ଦିକ୍କାଲାଦ୍ୟନଵଚ୍ଛିନ୍ନାନଂତଚିନ୍ମାତ୍ରମୂର୍ତୟେ ।
ସ୍ଵାନୁଭୂତ୍ୟେକମାନାୟ ନମଃ ଶାଂତାୟ ତେଜସେ ॥ 1.1 ॥
ବୋଦ୍ଧାରୋ ମତ୍ସରଗ୍ରସ୍ତାଃ
ପ୍ରଭଵଃ ସ୍ମୟଦୂଷିତାଃ ।
ଅବୋଧୋପହତାଃ ଚାନ୍ୟେ
ଜୀର୍ଣଂ ଅଂଗେ ସୁଭାଷିତମ୍ ॥ 1.2 ॥
ଅଜ୍ଞଃ ସୁଖଂ ଆରାଧ୍ୟଃ
ସୁଖତରଂ ଆରାଧ୍ୟତେ ଵିଶେଷଜ୍ଞଃ ।
ଜ୍ଞାନଲଵଦୁର୍ଵିଦଗ୍ଧଂ
ବ୍ରହ୍ମାପି ତଂ ନରଂ ନ ରଂଜୟତି ॥ 1.3 ॥
ପ୍ରସହ୍ୟ ମଣିଂ ଉଦ୍ଧରେନ୍ମକରଵକ୍ତ୍ରଦଂଷ୍ଟ୍ରାଂତରାତ୍
ସମୁଦ୍ରଂ ଅପି ସଂତରେତ୍ପ୍ରଚଲଦୂର୍ମିମାଲାକୁଲମ୍ ।
ଭୁଜଂଗଂ ଅପି କୋପିତଂ ଶିରସି ପୁଷ୍ପଵଦ୍ଧାରୟେତ୍
ନ ତୁ ପ୍ରତିନିଵିଷ୍ଟମୂଋଖଜନଚିତ୍ତଂ ଆରାଧୟେଥ୍ ॥ 1.4 ॥
ଲଭେତ ସିକତାସୁ ତୈଲଂ ଅପି ୟତ୍ନତଃ ପୀଡୟନ୍
ପିବେଚ୍ଚ ମୃଗତୃଷ୍ଣିକାସୁ ସଲିଲଂ ପିପାସାର୍ଦିତଃ ।
କ୍ଵଚିଦପି ପର୍ୟଟନ୍ଶଶଵିଷାଣଂ ଆସାଦୟେତ୍
ନ ତୁ ପ୍ରତିନିଵିଷ୍ଟମୂର୍ଖଚିତ୍ତଂ ଆରାଧୟେଥ୍ ॥ 1.5 ॥
ଵ୍ୟାଲଂ ବାଲମୃଣାଲତଂତୁଭିରସୌ ରୋଦ୍ଧୁଂ ସମୁଜ୍ଜୃଂଭତେ
ଛେତ୍ତୁଂ ଵଜ୍ରମଣିଂ ଶିରୀଷକୁସୁମପ୍ରାଂତେନ ସନ୍ନହ୍ୟତି ।
ମାଧୁର୍ୟଂ ମଧୁବିଂଦୁନା ରଚୟିତୁଂ କ୍ଷାରାମୁଧେରୀହତେ
ନେତୁଂ ଵାଂଛଂତି ୟଃ ଖଲାନ୍ପଥି ସତାଂ ସୂକ୍ତୈଃ ସୁଧାସ୍ୟଂଦିଭିଃ ॥ 1.6 ॥
ସ୍ଵାୟତ୍ତଂ ଏକାଂତଗୁଣଂ ଵିଧାତ୍ରା
ଵିନିର୍ମିତଂ ଛାଦନଂ ଅଜ୍ଞତାୟାଃ ।
ଵିଶେଷାଅତଃ ସର୍ଵଵିଦାଂ ସମାଜେ
ଵିଭୂଷଣଂ ମୌନଂ ଅପଂଡିତାନାମ୍ ॥ 1.7 ॥
ୟଦା କିଂଚିଜ୍ଜ୍ଞୋଽହଂ ଦ୍ଵିପ ଇଵ ମଦାଂଧଃ ସମଭଵଂ
ତଦା ସର୍ଵଜ୍ଞୋଽସ୍ମୀତ୍ୟଭଵଦଵଲିପ୍ତଂ ମମ ମନଃ
ୟଦା କିଂଚିତ୍କିଂଚିଦ୍ବୁଧଜନସକାଶାଦଵଗତଂ
ତଦା ମୂର୍ଖୋଽସ୍ମୀତି ଜ୍ଵର ଇଵ ମଦୋ ମେ ଵ୍ୟପଗତଃ ॥ 1.8 ॥
କୃମିକୁଲଚିତ୍ତଂ ଲାଲାକ୍ଲିନ୍ନଂ ଵିଗଂଧିଜୁଗୁପ୍ସିତଂ
ନିରୁପମରସଂ ପ୍ରୀତ୍ୟା ଖାଦନ୍ନରାସ୍ଥି ନିରାମିଷମ୍ ।
ସୁରପତିଂ ଅପି ଶ୍ଵା ପାର୍ଶ୍ଵସ୍ଥଂ ଵିଲୋକ୍ୟ ନ ଶଂକତେ
ନ ହି ଗଣୟତି କ୍ଷୁଦ୍ରୋ ଜଂତୁଃ ପରିଗ୍ରହଫଲ୍ଗୁତାମ୍ ॥ 1.9 ॥
ଶିରଃ ଶାର୍ଵଂ ସ୍ଵର୍ଗାତ୍ପଶୁପତିଶିରସ୍ତଃ କ୍ଷିତିଧରଂ
ମ୍ହୀଧ୍ରାଦୁତ୍ତୁଂଗାଦଵନିଂ ଅଵନେଶ୍ଚାପି ଜଲଧିମ୍ ।
ଅଧୋଽଧୋ ଗଂଗେୟଂ ପଦଂ ଉପଗତା ସ୍ତୋକମ୍
ଅଥଵାଵିଵେକଭ୍ରଷ୍ଟାନାଂ ଭଵତି ଵିନିପାତଃ ଶତମୁଖଃ ॥ 1.10 ॥
ଶକ୍ୟୋ ଵାରୟିତୁଂ ଜଲେନ ହୁତଭୁକ୍ଚ୍ଛତ୍ରେଣ ସୂର୍ୟାତପୋ
ନାଗେଂଦ୍ରୋ ନିଶିତାଗ୍କୁଶେନ ସମଦୋ ଦଂଡେନ ଗୋଗର୍ଦଭୌ ।
ଵ୍ୟାଧିର୍ଭେଷଜସଂଗ୍ରହୈଶ୍ଚ ଵିଵିଧୈର୍ମଂତ୍ରପ୍ରୟୋଗୈର୍ଵିଷଂ
ସର୍ଵସ୍ୟୌଷଧଂ ଅସ୍ତି ଶାସ୍ତ୍ରଵିହିତଂ ମୂର୍ଖସ୍ୟ ନସ୍ତ୍ୟୌଷଧିମ୍ ॥ 1.11 ॥
ସାହିତ୍ୟସଂଗୀତକଲାଵିହୀନଃ
ସାକ୍ଷାତ୍ପଶୁଃ ପୁଚ୍ଛଵିଷାଣହୀନଃ ।
ତୃଣଂ ନ ଖାଦନ୍ନପି ଜୀଵମାନସ୍
ତଦ୍ଭାଗଧେୟଂ ପରମଂ ପଶୂନାମ୍ ॥ 1.12 ॥
ୟେଷାଂ ନ ଵିଦ୍ୟା ନ ତପୋ ନ ଦାନଂ
ଜ୍ଞାନଂ ନ ଶୀଲଂ ନ ଗୁଣୋ ନ ଧର୍ମଃ ।
ତେ ମର୍ତ୍ୟଲୋକେ ଭୁଵି ଭାରଭୂତା
ମନୁଷ୍ୟରୂପେଣ ମୃଗାଶ୍ଚରଂତି ॥ 1.13 ॥
ଵରଂ ପର୍ଵତଦୁର୍ଗେଷୁ
ଭ୍ରାଂତଂ ଵନଚରୈଃ ସହ
ନ ମୂର୍ଖଜନସଂପର୍କଃ
ସୁରେଂଦ୍ରଭଵନେଷ୍ଵପି ॥ 1.14 ॥
ଶାସ୍ତ୍ରୋପସ୍କୃତଶବ୍ଦସୁଂଦରଗିରଃ ଶିଷ୍ୟପ୍ରଦେୟାଗମା
ଵିଖ୍ୟାତାଃ କଵୟୋ ଵସଂତି ଵିଷୟେ ୟସ୍ୟ ପ୍ରଭୋର୍ନିର୍ଧନାଃ ।
ତଜ୍ଜାଡ୍ୟଂ ଵସୁଧାଦିପସ୍ୟ କଵୟସ୍ତ୍ଵର୍ଥଂ ଵିନାପୀଶ୍ଵରାଃ
କୁତ୍ସ୍ୟାଃ ସ୍ୟୁଃ କୁପରୀକ୍ଷକା ହି ମଣୟୋ ୟୈରର୍ଘତଃ ପାତିତାଃ ॥ 1.15 ॥
ହର୍ତୁର୍ୟାତି ନ ଗୋଚରଂ କିଂ ଅପି ଶଂ ପୁଷ୍ଣାତି ୟତ୍ସର୍ଵଦାଽପ୍ୟ୍
ଅର୍ଥିଭ୍ୟଃ ପ୍ରତିପାଦ୍ୟମାନଂ ଅନିଶଂ ପ୍ରାପ୍ନୋତି ଵୃଦ୍ଧିଂ ପରାମ୍ ।
କଲ୍ପାଂତେଷ୍ଵପି ନ ପ୍ରୟାତି ନିଧନଂ ଵିଦ୍ୟାଖ୍ୟଂ ଅଂତର୍ଧନଂ
ୟେଷାଂ ତାନ୍ପ୍ରତି ମାନଂ ଉଜ୍ଝତ ନୃପାଃ କସ୍ତୈଃ ସହ ସ୍ପର୍ଧତେ ॥ 1.16 ॥
ଅଧିଗତପରମାର୍ଥାନ୍ପଂଡିତାନ୍ମାଵମଂସ୍ଥାସ୍
ତୃଣଂ ଇଵ ଲଘୁ ଲକ୍ଷ୍ମୀର୍ନୈଵ ତାନ୍ସଂରୁଣଦ୍ଧି ।
ଅଭିନଵମଦଲେଖାଶ୍ୟାମଗଂଡସ୍ଥଲାନାଂ
ନ ଭଵତି ବିସତଂତୁର୍ଵାରଣଂ ଵାରଣାନାମ୍ ॥ 1.17 ॥
ଅଂଭୋଜିନୀଵନଵିହାରଵିଲାସଂ ଏଵ
ହଂସସ୍ୟ ହଂତି ନିତରାଂ କୁପିତୋ ଵିଧାତା ।
ନ ତ୍ଵସ୍ୟ ଦୁଗ୍ଧଜଲଭେଦଵିଧୌ ପ୍ରସିଦ୍ଧାଂ
ଵୈଦଗ୍ଧୀକୀର୍ତିଂ ଅପହର୍ତୁଂ ଅସୌ ସମର୍ଥଃ ॥ 1.18 ॥
କେୟୂରାଣି ନ ଭୂଷୟଂତି ପୁରୁଷଂ ହାରା ନ ଚଂଦ୍ରୋଜ୍ଜ୍ଵଲା
ନ ସ୍ନାନଂ ନ ଵିଲେପନଂ ନ କୁସୁମଂ ନାଲଂକୃତା ମୂର୍ଧଜାଃ ।
ଵାଣ୍ୟେକା ସମଲଂକରୋତି ପୁରୁଷଂ ୟା ସଂସ୍କୃତା ଧାର୍ୟତେ
କ୍ଷୀୟଂତେ ଖଲୁ ଭୂଷଣାନି ସତତଂ ଵାଗ୍ଭୂଷଣଂ ଭୂଷଣମ୍ ॥ 1.19 ॥
ଵିଦ୍ୟା ନାମ ନରସ୍ୟ ରୂପଂ ଅଧିକଂ ପ୍ରଚ୍ଛନ୍ନଗୁପ୍ତଂ ଧନଂ
ଵିଦ୍ୟା ଭୋଗକରୀ ୟଶଃସୁଖକରୀ ଵିଦ୍ୟା ଗୁରୂଣାଂ ଗୁରୁଃ ।
ଵିଦ୍ୟା ବଂଧୁଜନୋ ଵିଦେଶଗମନେ ଵିଦ୍ୟା ପରା ଦେଵତା
ଵିଦ୍ୟା ରାଜସୁ ପୂଜ୍ୟତେ ନ ତୁ ଧନଂ ଵିଦ୍ୟାଵିହୀନଃ ପଶୁଃ ॥ 1.20 ॥
କ୍ଷାଂତିଶ୍ଚେତ୍କଵଚେନ କିଂ କିଂ ଅରିଭିଃ କ୍ରୋଧୋଽସ୍ତି ଚେଦ୍ଦେହିନାଂ
ଜ୍ଞାତିଶ୍ଚେଦନଲେନ କିଂ ୟଦି ସୁହୃଦ୍ଦିଵ୍ୟୌଷଧଂ କିଂ ଫଲମ୍ ।
କିଂ ସର୍ପୈର୍ୟଦି ଦୁର୍ଜନାଃ କିଂ ଉ ଧନୈର୍ଵିଦ୍ୟାଽନଵଦ୍ୟା ୟଦି
ଵ୍ରୀଡା ଚେତ୍କିଂ ଉ ଭୂଷଣୈଃ ସୁକଵିତା ୟଦ୍ୟସ୍ତି ରାଜ୍ୟେନ କିମ୍ ॥ 1.21 ॥
ଦାକ୍ଷିଣ୍ୟଂ ସ୍ଵଜନେ ଦୟା ପରିଜନେ ଶାଠ୍ୟଂ ସଦା ଦୁର୍ଜନେ
ପ୍ରୀତିଃ ସାଧୁଜନେ ନୟୋ ନୃପଜନେ ଵିଦ୍ଵଜ୍ଜନେ ଚାର୍ଜଵମ୍ ।
ଶୌର୍ୟଂ ଶତ୍ରୁଜନେ କ୍ଷମା ଗୁରୁଜନେ କାଂତାଜନେ ଧୃଷ୍ଟତା
ୟେ ଚୈଵଂ ପୁରୁଷାଃ କଲାସୁ କୁଶଲାସ୍ତେଷ୍ଵେଵ ଲୋକସ୍ଥିତିଃ ॥ 1.22 ॥
ଜାଡ୍ୟଂ ଧିୟୋ ହରତି ସିଂଚତି ଵାଚି ସତ୍ୟଂ
ମାନୋନ୍ନତିଂ ଦିଶତି ପାପଂ ଅପାକରୋତି ।
ଚେତଃ ପ୍ରସାଦୟତି ଦିକ୍ଷୁ ତନୋତି କୀର୍ତିଂ
ସତ୍ସଂଗତିଃ କଥୟ କିଂ ନ କରୋତି ପୁଂସାମ୍ ॥ 1.23 ॥
ଜୟଂତି ତେ ସୁକୃତିନୋ
ରସସିଦ୍ଧାଃ କଵୀଶ୍ଵରାଃ ।
ନାସ୍ତି ୟେଷାଂ ୟଶଃକାୟେ
ଜରାମରଣଜଂ ଭୟମ୍ ॥ 1.24 ॥
ସୂନୁଃ ସଚ୍ଚରିତଃ ସତୀ ପ୍ରିୟତମା ସ୍ଵାମୀ ପ୍ରସାଦୋନ୍ମୁଖଃ
ସ୍ନିଗ୍ଧଂ ମିତ୍ରଂ ଅଵଂଚକଃ ପରିଜନୋ ନିଃକ୍ଲେଶଲେଶଂ ମନଃ ।
ଆକାରୋ ରୁଚିରଃ ସ୍ଥିରଶ୍ଚ ଵିଭଵୋ ଵିଦ୍ୟାଵଦାତଂ ମୁଖଂ
ତୁଷ୍ଟେ ଵିଷ୍ଟପକଷ୍ଟହାରିଣି ହରୌ ସଂପ୍ରାପ୍ୟତେ ଦେହିନା ॥ 1.25 ॥
ପ୍ରାଣାଘାତାନ୍ନିଵୃତ୍ତିଃ ପରଧନହରଣେ ସଂୟମଃ ସତ୍ୟଵାକ୍ୟଂ
କାଲେ ଶକ୍ତ୍ୟା ପ୍ରଦାନଂ ୟୁଵତିଜନକଥାମୂକଭାଵଃ ପରେଷାମ୍ ।
ତୃଷ୍ଣାସ୍ରୋତୋ ଵିଭଂଗୋ ଗୁରୁଷୁ ଚ ଵିନୟଃ ସର୍ଵଭୂତାନୁକଂପା
ସାମାନ୍ୟଃ ସର୍ଵଶାସ୍ତ୍ରେଷ୍ଵନୁପହତଵିଧିଃ ଶ୍ରେୟସାଂ ଏଷ ପଂଥାଃ ॥ 1.26 ॥
ପ୍ରାରଭ୍ୟତେ ନ ଖଲୁ ଵିଘ୍ନଭୟେନ ନୀଚୈଃ
ପ୍ରାରଭ୍ୟ ଵିଘ୍ନଵିହତା ଵିରମଂତି ମଧ୍ୟାଃ ।
ଵିଘ୍ନୈଃ ପୁନଃ ପୁନରପି ପ୍ରତିହନ୍ୟମାନାଃ
ପ୍ରାରବ୍ଧଂ ଉତ୍ତମଜନା ନ ପରିତ୍ୟଜଂତି ॥ 1.27 ॥
ଅସଂତୋ ନାଭ୍ୟର୍ଥ୍ୟାଃ ସୁହୃଦପି ନ ୟାଚ୍ୟଃ କୃଶଧନଃ
ପ୍ରିୟା ନ୍ୟାୟ୍ୟା ଵୃତ୍ତିର୍ମଲିନଂ ଅସୁଭଂଗେଽପ୍ୟସୁକରମ୍ ।
ଵିପଦ୍ୟୁଚ୍ଚୈଃ ସ୍ଥେୟଂ ପଦଂ ଅନୁଵିଧେୟଂ ଚ ମହତାଂ
ସତାଂ କେନୋଦ୍ଦିଷ୍ଟଂ ଵିଷମଂ ଅସିଧାରାଵ୍ରତଂ ଇଦମ୍ ॥ 1.28 ॥
କ୍ଷୁତ୍କ୍ଷାମୋଽପି ଜରାକୃଶୋଽପି ଶିଥିଲପ୍ରାଣୋଽପି କଷ୍ଟାଂ ଦଶାମ୍
ଆପନ୍ନୋଽପି ଵିପନ୍ନଦୀଧିତିରିତି ପ୍ରାଣେଷୁ ନଶ୍ୟତ୍ସ୍ଵପି ।
ମତ୍ତେଭେଂଦ୍ରଵିଭିନ୍ନକୁଂଭପିଶିତଗ୍ରାସୈକବଦ୍ଧସ୍ପୃହଃ
କିଂ ଜୀର୍ଣଂ ତୃଣଂ ଅତ୍ତି ମାନମହତାଂ ଅଗ୍ରେସରଃ କେସରୀ ॥ 1.29 ॥
ସ୍ଵଲ୍ପସ୍ନାୟୁଵସାଵଶେଷମଲିନଂ ନିର୍ମାଂସଂ ଅପ୍ୟସ୍ଥି ଗୋଃ
ଶ୍ଵା ଲବ୍ଧ୍ଵା ପରିତୋଷଂ ଏତି ନ ତୁ ତତ୍ତସ୍ୟ କ୍ଷୁଧାଶାଂତୟେ ।
ସିଂହୋ ଜଂବୁକଂ ଅଂକଂ ଆଗତଂ ଅପି ତ୍ୟକ୍ତ୍ଵା ନିହଂତି ଦ୍ଵିପଂ
ସର୍ଵଃ କୃଚ୍ଛ୍ରଗତୋଽପି ଵାଂଛଂତି ଜନଃ ସତ୍ତ୍ଵାନୁରୂପଂ ଫଲମ୍ ॥ 1.30 ॥
ଲାଂଗୂଲଚାଲନଂ ଅଧଶ୍ଚରଣାଵପାତଂ
ଭୂମୌ ନିପତ୍ୟ ଵଦନୋଦରଦର୍ଶନଂ ଚ ।
ଶ୍ଵା ପିଂଡଦସ୍ୟ କୁରୁତେ ଗଜପୁଂଗଵସ୍ତୁ
ଧୀରଂ ଵିଲୋକୟତି ଚାଟୁଶତୈଶ୍ଚ ଭୁଂକ୍ତେ ॥ 1.31 ॥
ପରିଵର୍ତିନି ସଂସାରେ
ମୃତଃ କୋ ଵା ନ ଜାୟତେ ।
ସ ଜାତୋ ୟେନ ଜାତେନ
ୟାତି ଵଂଶଃ ସମୁନ୍ନତିମ୍ ॥ 1.32 ॥
କୁସୁମସ୍ତଵକସ୍ୟେଵ
ଦ୍ଵୟୀ ଵୃତ୍ତିର୍ମନସ୍ଵିନଃ ।
ମୂର୍ଧ୍ନି ଵା ସର୍ଵଲୋକସ୍ୟ
ଶୀର୍ୟତେ ଵନ ଏଵ ଵା ॥ 1.33 ॥
ସଂତ୍ୟନ୍ୟେଽପି ବୃହସ୍ପତିପ୍ରଭୃତୟଃ ସଂଭାଵିତାଃ ପଂଚଷାସ୍
ତାନ୍ପ୍ରତ୍ୟେଷ ଵିଶେଷଵିକ୍ରମରୁଚୀ ରାହୁର୍ନ ଵୈରାୟତେ ।
ଦ୍ଵାଵେଵ ଗ୍ରସତେ ଦିଵାକରନିଶାପ୍ରାଣେଶ୍ଵରୌ ଭାସ୍କରୌ
ଭ୍ରାତଃ ପର୍ଵଣି ପଶ୍ୟ ଦାନଵପତିଃ ଶୀର୍ଷାଵଶେଷାକୃତିଃ ॥ 1.34 ॥
ଵହତି ଭୁଵନଶ୍ରେଣିଂ ଶେଷଃ ଫଣାଫଲକସ୍ଥିତାଂ
କମଠପତିନା ମଧ୍ୟେପୃଷ୍ଠଂ ସଦା ସ ଚ ଧାର୍ୟତେ ।
ତଂ ଅପି କୁରୁତେ କ୍ରୋଡାଧୀନଂ ପୟୋଧିରନାଦରାଦ୍
ଅହହ ମହତାଂ ନିଃସୀମାନଶ୍ଚରିତ୍ରଵିଭୂତୟଃ ॥ 1.35 ॥
ଵରଂ ପକ୍ଷଚ୍ଛେଦଃ ସମଦମଘଵନ୍ମୁକ୍ତକୁଲିଶପ୍ରହାରୈର୍
ଉଦ୍ଗଚ୍ଛଦ୍ବହୁଲଦହନୋଦ୍ଗାରଗୁରୁଭିଃ ।
ତୁଷାରାଦ୍ରେଃ ସୂନୋରହହ ପିତରି କ୍ଲେଶଵିଵଶେ
ନ ଚାସୌ ସଂପାତଃ ପୟସି ପୟସାଂ ପତ୍ୟୁରୁଚିତଃ ॥ 1.36 ॥
ସିଂହଃ ଶିଶୁରପି ନିପତତି
ମଦମଲିନକପୋଲଭିତ୍ତିଷୁ ଗଜେଷୁ ।
ପ୍ରକୃତିରିୟଂ ସତ୍ତ୍ଵଵତାଂ
ନ ଖଲୁ ଵୟସ୍ତେଜସୋ ହେତୁଃ ॥ 1.37 ॥
ଜାତିର୍ୟାତୁ ରସାତଲଂ ଗୁଣଗଣୈସ୍ତତ୍ରାପ୍ୟଧୋ ଗମ୍ୟତାଂ
ଶୀଲଂ ଶୈଲତଟାତ୍ପତତ୍ଵଭିଜନଃ ସଂଦହ୍ୟତାଂ ଵହ୍ନିନା ।
ଶୌର୍ୟେ ଵୈରିଣି ଵଜ୍ରଂ ଆଶୁ ନିପତତ୍ଵର୍ଥୋଽସ୍ତୁ ନଃ କେଵଲଂ
ୟେନୈକେନ ଵିନା ଗୁଣସ୍ତୃଣଲଵପ୍ରାୟାଃ ସମସ୍ତା ଇମେ ॥ 1.38 ॥
ଧନଂ ଅର୍ଜୟ କାକୁତ୍ସ୍ଥ
ଧନମୂଲଂ ଇଦଂ ଜଗତ୍ ।
ଅଂତରଂ ନାଭିଜାନାମି
ନିର୍ଧନସ୍ୟ ମୃତସ୍ୟ ଚ ॥ 1.39 ॥
ତାନୀଂଦ୍ରିୟାଣ୍ୟଵିକଲାନି ତଦେଵ ନାମ
ସା ବୁଦ୍ଧିରପ୍ରତିହତା ଵଚନଂ ତଦେଵ ।
ଅର୍ଥୋଷ୍ମଣା ଵିରହିତଃ ପୁରୁଷଃ କ୍ଷଣେନ
ସୋଽପ୍ୟନ୍ୟ ଏଵ ଭଵତୀତି ଵିଚିତ୍ରଂ ଏତଥ୍ ॥ 1.40 ॥
ୟସ୍ୟାସ୍ତି ଵିତ୍ତଂ ସ ନରଃ କୁଲୀନଃ
ସ ପଂଡିତଃ ସ ଶ୍ରୁତଵାନ୍ଗୁଣଜ୍ଞଃ ।
ସ ଏଵ ଵକ୍ତା ସ ଚ ଦର୍ଶନୀୟଃ
ସର୍ଵେ ଗୁଣାଃ କାଂଚନଂ ଆଶ୍ରୟଂତି ॥ 1.41 ॥
ଦୌର୍ମଂତ୍ର୍ୟାନ୍ନୃପତିର୍ଵିନଶ୍ୟତି ୟତିଃ ସଂଗାତ୍ସୁତୋ ଲାଲନାତ୍
ଵିପ୍ରୋଽନଧ୍ୟୟନାତ୍କୁଲଂ କୁତନୟାଚ୍ଛୀଲଂ ଖଲୋପାସନାତ୍ ।
ହ୍ରୀର୍ମଦ୍ୟାଦନଵେକ୍ଷଣାଦପି କୃଷିଃ ସ୍ନେହଃ ପ୍ରଵାସାଶ୍ରୟାନ୍
ମୈତ୍ରୀ ଚାପ୍ରଣୟାତ୍ସମୃଦ୍ଧିରନୟାତ୍ତ୍ୟାଗପ୍ରମାଦାଦ୍ଧନମ୍ ॥ 1.42 ॥
ଦାନଂ ଭୋଗୋ ନାଶସ୍ତିସ୍ରୋ
ଗତୟୋ ଭଵଂତି ଵିତ୍ତସ୍ୟ ।
ୟୋ ନ ଦଦାତି ନ ଭୁଂକ୍ତେ
ତସ୍ୟ ତୃତୀୟା ଗତିର୍ଭଵତି ॥ 1.43 ॥
ମଣିଃ ଶାଣୋଲ୍ଲୀଢଃ ସମରଵିଜୟୀ ହେତିଦଲିତୋ
ମଦକ୍ଷୀଣୋ ନାଗଃ ଶରଦି ସରିତଃ ଶ୍ୟାନପୁଲିନାଃ ।
କଲାଶେଷଶ୍ଚଂଦ୍ରଃ ସୁରତମୃଦିତା ବାଲଵନିତା
ତନ୍ନିମ୍ନା ଶୋଭଂତେ ଗଲିତଵିଭଵାଶ୍ଚାର୍ଥିଷୁ ନରାଃ ॥ 1.44 ॥
ପରିକ୍ଷୀଣଃ କଶ୍ଚିତ୍ସ୍ପୃହୟତି ୟଵାନାଂ ପ୍ରସୃତୟେ
ସ ପଶ୍ଚାତ୍ସଂପୂର୍ଣଃ କଲୟତି ଧରିତ୍ରୀଂ ତୃଣସମାମ୍ ।
ଅତଶ୍ଚାନୈକାଂତ୍ୟାଦ୍ଗୁରୁଲଘୁତୟାଽର୍ଥେଷୁ ଧନିନାମ୍
ଅଵସ୍ଥା ଵସ୍ତୂନି ପ୍ରଥୟତି ଚ ସଂକୋଚୟତି ଚ ॥ 1.45 ॥
ରାଜଂଦୁଧୁକ୍ଷସି ୟଦି କ୍ଷିତିଧେନୁଂ ଏତାଂ
ତେନାଦ୍ୟ ଵତ୍ସଂ ଇଵ ଲୋକଂ ଅମୁଂ ପୁଷାଣ
ତସ୍ମିଂଶ୍ଚ ସମ୍ୟଗନିଶଂ ପରିପୋଷ୍ୟମାଣେ
ନାନାଫଲୈଃ ଫଲତି କଲ୍ପଲତେଵ ଭୂମିଃ ॥ 1.46 ॥
ସତ୍ୟାନୃତା ଚ ପରୁଷା ପ୍ରିୟଵାଦିନୀ ଚ
ହିଂସ୍ରା ଦୟାଲୁରପି ଚାର୍ଥପରା ଵଦାନ୍ୟା ।
ନିତ୍ୟଵ୍ୟୟା ପ୍ରଚୁରନିତ୍ୟଧନାଗମା ଚ
ଵାରାଂଗନେଵ ନୃପନୀତିରନେକରୂପା ॥ 1.47 ॥
ଆଜ୍ଞା କୀର୍ତିଃ ପାଲନଂ ବ୍ରାହ୍ମଣାନାଂ
ଦାନଂ ଭୋଗୋ ମିତ୍ରସଂରକ୍ଷଣଂ ଚ
ୟେଷାଂ ଏତେ ଷଡ୍ଗୁଣା ନ ପ୍ରଵୃତ୍ତାଃ
କୋଽର୍ଥସ୍ତେଷାଂ ପାର୍ଥିଵୋପାଶ୍ରୟେଣ ॥ 1.48 ॥
ୟଦ୍ଧାତ୍ରା ନିଜଭାଲପଟ୍ଟଲିଖିତଂ ସ୍ତୋକଂ ମହଦ୍ଵା ଧନଂ
ତତ୍ପ୍ରାପ୍ନୋତି ମରୁସ୍ଥଲେଽପି ନିତରାଂ ମେରୌ ତତୋ ନାଧିକମ୍ ।
ତଦ୍ଧୀରୋ ଭଵ ଵିତ୍ତଵତ୍ସୁ କୃପଣାଂ ଵୃତ୍ତିଂ ଵୃଥା ସା କୃଥାଃ
କୂପେ ପଶ୍ୟ ପୟୋନିଧାଵପି ଘଟୋ ଗୃହ୍ଣାତି ତୁଲ୍ୟଂ ଜଲମ୍ ॥ 1.49 ॥
ତ୍ଵଂ ଏଵ ଚାତକାଧାରୋଽ
ସୀତି କେଷାଂ ନ ଗୋଚରଃ ।
କିଂ ଅଂଭୋଦଵରାସ୍ମାକଂ
କାର୍ପଣ୍ୟୋକ୍ତଂ ପ୍ରତୀକ୍ଷସେ ॥ 1.50 ॥
ରେ ରେ ଚାତକ ସାଵଧାନମନସା ମିତ୍ର କ୍ଷଣଂ ଶ୍ରୂୟତାମ୍
ଅଂଭୋଦା ବହଵୋ ଵସଂତି ଗଗନେ ସର୍ଵେଽପି ନୈତାଦୃଶାଃ ।
କେଚିଦ୍ଵୃଷ୍ଟିଭିରାର୍ଦ୍ରୟଂତି ଵସୁଧାଂ ଗର୍ଜଂତି କେଚିଦ୍ଵୃଥା
ୟଂ ୟଂ ପଶ୍ୟସି ତସ୍ୟ ତସ୍ୟ ପୁରତୋ ମା ବ୍ରୂହି ଦୀନଂ ଵଚଃ ॥ 1.51 ॥
ଅକରୁଣତ୍ଵଂ ଅକାରଣଵିଗ୍ରହଃ
ପରଧନେ ପରୟୋଷିତି ଚ ସ୍ପୃହା ।
ସୁଜନବଂଧୁଜନେଷ୍ଵସହିଷ୍ଣୁତା
ପ୍ରକୃତିସିଦ୍ଧଂ ଇଦଂ ହି ଦୁରାତ୍ମନାମ୍ ॥ 1.52 ॥
ଦୁର୍ଜନଃ ପରିହର୍ତଵ୍ୟୋ
ଵିଦ୍ୟୟାଽଲକୃତୋଽପି ସନ୍ ।
ମଣିନା ଭୂଷିତଃ ସର୍ପଃ
କିଂ ଅସୌ ନ ଭୟଂକରଃ ॥ 1.53 ॥
ଜାଡ୍ୟଂ ହ୍ରୀମତି ଗଣ୍ୟତେ ଵ୍ରତରୁଚୌ ଦଂଭଃ ଶୁଚୌ କୈତଵଂ
ଶୂରେ ନିର୍ଘୃଣତା ମୁନୌ ଵିମତିତା ଦୈନ୍ୟଂ ପ୍ରିୟାଲାପିନି ।
ତେଜସ୍ଵିନ୍ୟଵଲିପ୍ତତା ମୁଖରତା ଵକ୍ତର୍ୟଶକ୍ତିଃ ସ୍ଥିରେ
ତତ୍କୋ ନାମ ଗୁଣୋ ଭଵେତ୍ସ ଗୁଣିନାଂ ୟୋ ଦୁର୍ଜନୈର୍ନାଂକିତଃ ॥ 1.54 ॥
ଲୋଭଶ୍ଚେଦଗୁଣେନ କିଂ ପିଶୁନତା ୟଦ୍ୟସ୍ତି କିଂ ପାତକୈଃ
ସତ୍ୟଂ ଚେତ୍ତପସା ଚ କିଂ ଶୁଚି ମନୋ ୟଦ୍ୟସ୍ତି ତୀର୍ଥେନ କିମ୍ ।
ସୌଜନ୍ୟଂ ୟଦି କିଂ ଗୁଣୈଃ ସୁମହିମା ୟଦ୍ୟସ୍ତି କିଂ ମଂଡନୈଃ
ସଦ୍ଵିଦ୍ୟା ୟଦି କିଂ ଧନୈରପୟଶୋ ୟଦ୍ୟସ୍ତି କିଂ ମୃତ୍ୟୁନା ॥ 1.55 ॥
ଶଶୀ ଦିଵସଧୂସରୋ ଗଲିତୟୌଵନା କାମିନୀ
ସରୋ ଵିଗତଵାରିଜଂ ମୁଖଂ ଅନକ୍ଷରଂ ସ୍ଵାକୃତେଃ ।
ପ୍ରଭୁର୍ଧନପରାୟଣଃ ସତତଦୁର୍ଗତଃ ସଜ୍ଜନୋ
ନୃପାଂଗଣଗତଃ ଖଲୋ ମନସି ସପ୍ତ ଶଲ୍ୟାନି ମେ ॥ 1.56 ॥
ନ କଶ୍ଚିଚ୍ଚଂଡକୋପାନାମ୍
ଆତ୍ମୀୟୋ ନାମ ଭୂଭୁଜାମ୍ ।
ହୋତାରଂ ଅପି ଜୁହ୍ଵାନଂ
ସ୍ପୃଷ୍ଟୋ ଵହତି ପାଵକଃ ॥ 1.57 ॥
ମୌନୌମୂକଃ ପ୍ରଵଚନପଟୁର୍ବାଟୁଲୋ ଜଲ୍ପକୋ ଵା
ଧୃଷ୍ଟଃ ପାର୍ଶ୍ଵେ ଵସତି ଚ ସଦା ଦୂରତଶ୍ଚାପ୍ରଗଲ୍ଭଃ ।
କ୍ଷାଂତ୍ୟା ଭୀରୁର୍ୟଦି ନ ସହତେ ପ୍ରାୟଶୋ ନାଭିଜାତଃ
ସେଵାଧର୍ମଃ ପରମଗହନୋ ୟୋଗିନାଂ ଅପ୍ୟଗମ୍ୟଃ ॥ 1.58 ॥
ଉଦ୍ଭାସିତାଖିଲଖଲସ୍ୟ ଵିଶୃଂଖଲସ୍ୟ
ପ୍ରାଗ୍ଜାତଵିସ୍ତୃତନିଜାଧମକର୍ମଵୃତ୍ତେଃ ।
ଦୈଵାଦଵାପ୍ତଵିଭଵସ୍ୟ ଗୁଣଦ୍ଵିଷୋଽସ୍ୟ
ନୀଚସ୍ୟ ଗୋଚରଗତୈଃ ସୁଖଂ ଆପ୍ୟତେ ॥ 1.59 ॥
ଆରଂଭଗୁର୍ଵୀ କ୍ଷୟିଣୀ କ୍ରମେଣ
ଲଘ୍ଵୀ ପୁରା ଵୃଦ୍ଧିମତୀ ଚ ପଶ୍ଚାତ୍ ।
ଦିନସ୍ୟ ପୂର୍ଵାର୍ଧପରାର୍ଧଭିନ୍ନା
ଛାୟେଵ ମୈତ୍ରୀ ଖଲସଜ୍ଜନାନାମ୍ ॥ 1.60 ॥
ମୃଗମୀନସଜ୍ଜନାନାଂ ତୃଣଜଲସଂତୋଷଵିହିତଵୃତ୍ତୀନାମ୍ ।
ଲୁବ୍ଧକଧୀଵରପିଶୁନା ନିଷ୍କାରଣଵୈରିଣୋ ଜଗତି ॥ 1.61 ॥
ଵାଂଛା ସଜ୍ଜନସଂଗମେ ପରଗୁଣେ ପ୍ରୀତିର୍ଗୁରୌ ନମ୍ରତା
ଵିଦ୍ୟାୟାଂ ଵ୍ୟସନଂ ସ୍ଵୟୋଷିତି ରତିର୍ଲୋକାପଵାଦାଦ୍ଭୟମ୍ ।
ଭକ୍ତିଃ ଶୂଲିନି ଶକ୍ତିରାତ୍ମଦମନେ ସଂସର୍ଗମୁକ୍ତିଃ ଖଲେ
ୟେଷ୍ଵେତେ ନିଵସଂତି ନିର୍ମଲଗୁଣାସ୍ତେଭ୍ୟୋ ନରେଭ୍ୟୋ ନମଃ ॥ 1.62 ॥
ଵିପଦି ଧୈର୍ୟଂ ଅଥାଭ୍ୟୁଦୟେ କ୍ଷମା
ସଦସି ଵାକ୍ୟପଟୁତା ୟୁଧି ଵିକ୍ରମଃ ।
ୟଶସି ଚାଭିରୁଚିର୍ଵ୍ୟସନଂ ଶ୍ରୁତୌ
ପ୍ରକୃତିସିଦ୍ଧଂ ଇଦଂ ହି ମହାତ୍ମନାମ୍ ॥ 1.63 ॥
ପ୍ରଦାନଂ ପ୍ରଚ୍ଛନ୍ନଂ ଗୃହଂ ଉପଗତେ ସଂଭ୍ରମଵିଧିଃ
ପ୍ରିୟଂ କୃତ୍ଵା ମୌନଂ ସଦସି କଥନଂ ଚାପ୍ୟୁପକୃତେଃ ।
ଅନୁତ୍ସେକୋ ଲକ୍ଷ୍ମ୍ୟାଂ ଅନଭିଭଵଗଂଧାଃ ପରକଥାଃ
ସତାଂ କେନୋଦ୍ଦିଷ୍ଟଂ ଵିଷମଂ ଅସିଧାରାଵ୍ରତଂ ଇଦମ୍ ॥ 1.64 ॥
କରେ ଶ୍ଲାଘ୍ୟସ୍ତ୍ୟାଗଃ ଶିରସି ଗୁରୁପାଦପ୍ରଣୟିତା
ମୁଖେ ସତ୍ୟା ଵାଣୀ ଵିଜୟି ଭୁଜୟୋର୍ଵୀର୍ୟଂ ଅତୁଲମ୍ ।
ହୃଦି ସ୍ଵଚ୍ଛା ଵୃତ୍ତିଃ ଶ୍ରୁତିଂ ଅଧିଗତଂ ଚ ଶ୍ରଵଣୟୋର୍
ଵିନାପ୍ୟୈଶ୍ଵର୍ୟେଣ ପ୍ରକୃତିମହତାଂ ମଂଡନଂ ଇଦମ୍ ॥ 1.65 ॥
ସଂପତ୍ସୁ ମହତାଂ ଚିତ୍ତଂ
ଭଵତ୍ୟୁତ୍ପଲକୌମଲମ୍ ।ଆପତ୍ସୁ ଚ ମହାଶୈଲଶିଲା
ସଂଘାତକର୍କଶମ୍ ॥ 1.66 ॥
ସଂତପ୍ତାୟସି ସଂସ୍ଥିତସ୍ୟ ପୟସୋ ନାମାପି ନ ଜ୍ଞାୟତେ
ମୁକ୍ତାକାରତୟା ତଦେଵ ନଲିନୀପତ୍ରସ୍ଥିତଂ ରାଜତେ ।
ସ୍ଵାତ୍ୟାଂ ସାଗରଶୁକ୍ତିମଧ୍ୟପତିତଂ ତନ୍ମୌକ୍ତିକଂ ଜାୟତେ
ପ୍ରାୟେଣାଧମମଧ୍ୟମୋତ୍ତମଗୁଣଃ ସଂସର୍ଗତୋ ଜାୟତେ ॥ 1.67 ॥
ପ୍ରୀଣାତି ୟଃ ସୁଚରିତୈଃ ପିତରଂ ସ ପୁତ୍ରୋ
ୟଦ୍ଭର୍ତୁରେଵ ହିତଂ ଇଚ୍ଛତି ତତ୍କଲତ୍ରମ୍ ।
ତନ୍ମିତ୍ରଂ ଆପଦି ସୁଖେ ଚ ସମକ୍ରିୟଂ ୟଦ୍
ଏତତ୍ତ୍ରୟଂ ଜଗତି ପୁଣ୍ୟକୃତୋ ଲଭଂତେ ॥ 1.68 ॥
ଏକୋ ଦେଵଃ କେଶଵୋ ଵା ଶିଵୋ ଵା
ହ୍ୟେକଂ ମିତ୍ରଂ ଭୂପତିର୍ଵା ୟତିର୍ଵା ।
ଏକୋ ଵାସଃ ପତ୍ତନେ ଵା ଵନେ ଵା
ହ୍ୟେକା ଭାର୍ୟା ସୁଂଦରୀ ଵା ଦରୀ ଵା ॥ 1.69 ॥
ନମ୍ରତ୍ଵେନୋନ୍ନମଂତଃ ପରଗୁଣକଥନୈଃ ସ୍ଵାନ୍ଗୁଣାନ୍ଖ୍ୟାପୟଂତଃ
ସ୍ଵାର୍ଥାନ୍ସଂପାଦୟଂତୋ ଵିତତପୃଥୁତରାରଂଭୟତ୍ନାଃ ପରାର୍ଥେ ।
କ୍ଷାଂତ୍ୟୈଵାକ୍ଷେପରୁକ୍ଷାକ୍ଷରମୁଖରମୁଖାଂଦୁର୍ଜନାଂଦୂଷୟଂତଃ
ସଂତଃ ସାଶ୍ଚର୍ୟଚର୍ୟା ଜଗତି ବହୁମତାଃ କସ୍ୟ ନାଭ୍ୟର୍ଚନୀୟାଃ ॥ 1.70 ॥
ଭଵଂତି ନମ୍ରାସ୍ତରଵଃ ଫଲୋଦ୍ଗମୈର୍
ନଵାଂବୁଭିର୍ଦୂରାଵଲଂବିନୋ ଘନାଃ ।
ଅନୁଦ୍ଧତାଃ ସତ୍ପୁରୁଷାଃ ସମୃଦ୍ଧିଭିଃ
ସ୍ଵଭାଵ ଏଷ ପରୋପକାରିଣାମ୍ ॥ 1.71 ॥
ଶ୍ରୋତ୍ରଂ ଶ୍ରୁତେନୈଵ ନ କୁଂଡଲେନ
ଦାନେନ ପାଣିର୍ନ ତୁ କଂକଣେନ ।
ଵିଭାତି କାୟଃ କରୁଣପରାଣାଂ
ପରୋପକାରୈର୍ନ ତୁ ଚଂଦନେନ ॥ 1.72 ॥
ପାପାନ୍ନିଵାରୟତି ୟୋଜୟତେ ହିତାୟ
ଗୁହ୍ୟଂ ନିଗୂହତି ଗୁଣାନ୍ପ୍ରକଟୀକରୋତି ।
ଆପଦ୍ଗତଂ ଚ ନ ଜହାତି ଦଦାତି କାଲେ
ସନ୍ମିତ୍ରଲକ୍ଷଣଂ ଇଦଂ ପ୍ରଵଦଂତି ସଂତଃ ॥ 1.73 ॥
ପଦ୍ମାକରଂ ଦିନକରୋ ଵିକଚୀକରୋତି
ଚମ୍ଦ୍ର୍ପ୍ଵୋଲାସୟତି କୈରଵଚକ୍ରଵାଲମ୍ ।
ନାଭ୍ୟର୍ଥିତୋ ଜଲଧରୋଽପି ଜଲଂ ଦଦାତି
ସଂତଃ ସ୍ଵୟଂ ପରହିତେ ଵିହିତାଭିୟୋଗାଃ ॥ 1.74 ॥
ଏକେ ସତ୍ପୁରୁଷାଃ ପରାର୍ଥଘଟକାଃ ସ୍ଵାର୍ଥଂ ପରିତ୍ୟଜଂତି ୟେ
ସାମାନ୍ୟାସ୍ତୁ ପରାର୍ଥଂ ଉଦ୍ୟମଭୃତଃ ସ୍ଵାର୍ଥାଵିରୋଧେନ ୟେ ।
ତେଽମୀ ମାନୁଷରାକ୍ଷସାଃ ପରହିତଂ ସ୍ଵାର୍ଥାୟ ନିଘ୍ନଂତି ୟେ
ୟେ ତୁ ଘ୍ନଂତି ନିରର୍ଥକଂ ପରହିତଂ ତେ କେ ନ ଜାନୀମହେ ॥ 1.75 ॥
କ୍ଷୀରେଣାତ୍ମଗତୋଦକାୟ ହି ଗୁଣା ଦତ୍ତା ପୁରା ତେଽଖିଲା
କ୍ଷୀରୋତ୍ତାପଂ ଅଵେକ୍ଷ୍ୟ ତେନ ପୟସା ସ୍ଵାତ୍ମା କୃଶାନୌ ହୁତଃ ।
ଗଂତୁଂ ପାଵକଂ ଉନ୍ମନସ୍ତଦଭଵଦ୍ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ତୁ ମିତ୍ରାପଦଂ
ୟୁକ୍ତଂ ତେନ ଜଲେନ ଶାମ୍ୟତି ସତାଂ ମୈତ୍ରୀ ପୁନସ୍ତ୍ଵୀଦୃଶୀ ॥ 1.76 ॥
ଇତଃ ସ୍ଵପିତି କେଶଵଃ କୁଲଂ ଇତସ୍ତଦୀୟଦ୍ଵିଷାମ୍
ଇତଶ୍ଚ ଶରଣାର୍ଥିନାଂ ଶିଖରିଣାଂ ଗଣାଃ ଶେରତେ ।
ଇତୋଽପି ବଡଵାନଲଃ ସହ ସମସ୍ତସଂଵର୍ତକୈଋ
ଅହୋ ଵିତତଂ ଊର୍ଜିତଂ ଭରସହଂ ସିଂଧୋର୍ଵପୁଃ ॥ 1.77 ॥
ତୃଷ୍ଣାଂ ଛିଂଧି ଭଜ କ୍ଷମାଂ ଜହି ମଦଂ ପାପେ ରତିଂ ମା କୃଥାଃ
ସତ୍ୟଂ ବ୍ରୂହ୍ୟନୁୟାହି ସାଧୁପଦଵୀଂ ସେଵସ୍ଵ ଵିଦ୍ଵଜ୍ଜନମ୍ ।
ମାନ୍ୟାନ୍ମାନୟ ଵିଦ୍ଵିଷୋଽପ୍ୟନୁନୟ ପ୍ରଖ୍ୟାପୟ ପ୍ରଶ୍ରୟଂ
କୀର୍ତିଂ ପାଲୟ ଦୁଃଖିତେ କୁରୁ ଦୟାଂ ଏତତ୍ସତାଂ ଚେଷ୍ଟିତମ୍ ॥ 1.78 ॥
ମନସି ଵଚସି କାୟେ ପୁଣ୍ୟପୀୟୂଷପୂର୍ଣାସ୍
ତ୍ରିଭୁଵନଂ ଉପକାରଶ୍ରେଣିଭିଃ ପ୍ରୀଣୟଂତଃ ।
ପରଗୁଣପରମାଣୂନ୍ପର୍ଵତୀକୃତ୍ୟ ନିତ୍ୟଂ
ନିଜହୃଦି ଵିକସଂତଃ ସଂତ ସଂତଃ କିୟଂତଃ ॥ 1.79 ॥
କିଂ ତେନ ହେମଗିରିଣା ରଜତାଦ୍ରିଣା ଵା
ୟତ୍ରାଶ୍ରିତାଶ୍ଚ ତରଵସ୍ତରଵସ୍ତ ଏଵ ।
ମନ୍ୟାମହେ ମଲୟଂ ଏଵ ୟଦାଶ୍ରୟେଣ
କଂକୋଲନିଂବକଟୁଜା ଅପି ଚଂଦନାଃ ସ୍ୟୁଃ ॥ 1.80 ॥
ରତ୍ନୈର୍ମହାର୍ହୈସ୍ତୁତୁଷୁର୍ନ ଦେଵା
ନ ଭେଜିରେ ଭୀମଵିଷେଣ ଭୀତିମ୍ ।
ସୁଧାଂ ଵିନା ନ ପରୟୁର୍ଵିରାମଂ
ନ ନିଶ୍ଚିତାର୍ଥାଦ୍ଵିରମଂତି ଧୀରାଃ ॥ 1.81 ॥
କ୍ଵଚିତ୍ପୃଥ୍ଵୀଶୟ୍ୟଃ କ୍ଵଚିଦପି ଚ ପରଂକଶୟନଃ
କ୍ଵଚିଚ୍ଛାକାହାରଃ କ୍ଵଚିଦପି ଚ ଶାଲ୍ୟୋଦନରୁଚିଃ ।
କ୍ଵଚିତ୍କଂଥାଧାରୀ କ୍ଵଚିଦପି ଚ ଦିଵ୍ୟାଂବରଧରୋ
ମନସ୍ଵୀ କାର୍ୟାର୍ଥୀ ନ ଗଣୟତି ଦୁଃଖଂ ନ ଚ ସୁଖମ୍ ॥ 1.82 ॥
ଐଶ୍ଵର୍ୟସ୍ୟ ଵିଭୂଷଣଂ ସୁଜନତା ଶୌର୍ୟସ୍ୟ ଵାକ୍ସଂୟମୋ
ଜ୍ଞାନସ୍ୟୋପଶମଃ ଶ୍ରୁତସ୍ୟ ଵିନୟୋ ଵିତ୍ତସ୍ୟ ପାତ୍ରେ ଵ୍ୟୟଃ ।
ଅକ୍ରୋଧସ୍ତପସଃ କ୍ଷମା ପ୍ରଭଵିତୁର୍ଧର୍ମସ୍ୟ ନିର୍ଵାଜତା
ସର୍ଵେଷାଂ ଅପି ସର୍ଵକାରଣଂ ଇଦଂ ଶୀଲଂ ପରଂ ଭୂଷଣମ୍ ॥ 1.83 ॥
ନିଂଦଂତୁ ନୀତିନିପୁଣା ୟଦି ଵା ସ୍ତୁଵଂତୁ
ଲକ୍ଷ୍ମୀଃ ସମାଵିଶତୁ ଗଚ୍ଛତୁ ଵା ୟଥେଷ୍ଠମ୍ ।
ଅଦ୍ୟୈଵ ଵା ମରଣଂ ଅସ୍ତୁ ୟୁଗାଂତରେ ଵା
ନ୍ୟାୟ୍ୟାତ୍ପଥଃ ପ୍ରଵିଚଲଂତି ପଦଂ ନ ଧୀରାଃ ॥ 1.84 ॥
ଭଗ୍ନାଶସ୍ୟ କରଂଡପିଂଡିତତନୋର୍ମ୍ଲାନେଂଦ୍ରିୟସ୍ୟ କ୍ଷୁଧା
କୃତ୍ଵାଖୁର୍ଵିଵରଂ ସ୍ଵୟଂ ନିପତିତୋ ନକ୍ତଂ ମୁଖେ ଭୋଗିନଃ ।
ତୃପ୍ତସ୍ତତ୍ପିଶିତେନ ସତ୍ଵରଂ ଅସୌ ତେନୈଵ ୟାତଃ ୟଥା
ଲୋକାଃ ପଶ୍ୟତ ଦୈଵଂ ଏଵ ହି ନୃଣାଂ ଵୃଦ୍ଧୌ କ୍ଷୟେ କାରଣମ୍ ॥ 1.85 ॥
ଆଲସ୍ୟଂ ହି ମନୁଷ୍ୟାଣାଂ
ଶରୀରସ୍ଥୋ ମହାନ୍ରିପୁଃ ।
ନାସ୍ତ୍ୟୁଦ୍ୟମସମୋ ବଂଧୁଃ
କୁର୍ଵାଣୋ ନାଵସୀଦତି ॥ 1.86 ॥
ଛିନ୍ନୋଽପି ରୋହତି ତର୍କ୍ଷୀଣୋଽପ୍ୟୁପଚୀୟତେ ପୁନଶ୍ଚଂଦ୍ରଃ ।
ଇତି ଵିମୃଶଂତଃ ସଂତଃ ସଂତପ୍ୟଂତେ ନ ଦୁଃଖେଷୁ ॥ 1.87 ॥
ନେତା ୟସ୍ୟ ବୃହସ୍ପତିଃ ପ୍ରହରଣଂ ଵଜ୍ରଂ ସୁରାଃ ସୈନିକାଃ
ସ୍ଵର୍ଗୋ ଦୁର୍ଗଂ ଅନୁଗ୍ରହଃ କିଲ ହରେରୈରାଵତୋ ଵାରଣଃ ।
ଇତ୍ୟୈଶ୍ଵର୍ୟବଲାନ୍ଵିତୋଽପି ବଲଭିଦ୍ଭଗ୍ନଃ ପରୈଃ ସଂଗରେ
ତଦ୍ଵ୍ୟକ୍ତଂ ନନୁ ଦୈଵଂ ଏଵ ଶରଣଂ ଧିଗ୍ଧିଗ୍ଵୃଥା ପୌରୁଷମ୍ ॥ 1.88 ॥
କର୍ମାୟତ୍ତଂ ଫଲଂ ପୁଂସାଂ
ବୁଦ୍ଧିଃ କର୍ମାନୁସାରିଣୀ ।
ତଥାପି ସୁଧିୟା ଭାଵ୍ୟଂ
ସୁଵିଚାର୍ୟୈଵ କୁର୍ଵତା ॥ 1.89 ॥
ଖଲ୍ଵାତୋ ଦିଵସେଶ୍ଵରସ୍ୟ କିରଣୈଃ ସଂତାଡିତୋ ମସ୍ତକେ
ଵାଂଛଂଦେଶଂ ଅନାତପଂ ଵିଧିଵଶାତ୍ତାଲସ୍ୟ ମୂଲଂ ଗତଃ ।
ତତ୍ରାପ୍ୟସ୍ୟ ମହାଫଲେନ ପତତା ଭଗ୍ନଂ ସଶବ୍ଦଂ ଶିରଃ
ପ୍ରାୟୋ ଗଚ୍ଛତି ୟତ୍ର ଭାଗ୍ୟରହିତସ୍ତତ୍ରୈଵ ୟାଂତ୍ୟାପଦଃ ॥ 1.90 ॥
ରଵିନିଶାକରୟୋର୍ଗ୍ରହପୀଡନଂ
ଗଜଭୁଜଂଗମୟୋରପି ବଂଧନମ୍ ।
ମତିମତାଂ ଚ ଵିଲୋକ୍ୟ ଦରିଦ୍ରତାଂ
ଵିଧିରହୋ ବଲଵାନିତି ମେ ମତିଃ ॥ 1.91 ॥
ସୃଜତି ତାଵଦଶେଷଗୁଣକରଂ
ପୁରୁଷରତ୍ନଂ ଅଲଂକରଣଂ ଭୁଵଃ ।
ତଦପି ତତ୍କ୍ଷଣଭଂଗି କରୋତି
ଚେଦହହ କଷ୍ଟଂ ଅପଂଡିତତା ଵିଧେଃ ॥ 1.92 ॥
ପତ୍ରଂ ନୈଵ ୟଦା କରୀରଵିଟପେ ଦୋଷୋ ଵସଂତସ୍ୟ କିମ୍
ନୋଲୂକୋଽପ୍ୟଵଓକତେ ୟଦି ଦିଵା ସୂର୍ୟସ୍ୟ କିଂ ଦୂଷଣମ୍ ।
ଧାରା ନୈଵ ପତଂତି ଚାତକମୁଖେ ମେଘସ୍ୟ କିଂ ଦୂଷଣମ୍
ୟତ୍ପୂର୍ଵଂ ଵିଧିନା ଲଲାଟଲିଖିତଂ ତନ୍ମାର୍ଜିତୁଂ କଃ କ୍ଷମଃ ॥ 1.93 ॥
ନମସ୍ୟାମୋ ଦେଵାନ୍ନନୁ ହତଵିଧେସ୍ତେଽପି ଵଶଗା
ଵିଧିର୍ଵଂଦ୍ୟଃ ସୋଽପି ପ୍ରତିନିୟତକର୍ମୈକଫଲଦଃ ।
ଫଲଂ କର୍ମାୟତ୍ତଂ ୟଦି କିଂ ଅମରୈଃ କିଂ ଚ ଵିଧିନା
ନମସ୍ତତ୍କର୍ମଭ୍ୟୋ ଵିଧିରପି ନ ୟେଭ୍ୟଃ ପ୍ରଭଵତି ॥ 1.94 ॥
ବ୍ରହ୍ମା ୟେନ କୁଲାଲଵନ୍ନିୟମିତୋ ବ୍ରହ୍ମାଡଭାଂଡୋଦରେ
ଵିଷ୍ଣୁର୍ୟେନ ଦଶାଵତାରଗହନେ କ୍ଷିପ୍ତୋ ମହାସଂକଟେ ।
ରୁଦ୍ରୋ ୟେନ କପାଲପାଣିପୁଟକେ ଭିକ୍ଷାଟନଂ କାରିତଃ
ସୂର୍ୟୋ ଭ୍ରାମ୍ୟତି ନିତ୍ୟଂ ଏଵ ଗଗନେ ତସ୍ମୈ ନମଃ କର୍ମଣେ ॥ 1.95 ॥
ନୈଵାକୃତିଃ ଫଲତି ନୈଵା କୁଲଂ ନ ଶୀଲଂ
ଵିଦ୍ୟାପି ନୈଵ ନ ଚ ୟତ୍ନକୃତାପି ସେଵା ।
ଭାଗ୍ୟାନି ପୂର୍ଵତପସା ଖଲୁ ସଂଚିତାନି
କାଲେ ଫଲଂତି ପୁରୁଷସ୍ୟ ୟଥୈଵ ଵୃକ୍ଷାଃ ॥ 1.96 ॥
ଵନେ ରଣେ ଶତ୍ରୁଜଲାଗ୍ନିମଧ୍ୟେ
ମହାର୍ଣଵେ ପର୍ଵତମସ୍ତକେ ଵା ।
ସୁପ୍ତଂ ପ୍ରମତ୍ତଂ ଵିଷମସ୍ଥିତଂ ଵା
ରକ୍ଷଂତି ପୁଣ୍ୟାନି ପୁରାକୃତାନି ॥ 1.97 ॥
ୟା ସାଧୂଂଶ୍ଚ ଖଲାନ୍କରୋତି ଵିଦୁଷୋ ମୂର୍ଖାନ୍ହିତାଂଦ୍ଵେଷିଣଃ
ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଂ କୁରୁତେ ପରୀକ୍ଷଂ ଅମୃତଂ ହାଲାହଲଂ ତତ୍କ୍ଷଣାତ୍ ।
ତାଂ ଆରାଧୟ ସତ୍କ୍ରିୟାଂ ଭଗଵତୀଂ ଭୋକ୍ତୁଂ ଫଲଂ ଵାଂଛିତଂ
ହେ ସାଧୋ ଵ୍ୟସନୈର୍ଗୁଣେଷୁ ଵିପୁଲେଷ୍ଵାସ୍ଥାଂ ଵୃଥା ମା କୃଥାଃ ॥ 1.98 ॥
ଗୁଣଵଦଗୁଣଵଦ୍ଵା କୁର୍ଵତା କାର୍ୟଜାତଂ
ପରିଣତିରଵଧାର୍ୟା ୟତ୍ନତଃ ପଂଡିତେନ ।
ଅତିରଭସକୃତାନାଂ କର୍ମଣାଂ ଆଵିପତ୍ତେର୍
ଭଵତି ହୃଦୟଦାହୀ ଶଲ୍ୟତୁଲ୍ୟୋ ଵିପାକଃ ॥ 1.99 ॥
ସ୍ଥାଲ୍ୟାଂ ଵୈଦୂର୍ୟମୟ୍ୟାଂ ପଚତି ତିଲକଣାଂଶ୍ଚଂଦନୈରିଂଧନୌଘୈଃ
ସୌଵର୍ଣୈର୍ଲାଂଗଲାଗ୍ରୈର୍ଵିଲିଖତି ଵସୁଧାଂ ଅର୍କମୂଲସ୍ୟ ହେତୋଃ ।
କୃତ୍ଵା କର୍ପୂରଖଂଡାନ୍ଵୃତ୍ତିଂ ଇହ କୁରୁତେ କୋଦ୍ରଵାଣାଂ ସମଂତାତ୍
ପ୍ରାପ୍ୟେମାଂ କରଂଭୂମିଂ ନ ଚରତି ମନୁଜୋ ୟସ୍ତୋପ ମଂଦଭାଗ୍ୟଃ ॥ 1.100 ॥
ମଜ୍ଜତ୍ଵଂଭସି ୟାତୁ ମେରୁଶିଖରଂ ଶତ୍ରୁଂ ଜୟତ୍ଵାହଵେ
ଵାଣିଜ୍ୟଂ କୃଷିସେଵନେ ଚ ସକଲା ଵିଦ୍ୟାଃ କଲାଃ ଶିକ୍ଷତାମ୍ ।
ଆକାଶଂ ଵିପୁଲଂ ପ୍ରୟାତୁ ଖଗଵତ୍କୃତ୍ଵା ପ୍ରୟତ୍ନଂ ପରଂ
ନାଭାଵ୍ୟଂ ଭଵତୀହ କର୍ମଵଶତୋ ଭାଵ୍ୟସ୍ୟ ନାଶଃ କୁତଃ ॥ 1.101 ॥
ଭୀମଂ ଵନଂ ଭଵତି ତସ୍ୟ ପୁରଂ ପ୍ରଧାନଂ
ସର୍ଵୋ ଜନଃ ସ୍ଵଜନତାଂ ଉପୟାତି ତସ୍ୟ ।
କୃତ୍ସ୍ନା ଚ ଭୂର୍ଭଵତି ସନ୍ନିଧିରତ୍ନପୂର୍ଣା
ୟସ୍ୟାସ୍ତି ପୂର୍ଵସୁକୃତଂ ଵିପୁଲଂ ନରସ୍ୟ ॥ 1.102 ॥
କୋ ଲାଭୋ ଗୁଣିସଂଗମଃ କିଂ ଅସୁଖଂ ପ୍ରାଜ୍ଞେତରୈଃ ସଂଗତିଃ
କା ହାନିଃ ସମୟଚ୍ୟୁତିର୍ନିପୁଣତା କା ଧର୍ମତତ୍ତ୍ଵେ ରତିଃ ।
କଃ ଶୂରୋ ଵିଜିତେଂଦ୍ରିୟଃ ପ୍ରିୟତମା କାଽନୁଵ୍ରତା କିଂ ଧନଂ
ଵିଦ୍ୟା କିଂ ସୁଖଂ ଅପ୍ରଵାସଗମନଂ ରାଜ୍ୟଂ କିଂ ଆଜ୍ଞାଫଲମ୍ ॥ 1.103 ॥
ଅପ୍ରିୟଵଚନଦରିଦ୍ରୈଃ ପ୍ରିୟଵଚନଧନାଢ୍ୟୈଃ ସ୍ଵଦାରପରିତୁଷ୍ଟୈଃ ।
ପରପରିଵାଦନିଵୃତ୍ତୈଃ କ୍ଵଚିତ୍କ୍ଵଚିନ୍ମଂଡିତା ଵସୁଧା ॥ 1.104 ॥
କଦର୍ଥିତସ୍ୟାପି ହି ଧୈର୍ୟଵୃତ୍ତେର୍
ନ ଶକ୍ୟତେ ଧୈର୍ୟଗୁଣଃ ପ୍ରମାର୍ଷ୍ଟୁମ୍ ।
ଅଧୌମୁଖସ୍ୟାପି କୃତସ୍ୟ ଵହ୍ନେର୍
ନାଧଃ ଶିଖା ୟାତି କଦାଚିଦେଵ ॥ 1.105 ॥
କାଂତାକଟାକ୍ଷଵିଶିଖା ନ ଲୁନଂତି ୟସ୍ୟ
ଚିତ୍ତଂ ନ ନିର୍ଦହତି କିପକୃଶାନୁତାପଃ ।
କର୍ଷଂତି ଭୂରିଵିଷୟାଶ୍ଚ ନ ଲୋଭପାଶୈର୍
ଲୋକତ୍ରୟଂ ଜୟତି କୃତ୍ସ୍ନଂ ଇଦଂ ସ ଧୀରଃ ॥ 1.106 ॥
ଏକେନାପି ହି ଶୂରେଣ
ପାଦାକ୍ରାଂତଂ ମହୀତଲମ୍ ।
କ୍ରିୟତେ ଭାସ୍କରେଣୈଵ
ସ୍ଫାରସ୍ଫୁରିତତେଜସା ॥ 1.107 ॥
ଵହ୍ନିସ୍ତସ୍ୟ ଜଲାୟତେ ଜଲନିଧିଃ କୁଲ୍ୟାୟତେ ତତ୍କ୍ଷଣାନ୍
ମେରୁଃ ସ୍ଵଲ୍ପଶିଲାୟତେ ମୃଗପତିଃ ସଦ୍ୟଃ କୁରଂଗାୟତେ ।
ଵ୍ୟାଲୋ ମାଲ୍ୟଗୁଣାୟତେ ଵିଷରସଃ ପୀୟୂଷଵର୍ଷାୟତେ
ୟସ୍ୟାଂଗେଽଖିଲଲୋକଵଲ୍ଲଭତମଂ ଶୀଲଂ ସମୁନ୍ମୀଲତି ॥ 1.108 ॥
ଲଜ୍ଜାଗୁଣୌଘଜନନୀଂ ଜନନୀଂ ଇଵ ସ୍ଵାମ୍
ଅତ୍ୟଂତଶୁଦ୍ଧହୃଦୟାଂ ଅନୁଵର୍ତମାନାମ୍ ।
ତେଜସ୍ଵିନଃ ସୁଖଂ ଅସୂନପି ସଂତ୍ୟଜନତି
ସତ୍ୟଵ୍ରତଵ୍ୟସନିନୋ ନ ପୁନଃ ପ୍ରତିଜ୍ଞାମ୍ ॥ 1.109 ॥