂଚମୋଽଧ୍ୟାୟଃ
କର୍ମସନ୍ନ୍ୟାସୟୋଗଃ
ଅର୍ଜୁନ ଉଵାଚ
ସନ୍ନ୍ୟାସଂ କର୍ମଣାଂ କୃଷ୍ଣ ପୁନର୍ୟୋଗଂ ଚ ଶଂସସି ।
ୟଚ୍ଛ୍ରେୟ ଏତୟୋରେକଂ ତନ୍ମେ ବ୍ରୂହି ସୁନିଶ୍ଚିତମ୍ ॥1॥
ଶ୍ରୀ ଭଗଵାନୁଵାଚ
ସନ୍ନ୍ୟାସଃ କର୍ମୟୋଗଶ୍ଚ ନିଶ୍ଶ୍ରେୟସକରାଵୁଭୌ ।
ତୟୋସ୍ତୁ କର୍ମସନ୍ନ୍ୟାସାତ୍ କର୍ମୟୋଗୋ ଵିଶିଷ୍ୟତେ ॥2॥
ଜ୍ଞେୟଃ ସ ନିତ୍ୟସନ୍ନ୍ୟାସୀ ୟୋ ନ ଦ୍ଵେଷ୍ଟି ନ କାଂକ୍ଷତି ।
ନିର୍ଦ୍ଵଂଦ୍ଵୋ ହି ମହାବାହୋ ସୁଖଂ ବଂଧାତ୍ପ୍ରମୁଚ୍ୟତେ ॥3॥
ସାଂଖ୍ୟୟୋଗୌ ପୃଥଗ୍ବାଲାଃ ପ୍ରଵଦଂତି ନ ପଂଡିତାଃ ।
ଏକମପ୍ୟାସ୍ଥିତଃ ସମ୍ୟକ୍ ଉଭୟୋର୍ଵିଂଦତେ ଫଲମ୍ ॥4॥
ୟତ୍ସାଂଖ୍ୟୈଃ ପ୍ରାପ୍ୟତେ ସ୍ଥାନଂ ତଦ୍ୟୋଗୈରପି ଗମ୍ୟତେ ।
ଏକଂ ସାଂଖ୍ୟଂ ଚ ୟୋଗଂ ଚ ୟଃ ପଶ୍ୟତି ସ ପଶ୍ୟତି ॥5॥
ସନ୍ନ୍ୟାସସ୍ତୁ ମହାବାହୋ ଦୁଃଖମାପ୍ତୁମୟୋଗତଃ ।
ୟୋଗୟୁକ୍ତୋ ମୁନିର୍ବ୍ରହ୍ମ ନଚିରେଣାଧିଗଚ୍ଛତି ॥6॥
ୟୋଗୟୁକ୍ତୋ ଵିଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ଵିଜିତାତ୍ମା ଜିତେଂଦ୍ରିୟଃ ।
ସର୍ଵଭୂତାତ୍ମଭୂତାତ୍ମା କୁର୍ଵନ୍ନପି ନ ଲିପ୍ୟତେ ॥7॥
ନୈଵ କିଂଚିତ୍କରୋମୀତି ୟୁକ୍ତୋ ମନ୍ୟେତ ତତ୍ତ୍ଵଵିତ୍ ।
ପଶ୍ୟନ୍ଶୃଣ୍ଵନ୍ସ୍ପୃଶଂଜିଘ୍ରନ୍ ଅଶ୍ନନ୍ଗଚ୍ଛନ୍ସ୍ଵପନ୍ଶ୍ଵସନ୍ ॥8॥
ପ୍ରଲପନ୍ଵିସୃଜନ୍ଗୃହ୍ଣନ୍ ଉନ୍ମିଷନ୍ନିମିଷନ୍ନପି ।
ଇଂଦ୍ରିୟାଣୀଂଦ୍ରିୟାର୍ଥେଷୁ ଵର୍ତଂତ ଇତି ଧାରୟନ୍ ॥9॥
ବ୍ରହ୍ମଣ୍ୟାଧାୟ କର୍ମାଣି ସଂଗଂ ତ୍ୟକ୍ତ୍ଵା କରୋତି ୟଃ ।
ଲିପ୍ୟତେ ନ ସ ପାପେନ ପଦ୍ମପତ୍ରମିଵାଂଭସା ॥10॥
କାୟେନ ମନସା ବୁଦ୍ଧ୍ୟା କେଵଲୈରିଂଦ୍ରିୟୈରପି ।
ୟୋଗିନଃ କର୍ମ କୁର୍ଵଂତି ସଂଗଂ ତ୍ୟକ୍ତ୍ଵାତ୍ମଶୁଦ୍ଧୟେ ॥11॥
ୟୁକ୍ତଃ କର୍ମଫଲଂ ତ୍ୟକ୍ତ୍ଵା ଶାଂତିମାପ୍ନୋତି ନୈଷ୍ଠିକୀମ୍ ।
ଅୟୁକ୍ତଃ କାମକାରେଣ ଫଲେ ସକ୍ତୋ ନିବଧ୍ୟତେ ॥12॥
ସର୍ଵକର୍ମାଣି ମନସା ସନ୍ନ୍ୟସ୍ୟାସ୍ତେ ସୁଖଂ ଵଶୀ ।
ନଵଦ୍ଵାରେ ପୁରେ ଦେହୀ ନୈଵ କୁର୍ଵନ୍ନ କାରୟନ୍ ॥13॥
ନ କର୍ତୃତ୍ଵଂ ନ କର୍ମାଣି ଲୋକସ୍ୟ ସୃଜତି ପ୍ରଭୁଃ ।
ନ କର୍ମଫଲସଂୟୋଗଂ ସ୍ଵଭାଵସ୍ତୁ ପ୍ରଵର୍ତତେ ॥14॥
ନାଦତ୍ତେ କସ୍ୟଚିତ୍ପାପଂ ନ ଚୈଵ ସୁକୃତଂ ଵିଭୁଃ ।
ଅଜ୍ଞାନେନାଵୃତଂ ଜ୍ଞାନଂ ତେନ ମୁହ୍ୟଂତି ଜଂତଵଃ ॥15॥
ଜ୍ଞାନେନ ତୁ ତଦଜ୍ଞାନଂ ୟେଷାଂ ନାଶିତମାତ୍ମନଃ ।
ତେଷାମାଦିତ୍ୟଵଜ୍ଜ୍ଞାନଂ ପ୍ରକାଶୟତି ତତ୍ପରମ୍ ॥16॥
ତଦ୍ବୁଦ୍ଧୟସ୍ତଦାତ୍ମାନଃ ତନ୍ନିଷ୍ଠାସ୍ତତ୍ପରାୟଣାଃ ।
ଗଚ୍ଛଂତ୍ୟପୁନରାଵୃତ୍ତିଂ ଜ୍ଞାନନିର୍ଧୂତକଲ୍ମଷାଃ ॥17॥
ଵିଦ୍ୟାଵିନୟସଂପନ୍ନେ ବ୍ରାହ୍ମଣେ ଗଵି ହସ୍ତିନି ।
ଶୁନି ଚୈଵ ଶ୍ଵପାକେ ଚ ପଂଡିତାଃ ସମଦର୍ଶିନଃ ॥18॥
ଇହୈଵ ତୈର୍ଜିତଃ ସର୍ଗଃ ୟେଷାଂ ସାମ୍ୟେ ସ୍ଥିତଂ ମନଃ ।
ନିର୍ଦୋଷଂ ହି ସମଂ ବ୍ରହ୍ମ ତସ୍ମାତ୍ ବ୍ରହ୍ମଣି ତେ ସ୍ଥିତାଃ ॥19॥
ନ ପ୍ରହୃଷ୍ୟେତ୍ପ୍ରିୟଂ ପ୍ରାପ୍ୟ ନୋଦ୍ଵିଜେତ୍ପ୍ରାପ୍ୟ ଚାପ୍ରିୟମ୍ ।
ସ୍ଥିରବୁଦ୍ଧିରସମ୍ମୂଢଃ ବ୍ରହ୍ମଵିତ୍ ବ୍ରହ୍ମଣି ସ୍ଥିତଃ ॥20॥
ବାହ୍ୟସ୍ପର୍ଶେଷ୍ଵସକ୍ତାତ୍ମା ଵିଂଦତ୍ୟାତ୍ମନି ୟତ୍ସୁଖମ୍ ।
ସ ବ୍ରହ୍ମୟୋଗୟୁକ୍ତାତ୍ମା ସୁଖମକ୍ଷୟମଶ୍ନୁତେ ॥21॥
ୟେ ହି ସଂସ୍ପର୍ଶଜା ଭୋଗାଃ ଦୁଃଖୟୋନୟ ଏଵ ତେ ।
ଆଦ୍ୟଂତଵଂତଃ କୌଂତେୟ ନ ତେଷୁ ରମତେ ବୁଧଃ ॥22॥
ଶକ୍ନୋତୀହୈଵ ୟଃ ସୋଢୁଂ ପ୍ରାକ୍ଶରୀରଵିମୋକ୍ଷଣାତ୍ ।
କାମକ୍ରୋଧୋଦ୍ଭଵଂ ଵେଗଂ ସ ୟୁକ୍ତଃ ସ ସୁଖୀ ନରଃ ॥23॥
ୟୋଽଂତଃସୁଖୋଽଂତରାରାମଃ ତଥାଂତର୍ଜ୍ୟୋତିରେଵ ୟଃ ।
ସ ୟୋଗୀ ବ୍ରହ୍ମନିର୍ଵାଣଂ ବ୍ରହ୍ମଭୂତୋଽଧିଗଚ୍ଛତି ॥24॥
ଲଭଂତେ ବ୍ରହ୍ମନିର୍ଵାଣମ୍ ଋଷୟଃ କ୍ଷୀଣକଲ୍ମଷାଃ ।
ଛିନ୍ନଦ୍ଵୈଧା ୟତାତ୍ମାନଃ ସର୍ଵଭୂତହିତେ ରତାଃ ॥25॥
କାମକ୍ରୋଧଵିୟୁକ୍ତାନାଂ ୟତୀନାଂ ୟତଚେତସାମ୍ ।
ଅଭିତୋ ବ୍ରହ୍ମନିର୍ଵାଣଂ ଵର୍ତତେ ଵିଦିତାତ୍ମନାମ୍ ॥26॥
ସ୍ପର୍ଶାନ୍କୃତ୍ଵା ବହିର୍ବାହ୍ୟାନ୍ ଚକ୍ଷୁଶ୍ଚୈଵାଂତରେ ଭ୍ରୁଵୋଃ
ପ୍ରାଣାପାନୌ ସମୌ କୃତ୍ଵା ନାସାଭ୍ୟଂତରଚାରିଣୌ ॥27॥
ୟତେଂଦ୍ରିୟମନୋବୁଦ୍ଧିଃ ମୁନିର୍ମୋକ୍ଷପରାୟଣଃ ।
ଵିଗତେଚ୍ଛାଭୟକ୍ରୋଧଃ ୟଃ ସଦା ମୁକ୍ତ ଏଵ ସଃ ॥28॥
ଭୋକ୍ତାରଂ ୟଜ୍ଞତପସାଂ ସର୍ଵଲୋକମହେଶ୍ଵରମ୍ ।
ସୁହୃଦଂ ସର୍ଵଭୂତାନାଂ ଜ୍ଞାତ୍ଵା ମାଂ ଶାଂତିମୃଚ୍ଛତି ॥29॥
॥ ଓଂ ତତ୍ସଦିତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗଵଦ୍ଗୀତାସୁ ଉପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମଵିଦ୍ୟାୟାଂ
ୟୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂଵାଦେ କର୍ମସନ୍ନ୍ୟାସୟୋଗୋ ନାମ ପଂଚମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ॥