କୃଷ୍ଣ ୟଜୁର୍ଵେଦୀୟ ତୈତ୍ତିରୀୟ ସଂହିତାୟା-ଞ୍ଚତୁର୍ଥକାଣ୍ଡେ ତୃତୀୟଃ ପ୍ରଶ୍ନଃ – ଚିତିଵର୍ଣନଂ
ଓ-ନ୍ନମଃ ପରମାତ୍ମନେ, ଶ୍ରୀ ମହାଗଣପତୟେ ନମଃ,
ଶ୍ରୀ ଗୁରୁଭ୍ୟୋ ନମଃ । ହ॒ରିଃ॒ ଓମ୍ ॥
ଅ॒ପା-ନ୍ତ୍ଵେମ᳚ନ୍-ଥ୍ସାଦୟାମ୍ୟ॒ପା-ନ୍ତ୍ଵୋଦ୍ମ᳚ନ୍-ଥ୍ସାଦୟାମ୍ୟ॒ପା-ନ୍ତ୍ଵା॒ ଭସ୍ମ᳚ନ୍-ଥ୍ସାଦୟାମ୍ୟ॒ପା-ନ୍ତ୍ଵା॒ ଜ୍ୟୋତି॑ଷି ସାଦୟାମ୍ୟ॒ପା-ନ୍ତ୍ଵା-ଽୟ॑ନେ ସାଦୟାମ୍ୟର୍ଣ॒ଵେ ସଦ॑ନେ ସୀଦ ସମୁ॒ଦ୍ରେ ସଦ॑ନେ ସୀଦ ସଲି॒ଲେ ସଦ॑ନେ ସୀଦା॒ପା-ଙ୍କ୍ଷୟେ॑ ସୀଦା॒ପାଗ୍ମ୍ ସଧି॑ଷି ସୀଦା॒ପା-ନ୍ତ୍ଵା॒ ସଦ॑ନେ ସାଦୟାମ୍ୟ॒ପା-ନ୍ତ୍ଵା॑ ସ॒ଧସ୍ଥେ॑ ସାଦୟାମ୍ୟ॒ପା-ନ୍ତ୍ଵା॒ ପୁରୀ॑ଷେ ସାଦୟାମ୍ୟ॒ପା-ନ୍ତ୍ଵା॒ ୟୋନୌ॑ ସାଦୟାମ୍ୟ॒ପା-ନ୍ତ୍ଵା॒ ପାଥ॑ସି ସାଦୟାମି ଗାୟ॒ତ୍ରୀ ଛନ୍ଦ॑-ସ୍ତ୍ରି॒ଷ୍ଟୁ-ପ୍ଛନ୍ଦୋ॒ ଜଗ॑ତୀ॒ ଛନ୍ଦୋ॑-ଽନୁ॒ଷ୍ଟୁ-ପ୍ଛନ୍ଦଃ॑ ପ॒ଙ୍କ୍ତିଶ୍ଛନ୍ଦଃ॑ ॥ 1 ॥
(ୟୋନୌ॒ – ପଞ୍ଚ॑ଦଶ ଚ) (ଅ. 1)
ଅ॒ୟ-ମ୍ପୁ॒ରୋ ଭୁଵ॒ସ୍ତସ୍ୟ॑ ପ୍ରା॒ଣୋ ଭୌ॑ଵାୟ॒ନୋ ଵ॑ସ॒ନ୍ତଃ ପ୍ରା॑ଣାୟ॒ନୋ ଗା॑ୟ॒ତ୍ରୀ ଵା॑ସ॒ନ୍ତୀ ଗା॑ୟତ୍ରି॒ୟୈ ଗା॑ୟ॒ତ୍ର-ଙ୍ଗା॑ୟ॒ତ୍ରାଦୁ॑ପା॒ଗ୍ମ୍॒ ଶୁରୁ॑ପା॒ଗ୍ମ୍॒ ଶୋସ୍ତ୍ରି॒ଵୃ-ତ୍ତ୍ରି॒ଵୃତୋ॑ ରଥନ୍ତ॒ରଗ୍ମ୍ ର॑ଥନ୍ତ॒ରା-ଦ୍ଵସି॑ଷ୍ଠ॒ ଋଷିଃ॑ ପ୍ର॒ଜାପ॑ତି ଗୃହୀତୟା॒ ତ୍ଵୟା᳚ ପ୍ରା॒ଣ-ଙ୍ଗୃ॑ହ୍ଣାମି ପ୍ର॒ଜାଭ୍ୟୋ॒-ଽୟ-ନ୍ଦ॑କ୍ଷି॒ଣା ଵି॒ଶ୍ଵକ॑ର୍ମା॒ ତସ୍ୟ॒ ମନୋ॑ ଵୈଶ୍ଵକର୍ମ॒ଣ-ଙ୍ଗ୍ରୀ॒ଷ୍ମୋ ମା॑ନ॒ସସ୍ତ୍ରି॒ଷ୍ଟୁଗ୍ଗ୍ରୈ॒ଷ୍ମୀ ତ୍ରି॒ଷ୍ଟୁଭ॑ ଐ॒ଡମୈ॒ଡା-ଦ॑ନ୍ତର୍ୟା॒ମୋ᳚ ଽନ୍ତର୍ୟା॒ମା-ତ୍ପ॑ଞ୍ଚଦ॒ଶଃ ପ॑ଞ୍ଚଦ॒ଶା-ଦ୍ବୃ॒ହ-ଦ୍ବୃ॑ହ॒ତୋ ଭ॒ରଦ୍ଵା॑ଜ॒ ଋଷିଃ॑ ପ୍ର॒ଜାପ॑ତି ଗୃହୀତୟା॒ ତ୍ଵୟା॒ ମନୋ॑ [ତ୍ଵୟା॒ ମନଃ॑, ଗୃ॒ହ୍ଣା॒ମି॒ ପ୍ର॒ଜାଭ୍ୟୋ॒-ଽୟ-] 2
ଗୃହ୍ଣାମି ପ୍ର॒ଜାଭ୍ୟୋ॒-ଽୟ-ମ୍ପ॒ଶ୍ଚା-ଦ୍ଵି॒ଶ୍ଵଵ୍ୟ॑ଚା॒ସ୍ତସ୍ୟ॒ ଚକ୍ଷୁ॑ର୍ଵୈଶ୍ଵଵ୍ୟଚ॒ସଂ-ଵଁ॒ର୍॒ଷାଣି॑ ଚାକ୍ଷୁ॒ଷାଣି॒ ଜଗ॑ତୀ ଵା॒ର୍॒ଷୀ ଜଗ॑ତ୍ୟା॒ ଋକ୍ଷ॑ମ॒ମୃକ୍ଷ॑ମାଚ୍ଛୁ॒କ୍ର-ଶ୍ଶୁ॒କ୍ରା-ଥ୍ସ॑ପ୍ତଦ॒ଶ-ସ୍ସ॑ପ୍ତଦ॒ଶା-ଦ୍ଵୈ॑ରୂ॒ପଂ-ଵୈଁ॑ରୂ॒ପା-ଦ୍ଵି॒ଶ୍ଵାମି॑ତ୍ର॒ ଋଷିଃ॑ ପ୍ର॒ଜାପ॑ତି ଗୃହୀତୟା॒ ତ୍ଵୟା॒ ଚକ୍ଷୁ॑ର୍ଗୃହ୍ଣାମି ପ୍ର॒ଜାଭ୍ୟ॑ ଇ॒ଦମୁ॑ତ୍ତ॒ରା-ଥ୍ସୁଵ॒ସ୍ତସ୍ୟ॒ ଶ୍ରୋତ୍ରଗ୍ମ୍॑ ସୌ॒ଵଗ୍ମ୍ ଶ॒ରଚ୍ଛ୍ରୌ॒ତ୍ର୍ୟ॑ନୁ॒ଷ୍ଟୁପ୍-ଛା॑ର॒ଦ୍ୟ॑ନୁ॒ଷ୍ଟୁଭ॑-ସ୍ସ୍ଵା॒ରଗ୍ଗ୍ ସ୍ଵା॒ରାନ୍ମ॒ନ୍ଥୀ ମ॒ନ୍ଥିନ॑ ଏକଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶ ଏ॑କଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶା-ଦ୍ଵୈ॑ରା॒ଜଂ-ଵୈଁ॑ରା॒ଜାଜ୍ଜ॒ମଦ॑ଗ୍ନି॒ର୍॒ ଋଷିଃ॑ ପ୍ର॒ଜାପ॑ତି ଗୃହୀତୟା॒ [ଗୃହୀତୟା, ତ୍ଵୟା॒] 3
ତ୍ଵୟା॒ ଶ୍ରୋତ୍ର॑-ଙ୍ଗୃହ୍ଣାମି ପ୍ର॒ଜାଭ୍ୟ॑ ଇ॒ୟମୁ॒ପରି॑ ମ॒ତିସ୍ତସ୍ୟୈ॒ ଵାମ୍ମା॒ତୀ ହେ॑ମ॒ନ୍ତୋ ଵା᳚ଚ୍ୟାୟ॒ନଃ ପ॒ଙ୍କ୍ତିର୍ହୈ॑ମ॒ନ୍ତୀ ପ॒କ୍ତ୍ୟୈ-ନ୍ନି॒ଧନ॑ଵନ୍ନି॒ଧନ॑ଵତ ଆଗ୍ରୟ॒ଣ ଆ᳚ଗ୍ରୟ॒ଣା-ତ୍ତ୍ରି॑ଣଵତ୍ରୟସ୍ତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶୌ ତ୍ରି॑ଣଵତ୍ରୟସ୍ତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶାଭ୍ୟାଗ୍ମ୍॑ ଶାକ୍ଵରରୈଵ॒ତେ ଶା᳚କ୍ଵରରୈଵ॒ତାଭ୍ୟାଂ᳚-ଵିଁ॒ଶ୍ଵକ॒ର୍ମର୍ଷିଃ॑ ପ୍ର॒ଜାପ॑ତି ଗୃହୀତୟା॒ ତ୍ଵୟା॒ ଵାଚ॑-ଙ୍ଗୃହ୍ଣାମି ପ୍ର॒ଜାଭ୍ୟଃ॑ ॥ 4 ॥
(ତ୍ଵୟା॒ ମନୋ॑-ଜ॒ମଦ॑ଗ୍ନି॒ର୍॒ଋଷିଃ॑ ପ୍ର॒ଜାପ॑ତିଗୃହୀତୟା-ତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶଚ୍ଚ॑) (ଅ. 2)
ପ୍ରାଚୀ॑ ଦି॒ଶାଂ-ଵଁ॑ସ॒ନ୍ତ ଋ॑ତୂ॒ନାମ॒ଗ୍ନିର୍ଦେ॒ଵତା॒ ବ୍ରହ୍ମ॒ ଦ୍ରଵି॑ଣ-ନ୍ତ୍ରି॒ଵୃ-ଥ୍ସ୍ତୋମ॒-ସ୍ସ ଉ॑ ପଞ୍ଚଦ॒ଶଵ॑ର୍ତନି॒-ସ୍ତ୍ର୍ୟଵି॒ର୍ଵୟଃ॑ କୃ॒ତମୟା॑ନା-ମ୍ପୁରୋଵା॒ତୋ ଵାତ॒-ସ୍ସାନ॑ଗ॒ ଋଷି॑ର୍ଦକ୍ଷି॒ଣା ଦି॒ଶା-ଙ୍ଗ୍ରୀ॒ଷ୍ମ ଋ॑ତୂ॒ନାମିନ୍ଦ୍ରୋ॑ ଦେ॒ଵତା᳚ କ୍ଷ॒ତ୍ର-ନ୍ଦ୍ରଵି॑ଣ-ମ୍ପଞ୍ଚଦ॒ଶ-ସ୍ସ୍ତୋମ॒-ସ୍ସ ଉ॑ ସପ୍ତଦ॒ଶ ଵ॑ର୍ତନି-ର୍ଦି॑ତ୍ୟ॒ଵାଡ୍-ଵୟ॒ସ୍ତ୍ରେତା-ଽୟା॑ନା-ନ୍ଦକ୍ଷିଣାଦ୍ଵା॒ତୋ ଵାତ॑-ସ୍ସନା॒ତନ॒ ଋଷିଃ॑ ପ୍ର॒ତୀଚୀ॑ ଦି॒ଶାଂ-ଵଁ॒ର୍॒ଷା ଋ॑ତୂ॒ନାଂ-ଵିଁଶ୍ଵେ॑ ଦେ॒ଵା ଦେ॒ଵତା॒ ଵି- [ଦେ॒ଵତା॒ ଵିଟ୍, ଦ୍ରଵି॑ଣଗ୍ମ୍] 5
-ଡ୍ଦ୍ରଵି॑ଣଗ୍ମ୍ ସପ୍ତଦ॒ଶ ସ୍ତୋମ॒-ସ୍ସ ଉ॑ ଵେକଵି॒ଗ୍ମ୍॒ ଶଵ॑ର୍ତନି-ସ୍ତ୍ରିଵ॒ଥ୍ସୋ ଵୟୋ᳚ ଦ୍ଵାପ॒ରୋ-ଽୟା॑ନା-ମ୍ପଶ୍ଚାଦ୍ଵା॒ତୋ ଵାତୋ॑-ଽହ॒ଭୂନ॒ ଋଷି॒ରୁଦୀ॑ଚୀ ଦି॒ଶାଗ୍ମ୍ ଶ॒ରଦ୍-ଋ॑ତୂ॒ନା-ମ୍ମି॒ତ୍ରାଵରୁ॑ଣୌ ଦେ॒ଵତା॑ ପୁ॒ଷ୍ଟ-ନ୍ଦ୍ରଵି॑ଣମେକଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶ-ସ୍ସ୍ତୋମ॒-ସ୍ସ ଉ॑ ତ୍ରିଣ॒ଵଵ॑ର୍ତନି-ସ୍ତୁର୍ୟ॒ଵା-ଡ୍ଵୟ॑ ଆସ୍କ॒ନ୍ଦୋ ଽୟା॑ନାମୁତ୍ତରା-ଦ୍ଵା॒ତୋ ଵାତଃ॑ ପ୍ର॒ତ୍ନ ଋଷି॑ରୂ॒ର୍ଧ୍ଵା ଦି॒ଶାଗ୍ମ୍ ହେ॑ମନ୍ତଶିଶି॒ରାଵୃ॑ତୂ॒ନା-ମ୍ବୃହ॒ସ୍ପତି॑ର୍ଦେ॒ଵତା॒ ଵର୍ଚୋ॒ ଦ୍ରଵି॑ଣ-ନ୍ତ୍ରିଣ॒ଵ ସ୍ତୋମ॒-ସ୍ସ ଉ॑ ତ୍ରୟସ୍ତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶଵ॑ର୍ତନିଃ ପଷ୍ଠ॒ଵାଦ୍ଵୟୋ॑ ଽଭି॒ଭୂରୟା॑ନାଂ-ଵିଁଷ୍ଵଗ୍ଵା॒ତୋ ଵାତ॑-ସ୍ସୁପ॒ର୍ଣ ଋଷିଃ॑ ପି॒ତରଃ॑ ପିତାମ॒ହାଃ ପରେ-ଽଵ॑ରେ॒ ତେ ନଃ॑ ପାନ୍ତୁ॒ ତେ ନୋ॑-ଽଵନ୍ତ୍ଵ॒ସ୍ମି-ନ୍ବ୍ରହ୍ମ॑ନ୍ନ॒ସ୍ମିନ୍ କ୍ଷ॒ତ୍ରେ᳚-ଽସ୍ୟା-ମା॒ଶିଷ୍ୟ॒ସ୍ୟା-ମ୍ପୁ॑ରୋ॒ଧାୟା॑ମ॒ସ୍ମିନ୍ କର୍ମ॑ନ୍ନ॒ସ୍ୟା-ନ୍ଦେ॒ଵହୂ᳚ତ୍ୟାମ୍ ॥ 6 ॥
(ଵିଟ୍ – ପ॑ଷ୍ଠ॒ଵା-ଦ୍ଵୟୋ॒ – ଽଷ୍ଟାଵିଗ୍ମ୍॑ଶତିଶ୍ଚ) (ଅ. 3)
ଧ୍ରୁ॒ଵକ୍ଷି॑ତି -ର୍ଧ୍ରୁ॒ଵୟୋ॑ନି-ର୍ଧ୍ରୁ॒ଵା-ଽସି॑ ଧ୍ରୁ॒ଵାଂ-ୟୋଁନି॒ମା ସୀ॑ଦ ସା॒ଦ୍ଧ୍ୟା । ଉଖ୍ୟ॑ସ୍ୟ କେ॒ତୁ-ମ୍ପ୍ର॑ଥ॒ମ-ମ୍ପୁ॒ରସ୍ତା॑ଦ॒ଶ୍ଵିନା᳚-ଽଦ୍ଧ୍ଵ॒ର୍ୟୂ ସା॑ଦୟତାମି॒ହ ତ୍ଵା᳚ ॥ ସ୍ଵେ ଦକ୍ଷେ॒ ଦକ୍ଷ॑ପିତେ॒ହ ସୀ॑ଦ ଦେଵ॒ତ୍ରା ପୃ॑ଥି॒ଵୀ ବୃ॑ହ॒ତୀ ରରା॑ଣା । ସ୍ଵା॒ସ॒ସ୍ଥା ତ॒ନୁଵା॒ ସଂ-ଵିଁ॑ଶସ୍ଵ ପି॒ତେଵୈ॑ଧି ସୂ॒ନଵ॒ ଆ ସୁ॒ଶେଵା॒-ଽଶ୍ଵିନା᳚ଦ୍ଧ୍ଵ॒ର୍ୟୂ ସା॑ଦୟତାମି॒ହ ତ୍ଵା᳚ ॥ କୁ॒ଲା॒ୟିନୀ॒ ଵସୁ॑ମତୀ ଵୟୋ॒ଧା ର॒ୟି-ନ୍ନୋ॑ ଵର୍ଧ ବହୁ॒ଲଗ୍ମ୍ ସୁ॒ଵୀର᳚ମ୍ । 7
ଅପାମ॑ତି-ନ୍ଦୁର୍ମ॒ତି-ମ୍ବାଧ॑ମାନା ରା॒ୟସ୍ପୋଷେ॑ ୟ॒ଜ୍ଞପ॑ତିମା॒ଭଜ॑ନ୍ତୀ॒ ସୁଵ॑ର୍ଧେହି॒ ୟଜ॑ମାନାୟ॒ ପୋଷ॑ମ॒ଶ୍ଵିନା᳚-ଽଦ୍ଧ୍ଵ॒ର୍ୟୂ ସା॑ଦୟତାମି॒ହ ତ୍ଵା᳚ ॥ ଅ॒ଗ୍ନେଃ ପୁରୀ॑ଷମସି ଦେଵ॒ୟାନୀ॒ ତା-ନ୍ତ୍ଵା॒ ଵିଶ୍ଵେ॑ ଅ॒ଭି ଗୃ॑ଣନ୍ତୁ ଦେ॒ଵାଃ । ସ୍ତୋମ॑ପୃଷ୍ଠା ଘୃ॒ତଵ॑ତୀ॒ହ ସୀ॑ଦ ପ୍ର॒ଜାଵ॑ଦ॒ସ୍ମେ ଦ୍ରଵି॒ଣା ଽଽୟ॑ଜସ୍ଵା॒ଶ୍ଵିନା᳚ ଽଦ୍ଧ୍ଵ॒ର୍ୟୂ ସା॑ଦୟତାମି॒ହ ତ୍ଵା᳚ ॥ ଦି॒ଵୋ ମୂ॒ର୍ଧା-ଽସି॑ ପୃଥି॒ଵ୍ୟା ନାଭି॑ର୍ଵି॒ଷ୍ଟମ୍ଭ॑ନୀ ଦି॒ଶାମଧି॑ପତ୍ନୀ॒ ଭୁଵ॑ନାନାମ୍ । 8
ଊ॒ର୍ମିର୍ଦ୍ର॒ଫ୍ସୋ ଅ॒ପାମ॑ସି ଵି॒ଶ୍ଵକ॑ର୍ମା ତ॒ ଋଷି॑ର॒ଶ୍ଵିନା᳚-ଽଦ୍ଧ୍ଵ॒ର୍ୟୂ ସା॑ଦୟତାମି॒ହ ତ୍ଵା᳚ ॥ ସ॒ଜୂର୍-ଋ॒ତୁଭି॑-ସ୍ସ॒ଜୂର୍ଵି॒ଧାଭି॑-ସ୍ସ॒ଜୂର୍ଵସୁ॑ଭି-ସ୍ସ॒ଜୂ ରୁ॒ଦ୍ରୈ-ସ୍ସ॒ଜୂରା॑ଦି॒ତ୍ୟୈ-ସ୍ସ॒ଜୂର୍ଵିଶ୍ଵୈ᳚ର୍ଦେ॒ଵୈ-ସ୍ସ॒ଜୂର୍ଦେ॒ଵୈ-ସ୍ସ॒ଜୂର୍ଦେ॒ଵୈର୍ଵ॑ୟୋ-ନା॒ଧୈର॒ଗ୍ନୟେ᳚ ତ୍ଵା ଵୈଶ୍ଵାନ॒ରାୟା॒ଶ୍ଵିନା᳚-ଽଦ୍ଧ୍ଵ॒ର୍ୟୂ ସା॑ଦୟତାମି॒ହ ତ୍ଵା᳚ ॥ ପ୍ରା॒ଣ-ମ୍ମେ॑ ପାହ୍ୟପା॒ନ-ମ୍ମେ॑ ପାହି ଵ୍ୟା॒ନ-ମ୍ମେ॑ ପାହି॒ ଚକ୍ଷୁ॑ର୍ମ ଉ॒ର୍ଵ୍ୟା ଵି ଭା॑ହି॒ ଶ୍ରୋତ୍ର॑-ମ୍ମେ ଶ୍ଲୋକୟା॒ପ-ସ୍ପି॒ନ୍ଵୌଷ॑ଧୀର୍ଜିନ୍ଵ ଦ୍ଵି॒ପା-ତ୍ପା॑ହି॒ ଚତୁ॑ଷ୍ପାଦଵ ଦି॒ଵୋ ଵୃଷ୍ଟି॒ମେର॑ୟ ॥ 9 ॥
(ସୁ॒ଵୀରଂ॒ – ଭୁଵ॑ନାନା – ମୁ॒ର୍ଵ୍ୟା – ସ॒ପ୍ତଦ॑ଶ ଚ) (ଅ. 4)
ତ୍ର୍ୟଵି॒ର୍ଵୟ॑ସ୍ତ୍ରି॒ଷ୍ଟୁ-ପ୍ଛନ୍ଦୋ॑ ଦିତ୍ୟ॒ଵା-ଡ୍ଵୟୋ॑ ଵି॒ରାଟ୍ ଛନ୍ଦଃ॒ ପଞ୍ଚା॑ଵି॒ର୍ଵୟୋ॑ ଗାୟ॒ତ୍ରୀ ଛନ୍ଦ॑ସ୍ତ୍ରିଵ॒ଥ୍ସୋ ଵୟ॑ ଉ॒ଷ୍ଣିହା॒ ଛନ୍ଦ॑ ସ୍ତୁର୍ୟ॒ଵା-ଡ୍ଵୟୋ॑-ଽନୁ॒ଷ୍ଟୁ-ପ୍ଛନ୍ଦଃ॑ ପଷ୍ଠ॒ଵା-ଦ୍ଵୟୋ॑ ବୃହ॒ତୀ ଛନ୍ଦ॑ ଉ॒କ୍ଷା ଵୟ॑-ସ୍ସ॒ତୋବୃ॑ହତୀ॒ ଛନ୍ଦ॑ ଋଷ॒ଭୋ ଵୟଃ॑ କ॒କୁଚ୍ଛନ୍ଦୋ॑ ଧେ॒ନୁର୍ଵୟୋ॒ ଜଗ॑ତୀ॒ ଛନ୍ଦୋ॑-ଽନ॒ଡ୍ଵାନ୍. ଵୟଃ॑ ପ॒ଙ୍କ୍ତି ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॑ ବ॒ସ୍ତୋ ଵୟୋ॑ ଵିଵ॒ଲ-ଞ୍ଛନ୍ଦୋ॑ ଵୃ॒ଷ୍ଣିର୍ଵୟୋ॑ ଵିଶା॒ଲ-ଞ୍ଛନ୍ଦଃ॒ ପୁରୁ॑ଷୋ॒ ଵୟ॑ ସ୍ତ॒ନ୍ଦ୍ର-ଞ୍ଛନ୍ଦୋ᳚ ଵ୍ୟା॒ଘ୍ରୋ ଵୟୋ-ଽନା॑ଧୃଷ୍ଟ॒-ଞ୍ଛନ୍ଦ॑-ସ୍ସି॒ଗ୍ମ୍॒ହୋ ଵୟ॑ ଶ୍ଛ॒ଦି ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॑ ଵିଷ୍ଟ॒ଭୋଂ-ଵଁୟୋ-ଽଧି॑ପତି॒ ଶ୍ଛନ୍ଦଃ॑, କ୍ଷ॒ତ୍ରଂ-ଵଁୟୋ॒ ମୟ॑ନ୍ଦ॒-ଞ୍ଛନ୍ଦୋ॑ ଵି॒ଶ୍ଵକ॑ର୍ମା॒ ଵୟଃ॑ ପରମେ॒ଷ୍ଠୀ ଛନ୍ଦୋ॑ ମୂ॒ର୍ଧା ଵୟଃ॑ ପ୍ର॒ଜାପ॑ତି॒ ଶ୍ଛନ୍ଦଃ॑ ॥ 10 ॥
(ପୁରୁ॑ଷୋ॒ ଵୟଃ॒ – ଷ-ଡ୍ଵିଗ୍ମ୍॑ଶତିଶ୍ଚ) (ଅ. 5)
ଇନ୍ଦ୍ରା᳚ଗ୍ନୀ॒ ଅଵ୍ୟ॑ଥମାନା॒ମିଷ୍ଟ॑କା-ନ୍ଦୃଗ୍ମ୍ହତଂ-ୟୁଁ॒ଵମ୍ । ପୃ॒ଷ୍ଠେନ॒ ଦ୍ୟାଵା॑ପୃଥି॒ଵୀ ଅ॒ନ୍ତରି॑କ୍ଷ-ଞ୍ଚ॒ ଵି ବା॑ଧତାମ୍ ॥ ଵି॒ଶ୍ଵକ॑ର୍ମା ତ୍ଵା ସାଦୟତ୍ଵ॒ନ୍ତରି॑କ୍ଷସ୍ୟ ପୃ॒ଷ୍ଠେ ଵ୍ୟଚ॑ସ୍ଵତୀ॒-ମ୍ପ୍ରଥ॑ସ୍ଵତୀ॒-ମ୍ଭାସ୍ଵ॑ତୀଗ୍ମ୍ ସୂରି॒ମତୀ॒ମା ୟା ଦ୍ୟା-ମ୍ଭାସ୍ୟା ପୃ॑ଥି॒ଵୀମୋର୍ଵ॑ନ୍ତରି॑କ୍ଷ-ମ॒ନ୍ତରି॑କ୍ଷଂ-ୟଁଚ୍ଛା॒ନ୍ତରି॑କ୍ଷ-ନ୍ଦୃଗ୍ମ୍ହା॒ନ୍ତରି॑କ୍ଷ॒-ମ୍ମା ହିଗ୍ମ୍॑ସୀ॒ ର୍ଵିଶ୍ଵ॑ସ୍ମୈ ପ୍ରା॒ଣାୟା॑ପା॒ନାୟ॑ ଵ୍ୟା॒ନାୟୋ॑ଦା॒ନାୟ॑ ପ୍ରତି॒ଷ୍ଠାୟୈ॑ ଚ॒ରିତ୍ରା॑ୟ ଵା॒ୟୁସ୍ତ୍ଵା॒-ଽଭି ପା॑ତୁ ମ॒ହ୍ୟା ସ୍ଵ॒ସ୍ତ୍ୟା ଛ॒ର୍ଦିଷା॒ [ଛ॒ର୍ଦିଷା᳚, ଶନ୍ତ॑ମେନ॒ ତୟା॑] 11
ଶନ୍ତ॑ମେନ॒ ତୟା॑ ଦେ॒ଵ॑ତୟା-ଽଙ୍ଗିର॒ସ୍ଵ-ଦ୍ଧ୍ରୁ॒ଵା ସୀ॑ଦ ॥ ରାଜ୍ଞ୍ୟ॑ସି॒ ପ୍ରାଚୀ॒ ଦିଗ୍-ଵି॒ରାଡ॑ସି ଦକ୍ଷି॒ଣା ଦି-ଖ୍ସ॒ମ୍ରାଡ॑ସି ପ୍ର॒ତୀଚୀ॒ ଦିଖ୍-ସ୍ଵ॒ରାଡ॒ସ୍ୟୁଦୀ॑ଚୀ॒ ଦିଗଧି॑ପତ୍ନ୍ୟସି ବୃହ॒ତୀ ଦିଗାୟୁ॑ର୍ମେ ପାହି ପ୍ରା॒ଣ-ମ୍ମେ॑ ପାହ୍ୟପା॒ନ-ମ୍ମେ॑ ପାହି ଵ୍ୟା॒ନ-ମ୍ମେ॑ ପାହି॒ ଚକ୍ଷୁ॑ର୍ମେ ପାହି॒ ଶ୍ରୋତ୍ର॑-ମ୍ମେ ପାହି॒ ମନୋ॑ ମେ ଜିନ୍ଵ॒ ଵାଚ॑-ମ୍ମେ ପିନ୍ଵା॒ ଽଽତ୍ମାନ॑-ମ୍ମେ ପାହି॒ ଜ୍ୟୋତି॑ର୍ମେ ୟଚ୍ଛ ॥ 12 ॥
(ଛ॒ର୍ଦିଷା॑ – ପିନ୍ଵ॒ – ଷଟ୍ଚ॑) (ଅ. 6)
ମା ଛନ୍ଦଃ॑ ପ୍ର॒ମା ଛନ୍ଦଃ॑ ପ୍ରତି॒ମା ଛନ୍ଦୋ᳚-ଽସ୍ରୀ॒ଵି ଶ୍ଛନ୍ଦଃ॑ ପ॒ଙ୍କ୍ତି ଶ୍ଛନ୍ଦ॑ ଉ॒ଷ୍ଣିହା॒ ଛନ୍ଦୋ॑ ବୃହ॒ତୀ ଛନ୍ଦୋ॑-ଽନୁ॒ଷ୍ଟୁ-ପ୍ଛନ୍ଦୋ॑ ଵି॒ରାଟ୍ ଛନ୍ଦୋ॑ ଗାୟ॒ତ୍ରୀ ଛନ୍ଦ॑-ସ୍ତ୍ରି॒ଷ୍ଟୁ-ପ୍ଛନ୍ଦୋ॒ ଜଗ॑ତୀ॒ ଛନ୍ଦଃ॑ ପୃଥି॒ଵୀ ଛନ୍ଦୋ॒ ଽନ୍ତରି॑କ୍ଷ॒-ଞ୍ଛନ୍ଦୋ॒ ଦ୍ୟୌ ଶ୍ଛନ୍ଦ॒-ସ୍ସମା॒ ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॒ ନକ୍ଷ॑ତ୍ରାଣି॒ ଛନ୍ଦୋ॒ ମନ॒ ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॒ ଵାକ୍ ଛନ୍ଦଃ॑ କୃ॒ଷି ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॒ ହିର॑ଣ୍ୟ॒-ଞ୍ଛନ୍ଦୋ॒ ଗୌ ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॒ ଽଜା ଛନ୍ଦୋ ଽଶ୍ଵ॒ ଶ୍ଛନ୍ଦଃ॑ ॥ ଅ॒ଗ୍ନିର୍ଦେ॒ଵତା॒ [ଅ॒ଗ୍ନିର୍ଦେ॒ଵତା᳚, ଵାତୋ॑ ଦେ॒ଵତା॒] 13
ଵାତୋ॑ ଦେ॒ଵତା॒ ସୂର୍ୟୋ॑ ଦେ॒ଵତା॑ ଚ॒ନ୍ଦ୍ରମା॑ ଦେ॒ଵତା॒ ଵସ॑ଵୋ ଦେ॒ଵତା॑ ରୁ॒ଦ୍ରା ଦେ॒ଵତା॑ ଽଽଦି॒ତ୍ୟା ଦେ॒ଵତା॒ ଵିଶ୍ଵେ॑ ଦେ॒ଵା ଦେ॒ଵତା॑ ମ॒ରୁତୋ॑ ଦେ॒ଵତା॒ ବୃହ॒ସ୍ପତି॑ ର୍ଦେ॒ଵତେନ୍ଦ୍ରୋ॑ ଦେ॒ଵତା॒ ଵରୁ॑ଣୋ ଦେ॒ଵତା॑ ମୂ॒ର୍ଧା-ଽସି॒ ରା-ଡ୍ଧ୍ରୁ॒ଵା-ଽସି॑ ଧ॒ରୁଣା॑ ୟ॒ନ୍ତ୍ର୍ୟ॑ସି॒ ୟମି॑ତ୍ରୀ॒ଷେ ତ୍ଵୋ॒ର୍ଜେ ତ୍ଵା॑ କୃ॒ଷ୍ୟୈ ତ୍ଵା॒ କ୍ଷେମା॑ୟ ତ୍ଵା॒ ୟନ୍ତ୍ରୀ॒ ରା-ଡ୍ଧ୍ରୁ॒ଵା-ଽସି॒ ଧର॑ଣୀ ଧ॒ର୍ତ୍ର୍ୟ॑ସି॒ ଧରି॒ତ୍ର୍ୟାୟୁ॑ଷେ ତ୍ଵା॒ ଵର୍ଚ॑ସେ॒ ତ୍ଵୌଜ॑ସେ ତ୍ଵା॒ ବଲା॑ୟ ତ୍ଵା ॥ 14 ॥
(ଦେ॒ଵତା – ଽଽୟୁ॑ଷେ ତ୍ଵା॒ – ଷଟ୍ ଚ॑ ) (ଅ. 7)
ଆ॒ଶୁସ୍ତ୍ରି॒ଵୃ-ଦ୍ଭା॒ନ୍ତଃ ପ॑ଞ୍ଚଦ॒ଶୋ ଵ୍ୟୋ॑ମ ସପ୍ତଦ॒ଶଃ ପ୍ରତୂ᳚ର୍ତିରଷ୍ଟାଦ॒ଶ ସ୍ତପୋ॑ ନଵଦ॒ଶୋ॑ ଽଭିଵ॒ର୍ତ-ସ୍ସ॑ଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶୋ ଧ॒ରୁଣ॑ ଏକଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶୋ ଵର୍ଚୋ᳚ ଦ୍ଵାଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶ-ସ୍ସ॒ମ୍ଭର॑ଣସ୍ତ୍ରୟୋଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶୋ ୟୋନି॑ଶ୍ଚତୁର୍ଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶୋ ଗର୍ଭାଃ᳚ ପଞ୍ଚଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶ ଓଜ॑ସ୍ତ୍ରିଣ॒ଵଃ କ୍ରତୁ॑ରେକତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶଃ ପ୍ର॑ତି॒ଷ୍ଠା ତ୍ର॑ୟସ୍ତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶୋ ବ୍ର॒ଦ୍ଧ୍ନସ୍ୟ॑ ଵି॒ଷ୍ଟପ॑-ଞ୍ଚତୁସ୍ତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶୋ ନାକ॑-ଷ୍ଷଟ୍ତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶୋ ଵି॑ଵ॒ର୍ତୋ᳚-ଽଷ୍ଟାଚତ୍ଵାରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶୋ ଧ॒ର୍ତ୍ରଶ୍ଚ॑ତୁଷ୍ଟୋ॒ମଃ ॥ 15 ॥
(ଆ॒ଶୁଃ – ସ॒ପ୍ତତ୍ରିଗ୍ମ୍॑ଶତ୍) (ଅ. 8)
ଅ॒ଗ୍ନେର୍ଭା॒ଗୋ॑-ଽସି ଦୀ॒କ୍ଷାୟା॒ ଆଧି॑ପତ୍ୟ॒-ମ୍ବ୍ରହ୍ମ॑ ସ୍ପୃ॒ତ-ନ୍ତ୍ରି॒ଵୃ-ଥ୍ସ୍ତୋମ॒ ଇନ୍ଦ୍ର॑ସ୍ୟ ଭା॒ଗୋ॑-ଽସି॒ ଵିଷ୍ଣୋ॒ରାଧି॑ପତ୍ୟ-ଙ୍କ୍ଷ॒ତ୍ରଗ୍ଗ୍ ସ୍ପୃ॒ତ-ମ୍ପ॑ଞ୍ଚଦ॒ଶ-ସ୍ସ୍ତୋମୋ॑ ନୃ॒ଚକ୍ଷ॑ସା-ମ୍ଭା॒ଗୋ॑-ଽସି ଧା॒ତୁରାଧି॑ପତ୍ୟ-ଞ୍ଜ॒ନିତ୍ରଗ୍ଗ୍॑ ସ୍ପୃ॒ତଗ୍ମ୍ ସ॑ପ୍ତଦ॒ଶ-ସ୍ସ୍ତୋମୋ॑ ମି॒ତ୍ରସ୍ୟ॑ ଭା॒ଗୋ॑-ଽସି॒ ଵରୁ॑ଣ॒ସ୍ୟା-ଽଽଧି॑ପତ୍ୟ-ନ୍ଦି॒ଵୋ ଵୃ॒ଷ୍ଟିର୍ଵାତା᳚-ସ୍ସ୍ପୃ॒ତା ଏ॑କଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶ-ସ୍ସ୍ତୋମୋ-ଽଦି॑ତ୍ୟୈ ଭା॒ଗୋ॑-ଽସି ପୂ॒ଷ୍ଣ ଆଧି॑ପତ୍ୟ॒ମୋଜ॑-ସ୍ସ୍ପୃ॒ତ-ନ୍ତ୍ରି॑ଣ॒ଵ-ସ୍ସ୍ତୋମୋ॒ ଵସୂ॑ନା-ମ୍ଭା॒ଗୋ॑-ଽସି [ ] 16
ରୁ॒ଦ୍ରାଣା॒ମାଧି॑ପତ୍ୟ॒-ଞ୍ଚତୁ॑ଷ୍ପା-ଥ୍ସ୍ପୃ॒ତ-ଞ୍ଚ॑ତୁର୍ଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶ-ସ୍ସ୍ତୋମ॑ ଆଦି॒ତ୍ୟାନା᳚-ମ୍ଭା॒ଗୋ॑-ଽସି ମ॒ରୁତା॒ମାଧି॑ପତ୍ୟ॒-ଙ୍ଗର୍ଭା᳚-ସ୍ସ୍ପୃ॒ତାଃ ପ॑ଞ୍ଚଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶ-ସ୍ସ୍ତୋମୋ॑ ଦେ॒ଵସ୍ୟ॑ ସଵି॒ତୁର୍ଭା॒ଗୋ॑-ଽସି॒ ବୃହ॒ସ୍ପତେ॒ରାଧି॑ପତ୍ୟଗ୍ମ୍ ସ॒ମୀଚୀ॒ର୍ଦିଶ॑-ସ୍ସ୍ପୃ॒ତାଶ୍ଚ॑ତୁଷ୍ଟୋ॒ମ-ସ୍ସ୍ତୋମୋ॒ ୟାଵା॑ନା-ମ୍ଭା॒ଗୋ᳚-ଽସ୍ୟୟା॑ଵାନା॒ମାଧି॑ପତ୍ୟ-ମ୍ପ୍ର॒ଜା-ସ୍ସ୍ପୃ॒ତା-ଶ୍ଚ॑ତୁ-ଶ୍ଚତ୍ଵାରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶ-ସ୍ସ୍ତୋମ॑ ଋଭୂ॒ଣା-ମ୍ଭା॒ଗୋ॑-ଽସି॒ ଵିଶ୍ଵେ॑ଷା-ନ୍ଦେ॒ଵାନା॒ମାଧି॑ପତ୍ୟ-ମ୍ଭୂ॒ତ-ନ୍ନିଶା᳚ନ୍ତଗ୍ଗ୍ ସ୍ପୃ॒ତ-ନ୍ତ୍ର॑ୟସ୍ତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶ-ସ୍ସ୍ତୋମଃ॑ ॥ 17 ॥
(ଵସୂ॑ନା-ମ୍ଭା॒ଗୋ॑-ଽସି॒ – ଷଟ୍ଚ॑ତ୍ଵାରିଗ୍ମ୍ଶଚ୍ଚ) (ଅ. 9)
ଏକ॑ୟା-ଽସ୍ତୁଵତ ପ୍ର॒ଜା ଅ॑ଧୀୟନ୍ତ ପ୍ର॒ଜାପ॑ତି॒ରଧି॑ପତିରାସୀ-ତ୍ତି॒ସୃଭି॑ରସ୍ତୁଵତ॒ ବ୍ରହ୍ମା॑ସୃଜ୍ୟତ॒ ବ୍ରହ୍ମ॑ଣ॒ସ୍ପତି॒-ରଧି॑ପତିରାସୀ-ତ୍ପ॒ଞ୍ଚଭି॑ରସ୍ତୁଵତ ଭୂ॒ତାନ୍ୟ॑ସୃଜ୍ୟନ୍ତ ଭୂ॒ତାନା॒-ମ୍ପତି॒ରଧି॑ପତିରାସୀ-ଥ୍ସ॒ପ୍ତଭି॑ରସ୍ତୁଵତ ସପ୍ତ॒ର୍॒ଷୟୋ॑-ଽସୃଜ୍ୟନ୍ତ ଧା॒ତା-ଧି॑ପତିରାସୀ-ନ୍ନ॒ଵଭି॑ରସ୍ତୁଵତ ପି॒ତରୋ॑-ଽସୃଜ୍ୟ॒ନ୍ତା-ଽଦି॑ତି॒ରଧି॑ପତ୍ନ୍ୟାସୀ-ଦେକାଦ॒ଶଭି॑-ରସ୍ତୁଵତ॒ର୍ତଵୋ॑-ଽ ସୃଜ୍ୟନ୍ତା- ଽଽର୍ତ॒ଵୋ-ଽଧି॑ପତି-ରାସୀ-ତ୍ତ୍ରୟୋଦ॒ଶଭି॑-ରସ୍ତୁଵତ॒ ମାସା॑ ଅସୃଜ୍ୟନ୍ତ ସଂଵଁଥ୍ସ॒ରୋ-ଽଧି॑ପତି- [-ଽଧି॑ପତିଃ, ଆ॒ସୀ॒-ତ୍ପ॒ଞ୍ଚ॒ଦ॒ଶଭି॑ରସ୍ତୁଵତ] 18
-ରାସୀ-ତ୍ପଞ୍ଚଦ॒ଶଭି॑ରସ୍ତୁଵତ କ୍ଷ॒ତ୍ରମ॑ସୃଜ୍ୟ॒ତେନ୍ଦ୍ରୋ ଽଧି॑ପତିରାସୀ-ଥ୍ସପ୍ତଦ॒ଶଭି॑ରସ୍ତୁଵତ ପ॒ଶଵୋ॑-ଽସୃଜ୍ୟନ୍ତ॒ ବୃହ॒ସ୍ପତି॒ରଧି॑ପତି-ରାସୀନ୍ନଵଦ॒ଶଭି॑-ରସ୍ତୁଵତ ଶୂଦ୍ରା॒ର୍ୟାଵ॑ସୃଜ୍ୟେତାମହୋରା॒ତ୍ରେ ଅଧି॑ପତ୍ନୀ ଆସ୍ତା॒ମେକ॑ଵିଗ୍ମ୍ ଶତ୍ୟା-ଽସ୍ତୁଵ॒ତୈକ॑ଶଫାଃ ପ॒ଶଵୋ॑-ଽସୃଜ୍ୟନ୍ତ॒ ଵରୁ॒ଣୋ ଽଧି॑ପତିରାସୀ॒-ତ୍ତ୍ରୟୋ॑ଵିଗ୍ମ୍ଶତ୍ୟା-ଽସ୍ତୁଵତ କ୍ଷୁ॒ଦ୍ରାଃ ପ॒ଶଵୋ॑-ଽସୃଜ୍ୟନ୍ତ ପୂ॒ଷା ଽଧି॑ପତିରାସୀ॒-ତ୍ପଞ୍ଚ॑ଵିଗ୍ମ୍ଶତ୍ୟା ଽସ୍ତୁଵତା-ଽଽର॒ଣ୍ୟାଃ ପ॒ଶଵୋ॑-ଽସୃଜ୍ୟନ୍ତ ଵା॒ୟୁରଧି॑ପତିରାସୀ-ଥ୍ସ॒ପ୍ତଵିଗ୍ମ୍॑ଶତ୍ୟା-ଽସ୍ତୁଵତ॒ ଦ୍ୟାଵା॑ପୃଥି॒ଵୀ ଵ୍ୟୈ॑- [ଦ୍ୟାଵା॑ପୃଥି॒ଵୀ ଵି, ଈ॒ତାଂ॒-ଵଁସ॑ଵୋ ରୁ॒ଦ୍ରା] 19
-ତାଂ॒-ଵଁସ॑ଵୋ ରୁ॒ଦ୍ରା ଆ॑ଦି॒ତ୍ୟା ଅନୁ॒ ଵ୍ୟା॑ୟ॒-ନ୍ତେଷା॒ମାଧି॑ପତ୍ୟମାସୀ॒-ନ୍ନଵ॑ଵିଗ୍ମ୍ ଶତ୍ୟା-ଽସ୍ତୁଵତ॒ ଵନ॒ସ୍ପତ॑ୟୋ-ଽସୃଜ୍ୟନ୍ତ॒ ସୋମୋ ଽଧି॑ପତିରାସୀ॒-ଦେକ॑ତ୍ରିଗ୍ମ୍ଶତା ଽସ୍ତୁଵତ ପ୍ର॒ଜା ଅ॑ସୃଜ୍ୟନ୍ତ॒ ୟାଵା॑ନା॒-ଞ୍ଚାୟା॑ଵାନା॒-ଞ୍ଚା-ଽଽଧି॑ପତ୍ୟମାସୀ॒-ତ୍ତ୍ରୟ॑ସ୍ତ୍ରିଗ୍ମ୍ଶତା ଽସ୍ତୁଵତ ଭୂ॒ତାନ୍ୟ॑ଶାମ୍ୟ-ନ୍ପ୍ର॒ଜାପ॑ତିଃ ପରମେ॒ଷ୍ଠ୍ୟଧି॑ପତିରାସୀତ୍ ॥ 20 ॥
(ସଂ॒ଵଁ॒ଥ୍ସ॒ରୋ-ଽଧି॑ପତି॒- ର୍ଵି – ପଞ୍ଚ॑ତ୍ରିଗ୍ମ୍ଶଚ୍ଚ) (ଅ. 10)
ଇ॒ୟମେ॒ଵ ସା ୟା ପ୍ର॑ଥ॒ମା ଵ୍ୟୌଚ୍ଛ॑ଦ॒ନ୍ତର॒ସ୍ୟା-ଞ୍ଚ॑ରତି॒ ପ୍ରଵି॑ଷ୍ଟା । ଵ॒ଧୂର୍ଜ॑ଜାନ ନଵ॒ଗଜ୍ଜନି॑ତ୍ରୀ॒ ତ୍ରୟ॑ ଏନା-ମ୍ମହି॒ମାନ॑-ସ୍ସଚନ୍ତେ ॥ ଛନ୍ଦ॑ସ୍ଵତୀ ଉ॒ଷସା॒ ପେପି॑ଶାନେ ସମା॒ନଂ-ୟୋଁନି॒ମନୁ॑ ସ॒ଞ୍ଚର॑ନ୍ତୀ । ସୂର୍ୟ॑ପତ୍ନୀ॒ ଵି ଚ॑ରତଃ ପ୍ରଜାନ॒ତୀ କେ॒ତୁ-ଙ୍କୃ॑ଣ୍ଵା॒ନେ ଅ॒ଜର॒ ଭୂରି॑ରେତସା ॥ ଋ॒ତସ୍ୟ॒ ପନ୍ଥା॒ମନୁ॑ ତି॒ସ୍ର ଆ-ଽଗୁ॒ସ୍ତ୍ରୟୋ॑ ଘ॒ର୍ମାସୋ॒ ଅନୁ॒ ଜ୍ୟୋତି॒ଷା-ଽଽଗୁଃ॑ । ପ୍ର॒ଜାମେକା॒ ରକ୍ଷ॒ତ୍ୟୂର୍ଜ॒ମେକା᳚ [ ] 21
ଵ୍ର॒ତମେକା॑ ରକ୍ଷତି ଦେଵୟୂ॒ନାମ୍ ॥ ଚ॒ତୁ॒ଷ୍ଟୋ॒ମୋ ଅ॑ଭଵ॒ଦ୍ୟା ତୁ॒ରୀୟା॑ ୟ॒ଜ୍ଞସ୍ୟ॑ ପ॒କ୍ଷାଵୃ॑ଷୟୋ॒ ଭଵ॑ନ୍ତୀ । ଗା॒ୟ॒ତ୍ରୀ-ନ୍ତ୍ରି॒ଷ୍ଟୁଭ॒-ଞ୍ଜ॑ଗତୀମନୁ॒ଷ୍ଟୁଭ॑-ମ୍ବୃ॒ହଦ॒ର୍କଂ-ୟୁଁ॑ଞ୍ଜା॒ନା-ସ୍ସୁଵ॒ରା-ଽଭ॑ରନ୍ନି॒ଦମ୍ ॥ ପ॒ଞ୍ଚଭି॑ର୍ଧା॒ତା ଵି ଦ॑ଧାଵି॒ଦଂ-ୟଁ-ତ୍ତାସା॒ଗ୍॒ ସ୍ଵସୄ॑ରଜନୟ॒-ତ୍ପଞ୍ଚ॑ପଞ୍ଚ । ତାସା॑ମୁ ୟନ୍ତି ପ୍ରୟ॒ଵେଣ॒ ପଞ୍ଚ॒ ନାନା॑ ରୂ॒ପାଣି॒ କ୍ରତ॑ଵୋ॒ ଵସା॑ନାଃ ॥ ତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶ-ଥ୍ସ୍ଵସା॑ର॒ ଉପ॑ୟନ୍ତି ନିଷ୍କୃ॒ତଗ୍ମ୍ ସ॑ମା॒ନ-ଙ୍କେ॒ତୁ-ମ୍ପ୍ର॑ତିମୁ॒ଞ୍ଚମା॑ନାଃ । 22
ଋ॒ତୂଗ୍ସ୍ତ॑ନ୍ଵତେ କ॒ଵୟଃ॑ ପ୍ରଜାନ॒ତୀର୍ମଦ୍ଧ୍ୟେ॑ଛନ୍ଦସଃ॒ ପରି॑ ୟନ୍ତି॒ ଭାସ୍ଵ॑ତୀଃ ॥ ଜ୍ୟୋତି॑ଷ୍ମତୀ॒ ପ୍ରତି॑ ମୁଞ୍ଚତେ॒ ନଭୋ॒ ରାତ୍ରୀ॑ ଦେ॒ଵୀ ସୂର୍ୟ॑ସ୍ୟ ଵ୍ର॒ତାନି॑ । ଵି ପ॑ଶ୍ୟନ୍ତି ପ॒ଶଵୋ॒ ଜାୟ॑ମାନା॒ ନାନା॑ରୂପା ମା॒ତୁର॒ସ୍ୟା ଉ॒ପସ୍ଥେ᳚ ॥ ଏ॒କା॒ଷ୍ଟ॒କା ତପ॑ସା॒ ତପ୍ୟ॑ମାନା ଜ॒ଜାନ॒ ଗର୍ଭ॑-ମ୍ମହି॒ମାନ॒ମିନ୍ଦ୍ର᳚ମ୍ । ତେନ॒ ଦସ୍ୟୂ॒ନ୍ ଵ୍ୟ॑ସହନ୍ତ ଦେ॒ଵା ହ॒ନ୍ତା-ଽସୁ॑ରାଣା-ମଭଵ॒ଚ୍ଛଚୀ॑ଭିଃ ॥ ଅନା॑ନୁଜାମନୁ॒ଜା-ମ୍ମାମ॑କର୍ତ ସ॒ତ୍ୟଂ-ଵଁଦ॒ନ୍ତ୍ୟନ୍ଵି॑ଚ୍ଛ ଏ॒ତତ୍ । ଭୂ॒ୟାସ॑- [ଭୂ॒ୟାସ᳚ମ୍, ଅ॒ସ୍ୟ॒ ସୁ॒ମ॒ତୌ ୟଥା॑] 23
ମସ୍ୟ ସୁମ॒ତୌ ୟଥା॑ ୟୂ॒ୟମ॒ନ୍ୟା ଵୋ॑ ଅ॒ନ୍ୟାମତି॒ ମା ପ୍ର ୟୁ॑କ୍ତ ॥ ଅଭୂ॒ନ୍ମମ॑ ସୁମ॒ତୌ ଵି॒ଶ୍ଵଵେ॑ଦା॒ ଆଷ୍ଟ॑ ପ୍ରତି॒ଷ୍ଠାମଵି॑ଦ॒ଦ୍ଧି ଗା॒ଧମ୍ । ଭୂ॒ୟାସ॑ମସ୍ୟ ସୁମ॒ତୌ ୟଥା॑ ୟୂ॒ୟମ॒ନ୍ୟା ଵୋ॑ ଅ॒ନ୍ୟାମତି॒ ମା ପ୍ରୟୁ॑କ୍ତ ॥ ପଞ୍ଚ॒ ଵ୍ୟୁ॑ଷ୍ଟୀ॒ରନୁ॒ ପଞ୍ଚ॒ ଦୋହା॒ ଗା-ମ୍ପଞ୍ଚ॑ନାମ୍ନୀମୃ॒ତଵୋ-ଽନୁ॒ ପଞ୍ଚ॑ । ପଞ୍ଚ॒ ଦିଶଃ॑ ପଞ୍ଚଦ॒ଶେନ॑ କୢ॒ପ୍ତା-ସ୍ସ॑ମା॒ନମୂ᳚ର୍ଧ୍ନୀର॒ଭି ଲୋ॒କମେକ᳚ମ୍ ॥ 24 ॥
ଋ॒ତସ୍ୟ॒ ଗର୍ଭଃ॑ ପ୍ରଥ॒ମା ଵ୍ୟୂ॒ଷୁଷ୍ୟ॒ପାମେକା॑ ମହି॒ମାନ॑-ମ୍ବିଭର୍ତି । ସୂର୍ୟ॒ସ୍ୟୈକା॒ ଚର॑ତି ନିଷ୍କୃ॒ତେଷୁ॑ ଘ॒ର୍ମସ୍ୟୈକା॑ ସଵି॒ତୈକା॒-ନ୍ନି ୟ॑ଚ୍ଛତି ॥ ୟା ପ୍ର॑ଥ॒ମା ଵ୍ୟୌଚ୍ଛ॒-ଥ୍ସା ଧେ॒ନୁର॑ଭଵଦ୍ୟ॒ମେ । ସା ନଃ॒ ପୟ॑ସ୍ଵତୀ ଧୁ॒କ୍ଷ୍ଵୋତ୍ତ॑ରାମୁତ୍ତରା॒ଗ୍ମ୍॒ ସମା᳚ମ୍ ॥ ଶୁ॒କ୍ରର୍ଷ॑ଭା॒ ନଭ॑ସା॒ ଜ୍ୟୋତି॒ଷା ଽଽଗା᳚-ଦ୍ଵି॒ଶ୍ଵରୂ॑ପା ଶବ॒ଲୀର॒ଗ୍ନିକେ॑ତୁଃ । ସ॒ମା॒ନମର୍ଥଗ୍ଗ୍॑ ସ୍ଵପ॒ସ୍ୟମା॑ନା॒ ବିଭ୍ର॑ତୀ ଜ॒ରାମ॑ଜର ଉଷ॒ ଆ-ଽଗାଃ᳚ ॥ ଋ॒ତୂ॒ନା-ମ୍ପତ୍ନୀ᳚ ପ୍ରଥ॒ମେୟମା-ଽଗା॒ଦହ୍ନା᳚-ନ୍ନେ॒ତ୍ରୀ ଜ॑ନି॒ତ୍ରୀ ପ୍ର॒ଜାନା᳚ମ୍ । ଏକା॑ ସ॒ତୀ ବ॑ହୁ॒ଧୋଷୋ॒ ଵ୍ୟୁ॑ଚ୍ଛ॒ସ୍ୟଜୀ᳚ର୍ଣା॒ ତ୍ଵ-ଞ୍ଜ॑ରୟସି॒ ସର୍ଵ॑ମ॒ନ୍ୟତ୍ ॥ 25 ॥
(ଊର୍ଜ॒ମେକା᳚ – ପ୍ରତିମୁ॒ଞ୍ଚମା॑ନା – ଭୂ॒ୟାସ॒ – ମେକଂ॒ – ପତ୍ନ୍ୟେ କା॒ନ୍ନ ଵିଗ୍ମ୍॑ଶ॒ତିଶ୍ଚ॑) (ଅ. 11)
ଅଗ୍ନେ॑ ଜା॒ତା-ନ୍ପ୍ରଣୁ॑ଦା ନ-ସ୍ସ॒ପତ୍ନା॒-ନ୍ପ୍ରତ୍ୟଜା॑ତାଞ୍ଜାତଵେଦୋ ନୁଦସ୍ଵ । ଅ॒ସ୍ମେ ଦୀ॑ଦିହି ସୁ॒ମନା॒ ଅହେ॑ଡ॒-ନ୍ତଵ॑ ସ୍ୟା॒ଗ୍ମ୍॒ ଶର୍ମ॑-ନ୍ତ୍ରି॒ଵରୂ॑ଥ ଉ॒ଦ୍ଭିତ୍ ॥ ସହ॑ସା ଜା॒ତା-ନ୍ପ୍ରଣୁ॑ଦାନ-ସ୍ସ॒ପତ୍ନା॒-ନ୍ପ୍ରତ୍ୟଜା॑ତାଞ୍ଜାତଵେଦୋ ନୁଦସ୍ଵ । ଅଧି॑ ନୋ ବ୍ରୂହି ସୁମନ॒ସ୍ୟମା॑ନୋ ଵ॒ୟଗ୍ଗ୍ ସ୍ୟା॑ମ॒ ପ୍ରଣୁ॑ଦା ନ-ସ୍ସ॒ପତ୍ନାନ୍॑ ॥ ଚ॒ତୁ॒ଶ୍ଚ॒ତ୍ଵା॒ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶ-ସ୍ସ୍ତୋମୋ॒ ଵର୍ଚୋ॒ ଦ୍ରଵି॑ଣଗ୍ମ୍ ଷୋଡ॒ଶ-ସ୍ସ୍ତୋମ॒ ଓଜୋ॒ ଦ୍ରଵି॑ଣ-ମ୍ପୃଥି॒ଵ୍ୟାଃ ପୁରୀ॑ଷମ॒- [ପୁରୀ॑ଷମସି, ଅଫ୍ସୋ॒ ନାମ॑ ।] 26
-ସ୍ୟଫ୍ସୋ॒ ନାମ॑ । ଏଵ॒ ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॒ ଵରି॑ଵ॒ ଶ୍ଛନ୍ଦ॑-ଶ୍ଶ॒ଭୂଂ ଶ୍ଛନ୍ଦଃ॑ ପରି॒ଭୂ ଶ୍ଛନ୍ଦ॑ ଆ॒ଚ୍ଛଚ୍ଛନ୍ଦୋ॒ ମନ॒ ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॒ ଵ୍ୟଚ॒ ଶ୍ଛନ୍ଦ॒-ସ୍ସିନ୍ଧୁ॒ ଶ୍ଛନ୍ଦ॑-ସ୍ସମୁ॒ଦ୍ର-ଞ୍ଛନ୍ଦ॑-ସ୍ସଲି॒ଲ-ଞ୍ଛନ୍ଦ॑-ସ୍ସଂ॒ୟଁଚ୍ଛନ୍ଦୋ॑ ଵି॒ୟଚ୍ଛନ୍ଦୋ॑ ବୃ॒ହଚ୍ଛନ୍ଦୋ॑ ରଥନ୍ତ॒ର-ଞ୍ଛନ୍ଦୋ॑ ନିକା॒ୟ ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॑ ଵିଵ॒ଧ ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॒ ଗିର॒ ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॒ ଭ୍ରଜ॒ ଶ୍ଛନ୍ଦ॑-ସ୍ସ॒ଷ୍ଟୁ-ପ୍ଛନ୍ଦୋ॑ ଽନୁ॒ଷ୍ଟୁ-ପ୍ଛନ୍ଦଃ॑ କ॒କୁଚ୍ଛନ୍ଦ॑ ସ୍ତ୍ରିକ॒କୁଚ୍ଛନ୍ଦଃ॑ କା॒ଵ୍ୟ-ଞ୍ଛନ୍ଦୋ᳚ -ଽଙ୍କୁ॒ପ-ଞ୍ଛନ୍ଦଃ॑ [-ଽଙ୍କୁ॒ପ-ଞ୍ଛନ୍ଦଃ॑, ପ॒ଦପ॑ଙ୍କ୍ତି॒ ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॒] 27
ପ॒ଦପ॑ଙ୍କ୍ତି॒ ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॒ ଽକ୍ଷର॑ପଙ୍କ୍ତି॒ ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॑ ଵିଷ୍ଟା॒ରପ॑ଙ୍କ୍ତି॒ ଶ୍ଛନ୍ଦଃ॑, କ୍ଷୁ॒ରୋ ଭୃଜ୍ଵା॒ଞ୍ଛନ୍ଦଃ॑ ପ୍ର॒ଚ୍ଛଚ୍ଛନ୍ଦଃ॑ ପ॒କ୍ଷ ଶ୍ଛନ୍ଦ॒ ଏଵ॒ ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॒ ଵରି॑ଵ॒ ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॒ ଵୟ॒ ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॑ ଵୟ॒ସ୍କୃଚ୍ଛନ୍ଦୋ॑ ଵିଶା॒ଲ-ଞ୍ଛନ୍ଦୋ॒ ଵିଷ୍ପ॑ର୍ଧା॒ ଶ୍ଛନ୍ଦ॑ ଶ୍ଛ॒ଦି ଶ୍ଛନ୍ଦୋ॑ ଦୂରୋହ॒ଣ-ଞ୍ଛନ୍ଦ॑ସ୍ତ॒ନ୍ଦ୍ର-ଞ୍ଛନ୍ଦୋ᳚ ଽଙ୍କା॒ଙ୍କ-ଞ୍ଛନ୍ଦଃ॑ ॥ 28 ॥
(ଅ॒ସ୍ୟ॒ – ଙ୍କୁ॒ପଞ୍ଛନ୍ଦ॒ – ସ୍ତ୍ରୟ॑ସ୍ତ୍ରିଗ୍ମ୍ଶଚ୍ଚ) (ଅ. 12)
ଅ॒ଗ୍ନିର୍ଵୃ॒ତ୍ରାଣି॑ ଜଙ୍ଘନ-ଦ୍ଦ୍ରଵିଣ॒ସ୍ୟୁର୍ଵି॑ପ॒ନ୍ୟୟା᳚ । ସମି॑ଦ୍ଧ-ଶ୍ଶୁ॒କ୍ର ଆହୁ॑ତଃ ॥ ତ୍ଵଗ୍ମ୍ ସୋ॑ମାସି॒ ସତ୍ପ॑ତି॒ସ୍ତ୍ଵଗ୍ମ୍ ରାଜୋ॒ତ ଵୃ॑ତ୍ର॒ହା । ତ୍ଵ-ମ୍ଭ॒ଦ୍ରୋ ଅ॑ସି॒ କ୍ରତୁଃ॑ ॥ ଭ॒ଦ୍ରା ତେ॑ ଅଗ୍ନେ ସ୍ଵନୀକ ସ॒ଦୃଙ୍ଗ୍ଘୋ॒ରସ୍ୟ॑ ସ॒ତୋ ଵିଷୁ॑ଣସ୍ୟ॒ ଚାରୁଃ॑ । ନ ୟ-ତ୍ତେ॑ ଶୋ॒ଚିସ୍ତମ॑ସା॒ ଵର॑ନ୍ତ॒ ନ ଧ୍ଵ॒ସ୍ମାନ॑ସ୍ତ॒ନୁଵି॒ ରେପ॒ ଆ ଧୁଃ॑ ॥ ଭ॒ଦ୍ର-ନ୍ତେ॑ ଅଗ୍ନେ ସହସି॒ନ୍ନନୀ॑କମୁପା॒କ ଆ ରୋ॑ଚତେ॒ ସୂର୍ୟ॑ସ୍ୟ । 29
ରୁଶ॑-ଦ୍ଦୃ॒ଶେ ଦ॑ଦୃଶେ ନକ୍ତ॒ୟା ଚି॒ଦରୂ᳚କ୍ଷିତ-ନ୍ଦୃ॒ଶ ଆ ରୂ॒ପେ ଅନ୍ନ᳚ମ୍ ॥ ସୈନା-ଽନୀ॑କେନ ସୁଵି॒ଦତ୍ରୋ॑ ଅ॒ସ୍ମେ ୟଷ୍ଟା॑ ଦେ॒ଵାଗ୍ମ୍ ଆୟ॑ଜିଷ୍ଠ-ସ୍ସ୍ଵ॒ସ୍ତି । ଅଦ॑ବ୍ଧୋ ଗୋ॒ପା ଉ॒ତ ନଃ॑ ପର॒ସ୍ପା ଅଗ୍ନେ᳚ ଦ୍ୟୁ॒ମଦୁ॒ତ ରେ॒ଵ-ଦ୍ଦି॑ଦୀହି ॥ ସ୍ଵ॒ସ୍ତି ନୋ॑ ଦି॒ଵୋ ଅ॑ଗ୍ନେ ପୃଥି॒ଵ୍ୟା ଵି॒ଶ୍ଵାୟୁ॑ର୍ଧେହି ୟ॒ଜଥା॑ୟ ଦେଵ । ୟ-ଥ୍ସୀ॒ମହି॑ ଦିଵିଜାତ॒ ପ୍ରଶ॑ସ୍ତ॒-ନ୍ତଦ॒ସ୍ମାସୁ॒ ଦ୍ରଵି॑ଣ-ନ୍ଧେହି ଚି॒ତ୍ରମ୍ ॥ ୟଥା॑ ହୋତ॒ର୍ମନୁ॑ଷୋ [ହୋତ॒ର୍ମନୁ॑ଷଃ, ଦେ॒ଵତା॑ତା] 30
ଦେ॒ଵତା॑ତା ୟ॒ଜ୍ଞେଭି॑-ସ୍ସୂନୋ ସହସୋ॒ ୟଜା॑ସି । ଏ॒ଵା ନୋ॑ ଅ॒ଦ୍ୟ ସ॑ମ॒ନା ସ॑ମା॒ନାନୁ॒-ଶନ୍ନ॑ଗ୍ନ ଉଶ॒ତୋ ୟ॑କ୍ଷି ଦେ॒ଵାନ୍ ॥ ଅ॒ଗ୍ନିମୀ॑ଡେ ପୁ॒ରୋହି॑ତଂ-ୟଁ॒ଜ୍ଞସ୍ୟ॑ ଦେ॒ଵମୃ॒ତ୍ଵିଜ᳚ମ୍ । ହୋତା॑ରଗ୍ମ୍ ରତ୍ନ॒ଧାତ॑ମମ୍ ॥ ଵୃଷା॑ ସୋମ ଦ୍ୟୁ॒ମାଗ୍ମ୍ ଅ॑ସି॒ ଵୃଷା॑ ଦେଵ॒ ଵୃଷ॑ଵ୍ରତଃ । ଵୃଷା॒ ଧର୍ମା॑ଣି ଦଧିଷେ ॥ ସାନ୍ତ॑ପନା ଇ॒ଦଗ୍ମ୍ ହ॒ଵିର୍ମରୁ॑ତ॒ସ୍ତଜ୍ଜୁ॑ଜୁଷ୍ଟନ । ୟୁ॒ଷ୍ମାକୋ॒ତୀ ରି॑ଶାଦସଃ ॥ ୟୋ ନୋ॒ ମର୍ତୋ॑ ଵସଵୋ ଦୁର୍ହୃଣା॒ୟୁସ୍ତି॒ର-ସ୍ସ॒ତ୍ୟାନି॑ ମରୁତୋ॒ [ମରୁତଃ, ଜିଘାଗ୍ମ୍॑ସାତ୍ ।] 31
ଜିଘାଗ୍ମ୍॑ସାତ୍ । ଦ୍ରୁ॒ହଃ ପାଶ॒-ମ୍ପ୍ରତି॒ ସ ମୁ॑ଚୀଷ୍ଟ॒ ତପି॑ଷ୍ଠେନ॒ ତପ॑ସା ହନ୍ତନା॒ ତମ୍ ॥ ସଂ॒ଵଁ॒ଥ୍ସ॒ରୀଣା॑ ମ॒ରୁତ॑-ସ୍ସ୍ଵ॒ର୍କା ଉ॑ରୁ॒କ୍ଷୟା॒-ସ୍ସଗ॑ଣା॒ ମାନୁ॑ଷେଷୁ । ତେ᳚-ଽସ୍ମ-ତ୍ପାଶା॒-ନ୍ପ୍ର ମୁ॑ଞ୍ଚ॒ନ୍ତ୍ଵଗ୍ମ୍ହ॑ସ-ସ୍ସାନ୍ତପ॒ନା ମ॑ଦି॒ରା ମା॑ଦୟି॒ଷ୍ଣଵଃ॑ ॥ ପି॒ପ୍ରୀ॒ହି ଦେ॒ଵାଗ୍ମ୍ ଉ॑ଶ॒ତୋ ୟ॑ଵିଷ୍ଠ ଵି॒ଦ୍ଵାଗ୍ମ୍ ଋ॒ତୂଗ୍ମ୍ର୍-ଋ॑ତୁପତେ ୟଜେ॒ହ । ୟେ ଦୈଵ୍ୟା॑ ଋ॒ତ୍ଵିଜ॒ସ୍ତେଭି॑ରଗ୍ନେ॒ ତ୍ଵଗ୍ମ୍ ହୋତୄ॑ଣାମ॒ସ୍ୟାୟ॑ଜିଷ୍ଠଃ ॥ ଅଗ୍ନେ॒ ୟଦ॒ଦ୍ୟ ଵି॒ଶୋ ଅ॑ଦ୍ଧ୍ଵରସ୍ୟ ହୋତଃ॒ ପାଵ॑କ [ପାଵ॑କ, ଶୋ॒ଚେ॒ ଵେଷ୍ଟ୍ଵଗ୍ମ୍ ହି] 32
ଶୋଚେ॒ ଵେଷ୍ଟ୍ଵଗ୍ମ୍ ହି ୟଜ୍ଵା᳚ । ଋ॒ତା ୟ॑ଜାସି ମହି॒ନା ଵି ୟଦ୍ଭୂର୍ହ॒ଵ୍ୟା ଵ॑ହ ୟଵିଷ୍ଠ॒ ୟା ତେ॑ ଅ॒ଦ୍ୟ ॥ ଅ॒ଗ୍ନିନା॑ ର॒ୟି-ମ॑ଶ୍ଞଵ॒-ତ୍ପୋଷ॑ମେ॒ଵ ଦି॒ଵେଦି॑ଵେ । ୟ॒ଶସଂ॑-ଵୀଁ॒ରଵ॑ତ୍ତମମ୍ ॥ ଗ॒ୟ॒ସ୍ଫାନୋ॑ ଅମୀଵ॒ହା ଵ॑ସୁ॒ଵି-ତ୍ପୁ॑ଷ୍ଟି॒ଵର୍ଧ॑ନଃ । ସୁ॒ମି॒ତ୍ର-ସ୍ସୋ॑ମ ନୋ ଭଵ ॥ ଗୃହ॑ମେଧାସ॒ ଆ ଗ॑ତ॒ ମରୁ॑ତୋ॒ ମା-ଽପ॑ ଭୂତନ । ପ୍ର॒ମୁ॒ଞ୍ଚନ୍ତୋ॑ ନୋ॒ ଅଗ୍ମ୍ହ॑ସଃ ॥ ପୂ॒ର୍ଵୀଭି॒ର୍॒ହି ଦ॑ଦାଶି॒ମ ଶ॒ରଦ୍ଭି॑ର୍ମରୁତୋ ଵ॒ୟମ୍ । ମହୋ॑ଭି- [ମହୋ॑ଭିଃ, ଚ॒ର୍॒ଷ॒ଣୀ॒ନାମ୍ ।] 33
-ଶ୍ଚର୍ଷଣୀ॒ନାମ୍ ॥ ପ୍ରବୁ॒ଦ୍ଧ୍ନିୟା॑ ଈରତେ ଵୋ॒ ମହାଗ୍ମ୍॑ସି॒ ପ୍ରଣାମା॑ନି ପ୍ରୟଜ୍ୟଵସ୍ତିରଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । ସ॒ହ॒ସ୍ରିୟ॒-ନ୍ଦମ୍ୟ॑-ମ୍ଭା॒ଗମେ॒ତ-ଙ୍ଗୃ॑ହମେ॒ଧୀୟ॑-ମ୍ମରୁତୋ ଜୁଷଦ୍ଧ୍ଵମ୍ ॥ ଉପ॒ ୟମେତି॑ ୟୁଵ॒ତି-ସ୍ସୁ॒ଦକ୍ଷ॑-ନ୍ଦୋ॒ଷା ଵସ୍ତୋର୍॑. ହ॒ଵିଷ୍ମ॑ତୀ ଘୃ॒ତାଚୀ᳚ । ଉପ॒ ସ୍ଵୈନ॑ମ॒ରମ॑ତିର୍ଵ-ସୂ॒ୟୁଃ ॥ ଇ॒ମୋ ଅ॑ଗ୍ନେ ଵୀ॒ତତ॑ମାନି ହ॒ଵ୍ୟା ଽଜ॑ସ୍ରୋ ଵକ୍ଷି ଦେ॒ଵତା॑ତି॒ମଚ୍ଛ॑ । ପ୍ରତି॑ ନ ଈଗ୍ମ୍ ସୁର॒ଭୀଣି॑ ଵିୟନ୍ତୁ ॥ କ୍ରୀ॒ଡଂ-ଵଁ॒-ଶ୍ଶର୍ଧୋ॒ ମାରୁ॑ତମନ॒ର୍ଵାଣଗ୍ମ୍॑ ରଥେ॒ଶୁଭ᳚ମ୍ । 34
କଣ୍ଵା॑ ଅ॒ଭି ପ୍ର ଗା॑ୟତ ॥ ଅତ୍ୟା॑ସୋ॒ ନ ୟେ ମ॒ରୁତ॒-ସ୍ସ୍ଵଞ୍ଚୋ॑ ୟକ୍ଷ॒ଦୃଶୋ॒ ନ ଶୁ॒ଭୟ॑ନ୍ତ॒ ମର୍ୟାଃ᳚ । ତେ ହ॑ର୍ମ୍ୟେ॒ଷ୍ଠା-ଶ୍ଶିଶ॑ଵୋ॒ ନ ଶୁ॒ଭ୍ରା ଵ॒ଥ୍ସାସୋ॒ ନ ପ୍ର॑କ୍ରୀ॒ଡିନଃ॑ ପୟୋ॒ଧାଃ ॥ ପ୍ରୈଷା॒ମଜ୍ମେ॑ଷୁ ଵିଥୁ॒ରେଵ॑ ରେଜତେ॒ ଭୂମି॒ର୍ୟାମେ॑ଷୁ॒ ୟଦ୍ଧ॑ ୟୁ॒ଞ୍ଜତେ॑ ଶୁ॒ଭେ । ତେ କ୍ରୀ॒ଡୟୋ॒ ଧୁନ॑ୟୋ॒ ଭ୍ରାଜ॑ଦୃଷ୍ଟୟ-ସ୍ସ୍ଵ॒ୟ-ମ୍ମ॑ହି॒ତ୍ଵ-ମ୍ପ॑ନୟନ୍ତ॒ ଧୂତ॑ୟଃ ॥ ଉ॒ପ॒ହ୍ଵ॒ରେଷୁ॒ ୟଦଚି॑ଦ୍ଧ୍ଵଂ-ୟଁ॒ୟିଂ-ଵଁୟ॑ ଇଵ ମରୁତଃ॒ କେନ॑ [କେନ॑, ଚି॒-ତ୍ପ॒ଥା ।] 35
ଚି-ତ୍ପ॒ଥା । ଶ୍ଚୋତ॑ନ୍ତି॒ କୋଶା॒ ଉପ॑ ଵୋ॒ ରଥେ॒ଷ୍ଵା ଘୃ॒ତମୁ॑କ୍ଷତା॒ ମଧୁ॑ଵର୍ଣ॒ମର୍ଚ॑ତେ ॥ ଅ॒ଗ୍ନିମ॑ଗ୍ନି॒ଗ୍ମ୍॒ ହଵୀ॑ମଭି॒-ସ୍ସଦା॑ ହଵନ୍ତ ଵି॒ଶ୍ପତି᳚ମ୍ । ହ॒ଵ୍ୟ॒ଵାହ॑-ମ୍ପୁରୁପ୍ରି॒ୟମ୍ ॥ ତଗ୍ମ୍ ହି ଶଶ୍ଵ॑ନ୍ତ॒ ଈଡ॑ତେ ସ୍ରୁ॒ଚା ଦେ॒ଵ-ଙ୍ଘୃ॑ତ॒ଶ୍ଚୁତା᳚ । ଅ॒ଗ୍ନିଗ୍ମ୍ ହ॒ଵ୍ୟାୟ॒ ଵୋଢ॑ଵେ ॥ ଇନ୍ଦ୍ରା᳚ଗ୍ନୀ ରୋଚ॒ନା ଦି॒ଵ-ଶ୍ଶ୍ଞଥ॑ଦ୍ଵୃ॒ତ୍ର ମିନ୍ଦ୍ରଂ॑-ଵୋଁ ଵି॒ଶ୍ଵତ॒ସ୍ପରୀନ୍ଦ୍ର॒-ନ୍ନରୋ॒ ଵିଶ୍ଵ॑କର୍ମନ୍. ହ॒ଵିଷା॑ ଵାଵୃଧା॒ନୋ ଵିଶ୍ଵ॑କର୍ମନ୍. ହ॒ଵିଷା॒ ଵର୍ଧ॑ନେନ ॥ 36 ॥
(ସୂର୍ୟ॑ସ୍ୟ॒ – ମନୁ॑ଷୋ – ମରୁତଃ॒ – ପାଵ॑କ॒ – ମହୋ॑ଭୀ – ରଥେ॒ଶୁଭ॒ – ଙ୍କେନ॒ – ଷଡ୍ଚ॑ତ୍ଵାରିଗ୍ମ୍ଶଚ୍ଚ) (ଅ. 13)
(ଅ॒ପାନ୍ତ୍ଵେମ॑ – ନ୍ନ॒ୟ-ମ୍ପୁ॒ରୋ ଭୁଵଃ॒ – ପ୍ରାଚୀ᳚ – ଧ୍ରୁ॒ଵକ୍ଷି॑ତି॒ – ସ୍ତ୍ର୍ୟଵି॒ – ରିନ୍ଦ୍ରା᳚ଗ୍ନୀ॒ – ମା ଛନ୍ଦ॑ – ଆ॒ଶୁସ୍ତ୍ରି॒ଵୃ – ଦ॒ଗ୍ନେର୍ଭା॒ଗୋ᳚ – ଽସ୍ୟେକ॑ – ୟେ॒ୟମେ॒ଵ ସା ୟା – ଽଗ୍ନେ॑ ଜା॒ତା – ନ॒ଗ୍ନିର୍ଵୃ॒ତ୍ରାଣି॒ – ତ୍ରୟୋ॑ଦଶ )
(ଅ॒ପାନ୍ତ୍ଵେ – ନ୍ଦ୍ରା᳚ଗ୍ନୀ – ଇ॒ୟମେ॒ଵ – ଦେ॒ଵତା॑ତା॒ – ଷଟ୍ତ୍ରିଗ୍ମ୍॑ଶତ୍ )
(ଅ॒ପାନ୍ତ୍ଵେମ॑ନ୍, ହ॒ଵିଷା॒ ଵର୍ଧ॑ନେନ)
॥ ହରିଃ॑ ଓମ୍ ॥
॥ କୃଷ୍ଣ ୟଜୁର୍ଵେଦୀୟ ତୈତ୍ତିରୀୟ ସଂହିତାୟା-ଞ୍ଚତୁର୍ଥ କାଣ୍ଡେ ତୃତୀୟଃ ପ୍ରଶ୍ନ-ସ୍ସମାପ୍ତଃ ॥