କୃଷ୍ଣ ୟଜୁର୍ଵେଦୀୟ ତୈତ୍ତିରୀୟ ସଂହିତାୟା-ମ୍ପ୍ରଥମକାଣ୍ଡେ ପ୍ରଥମଃ ପ୍ରଶ୍ନଃ – ଦର୍ଶପୂର୍ଣମାସୌ
ଓ-ନ୍ନମଃ ପରମାତ୍ମନେ, ଶ୍ରୀ ମହାଗଣପତୟେ ନମଃ,
ଶ୍ରୀ ଗୁରୁଭ୍ୟୋ ନମଃ । ହ॒ରିଃ॒ ଓମ୍ ॥
ଇ॒ଷେ ତ୍ଵୋ॒ର୍ଜେ ତ୍ଵା॑ ଵା॒ୟଵ॑-ସ୍ସ୍ଥୋପା॒ୟଵ॑-ସ୍ସ୍ଥ ଦେ॒ଵୋ ଵ॑-ସ୍ସଵି॒ତା ପ୍ରାର୍ପ॑ୟତୁ॒ ଶ୍ରେଷ୍ଠ॑ତମାୟ॒ କର୍ମ॑ଣ॒ ଆ ପ୍ୟା॑ୟଦ୍ଧ୍ଵମଘ୍ନିୟା ଦେଵଭା॒ଗ-ମୂର୍ଜ॑ସ୍ଵତୀଃ॒ ପୟ॑ସ୍ଵତୀଃ ପ୍ର॒ଜାଵ॑ତୀ-ରନମୀ॒ଵା ଅ॑ୟ॒କ୍ଷ୍ମା ମା ଵ॑-ସ୍ସ୍ତେ॒ନ ଈ॑ଶତ॒ ମା-ଽଘଶଗ୍ମ୍॑ସୋ ରୁ॒ଦ୍ରସ୍ୟ॑ ହେ॒ତିଃ ପରି॑ ଵୋ ଵୃଣକ୍ତୁ ଧ୍ରୁ॒ଵା ଅ॒ସ୍ମି-ନ୍ଗୋପ॑ତୌ ସ୍ୟାତ ବ॒ହ୍ଵୀ-ର୍ୟଜ॑ମାନସ୍ୟ ପ॒ଶୂ-ନ୍ପା॑ହି ॥ 1 ॥
(ଇ॒ଷେ – ତ୍ରିଚ॑ତ୍ଵାରିଗ୍ମ୍ଶତ୍ ) (ଅ. 1)
ୟ॒ଜ୍ଞସ୍ୟ॑ ଘୋ॒ଷଦ॑ସି॒ ପ୍ରତ୍ୟୁ॑ଷ୍ଟ॒ଗ୍ମ୍॒ ରକ୍ଷଃ॒ ପ୍ରତ୍ୟୁ॑ଷ୍ଟା॒ ଅରା॑ତୟଃ॒ ପ୍ରେୟ-ମ॑ଗାଦ୍ଧି॒ଷଣା॑ ବ॒ର୍॒ହିରଚ୍ଛ॒ ମନୁ॑ନା କୃ॒ତା ସ୍ଵ॒ଧୟା॒ ଵିତ॑ଷ୍ଟା॒ ତ ଆ ଵ॑ହନ୍ତି କ॒ଵୟଃ॑ ପୁ॒ରସ୍ତା᳚-ଦ୍ଦେ॒ଵେଭ୍ୟୋ॒ ଜୁଷ୍ଟ॑ମି॒ହ ବ॒ର୍॒ହି-ରା॒ସଦେ॑ ଦେ॒ଵାନା᳚-ମ୍ପରିଷୂ॒ତମ॑ସି ଵ॒ର୍॒ଷଵୃ॑ଦ୍ଧମସି॒ ଦେଵ॑ବର୍ହି॒ର୍ମା ତ୍ଵା-ଽ॒ନ୍ଵ-ମ୍ମା ତି॒ର୍ୟ-କ୍ପର୍ଵ॑ ତେ ରାଦ୍ଧ୍ୟାସମାଚ୍ଛେ॒ତ୍ତା ତେ॒ ମା ରି॑ଷ॒-ନ୍ଦେଵ॑ବର୍ହି-ଶ୍ଶ॒ତଵ॑ଲ୍ଶଂ॒-ଵିଁ ରୋ॑ହ ସ॒ହସ୍ର॑ଵଲ୍ଶା॒ [ସ॒ହସ୍ର॑ଵଲ୍ଶାଃ, ଵି ଵ॒ୟଗ୍ମ୍ ରୁ॑ହେମ] 2
ଵି ଵ॒ୟଗ୍ମ୍ ରୁ॑ହେମ ପୃଥି॒ଵ୍ୟା-ସ୍ସ॒ମ୍ପୃଚଃ॑ ପାହି ସୁସ॒ମ୍ଭୃତା᳚ ତ୍ଵା॒ ସମ୍ଭ॑ରା॒ମ୍ୟଦି॑ତ୍ୟୈ॒ ରାସ୍ନା॑-ଽସୀନ୍ଦ୍ରା॒ଣ୍ୟୈ ସ॒ନ୍ନହ॑ନ-ମ୍ପୂ॒ଷା ତେ᳚ ଗ୍ର॒ନ୍ଥି-ଙ୍ଗ୍ର॑ଥ୍ନାତୁ॒ ସ ତେ॒ ମା-ଽଽ ସ୍ଥା॒ଦିନ୍ଦ୍ର॑ସ୍ୟ ତ୍ଵା ବା॒ହୁଭ୍ୟା॒ମୁଦ୍ୟ॑ଚ୍ଛେ॒ ବୃହ॒ସ୍ପତେ᳚-ର୍ମୂ॒ର୍ଧ୍ନା ହ॑ରାମ୍ୟୁ॒ର୍ଵ॑ନ୍ତରି॑କ୍ଷ॒ମନ୍ଵି॑ହି ଦେଵଙ୍ଗ॒ମମ॑ସି ॥ 3 ॥
(ସ॒ହସ୍ର॑ଵଲ୍ଶା – ଅ॒ଷ୍ଟାତ୍ରିଗ୍ମ୍॑ଶଚ୍ଚ) (ଅ. 2)
ଶୁନ୍ଧ॑ଦ୍ଧ୍ଵ॒-ନ୍ଦୈଵ୍ୟା॑ୟ॒ କର୍ମ॑ଣେ ଦେଵୟ॒ଜ୍ୟାୟୈ॑ ମାତ॒ରିଶ୍ଵ॑ନୋ ଘ॒ର୍ମୋ॑-ଽସି॒ ଦ୍ୟୌର॑ସି ପୃଥି॒ଵ୍ୟ॑ସି ଵି॒ଶ୍ଵଧା॑ୟା ଅସି ପର॒ମେଣ॒ ଧାମ୍ନା॒ ଦୃଗ୍ମ୍ହ॑ସ୍ଵ॒ ମା ହ୍ଵା॒-ର୍ଵସୂ॑ନା-ମ୍ପ॒ଵିତ୍ର॑ମସି ଶ॒ତଧା॑ରଂ॒-ଵଁସୂ॑ନା-ମ୍ପ॒ଵିତ୍ର॑ମସି ସ॒ହସ୍ର॑ଧାରଗ୍ମ୍ ହୁ॒ତ-ସ୍ସ୍ତୋ॒କୋହୁ॒ତୋ ଦ୍ର॒ଫ୍ସୋ᳚ ଽଗ୍ନୟେ॑ ବୃହ॒ତେ ନାକା॑ୟ॒ ସ୍ଵାହା॒ ଦ୍ୟାଵା॑ପୃଥି॒ଵୀଭ୍ୟା॒ଗ୍ମ୍॒ ସା ଵି॒ଶ୍ଵାୟୁ॒-ସ୍ସା ଵି॒ଶ୍ଵଵ୍ୟ॑ଚା॒-ସ୍ସା ଵି॒ଶ୍ଵକ॑ର୍ମା॒ ସ-ମ୍ପୃ॑ଚ୍ୟଦ୍ଧ୍ଵ-ମୃତାଵରୀ-ରୂ॒ର୍ମିଣୀ॒ର୍ମଧୁ॑ମତ୍ତମା ମ॒ନ୍ଦ୍ରା ଧନ॑ସ୍ୟ ସା॒ତୟେ॒ ସୋମେ॑ନ॒ ତ୍ଵା-ଽଽତ॑ନ॒ଚ୍ମୀନ୍ଦ୍ରା॑ୟ॒ ଦଧି॒ ଵିଷ୍ଣୋ॑ ହ॒ଵ୍ୟଗ୍ମ୍ ର॑କ୍ଷସ୍ଵ ॥ 4 ॥
(ସୋମେ॑ – ନା॒ଷ୍ଟୌ ଚ॑) (ଅ. 3)
କର୍ମ॑ଣେ ଵା-ନ୍ଦେ॒ଵେଭ୍ୟ॑-ଶ୍ଶକେୟଂ॒-ଵେଁଷା॑ୟ ତ୍ଵା॒ ପ୍ରତ୍ୟୁ॑ଷ୍ଟ॒ଗ୍ମ୍॒ ରକ୍ଷଃ॒ ପ୍ରତ୍ୟୁ॑ଷ୍ଟା॒ ଅରା॑ତୟୋ॒ ଧୂର॑ସି॒ ଧୂର୍ଵ॒ ଧୂର୍ଵ॑ନ୍ତ॒-ନ୍ଧୂର୍ଵ॒ ତଂ-ୟୋଁ᳚-ଽସ୍ମା-ନ୍ଧୂର୍ଵ॑ତି॒ ତ-ନ୍ଧୂ᳚ର୍ଵ॒ୟଂ-ଵଁ॒ୟ-ନ୍ଧୂର୍ଵା॑ମ॒ସ୍ତ୍ଵ-ନ୍ଦେ॒ଵାନା॑ମସି॒ ସସ୍ନି॑ତମ॒-ମ୍ପପ୍ରି॑ତମ॒-ଞ୍ଜୁଷ୍ଟ॑ତମଂ॒-ଵଁହ୍ନି॑ତମ-ନ୍ଦେଵ॒ହୂତ॑ମ॒-ମହ୍ରୁ॑ତମସି ହଵି॒ର୍ଧାନ॒-ନ୍ଦୃଗ୍ମ୍ହ॑ସ୍ଵ॒ ମା ହ୍ଵା᳚-ର୍ମି॒ତ୍ରସ୍ୟ॑ ତ୍ଵା॒ ଚକ୍ଷୁ॑ଷା॒ ପ୍ରେକ୍ଷେ॒ ମା ଭେର୍ମା ସଂ-ଵିଁ॑କ୍ଥା॒ ମା ତ୍ଵା॑ – [ମା ତ୍ଵା᳚, ହି॒ଗ୍ମ୍॒ସି॒ଷ॒ମୁ॒ରୁ] 5
ହିଗ୍ମ୍ସିଷମୁ॒ରୁ ଵାତା॑ୟ ଦେ॒ଵସ୍ୟ॑ ତ୍ଵା ସଵି॒ତୁଃ ପ୍ର॑ସ॒ଵେ᳚-ଽଶ୍ଵିନୋ᳚-ର୍ବା॒ହୁଭ୍ୟା᳚-ମ୍ପୂ॒ଷ୍ଣୋ ହସ୍ତା᳚ଭ୍ୟା-ମ॒ଗ୍ନୟେ॒ ଜୁଷ୍ଟ॒-ନ୍ନିର୍ଵ॑ପାମ୍ୟ॒ଗ୍ନୀଷୋମା᳚ଭ୍ୟା-ମି॒ଦ-ନ୍ଦେ॒ଵାନା॑ମି॒ଦମୁ॑ ନ-ସ୍ସ॒ହ ସ୍ଫା॒ତ୍ୟୈ ତ୍ଵା॒ ନାରା᳚ତ୍ୟୈ॒ ସୁଵ॑ର॒ଭି ଵି ଖ୍ୟେ॑ଷଂ-ଵୈଁଶ୍ଵାନ॒ର-ଞ୍ଜ୍ୟୋତି॒-ର୍ଦୃଗ୍ମ୍ହ॑ନ୍ତା॒-ନ୍ଦୁର୍ୟା॒ ଦ୍ୟାଵା॑ପୃଥି॒ଵ୍ୟୋ- ରୁ॒ର୍ଵ॑ନ୍ତରି॑କ୍ଷ॒ ମନ୍ଵି॒-ହ୍ୟଦି॑ତ୍ୟା ସ୍ତ୍ଵୋ॒ପସ୍ଥେ॑ ସାଦୟା॒ମ୍ୟଗ୍ନେ॑ ହ॒ଵ୍ୟଗ୍ମ୍ ର॑କ୍ଷସ୍ଵ ॥ 6 ॥
( ମା ତ୍ଵା॒ – ଷଟ୍ଚ॑ତ୍ଵାରିଗ୍ମ୍ଶଚ୍ଚ ) (ଅ. 4)
ଦେ॒ଵୋ ଵ॑-ସ୍ସଵି॒ତୋ-ତ୍ପୁ॑ନା॒ତ୍ଵଚ୍ଛି॑ଦ୍ରେଣ ପ॒ଵିତ୍ରେ॑ଣ॒ ଵସୋ॒-ସ୍ସୂର୍ୟ॑ସ୍ୟ ର॒ଶ୍ମିଭି॒ରାପୋ॑ ଦେଵୀରଗ୍ରେପୁଵୋ ଅଗ୍ରେଗୁ॒ଵୋ-ଽଗ୍ର॑ ଇ॒ମଂ-ୟଁ॒ଜ୍ଞ-ନ୍ନ॑ୟ॒ତାଗ୍ରେ॑ ୟ॒ଜ୍ଞପ॑ତି-ନ୍ଧତ୍ତ ୟୁ॒ଷ୍ମାନିନ୍ଦ୍ରୋ॑ ଽଵୃଣୀତ ଵୃତ୍ର॒ତୂର୍ୟେ॑ ୟୂ॒ୟମିନ୍ଦ୍ର॑-ମଵୃଣୀଦ୍ଧ୍ଵଂ-ଵୃଁତ୍ର॒ତୂର୍ୟେ॒ ପ୍ରୋକ୍ଷି॑ତା-ସ୍ସ୍ଥା॒ଗ୍ନୟେ॑ ଵୋ॒ ଜୁଷ୍ଟ॒-ମ୍ପ୍ରୋକ୍ଷା᳚ମ୍ୟ॒ଗ୍ନୀଷୋମା᳚ଭ୍ୟା॒ଗ୍ମ୍॒ ଶୁନ୍ଧ॑ଦ୍ଧ୍ଵ॒-ନ୍ଦୈଵ୍ୟା॑ୟ॒ କର୍ମ॑ଣେ ଦେଵୟ॒ଜ୍ୟାୟା॒ ଅଵ॑ଧୂତ॒ଗ୍ମ୍॒ ରକ୍ଷୋ-ଽଵ॑ଧୂତା॒ ଅରା॑ତ॒ୟୋ-ଽଦି॑ତ୍ୟା॒ସ୍ତ୍ଵଗ॑ସି॒ ପ୍ରତି॑ ତ୍ଵା – [ପ୍ରତି॑ ତ୍ଵା, ପୃ॒ଥି॒ଵୀ ଵେ᳚ତ୍ତ୍ଵଧି॒ଷଵ॑ଣମସି] 7
ପୃଥି॒ଵୀ ଵେ᳚ତ୍ତ୍ଵଧି॒ଷଵ॑ଣମସି ଵାନସ୍ପ॒ତ୍ୟ-ମ୍ପ୍ରତି॒ ତ୍ଵା-ଽଦି॑ତ୍ୟା॒ସ୍ତ୍ଵଗ୍ଵେ᳚ତ୍ତ୍ଵ॒ଗ୍ନେସ୍ତ॒ନୂର॑ସି ଵା॒ଚୋ ଵି॒ସର୍ଜ॑ନ-ନ୍ଦେ॒ଵଵୀ॑ତୟେ ତ୍ଵା ଗୃହ୍ଣା॒ମ୍ୟଦ୍ରି॑ରସି ଵାନସ୍ପ॒ତ୍ୟ-ସ୍ସ ଇ॒ଦ-ନ୍ଦେ॒ଵେଭ୍ୟୋ॑ ହ॒ଵ୍ୟଗ୍ମ୍ ସୁ॒ଶମି॑ ଶମି॒ଷ୍ଵେଷ॒ମା ଵ॒ଦୋର୍ଜ॒ମା ଵ॑ଦ ଦ୍ୟୁ॒ମଦ୍ଵ॑ଦତ ଵ॒ୟଗ୍ମ୍ ସ॑ଙ୍ଘା॒ତ-ଞ୍ଜେ᳚ଷ୍ମ ଵ॒ର୍॒ଷଵୃ॑ଦ୍ଧମସି॒ ପ୍ରତି॑ ତ୍ଵା ଵ॒ର୍॒ଷଵୃ॑ଦ୍ଧଂ-ଵେଁତ୍ତୁ॒ ପରା॑ପୂତ॒ଗ୍ମ୍॒ ରକ୍ଷଃ॒ ପରା॑ପୂତା॒ ଅରା॑ତୟୋ॒ ରକ୍ଷ॑ସା-ମ୍ଭା॒ଗୋ॑ ଽସି ଵା॒ୟୁର୍ଵୋ॒ ଵି ଵି॑ନକ୍ତୁ ଦେ॒ଵୋ ଵ॑-ସ୍ସଵି॒ତା ହିର॑ଣ୍ୟପାଣିଃ॒ ପ୍ରତି॑ ଗୃହ୍ଣାତୁ ॥ 8 ॥
( ତ୍ଵା॒ – ଭା॒ଗ – ଏକା॑ଦଶ ଚ ) (ଅ. 5)
ଅଵ॑ଧୂତ॒ଗ୍ମ୍॒ ରକ୍ଷୋ-ଽଵ॑ଧୂତା॒ ଅରା॑ତ॒ୟୋ-ଽଦି॑ତ୍ୟା॒ସ୍ତ୍ଵଗ॑ସି॒ ପ୍ରତି॑ ତ୍ଵା ପୃଥି॒ଵୀଵେ᳚ତ୍ତୁ ଦି॒ଵ-ସ୍ସ୍କ॑ମ୍ଭ॒ନିର॑ସି॒ ପ୍ରତି॒ ତ୍ଵା-ଽଦି॑ତ୍ୟା॒ସ୍ତ୍ଵଗ୍ଵେ᳚ତ୍ତୁ ଧି॒ଷଣା॑-ଽସି ପର୍ଵ॒ତ୍ୟା ପ୍ରତି॑ ତ୍ଵା ଦି॒ଵ-ସ୍ସ୍କ॑ମ୍ଭ॒ନିର୍ଵେ᳚ତ୍ତୁ ଧି॒ଷଣା॑-ଽସି ପାର୍ଵତେ॒ୟୀ ପ୍ରତି॑ ତ୍ଵା ପର୍ଵ॒ତିର୍ଵେ᳚ତ୍ତୁ ଦେ॒ଵସ୍ୟ॑ ତ୍ଵା ସଵି॒ତୁଃ ପ୍ର॑ସ॒ଵେ᳚-ଽଶ୍ଵିନୋ᳚-ର୍ବା॒ହୁଭ୍ୟା᳚-ମ୍ପୂ॒ଷ୍ଣୋହସ୍ତା᳚ଭ୍ୟା॒ମଧି॑ ଵପାମିଧା॒ନ୍ୟ॑ମସି ଧିନୁ॒ହି ଦେ॒ଵା-ନ୍ପ୍ରା॒ଣାୟ॑ ତ୍ଵା ଽପା॒ନାୟ॑ ତ୍ଵା ଵ୍ୟା॒ନାୟ॑ ତ୍ଵା ଦୀ॒ର୍ଘାମନୁ॒ ପ୍ରସି॑ତି॒ମାୟୁ॑ଷେଧା-ନ୍ଦେ॒ଵୋ ଵ॑-ସ୍ସଵି॒ତା ହିର॑ଣ୍ୟପାଣିଃ॒ ପ୍ରତି॑ ଗୃହ୍ଣାତୁ ॥ 9 ॥
(ପ୍ରା॒ଣାୟ॑ ତ୍ଵା॒ – ପଞ୍ଚ॑ଦଶ ଚ) (ଅ. 6)
ଧୃଷ୍ଟି॑ରସି॒ ବ୍ରହ୍ମ॑ ୟ॒ଚ୍ଛାପା᳚ଗ୍ନେ॒ ଽଗ୍ନିମା॒ମାଦ॑-ଞ୍ଜହି॒ ନିଷ୍କ୍ର॒ଵ୍ୟାଦଗ୍ମ୍॑ ସେ॒ଧା-ଽଽଦେ॑ଵ॒ୟଜଂ॑-ଵଁହ॒ ନିର୍ଦ॑ଗ୍ଧ॒ଗ୍ମ୍॒ ରକ୍ଷୋ॒ ନିର୍ଦ॑ଗ୍ଧା॒ ଅରା॑ତୟୋ ଧ୍ରୁ॒ଵମ॑ସି ପୃଥି॒ଵୀ-ନ୍ଦୃ॒ଗ୍ମ୍॒ହା-ଽଽୟୁ॑-ର୍ଦୃଗ୍ମ୍ହ ପ୍ର॒ଜା-ନ୍ଦୃଗ୍ମ୍॑ହ ସଜା॒ତାନ॒ସ୍ମୈ ୟଜ॑ମାନାୟ॒ ପର୍ୟୂ॑ହ ଧ॒ର୍ତ୍ରମ॑ସ୍ୟ॒ନ୍ତରି॑କ୍ଷ-ନ୍ଦୃଗ୍ମ୍ହ ପ୍ରା॒ଣ-ନ୍ଦୃଗ୍ମ୍॑ହାପା॒ନ-ନ୍ଦୃଗ୍ମ୍॑ହ ସଜା॒ତାନ॒ସ୍ମୈ ୟଜ॑ମାନାୟ॒ ପର୍ୟୂ॑ହ ଧ॒ରୁଣ॑ମସି॒ ଦିଵ॑-ନ୍ଦୃଗ୍ମ୍ହ॒ ଚକ୍ଷୁ॑- [ଚକ୍ଷୁଃ॑, ଦୃ॒ଗ୍ମ୍॒ହ॒ ଶ୍ରୋତ୍ର॑-ନ୍ଦୃଗ୍ମ୍ହ] 10
ର୍ଦୃଗ୍ମ୍ହ॒ ଶ୍ରୋତ୍ର॑-ନ୍ଦୃଗ୍ମ୍ହ ସଜା॒ତାନ॒ସ୍ମୈ ୟଜ॑ମାନାୟ॒ ପର୍ୟୂ॑ହ॒ ଧର୍ମା॑ସି॒ ଦିଶୋ॑ ଦୃଗ୍ମ୍ହ॒ ୟୋନି॑-ନ୍ଦୃଗ୍ମ୍ହ ପ୍ର॒ଜା-ନ୍ଦୃଗ୍ମ୍॑ହ ସଜା॒ତାନ॒ସ୍ମୈ ୟଜ॑ମାନାୟ॒ ପର୍ୟୂ॑ହ॒ ଚିତ॑-ସ୍ସ୍ଥ ପ୍ର॒ଜାମ॒ସ୍ମୈ ର॒ୟିମ॒ସ୍ମୈ ସ॑ଜା॒ତାନ॒ସ୍ମୈ ୟଜ॑ମାନାୟ॒ ପର୍ୟୂ॑ହ॒ ଭୃଗୂ॑ଣା॒ମଙ୍ଗି॑ରସା॒-ନ୍ତପ॑ସା ତପ୍ୟଦ୍ଧ୍ଵଂ॒-ୟାଁନି॑ ଘ॒ର୍ମେ କ॒ପାଲା᳚ନ୍ୟୁପଚି॒ନ୍ଵନ୍ତି॑ ଵେ॒ଧସଃ॑ । ପୂ॒ଷ୍ଣସ୍ତାନ୍ୟପି॑ ଵ୍ର॒ତ ଇ॑ନ୍ଦ୍ରଵା॒ୟୂ ଵି ମୁ॑ଞ୍ଚତାମ୍ ॥ 11 ॥
(ଚକ୍ଷୁ॑ – ର॒ଷ୍ଟାଚ॑ତ୍ଵାରିଗ୍ମ୍ଶଚ୍ଚ) (ଅ. 7)
ସଂ-ଵଁ॑ପାମି॒ ସମାପୋ॑ ଅ॒ଦ୍ଭିର॑ଗ୍ମତ॒ ସମୋଷ॑ଧୟୋ॒ ରସେ॑ନ॒ ସଗ୍ମ୍ ରେ॒ଵତୀ॒-ର୍ଜଗ॑ତୀଭି॒-ର୍ମଧୁ॑ମତୀ॒-ର୍ମଧୁ॑ମତୀଭି-ସ୍ସୃଜ୍ୟଦ୍ଧ୍ଵମ॒ଦ୍ଭ୍ୟଃ ପରି॒ ପ୍ରଜା॑ତା-ସ୍ସ୍ଥ॒ ସମ॒ଦ୍ଭିଃ ପୃ॑ଚ୍ୟଦ୍ଧ୍ଵ॒-ଞ୍ଜନ॑ୟତ୍ୟୈ ତ୍ଵା॒ ସଂ-ୟୌଁ᳚ମ୍ୟ॒ଗ୍ନୟେ᳚ ତ୍ଵା॒-ଽଗ୍ନୀଷୋମା᳚ଭ୍ୟା-ମ୍ମ॒ଖସ୍ୟ॒ ଶିରୋ॑-ଽସି ଘ॒ର୍ମୋ॑-ଽସି ଵି॒ଶ୍ଵାୟୁ॑ରୁ॒ରୁ ପ୍ର॑ଥସ୍ଵୋ॒ରୁ ତେ॑ ୟ॒ଜ୍ଞପ॑ତିଃ ପ୍ରଥତା॒-ନ୍ତ୍ଵଚ॑-ଙ୍ଗୃହ୍ଣୀଷ୍ଵା॒ନ୍ତରି॑ତ॒ଗ୍ମ୍॒ ରକ୍ଷୋ॒-ଽନ୍ତରି॑ତା॒ ଅରା॑ତୟୋଦେ॒ଵସ୍ତ୍ଵା॑ ସଵି॒ତା ଶ୍ର॑ପୟତୁ॒ ଵର୍ଷି॑ଷ୍ଠେ॒ ଅଧି॒ ନାକେ॒-ଽଗ୍ନିସ୍ତେ॑ ତ॒ନୁଵ॒-ମ୍ମା-ଽତି॑ ଧା॒ଗଗ୍ନେ॑ ହ॒ଵ୍ୟଗ୍ମ୍ ର॑କ୍ଷସ୍ଵ॒ ସ-ମ୍ବ୍ରହ୍ମ॑ଣା ପୃଚ୍ୟସ୍ଵୈକ॒ତାୟ॒ ସ୍ଵାହା᳚ ଦ୍ଵି॒ତାୟ॒ ସ୍ଵାହା᳚ ତ୍ରି॒ତାୟ॒ ସ୍ଵାହା᳚ ॥ 12 ॥
(ସ॒ଵି॒ତା – ଦ୍ଵାଵିଗ୍ମ୍॑ଶତିଶ୍ଚ) (ଅ. 8)
ଆ ଦ॑ଦ॒ ଇନ୍ଦ୍ର॑ସ୍ୟ ବା॒ହୁର॑ସି॒ ଦକ୍ଷି॑ଣ-ସ୍ସ॒ହସ୍ର॑ଭୃଷ୍ଟି-ଶ୍ଶ॒ତତେ॑ଜା ଵା॒ୟୁର॑ସି ତି॒ଗ୍ମତେ॑ଜାଃ॒ ପୃଥି॑ଵି ଦେଵୟଜ॒ – ନ୍ୟୋଷ॑ଦ୍ଧ୍ୟାସ୍ତେ॒ ମୂଲ॒-ମ୍ମା ହିଗ୍ମ୍॑ସିଷ॒-ମପ॑ହତୋ॒-ଽରରୁଃ॑ ପୃଥି॒ଵ୍ୟୈ ଵ୍ର॒ଜ-ଙ୍ଗ॑ଚ୍ଛ ଗୋ॒ସ୍ଥାନଂ॒-ଵଁର୍ଷ॑ତୁ ତେ॒ ଦ୍ୟୌର୍ବ॑ଧା॒ନ ଦେ॑ଵ ସଵିତଃ ପର॒ମସ୍ୟା᳚-ମ୍ପରା॒ଵତି॑ ଶ॒ତେନ॒ ପାଶୈ॒ର୍ୟୋ᳚-ଽସ୍ମା-ନ୍ଦ୍ଵେଷ୍ଟି॒ ୟ-ଞ୍ଚ॑ ଵ॒ୟ-ନ୍ଦ୍ଵି॒ଷ୍ମସ୍ତମତୋ॒ ମା ମୌ॒ଗପ॑ହତୋ॒-ଽରରୁଃ॑ ପୃଥି॒ଵ୍ୟୈ ଦେ॑ଵ॒ୟଜ॑ନ୍ୟୈ ଵ୍ର॒ଜଂ- [ଵ୍ର॒ଜମ୍, ଗ॒ଚ୍ଛ॒ ଗୋ॒ସ୍ଥାନଂ॒-ଵଁର୍ଷ॑ତୁ] 13
ଗ॑ଚ୍ଛ ଗୋ॒ସ୍ଥାନଂ॒-ଵଁର୍ଷ॑ତୁ ତେ॒ ଦ୍ୟୌର୍ବ॑ଧା॒ନ ଦେ॑ଵ ସଵିତଃ ପର॒ମସ୍ୟା᳚-ମ୍ପରା॒ଵତି॑ ଶ॒ତେନ॒ ପାଶୈ॒ର୍ୟୋ᳚-ଽସ୍ମା-ନ୍ଦ୍ଵେଷ୍ଟି॒ ୟ-ଞ୍ଚ॑ ଵ॒ୟ-ନ୍ଦ୍ଵି॒ଷ୍ମସ୍ତମତୋ॒ ମା ମୌ॒ଗପ॑ହତୋ॒-ଽରରୁଃ॑ ପୃଥି॒ଵ୍ୟା ଅଦେ॑ଵୟଜନୋ ଵ୍ର॒ଜ-ଙ୍ଗ॑ଚ୍ଛ ଗୋ॒ସ୍ଥାନଂ॒-ଵଁର୍ଷ॑ତୁ ତେ॒ ଦ୍ୟୌର୍ବ॑ଧା॒ନ ଦେ॑ଵ ସଵିତଃ ପର॒ମସ୍ୟା᳚-ମ୍ପରା॒ଵତି॑ ଶ॒ତେନ॒ ପାଶୈ॒ର୍ୟୋ᳚-ଽସ୍ମା-ନ୍ଦ୍ଵେଷ୍ଟି॒ ୟ-ଞ୍ଚ॑ ଵ॒ୟ-ନ୍ଦ୍ଵି॒ଷ୍ମସ୍ତମତୋ॒ ମା- [ମା, ମୌ॒ଗ॒ରରୁ॑ସ୍ତେ॒ ଦିଵ॒-ମ୍ମା] 14
ମୌ॑ଗ॒ରରୁ॑ସ୍ତେ॒ ଦିଵ॒-ମ୍ମା ସ୍କା॒ନ୍॒. ଵସ॑ଵସ୍ତ୍ଵା॒ ପରି॑ ଗୃହ୍ଣନ୍ତୁ ଗାୟ॒ତ୍ରେଣ॒ ଛନ୍ଦ॑ସାରୁ॒ଦ୍ରାସ୍ତ୍ଵା॒ ପରି॑ ଗୃହ୍ଣନ୍ତୁ॒ ତ୍ରୈଷ୍ଟୁ॑ଭେନ॒ ଛନ୍ଦ॑ସା-ଽଽଦି॒ତ୍ୟାସ୍ତ୍ଵା॒ ପରି॑ ଗୃହ୍ଣନ୍ତୁ॒ ଜାଗ॑ତେନ॒ ଛନ୍ଦ॑ସା ଦେ॒ଵସ୍ୟ॑ ସଵି॒ତୁ-ସ୍ସ॒ଵେ କର୍ମ॑ କୃଣ୍ଵନ୍ତି ଵେ॒ଧସ॑ ଋ॒ତମ॑ସ୍ୟୃତ॒ସଦ॑ନ-ମସ୍ୟୃତ॒ଶ୍ରୀର॑ସି॒ ଧା ଅ॑ସି ସ୍ଵ॒ଧା ଅ॑ସ୍ୟୁ॒ର୍ଵୀ ଚାସି॒ ଵସ୍ଵୀ॑ ଚାସି ପୁ॒ରା କ୍ରୂ॒ରସ୍ୟ॑ ଵି॒ସୃପୋ॑ ଵିରଫ୍ଶି-ନ୍ନୁଦା॒ଦାୟ॑ ପୃଥି॒ଵୀ-ଞ୍ଜୀ॒ରଦା॑ନୁ॒ର୍ୟାମୈର॑ୟନ୍ ଚ॒ନ୍ଦ୍ରମ॑ସି ସ୍ଵ॒ଧାଭି॒ସ୍ତା-ନ୍ଧୀରା॑ସୋ ଅନୁ॒ଦୃଶ୍ୟ॑ ୟଜନ୍ତେ ॥ 15 ॥
(ଦେ॒ଵ॒ୟଜ॑ନ୍ୟୈ ଵ୍ର॒ଜଂ – ତମତୋ॒ ମା – ଵି॑ରଫ୍ଶି॒ନ୍ – ନେକା॑ଦଶ ଚ) (ଅ. 9)
ପ୍ରତ୍ୟୁ॑ଷ୍ଟ॒ଗ୍ମ୍॒ ରକ୍ଷଃ॒ ପ୍ରତ୍ୟୁ॑ଷ୍ଟା॒ ଅରା॑ତୟୋ॒ ଽଗ୍ନେ-ର୍ଵ॒-ସ୍ତେଜି॑ଷ୍ଠେନ॒ ତେଜ॑ସା॒ ନି-ଷ୍ଟ॑ପାମି ଗୋ॒ଷ୍ଠ-ମ୍ମା ନିର୍ମୃ॑କ୍ଷଂ-ଵାଁ॒ଜିନ॑-ନ୍ତ୍ଵା ସପତ୍ନସା॒ହଗ୍ମ୍ ସ-ମ୍ମା᳚ର୍ଜ୍ମି॒ ଵାଚ॑-ମ୍ପ୍ରା॒ଣ-ଞ୍ଚକ୍ଷୁ॒-ଶ୍ଶ୍ରୋତ୍ର॑-ମ୍ପ୍ର॒ଜାଂ-ୟୋଁନି॒-ମ୍ମା ନିର୍ମୃ॑କ୍ଷଂ-ଵାଁ॒ଜିନୀ᳚-ନ୍ତ୍ଵା ସପତ୍ନସା॒ହୀଗ୍ମ୍ ସ-ମ୍ମା᳚ର୍ଜ୍ମ୍ୟା॒ଶାସା॑ନା ସୌମନ॒ସ-ମ୍ପ୍ର॒ଜାଗ୍ମ୍ ସୌଭା᳚ଗ୍ୟ-ନ୍ତ॒ନୂମ୍ । ଅ॒ଗ୍ନେରନୁ॑ଵ୍ରତା ଭୂ॒ତ୍ଵା ସ-ନ୍ନ॑ହ୍ୟେ ସୁକୃ॒ତାୟ॒ କମ୍ ॥ ସୁ॒ପ୍ର॒ଜସ॑ସ୍ତ୍ଵା ଵ॒ୟଗ୍ମ୍ ସୁ॒ପତ୍ନୀ॒ରୁପ॑- [ସୁ॒ପଥ୍ନୀ॒ରୁପ॑, ସେ॒ଦି॒ମି॒ ।] 16
ସେଦିମ । ଅଗ୍ନେ॑ ସପତ୍ନ॒ଦମ୍ଭ॑ନ॒-ମଦ॑ବ୍ଧାସୋ॒ ଅଦା᳚ଭ୍ୟମ୍ ॥ ଇ॒ମଂ-ଵିଁଷ୍ୟା॑ମି॒ ଵରୁ॑ଣସ୍ୟ॒ ପାଶଂ॒ ୟଁ-ମବ॑ଦ୍ଧ୍ନୀତ ସଵି॒ତା ସୁ॒କେତଃ॑ । ଧା॒ତୁ-ଶ୍ଚ॒ ୟୋନୌ॑ ସୁକୃ॒ତସ୍ୟ॑ ଲୋ॒କେ ସ୍ୟୋ॒ନ-ମ୍ମେ॑ ସ॒ହ ପତ୍ୟା॑ କରୋମି ॥ ସମାୟୁ॑ଷା॒ ସମ୍ପ୍ର॒ଜୟା॒ ସମ॑ଗ୍ନେ॒ ଵର୍ଚ॑ସା॒ ପୁନଃ॑ । ସ-ମ୍ପତ୍ନୀ॒ ପତ୍ୟା॒-ଽହ-ଙ୍ଗ॑ଚ୍ଛେ॒ ସମା॒ତ୍ମା ତ॒ନୁଵା॒ ମମ॑ ॥ ମ॒ହୀ॒ନା-ମ୍ପୟୋ॒-ଽସ୍ୟୋଷ॑ଧୀନା॒ଗ୍ମ୍॒ ରସ॒ସ୍ତସ୍ୟ॒ ତେ-ଽକ୍ଷୀ॑ୟମାଣସ୍ୟ॒ ନି- [ନିଃ, ଵ॒ପା॒ମି॒ ମ॒ହୀ॒ନାଂ] 17
ର୍ଵ॑ପାମି ମହୀ॒ନା-ମ୍ପୟୋ॒-ଽସ୍ୟୋଷ॑ଧୀନା॒ଗ୍ମ୍॒ ରସୋ-ଽଦ॑ବ୍ଧେନ ତ୍ଵା॒ ଚକ୍ଷୁ॒ଷା-ଽଵେ᳚କ୍ଷେ ସୁପ୍ରଜା॒ସ୍ତ୍ଵାୟ॒ ତେଜୋ॑-ଽସି॒ ତେଜୋ-ଽନୁ॒ ପ୍ରେହ୍ୟ॒ଗ୍ନିସ୍ତେ॒ ତେଜୋ॒ ମା ଵି ନୈ॑ଦ॒ଗ୍ନେ-ର୍ଜି॒ହ୍ଵା-ଽସି॑ ସୁ॒ଭୂର୍ଦେ॒ଵାନା॒-ନ୍ଧାମ୍ନେ॑ଧାମ୍ନେ ଦେ॒ଵେଭ୍ୟୋ॒ ୟଜୁ॑ଷେୟଜୁଷେ ଭଵ ଶୁ॒କ୍ରମ॑ସି॒ ଜ୍ୟୋତି॑ରସି॒ ତେଜୋ॑-ଽସି ଦେ॒ଵୋ ଵ॑-ସ୍ସଵି॒ତୋ-ତ୍ପୁ॑ନା॒ତ୍ଵଚ୍ଛି॑ଦ୍ରେଣ ପ॒ଵିତ୍ରେ॑ଣ॒ ଵସୋ॒-ସ୍ସୂର୍ୟ॑ସ୍ୟ ର॒ଶ୍ମିଭି॑-ଶ୍ଶୁ॒କ୍ର-ନ୍ତ୍ଵା॑ ଶୁ॒କ୍ରାୟା॒-ନ୍ଧାମ୍ନେ॑ଧାମ୍ନେ ଦେ॒ଵେଭ୍ୟୋ॒ ୟଜୁ॑ଷେୟଜୁଷେ ଗୃହ୍ଣାମି॒ ଜ୍ୟୋତି॑ସ୍ତ୍ଵା॒ ଜ୍ୟୋତି॑ଷ୍ୟ॒ର୍ଚିସ୍ତ୍ଵା॒-ଽର୍ଚିଷି॒ ଧାମ୍ନେ॑ଧାମ୍ନେ ଦେ॒ଵେଭ୍ୟୋ॒ ୟଜୁ॑ଷେୟଜୁଷେ ଗୃହ୍ଣାମି ॥ 18 ॥
(ଉପ॒ – ନୀ – ର॒ଶ୍ମିଭି॑-ଶ୍ଶୁ॒କ୍ରଗ୍ମ୍ – ଷୋଡ॑ଶ ଚ) (ଅ. 10)
କୃଷ୍ଣୋ᳚-ଽସ୍ୟାଖରେ॒ଷ୍ଠୋ᳚-ଽଗ୍ନୟେ᳚ ତ୍ଵା॒ ସ୍ଵାହା॒ ଵେଦି॑ରସି ବ॒ର୍॒ହିଷେ᳚ ତ୍ଵା॒ ସ୍ଵାହା ॑ବ॒ର୍॒ହିର॑ସି ସ୍ରୁ॒ଗ୍ଭ୍ୟସ୍ତ୍ଵା॒ ସ୍ଵାହା॑ ଦି॒ଵେ ତ୍ଵା॒-ଽନ୍ତରି॑କ୍ଷାୟ ତ୍ଵା ପୃଥି॒ଵ୍ୟୈ ତ୍ଵା᳚ ସ୍ଵ॒ଧା ପି॒ତୃଭ୍ୟ॒ ଊର୍ଗ୍ଭ॑ଵ ବର୍ହି॒ଷଦ୍ଭ୍ୟ॑ ଊ॒ର୍ଜା ପୃ॑ଥି॒ଵୀ-ଙ୍ଗ॑ଚ୍ଛତ॒ ଵିଷ୍ଣୋ॒-ସ୍ସ୍ତୂପୋ॒-ଽସ୍ୟୂର୍ଣା᳚ମ୍ରଦସ-ନ୍ତ୍ଵା ସ୍ତୃଣାମି ସ୍ଵାସ॒ସ୍ଥ-ନ୍ଦେ॒ଵେଭ୍ୟୋ॑ ଗନ୍ଧ॒ର୍ଵୋ॑-ଽସି ଵି॒ଶ୍ଵାଵ॑ସୁ॒-ର୍ଵିଶ୍ଵ॑ସ୍ମା॒ଦୀଷ॑ତୋ॒ ୟଜ॑ମାନସ୍ୟ ପରି॒ଧିରି॒ଡ ଈ॑ଡି॒ତ ଇନ୍ଦ୍ର॑ସ୍ୟ ବା॒ହୁର॑ସି॒- [ବା॒ହୁର॑ସି, ଦକ୍ଷି॑ଣୋ॒] 19
ଦକ୍ଷି॑ଣୋ॒ ୟଜ॑ମାନସ୍ୟ ପରି॒ଧିରି॒ଡ ଈ॑ଡି॒ତୋ ମି॒ତ୍ରାଵରୁ॑ଣୌ ତ୍ଵୋତ୍ତର॒ତଃ ପରି॑ ଧତ୍ତା-ନ୍ଧ୍ରୁ॒ଵେଣ॒ ଧର୍ମ॑ଣା॒ ୟଜ॑ମାନସ୍ୟ ପରି॒ଧିରି॒ଡ ଈ॑ଡି॒ତ-ସ୍ସୂର୍ୟ॑ସ୍ତ୍ଵା ପୁ॒ରସ୍ତା᳚-ତ୍ପାତୁ॒ କସ୍ୟା᳚ଶ୍ଚିଦ॒ଭିଶ॑ସ୍ତ୍ୟା ଵୀ॒ତିହୋ᳚ତ୍ର-ନ୍ତ୍ଵା କଵେ ଦ୍ୟୁ॒ମନ୍ତ॒ଗ୍ମ୍॒ ସମି॑ଧୀମ॒ହ୍ୟଗ୍ନେ॑ ବୃ॒ହନ୍ତ॑ମଦ୍ଧ୍ଵ॒ରେ ଵି॒ଶୋ ୟ॒ନ୍ତ୍ରେ ସ୍ଥୋ॒ ଵସୂ॑ନାଗ୍ମ୍ ରୁ॒ଦ୍ରାଣା॑-ମାଦି॒ତ୍ୟାନା॒ଗ୍ମ୍॒ ସଦ॑ସି ସୀଦ ଜୁ॒ହୂରୁ॑ପ॒ଭୃ-ଦ୍ଧ୍ରୁ॒ଵା-ଽସି॑ ଘୃ॒ତାଚୀ॒ ନାମ୍ନା᳚ ପ୍ରି॒ୟେଣ॒ ନାମ୍ନା᳚ ପ୍ରି॒ୟେ ସଦ॑ସି ସୀଦୈ॒ତା ଅ॑ସଦନ୍-ଥ୍ସୁକୃ॒ତସ୍ୟ॑ ଲୋ॒କେ ତା ଵି॑ଷ୍ଣୋ ପାହି ପା॒ହି ୟ॒ଜ୍ଞ-ମ୍ପା॒ହି ୟ॒ଜ୍ଞପ॑ତି-ମ୍ପା॒ହି ମାଂ-ୟଁ॑ଜ୍ଞ॒ନିୟ᳚ମ୍ ॥ 20 ॥
(ବା॒ହୁର॑ସି – ପ୍ରି॒ୟେ ସଦ॑ସି॒ – ପଞ୍ଚ॑ଦଶ ଚ) (ଅ. 11)
ଭୁଵ॑ନମସି॒ ଵି ପ୍ର॑ଥ॒ସ୍ଵାଗ୍ନେ॒ ୟଷ୍ଟ॑ରି॒ଦ-ନ୍ନମଃ॑ । ଜୁହ୍ଵେହ୍ୟ॒ଗ୍ନିସ୍ତ୍ଵା᳚ ହ୍ଵୟତି ଦେଵୟ॒ଜ୍ୟାୟା॒ ଉପ॑ଭୃ॒ଦେହି॑ ଦେ॒ଵସ୍ତ୍ଵା॑ ସଵି॒ତା ହ୍ଵ॑ୟତି ଦେଵୟ॒ଜ୍ୟାୟା॒ ଅଗ୍ନା॑ଵିଷ୍ଣୂ॒ ମା ଵା॒ମଵ॑ କ୍ରମିଷଂ॒-ଵିଁ ଜି॑ହାଥା॒-ମ୍ମା ମା॒ ସ-ନ୍ତା᳚ପ୍ତଂ-ଲୋଁ॒କ-ମ୍ମେ॑ ଲୋକକୃତୌ କୃଣୁତଂ॒-ଵିଁଷ୍ଣୋ॒-ସ୍ସ୍ଥାନ॑ମସୀ॒ତ ଇନ୍ଦ୍ରୋ॑ ଅକୃଣୋ-ଦ୍ଵୀ॒ର୍ୟା॑ଣି ସମା॒ରଭ୍ୟୋ॒ର୍ଧ୍ଵୋ ଅ॑ଦ୍ଧ୍ଵ॒ରୋ ଦି॑ଵି॒ସ୍ପୃଶ॒ମହ୍ରୁ॑ତୋ ୟ॒ଜ୍ଞୋ ୟ॒ଜ୍ଞପ॑ତେ॒-ରିନ୍ଦ୍ରା॑ଵା॒ନ୍-ଥ୍ସ୍ଵାହା॑ ବୃ॒ହଦ୍ଭାଃ ପା॒ହି ମା᳚-ଽଗ୍ନେ॒ ଦୁଶ୍ଚ॑ରିତା॒ଦା ମା॒ ସୁଚ॑ରିତେ ଭଜ ମ॒ଖସ୍ୟ॒ ଶିରୋ॑-ଽସି॒ ସଞ୍ଜ୍ୟୋତି॑ଷା॒ ଜ୍ୟୋତି॑ରଙ୍କ୍ତାମ୍ ॥ 21 ॥
(ଅହ୍ରୁ॑ତ॒ – ଏକ॑ଵିଗ୍ମ୍ଶତିଶ୍ଚ) (ଅ. 12)
ଵାଜ॑ସ୍ୟ ମା ପ୍ରସ॒ଵେନୋ᳚ଦ୍ଗ୍ରା॒ଭେଣୋଦ॑ଗ୍ରଭୀତ୍ । ଅଥା॑ ସ॒ପତ୍ନା॒ଗ୍ମ୍॒ ଇନ୍ଦ୍ରୋ॑ ମେ ନିଗ୍ରା॒ଭେଣାଧ॑ରାଗ୍ମ୍ ଅକଃ ॥ ଉ॒ଦ୍ଗ୍ରା॒ଭ-ଞ୍ଚ॑ ନିଗ୍ରା॒ଭ-ଞ୍ଚ॒ ବ୍ରହ୍ମ॑ ଦେ॒ଵା ଅ॑ଵୀଵୃଧନ୍ନ୍ । ଅଥା॑ ସ॒ପତ୍ନା॑ନିନ୍ଦ୍ରା॒ଗ୍ନୀ ମେ॑ ଵିଷୂ॒ଚୀନା॒ନ୍ ଵ୍ୟ॑ସ୍ୟତାମ୍ ॥ ଵସୁ॑ଭ୍ୟସ୍ତ୍ଵା ରୁ॒ଦ୍ରେଭ୍ୟ॑ସ୍ତ୍ଵା-ଽଽଦି॒ତ୍ୟେଭ୍ୟ॑ସ୍ତ୍ଵା॒-ଽକ୍ତଗ୍ମ୍ ରିହା॑ଣା ଵି॒ୟନ୍ତୁ॒ ଵୟଃ॑ ॥ ପ୍ର॒ଜାଂ-ୟୋଁନି॒-ମ୍ମା ନିର୍ମୃ॑କ୍ଷ॒ମା ପ୍ୟା॑ୟନ୍ତା॒ମାପ॒ ଓଷ॑ଧୟୋ ମ॒ରୁତା॒-ମ୍ପୃଷ॑ତୟ-ସ୍ସ୍ଥ॒ ଦିଵଂ॑- [ଦିଵ᳚ମ୍, ଗ॒ଚ୍ଛ॒ ତତୋ॑ ନୋ॒] 22
ଗଚ୍ଛ॒ ତତୋ॑ ନୋ॒ ଵୃଷ୍ଟି॒ମେର॑ୟ । ଆ॒ୟୁ॒ଷ୍ପା ଅ॑ଗ୍ନେ॒-ଽସ୍ୟାୟୁ॑ର୍ମେ ପାହି ଚକ୍ଷୁ॒ଷ୍ପା ଅ॑ଗ୍ନେ-ଽସି॒ ଚକ୍ଷୁ॑ର୍ମେ ପାହି ଧ୍ରୁ॒ଵା-ଽସି॒ ୟ-ମ୍ପ॑ରି॒ଧି-ମ୍ପ॒ର୍ୟଧ॑ତ୍ଥା॒ ଅଗ୍ନେ॑ ଦେଵ ପ॒ଣିଭି॑-ର୍ଵୀ॒ୟମା॑ଣଃ । ତ-ନ୍ତ॑ ଏ॒ତମନୁ॒ ଜୋଷ॑-ମ୍ଭରାମି॒ ନେଦେ॒ଷ ତ୍ଵଦ॑ପଚେ॒ତୟା॑ତୈ ୟ॒ଜ୍ଞସ୍ୟ॒ ପାଥ॒ ଉପ॒ ସମି॑ତଗ୍ମ୍ ସଗ୍ଗ୍ସ୍ରା॒ଵଭା॑ଗା-ସ୍ସ୍ଥେ॒ଷା ବୃ॒ହନ୍ତଃ॑ ପ୍ରସ୍ତରେ॒ଷ୍ଠା ବ॑ର୍ହି॒ଷଦ॑ଶ୍ଚ [ ] 23
ଦେ॒ଵା ଇ॒ମାଂ-ଵାଁଚ॑ମ॒ଭି ଵିଶ୍ଵେ॑ ଗୃ॒ଣନ୍ତ॑ ଆ॒ସଦ୍ୟା॒ସ୍ମି-ନ୍ବ॒ର୍॒ହିଷି॑ ମାଦୟଦ୍ଧ୍ଵମ॒ଗ୍ନେ-ର୍ଵା॒ମପ॑ନ୍ନଗୃହସ୍ୟ॒ ସଦ॑ସି ସାଦୟାମି ସୁ॒ମ୍ନାୟ॑ ସୁମ୍ନିନୀ ସୁ॒ମ୍ନେ ମା॑ ଧତ୍ତ-ନ୍ଧୁ॒ରି ଧ॒ର୍ୟୌ॑ ପାତ॒ମଗ୍ନେ॑ ଽଦବ୍ଧାୟୋ ଽଶୀତତନୋ ପା॒ହି ମା॒-ଽଦ୍ୟ ଦି॒ଵଃ ପା॒ହି ପ୍ରସି॑ତ୍ୟୈ ପା॒ହି ଦୁରି॑ଷ୍ଟ୍ୟୈ ପା॒ହି ଦୁ॑ରଦ୍ମ॒ନ୍ୟୈ ପା॒ହି ଦୁଶ୍ଚ॑ରିତା॒ଦଵି॑ଷ-ନ୍ନଃ ପି॒ତୁ-ଙ୍କୃ॑ଣୁ ସୁ॒ଷଦା॒ ୟୋନି॒ଗ୍ଗ୍॒ ସ୍ଵାହା॒ ଦେଵା॑ ଗାତୁଵିଦୋ ଗା॒ତୁଂଵିଁ॒ତ୍ତ୍ଵା ଗା॒ତୁ ମି॑ତ॒ ମନ॑ସସ୍ପତ ଇ॒ମ-ନ୍ନୋ॑ ଦେଵ ଦେ॒ଵେଷୁ॑ ୟ॒ଜ୍ଞଗ୍ଗ୍ ସ୍ଵାହା॑ ଵା॒ଚି ସ୍ଵାହା॒ ଵାତେ॑ ଧାଃ ॥ 24 ॥
(ଦିଵଂ॑ – ଚ – ଵି॒ତ୍ତ୍ଵା ଗା॒ତୁଂ – ତ୍ରୟୋ॑ଦଶ ଚ) (ଅ. 13)
ଉ॒ଭା ଵା॑ମିନ୍ଦ୍ରାଗ୍ନୀ ଆହୁ॒ଵଦ୍ଧ୍ୟା॑ ଉ॒ଭା ରାଧ॑ସ-ସ୍ସ॒ହ ମା॑ଦ॒ୟଦ୍ଧ୍ୟୈ᳚ । ଉ॒ଭା ଦା॒ତାରା॑ଵି॒ଷାଗ୍ମ୍ ର॑ୟୀ॒ଣାମୁ॒ଭା ଵାଜ॑ସ୍ୟ ସା॒ତୟେ॑ ହୁଵେ ଵାମ୍ ॥ ଅଶ୍ର॑ଵ॒ଗ୍ମ୍॒ ହି ଭୂ॑ରି॒ଦାଵ॑ତ୍ତରା ଵାଂ॒-ଵିଁଜା॑ମାତୁରୁ॒ତ ଵା॑ ଘା ସ୍ୟା॒ଲାତ୍ । ଅଥା॒ ସୋମ॑ସ୍ୟ॒ ପ୍ରୟ॑ତୀ ୟୁ॒ଵଭ୍ୟା॒ମିନ୍ଦ୍ରା᳚ଗ୍ନୀ॒ ସ୍ତୋମ॑-ଞ୍ଜନୟାମି॒ ନଵ୍ୟ᳚ମ୍ ॥ ଇନ୍ଦ୍ରା᳚ଗ୍ନୀ ନଵ॒ତି-ମ୍ପୁରୋ॑ ଦା॒ସପ॑ତ୍ନୀରଧୂନୁତମ୍ । ସା॒କମେକେ॑ନ॒ କର୍ମ॑ଣା ॥ ଶୁଚି॒-ନ୍ନୁ ସ୍ତୋମ॒-ନ୍ନଵ॑ଜାତ-ମ॒ଦ୍ୟେନ୍ଦ୍ରା᳚ଗ୍ନୀ ଵୃତ୍ରହଣା ଜୁ॒ଷେଥା᳚ମ୍ ॥ 25 ॥
ଉ॒ଭା ହି ଵାଗ୍ମ୍॑ ସୁ॒ହଵା॒ ଜୋହ॑ଵୀମି॒ ତା ଵାଜଗ୍ମ୍॑ ସ॒ଦ୍ୟ ଉ॑ଶ॒ତେ ଧେଷ୍ଠା᳚ ॥ ଵ॒ୟମୁ॑ ତ୍ଵା ପଥସ୍ପତେ॒ ରଥ॒-ନ୍ନ ଵାଜ॑ସାତୟେ । ଧି॒ୟେ ପୂ॑ଷନ୍ନୟୁଜ୍ମହି ॥ ପ॒ଥସ୍ପ॑ଥଃ॒ ପରି॑ପତିଂ-ଵଁଚ॒ସ୍ୟା କାମେ॑ନ କୃ॒ତୋ ଅ॒ଭ୍ୟା॑ନଡ॒ର୍କମ୍ । ସନୋ॑ ରାସଚ୍ଛୁ॒ରୁଧ॑ଶ୍ଚ॒ନ୍ଦ୍ରାଗ୍ରା॒ ଧିୟ॑ନ୍ଧିୟଗ୍ମ୍ ସୀଷଧାତି॒ ପ୍ର ପୂ॒ଷା ॥ କ୍ଷେତ୍ର॑ସ୍ୟ॒ ପତି॑ନା ଵ॒ୟଗ୍ମ୍ ହି॒ତେନେ॑ଵ ଜୟାମସି । ଗାମଶ୍ଵ॑-ମ୍ପୋଷୟି॒ତ୍ନ୍ଵା ସ ନୋ॑ [ସ ନଃ॑, ମୃ॒ଡା॒ତୀ॒ଦୃଶେ᳚ ।] 26
ମୃଡାତୀ॒ଦୃଶେ᳚ ॥ କ୍ଷେତ୍ର॑ସ୍ୟ ପତେ॒ ମଧୁ॑ମନ୍ତ-ମୂ॒ର୍ମି-ନ୍ଧେ॒ନୁରି॑ଵ॒ ପୟୋ॑ ଅ॒ସ୍ମାସୁ॑ ଧୁକ୍ଷ୍ଵ । ମ॒ଧୁ॒ଶ୍ଚୁତ॑-ଙ୍ଘୃ॒ତମି॑ଵ॒ ସୁପୂ॑ତ-ମୃ॒ତସ୍ୟ॑ ନଃ॒ ପତ॑ୟୋ ମୃଡୟନ୍ତୁ ॥ ଅଗ୍ନେ॒ ନୟ॑ ସୁ॒ପଥା॑ ରା॒ୟେ ଅ॒ସ୍ମାନ୍. ଵିଶ୍ଵା॑ନି ଦେଵ ଵ॒ୟୁନା॑ନି ଵି॒ଦ୍ଵାନ୍ । ୟୁ॒ୟୋ॒ଦ୍ଧ୍ୟ॑ସ୍ମ-ଜ୍ଜୁ॑ହୁରା॒ଣମେନୋ॒ ଭୂୟି॑ଷ୍ଠା-ନ୍ତେ॒ ନମ॑ଉକ୍ତିଂ-ଵିଁଧେମ ॥ ଆ ଦେ॒ଵାନା॒ମପି॒ ପନ୍ଥା॑-ମଗନ୍ମ॒ ୟଚ୍ଛ॒କ୍ନଵା॑ମ॒ ତଦନୁ॒ ପ୍ରଵୋ॑ଢୁମ୍ । ଅ॒ଗ୍ନି-ର୍ଵି॒ଦ୍ଵାନ୍-ଥ୍ସ ୟ॑ଜା॒- [ସ ୟ॑ଜାତ୍, ସେଦୁ॒ ହୋତା॒ ସୋ] 27
ଥ୍ସେଦୁ॒ ହୋତା॒ ସୋ ଅ॑ଦ୍ଧ୍ଵ॒ରାନ୍-ଥ୍ସ ଋ॒ତୂନ୍ କ॑ଲ୍ପୟାତି ॥ ୟଦ୍ଵାହି॑ଷ୍ଠ॒-ନ୍ତଦ॒ଗ୍ନୟେ॑ ବୃ॒ହଦ॑ର୍ଚ ଵିଭାଵସୋ । ମହି॑ଷୀଵ॒ ତ୍ଵଦ୍ର॒ୟିସ୍ତ୍ଵଦ୍ଵାଜା॒ ଉଦୀ॑ରତେ ॥ ଅଗ୍ନେ॒ ତ୍ଵ-ମ୍ପା॑ରୟା॒ ନଵ୍ୟୋ॑ ଅ॒ସ୍ମାନ୍-ଥ୍ସ୍ଵ॒ସ୍ତିଭି॒ରତି॑ ଦୁ॒ର୍ଗାଣି॒ ଵିଶ୍ଵା᳚ । ପୂଶ୍ଚ॑ ପୃ॒ଥ୍ଵୀ ବ॑ହୁ॒ଲା ନ॑ ଉ॒ର୍ଵୀ ଭଵା॑ ତୋ॒କାୟ॒ ତନ॑ୟାୟ॒ ଶଂ-ୟୋଃ ଁ॥ ତ୍ଵମ॑ଗ୍ନେ ଵ୍ରତ॒ପା ଅ॑ସି ଦେ॒ଵ ଆ ମର୍ତ୍ୟେ॒ଷ୍ଵା । ତ୍ଵଂ-ୟଁ॒ଜ୍ଞେଷ୍ଵୀଡ୍ୟଃ॑ ॥ ୟଦ୍ଵୋ॑ ଵ॒ୟ-ମ୍ପ୍ର॑ମି॒ନାମ॑ ଵ୍ର॒ତାନି॑ ଵି॒ଦୁଷା᳚-ନ୍ଦେଵା॒ ଅଵି॑ଦୁଷ୍ଟରାସଃ । ଅ॒ଗ୍ନିଷ୍ଟ-ଦ୍ଵିଶ୍ଵ॒ମା ପୃ॑ଣାତି ଵି॒ଦ୍ଵାନ୍. ୟେଭି॑-ର୍ଦେ॒ଵାଗ୍ମ୍ ଋ॒ତୁଭିଃ॑ କ॒ଲ୍ପୟା॑ତି ॥ 28 ॥
(ଜୁ॒ଷେଥା॒ମା – ସ ନୋ॑ – ୟଜା॒ – ଦା – ତ୍ରୟୋ॑ଵିଗ୍ମ୍ଶତିଶ୍ଚ) (ଅ. 14)
(ଇ॒ଷେ ତ୍ଵା॑ – ୟ॒ଜ୍ଞସ୍ୟ॒ – ଶୁନ୍ଧ॑ଧ୍ଵଂ॒ – କର୍ମ॑ଣେ ଵାଂ – ଦେ॒ଵୋ-ଽଵ॑ଧୂତଂ॒ – ଧୁଷ୍ଟିଃ॒ – ସଂ-ଵଁ॑ପା॒- ମ୍ୟା ଦ॑ଦେ॒ – ପ୍ରତ୍ୟୁ॑ଷ୍ଟଂ॒ – କୃଷ୍ଣୋ॑-ଽସି॒ – ଭୁଵ॑ନମସି॒ – ଵାଜ॑ସ୍ୟୋ॒ଭା ଵାଂ॒ – ଚତୁ॑ର୍ଦଶ )
(ଇ॒ଷେ – ଦୃଗ୍ମ୍॑ହ॒ – ଭୁଵ॑ନ – ମ॒ଷ୍ଟାଵିଗ୍ମ୍॑ଶତିଃ )
(ଇ॒ଷେ ତ୍ଵା॑, କ॒ଲ୍ପୟା॑ତି)
॥ ହରିଃ॑ ଓମ୍ ॥
॥ କୃଷ୍ଣ ୟଜୁର୍ଵେଦୀୟ ତୈତ୍ତିରୀୟ ସଂହିତାୟା-ମ୍ପ୍ରଥମକାଣ୍ଡେ ପ୍ରଥମଃ ପ୍ରଶ୍ନ-ସ୍ସମାପ୍ତଃ ॥