॥ ਦ੍ਵਿਤੀਯ ਮੁਂਡਕੇ ਪ੍ਰਥਮਃ ਖਂਡਃ ॥
ਤਦੇਤਤ੍ ਸਤ੍ਯਂ
ਯਥਾ ਸੁਦੀਪ੍ਤਾਤ੍ ਪਾਵਕਾਦ੍ਵਿਸ੍ਫੁਲਿਂਗਾਃ
ਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ ਪ੍ਰਭਵਂਤੇ ਸਰੂਪਾਃ ।
ਤਥਾਕ੍ਸ਼ਰਾਦ੍ਵਿਵਿਧਾਃ ਸੋਮ੍ਯ ਭਾਵਾਃ
ਪ੍ਰਜਾਯਂਤੇ ਤਤ੍ਰ ਚੈਵਾਪਿ ਯਂਤਿ ॥ 1॥
ਦਿਵ੍ਯੋ ਹ੍ਯਮੂਰ੍ਤਃ ਪੁਰੁਸ਼ਃ ਸ ਬਾਹ੍ਯਾਭ੍ਯਂਤਰੋ ਹ੍ਯਜਃ ।
ਅਪ੍ਰਾਣੋ ਹ੍ਯਮਨਾਃ ਸ਼ੁਭ੍ਰੋ ਹ੍ਯਕ੍ਸ਼ਰਾਤ੍ ਪਰਤਃ ਪਰਃ ॥ 2॥
ਏਤਸ੍ਮਾਜ੍ਜਾਯਤੇ ਪ੍ਰਾਣੋ ਮਨਃ ਸਰ੍ਵੇਂਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਚ ।
ਖਂ-ਵਾਁਯੁਰ੍ਜ੍ਯੋਤਿਰਾਪਃ ਪ੍ਰੁਰੁਇਥਿਵੀ ਵਿਸ਼੍ਵਸ੍ਯ ਧਾਰਿਣੀ ॥ 3॥
ਅਗ੍ਨੀਰ੍ਮੂਰ੍ਧਾ ਚਕ੍ਸ਼ੁਸ਼ੀ ਚਂਦ੍ਰਸੂਰ੍ਯੌ
ਦਿਸ਼ਃ ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰੇ ਵਾਗ੍ ਵਿਵ੍ਰੁਰੁਇਤਾਸ਼੍ਚ ਵੇਦਾਃ ।
ਵਾਯੁਃ ਪ੍ਰਾਣੋ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਯਂ-ਵਿਁਸ਼੍ਵਮਸ੍ਯ ਪਦ੍ਭ੍ਯਾਂ
ਪ੍ਰੁਰੁਇਥਿਵੀ ਹ੍ਯੇਸ਼ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਂਤਰਾਤ੍ਮਾ ॥ 4॥
ਤਸ੍ਮਾਦਗ੍ਨਿਃ ਸਮਿਧੋ ਯਸ੍ਯ ਸੂਰ੍ਯਃ
ਸੋਮਾਤ੍ ਪਰ੍ਜਨ੍ਯ ਓਸ਼ਧਯਃ ਪ੍ਰੁਰੁਇਥਿਵ੍ਯਾਮ੍ ।
ਪੁਮਾਨ੍ ਰੇਤਃ ਸਿਂਚਤਿ ਯੋਸ਼ਿਤਾਯਾਂ
ਬਹ੍ਵੀਃ ਪ੍ਰਜਾਃ ਪੁਰੁਸ਼ਾਤ੍ ਸਂਪ੍ਰਸੂਤਾਃ ॥ 5॥
ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਰੁਰੁਇਚਃ ਸਾਮ ਯਜੂਂਸ਼ਿ ਦੀਕ੍ਸ਼ਾ
ਯਜ੍ਞਾਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵੇ ਕ੍ਰਤਵੋ ਦਕ੍ਸ਼ਿਣਾਸ਼੍ਚ ।
ਸਂਵਁਤ੍ਸਰਸ਼੍ਚ ਯਜਮਾਨਸ਼੍ਚ ਲੋਕਾਃ
ਸੋਮੋ ਯਤ੍ਰ ਪਵਤੇ ਯਤ੍ਰ ਸੂਰ੍ਯਃ ॥ 6॥
ਤਸ੍ਮਾਚ੍ਚ ਦੇਵਾ ਬਹੁਧਾ ਸਂਪ੍ਰਸੂਤਾਃ
ਸਾਧ੍ਯਾ ਮਨੁਸ਼੍ਯਾਃ ਪਸ਼ਵੋ ਵਯਾਂਸਿ ।
ਪ੍ਰਾਣਾਪਾਨੌ ਵ੍ਰੀਹਿਯਵੌ ਤਪਸ਼੍ਚ
ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਸਤ੍ਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯਂ-ਵਿਁਧਿਸ਼੍ਚ ॥ 7॥
ਸਪ੍ਤ ਪ੍ਰਾਣਾਃ ਪ੍ਰਭਵਂਤਿ ਤਸ੍ਮਾਤ੍
ਸਪ੍ਤਾਰ੍ਚਿਸ਼ਃ ਸਮਿਧਃ ਸਪ੍ਤ ਹੋਮਾਃ ।
ਸਪ੍ਤ ਇਮੇ ਲੋਕਾ ਯੇਸ਼ੁ ਚਰਂਤਿ ਪ੍ਰਾਣਾ
ਗੁਹਾਸ਼ਯਾ ਨਿਹਿਤਾਃ ਸਪ੍ਤ ਸਪ੍ਤ ॥ 8॥
ਅਤਃ ਸਮੁਦ੍ਰਾ ਗਿਰਯਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵੇਸ੍ਮਾਤ੍
ਸ੍ਯਂਦਂਤੇ ਸਿਂਧਵਃ ਸਰ੍ਵਰੂਪਾਃ ।
ਅਤਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਾ ਓਸ਼ਧਯੋ ਰਸਸ਼੍ਚ
ਯੇਨੈਸ਼ ਭੂਤੈਸ੍ਤਿਸ਼੍ਠਤੇ ਹ੍ਯਂਤਰਾਤ੍ਮਾ ॥ 9॥
ਪੁਰੁਸ਼ ਏਵੇਦਂ-ਵਿਁਸ਼੍ਵਂ ਕਰ੍ਮ ਤਪੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਪਰਾਮ੍ਰੁਰੁਇਤਮ੍ ।
ਏਤਦ੍ਯੋ ਵੇਦ ਨਿਹਿਤਂ ਗੁਹਾਯਾਂ
ਸੋਵਿਦ੍ਯਾਗ੍ਰਂਥਿਂ-ਵਿਁਕਿਰਤੀਹ ਸੋਮ੍ਯ ॥ 10॥
॥ ਇਤਿ ਮੁਂਡਕੋਪਨਿਸ਼ਦਿ ਦ੍ਵਿਤੀਯਮੁਂਡਕੇ ਪ੍ਰਥਮਃ ਖਂਡਃ ॥