ਅਥ ਤ੍ਰੁਰੁਇਤੀਯੋਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਕਰ੍ਮਯੋਗਃ
ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ ।
ਜ੍ਯਾਯਸੀ ਚੇਤ੍ਕਰ੍ਮਣਸ੍ਤੇ ਮਤਾ ਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਜਨਾਰ੍ਦਨ ।
ਤਤ੍ਕਿਂ ਕਰ੍ਮਣਿ ਘੋਰੇ ਮਾਂ ਨਿਯੋਜਯਸਿ ਕੇਸ਼ਵ ॥ 1 ॥
ਵ੍ਯਾਮਿਸ਼੍ਰੇਣੇਵ ਵਾਕ੍ਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧਿਂ ਮੋਹਯਸੀਵ ਮੇ ।
ਤਦੇਕਂ ਵਦ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ੍ਯ ਯੇਨ ਸ਼੍ਰੇਯੋਹਮਾਪ੍ਨੁਯਾਮ੍ ॥ 2 ॥
ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨੁਵਾਚ ।
ਲੋਕੇਸ੍ਮਿਂਦ੍ਵਿਵਿਧਾ ਨਿਸ਼੍ਠਾ ਪੁਰਾ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਾ ਮਯਾਨਘ ।
ਜ੍ਞਾਨਯੋਗੇਨ ਸਾਂਖ੍ਯਾਨਾਂ ਕਰ੍ਮਯੋਗੇਨ ਯੋਗਿਨਾਮ੍ ॥ 3 ॥
ਨ ਕਰ੍ਮਣਾਮਨਾਰਂਭਾਨ੍ਨੈਸ਼੍ਕਰ੍ਮ੍ਯਂ ਪੁਰੁਸ਼ੋਸ਼੍ਨੁਤੇ ।
ਨ ਚ ਸਂਨ੍ਯਸਨਾਦੇਵ ਸਿਦ੍ਧਿਂ ਸਮਧਿਗਚ੍ਛਤਿ ॥ 4 ॥
ਨ ਹਿ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ਕ੍ਸ਼ਣਮਪਿ ਜਾਤੁ ਤਿਸ਼੍ਠਤ੍ਯਕਰ੍ਮਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ ।
ਕਾਰ੍ਯਤੇ ਹ੍ਯਵਸ਼ਃ ਕਰ੍ਮ ਸਰ੍ਵਃ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਜੈਰ੍ਗੁਣੈਃ ॥ 5 ॥
ਕਰ੍ਮੇਂਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਸਂਯਮ੍ਯ ਯ ਆਸ੍ਤੇ ਮਨਸਾ ਸ੍ਮਰਨ੍ ।
ਇਂਦ੍ਰਿਯਾਰ੍ਥਾਨ੍ਵਿਮੂਢਾਤ੍ਮਾ ਮਿਥ੍ਯਾਚਾਰਃ ਸ ਉਚ੍ਯਤੇ ॥ 6 ॥
ਯਸ੍ਤ੍ਵਿਂਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਮਨਸਾ ਨਿਯਮ੍ਯਾਰਭਤੇਰ੍ਜੁਨ ।
ਕਰ੍ਮੇਂਦ੍ਰਿਯੈਃ ਕਰ੍ਮਯੋਗਮਸਕ੍ਤਃ ਸ ਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਯਤੇ ॥ 7 ॥
ਨਿਯਤਂ ਕੁਰੁ ਕਰ੍ਮ ਤ੍ਵਂ ਕਰ੍ਮ ਜ੍ਯਾਯੋ ਹ੍ਯਕਰ੍ਮਣਃ ।
ਸ਼ਰੀਰਯਾਤ੍ਰਾਪਿ ਚ ਤੇ ਨ ਪ੍ਰਸਿਦ੍ਧ੍ਯੇਦਕਰ੍ਮਣਃ ॥ 8 ॥
ਯਜ੍ਞਾਰ੍ਥਾਤ੍ਕਰ੍ਮਣੋਨ੍ਯਤ੍ਰ ਲੋਕੋਯਂ ਕਰ੍ਮਬਂਧਨਃ ।
ਤਦਰ੍ਥਂ ਕਰ੍ਮ ਕੌਂਤੇਯ ਮੁਕ੍ਤਸਂਗਃ ਸਮਾਚਰ ॥ 9 ॥
ਸਹਯਜ੍ਞਾਃ ਪ੍ਰਜਾਃ ਸ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟ੍ਵਾ ਪੁਰੋਵਾਚ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿਃ ।
ਅਨੇਨ ਪ੍ਰਸਵਿਸ਼੍ਯਧ੍ਵਮੇਸ਼ ਵੋਸ੍ਤ੍ਵਿਸ਼੍ਟਕਾਮਧੁਕ੍ ॥ 10 ॥
ਦੇਵਾਨ੍ਭਾਵਯਤਾਨੇਨ ਤੇ ਦੇਵਾ ਭਾਵਯਂਤੁ ਵਃ ।
ਪਰਸ੍ਪਰਂ ਭਾਵਯਂਤਃ ਸ਼੍ਰੇਯਃ ਪਰਮਵਾਪ੍ਸ੍ਯਥ ॥ 11 ॥
ਇਸ਼੍ਟਾਨ੍ਭੋਗਾਨ੍ਹਿ ਵੋ ਦੇਵਾ ਦਾਸ੍ਯਂਤੇ ਯਜ੍ਞਭਾਵਿਤਾਃ ।
ਤੈਰ੍ਦਤ੍ਤਾਨਪ੍ਰਦਾਯੈਭ੍ਯੋ ਯੋ ਭੁਂਕ੍ਤੇ ਸ੍ਤੇਨ ਏਵ ਸਃ ॥ 12 ॥
ਯਜ੍ਞਸ਼ਿਸ਼੍ਟਾਸ਼ਿਨਃ ਸਂਤੋ ਮੁਚ੍ਯਂਤੇ ਸਰ੍ਵਕਿਲ੍ਬਿਸ਼ੈਃ ।
ਭੁਂਜਤੇ ਤੇ ਤ੍ਵਘਂ ਪਾਪਾ ਯੇ ਪਚਂਤ੍ਯਾਤ੍ਮਕਾਰਣਾਤ੍ ॥ 13 ॥
ਅਨ੍ਨਾਦ੍ਭਵਂਤਿ ਭੂਤਾਨਿ ਪਰ੍ਜਨ੍ਯਾਦਨ੍ਨਸਂਭਵਃ ।
ਯਜ੍ਞਾਦ੍ਭਵਤਿ ਪਰ੍ਜਨ੍ਯੋ ਯਜ੍ਞਃ ਕਰ੍ਮਸਮੁਦ੍ਭਵਃ ॥ 14 ॥
ਕਰ੍ਮ ਬ੍ਰਹ੍ਮੋਦ੍ਭਵਂ ਵਿਦ੍ਧਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਕ੍ਸ਼ਰਸਮੁਦ੍ਭਵਮ੍ ।
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਸਰ੍ਵਗਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਨਿਤ੍ਯਂ ਯਜ੍ਞੇ ਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਠਿਤਮ੍ ॥ 15 ॥
ਏਵਂ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਿਤਂ ਚਕ੍ਰਂ ਨਾਨੁਵਰ੍ਤਯਤੀਹ ਯਃ ।
ਅਘਾਯੁਰਿਂਦ੍ਰਿਯਾਰਾਮੋ ਮੋਘਂ ਪਾਰ੍ਥ ਸ ਜੀਵਤਿ ॥ 16 ॥
ਯਸ੍ਤ੍ਵਾਤ੍ਮਰਤਿਰੇਵ ਸ੍ਯਾਦਾਤ੍ਮਤ੍ਰੁਰੁਇਪ੍ਤਸ਼੍ਚ ਮਾਨਵਃ ।
ਆਤ੍ਮਨ੍ਯੇਵ ਚ ਸਂਤੁਸ਼੍ਟਸ੍ਤਸ੍ਯ ਕਾਰ੍ਯਂ ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ॥ 17 ॥
ਨੈਵ ਤਸ੍ਯ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤੇਨਾਰ੍ਥੋ ਨਾਕ੍ਰੁਰੁਇਤੇਨੇਹ ਕਸ਼੍ਚਨ ।
ਨ ਚਾਸ੍ਯ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼ੁ ਕਸ਼੍ਚਿਦਰ੍ਥਵ੍ਯਪਾਸ਼੍ਰਯਃ ॥ 18 ॥
ਤਸ੍ਮਾਦਸਕ੍ਤਃ ਸਤਤਂ ਕਾਰ੍ਯਂ ਕਰ੍ਮ ਸਮਾਚਰ ।
ਅਸਕ੍ਤੋ ਹ੍ਯਾਚਰਨ੍ਕਰ੍ਮ ਪਰਮਾਪ੍ਨੋਤਿ ਪੂਰੁਸ਼ਃ ॥ 19 ॥
ਕਰ੍ਮਣੈਵ ਹਿ ਸਂਸਿਦ੍ਧਿਮਾਸ੍ਥਿਤਾ ਜਨਕਾਦਯਃ ।
ਲੋਕਸਂਗ੍ਰਹਮੇਵਾਪਿ ਸਂਪਸ਼੍ਯਨ੍ਕਰ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸਿ ॥ 20 ॥
ਯਦ੍ਯਦਾਚਰਤਿ ਸ਼੍ਰੇਸ਼੍ਠਸ੍ਤਤ੍ਤਦੇਵੇਤਰੋ ਜਨਃ ।
ਸ ਯਤ੍ਪ੍ਰਮਾਣਂ ਕੁਰੁਤੇ ਲੋਕਸ੍ਤਦਨੁਵਰ੍ਤਤੇ ॥ 21 ॥
ਨ ਮੇ ਪਾਰ੍ਥਾਸ੍ਤਿ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਂ ਤ੍ਰਿਸ਼ੁ ਲੋਕੇਸ਼ੁ ਕਿਂਚਨ ।
ਨਾਨਵਾਪ੍ਤਮਵਾਪ੍ਤਵ੍ਯਂ ਵਰ੍ਤ ਏਵ ਚ ਕਰ੍ਮਣਿ ॥ 22 ॥
ਯਦਿ ਹ੍ਯਹਂ ਨ ਵਰ੍ਤੇਯਂ ਜਾਤੁ ਕਰ੍ਮਣ੍ਯਤਂਦ੍ਰਿਤਃ ।
ਮਮ ਵਰ੍ਤ੍ਮਾਨੁਵਰ੍ਤਂਤੇ ਮਨੁਸ਼੍ਯਾਃ ਪਾਰ੍ਥ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ॥ 23 ॥
ਉਤ੍ਸੀਦੇਯੁਰਿਮੇ ਲੋਕਾ ਨ ਕੁਰ੍ਯਾਂ ਕਰ੍ਮ ਚੇਦਹਮ੍ ।
ਸਂਕਰਸ੍ਯ ਚ ਕਰ੍ਤਾ ਸ੍ਯਾਮੁਪਹਨ੍ਯਾਮਿਮਾਃ ਪ੍ਰਜਾਃ ॥ 24 ॥
ਸਕ੍ਤਾਃ ਕਰ੍ਮਣ੍ਯਵਿਦ੍ਵਾਂਸੋ ਯਥਾ ਕੁਰ੍ਵਂਤਿ ਭਾਰਤ ।
ਕੁਰ੍ਯਾਦ੍ਵਿਦ੍ਵਾਂਸ੍ਤਥਾਸਕ੍ਤਸ਼੍ਚਿਕੀਰ੍ਸ਼ੁਰ੍ਲੋਕਸਂਗ੍ਰਹਮ੍ ॥ 25 ॥
ਨ ਬੁਦ੍ਧਿਭੇਦਂ ਜਨਯੇਦਜ੍ਞਾਨਾਂ ਕਰ੍ਮਸਂਗਿਨਾਮ੍ ।
ਜੋਸ਼ਯੇਤ੍ਸਰ੍ਵਕਰ੍ਮਾਣਿ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਯੁਕ੍ਤਃ ਸਮਾਚਰਨ੍ ॥ 26 ॥
ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤੇਃ ਕ੍ਰਿਯਮਾਣਾਨਿ ਗੁਣੈਃ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ।
ਅਹਂਕਾਰਵਿਮੂਢਾਤ੍ਮਾ ਕਰ੍ਤਾਹਮਿਤਿ ਮਨ੍ਯਤੇ ॥ 27 ॥
ਤਤ੍ਤ੍ਵਵਿਤ੍ਤੁ ਮਹਾਬਾਹੋ ਗੁਣਕਰ੍ਮਵਿਭਾਗਯੋਃ ।
ਗੁਣਾ ਗੁਣੇਸ਼ੁ ਵਰ੍ਤਂਤ ਇਤਿ ਮਤ੍ਵਾ ਨ ਸਜ੍ਜਤੇ ॥ 28 ॥
ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤੇਰ੍ਗੁਣਸਂਮੂਢਾਃ ਸਜ੍ਜਂਤੇ ਗੁਣਕਰ੍ਮਸੁ ।
ਤਾਨਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਸ੍ਨਵਿਦੋ ਮਂਦਾਨ੍ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਸ੍ਨਵਿਨ੍ਨ ਵਿਚਾਲਯੇਤ੍ ॥ 29 ॥
ਮਯਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਸਂਨ੍ਯਸ੍ਯਾਧ੍ਯਾਤ੍ਮਚੇਤਸਾ ।
ਨਿਰਾਸ਼ੀਰ੍ਨਿਰ੍ਮਮੋ ਭੂਤ੍ਵਾ ਯੁਧ੍ਯਸ੍ਵ ਵਿਗਤਜ੍ਵਰਃ ॥ 30 ॥
ਯੇ ਮੇ ਮਤਮਿਦਂ ਨਿਤ੍ਯਮਨੁਤਿਸ਼੍ਠਂਤਿ ਮਾਨਵਾਃ ।
ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਵਂਤੋਨਸੂਯਂਤੋ ਮੁਚ੍ਯਂਤੇ ਤੇਪਿ ਕਰ੍ਮਭਿਃ ॥ 31 ॥
ਯੇ ਤ੍ਵੇਤਦਭ੍ਯਸੂਯਂਤੋ ਨਾਨੁਤਿਸ਼੍ਠਂਤਿ ਮੇ ਮਤਮ੍ ।
ਸਰ੍ਵਜ੍ਞਾਨਵਿਮੂਢਾਂਸ੍ਤਾਨ੍ਵਿਦ੍ਧਿ ਨਸ਼੍ਟਾਨਚੇਤਸਃ ॥ 32 ॥
ਸਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਂ ਚੇਸ਼੍ਟਤੇ ਸ੍ਵਸ੍ਯਾਃ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤੇਰ੍ਜ੍ਞਾਨਵਾਨਪਿ ।
ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਂ ਯਾਂਤਿ ਭੂਤਾਨਿ ਨਿਗ੍ਰਹਃ ਕਿਂ ਕਰਿਸ਼੍ਯਤਿ ॥ 33 ॥
ਇਂਦ੍ਰਿਯਸ੍ਯੇਂਦ੍ਰਿਯਸ੍ਯਾਰ੍ਥੇ ਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ੌ ਵ੍ਯਵਸ੍ਥਿਤੌ ।
ਤਯੋਰ੍ਨ ਵਸ਼ਮਾਗਚ੍ਛੇਤ੍ਤੌ ਹ੍ਯਸ੍ਯ ਪਰਿਪਂਥਿਨੌ ॥ 34 ॥
ਸ਼੍ਰੇਯਾਨ੍ਸ੍ਵਧਰ੍ਮੋ ਵਿਗੁਣਃ ਪਰਧਰ੍ਮਾਤ੍ਸ੍ਵਨੁਸ਼੍ਠਿਤਾਤ੍ ।
ਸ੍ਵਧਰ੍ਮੇ ਨਿਧਨਂ ਸ਼੍ਰੇਯਃ ਪਰਧਰ੍ਮੋ ਭਯਾਵਹਃ ॥ 35 ॥
ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ ।
ਅਥ ਕੇਨ ਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤੋਯਂ ਪਾਪਂ ਚਰਤਿ ਪੂਰੁਸ਼ਃ ।
ਅਨਿਚ੍ਛਨ੍ਨਪਿ ਵਾਰ੍ਸ਼੍ਣੇਯ ਬਲਾਦਿਵ ਨਿਯੋਜਿਤਃ ॥ 36 ॥
ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨੁਵਾਚ ।
ਕਾਮ ਏਸ਼ ਕ੍ਰੋਧ ਏਸ਼ ਰਜੋਗੁਣਸਮੁਦ੍ਭਵਃ ।
ਮਹਾਸ਼ਨੋ ਮਹਾਪਾਪ੍ਮਾ ਵਿਦ੍ਧ੍ਯੇਨਮਿਹ ਵੈਰਿਣਮ੍ ॥ 37 ॥
ਧੂਮੇਨਾਵ੍ਰਿਯਤੇ ਵਹ੍ਨਿਰ੍ਯਥਾਦਰ੍ਸ਼ੋ ਮਲੇਨ ਚ ।
ਯਥੋਲ੍ਬੇਨਾਵ੍ਰੁਰੁਇਤੋ ਗਰ੍ਭਸ੍ਤਥਾ ਤੇਨੇਦਮਾਵ੍ਰੁਰੁਇਤਮ੍ ॥ 38 ॥
ਆਵ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਜ੍ਞਾਨਮੇਤੇਨ ਜ੍ਞਾਨਿਨੋ ਨਿਤ੍ਯਵੈਰਿਣਾ ।
ਕਾਮਰੂਪੇਣ ਕੌਂਤੇਯ ਦੁਸ਼੍ਪੂਰੇਣਾਨਲੇਨ ਚ ॥ 39 ॥
ਇਂਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਮਨੋ ਬੁਦ੍ਧਿਰਸ੍ਯਾਧਿਸ਼੍ਠਾਨਮੁਚ੍ਯਤੇ ।
ਏਤੈਰ੍ਵਿਮੋਹਯਤ੍ਯੇਸ਼ ਜ੍ਞਾਨਮਾਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯ ਦੇਹਿਨਮ੍ ॥ 40 ॥
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਤ੍ਵਮਿਂਦ੍ਰਿਯਾਣ੍ਯਾਦੌ ਨਿਯਮ੍ਯ ਭਰਤਰ੍ਸ਼ਭ ।
ਪਾਪ੍ਮਾਨਂ ਪ੍ਰਜਹਿ ਹ੍ਯੇਨਂ ਜ੍ਞਾਨਵਿਜ੍ਞਾਨਨਾਸ਼ਨਮ੍ ॥ 41 ॥
ਇਂਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਪਰਾਣ੍ਯਾਹੁਰਿਂਦ੍ਰਿਯੇਭ੍ਯਃ ਪਰਂ ਮਨਃ ।
ਮਨਸਸ੍ਤੁ ਪਰਾ ਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਯੋ ਬੁਦ੍ਧੇਃ ਪਰਤਸ੍ਤੁ ਸਃ ॥ 42 ॥
ਏਵਂ ਬੁਦ੍ਧੇਃ ਪਰਂ ਬੁਦ੍ਧ੍ਵਾ ਸਂਸ੍ਤਭ੍ਯਾਤ੍ਮਾਨਮਾਤ੍ਮਨਾ ।
ਜਹਿ ਸ਼ਤ੍ਰੁਂ ਮਹਾਬਾਹੋ ਕਾਮਰੂਪਂ ਦੁਰਾਸਦਮ੍ ॥ 43 ॥
ਓਂ ਤਤ੍ਸਦਿਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਗਵਦ੍ਗੀਤਾਸੂਪਨਿਸ਼ਤ੍ਸੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਦ੍ਯਾਯਾਂ ਯੋਗਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੇ ਸ਼੍ਰੀਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਾਰ੍ਜੁਨਸਂਵਾਦੇ
ਕਰ੍ਮਯੋਗੋ ਨਾਮ ਤ੍ਰੁਰੁਇਤੀਯੋਧ੍ਯਾਯਃ ॥3 ॥