କୃଷ୍ଣ ୟଜୁର୍ଵେଦୀୟ ତୈତ୍ତିରୀୟ ସଂହିତାୟା-ନ୍ତୃତୀୟକାଣ୍ଡେ ଚତୁର୍ଥଃ ପ୍ରଶ୍ନଃ – ଇଷ୍ଟିହୋମାଭିଧାନଂ
ଓ-ନ୍ନମଃ ପରମାତ୍ମନେ, ଶ୍ରୀ ମହାଗଣପତୟେ ନମଃ,
ଶ୍ରୀ ଗୁରୁଭ୍ୟୋ ନମଃ । ହ॒ରିଃ॒ ଓମ୍ ॥
ଵି ଵା ଏ॒ତସ୍ୟ॑ ୟ॒ଜ୍ଞ ଋ॑ଦ୍ଧ୍ୟତେ॒ ୟସ୍ୟ॑ ହ॒ଵିର॑ତି॒ରିଚ୍ୟ॑ତେ॒ ସୂର୍ୟୋ॑ ଦେ॒ଵୋ ଦି॑ଵି॒ଷଦ୍ଭ୍ୟ॒ ଇତ୍ୟା॑ହ॒ ବୃହ॒ସ୍ପତି॑ନା ଚୈ॒ଵାସ୍ୟ॑ ପ୍ର॒ଜାପ॑ତିନା ଚ ୟ॒ଜ୍ଞସ୍ୟ॒ ଵ୍ୟୃ॑ଦ୍ଧ॒ମପି॑ ଵପତି॒ ରକ୍ଷାଗ୍ମ୍॑ସି॒ ଵା ଏ॒ତ-ତ୍ପ॒ଶୁଗ୍ମ୍ ସ॑ଚନ୍ତେ॒ ୟଦେ॑କଦେଵ॒ତ୍ୟ॑ ଆଲ॑ବ୍ଧୋ॒ ଭୂୟା॒-ନ୍ଭଵ॑ତି॒ ୟସ୍ୟା᳚ସ୍ତେ॒ ହରି॑ତୋ॒ ଗର୍ଭ॒ ଇତ୍ୟା॑ହ ଦେଵ॒ତ୍ରୈଵୈନା᳚-ଙ୍ଗମୟତି॒ ରକ୍ଷ॑ସା॒ମପ॑ହତ୍ୟା॒ ଆ ଵ॑ର୍ତନ ଵର୍ତ॒ୟେତ୍ୟା॑ହ॒ [ଵର୍ତ॒ୟେତ୍ୟା॑ହ, ବ୍ରହ୍ମ॑ଣୈ॒ଵୈନ॒-ମା] 1
ବ୍ରହ୍ମ॑ଣୈ॒ଵୈନ॒-ମା ଵ॑ର୍ତୟତି॒ ଵି ତେ॑ ଭିନଦ୍ମି ତକ॒ରୀମିତ୍ୟା॑ହ ୟଥାୟ॒ଜୁରେ॒ଵୈତଦୁ॑- ରୁଦ୍ର॒ଫ୍ସୋ ଵି॒ଶ୍ଵରୂ॑ପ॒ ଇନ୍ଦୁ॒ରିତ୍ୟା॑ହ ପ୍ର॒ଜା ଵୈ ପ॒ଶଵ॒ ଇନ୍ଦୁଃ॑ ପ୍ର॒ଜୟୈ॒ଵୈନ॑-ମ୍ପ॒ଶୁଭି॒-ସ୍ସମ॑ର୍ଧୟତି॒ ଦିଵଂ॒-ଵୈଁ ୟ॒ଜ୍ଞସ୍ୟ॒ ଵ୍ୟୃ॑ଦ୍ଧ-ଙ୍ଗଚ୍ଛତି ପୃଥି॒ଵୀମତି॑ରିକ୍ତ॒-ନ୍ତଦ୍ୟନ୍ନ ଶ॒ମୟେ॒ଦାର୍ତି॒ମାର୍ଚ୍ଛେ॒-ଦ୍ୟଜ॑ମାନୋ ମ॒ହୀ ଦ୍ୟୌଃ ପୃ॑ଥି॒ଵୀଚ॑ ନ॒ ଇ॑- [ନ॒ ଇତି॑, ଆ॒ହ॒ ଦ୍ୟାଵା॑ପୃଥି॒ଵୀଭ୍ୟା॑ମେ॒ଵ] 2
-ତ୍ୟାହ॒ ଦ୍ୟାଵା॑ପୃଥି॒ଵୀଭ୍ୟା॑ମେ॒ଵ ୟ॒ଜ୍ଞସ୍ୟ॒ ଵ୍ୟୃ॑ଦ୍ଧ॒-ଞ୍ଚାତି॑ରିକ୍ତ-ଞ୍ଚ ଶମୟତି॒ ନା-ଽଽର୍ତି॒ମାର୍ଚ୍ଛ॑ତି॒ ୟଜ॑ମାନୋ॒ ଭସ୍ମ॑ନା॒-ଽଭି ସମୂ॑ହତି ସ୍ଵ॒ଗାକୃ॑ତ୍ୟା॒ ଅଥୋ॑ ଅ॒ନୟୋ॒ର୍ଵା ଏ॒ଷ ଗର୍ଭୋ॒-ଽନୟୋ॑ରେ॒ଵୈନ॑-ନ୍ଦଧାତି॒ ୟଦ॑ଵ॒ଦ୍ୟେଦତି॒ ତଦ୍ରେ॑ଚୟେ॒ଦ୍ୟନ୍ନାଵ॒ଦ୍ୟେ-ତ୍ପ॒ଶୋରାଲ॑ବ୍ଧସ୍ୟ॒ ନାଵ॑ ଦ୍ୟେ-ତ୍ପୁ॒ରସ୍ତା॒ନ୍ନାଭ୍ୟା॑ ଅ॒ନ୍ୟଦ॑ଵ॒ଦ୍ୟେ-ଦୁ॒ପରି॑ଷ୍ଟାଦ॒ନ୍ୟ-ତ୍ପୁ॒ରସ୍ତା॒ଦ୍ଵୈ ନାଭ୍ୟୈ᳚ [ ] 3
ପ୍ରା॒ଣ ଉ॒ପରି॑ଷ୍ଟାଦପା॒ନୋ ୟାଵା॑ନେ॒ଵ ପ॒ଶୁସ୍ତସ୍ୟାଵ॑ ଦ୍ୟତି॒ ଵିଷ୍ଣ॑ଵେ ଶିପିଵି॒ଷ୍ଟାୟ॑ ଜୁହୋତି॒ ୟଦ୍ଵୈ ୟ॒ଜ୍ଞସ୍ୟା॑ତି॒ରିଚ୍ୟ॑ତେ॒ ୟଃ ପ॒ଶୋର୍ଭୂ॒ମା ୟା ପୁଷ୍ଟି॒ସ୍ତ-ଦ୍ଵିଷ୍ଣୁ॑-ଶ୍ଶିପିଵି॒ଷ୍ଟୋ ଽତି॑ରିକ୍ତ ଏ॒ଵାତି॑ରିକ୍ତ-ନ୍ଦଧା॒ତ୍ୟତି॑ରିକ୍ତସ୍ୟ॒ ଶାନ୍ତ୍ୟା॑ ଅ॒ଷ୍ଟାପ୍ରୂ॒ଡ୍ଢିର॑ଣ୍ୟ॒-ନ୍ଦକ୍ଷି॑ଣା॒-ଽଷ୍ଟାପ॑ଦୀ॒ ହ୍ୟେ॑ଷା ଽଽତ୍ମା ନ॑ଵ॒ମଃ ପ॒ଶୋରାପ୍ତ୍ୟା॑ ଅନ୍ତରକୋ॒ଶ ଉ॒ଷ୍ଣୀଷେ॒ଣା-ଽଽଵି॑ଷ୍ଟିତ-ମ୍ଭଵତ୍ୟେ॒ଵମି॑ଵ॒ ହି ପ॒ଶୁରୁଲ୍ବ॑ମିଵ॒ ଚର୍ମେ॑ଵ ମା॒ଗ୍ମ୍॒ସମି॒ଵାସ୍ଥୀ॑ଵ॒ ୟାଵା॑ନେ॒ଵ ପ॒ଶୁସ୍ତମା॒ପ୍ତ୍ଵା-ଽଵ॑ ରୁନ୍ଧେ॒ୟସ୍ୟୈ॒ଷା ୟ॒ଜ୍ଞେ ପ୍ରାୟ॑ଶ୍ଚିତ୍ତିଃ କ୍ରି॒ୟତ॑ ଇ॒ଷ୍ଟ୍ଵା ଵସୀ॑ୟା-ନ୍ଭଵତି ॥ 4 ॥
(ଵ॒ର୍ତ॒ୟତ୍ୟା॑ହ-ନ॒ ଇତି॒-ଵୈ ନାଭ୍ୟା॒-ଉଲ୍ବ॑ମି॒ଵୈ-କ॑ଵିଗ୍ମ୍ଶତିଶ୍ଚ) (ଅ. 1)
ଆ ଵା॑ୟୋ ଭୂଷ ଶୁଚିପା॒ ଉପ॑ ନ-ସ୍ସ॒ହସ୍ର॑-ନ୍ତେ ନି॒ୟୁତୋ॑ ଵିଶ୍ଵଵାର । ଉପୋ॑ ତେ॒ ଅନ୍ଧୋ॒ ମଦ୍ୟ॑ମୟାମି॒ ୟସ୍ୟ॑ ଦେଵ ଦଧି॒ଷେ ପୂ᳚ର୍ଵ॒ପେୟ᳚ମ୍ ॥ ଆକୂ᳚ତ୍ୟୈ ତ୍ଵା॒ କାମା॑ୟ ତ୍ଵା ସ॒ମୃଧେ᳚ ତ୍ଵା କିକ୍କି॒ଟା ତେ॒ ମନଃ॑ ପ୍ର॒ଜାପ॑ତୟେ॒ ସ୍ଵାହା॑ କିକ୍କି॒ଟା ତେ᳚ ପ୍ରା॒ଣଂ-ଵାଁ॒ୟଵେ॒ ସ୍ଵାହା॑ କିକ୍କି॒ଟା ତେ॒ ଚକ୍ଷୁ॒-ସ୍ସୂର୍ୟା॑ୟ॒ ସ୍ଵାହା॑ କିକ୍କି॒ଟା ତେ॒ ଶ୍ରୋତ୍ର॒-ନ୍ଦ୍ୟାଵା॑ପୃଥି॒ଵୀଭ୍ୟା॒ଗ୍॒ ସ୍ଵାହା॑ କିକ୍କି॒ଟା ତେ॒ ଵାଚ॒ଗ୍ମ୍॒ ସର॑ସ୍ଵତ୍ୟୈ॒ ସ୍ଵାହା॒ [ସର॑ସ୍ଵତ୍ୟୈ॒ ସ୍ଵାହା᳚, ତ୍ଵ-ନ୍ତୁ॒ରୀୟା॑] 5
ତ୍ଵ-ନ୍ତୁ॒ରୀୟା॑ ଵ॒ଶିନୀ॑ ଵ॒ଶା-ଽସି॑ ସ॒କୃଦ୍ୟ-ତ୍ତ୍ଵା॒ ମନ॑ସା॒ ଗର୍ଭ॒ ଆ-ଽଶ॑ୟତ୍ । ଵ॒ଶା ତ୍ଵଂ-ଵଁ॒ଶିନୀ॑ ଗଚ୍ଛ ଦେ॒ଵାନ୍-ଥ୍ସ॒ତ୍ୟା-ସ୍ସ॑ନ୍ତୁ॒ ୟଜ॑ମାନସ୍ୟ॒ କାମାଃ᳚ ॥ ଅ॒ଜା-ଽସି॑ ରୟି॒ଷ୍ଠା ପୃ॑ଥି॒ଵ୍ୟାଗ୍ମ୍ ସୀ॑ଦୋ॒ର୍ଧ୍ଵା-ଽନ୍ତରି॑କ୍ଷ॒ମୁପ॑ ତିଷ୍ଠସ୍ଵ ଦି॒ଵି ତେ॑ ବୃ॒ହଦ୍ଭାଃ ॥ ତନ୍ତୁ॑-ନ୍ତ॒ନ୍ଵ-ନ୍ରଜ॑ସୋ ଭା॒ନୁମନ୍ଵି॑ହି॒ ଜ୍ୟୋତି॑ଷ୍ମତଃ ପ॒ଥୋ ର॑କ୍ଷ ଧି॒ୟା କୃ॒ତାନ୍ ॥ ଅ॒ନୁ॒ଲ୍ବ॒ଣଂ-ଵଁ॑ୟତ॒ ଜୋଗୁ॑ଵା॒ମପୋ॒ ମନୁ॑ ର୍ଭଵ ଜ॒ନୟା॒ ଦୈଵ୍ୟ॒-ଞ୍ଜନ᳚ମ୍ ॥ ମନ॑ସୋ ହ॒ଵିର॑ସି ପ୍ର॒ଜାପ॑ତେ॒ର୍ଵର୍ଣୋ॒ ଗାତ୍ରା॑ଣା-ନ୍ତେ ଗାତ୍ର॒ଭାଜୋ॑ ଭୂୟାସ୍ମ ॥ 6 ॥
(ସର॑ସ୍ଵତ୍ୟୈ॒ ସ୍ଵାହା॒ – ମନୁ॒ – ସ୍ତ୍ରୟୋ॑ଦଶ ଚ) (ଅ. 2)
ଇ॒ମେ ଵୈ ସ॒ହା-ଽଽସ୍ତା॒-ନ୍ତେ ଵା॒ୟୁର୍ଵ୍ୟ॑ଵା॒-ତ୍ତେ ଗର୍ଭ॑ମଦଧାତା॒-ନ୍ତଗ୍ମ୍ ସୋମଃ॒ ପ୍ରାଜ॑ନୟ-ଦ॒ଗ୍ନିର॑ଗ୍ରସତ॒ ସ ଏ॒ତ-ମ୍ପ୍ର॒ଜାପ॑ତିରାଗ୍ନେ॒ୟ-ମ॒ଷ୍ଟାକ॑ପାଲମପଶ୍ୟ॒-ତ୍ତ-ନ୍ନିର॑ଵପ॒-ତ୍ତେନୈ॒ଵୈନା॑ମ॒ଗ୍ନେରଧି॒ ନିର॑କ୍ରୀଣା॒-ତ୍ତସ୍ମା॒ଦପ୍ୟ॑ନ୍ୟଦେଵ॒ତ୍ୟା॑ମା॒ଲଭ॑ମାନ ଆଗ୍ନେ॒ୟମ॒ଷ୍ଟାକ॑ପାଲ-ମ୍ପୁ॒ରସ୍ତା॒ନ୍ନିର୍ଵ॑ପେଦ॒ଗ୍ନେରେ॒ଵୈନା॒ମଧି॑ ନି॒ଷ୍କ୍ରୀୟା-ଽଽଲ॑ଭତେ॒ ୟ- [ୟତ୍, ଵା॒ୟୁର୍ଵ୍ୟଵା॒-] 7
-ଦ୍ଵା॒ୟୁର୍ଵ୍ୟଵା॒-ତ୍ତସ୍ମା᳚-ଦ୍ଵାୟ॒ଵ୍ୟା॑ ୟଦି॒ମେ ଗର୍ଭ॒ମଦ॑ଧାତା॒-ନ୍ତସ୍ମା᳚-ଦ୍ଦ୍ୟାଵାପୃଥି॒ଵ୍ୟା॑ ୟ-ଥ୍ସୋମଃ॒ ପ୍ରାଜ॑ନୟଦ॒ଗ୍ନିରଗ୍ର॑ସତ॒ ତସ୍ମା॑ଦଗ୍ନୀଷୋ॒ମୀୟା॒ ୟଦ॒ନୟୋ᳚ର୍ଵିୟ॒ତ୍ୟୋ-ର୍ଵାଗଵ॑ଦ॒-ତ୍ତସ୍ମା᳚-ଥ୍ସାରସ୍ଵ॒ତୀ ୟ-ତ୍ପ୍ର॒ଜାପ॑ତିର॒ଗ୍ନେରଧି॑ ନି॒ରକ୍ରୀ॑ଣା॒-ତ୍ତସ୍ମା᳚-ତ୍ପ୍ରାଜାପ॒ତ୍ୟା ସା ଵା ଏ॒ଷା ସ॑ର୍ଵଦେଵ॒ତ୍ୟା॑ ୟଦ॒ଜା ଵ॒ଶା ଵା॑ୟ॒ଵ୍ୟା॑ମା ଲ॑ଭେତ॒ ଭୂତି॑କାମୋ ଵା॒ୟୁର୍ଵୈ କ୍ଷେପି॑ଷ୍ଠା ଦେ॒ଵତା॑ ଵା॒ୟୁମେ॒ଵ ସ୍ଵେନ॑ [ସ୍ଵେନ॑, ଭା॒ଗ॒ଧେୟେ॒ନୋପ॑ ଧାଵତି॒] 8
ଭାଗ॒ଧେୟେ॒ନୋପ॑ ଧାଵତି॒ ସ ଏ॒ଵୈନ॒-ମ୍ଭୂତି॑-ଙ୍ଗମୟତି ଦ୍ୟାଵାପୃଥି॒ଵ୍ୟା॑ମା ଲ॑ଭେତ କୃ॒ଷମା॑ଣଃ ପ୍ରତି॒ଷ୍ଠାକା॑ମୋ ଦି॒ଵ ଏ॒ଵାସ୍ମୈ॑ ପ॒ର୍ଜନ୍ୟୋ॑ ଵର୍ଷତି॒ ଵ୍ୟ॑ସ୍ୟାମୋଷ॑ଧୟୋ ରୋହନ୍ତି ସ॒ମର୍ଧୁ॑କମସ୍ୟ ସ॒ସ୍ୟ-ମ୍ଭ॑ଵତ୍ୟଗ୍ନୀଷୋ॒ମୀୟା॒ମା ଲ॑ଭେତ॒ ୟଃ କା॒ମୟେ॒ତାନ୍ନ॑ଵାନନ୍ନା॒ଦ-ସ୍ସ୍ୟା॒ମିତ୍ୟ॒ଗ୍ନିନୈ॒ଵାନ୍ନ॒ମଵ॑ ରୁନ୍ଧେ॒ ସୋମେ॑ନା॒ନ୍ନାଦ୍ୟ॒-ମନ୍ନ॑ଵାନେ॒ଵାନ୍ନା॒ଦୋ ଭ॑ଵତି ସାରସ୍ଵ॒ତୀମା ଲ॑ଭେତ॒ ୟ [ୟଃ, ଈ॒ଶ୍ଵ॒ରୋ ଵା॒ଚୋ] 9
ଈ᳚ଶ୍ଵ॒ରୋ ଵା॒ଚୋ ଵଦି॑ତୋ॒-ସ୍ସନ୍. ଵାଚ॒-ନ୍ନଵଦେ॒-ଦ୍ଵାଗ୍ଵୈ ସର॑ସ୍ଵତୀ॒ ସର॑ସ୍ଵତୀମେ॒ଵ ସ୍ଵେନ॑ ଭାଗ॒ଧେୟେ॒ନୋପ॑ ଧାଵତି॒ ସୈଵାସ୍ମି॒ନ୍. ଵାଚ॑-ନ୍ଦଧାତି ପ୍ରାଜାପ॒ତ୍ୟାମା ଲ॑ଭେତ॒ ୟଃ କା॒ମୟେ॒ତାନ॑ଭିଜିତମ॒ଭି ଜ॑ୟେୟ॒ମିତି॑ ପ୍ର॒ଜାପ॑ତି॒-ସ୍ସର୍ଵା॑ ଦେ॒ଵତା॑ ଦେ॒ଵତା॑ଭିରେ॒ଵା-ନ॑ଭିଜିତମ॒ଭି ଜ॑ୟତି ଵାୟ॒ଵ୍ୟ॑ୟୋ॒ପାକ॑ରୋତି ଵା॒ୟୋରେ॒ଵୈନା॑ମଵ॒ରୁଦ୍ଧ୍ୟା-ଽଽଲ॑ଭତ॒ ଆକୂ᳚ତ୍ୟୈ ତ୍ଵା॒ କାମା॑ୟ॒ ତ୍ଵେ- [କାମା॑ୟ ତ୍ଵା, ଇତ୍ୟା॑ହ ୟଥାୟ॒ଜୁ-] 10
-ତ୍ୟା॑ହ ୟଥାୟ॒ଜୁ-ରେ॒ଵୈତ-ତ୍କି॑କ୍କିଟା॒କାର॑-ଞ୍ଜୁହୋତି କିକ୍କିଟାକା॒ରେଣ॒ ଵୈ ଗ୍ରା॒ମ୍ୟାଃ ପ॒ଶଵୋ॑ ରମନ୍ତେ॒ ପ୍ରା-ଽଽର॒ଣ୍ୟାଃ ପ॑ତନ୍ତି॒ ୟ-ତ୍କି॑କ୍କିଟା॒କାର॑-ଞ୍ଜୁ॒ହୋତି॑ ଗ୍ରା॒ମ୍ୟାଣା᳚-ମ୍ପଶୂ॒ନା-ନ୍ଧୃତ୍ୟୈ॒ ପର୍ୟ॑ଗ୍ନୌ କ୍ରି॒ୟମା॑ଣେ ଜୁହୋତି॒ ଜୀଵ॑ନ୍ତୀମେ॒ଵୈନାଗ୍ମ୍॑ ସୁଵ॒ର୍ଗଂ-ଲୋଁ॒କ-ଙ୍ଗ॑ମୟତି॒ ତ୍ଵ-ନ୍ତୁ॒ରୀୟା॑ ଵ॒ଶିନୀ॑ ଵ॒ଶା-ଽସୀତ୍ୟା॑ହ ଦେଵ॒ତ୍ରୈଵୈନା᳚-ଙ୍ଗମୟତି ସ॒ତ୍ୟା-ସ୍ସ॑ନ୍ତୁ॒ ୟଜ॑ମାନସ୍ୟ॒ କାମା॒ ଇତ୍ୟା॑ହୈ॒ଷ ଵୈ କାମୋ॒ [ଵୈ କାମଃ॑, ୟଜ॑ମାନସ୍ୟ॒] 11
ୟଜ॑ମାନସ୍ୟ॒ ୟଦନା᳚ର୍ତ ଉ॒ଦୃଚ॒-ଙ୍ଗଚ୍ଛ॑ତି॒ ତସ୍ମା॑ଦେ॒ଵମା॑ହା॒-ଽଜା-ଽସି॑ ରୟି॒ଷ୍ଠେତ୍ୟା॑ହୈ॒ ଷ୍ଵେ॑ଵୈନାଂ᳚-ଲୋଁ॒କେଷୁ॒ ପ୍ରତି॑ଷ୍ଠାପୟତି ଦି॒ଵି ତେ॑ ବୃ॒ହଦ୍ଭା ଇତ୍ୟା॑ହ ସୁଵ॒ର୍ଗ ଏ॒ଵାସ୍ମୈ॑ ଲୋ॒କେ ଜ୍ୟୋତି॑-ର୍ଦଧାତି॒ ତନ୍ତୁ॑-ନ୍ତ॒ନ୍ଵ-ନ୍ରଜ॑ସୋ ଭା॒ନୁମନ୍ଵି॒ହୀତ୍ୟା॑ହେ॒ମାନେ॒ଵାସ୍ମୈ॑ ଲୋ॒କାନ୍ ଜ୍ୟୋତି॑ଷ୍ମତଃ କରୋତ୍ୟନୁଲ୍ବ॒ଣଂ-ଵଁ॑ୟତ॒ ଜୋଗୁ॑ଵା॒ମପ॒ ଇ- [ଜୋଗୁ॑ଵା॒ମପ॒ ଇତି॑, ଆ॒ହ॒ ୟଦେ॒ଵ] 12
-ତ୍ୟା॑ହ॒ ୟଦେ॒ଵ ୟ॒ଜ୍ଞ ଉ॒ଲ୍ବଣ॑-ଙ୍କ୍ରି॒ୟତେ॒ ତସ୍ୟୈ॒ଵୈଷା ଶାନ୍ତି॒ର୍ମନୁ॑ର୍ଭଵ ଜ॒ନୟା॒ ଦୈଵ୍ୟ॒-ଞ୍ଜନ॒ମିତ୍ୟା॑ହ ମାନ॒ଵ୍ୟୋ॑ ଵୈ ପ୍ର॒ଜାସ୍ତା ଏ॒ଵା-ଽଽଦ୍ୟାଃ᳚ କୁରୁତେ॒ ମନ॑ସୋ ହ॒ଵିର॒ସୀତ୍ୟା॑ହ ସ୍ଵ॒ଗାକୃ॑ତ୍ୟୈ॒ ଗାତ୍ରା॑ଣା-ନ୍ତେ ଗାତ୍ର॒ଭାଜୋ॑ ଭୂୟା॒ସ୍ମେତ୍ୟା॑ହା॒ ଽଽଶିଷ॑ମେ॒ଵୈତାମା ଶା᳚ସ୍ତେ॒ ତସ୍ୟୈ॒ ଵା ଏ॒ତସ୍ୟା॒ ଏକ॑ମେ॒ଵା-ଦେ॑ଵୟଜନଂ॒ ୟଁଦାଲ॑ବ୍ଧାୟା-ମ॒ଭ୍ରୋ [-ମ॒ଭ୍ରଃ, ଭଵ॑ତି॒] 13
ଭଵ॑ତି॒ ୟଦାଲ॑ବ୍ଧାୟାମ॒ଭ୍ର-ସ୍ସ୍ୟାଦ॒ଫ୍ସୁ ଵା᳚ପ୍ରଵେ॒ଶୟେ॒-ଥ୍ସର୍ଵାଂ᳚-ଵାଁ॒ ପ୍ରାଶ୍ଞୀ॑ୟା॒ଦ୍ୟଦ॒ଫ୍ସୁ ପ୍ର॑ଵେ॒ଶୟେ᳚ଦ୍ୟଜ୍ଞଵେଶ॒ସ-ଙ୍କୁ॑ର୍ୟା॒-ଥ୍ସର୍ଵା॑ମେ॒ଵ ପ୍ରାଶ୍ଞୀ॑ୟାଦିନ୍ଦ୍ରି॒ୟମେ॒ଵା-ଽଽତ୍ମ-ନ୍ଧ॑-ତ୍ତେ॒ ସା ଵା ଏ॒ଷା ତ୍ର॑ୟା॒ଣାମେ॒ଵାଵ॑ ରୁଦ୍ଧା ସଂଵଁଥ୍ସର॒ସଦ॑-ସ୍ସହସ୍ରୟା॒ଜିନୋ॑ ଗୃହମେ॒ଧିନ॒ସ୍ତ ଏ॒ଵୈତୟା॑ ୟଜେର॒-ନ୍ତେଷା॑ମେ॒ଵୈଷା-ଽଽପ୍ତା ॥ 14 ॥
(ୟଥ୍ – ସ୍ଵେନ॑ – ସାରସ୍ଵ॒ତୀମା ଲ॑ଭେତ॒ ୟଃ – କାମା॑ୟ ତ୍ଵା॒ – କାମୋ – ଽପ॒ ଇତ୍ୟ॒ – ଭ୍ରୋ – ଦ୍ଵିଚ॑ତ୍ଵାରିଗ୍ମ୍ଶଚ୍ଚ) (ଅ. 3)
ଚି॒ତ୍ତ-ଞ୍ଚ॒ ଚିତ୍ତି॒ଶ୍ଚା ଽଽକୂ॑ତ॒-ଞ୍ଚା-ଽଽକୂ॑ତିଶ୍ଚ॒ ଵିଜ୍ଞା॑ତ-ଞ୍ଚ ଵି॒ଜ୍ଞାନ॑-ଞ୍ଚ॒ ମନ॑ଶ୍ଚ॒ ଶକ୍ଵ॑ରୀଶ୍ଚ॒ ଦର୍ଶ॑ଶ୍ଚ ପୂ॒ର୍ଣମା॑ସଶ୍ଚ ବୃ॒ହଚ୍ଚ॑ ରଥନ୍ତ॒ର-ଞ୍ଚ॑ ପ୍ର॒ଜାପ॑ତି॒ର୍ଜୟା॒ନିନ୍ଦ୍ରା॑ୟ॒ ଵୃଷ୍ଣେ॒ ପ୍ରାୟ॑ଚ୍ଛଦୁ॒ଗ୍ରଃ ପୃ॑ତ॒ନାଜ୍ୟେ॑ଷୁ॒ ତସ୍ମୈ॒ ଵିଶ॒-ସ୍ସମ॑ନମନ୍ତ॒ ସର୍ଵା॒-ସ୍ସ ଉ॒ଗ୍ର-ସ୍ସହି ହଵ୍ୟୋ॑ ବ॒ଭୂଵ॑ଦେଵାସୁ॒ରା-ସ୍ସଂୟଁ॑ତ୍ତା ଆସ॒ନ୍ଥ୍ସ ଇନ୍ଦ୍ରଃ॑ ପ୍ର॒ଜାପ॑ତି॒ମୁପା॑ ଧାଵ॒-ତ୍ତସ୍ମା॑ ଏ॒ତାଞ୍ଜୟା॒-ନ୍ପ୍ରାୟ॑ଚ୍ଛ॒-ତ୍ତାନ॑ଜୁହୋ॒-ତ୍ତତୋ॒ ଵୈ ଦେ॒ଵା ଅସୁ॑ରାନଜୟ॒ନ୍॒. ୟଦଜ॑ୟ॒-ନ୍ତଜ୍ଜୟା॑ନା-ଞ୍ଜୟ॒ତ୍ଵଗ୍ଗ୍ ସ୍ପର୍ଧ॑ମାନେନୈ॒ତେ ହୋ॑ତ॒ଵ୍ୟା॑ ଜୟ॑ତ୍ୟେ॒ଵ ତା-ମ୍ପୃତ॑ନାମ୍ ॥ 15 ॥
(ଉପ॒ – ପଞ୍ଚ॑ଵିଗ୍ମ୍ଶତିଶ୍ଚ) (ଅ. 4)
ଅ॒ଗ୍ନିର୍ଭୂ॒ତାନା॒ମଧି॑ପତି॒-ସ୍ସମା॑-ଽଵ॒ତ୍ଵିନ୍ଦ୍ରୋ᳚ ଜ୍ୟେ॒ଷ୍ଠାନାଂ᳚-ୟଁ॒ମଃ ପୃ॑ଥି॒ଵ୍ୟା ଵା॒ୟୁର॒ନ୍ତରି॑କ୍ଷସ୍ୟ॒ ସୂର୍ୟୋ॑ଦି॒ଵଶ୍ଚ॒ନ୍ଦ୍ରମା॒ ନକ୍ଷ॑ତ୍ରାଣା॒-ମ୍ବୃହ॒ସ୍ପତି॒ର୍ବ୍ରହ୍ମ॑ଣୋ ମି॒ତ୍ର-ସ୍ସ॒ତ୍ୟାନାଂ॒-ଵଁରୁ॑ଣୋ॒-ଽପାଗ୍ମ୍ ସ॑ମୁ॒ଦ୍ର-ସ୍ସ୍ରୋ॒ତ୍ୟାନା॒ମନ୍ନ॒ଗ୍ମ୍॒ ସାମ୍ରା᳚ଜ୍ୟାନା॒ମଧି॑ପତି॒ ତନ୍ମା॑-ଽଵତୁ॒ ସୋମ॒ ଓଷ॑ଧୀନାଗ୍ମ୍ ସଵି॒ତା ପ୍ର॑ସ॒ଵାନାଗ୍ମ୍॑ ରୁ॒ଦ୍ରଃ ପ॑ଶୂ॒ନା-ନ୍ତ୍ଵଷ୍ଟା॑ ରୂ॒ପାଣାଂ॒-ଵିଁଷ୍ଣୁଃ॒ ପର୍ଵ॑ତାନା-ମ୍ମ॒ରୁତୋ॑ ଗ॒ଣାନା॒ମଧି॑ପତୟ॒ସ୍ତେ ମା॑ଵନ୍ତୁ॒ ପିତ॑ରଃ ପିତାମହାଃ ପରେ-ଽଵରେ॒ ତତା᳚ସ୍ତତାମହା ଇ॒ହ ମା॑-ଽଵତ । ଅ॒ସ୍ମି-ନ୍ବ୍ରହ୍ମ॑ନ୍ନ॒ସ୍ମିନ୍ କ୍ଷ॒ତ୍ରେ᳚-ଽସ୍ୟା-ମା॒ଶିଷ୍ୟ॒ସ୍ୟା-ମ୍ପୁ॑ରୋ॒ଧାୟା॑ମ॒ସ୍ମିନ୍-କର୍ମ॑ନ୍ନ॒ସ୍ୟା-ନ୍ଦେ॒ଵହୂ᳚ତ୍ୟାମ୍ ॥ 16 ॥
(ଅ॒ଵ॒ରେ॒ – ସ॒ପ୍ତଦ॑ଶ ଚ) (ଅ. 5)
ଦେ॒ଵା ଵୈ ୟଦ୍ୟ॒ଜ୍ଞେ-ଽକୁ॑ର୍ଵତ॒ ତଦସୁ॑ରା ଅକୁର୍ଵତ॒ ତେ ଦେ॒ଵା ଏ॒ତାନ॑ଭ୍ୟାତା॒ନାନ॑ପଶ୍ୟ॒ନ୍- ତାନ॒ଭ୍ୟାତ॑ନ୍ଵତ॒ ୟଦ୍ଦେ॒ଵାନା॒-ଙ୍କର୍ମା-ଽଽସୀ॒ଦାର୍ଧ୍ୟ॑ତ॒ ତଦ୍ୟଦସୁ॑ରାଣା॒-ନ୍ନ ତଦା᳚ର୍ଧ୍ୟତ॒ ୟେନ॒ କର୍ମ॒ଣେର୍ଥ୍ସେ॒-ତ୍ତତ୍ର॑ ହୋତ॒ଵ୍ୟା॑ ଋ॒ଦ୍ଧ୍ନୋତ୍ୟେ॒ଵ ତେନ॒ କର୍ମ॑ଣା॒ ୟଦ୍ଵିଶ୍ଵେ॑ ଦେ॒ଵା-ସ୍ସ॒ମଭ॑ର॒-ନ୍ତସ୍ମା॑-ଦଭ୍ୟାତା॒ନା ଵୈ᳚ଶ୍ଵଦେ॒ଵାୟତ୍-ପ୍ର॒ଜାପ॑ତି॒ର୍ଜୟା॒-ନ୍ପ୍ରାୟ॑ଚ୍ଛ॒-ତ୍ତସ୍ମା॒ଜ୍ଜୟାଃ᳚ ପ୍ରାଜାପ॒ତ୍ୟା [ପ୍ରାଜାପ॒ତ୍ୟାଃ, ୟ-ଦ୍ରା᳚ଷ୍ଟ୍ର॒ଭୃଦ୍ଭୀ॑] 17
ୟ-ଦ୍ରା᳚ଷ୍ଟ୍ର॒ଭୃଦ୍ଭୀ॑ ରା॒ଷ୍ଟ୍ରମା-ଽଦ॑ଦତ॒ ତ-ଦ୍ରା᳚ଷ୍ଟ୍ର॒ଭୃତାଗ୍ମ୍॑ ରାଷ୍ଟ୍ରଭୃ॒ତ୍ତ୍ଵ-ନ୍ତେ ଦେ॒ଵା ଅ॑ଭ୍ୟାତା॒ନୈରସୁ॑ରାନ॒ଭ୍ୟାତ॑ନ୍ଵତ॒ ଜୟୈ॑ରଜୟନ୍-ରାଷ୍ଟ୍ର॒ଭୃଦ୍ଭୀ॑ ରା॒ଷ୍ଟ୍ରମା-ଽଦ॑ଦତ॒ ୟଦ୍ଦେ॒ଵା ଅ॑ଭ୍ୟାତା॒ନୈରସୁ॑ରାନ॒ଭ୍ୟାତ॑ନ୍ଵତ॒ ତଦ॑ଭ୍ୟାତା॒ନାନା॑ମଭ୍ୟାତାନ॒ତ୍ଵଂ-ୟଁଜ୍ଜୟୈ॒ରଜ॑ୟ॒-ନ୍ତଜ୍ଜୟା॑ନା-ଞ୍ଜୟ॒ତ୍ଵଂ-ୟଁ-ଦ୍ରା᳚ଷ୍ଟ୍ର॒ଭୃଦ୍ଭୀ॑ ରା॒ଷ୍ଟ୍ରମା-ଽଦ॑ଦତ॒ ତ-ଦ୍ରା᳚ଷ୍ଟ୍ର॒ଭୃତାଗ୍ମ୍॑ ରାଷ୍ଟ୍ରଭୃ॒ତ୍ତ୍ଵ-ନ୍ତତୋ॑ ଦେ॒ଵା ଅଭ॑ଵ॒-ନ୍ପରା-ଽସୁ॑ରା॒ ୟୋ ଭ୍ରାତୃ॑ଵ୍ୟଵା॒ନ୍-ଥ୍ସ୍ୟା-ଥ୍ସ ଏ॒ତାନ୍ ଜୁ॑ହୁୟାଦଭ୍ୟାତା॒ନୈରେ॒ଵ ଭ୍ରାତୃ॑ଵ୍ୟାନ॒ଭ୍ୟାତ॑ନୁତେ॒ ଜୟୈ᳚ର୍ଜୟତି ରାଷ୍ଟ୍ର॒ଭୃଦ୍ଭୀ॑ ରା॒ଷ୍ଟ୍ରମା ଦ॑ତ୍ତେ॒ ଭଵ॑ତ୍ୟା॒ତ୍ମନା॒ ପରା᳚-ଽସ୍ୟ॒ ଭ୍ରାତୃ॑ଵ୍ୟୋ ଭଵତି ॥ 18 ॥
(ପ୍ରା॒ଜା॒ପ॒ତ୍ୟାଃ-ସୋ᳚-ଽ-ଷ୍ଟା ଦ॑ଶ ଚ) (ଅ. 6)
ଋ॒ତା॒ଷା-ଡୃ॒ତଧା॑ମା॒-ଽଗ୍ନି-ର୍ଗ॑ନ୍ଧ॒ର୍ଵସ୍ତ-ସ୍ୟୌଷ॑ଧୟୋ-ଽଫ୍ସ॒ରସ॒ ଊର୍ଜୋ॒ ନାମ॒ ସ ଇ॒ଦ-ମ୍ବ୍ରହ୍ମ॑ କ୍ଷ॒ତ୍ର-ମ୍ପା॑ତୁ॒ ତା ଇ॒ଦ-ମ୍ବ୍ରହ୍ମ॑ କ୍ଷ॒ତ୍ର-ମ୍ପା᳚ନ୍ତୁ॒ ତସ୍ମୈ॒ ସ୍ଵାହା॒ ତାଭ୍ୟ॒-ସ୍ସ୍ଵାହା॑ ସଗ୍ମ୍ହି॒ତୋ ଵି॒ଶ୍ଵସା॑ମା॒ ସୂର୍ୟୋ॑ ଗନ୍ଧ॒ର୍ଵ-ସ୍ତସ୍ୟ॒ ମରୀ॑ଚୟୋ-ଽଫ୍ସ॒ରସ॑ ଆ॒ୟୁଵ॑-ସ୍ସୁଷୁ॒ମ୍ନ-ସ୍ସୂର୍ୟ॑ ରଶ୍ମି-ଶ୍ଚ॒ନ୍ଦ୍ରମା॑ ଗନ୍ଧ॒ର୍ଵ-ସ୍ତସ୍ୟ॒ ନକ୍ଷ॑ତ୍ରାଣ୍ୟ-ଫ୍ସ॒ରସୋ॑ ବେ॒କୁର॑ୟୋଭୁ॒ଜ୍ୟୁ-ସ୍ସୁ॑ପ॒ର୍ଣୋ ୟ॒ଜ୍ଞୋ ଗ॑ନ୍ଧ॒ର୍ଵ-ସ୍ତସ୍ୟ॒ ଦକ୍ଷି॑ଣା ଅପ୍ସ॒ରସ॑ ସ୍ତ॒ଵାଃ ପ୍ର॒ଜାପ॑ତି-ର୍ଵି॒ଶ୍ଵକ॑ର୍ମା॒ ମନୋ॑ [ମନଃ॑, ଗ॒ନ୍ଧ॒ର୍ଵସ୍ତସ୍ୟ॑-ର୍ଖ୍ସା॒ମାନ୍ୟ॑-ଫ୍ସ॒ରସୋ॒] 19
ଗନ୍ଧ॒ର୍ଵସ୍ତସ୍ୟ॑-ର୍ଖ୍ସା॒ମାନ୍ୟ॑-ଫ୍ସ॒ରସୋ॒ ଵହ୍ନ॑ୟୈଷି॒ରୋ ଵି॒ଶ୍ଵଵ୍ୟ॑ଚା॒ ଵାତୋ॑ ଗନ୍ଧ॒ର୍ଵ-ସ୍ତସ୍ୟା-ଽଽପୋ᳚ ଽଫ୍ସ॒ରସୋ॑ ମୁ॒ଦାଭୁଵ॑ନସ୍ୟ ପତେ॒ ୟସ୍ୟ॑ତ ଉ॒ପରି॑ ଗୃ॒ହା ଇ॒ହ ଚ॑ । ସ ନୋ॑ ରା॒ସ୍ଵାଜ୍ୟା॑ନିଗ୍ମ୍ ରା॒ୟସ୍ପୋଷଗ୍ମ୍॑ ସୁ॒ଵୀର୍ୟଗ୍ମ୍॑ ସଂଵଁଥ୍ସ॒ରୀଣାଗ୍॑ ସ୍ଵ॒ସ୍ତିମ୍ ॥ ପ॒ର॒ମେ॒ଷ୍ଠ୍ୟଧି॑ପତି-ର୍ମୃ॒ତ୍ୟୁ-ର୍ଗ॑ନ୍ଧ॒ର୍ଵ-ସ୍ତସ୍ୟ॒ ଵିଶ୍ଵ॑ମପ୍ସ॒ରସୋ॒ ଭୁଵ॑-ସ୍ସୁକ୍ଷି॒ତିଃ- ସୁଭୂ॑ତି-ର୍ଭଦ୍ର॒କୃ-ଥ୍ସୁଵ॑ର୍ଵା-ନ୍ପ॒ର୍ଜନ୍ୟୋ॑ ଗନ୍ଧ॒ର୍ଵ-ସ୍ତସ୍ୟ॑ ଵି॒ଦ୍ୟୁତୋ᳚ ଽଫ୍ସ॒ରସୋ॒ ରୁଚୋ॑ ଦୂ॒ରେ ହେ॑ତି-ରମୃଡ॒ୟୋ [ଦୂ॒ରେ ହେ॑ତି-ରମୃଡ॒ୟଃ, ମୃ॒ତ୍ୟୁର୍ଗ॑ନ୍ଧ॒ର୍ଵ-ସ୍ତସ୍ୟ॑] 20
ମୃ॒ତ୍ୟୁର୍ଗ॑ନ୍ଧ॒ର୍ଵ-ସ୍ତସ୍ୟ॑ ପ୍ର॒ଜା ଅ॑ଫ୍ସ॒ରସୋ॑ ଭୀ॒ରୁଵ॒ଶ୍ଚରୁଃ॑ କୃପଣ କା॒ଶୀ କାମୋ॑ ଗନ୍ଧ॒ର୍ଵ-ସ୍ତସ୍ୟା॒ଧୟୋ᳚ ଽଫ୍ସ॒ରସ॑-ଶ୍ଶୋ॒ଚୟ॑ନ୍ତୀ॒ର୍ନାମ॒ ସ ଇ॒ଦ-ମ୍ବ୍ରହ୍ମ॑ କ୍ଷ॒ତ୍ର-ମ୍ପା॑ତ॒ ତା ଇ॒ଦ-ମ୍ବ୍ରହ୍ମ॑ କ୍ଷ॒ତ୍ର-ମ୍ପା᳚ନ୍ତୁ॒ ତସ୍ମୈ॒ ସ୍ଵାହା॒ ତାଭ୍ୟ॒-ସ୍ସ୍ଵାହା॒ ସ ନୋ॑ ଭୁଵନସ୍ୟ ପତେ॒ ୟସ୍ୟ॑ତ ଉ॒ପରି॑ ଗୃ॒ହା ଇ॒ହ ଚ॑ । ଉ॒ରୁ ବ୍ର॒ହ୍ମ॑ଣେ॒-ଽସ୍ମୈ କ୍ଷ॒ତ୍ରାୟ॒ ମହି॒ ଶର୍ମ॑ ୟଚ୍ଛ ॥ 21 ॥
(ମନୋ॑ – ଽମୃଡ॒ୟଃ – ଷଟ୍ଚ॑ତ୍ଵାରିଗ୍ମ୍ଶଚ୍ଚ) (ଅ. 7)
ରା॒ଷ୍ଟ୍ରକା॑ମାୟ ହୋତ॒ଵ୍ୟା॑ ରା॒ଷ୍ଟ୍ରଂ-ଵୈଁ ରା᳚ଷ୍ଟ୍ର॒ଭୃତୋ॑ ରା॒ଷ୍ଟ୍ରେଣୈ॒ଵାସ୍ମୈ॑ ରା॒ଷ୍ଟ୍ରମଵ॑ ରୁନ୍ଧେ ରା॒ଷ୍ଟ୍ରମେ॒ଵ ଭ॑ଵତ୍ୟା॒ତ୍ମନେ॑ ହୋତ॒ଵ୍ୟା॑ ରା॒ଷ୍ଟ୍ରଂ-ଵୈଁ ରା᳚ଷ୍ଟ୍ର॒ଭୃତୋ॑ ରା॒ଷ୍ଟ୍ର-ମ୍ପ୍ର॒ଜା ରା॒ଷ୍ଟ୍ର-ମ୍ପ॒ଶଵୋ॑ ରା॒ଷ୍ଟ୍ରଂ-ୟଁଚ୍ଛ୍ରେଷ୍ଠୋ॒ ଭଵ॑ତି ରା॒ଷ୍ଟ୍ରେଣୈ॒ଵ ରା॒ଷ୍ଟ୍ରମଵ॑ ରୁନ୍ଧେ॒ ଵସି॑ଷ୍ଠ-ସ୍ସମା॒ନାନା᳚-ମ୍ଭଵତି॒ ଗ୍ରାମ॑କାମାୟ ହୋତ॒ଵ୍ୟା॑ ରା॒ଷ୍ଟ୍ରଂ-ଵୈଁ ରା᳚ଷ୍ଟ୍ର॒ଭୃତୋ॑ ରା॒ଷ୍ଟ୍ରଗ୍ମ୍ ସ॑ଜା॒ତା ରା॒ଷ୍ଟ୍ରେଣୈ॒ଵାସ୍ମୈ॑ ରା॒ଷ୍ଟ୍ରଗ୍ମ୍ ସ॑ଜା॒ତାନଵ॑ ରୁନ୍ଧେ ଗ୍ରା॒- [ରୁନ୍ଧେ ଗ୍ରା॒ମୀ, ଏ॒ଵ ଭ॑ଵତ୍ୟଧି॒ଦେଵ॑ନେ] 22
-ମ୍ୟେ॑ଵ ଭ॑ଵତ୍ୟଧି॒ଦେଵ॑ନେ ଜୁହୋତ୍ୟଧି॒ଦେଵ॑ନ ଏ॒ଵାସ୍ମୈ॑ ସଜା॒ତାନଵ॑ ରୁନ୍ଧେ॒ ତ ଏ॑ନ॒ମଵ॑ରୁଦ୍ଧା॒ ଉପ॑ ତିଷ୍ଠନ୍ତେ ରଥମୁ॒ଖ ଓଜ॑ସ୍କାମସ୍ୟ ହୋତ॒ଵ୍ୟା॑ ଓଜୋ॒ ଵୈ ରା᳚ଷ୍ଟ୍ର॒ଭୃତ॒ ଓଜୋ॒ ରଥ॒ ଓଜ॑ସୈ॒ଵାସ୍ମା॒ ଓଜୋ-ଽଵ॑ ରୁନ୍ଧ ଓଜ॒ସ୍ଵ୍ୟେ॑ଵ ଭ॑ଵତି॒ ୟୋ ରା॒ଷ୍ଟ୍ରାଦପ॑ଭୂତ॒-ସ୍ସ୍ୟା-ତ୍ତସ୍ମୈ॑ ହୋତ॒ଵ୍ୟା॑ ୟାଵ॑ନ୍ତୋ-ଽସ୍ୟ॒ ରଥା॒-ସ୍ସ୍ୟୁସ୍ତା-ନ୍ବ୍ରୂ॑ୟା-ଦ୍ୟୁ॒ନ୍ଧ୍ଵମିତି॑ ରା॒ଷ୍ଟ୍ରମେ॒ଵା-ଽସ୍ମୈ॑ ୟୁନ॒- [ରା॒ଷ୍ଟ୍ରମେ॒ଵା-ଽସ୍ମୈ॑ ୟୁନକ୍ତି, ଆହୁ॑ତୟୋ॒ ଵା] 23
-କ୍ତ୍ୟାହୁ॑ତୟୋ॒ ଵା ଏ॒ତସ୍ୟାକୢ॑ପ୍ତା॒ ୟସ୍ୟ॑ ରା॒ଷ୍ଟ୍ର-ନ୍ନ କଲ୍ପ॑ତେ ସ୍ଵର॒ଥସ୍ୟ॒ ଦକ୍ଷି॑ଣ-ଞ୍ଚ॒କ୍ର-ମ୍ପ୍ର॒ଵୃହ୍ୟ॑ ନା॒ଡୀମ॒ଭି ଜୁ॑ହୁୟା॒ଦାହୁ॑ତୀରେ॒ଵାସ୍ୟ॑ କଲ୍ପୟତି॒ ତା ଅ॑ସ୍ୟ॒ କଲ୍ପ॑ମାନା ରା॒ଷ୍ଟ୍ରମନୁ॑ କଲ୍ପତେ ସଙ୍ଗ୍ରା॒ମେ ସଂୟଁ॑ତ୍ତେ ହୋତ॒ଵ୍ୟା॑ ରା॒ଷ୍ଟ୍ରଂ-ଵୈଁ ରା᳚ଷ୍ଟ୍ର॒ଭୃତୋ॑ ରା॒ଷ୍ଟ୍ରେ ଖଲୁ॒ ଵା ଏ॒ତେ ଵ୍ୟାୟ॑ଚ୍ଛନ୍ତେ॒ ୟେ ସ॑ଙ୍ଗ୍ରା॒ମଗ୍ମ୍ ସଂ॒-ୟଁନ୍ତି॒ ୟସ୍ୟ॒ ପୂର୍ଵ॑ସ୍ୟ॒ ଜୁହ୍ଵ॑ତି॒ ସ ଏ॒ଵ ଭ॑ଵତି॒ ଜୟ॑ତି॒ ତଗ୍ମ୍ ସ॑ଗ୍ରା॒ମ୍ମ-ମ୍ମା᳚ନ୍ଧୁ॒କ ଇ॒ଦ୍ଧ୍ମୋ [ଇ॒ଦ୍ଧ୍ମଃ, ଭ॒ଵ॒ତ୍ୟଙ୍ଗା॑ରା] 24
ଭ॑ଵ॒ତ୍ୟଙ୍ଗା॑ରା ଏ॒ଵ ପ୍ର॑ତି॒ଵେଷ୍ଟ॑ମାନା ଅ॒ମିତ୍ରା॑ଣାମସ୍ୟ॒ ସେନା॒-ମ୍ପ୍ରତି॑ଵେଷ୍ଟୟନ୍ତି॒ ୟ ଉ॒ନ୍ମାଦ୍ୟେ॒-ତ୍ତସ୍ମୈ॑ ହୋତ॒ଵ୍ୟା॑ ଗନ୍ଧର୍ଵାଫ୍ସ॒ରସୋ॒ ଵା ଏ॒ତମୁନ୍ମା॑ଦୟନ୍ତି॒ ୟ ଉ॒ନ୍ମାଦ୍ୟ॑ତ୍ୟେ॒ତେ ଖଲୁ॒ ଵୈ ଗ॑ନ୍ଧର୍ଵାଫ୍ସ॒ରସୋ॒ ୟଦ୍ରା᳚ଷ୍ଟ୍ର॒ଭୃତ॒ସ୍ତସ୍ମୈ॒ ସ୍ଵାହା॒ ତାଭ୍ୟ॒-ସ୍ସ୍ଵାହେତି॑ ଜୁହୋତି॒ ତେନୈ॒ଵୈନା᳚ଞ୍ଛମୟତି॒ ନୈୟ॑ଗ୍ରୋଧ॒ ଔଦୁ॑ମ୍ବର॒ ଆଶ୍ଵ॑ତ୍ଥଃ॒ ପ୍ଲାକ୍ଷ॒ ଇତୀ॒ଦ୍ଧ୍ମୋ ଭ॑ଵତ୍ୟେ॒ତେ ଵୈ ଗ॑ନ୍ଧର୍ଵାଫ୍ସ॒ରସା᳚-ଙ୍ଗୃ॒ହା-ସ୍ସ୍ଵ ଏ॒ଵୈନା॑- [ଏ॒ଵୈନାନ୍॑, ଆ॒ୟତ॑ନେ] 25
-ନା॒ୟତ॑ନେ ଶମୟତ୍ୟଭି॒ଚର॑ତା ପ୍ରତିଲୋ॒ମଗ୍ମ୍ ହୋ॑ତ॒ଵ୍ୟାଃ᳚ ପ୍ରା॒ଣାନେ॒ଵାସ୍ୟ॑ ପ୍ର॒ତୀଚଃ॒ ପ୍ରତି॑ ୟୌତି॒ ତ-ନ୍ତତୋ॒ ୟେନ॒ କେନ॑ ଚ ସ୍ତୃଣୁତେ॒ ସ୍ଵକୃ॑ତ॒ ଇରି॑ଣେ ଜୁହୋତି ପ୍ରଦ॒ରେ ଵୈ॒ତଦ୍ଵା ଅ॒ସ୍ୟୈ ନିର୍-ଋ॑ତିଗୃହୀତ॒-ନ୍ନିର୍-ଋ॑ତିଗୃହୀତ ଏ॒ଵୈନ॒-ନ୍ନିର୍-ଋ॑ତ୍ୟା ଗ୍ରାହୟତି॒ ୟଦ୍ଵା॒ଚଃ କ୍ରୂ॒ର-ନ୍ତେନ॒ ଵଷ॑-ଟ୍କରୋତି ଵା॒ଚ ଏ॒ଵୈନ॑-ଙ୍କ୍ରୂ॒ରେଣ॒ ପ୍ରଵୃ॑ଶ୍ଚତି ତା॒ଜଗାର୍ତି॒ମାର୍ଚ୍ଛ॑ତି॒ ୟସ୍ୟ॑ କା॒ମୟେ॑ତା॒ନ୍ନାଦ୍ୟ॒- [କା॒ମୟେ॑ତା॒ନ୍ନାଦ୍ୟ᳚ମ୍, ଆ ଦ॑ଦୀ॒ୟେତି॒] 26
-ମା ଦ॑ଦୀ॒ୟେତି॒ ତସ୍ୟ॑ ସ॒ଭାୟା॑ମୁତ୍ତା॒ନୋ ନି॒ପଦ୍ୟ॒ ଭୁଵ॑ନସ୍ୟ ପତ॒ ଇତି॒ ତୃଣା॑ନି॒ ସ-ଙ୍ଗୃ॑ହ୍ଣୀୟା-ତ୍ପ୍ର॒ଜାପ॑ତି॒ର୍ଵୈ ଭୁଵ॑ନସ୍ୟ॒ ପତିଃ॑ ପ୍ର॒ଜାପ॑ତିନୈ॒ଵାସ୍ୟା॒ନ୍ନାଦ୍ୟ॒ମା ଦ॑ତ୍ତ ଇ॒ଦମ॒ହମ॒ମୁଷ୍ୟା॑ ଽଽମୁଷ୍ୟାୟ॒ଣସ୍ୟା॒ନ୍ନାଦ୍ୟଗ୍ମ୍॑ ହରା॒ମୀତ୍ୟା॑ହା॒ନ୍ନାଦ୍ୟ॑ମେ॒ଵାସ୍ୟ॑ ହରତି ଷ॒ଡ୍ଭିର୍ହ॑ରତି॒ ଷଡ୍ଵା ଋ॒ତଵଃ॑ ପ୍ର॒ଜାପ॑ତିନୈ॒ଵାସ୍ୟା॒-ନ୍ନାଦ୍ୟ॑ମା॒ଦାୟ॒ର୍ତଵୋ᳚ ଽସ୍ମା॒ ଅନୁ॒ ପ୍ରୟ॑ଚ୍ଛନ୍ତି॒ [ପ୍ରୟ॑ଚ୍ଛନ୍ତି, ୟୋ ଜ୍ୟେ॒ଷ୍ଠବ॑ନ୍ଧୁ॒-] 27
ୟୋ ଜ୍ୟେ॒ଷ୍ଠବ॑ନ୍ଧୁ॒-ରପ॑ ଭୂତ॒-ସ୍ସ୍ୟା-ତ୍ତଗ୍ଗ୍ସ୍ଥଲେ॑-ଽଵ॒ସାୟ୍ୟ॑ ବ୍ରହ୍ମୌଦ॒ନ-ଞ୍ଚତୁ॑-ଶ୍ଶରାଵ-ମ୍ପ॒କ୍ତ୍ଵା ତସ୍ମୈ॑ ହୋତ॒ଵ୍ୟା॑ ଵର୍ଷ୍ମ॒ ଵୈ ରା᳚ଷ୍ଟ୍ର॒ଭୃତୋ॒ ଵଷ୍ମ॒ ସ୍ଥଲଂ॒-ଵଁର୍ଷ୍ମ॑ଣୈ॒ଵୈନଂ॒-ଵଁଷ୍ମ॑ ସମା॒ନାନା᳚-ଙ୍ଗମୟତି॒ ଚତୁ॑-ଶ୍ଶରାଵୋ ଭଵତି ଦି॒କ୍ଷ୍ଵେ॑ଵ ପ୍ରତି॑ତିଷ୍ଠତି କ୍ଷୀ॒ରେ ଭ॑ଵତି॒ ରୁଚ॑ମେ॒ଵାସ୍ମି॑-ନ୍ଦଧା॒ତ୍ୟୁଦ୍ଧ॑ରତି ଶୃତ॒ତ୍ଵାୟ॑ ସ॒ର୍ପିଷ୍ଵା᳚-ନ୍ଭଵତି ମେଦ୍ଧ୍ୟ॒ତ୍ଵାୟ॑ ଚ॒ତ୍ଵାର॑ ଆର୍ଷେ॒ୟାଃ ପ୍ରା-ଽଶ୍ଞ॑ନ୍ତି ଦି॒ଶାମେ॒ଵ ଜ୍ୟୋତି॑ଷି ଜୁହୋତି ॥ 28 ॥
(ଗ୍ରା॒ମୀ – ୟୁ॑ନକ୍ତୀ॒ – ଧ୍ମଃ – ସ୍ଵ ଏ॒ଵୈନା॑ – ନ॒ନ୍ନାଦ୍ୟଂ॑ – ୟଁଚ୍ଛ॒ନ୍ତ୍ୟେ – କା॒ନ୍ନ ପ॑ଞ୍ଚା॒ଶଚ୍ଚ॑) (ଅ. 8)
ଦେଵି॑କା॒ ନିଵ॑ର୍ପେ-ତ୍ପ୍ର॒ଜାକା॑ମ॒ଶ୍ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସି॒ ଵୈ ଦେଵି॑କା॒ଶ୍ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସୀଵ॒ ଖଲୁ॒ ଵୈ ପ୍ର॒ଜାଶ୍ଛନ୍ଦୋ॑ଭିରେ॒ଵାସ୍ମୈ᳚ ପ୍ର॒ଜାଃ ପ୍ରଜ॑ନୟତି ପ୍ରଥ॒ମ-ନ୍ଧା॒ତାର॑-ଙ୍କରୋତି ମିଥୁ॒ନୀ ଏ॒ଵ ତେନ॑ କରୋ॒ତ୍ୟନ୍ଵେ॒ଵାସ୍ମା॒ ଅନୁ॑ମତିର୍ମନ୍ୟତେ ରା॒ତେ ରା॒କା ପ୍ର ସି॑ନୀଵା॒ଲୀ ଜ॑ନୟତି ପ୍ର॒ଜାସ୍ଵେ॒ଵ ପ୍ରଜା॑ତାସୁ କୁ॒ହ୍ଵା॑ ଵାଚ॑-ନ୍ଦଧାତ୍ୟେ॒ତା ଏ॒ଵ ନିଵ॑ର୍ପେ-ତ୍ପ॒ଶୁକା॑ମ॒ଶ୍ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସି॒ ଵୈ ଦେଵି॑କା॒ଶ୍ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସୀ- [ଦେଵି॑କା॒ଶ୍ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସି, ଇ॒ଵ॒ ଖଲୁ॒ ଵୈ] 29
-ଵ॒ ଖଲୁ॒ ଵୈ ପ॒ଶଵ॒ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॑ଭିରେ॒ଵାସ୍ମୈ॑ ପ॒ଶୂ-ନ୍ପ୍ରଜ॑ନୟତି ପ୍ରଥ॒ମ-ନ୍ଧା॒ତାର॑-ଙ୍କରୋତି॒ ପ୍ରୈଵ ତେନ॑ ଵାପୟ॒ତ୍ୟନ୍ଵେ॒ଵାସ୍ମା॒ ଅନୁ॑ମତିର୍ମନ୍ୟତେ ରା॒ତେ ରା॒କା ପ୍ର ସି॑ନୀଵା॒ଲୀ ଜ॑ନୟତି ପ॒ଶୂନେ॒ଵ ପ୍ରଜା॑ତାନ୍ କୁ॒ହ୍ଵା᳚ ପ୍ରତି॑ଷ୍ଠାପୟତ୍ୟେ॒ତା ଏ॒ଵ ନିର୍ଵ॑ପେ॒-ଦ୍ଗ୍ରାମ॑କାମ॒ଶ୍ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସି॒ ଵୈ ଦେଵି॑କା॒ଶ୍ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସୀ ଵ॒ ଖଲୁ॒ ଵୈ ଗ୍ରାମ॒ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॑ଭିରେ॒ଵାସ୍ମୈ॒ ଗ୍ରାମ॒- [ଗ୍ରାମ᳚ମ୍, ଅଵ॑ ରୁନ୍ଧେ] 30
-ମଵ॑ ରୁନ୍ଧେ ମଦ୍ଧ୍ୟ॒ତୋ ଧା॒ତାର॑-ଙ୍କରୋତି ମଦ୍ଧ୍ୟ॒ତ ଏ॒ଵୈନ॒-ଙ୍ଗ୍ରାମ॑ସ୍ୟ ଦଧାତ୍ୟେ॒ତା ଏ॒ଵ ନିର୍ଵ॑ପେ॒ଜ୍ଜ୍ୟୋଗା॑ମୟାଵୀ॒ ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସି॒ ଵୈ ଦେଵି॑କା॒ଶ୍ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସି॒ ଖଲୁ॒ ଵା ଏ॒ତମ॒ଭି ମ॑ନ୍ୟନ୍ତେ॒ ୟସ୍ୟ॒ ଜ୍ୟୋଗା॒ମୟ॑ତି॒ ଛନ୍ଦୋ॑ଭିରେ॒ଵୈନ॑-ମଗ॒ଦ-ଙ୍କ॑ରୋତି ମଦ୍ଧ୍ୟ॒ତୋ ଧା॒ତାର॑-ଙ୍କରୋତି ମଦ୍ଧ୍ୟ॒ତୋ ଵା ଏ॒ତସ୍ୟାକୢ॑ପ୍ତଂ॒-ୟଁସ୍ୟ॒ ଜ୍ୟୋଗା॒ମୟ॑ତି ମଦ୍ଧ୍ୟ॒ତ ଏ॒ଵାସ୍ୟ॒ ତେନ॑ କଲ୍ପୟତ୍ୟେ॒ତା ଏ॒ଵ ନି- [ ଏ॒ଵ ନିଃ, ଵ॒ପେ॒ଦ୍ୟଂ-ୟଁ॒ଜ୍ଞୋ] 31
-ର୍ଵ॑ପେ॒ଦ୍ୟଂ-ୟଁ॒ଜ୍ଞୋ ନୋପ॒ନମେ॒ଚ୍ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସି॒ ଵୈ ଦେଵି॑କା॒ଶ୍ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସି॒ ଖଲୁ॒ ଵା ଏ॒ତ-ନ୍ନୋପ॑ ନମନ୍ତି॒ ୟଂ-ୟଁ॒ଜ୍ଞୋ ନୋପ॒ନମ॑ତି ପ୍ରଥ॒ମ-ନ୍ଧା॒ତାର॑-ଙ୍କରୋତି ମୁଖ॒ତ ଏ॒ଵାସ୍ମୈ॒ ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସି ଦଧା॒ତ୍ୟୁପୈ॑ନଂ-ୟଁ॒ଜ୍ଞୋ ନ॑ମତ୍ୟେ॒ତା ଏ॒ଵ ନିଵ॑ର୍ପେଦୀଜା॒ନଶ୍ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସି॒ ଵୈ ଦେଵି॑କା ୟା॒ତୟା॑ମାନୀଵ॒ ଖଲୁ॒ ଵା ଏ॒ତସ୍ୟ॒ ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସି॒ ୟ ଈ॑ଜା॒ନ ଉ॑ତ୍ତ॒ମ-ନ୍ଧା॒ତାର॑-ଙ୍କରୋ- [ଉ॑ତ୍ତ॒ମ-ନ୍ଧା॒ତାର॑-ଙ୍କରୋତି, ଉ॒ପରି॑ଷ୍ଟାଦେ॒ଵାସ୍ମୈ॒] 32
-ତ୍ୟୁ॒ପରି॑ଷ୍ଟାଦେ॒ଵାସ୍ମୈ॒ ଛନ୍ଦା॒ଗ୍॒ସ୍ୟୟା॑ତୟାମା॒ନ୍ୟଵ॑ ରୁନ୍ଧ॒ ଉପୈ॑ନ॒ମୁତ୍ତ॑ରୋ ୟ॒ଜ୍ଞୋ ନ॑ମତ୍ୟେ॒ତା ଏ॒ଵ ନିଵ॑ର୍ପେ॒ଦ୍ୟ-ମ୍ମେ॒ଧା ନୋପ॒ନମେ॒ଚ୍ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସି॒ ଵୈ ଦେଵି॑କା॒ଶ୍ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସି॒ ଖଲୁ॒ ଵା ଏ॒ତ-ନ୍ନୋପ॑ ନମନ୍ତି॒ ୟ-ମ୍ମେ॒ଧା ନୋପ॒ନମ॑ତି ପ୍ରଥ॒ମ-ନ୍ଧା॒ତାର॑-ଙ୍କରୋତି ମୁଖ॒ତ ଏ॒ଵାସ୍ମୈ॒ ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସି ଦଧା॒ତ୍ୟୁପୈ॑ନ-ମ୍ମେ॒ଧା ନ॑ମତ୍ୟେ॒ତା ଏ॒ଵ ନିଵ॑ର୍ପେ॒- [ନିଵ॑ର୍ପେତ୍, ରୁକ୍କା॑ମ॒ଶ୍ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସି॒ ଵୈ] 33
-ଦ୍ରୁକ୍କା॑ମ॒ଶ୍ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସି॒ ଵୈ ଦେଵି॑କା॒ଶ୍ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସୀଵ॒ ଖଲୁ॒ ଵୈ ରୁକ୍ ଛନ୍ଦୋ॑ଭିରେ॒ଵାସ୍ମି॒-ନ୍ରୁଚ॑-ନ୍ଦଧାତିକ୍ଷୀ॒ରେ ଭ॑ଵନ୍ତି॒ ରୁଚ॑ମେ॒ଵାସ୍ମି॑-ନ୍ଦଧତି ମଦ୍ଧ୍ୟ॒ତୋ ଧା॒ତାର॑-ଙ୍କରୋତି ମଦ୍ଧ୍ୟ॒ତ ଏ॒ଵୈନଗ୍ମ୍॑ ରୁ॒ଚୋ ଦ॑ଧାତିଗାୟ॒ତ୍ରୀ ଵା ଅନୁ॑ମତିସ୍ତ୍ରି॒ଷ୍ଟୁଗ୍ରା॒କା ଜଗ॑ତୀ ସିନୀଵା॒ଲ୍ୟ॑ନୁ॒ଷ୍ଟୁପ୍ କୁ॒ହୂର୍ଧା॒ତା ଵ॑ଷଟ୍କା॒ରଃ ପୂ᳚ର୍ଵପ॒କ୍ଷୋ ରା॒କା-ଽପ॑ରପ॒କ୍ଷଃ କୁ॒ହୂର॑ମାଵା॒ସ୍ୟା॑ ସିନୀଵା॒ଲୀ ପୌ᳚ର୍ଣମା॒ସ୍ୟନୁ॑ମତିଶ୍ଚ॒ନ୍ଦ୍ରମା॑ ଧା॒ତା-ଽଷ୍ଟୌ [ ] 34
ଵସ॑ଵୋ॒-ଽଷ୍ଟାକ୍ଷ॑ରା ଗାୟ॒ତ୍ର୍ୟେକା॑ଦଶ ରୁ॒ଦ୍ରା ଏକା॑ଦଶାକ୍ଷରା ତ୍ରି॒ଷ୍ଟୁବ୍ ଦ୍ଵାଦ॑ଶା-ଽଽଦି॒ତ୍ୟା ଦ୍ଵାଦ॑ଶାକ୍ଷରା॒ ଜଗ॑ତୀ ପ୍ର॒ଜାପ॑ତିରନୁ॒ଷ୍ଟୁବ୍ ଧା॒ତା ଵ॑ଷଟ୍କା॒ର ଏ॒ତଦ୍ଵୈ ଦେଵି॑କା॒-ସ୍ସର୍ଵା॑ଣି ଚ॒ ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସି॒ ସର୍ଵା᳚ଶ୍ଚ ଦେ॒ଵତା॑ ଵଷଟ୍କା॒ରସ୍ତା ୟ-ଥ୍ସ॒ହ ସର୍ଵା॑ ନି॒ର୍ଵପେ॑ଦୀଶ୍ଵ॒ରା ଏ॑ନ-ମ୍ପ୍ର॒ଦହୋ॒ ଦ୍ଵେ ପ୍ର॑ଥ॒ମେ ନି॒ରୁପ୍ୟ॑ ଧା॒ତୁସ୍ତୃ॒ତୀୟ॒-ନ୍ନିଵ॑ର୍ପେ॒-ତ୍ତଥୋ॑ ଏ॒ଵୋତ୍ତ॑ରେ॒ ନିଵ॑ର୍ପେ॒-ତ୍ତଥୈ॑ନ॒-ନ୍ନ ପ୍ରଦ॑ହ॒ନ୍ତ୍ୟ ଥୋ॒ ୟସ୍ମୈ॒ କାମା॑ୟ ନିରୁ॒ପ୍ୟନ୍ତେ॒ ତମେ॒ଵା-ଽଽଭି॒ରୁପା᳚-ଽଽପ୍ନୋତି ॥ 35 ॥
(ପ॒ଶୁକା॑ମ॒ଶ୍ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସି॒ ଵୈ ଦେଵି॑କା॒ଶ୍ଛନ୍ଦାଗ୍ମ୍॑ସି॒-ଗ୍ରାମଂ॑-କଲ୍ପୟତ୍ୟେ॒ତା ଏ॒ଵ ନି-ରୁ॑ତ୍ତ॒ମନ୍ଧା॒ତାର॑-ଙ୍କରୋତି – ମେ॒ଧା ନ॑ମତ୍ୟେ॒ତା ଏ॒ଵ ନିର୍ଵ॑ପେ – ଦ॒ଷ୍ଟୌ – ଦ॑ହନ୍ତି॒ – ନଵ॑ ଚ) (ଅ. 9)
(ଦେଵି॑କାଃ ପ୍ର॒ଜାକା॑ମୋ ମିଥୁ॒ନୀ ପ॒ଶୁକା॑ମଃ॒ ପ୍ରୈଵ ଗ୍ରାମ॑କାମୋ॒ ଜ୍ୟୋଗା॑ମୟାଵୀ॒ ୟଂ-ୟଁ॒ଜ୍ଞୋ ୟ ଈ॑ଜା॒ନୋ ୟ-ମ୍ମେ॒ଧା ରୁକ୍କା॑ମୋ॒-ଽଷ୍ଟୌ । ଦେଵି॑କା ଭଵନ୍ତି ଦଧତି ରା॒ଷ୍ଟ୍ରକା॑ମାୟ ଭଵତି ଦଧାତି ।)
ଵାସ୍ତୋ᳚ଷ୍ପତେ॒ ପ୍ରତି॑ ଜାନୀ ହ୍ୟ॒ସ୍ମାନ୍-ଥ୍ସ୍ଵା॑ଵେ॒ଶୋ ଅ॑ନମୀ॒ଵୋ ଭ॑ଵାନଃ । ୟ-ତ୍ତ୍ଵେମ॑ହେ॒ ପ୍ରତି॒ତନ୍ନୋ॑ ଜୁଷସ୍ଵ॒ ଶନ୍ନ॑ ଏଧି ଦ୍ଵି॒ପଦେ॒ ଶଞ୍ଚତୁ॑ଷ୍ପଦେ ॥ ଵାସ୍ତୋ᳚ଷ୍ପତେ ଶ॒ଗ୍ମୟା॑ ସ॒ଗ୍ମ୍॒ ସଦା॑ତେ ସକ୍ଷୀ॒ମହି॑ ର॒ଣ୍ଵୟା॑ ଗାତୁ॒ମତ୍ୟା᳚ । ଆଵଃ॒, କ୍ଷେମ॑ ଉ॒ତ ୟୋଗେ॒ ଵର॑ନ୍ନୋ ୟୂ॒ୟ-ମ୍ପା॑ତ ସ୍ଵ॒ସ୍ତିଭି॒-ସ୍ସଦା॑ନଃ ॥ ୟ-ଥ୍ସା॒ୟ-ମ୍ପ୍ରା॑ତରଗ୍ନିହୋ॒ତ୍ର-ଞ୍ଜୁ॒ହୋତ୍ୟା॑ହୁତୀଷ୍ଟ॒କା ଏ॒ଵ ତା ଉପ॑ ଧତ୍ତେ॒ [ତା ଉପ॑ ଧତ୍ତେ, ୟଜ॑ମାନୋ-ଽହୋରା॒ତ୍ରାଣି॒] 36
ୟଜ॑ମାନୋ-ଽହୋରା॒ତ୍ରାଣି॒ ଵା ଏ॒ତସ୍ୟେଷ୍ଟ॑କା॒ ୟ ଆହି॑ତାଗ୍ନି॒ର୍ୟ-ଥ୍ସା॒ୟ-ମ୍ପ୍ରା॑ତର୍ଜୁ॒ହୋତ୍ୟ॑ହୋରା॒ତ୍ରାଣ୍ୟେ॒ଵା ଽଽପ୍ତ୍ଵେଷ୍ଟ॑କାଃ କୃ॒ତ୍ଵୋପ॑ ଧତ୍ତେ॒ ଦଶ॑ ସମା॒ନତ୍ର॑ ଜୁହୋତି॒ ଦଶା᳚କ୍ଷରା ଵି॒ରା-ଡ୍ଵି॒ରାଜ॑ମେ॒ଵା-ଽଽପ୍ତ୍ଵେଷ୍ଟ॑କା-ଙ୍କୃ॒ତ୍ଵୋପ॑ ଧ॒ତ୍ତେ-ଽଥୋ॑ ଵି॒ରାଜ୍ୟେ॒ଵ ୟ॒ଜ୍ଞମା᳚ପ୍ନୋତି॒ ଚିତ୍ୟ॑ଶ୍ଚିତ୍ୟୋ-ଽସ୍ୟ ଭଵତି॒ ତସ୍ମା॒ଦ୍ୟତ୍ର॒ ଦଶୋ॑ଷି॒ତ୍ଵା ପ୍ର॒ୟାତି॒ ତ-ଦ୍ୟ॑ଜ୍ଞଵା॒ସ୍ତ୍ଵଵା᳚ସ୍ତ୍ଵେ॒ଵ ତଦ୍ୟ-ତ୍ତତୋ᳚-ଽର୍ଵା॒ଚୀନଗ୍ମ୍॑ [ତଦ୍ୟ-ତ୍ତତୋ᳚-ଽର୍ଵା॒ଚୀନ᳚ମ୍, ରୁ॒ଦ୍ରଃ ଖଲୁ॒ ଵୈ] 37
ରୁ॒ଦ୍ରଃ ଖଲୁ॒ ଵୈ ଵା᳚ସ୍ତୋଷ୍ପ॒ତିର୍ୟଦହୁ॑ତ୍ଵା ଵାସ୍ତୋଷ୍ପ॒ତୀୟ॑-ମ୍ପ୍ରୟା॒ୟା-ଦ୍ରୁ॒ଦ୍ର ଏ॑ନ-ମ୍ଭୂ॒ତ୍ଵା-ଽଗ୍ନିର॑ନୂ॒ତ୍ଥାୟ॑ ହନ୍ୟାଦ୍ଵାସ୍ତୋଷ୍ପ॒ତୀୟ॑-ଞ୍ଜୁହୋତି ଭାଗ॒ଧେୟେ॑ନୈ॒ଵୈନଗ୍ମ୍॑ ଶମୟତି॒ ନା-ଽଽର୍ତି॒ମାର୍ଚ୍ଛ॑ତି॒ ୟଜ॑ମାନୋ॒ ୟଦ୍ୟୁ॒କ୍ତେ ଜୁ॑ହୁ॒ୟାଦ୍ୟଥା॒ ପ୍ରୟା॑ତେ॒ ଵାସ୍ତା॒ଵାହୁ॑ତି-ଞ୍ଜୁ॒ହୋତି॑ ତା॒ଦୃଗେ॒ଵ ତଦ୍ୟଦୟୁ॑କ୍ତେ ଜୁହୁ॒ୟାଦ୍ୟଥା॒ କ୍ଷେମ॒ ଆହୁ॑ତି-ଞ୍ଜୁ॒ହୋତି॑ ତା॒ଦୃଗେ॒ଵ ତଦହୁ॑ତମସ୍ୟ ଵାସ୍ତୋଷ୍ପ॒ତୀୟଗ୍ଗ୍॑ ସ୍ୟା॒- [ସ୍ୟାତ୍, ଦକ୍ଷି॑ଣୋ] 38
-ଦ୍ଦକ୍ଷି॑ଣୋ ୟୁ॒କ୍ତୋ ଭଵ॑ତି ସ॒ଵ୍ୟୋ-ଽୟୁ॒କ୍ତୋ-ଽଥ॑ ଵାସ୍ତୋଷ୍ପ॒ତୀୟ॑-ଞ୍ଜୁହୋତ୍ୟୁ॒ଭୟ॑ମେ॒ଵା-ଽ କ॒ରପ॑ରିଵର୍ଗମେ॒ଵୈନଗ୍ମ୍॑ ଶମୟତି॒ ୟଦେକ॑ୟା ଜୁହୁ॒ୟାଦ୍ଦ॑ର୍ଵିହୋ॒ମ-ଙ୍କୁ॑ର୍ୟା-ତ୍ପୁରୋ-ଽନୁଵା॒କ୍ୟା॑ ମ॒ନୂଚ୍ୟ॑ ୟା॒ଜ୍ୟ॑ୟା ଜୁହୋତି ସଦେଵ॒ତ୍ଵାୟ॒ ୟଦ୍ଧୁ॒ତ ଆ॑ଦ॒ଦ୍ଧ୍ୟା-ଦ୍ରୁ॒ଦ୍ର-ଙ୍ଗୃ॒ହାନ॒ନ୍ଵାରୋ॑ହୟେ॒-ଦ୍ୟଦ॑ଵ॒କ୍ଷାଣା॒ନ୍ୟସ॑-ମ୍ପ୍ରକ୍ଷାପ୍ୟ ପ୍ରୟା॒ୟାଦ୍ୟଥା॑ ୟଜ୍ଞଵେଶ॒ସଂ-ଵାଁ॒-ଽଽଦହ॑ନଂ-ଵାଁ ତା॒ଦୃଗେ॒ଵ ତଦ॒ୟନ୍ତେ॒ ୟୋନି॑ର୍-ଋ॒ତ୍ଵିୟ॒ ଇତ୍ୟ॒ରଣ୍ୟୋ᳚-ସ୍ସ॒ମାରୋ॑ହୟ- [ଇତ୍ୟ॒ରଣ୍ୟୋ᳚-ସ୍ସ॒ମାରୋ॑ହୟତି, ଏ॒ଷ ଵା] 39
-ତ୍ୟେ॒ଷ ଵା ଅ॒ଗ୍ନେର୍ୟୋନି॒-ସ୍ସ୍ଵ ଏ॒ଵୈନଂ॒-ୟୋଁନୌ॑ ସ॒ମାରୋ॑ହୟ॒ତ୍ୟଥୋ॒ ଖଲ୍ଵା॑ହୁ॒ର୍ୟଦ॒ରଣ୍ୟୋ᳚-ସ୍ସ॒ମାରୂ॑ଢୋ॒ ନଶ୍ୟେ॒ଦୁଦ॑ସ୍ୟା॒ଗ୍ନି-ସ୍ସୀ॑ଦେ-ତ୍ପୁନରା॒ଧେୟ॑-ସ୍ସ୍ୟା॒ଦିତି॒ ୟା ତେ॑ ଅଗ୍ନେ ୟ॒ଜ୍ଞିୟା॑ ତ॒ନୂସ୍ତୟେହ୍ୟା ରୋ॒ହେତ୍ୟା॒ତ୍ମନ୍-ଥ୍ସ॒ମାରୋ॑ହୟତେ॒ ୟଜ॑ମାନୋ॒ ଵା ଅ॒ଗ୍ନେର୍ୟୋନି॒-ସ୍ସ୍ଵାୟା॑ମେ॒ଵୈନଂ॒-ୟୋଁନ୍ୟାଗ୍ମ୍॑ ସ॒ମାରୋ॑ହୟତେ ॥ 40 ॥
(ଧ॒ତ୍ତେ॒-ଽର୍ଵା॒ଚୀନଗ୍ଗ୍॑ -ସ୍ୟା-ଥ୍ସ॒ମାରୋ॑ହୟତି॒ -ପଞ୍ଚ॑ଚତ୍ଵାରିଗ୍ମ୍ଶଚ୍ଚ) (ଅ. 10)
ତ୍ଵମ॑ଗ୍ନେ ବୃ॒ହଦ୍ଵୟୋ॒ ଦଧା॑ସି ଦେଵ ଦା॒ଶୁଷେ᳚ । କ॒ଵିର୍ଗୃ॒ହପ॑ତି॒ର୍ୟୁଵା᳚ ॥ ହ॒ଵ୍ୟ॒ଵାଡ॒ଗ୍ନିର॒ଜରଃ॑ ପି॒ତା ନୋ॑ ଵି॒ଭୁର୍ଵି॒ଭାଵା॑ ସୁ॒ଦୃଶୀ॑କୋ ଅ॒ସ୍ମେ । ସୁ॒ଗା॒ର୍॒ହ॒ପ॒ତ୍ୟା-ସ୍ସମିଷୋ॑ ଦିଦୀହ୍ୟସ୍ମ॒ଦ୍ରିୟ॒ଖ୍ସ-ମ୍ମି॑ମୀହି॒ ଶ୍ରଵାଗ୍ମ୍॑ସି ॥ ତ୍ଵ-ଞ୍ଚ॑ ସୋମ ନୋ॒ ଵଶୋ॑ ଜୀ॒ଵାତୁ॒-ନ୍ନ ମ॑ରାମହେ । ପ୍ରି॒ୟସ୍ତୋ᳚ତ୍ରୋ॒ ଵନ॒ସ୍ପତିଃ॑ ॥ ବ୍ର॒ହ୍ମା ଦେ॒ଵାନା᳚-ମ୍ପଦ॒ଵୀଃ କ॑ଵୀ॒ନାମୃଷି॒ର୍ଵିପ୍ରା॑ଣା-ମ୍ମହି॒ଷୋ ମୃ॒ଗାଣା᳚ମ୍ । ଶ୍ୟେ॒ନୋ ଗୃଦ୍ଧ୍ରା॑ଣା॒ଗ୍॒ ସ୍ଵଧି॑ତି॒ ର୍ଵନା॑ନା॒ଗ୍ମ୍॒ ସୋମଃ॑ [ସୋମଃ॑, ପ॒ଵିତ୍ର॒ମତ୍ୟେ॑ତି॒] 41
ପ॒ଵିତ୍ର॒ମତ୍ୟେ॑ତି॒ ରେଭନ୍ନ୍॑ ॥ ଆ ଵି॒ଶ୍ଵଦେ॑ଵ॒ଗ୍ମ୍॒ ସତ୍ପ॑ତିଗ୍ମ୍ ସୂ॒କ୍ତୈର॒ଦ୍ୟା ଵୃ॑ଣୀମହେ । ସ॒ତ୍ୟସ॑ଵଗ୍ମ୍ ସଵି॒ତାର᳚ମ୍ ॥ ଆସ॒ତ୍ୟେନ॒ ରଜ॑ସା॒ ଵର୍ତ॑ମାନୋ ନିଵେ॒ଶୟ॑ନ୍ନ॒ମୃତ॒-ମ୍ମର୍ତ୍ୟ॑ଞ୍ଚ । ହି॒ର॒ଣ୍ୟୟେ॑ନ ସଵି॒ତା ରଥେ॒ନା-ଽଽ ଦେ॒ଵୋୟା॑ତି॒ ଭୁଵ॑ନା ଵି॒ପଶ୍ୟନ୍ନ୍॑ ॥ ୟଥା॑ ନୋ॒ ଅଦି॑ତିଃ॒ କର॒-ତ୍ପଶ୍ଵେ॒ ନୃଭ୍ୟୋ॒ ୟଥା॒ ଗଵେ᳚ । ୟଥା॑ ତୋ॒କାୟ॑ ରୁ॒ଦ୍ରିୟ᳚ମ୍ ॥ ମା ନ॑ସ୍ତୋ॒କେ ତନ॑ୟେ॒ ମା ନ॒ ଆୟୁ॑ଷି॒ ମା ନୋ॒ ଗୋଷୁ॒ ମା [ ] 42
ନୋ॒ ଅଶ୍ଵେ॑ଷୁ ରୀରିଷଃ । ଵୀ॒ରା-ନ୍ମାନୋ॑ ରୁଦ୍ର ଭାମି॒ତୋ ଵ॑ଧୀର୍ହ॒ଵିଷ୍ମ॑ନ୍ତୋ॒ ନମ॑ସା ଵିଧେମ ତେ ॥ ଉ॒ଦ॒ପ୍ରୁତୋ॒ ନ ଵୟୋ॒ ରକ୍ଷ॑ମାଣା॒ ଵାଵ॑ଦତୋ ଅ॒ଭ୍ରିୟ॑ସ୍ୟେଵ॒ ଘୋଷାଃ᳚ । ଗି॒ରି॒ଭ୍ରଜୋ॒ ନୋର୍ମୟୋ॒ ମଦ॑ନ୍ତୋ॒ ବୃହ॒ସ୍ପତି॑ମ॒ଭ୍ୟ॑ର୍କା ଅ॑ନାଵନ୍ନ୍ ॥ ହ॒ଗ୍ମ୍॒ସୈରି॑ଵ॒ ସଖି॑ଭି॒ର୍ଵାଵ॑ଦଦ୍ଭିରଶ୍ମ॒ନ୍- ମୟା॑ନି॒ ନହ॑ନା॒ ଵ୍ୟସ୍ୟନ୍ନ୍॑ । ବୃହ॒ସ୍ପତି॑ରଭି॒କନି॑କ୍ରଦ॒ଦ୍ଗା ଉ॒ତ ପ୍ରାସ୍ତୌ॒ଦୁଚ୍ଚ॑ ଵି॒ଦ୍ଵାଗ୍ମ୍ ଅ॑ଗାୟତ୍ ॥ ଏନ୍ଦ୍ର॑ ସାନ॒ସିଗ୍ମ୍ ର॒ୟିଗ୍ମ୍ [ର॒ୟିମ୍, ସ॒ଜିତ୍ଵା॑ନଗ୍ମ୍ ସଦା॒ସହ᳚ମ୍ ।] 43
ସ॒ଜିତ୍ଵା॑ନଗ୍ମ୍ ସଦା॒ସହ᳚ମ୍ । ଵର୍ଷି॑ଷ୍ଠମୂ॒ତୟେ॑ ଭର ॥ ପ୍ର ସ॑ସାହିଷେ ପୁରୁହୂତ॒ ଶତ୍ରୂ॒ନ୍ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ॑ସ୍ତେ॒ ଶୁଷ୍ମ॑ ଇ॒ହ ରା॒ତିର॑ସ୍ତୁ । ଇନ୍ଦ୍ରା-ଽଽ ଭ॑ର॒ ଦକ୍ଷି॑ଣେନା॒ ଵସୂ॑ନି॒ ପତି॒-ସ୍ସିନ୍ଧୂ॑ନାମସି ରେ॒ଵତୀ॑ନାମ୍ ॥ ତ୍ଵଗ୍ମ୍ ସୁ॒ତସ୍ୟ॑ ପୀ॒ତୟେ॑ ସ॒ଦ୍ୟୋ ଵୃ॒ଦ୍ଧୋ ଅ॑ଜାୟଥାଃ । ଇନ୍ଦ୍ର॒ ଜ୍ୟୈଷ୍ଠ୍ୟା॑ୟ ସୁକ୍ରତୋ ॥ ଭୁଵ॒ସ୍ତ୍ଵମି॑ନ୍ଦ୍ର॒ ବ୍ରହ୍ମ॑ଣା ମ॒ହା-ନ୍ଭୁଵୋ॒ ଵିଶ୍ଵେ॑ଷୁ॒ ସଵ॑ନେଷୁ ୟ॒ଜ୍ଞିୟଃ॑ । ଭୁଵୋ॒ ନୄଗ୍ଶ୍ଚ୍ୟୌ॒ତ୍ନୋ ଵିଶ୍ଵ॑ସ୍ମି॒-ନ୍ଭରେ॒ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ॑ଶ୍ଚ॒ ମନ୍ତ୍ରୋ॑ [ମନ୍ତ୍ରଃ॑, ଵି॒ଶ୍ଵ॒ଚ॒ର୍ଷ॒ଣେ॒ ।] 44
ଵିଶ୍ଵଚର୍ଷଣେ ॥ ମି॒ତ୍ରସ୍ୟ॑ ଚର୍ଷଣୀ॒ଧୃତ॒-ଶ୍ଶ୍ରଵୋ॑ ଦେ॒ଵସ୍ୟ॑ ସାନ॒ସିମ୍ ।
ସ॒ତ୍ୟ-ଞ୍ଚି॒ତ୍ର ଶ୍ର॑ଵସ୍ତମମ୍ ॥ ମି॒ତ୍ରୋ ଜନାନ୍॑ ୟାତୟତି ପ୍ରଜା॒ନ-ନ୍ମି॒ତ୍ରୋ ଦା॑ଧାର ପୃଥି॒ଵୀମୁ॒ତ ଦ୍ୟାମ୍ । ମି॒ତ୍ରଃ କୃ॒ଷ୍ଟୀରନି॑ମିଷା॒-ଽଭି ଚ॑ଷ୍ଟେ ସ॒ତ୍ୟାୟ॑ ହ॒ଵ୍ୟ-ଙ୍ଘୃ॒ତଵ॑-ଦ୍ଵିଧେମ ॥ ପ୍ରସମି॑ତ୍ର॒ ମର୍ତୋ॑ ଅସ୍ତୁ॒ ପ୍ରୟ॑ସ୍ଵା॒ନ୍॒. ୟସ୍ତ॑ ଆଦିତ୍ୟ॒ ଶିକ୍ଷ॑ତି ଵ୍ର॒ତେନ॑ । ନ ହ॑ନ୍ୟତେ॒ ନ ଜୀ॑ୟତେ॒ ତ୍ଵୋତୋ॒ ନୈନ॒ମଗ୍ମ୍ହୋ॑ ଅଶ୍ଞୋ॒ତ୍ୟନ୍ତି॑ତୋ॒ ନ ଦୂ॒ରାତ୍ ॥ ୟ- [ୟତ୍, ଚି॒ଦ୍ଧି ତେ॒ ଵିଶୋ॑] 45
-ଚ୍ଚି॒ଦ୍ଧି ତେ॒ ଵିଶୋ॑ ୟଥା॒ ପ୍ରଦେ॑ଵ ଵରୁଣ ଵ୍ର॒ତମ୍ । ମି॒ନୀ॒ମସି॒ ଦ୍ୟଵି॑ଦ୍ୟଵି ॥ ୟ-ତ୍କିଞ୍ଚେ॒ଦଂ-ଵଁ॑ରୁଣ॒ ଦୈଵ୍ୟେ॒ ଜନେ॑-ଽଭିଦ୍ରୋ॒ହ-ମ୍ମ॑ନୁ॒ଷ୍ୟା᳚ଶ୍ଚରା॑ମସି । ଅଚି॑ତ୍ତୀ॒ୟ-ତ୍ତଵ॒ ଧର୍ମା॑ ୟୁୟୋପି॒ମମା ନ॒ସ୍ତସ୍ମା॒ ଦେନ॑ସୋ ଦେଵ ରୀରିଷଃ ॥ କି॒ତ॒ଵାସୋ॒ ୟଦ୍ରି॑ ରି॒ପୁର୍ନ ଦୀ॒ଵି ୟଦ୍ଵା॑ ଘା ସ॒ତ୍ୟ ମୁ॒ତୟନ୍ନ ଵି॒ଦ୍ମ । ସର୍ଵା॒ ତା ଵିଷ୍ୟ॑ ଶିଥି॒ରେ ଵ॑ ଦେ॒ଵାଥା॑ ତେ ସ୍ୟାମ ଵରୁଣ ପ୍ରି॒ୟାସଃ॑ ॥ 46 ॥
(ସୋମୋ॒-ଗୋଷୁ॒ ମା- ର॒ୟିଂ – ମନ୍ତ୍ରୋ॒ -ୟ-ଚ୍ଛି॑ଥି॒ରା-ସ॒ପ୍ତ ଚ॑ ) (ଅ. 11)
(ଵି ଵା ଏ॒ତସ୍ୟା – ଽଽଵା॑ୟୋ – ଇ॒ମେ ଵୈ – ଚି॒ତ୍ତଞ୍ଚା॒ – ଽଗ୍ନିର୍ଭୂ॒ତାନାଂ᳚ – ଦେ॒ଵା ଵା ଅ॑ଭ୍ୟାତା॒ନା – ନୃ॑ତା॒ଷାଡ୍ – ରା॒ଷ୍ଟ୍ରକା॑ମାୟ॒ – ଦେଵି॑କା॒ – ଵାସ୍ତୋ᳚ଷ୍ପତେ॒ – ତ୍ଵମ॑ଗ୍ନେ ବୃ॒ହ – ଦେକା॑ଦଶ )
(ଵି ଵା ଏ॒ତସ୍ୟେ – ତ୍ୟା॑ହ – ମୃ॒ତ୍ୟୁର୍ଗ॑ନ୍ଧ॒ର୍ଵୋ – ଽଵ॑ ରୁନ୍ଧେ ମଦ୍ଧ୍ୟ॒ତ – ସ୍ତ୍ଵମ॑ଗ୍ନେ ବୃ॒ହଥ୍ – ଷଟ୍ଚ॑ତ୍ଵାରିଗ୍ମ୍ଶତ୍)
(ଵି ଵା ଏ॒ତସ୍ୟ॑, ପ୍ରି॒ୟାସଃ॑ )
॥ ହରିଃ॑ ଓମ୍ ॥
॥ କୃଷ୍ଣ ୟଜୁର୍ଵେଦୀୟ ତୈତ୍ତିରୀୟ ସଂହିତାୟା-ନ୍ତୃତୀୟକାଣ୍ଡେ ଚତୁର୍ଥଃ ପ୍ରଶ୍ନ-ସ୍ସମାପ୍ତଃ ॥