ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਵਾਲ੍ਮੀਕੀਯ ਰਾਮਾਯਣੇ ਬਾਲਕਾਂਡਮ੍ ।
ਅਥ ਪ੍ਰਥਮਸ੍ਸਰ੍ਗਃ ।
ਤਪਸ੍ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਨਿਰਤਂ ਤਪਸ੍ਵੀ ਵਾਗ੍ਵਿਦਾਂ ਵਰਮ੍ ।
ਨਾਰਦਂ ਪਰਿਪਪ੍ਰਚ੍ਛ ਵਾਲ੍ਮੀਕਿਰ੍ਮੁਨਿਪੁਂਗਵਮ੍ ॥ 1 ॥
ਕੋਨ੍ਵਸ੍ਮਿਨ੍ਸਾਂਪ੍ਰਤਂ ਲੋਕੇ ਗੁਣਵਾਨ੍ ਕਸ਼੍ਚ ਵੀਰ੍ਯਵਾਨ੍ ।
ਧਰ੍ਮਜ੍ਞਸ਼੍ਚ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਜ੍ਞਸ਼੍ਚ ਸਤ੍ਯਵਾਕ੍ਯੋ ਦ੍ਰੁਰੁਇਢਵ੍ਰਤਃ ॥ 2 ॥
ਚਾਰਿਤ੍ਰੇਣ ਚ ਕੋ ਯੁਕ੍ਤਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼ੁ ਕੋ ਹਿਤਃ ।
ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ ਕਃ ਕਃ ਸਮਰ੍ਥਸ਼੍ਚ ਕਸ਼੍ਚੈਕਪ੍ਰਿਯਦਰ੍ਸ਼ਨਃ ॥ 3 ॥
ਆਤ੍ਮਵਾਨ੍ ਕੋ ਜਿਤਕ੍ਰੋਧੋ ਦ੍ਯੁਤਿਮਾਨ੍ ਕੋਨਸੂਯਕਃ ।
ਕਸ੍ਯ ਬਿਭ੍ਯਤਿ ਦੇਵਾਸ਼੍ਚ ਜਾਤਰੋਸ਼ਸ੍ਯ ਸਂਯੁਗੇ ॥ 4 ॥
ਏਤਦਿਚ੍ਛਾਮ੍ਯਹਂ ਸ਼੍ਰੋਤੁਂ ਪਰਂ ਕੌਤੂਹਲਂ ਹਿ ਮੇ ।
ਮਹਰ੍ਸ਼ੇ ਤ੍ਵਂ ਸਮਰ੍ਥੋਸਿ ਜ੍ਞਾਤੁਮੇਵਂਵਿਧਂ ਨਰਮ੍ ॥ 5 ॥
ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਚੈਤਤ੍ਤ੍ਰਿਲੋਕਜ੍ਞੋ ਵਾਲ੍ਮੀਕੇਰ੍ਨਾਰਦੋ ਵਚਃ ।
ਸ਼੍ਰੂਯਤਾਮਿਤਿ ਚਾਮਂਤ੍ਰ੍ਯ ਪ੍ਰਹ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟੋ ਵਾਕ੍ਯਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ ॥ 6 ॥
ਬਹਵੋ ਦੁਰ੍ਲਭਾਸ਼੍ਚੈਵ ਯੇ ਤ੍ਵਯਾ ਕੀਰ੍ਤਿਤਾ ਗੁਣਾਃ ।
ਮੁਨੇ ਵਕ੍ਸ਼੍ਯਾਮ੍ਯਹਂ ਬੁਦ੍ਧ੍ਵਾ ਤੈਰ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸ਼੍ਰੂਯਤਾਂ ਨਰਃ ॥ 7 ॥
ਇਕ੍ਸ਼੍ਵਾਕੁਵਂਸ਼ਪ੍ਰਭਵੋ ਰਾਮੋ ਨਾਮ ਜਨੈਃ ਸ਼੍ਰੁਤਃ ।
ਨਿਯਤਾਤ੍ਮਾ ਮਹਾਵੀਰ੍ਯੋ ਦ੍ਯੁਤਿਮਾਨ੍ ਧ੍ਰੁਰੁਇਤਿਮਾਨ੍ ਵਸ਼ੀ ॥ 8 ॥
ਬੁਦ੍ਧਿਮਾਨ੍ ਨੀਤਿਮਾਨ੍ ਵਾਗ੍ਮੀ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ੍ ਸ਼ਤ੍ਰੁਨਿਬਰ੍ਹਣਃ ।
ਵਿਪੁਲਾਂਸੋ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਕਂਬੁਗ੍ਰੀਵੋ ਮਹਾਹਨੁਃ ॥ 9 ॥
ਮਹੋਰਸ੍ਕੋ ਮਹੇਸ਼੍ਵਾਸੋ ਗੂਢਜਤ੍ਰੁਰਰਿਂਦਮਃ ।
ਆਜਾਨੁਬਾਹੁਃ ਸੁਸ਼ਿਰਾਃ ਸੁਲਲਾਟਃ ਸੁਵਿਕ੍ਰਮਃ ॥ 10 ॥
ਸਮਃ ਸਮਵਿਭਕ੍ਤਾਂਗਃ ਸ੍ਨਿਗ੍ਧਵਰ੍ਣਃ ਪ੍ਰਤਾਪਵਾਨ੍ ।
ਪੀਨਵਕ੍ਸ਼ਾ ਵਿਸ਼ਾਲਾਕ੍ਸ਼ੋ ਲਕ੍ਸ਼੍ਮੀਵਾਨ੍ ਸ਼ੁਭਲਕ੍ਸ਼ਣਃ ॥ 11 ॥
ਧਰ੍ਮਜ੍ਞਃ ਸਤ੍ਯਸਂਧਸ਼੍ਚ ਪ੍ਰਜਾਨਾਂ ਚ ਹਿਤੇ ਰਤਃ ।
ਯਸ਼ਸ੍ਵੀ ਜ੍ਞਾਨਸਂਪਨ੍ਨਃ ਸ਼ੁਚਿਰ੍ਵਸ਼੍ਯਃ ਸਮਾਧਿਮਾਨ੍ ॥ 12 ॥
ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਸਮਃ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ੍ ਧਾਤਾ ਰਿਪੁਨਿਸ਼ੂਦਨਃ ।
ਰਕ੍ਸ਼ਿਤਾ ਜੀਵਲੋਕਸ੍ਯ ਧਰ੍ਮਸ੍ਯ ਪਰਿਰਕ੍ਸ਼ਿਤਾ ॥ 13 ॥
ਰਕ੍ਸ਼ਿਤਾ ਸ੍ਵਸ੍ਯ ਧਰ੍ਮਸ੍ਯ ਸ੍ਵਜਨਸ੍ਯ ਚ ਰਕ੍ਸ਼ਿਤਾ ।
ਵੇਦਵੇਦਾਂਗਤਤ੍ਤ੍ਵਜ੍ਞੋ ਧਨੁਰ੍ਵੇਦੇ ਚ ਨਿਸ਼੍ਠਿਤਃ ॥ 14 ॥
ਸਰ੍ਵਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਾਰ੍ਥਤਤ੍ਤ੍ਵਜ੍ਞੋ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਿਮਾਨ੍ਪ੍ਰਤਿਭਾਨਵਾਨ੍ ।
ਸਰ੍ਵਲੋਕਪ੍ਰਿਯਃ ਸਾਧੁਰਦੀਨਾਤ੍ਮਾ ਵਿਚਕ੍ਸ਼ਣਃ ॥ 15 ॥
ਸਰ੍ਵਦਾਭਿਗਤਃ ਸਦ੍ਭਿਃ ਸਮੁਦ੍ਰ ਇਵ ਸਿਂਧੁਭਿਃ ।
ਆਰ੍ਯਃ ਸਰ੍ਵਸਮਸ਼੍ਚੈਵ ਸਦੈਕਪ੍ਰਿਯਦਰ੍ਸ਼ਨਃ ॥ 16 ॥
ਸ ਚ ਸਰ੍ਵਗੁਣੋਪੇਤਃ ਕੌਸਲ੍ਯਾਨਂਦਵਰ੍ਧਨਃ ।
ਸਮੁਦ੍ਰ ਇਵ ਗਾਂਭੀਰ੍ਯੇ ਧੈਰ੍ਯੇਣ ਹਿਮਵਾਨਿਵ ॥ 17 ॥
ਵਿਸ਼੍ਣੁਨਾ ਸਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ੋ ਵੀਰ੍ਯੇ ਸੋਮਵਤ੍ਪ੍ਰਿਯਦਰ੍ਸ਼ਨਃ ।
ਕਾਲਾਗ੍ਨਿਸਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਃ ਕ੍ਰੋਧੇ ਕ੍ਸ਼ਮਯਾ ਪ੍ਰੁਰੁਇਥਿਵੀਸਮਃ ॥ 18 ॥
ਧਨਦੇਨ ਸਮਸ੍ਤ੍ਯਾਗੇ ਸਤ੍ਯੇ ਧਰ੍ਮ ਇਵਾਪਰਃ ।
ਤਮੇਵਂ ਗੁਣਸਂਪਨ੍ਨਂ ਰਾਮਂ ਸਤ੍ਯਪਰਾਕ੍ਰਮਮ੍ ॥ 19 ॥
ਜ੍ਯੇਸ਼੍ਠਂ ਸ਼੍ਰੇਸ਼੍ਠਗੁਣੈਰ੍ਯੁਕ੍ਤਂ ਪ੍ਰਿਯਂ ਦਸ਼ਰਥਃ ਸੁਤਮ੍ ।
ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤੀਨਾਂ ਹਿਤੈਰ੍ਯੁਕ੍ਤਂ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿ ਪ੍ਰਿਯ ਕਾਮ੍ਯਯਾ ॥ 20 ॥
ਯੌਵਰਾਜ੍ਯੇਨ ਸਂਯੋਕ੍ਤੁਮੈਚ੍ਛਤ੍ਪ੍ਰੀਤ੍ਯਾ ਮਹੀਪਤਿਃ ।
ਤਸ੍ਯਾਭਿਸ਼ੇਕਸਂਭਾਰਾਨ੍ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟ੍ਵਾ ਭਾਰ੍ਯਾਥ ਕੈਕਯੀ ॥ 21 ॥
ਪੂਰ੍ਵਂ ਦਤ੍ਤਵਰਾ ਦੇਵੀ ਵਰਮੇਨਮਯਾਚਤ ।
ਵਿਵਾਸਨਂ ਚ ਰਾਮਸ੍ਯ ਭਰਤਸ੍ਯਾਭਿਸ਼ੇਚਨਮ੍ ॥ 22 ॥
ਸ ਸਤ੍ਯਵਚਨਾਦ੍ਰਾਜਾ ਧਰ੍ਮਪਾਸ਼ੇਨ ਸਂਯਤਃ ।
ਵਿਵਾਸਯਾਮਾਸ ਸੁਤਂ ਰਾਮਂ ਦਸ਼ਰਥਃ ਪ੍ਰਿਯਮ੍ ॥ 23 ॥
ਸ ਜਗਾਮ ਵਨਂ ਵੀਰਃ ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਮਨੁਪਾਲਯਨ੍ ।
ਪਿਤੁਰ੍ਵਚਨਨਿਰ੍ਦੇਸ਼ਾਤ੍ਕੈਕੇਯ੍ਯਾਃ ਪ੍ਰਿਯਕਾਰਣਾਤ੍ ॥ 24 ॥
ਤਂ ਵ੍ਰਜਂਤਂ ਪ੍ਰਿਯੋ ਭ੍ਰਾਤਾ ਲਕ੍ਸ਼੍ਮਣੋਨੁਜਗਾਮ ਹ ।
ਸ੍ਨੇਹਾਦ੍ਵਿਨਯਸਂਪਨ੍ਨਃ ਸੁਮਿਤ੍ਰਾਨਂਦਵਰ੍ਧਨਃ ॥ 25 ॥
ਭ੍ਰਾਤਰਂ ਦਯਿਤੋ ਭ੍ਰਾਤੁਃ ਸੌਭ੍ਰਾਤ੍ਰਮਨੁਦਰ੍ਸ਼ਯਨ੍ ।
ਰਾਮਸ੍ਯ ਦਯਿਤਾ ਭਾਰ੍ਯਾ ਨਿਤ੍ਯਂ ਪ੍ਰਾਣਸਮਾਹਿਤਾ ॥ 26 ॥
ਜਨਕਸ੍ਯ ਕੁਲੇ ਜਾਤਾ ਦੇਵਮਾਯੇਵ ਨਿਰ੍ਮਿਤਾ ।
ਸਰ੍ਵਲਕ੍ਸ਼ਣਸਂਪਨ੍ਨਾ ਨਾਰੀਣਾਮੁਤ੍ਤਮਾ ਵਧੂਃ ॥ 27 ॥
ਸੀਤਾਪ੍ਯਨੁਗਤਾ ਰਾਮਂ ਸ਼ਸ਼ਿਨਂ ਰੋਹਿਣੀ ਯਥਾ ।
ਪੌਰੈਰਨੁਗਤੋ ਦੂਰਂ ਪਿਤ੍ਰਾ ਦਸ਼ਰਥੇਨ ਚ ॥ 28 ॥
ਸ਼੍ਰੁਰੁਇਂਗਿਬੇਰਪੁਰੇ ਸੂਤਂ ਗਂਗਾਕੂਲੇ ਵ੍ਯਸਰ੍ਜਯਤ੍ ।
ਗੁਹਮਾਸਾਦ੍ਯ ਧਰ੍ਮਾਤ੍ਮਾ ਨਿਸ਼ਾਦਾਧਿਪਤਿਂ ਪ੍ਰਿਯਮ੍ ॥ 29 ॥
ਗੁਹੇਨ ਸਹਿਤੋ ਰਾਮਃ ਲਕ੍ਸ਼੍ਮਣੇਨ ਚ ਸੀਤਯਾ ।
ਤੇ ਵਨੇਨ ਵਨਂ ਗਤ੍ਵਾ ਨਦੀਸ੍ਤੀਰ੍ਤ੍ਵਾ ਬਹੂਦਕਾਃ ॥ 30 ॥
ਚਿਤ੍ਰਕੂਟਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਭਰਦ੍ਵਾਜਸ੍ਯ ਸ਼ਾਸਨਾਤ੍ ।
ਰਮ੍ਯਮਾਵਸਥਂ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਵਾ ਰਮਮਾਣਾ ਵਨੇ ਤ੍ਰਯਃ ॥ 31 ॥
ਦੇਵਗਂਧਰ੍ਵਸਂਕਾਸ਼ਾਸ੍ਤਤ੍ਰ ਤੇ ਨ੍ਯਵਸਨ੍ਸੁਖਮ੍ ।
ਚਿਤ੍ਰਕੂਟਂ ਗਤੇ ਰਾਮੇ ਪੁਤ੍ਰਸ਼ੋਕਾਤੁਰਸ੍ਤਥਾ ॥ 32 ॥
ਰਾਜਾ ਦਸ਼ਰਥਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਂ ਜਗਾਮ ਵਿਲਪਨ੍ਸੁਤਮ੍ ।
ਮ੍ਰੁਰੁਇਤੇ ਤੁ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਭਰਤੋ ਵਸਿਸ਼੍ਠਪ੍ਰਮੁਖੈਰ੍ਦ੍ਵਿਜੈਃ ॥ 33 ॥
ਨਿਯੁਜ੍ਯਮਾਨੋ ਰਾਜ੍ਯਾਯ ਨੈਚ੍ਛਦ੍ਰਾਜ੍ਯਂ ਮਹਾਬਲਃ ।
ਸ ਜਗਾਮ ਵਨਂ ਵੀਰੋ ਰਾਮਪਾਦਪ੍ਰਸਾਦਕਃ ॥ 34 ॥
ਗਤ੍ਵਾ ਤੁ ਸ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨਂ ਰਾਮਂ ਸਤ੍ਯਪਰਾਕ੍ਰਮਮ੍ ।
ਅਯਾਚਦ੍ਭ੍ਰਾਤਰਂ ਰਾਮਂ ਆਰ੍ਯਭਾਵਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ॥ 35 ॥
ਤ੍ਵਮੇਵ ਰਾਜਾ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞ ਇਤਿ ਰਾਮਂ ਵਚੋਬ੍ਰਵੀਤ੍ ।
ਰਾਮੋਪਿ ਪਰਮੋਦਾਰਃ ਸੁਮੁਖਸ੍ਸੁਮਹਾਯਸ਼ਾਃ ॥ 36 ॥
ਨ ਚੈਚ੍ਛਤ੍ਪਿਤੁਰਾਦੇਸ਼ਾਦ੍ਰਾਜ੍ਯਂ ਰਾਮੋ ਮਹਾਬਲਃ ।
ਪਾਦੁਕੇ ਚਾਸ੍ਯ ਰਾਜ੍ਯਾਯ ਨ੍ਯਾਸਂ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ॥ 37 ॥
ਨਿਵਰ੍ਤਯਾਮਾਸ ਤਤੋ ਭਰਤਂ ਭਰਤਾਗ੍ਰਜਃ ।
ਸ ਕਾਮਮਨਵਾਪ੍ਯੈਵ ਰਾਮਪਾਦਾਵੁਪਸ੍ਪ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਨ੍ ॥ 38 ॥
ਨਂਦਿਗ੍ਰਾਮੇਕਰੋਦ੍ਰਾਜ੍ਯਂ ਰਾਮਾਗਮਨਕਾਂਕ੍ਸ਼ਯਾ ।
ਗਤੇ ਤੁ ਭਰਤੇ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ੍ ਸਤ੍ਯਸਂਧੋ ਜਿਤੇਂਦ੍ਰਿਯਃ ॥ 39 ॥
ਰਾਮਸ੍ਤੁ ਪੁਨਰਾਲਕ੍ਸ਼੍ਯ ਨਾਗਰਸ੍ਯ ਜਨਸ੍ਯ ਚ ।
ਤਤ੍ਰਾਗਮਨਮੇਕਾਗ੍ਰੋ ਦਂਡਕਾਨ੍ਪ੍ਰਵਿਵੇਸ਼ ਹ ॥ 40 ॥
ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਯ ਤੁ ਮਹਾਰਣ੍ਯਂ ਰਾਮੋ ਰਾਜੀਵਲੋਚਨਃ ।
ਵਿਰਾਧਂ ਰਾਕ੍ਸ਼ਸਂ ਹਤ੍ਵਾ ਸ਼ਰਭਂਗਂ ਦਦਰ੍ਸ਼ ਹ ॥ 41 ॥
ਸੁਤੀਕ੍ਸ਼੍ਣਂ ਚਾਪ੍ਯਗਸ੍ਤ੍ਯਂ ਚ ਅਗਸ੍ਤ੍ਯਭ੍ਰਾਤਰਂ ਤਥਾ ।
ਅਗਸ੍ਤ੍ਯਵਚਨਾਚ੍ਚੈਵ ਜਗ੍ਰਾਹੈਂਦ੍ਰਂ ਸ਼ਰਾਸਨਮ੍ ॥ 42 ॥
ਖਡ੍ਗਂ ਚ ਪਰਮਪ੍ਰੀਤਸ੍ਤੂਣੀ ਚਾਕ੍ਸ਼ਯਸਾਯਕੌ ।
ਵਸਤਸ੍ਤਸ੍ਯ ਰਾਮਸ੍ਯ ਵਨੇ ਵਨਚਰੈਃ ਸਹ ॥ 43 ॥
ਰੁਰੁਇਸ਼ਯੋਭ੍ਯਾਗਮਨ੍ਸਰ੍ਵੇ ਵਧਾਯਾਸੁਰਰਕ੍ਸ਼ਸਾਮ੍ ।
ਸ ਤੇਸ਼ਾਂ ਪ੍ਰਤਿਸ਼ੁਸ਼੍ਰਾਵ ਰਾਕ੍ਸ਼ਸਾਨਾਂ ਤਥਾ ਵਨੇ ॥ 44 ॥
ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਤਸ਼੍ਚ ਰਾਮੇਣ ਵਧਃ ਸਂਯਤਿ ਰਕ੍ਸ਼ਸਾਮ੍ ।
ਰੁਰੁਇਸ਼ੀਣਾਮਗ੍ਨਿਕਲ੍ਪਾਨਾਂ ਦਂਡਕਾਰਣ੍ਯਵਾਸਿਨਾਮ੍ ॥ 45 ॥
ਤੇਨ ਤਤ੍ਰੈਵ ਵਸਤਾ ਜਨਸ੍ਥਾਨਨਿਵਾਸਿਨੀ ।
ਵਿਰੂਪਿਤਾ ਸ਼ੂਰ੍ਪਣਖਾ ਰਾਕ੍ਸ਼ਸੀ ਕਾਮਰੂਪਿਣੀ ॥ 46 ॥
ਤਤਃ ਸ਼ੂਰ੍ਪਣਖਾਵਾਕ੍ਯਾਦੁਦ੍ਯੁਕ੍ਤਾਨ੍ਸਰ੍ਵਰਾਕ੍ਸ਼ਸਾਨ੍ ।
ਖਰਂ ਤ੍ਰਿਸ਼ਿਰਸਂ ਚੈਵ ਦੂਸ਼ਣਂ ਚੈਵ ਰਾਕ੍ਸ਼ਸਮ੍ ॥ 47 ॥
ਨਿਜਘਾਨ ਰਣੇ ਰਾਮਸ੍ਤੇਸ਼ਾਂ ਚੈਵ ਪਦਾਨੁਗਾਨ੍ ।
ਵਨੇ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਨਿਵਸਤਾ ਜਨਸ੍ਥਾਨਨਿਵਾਸਿਨਾਮ੍ ॥ 48 ॥
ਰਕ੍ਸ਼ਸਾਂ ਨਿਹਤਾਨ੍ਯਾਸਨ੍ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ ।
ਤਤੋ ਜ੍ਞਾਤਿਵਧਂ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਰਾਵਣਃ ਕ੍ਰੋਧਮੂਰ੍ਛਿਤਃ ॥ 49 ॥
ਸਹਾਯਂ ਵਰਯਾਮਾਸ ਮਾਰੀਚਂ ਨਾਮ ਰਾਕ੍ਸ਼ਸਮ੍ ।
ਵਾਰ੍ਯਮਾਣਃ ਸੁਬਹੁਸ਼ੋ ਮਾਰੀਚੇਨ ਸ ਰਾਵਣਃ ॥ 50 ॥
ਨ ਵਿਰੋਧੋ ਬਲਵਤਾ ਕ੍ਸ਼ਮੋ ਰਾਵਣ ਤੇਨ ਤੇ ।
ਅਨਾਦ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯ ਤੁ ਤਦ੍ਵਾਕ੍ਯਂ ਰਾਵਣਃ ਕਾਲਚੋਦਿਤਃ ॥ 51 ॥
ਜਗਾਮ ਸਹਮਾਰੀਚਃ ਤਸ੍ਯਾਸ਼੍ਰਮਪਦਂ ਤਦਾ ।
ਤੇਨ ਮਾਯਾਵਿਨਾ ਦੂਰਮਪਵਾਹ੍ਯ ਨ੍ਰੁਰੁਇਪਾਤ੍ਮਜੌ ॥ 52 ॥
ਜਹਾਰ ਭਾਰ੍ਯਾਂ ਰਾਮਸ੍ਯ ਗ੍ਰੁਰੁਇਧ੍ਰਂ ਹਤ੍ਵਾ ਜਟਾਯੁਸ਼ਮ੍ ।
ਗ੍ਰੁਰੁਇਧ੍ਰਂ ਚ ਨਿਹਤਂ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟ੍ਵਾ ਹ੍ਰੁਰੁਇਤਾਂ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਚ ਮੈਥਿਲੀਮ੍ ॥ 53 ॥
ਰਾਘਵਃ ਸ਼ੋਕਸਂਤਪ੍ਤੋ ਵਿਲਲਾਪਾਕੁਲੇਂਦ੍ਰਿਯਃ ।
ਤਤਸ੍ਤੇਨੈਵ ਸ਼ੋਕੇਨ ਗ੍ਰੁਰੁਇਧ੍ਰਂ ਦਗ੍ਧ੍ਵਾ ਜਟਾਯੁਸ਼ਮ੍ ॥ 54 ॥
ਮਾਰ੍ਗਮਾਣੋ ਵਨੇ ਸੀਤਾਂ ਰਾਕ੍ਸ਼ਸਂ ਸਂਦਦਰ੍ਸ਼ ਹ ।
ਕਬਂਧਂ ਨਾਮ ਰੂਪੇਣ ਵਿਕ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਘੋਰਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍ ॥ 55 ॥
ਤਂ ਨਿਹਤ੍ਯ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਦਦਾਹ ਸ੍ਵਰ੍ਗਤਸ਼੍ਚ ਸਃ ।
ਸ ਚਾਸ੍ਯ ਕਥਯਾਮਾਸ ਸ਼ਬਰੀਂ ਧਰ੍ਮਚਾਰਿਣੀਮ੍ ॥ 56 ॥
ਸ਼੍ਰਮਣੀਂ ਧਰ੍ਮਨਿਪੁਣਾਮਭਿਗਚ੍ਛੇਤਿ ਰਾਘਵਮ੍ ।
ਸੋਭ੍ਯਗਚ੍ਛਨ੍ਮਹਾਤੇਜਾਃ ਸ਼ਬਰੀਂ ਸ਼ਤ੍ਰੁਸੂਦਨਃ ॥ 57 ॥
ਸ਼ਬਰ੍ਯਾ ਪੂਜਿਤਃ ਸਮ੍ਯਗ੍ਰਾਮੋ ਦਸ਼ਰਥਾਤ੍ਮਜਃ ।
ਪਂਪਾਤੀਰੇ ਹਨੁਮਤਾ ਸਂਗਤੋ ਵਾਨਰੇਣ ਹ ॥ 58 ॥
ਹਨੁਮਦ੍ਵਚਨਾਚ੍ਚੈਵ ਸੁਗ੍ਰੀਵੇਣ ਸਮਾਗਤਃ ।
ਸੁਗ੍ਰੀਵਾਯ ਚ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵਂ ਸ਼ਂਸਦ੍ਰਾਮੋ ਮਹਾਬਲਃ ॥ 59 ॥
ਆਦਿਤਸ੍ਤਦ੍ਯਥਾਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਂ ਸੀਤਯਾਸ਼੍ਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਃ ।
ਸੁਗ੍ਰੀਵਸ਼੍ਚਾਪਿ ਤਤ੍ਸਰ੍ਵਂ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਰਾਮਸ੍ਯ ਵਾਨਰਃ ॥ 60 ॥
ਚਕਾਰ ਸਖ੍ਯਂ ਰਾਮੇਣ ਪ੍ਰੀਤਸ਼੍ਚੈਵਾਗ੍ਨਿਸਾਕ੍ਸ਼ਿਕਮ੍ ।
ਤਤੋ ਵਾਨਰਰਾਜੇਨ ਵੈਰਾਨੁਕਥਨਂ ਪ੍ਰਤਿ ॥ 61 ॥
ਰਾਮਾਯਾਵੇਦਿਤਂ ਸਰ੍ਵਂ ਪ੍ਰਣਯਾਦ੍ਦੁਃਖਿਤੇਨ ਚ ।
ਪ੍ਰਤਿਜ੍ਞਾਤਂ ਚ ਰਾਮੇਣ ਤਦਾ ਵਾਲਿਵਧਂ ਪ੍ਰਤਿ ॥ 62 ॥
ਵਾਲਿਨਸ਼੍ਚ ਬਲਂ ਤਤ੍ਰ ਕਥਯਾਮਾਸ ਵਾਨਰਃ ।
ਸੁਗ੍ਰੀਵਃ ਸ਼ਂਕਿਤਸ਼੍ਚਾਸੀਨ੍ਨਿਤ੍ਯਂ ਵੀਰ੍ਯੇਣ ਰਾਘਵੇ ॥ 63 ॥
ਰਾਘਵਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਯਾਰ੍ਥਂ ਤੁ ਦੁਂਦੁਭੇਃ ਕਾਯਮੁਤ੍ਤਮਮ੍ ।
ਦਰ੍ਸ਼ਯਾਮਾਸ ਸੁਗ੍ਰੀਵੋ ਮਹਾਪਰ੍ਵਤ ਸਨ੍ਨਿਭਮ੍ ॥ 64 ॥
ਉਤ੍ਸ੍ਮਯਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਬਾਹੁਃ ਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼੍ਯ ਚਾਸ੍ਥਿ ਮਹਾਬਲਃ ।
ਪਾਦਾਂਗੁਸ਼੍ਠੇਨ ਚਿਕ੍ਸ਼ੇਪ ਸਂਪੂਰ੍ਣਂ ਦਸ਼ਯੋਜਨਮ੍ ॥ 65 ॥
ਬਿਭੇਦ ਚ ਪੁਨਃ ਸਾਲਾਨ੍ਸਪ੍ਤੈਕੇਨ ਮਹੇਸ਼ੁਣਾ ।
ਗਿਰਿਂ ਰਸਾਤਲਂ ਚੈਵ ਜਨਯਨ੍ ਪ੍ਰਤ੍ਯਯਂ ਤਦਾ ॥ 66 ॥
ਤਤਃ ਪ੍ਰੀਤਮਨਾਸ੍ਤੇਨ ਵਿਸ਼੍ਵਸ੍ਤਃ ਸ ਮਹਾਕਪਿਃ ।
ਕਿਸ਼੍ਕਿਂਧਾਂ ਰਾਮਸਹਿਤੋ ਜਗਾਮ ਚ ਗੁਹਾਂ ਤਦਾ ॥ 67 ॥
ਤਤੋਗਰ੍ਜਦ੍ਧਰਿਵਰਃ ਸੁਗ੍ਰੀਵੋ ਹੇਮਪਿਂਗਲ਼ਃ ।
ਤੇਨ ਨਾਦੇਨ ਮਹਤਾ ਨਿਰ੍ਜਗਾਮ ਹਰੀਸ਼੍ਵਰਃ ॥ 68 ॥
ਅਨੁਮਾਨ੍ਯ ਤਦਾ ਤਾਰਾਂ ਸੁਗ੍ਰੀਵੇਣ ਸਮਾਗਤਃ ।
ਨਿਜਘਾਨ ਚ ਤਤ੍ਰੈਨਂ ਸ਼ਰੇਣੈਕੇਨ ਰਾਘਵਃ ॥ 69 ॥
ਤਤਃ ਸੁਗ੍ਰੀਵਵਚਨਾਦ੍ਧਤ੍ਵਾ ਵਾਲਿਨਮਾਹਵੇ ।
ਸੁਗ੍ਰੀਵਮੇਵ ਤਦ੍ਰਾਜ੍ਯੇ ਰਾਘਵਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਪਾਦਯਤ੍ ॥ 70 ॥
ਸ ਚ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਸਮਾਨੀਯ ਵਾਨਰਾਨ੍ਵਾਨਰਰ੍ਸ਼ਭਃ ।
ਦਿਸ਼ਃ ਪ੍ਰਸ੍ਥਾਪਯਾਮਾਸ ਦਿਦ੍ਰੁਰੁਇਕ੍ਸ਼ੁਰ੍ਜਨਕਾਤ੍ਮਜਾਮ੍ ॥ 71 ॥
ਤਤੋ ਗ੍ਰੁਰੁਇਧ੍ਰਸ੍ਯ ਵਚਨਾਤ੍ਸਂਪਾਤੇਰ੍ਹਨੁਮਾਨ੍ਬਲੀ ।
ਸ਼ਤਯੋਜਨਵਿਸ੍ਤੀਰ੍ਣਂ ਪੁਪ੍ਲੁਵੇ ਲਵਣਾਰ੍ਣਵਮ੍ ॥ 72 ॥
ਤਤ੍ਰ ਲਂਕਾਂ ਸਮਾਸਾਦ੍ਯ ਪੁਰੀਂ ਰਾਵਣਪਾਲਿਤਾਮ੍ ।
ਦਦਰ੍ਸ਼ ਸੀਤਾਂ ਧ੍ਯਾਯਂਤੀਂ ਅਸ਼ੋਕਵਨਿਕਾਂ ਗਤਾਮ੍ ॥ 73 ॥
ਨਿਵੇਦਯਿਤ੍ਵਾਭਿਜ੍ਞਾਨਂ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਿਂ ਚ ਨਿਵੇਦ੍ਯ ਚ ।
ਸਮਾਸ਼੍ਵਾਸ੍ਯ ਚ ਵੈਦੇਹੀਂ ਮਰ੍ਦਯਾਮਾਸ ਤੋਰਣਮ੍ ॥ 74 ॥
ਪਂਚ ਸੇਨਾਗ੍ਰਗਾਨ੍ਹਤ੍ਵਾ ਸਪ੍ਤ ਮਂਤ੍ਰਿਸੁਤਾਨਪਿ ।
ਸ਼ੂਰਮਕ੍ਸ਼ਂ ਚ ਨਿਸ਼੍ਪਿਸ਼੍ਯ ਗ੍ਰਹਣਂ ਸਮੁਪਾਗਮਤ੍ ॥ 75 ॥
ਅਸ੍ਤ੍ਰੇਣੋਨ੍ਮੁਕ੍ਤਮਾਤ੍ਮਾਨਂ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਪੈਤਾਮਹਾਦ੍ਵਰਾਤ੍ ।
ਮਰ੍ਸ਼ਯਨ੍ਰਾਕ੍ਸ਼ਸਾਨ੍ਵੀਰੋ ਯਂਤ੍ਰਿਣਸ੍ਤਾਨ੍ਯਦ੍ਰੁਰੁਇਚ੍ਛਯਾ ॥ 76 ॥
ਤਤੋ ਦਗ੍ਧ੍ਵਾ ਪੁਰੀਂ ਲਂਕਾਂ ਰੁਰੁਇਤੇ ਸੀਤਾਂ ਚ ਮੈਥਿਲੀਮ੍ ।
ਰਾਮਾਯ ਪ੍ਰਿਯਮਾਖ੍ਯਾਤੁਂ ਪੁਨਰਾਯਾਨ੍ਮਹਾਕਪਿਃ ॥ 77 ॥
ਸੋਭਿਗਮ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਾਨਂ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਵਾ ਰਾਮਂ ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼ਿਣਮ੍ ।
ਨ੍ਯਵੇਦਯਦਮੇਯਾਤ੍ਮਾ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਾ ਸੀਤੇਤਿ ਤਤ੍ਤ੍ਵਤਃ ॥ 78 ॥
ਤਤਃ ਸੁਗ੍ਰੀਵਸਹਿਤੋ ਗਤ੍ਵਾ ਤੀਰਂ ਮਹੋਦਧੇਃ ।
ਸਮੁਦ੍ਰਂ ਕ੍ਸ਼ੋਭਯਾਮਾਸ ਸ਼ਰੈਰਾਦਿਤ੍ਯਸਨ੍ਨਿਭੈਃ ॥ 79 ॥
ਦਰ੍ਸ਼ਯਾਮਾਸ ਚਾਤ੍ਮਾਨਂ ਸਮੁਦ੍ਰਃ ਸਰਿਤਾਂ ਪਤਿਃ ।
ਸਮੁਦ੍ਰਵਚਨਾਚ੍ਚੈਵ ਨਲਂ ਸੇਤੁਮਕਾਰਯਤ੍ ॥ 80 ॥
ਤੇਨ ਗਤ੍ਵਾ ਪੁਰੀਂ ਲਂਕਾਂ ਹਤ੍ਵਾ ਰਾਵਣਮਾਹਵੇ ।
ਰਾਮਃ ਸੀਤਾਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਪਰਾਂ ਵ੍ਰੀਡਾਮੁਪਾਗਮਤ੍ ॥ 81 ॥
ਤਾਮੁਵਾਚ ਤਤੋ ਰਾਮਃ ਪਰੁਸ਼ਂ ਜਨਸਂਸਦਿ ।
ਅਮ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਯਮਾਣਾ ਸਾ ਸੀਤਾ ਵਿਵੇਸ਼ ਜ੍ਵਲਨਂ ਸਤੀ ॥ 82 ॥
ਤਤੋਗ੍ਨਿਵਚਨਾਤ੍ਸੀਤਾਂ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਵਿਗਤਕਲ੍ਮਸ਼ਾਮ੍ ।
ਬਭੌ ਰਾਮਃ ਸਂਪ੍ਰਹ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਃ ਪੂਜਿਤਃ ਸਰ੍ਵਦੈਵਤੈਃ ॥ 83 ॥
ਕਰ੍ਮਣਾ ਤੇਨ ਮਹਤਾ ਤ੍ਰੈਲੋਕ੍ਯਂ ਸਚਰਾਚਰਮ੍ ।
ਸਦੇਵਰ੍ਸ਼ਿਗਣਂ ਤੁਸ਼੍ਟਂ ਰਾਘਵਸ੍ਯ ਮਹਾਤ੍ਮਨਃ ॥ 84 ॥
ਅਭਿਸ਼ਿਚ੍ਯ ਚ ਲਂਕਾਯਾਂ ਰਾਕ੍ਸ਼ਸੇਂਦ੍ਰਂ ਵਿਭੀਸ਼ਣਮ੍ ।
ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਸ੍ਤਦਾ ਰਾਮੋ ਵਿਜ੍ਵਰਃ ਪ੍ਰਮੁਮੋਦ ਹ ॥ 85 ॥
ਦੇਵਤਾਭ੍ਯੋ ਵਰਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਸਮੁਤ੍ਥਾਪ੍ਯ ਚ ਵਾਨਰਾਨ੍ ।
ਅਯੋਧ੍ਯਾਂ ਪ੍ਰਸ੍ਥਿਤੋ ਰਾਮਃ ਪੁਸ਼੍ਪਕੇਣ ਸੁਹ੍ਰੁਰੁਇਦ੍ਵ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ॥ 86 ॥
ਭਰਦ੍ਵਾਜਾਸ਼੍ਰਮਂ ਗਤ੍ਵਾ ਰਾਮਃ ਸਤ੍ਯਪਰਾਕ੍ਰਮਃ ।
ਭਰਤਸ੍ਯਾਂਤਿਕਂ ਰਾਮੋ ਹਨੂਮਂਤਂ ਵ੍ਯਸਰ੍ਜਯਤ੍ ॥ 87 ॥
ਪੁਨਰਾਖ੍ਯਾਯਿਕਾਂ ਜਲ੍ਪਨ੍ਸੁਗ੍ਰੀਵਸਹਿਤਸ਼੍ਚ ਸਃ ।
ਪੁਸ਼੍ਪਕਂ ਤਤ੍ਸਮਾਰੁਹ੍ਯ ਨਂਦਿਗ੍ਰਾਮਂ ਯਯੌ ਤਦਾ ॥ 88 ॥
ਨਂਦਿਗ੍ਰਾਮੇ ਜਟਾਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁਰੁਇਭਿਃ ਸਹਿਤੋਨਘਃ ।
ਰਾਮਃ ਸੀਤਾਮਨੁਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਰਾਜ੍ਯਂ ਪੁਨਰਵਾਪ੍ਤਵਾਨ੍ ॥ 89 ॥
ਪ੍ਰਹ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਮੁਦਿਤੋ ਲੋਕਸ੍ਤੁਸ਼੍ਟਃ ਪੁਸ਼੍ਟਃ ਸੁਧਾਰ੍ਮਿਕਃ ।
ਨਿਰਾਮਯੋ ਹ੍ਯਰੋਗਸ਼੍ਚ ਦੁਰ੍ਭਿਕ੍ਸ਼ ਭਯਵਰ੍ਜਿਤਃ ॥ 90 ॥
ਨ ਪੁਤ੍ਰਮਰਣਂ ਕਿਂਚਿਦ੍ਦ੍ਰਕ੍ਸ਼੍ਯਂਤਿ ਪੁਰੁਸ਼ਾਃ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ।
ਨਾਰ੍ਯਸ਼੍ਚਾਵਿਧਵਾ ਨਿਤ੍ਯਂ ਭਵਿਸ਼੍ਯਂਤਿ ਪਤਿਵ੍ਰਤਾਃ ॥ 91 ॥
ਨ ਚਾਗ੍ਨਿਜਂ ਭਯਂ ਕਿਂਚਿਨ੍ਨਾਪ੍ਸੁ ਮਜ੍ਜਂਤਿ ਜਂਤਵਃ ।
ਨ ਵਾਤਜਂ ਭਯਂ ਕਿਂਚਿਨ੍ਨਾਪਿ ਜ੍ਵਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਤਥਾ ॥ 92 ॥
ਨ ਚਾਪਿ ਕ੍ਸ਼ੁਦ੍ਭਯਂ ਤਤ੍ਰ ਨ ਤਸ੍ਕਰਭਯਂ ਤਥਾ ।
ਨਗਰਾਣਿ ਚ ਰਾਸ਼੍ਟ੍ਰਾਣਿ ਧਨਧਾਨ੍ਯਯੁਤਾਨਿ ਚ ॥ 93 ॥
ਨਿਤ੍ਯਂ ਪ੍ਰਮੁਦਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਯਥਾ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਯੁਗੇ ਤਥਾ ।
ਅਸ਼੍ਵਮੇਧਸ਼ਤੈਰਿਸ਼੍ਟ੍ਵਾ ਤਥਾ ਬਹੁਸੁਵਰ੍ਣਕੈਃ ॥ 94 ॥
ਗਵਾਂ ਕੋਟ੍ਯਯੁਤਂ ਦਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਪ੍ਰਯਾਸ੍ਯਤਿ ।
ਅਸਂਖ੍ਯੇਯਂ ਧਨਂ ਦਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਭ੍ਯੋ ਮਹਾਯਸ਼ਾਃ ॥ 95 ॥
ਰਾਜਵਂਸ਼ਾਨ੍ ਸ਼ਤਗੁਣਾਨ੍ ਸ੍ਥਾਪਯਿਸ਼੍ਯਤਿ ਰਾਘਵਃ ।
ਚਾਤੁਰ੍ਵਰ੍ਣ੍ਯਂ ਚ ਲੋਕੇਸ੍ਮਿਨ੍ ਸ੍ਵੇ ਸ੍ਵੇ ਧਰ੍ਮੇ ਨਿਯੋਕ੍ਸ਼੍ਯਤਿ ॥ 96 ॥
ਦਸ਼ਵਰ੍ਸ਼ਸਹਸ੍ਰਾਣਿ ਦਸ਼ਵਰ੍ਸ਼ਸ਼ਤਾਨਿ ਚ ।
ਰਾਮੋ ਰਾਜ੍ਯਮੁਪਾਸਿਤ੍ਵਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਗਮਿਸ਼੍ਯਤਿ ॥ 97 ॥
ਇਦਂ ਪਵਿਤ੍ਰਂ ਪਾਪਘ੍ਨਂ ਪੁਣ੍ਯਂ ਵੇਦੈਸ਼੍ਚ ਸਮ੍ਮਿਤਮ੍ ।
ਯਃ ਪਠੇਦ੍ਰਾਮਚਰਿਤਂ ਸਰ੍ਵਪਾਪੈਃ ਪ੍ਰਮੁਚ੍ਯਤੇ ॥ 98 ॥
ਏਤਦਾਖ੍ਯਾਨਮਾਯੁਸ਼੍ਯਂ ਪਠਨ੍ਰਾਮਾਯਣਂ ਨਰਃ ।
ਸਪੁਤ੍ਰਪੌਤ੍ਰਃ ਸਗਣਃ ਪ੍ਰੇਤ੍ਯ ਸ੍ਵਰ੍ਗੇ ਮਹੀਯਤੇ ॥ 99 ॥
ਪਠਨ੍ ਦ੍ਵਿਜੋ ਵਾਗ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਭਤ੍ਵਮੀਯਾਤ੍
ਸ੍ਯਾਤ੍ ਕ੍ਸ਼ਤ੍ਰਿਯੋ ਭੂਮਿਪਤਿਤ੍ਵਮੀਯਾਤ੍ ।
ਵਣਿਗ੍ਜਨਃ ਪਣ੍ਯਫਲਤ੍ਵਮੀਯਾਤ੍
ਜਨਸ਼੍ਚ ਸ਼ੂਦ੍ਰੋਪਿ ਮਹਤ੍ਤ੍ਵਮੀਯਾਤ੍ ॥ 100 ॥
ਇਤ੍ਯਾਰ੍ਸ਼ੇ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਰਾਮਾਯਣੇ ਵਾਲ੍ਮੀਕੀਯੇ ਆਦਿਕਾਵ੍ਯੇ ਬਾਲਕਾਂਡੇ ਨਾਰਦਵਾਕ੍ਯਂ ਨਾਮ ਪ੍ਰਥਮਃ ਸਰ੍ਗਃ ॥