ਅਥ ਸ਼ਸ਼੍ਠੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਆਤ੍ਮਸਂਯਮਯੋਗਃ

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨੁਵਾਚ ।
ਅਨਾਸ਼੍ਰਿਤਃ ਕਰ੍ਮਫਲਂ ਕਾਰ੍ਯਂ ਕਰ੍ਮ ਕਰੋਤਿ ਯਃ ।
ਸ ਸਂਨ੍ਯਾਸੀ ਚ ਯੋਗੀ ਚ ਨ ਨਿਰਗ੍ਨਿਰ੍ਨ ਚਾਕ੍ਰਿਯਃ ॥ 1 ॥

ਯਂ ਸਂਨ੍ਯਾਸਮਿਤਿ ਪ੍ਰਾਹੁਰ੍ਯੋਗਂ ਤਂ ਵਿਦ੍ਧਿ ਪਾਂਡਵ ।
ਨ ਹ੍ਯਸਂਨ੍ਯਸ੍ਤਸਂਕਲ੍ਪੋ ਯੋਗੀ ਭਵਤਿ ਕਸ਼੍ਚਨ ॥ 2 ॥

ਆਰੁਰੁਕ੍ਸ਼ੋਰ੍ਮੁਨੇਰ੍ਯੋਗਂ ਕਰ੍ਮ ਕਾਰਣਮੁਚ੍ਯਤੇ ।
ਯੋਗਾਰੂਢਸ੍ਯ ਤਸ੍ਯੈਵ ਸ਼ਮਃ ਕਾਰਣਮੁਚ੍ਯਤੇ ॥ 3 ॥

ਯਦਾ ਹਿ ਨੇਂਦ੍ਰਿਯਾਰ੍ਥੇਸ਼ੁ ਨ ਕਰ੍ਮਸ੍ਵਨੁਸ਼ਜ੍ਜਤੇ ।
ਸਰ੍ਵਸਂਕਲ੍ਪਸਂਨ੍ਯਾਸੀ ਯੋਗਾਰੂਢਸ੍ਤਦੋਚ੍ਯਤੇ ॥ 4 ॥

ਉਦ੍ਧਰੇਦਾਤ੍ਮਨਾਤ੍ਮਾਨਂ ਨਾਤ੍ਮਾਨਮਵਸਾਦਯੇਤ੍ ।
ਆਤ੍ਮੈਵ ਹ੍ਯਾਤ੍ਮਨੋ ਬਂਧੁਰਾਤ੍ਮੈਵ ਰਿਪੁਰਾਤ੍ਮਨਃ ॥ 5 ॥

ਬਂਧੁਰਾਤ੍ਮਾਤ੍ਮਨਸ੍ਤਸ੍ਯ ਯੇਨਾਤ੍ਮੈਵਾਤ੍ਮਨਾ ਜਿਤਃ ।
ਅਨਾਤ੍ਮਨਸ੍ਤੁ ਸ਼ਤ੍ਰੁਤ੍ਵੇ ਵਰ੍ਤੇਤਾਤ੍ਮੈਵ ਸ਼ਤ੍ਰੁਵਤ੍ ॥ 6 ॥

ਜਿਤਾਤ੍ਮਨਃ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤਸ੍ਯ ਪਰਮਾਤ੍ਮਾ ਸਮਾਹਿਤਃ ।
ਸ਼ੀਤੋਸ਼੍ਣਸੁਖਦੁਃਖੇਸ਼ੁ ਤਥਾ ਮਾਨਾਪਮਾਨਯੋਃ ॥ 7 ॥

ਜ੍ਞਾਨਵਿਜ੍ਞਾਨਤ੍ਰੁਰੁਇਪ੍ਤਾਤ੍ਮਾ ਕੂਟਸ੍ਥੋ ਵਿਜਿਤੇਂਦ੍ਰਿਯਃ ।
ਯੁਕ੍ਤ ਇਤ੍ਯੁਚ੍ਯਤੇ ਯੋਗੀ ਸਮਲੋਸ਼੍ਟਾਸ਼੍ਮਕਾਂਚਨਃ ॥ 8 ॥

ਸੁਹ੍ਰੁਰੁਇਨ੍ਮਿਤ੍ਰਾਰ੍ਯੁਦਾਸੀਨਮਧ੍ਯਸ੍ਥਦ੍ਵੇਸ਼੍ਯਬਂਧੁਸ਼ੁ ।
ਸਾਧੁਸ਼੍ਵਪਿ ਚ ਪਾਪੇਸ਼ੁ ਸਮਬੁਦ੍ਧਿਰ੍ਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਯਤੇ ॥ 9 ॥

ਯੋਗੀ ਯੁਂਜੀਤ ਸਤਤਮਾਤ੍ਮਾਨਂ ਰਹਸਿ ਸ੍ਥਿਤਃ ।
ਏਕਾਕੀ ਯਤਚਿਤ੍ਤਾਤ੍ਮਾ ਨਿਰਾਸ਼ੀਰਪਰਿਗ੍ਰਹਃ ॥ 10 ॥

ਸ਼ੁਚੌ ਦੇਸ਼ੇ ਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਠਾਪ੍ਯ ਸ੍ਥਿਰਮਾਸਨਮਾਤ੍ਮਨਃ ।
ਨਾਤ੍ਯੁਚ੍ਛ੍ਰਿਤਂ ਨਾਤਿਨੀਚਂ ਚੈਲਾਜਿਨਕੁਸ਼ੋਤ੍ਤਰਮ੍ ॥ 11 ॥

ਤਤ੍ਰੈਕਾਗ੍ਰਂ ਮਨਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਵਾ ਯਤਚਿਤ੍ਤੇਂਦ੍ਰਿਯਕ੍ਰਿਯਾਃ ।
ਉਪਵਿਸ਼੍ਯਾਸਨੇ ਯੁਂਜ੍ਯਾਦ੍ਯੋਗਮਾਤ੍ਮਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧਯੇ ॥ 12 ॥

ਸਮਂ ਕਾਯਸ਼ਿਰੋਗ੍ਰੀਵਂ ਧਾਰਯਨ੍ਨਚਲਂ ਸ੍ਥਿਰਃ ।
ਸਂਪ੍ਰੇਕ੍ਸ਼੍ਯ ਨਾਸਿਕਾਗ੍ਰਂ ਸ੍ਵਂ ਦਿਸ਼ਸ਼੍ਚਾਨਵਲੋਕਯਨ੍ ॥ 13 ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤਾਤ੍ਮਾ ਵਿਗਤਭੀਰ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਵ੍ਰਤੇ ਸ੍ਥਿਤਃ ।
ਮਨਃ ਸਂਯਮ੍ਯ ਮਚ੍ਚਿਤ੍ਤੋ ਯੁਕ੍ਤ ਆਸੀਤ ਮਤ੍ਪਰਃ ॥ 14 ॥

ਯੁਂਜਨ੍ਨੇਵਂ ਸਦਾਤ੍ਮਾਨਂ ਯੋਗੀ ਨਿਯਤਮਾਨਸਃ ।
ਸ਼ਾਂਤਿਂ ਨਿਰ੍ਵਾਣਪਰਮਾਂ ਮਤ੍ਸਂਸ੍ਥਾਮਧਿਗਚ੍ਛਤਿ ॥ 15 ॥

ਨਾਤ੍ਯਸ਼੍ਨਤਸ੍ਤੁ ਯੋਗੋ਽ਸ੍ਤਿ ਨ ਚੈਕਾਂਤਮਨਸ਼੍ਨਤਃ ।
ਨ ਚਾਤਿਸ੍ਵਪ੍ਨਸ਼ੀਲਸ੍ਯ ਜਾਗ੍ਰਤੋ ਨੈਵ ਚਾਰ੍ਜੁਨ ॥ 16 ॥

ਯੁਕ੍ਤਾਹਾਰਵਿਹਾਰਸ੍ਯ ਯੁਕ੍ਤਚੇਸ਼੍ਟਸ੍ਯ ਕਰ੍ਮਸੁ ।
ਯੁਕ੍ਤਸ੍ਵਪ੍ਨਾਵਬੋਧਸ੍ਯ ਯੋਗੋ ਭਵਤਿ ਦੁਃਖਹਾ ॥ 17 ॥

ਯਦਾ ਵਿਨਿਯਤਂ ਚਿਤ੍ਤਮਾਤ੍ਮਨ੍ਯੇਵਾਵਤਿਸ਼੍ਠਤੇ ।
ਨਿਃਸ੍ਪ੍ਰੁਰੁਇਹਃ ਸਰ੍ਵਕਾਮੇਭ੍ਯੋ ਯੁਕ੍ਤ ਇਤ੍ਯੁਚ੍ਯਤੇ ਤਦਾ ॥ 18 ॥

ਯਥਾ ਦੀਪੋ ਨਿਵਾਤਸ੍ਥੋ ਨੇਂਗਤੇ ਸੋਪਮਾ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਾ ।
ਯੋਗਿਨੋ ਯਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਯ ਯੁਂਜਤੋ ਯੋਗਮਾਤ੍ਮਨਃ ॥ 19 ॥

ਯਤ੍ਰੋਪਰਮਤੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿਰੁਦ੍ਧਂ ਯੋਗਸੇਵਯਾ ।
ਯਤ੍ਰ ਚੈਵਾਤ੍ਮਨਾਤ੍ਮਾਨਂ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ਨਾਤ੍ਮਨਿ ਤੁਸ਼੍ਯਤਿ ॥ 20 ॥

ਸੁਖਮਾਤ੍ਯਂਤਿਕਂ ਯਤ੍ਤਦ੍ਬੁਦ੍ਧਿਗ੍ਰਾਹ੍ਯਮਤੀਂਦ੍ਰਿਯਮ੍ ।
ਵੇਤ੍ਤਿ ਯਤ੍ਰ ਨ ਚੈਵਾਯਂ ਸ੍ਥਿਤਸ਼੍ਚਲਤਿ ਤਤ੍ਤ੍ਵਤਃ ॥ 21 ॥

ਯਂ ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਚਾਪਰਂ ਲਾਭਂ ਮਨ੍ਯਤੇ ਨਾਧਿਕਂ ਤਤਃ ।
ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਸ੍ਥਿਤੋ ਨ ਦੁਃਖੇਨ ਗੁਰੁਣਾਪਿ ਵਿਚਾਲ੍ਯਤੇ ॥ 22 ॥

ਤਂ ਵਿਦ੍ਯਾਦ੍ਦੁਃਖਸਂਯੋਗਵਿਯੋਗਂ ਯੋਗਸਂਜ੍ਞਿਤਮ੍ ।
ਸ ਨਿਸ਼੍ਚਯੇਨ ਯੋਕ੍ਤਵ੍ਯੋ ਯੋਗੋ਽ਨਿਰ੍ਵਿਣ੍ਣਚੇਤਸਾ ॥ 23 ॥

ਸਂਕਲ੍ਪਪ੍ਰਭਵਾਨ੍ਕਾਮਾਂਸ੍ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਸਰ੍ਵਾਨਸ਼ੇਸ਼ਤਃ ।
ਮਨਸੈਵੇਂਦ੍ਰਿਯਗ੍ਰਾਮਂ ਵਿਨਿਯਮ੍ਯ ਸਮਂਤਤਃ ॥ 24 ॥

ਸ਼ਨੈਃ ਸ਼ਨੈਰੁਪਰਮੇਦ੍ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਧ੍ਰੁਰੁਇਤਿਗ੍ਰੁਰੁਇਹੀਤਯਾ ।
ਆਤ੍ਮਸਂਸ੍ਥਂ ਮਨਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਵਾ ਨ ਕਿਂਚਿਦਪਿ ਚਿਂਤਯੇਤ੍ ॥ 25 ॥

ਯਤੋ ਯਤੋ ਨਿਸ਼੍ਚਰਤਿ ਮਨਸ਼੍ਚਂਚਲਮਸ੍ਥਿਰਮ੍ ।
ਤਤਸ੍ਤਤੋ ਨਿਯਮ੍ਯੈਤਦਾਤ੍ਮਨ੍ਯੇਵ ਵਸ਼ਂ ਨਯੇਤ੍ ॥ 26 ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤਮਨਸਂ ਹ੍ਯੇਨਂ ਯੋਗਿਨਂ ਸੁਖਮੁਤ੍ਤਮਮ੍ ।
ਉਪੈਤਿ ਸ਼ਾਂਤਰਜਸਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤਮਕਲ੍ਮਸ਼ਮ੍ ॥ 27 ॥

ਯੁਂਜਨ੍ਨੇਵਂ ਸਦਾਤ੍ਮਾਨਂ ਯੋਗੀ ਵਿਗਤਕਲ੍ਮਸ਼ਃ ।
ਸੁਖੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਂਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਮਤ੍ਯਂਤਂ ਸੁਖਮਸ਼੍ਨੁਤੇ ॥ 28 ॥

ਸਰ੍ਵਭੂਤਸ੍ਥਮਾਤ੍ਮਾਨਂ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਿ ਚਾਤ੍ਮਨਿ ।
ਈਕ੍ਸ਼ਤੇ ਯੋਗਯੁਕ੍ਤਾਤ੍ਮਾ ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਸਮਦਰ੍ਸ਼ਨਃ ॥ 29 ॥

ਯੋ ਮਾਂ ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਸਰ੍ਵਂ ਚ ਮਯਿ ਪਸ਼੍ਯਤਿ ।
ਤਸ੍ਯਾਹਂ ਨ ਪ੍ਰਣਸ਼੍ਯਾਮਿ ਸ ਚ ਮੇ ਨ ਪ੍ਰਣਸ਼੍ਯਤਿ ॥ 30 ॥

ਸਰ੍ਵਭੂਤਸ੍ਥਿਤਂ ਯੋ ਮਾਂ ਭਜਤ੍ਯੇਕਤ੍ਵਮਾਸ੍ਥਿਤਃ ।
ਸਰ੍ਵਥਾ ਵਰ੍ਤਮਾਨੋ਽ਪਿ ਸ ਯੋਗੀ ਮਯਿ ਵਰ੍ਤਤੇ ॥ 31 ॥

ਆਤ੍ਮੌਪਮ੍ਯੇਨ ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਸਮਂ ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਯੋ਽ਰ੍ਜੁਨ ।
ਸੁਖਂ ਵਾ ਯਦਿ ਵਾ ਦੁਃਖਂ ਸ ਯੋਗੀ ਪਰਮੋ ਮਤਃ ॥ 32 ॥

ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ ।
ਯੋ਽ਯਂ ਯੋਗਸ੍ਤ੍ਵਯਾ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਃ ਸਾਮ੍ਯੇਨ ਮਧੁਸੂਦਨ ।
ਏਤਸ੍ਯਾਹਂ ਨ ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਚਂਚਲਤ੍ਵਾਤ੍ਸ੍ਥਿਤਿਂ ਸ੍ਥਿਰਾਮ੍ ॥ 33 ॥

ਚਂਚਲਂ ਹਿ ਮਨਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣ ਪ੍ਰਮਾਥਿ ਬਲਵਦ੍ਦ੍ਰੁਰੁਇਢਮ੍ ।
ਤਸ੍ਯਾਹਂ ਨਿਗ੍ਰਹਂ ਮਨ੍ਯੇ ਵਾਯੋਰਿਵ ਸੁਦੁਸ਼੍ਕਰਮ੍ ॥ 34 ॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨੁਵਾਚ ।
ਅਸਂਸ਼ਯਂ ਮਹਾਬਾਹੋ ਮਨੋ ਦੁਰ੍ਨਿਗ੍ਰਹਂ ਚਲਮ੍ ।
ਅਭ੍ਯਾਸੇਨ ਤੁ ਕੌਂਤੇਯ ਵੈਰਾਗ੍ਯੇਣ ਚ ਗ੍ਰੁਰੁਇਹ੍ਯਤੇ ॥ 35 ॥

ਅਸਂਯਤਾਤ੍ਮਨਾ ਯੋਗੋ ਦੁਸ਼੍ਪ੍ਰਾਪ ਇਤਿ ਮੇ ਮਤਿਃ ।
ਵਸ਼੍ਯਾਤ੍ਮਨਾ ਤੁ ਯਤਤਾ ਸ਼ਕ੍ਯੋ਽ਵਾਪ੍ਤੁਮੁਪਾਯਤਃ ॥ 36 ॥

ਅਰ੍ਜੁਨ ਉਵਾਚ ।
ਅਯਤਿਃ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਯੋਪੇਤੋ ਯੋਗਾਚ੍ਚਲਿਤਮਾਨਸਃ ।
ਅਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਯੋਗਸਂਸਿਦ੍ਧਿਂ ਕਾਂ ਗਤਿਂ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣ ਗਚ੍ਛਤਿ ॥ 37 ॥

ਕਚ੍ਚਿਨ੍ਨੋਭਯਵਿਭ੍ਰਸ਼੍ਟਸ਼੍ਛਿਨ੍ਨਾਭ੍ਰਮਿਵ ਨਸ਼੍ਯਤਿ ।
ਅਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਠੋ ਮਹਾਬਾਹੋ ਵਿਮੂਢੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਃ ਪਥਿ ॥ 38 ॥

ਏਤਨ੍ਮੇ ਸਂਸ਼ਯਂ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣ ਛੇਤ੍ਤੁਮਰ੍ਹਸ੍ਯਸ਼ੇਸ਼ਤਃ ।
ਤ੍ਵਦਨ੍ਯਃ ਸਂਸ਼ਯਸ੍ਯਾਸ੍ਯ ਛੇਤ੍ਤਾ ਨ ਹ੍ਯੁਪਪਦ੍ਯਤੇ ॥ 39 ॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨੁਵਾਚ ।
ਪਾਰ੍ਥ ਨੈਵੇਹ ਨਾਮੁਤ੍ਰ ਵਿਨਾਸ਼ਸ੍ਤਸ੍ਯ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ।
ਨ ਹਿ ਕਲ੍ਯਾਣਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਕਸ਼੍ਚਿਦ੍ਦੁਰ੍ਗਤਿਂ ਤਾਤ ਗਚ੍ਛਤਿ ॥ 40 ॥

ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਪੁਣ੍ਯਕ੍ਰੁਰੁਇਤਾਂ ਲੋਕਾਨੁਸ਼ਿਤ੍ਵਾ ਸ਼ਾਸ਼੍ਵਤੀਃ ਸਮਾਃ ।
ਸ਼ੁਚੀਨਾਂ ਸ਼੍ਰੀਮਤਾਂ ਗੇਹੇ ਯੋਗਭ੍ਰਸ਼੍ਟੋ਽ਭਿਜਾਯਤੇ ॥ 41 ॥

ਅਥਵਾ ਯੋਗਿਨਾਮੇਵ ਕੁਲੇ ਭਵਤਿ ਧੀਮਤਾਮ੍ ।
ਏਤਦ੍ਧਿ ਦੁਰ੍ਲਭਤਰਂ ਲੋਕੇ ਜਨ੍ਮ ਯਦੀਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਮ੍ ॥ 42 ॥

ਤਤ੍ਰ ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਿਸਂਯੋਗਂ ਲਭਤੇ ਪੌਰ੍ਵਦੇਹਿਕਮ੍ ।
ਯਤਤੇ ਚ ਤਤੋ ਭੂਯਃ ਸਂਸਿਦ੍ਧੌ ਕੁਰੁਨਂਦਨ ॥ 43 ॥

ਪੂਰ੍ਵਾਭ੍ਯਾਸੇਨ ਤੇਨੈਵ ਹ੍ਰਿਯਤੇ ਹ੍ਯਵਸ਼ੋ਽ਪਿ ਸਃ ।
ਜਿਜ੍ਞਾਸੁਰਪਿ ਯੋਗਸ੍ਯ ਸ਼ਬ੍ਦਬ੍ਰਹ੍ਮਾਤਿਵਰ੍ਤਤੇ ॥ 44 ॥

ਪ੍ਰਯਤ੍ਨਾਦ੍ਯਤਮਾਨਸ੍ਤੁ ਯੋਗੀ ਸਂਸ਼ੁਦ੍ਧਕਿਲ੍ਬਿਸ਼ਃ ।
ਅਨੇਕਜਨ੍ਮਸਂਸਿਦ੍ਧਸ੍ਤਤੋ ਯਾਤਿ ਪਰਾਂ ਗਤਿਮ੍ ॥ 45 ॥

ਤਪਸ੍ਵਿਭ੍ਯੋ਽ਧਿਕੋ ਯੋਗੀ ਜ੍ਞਾਨਿਭ੍ਯੋ਽ਪਿ ਮਤੋ਽ਧਿਕਃ ।
ਕਰ੍ਮਿਭ੍ਯਸ਼੍ਚਾਧਿਕੋ ਯੋਗੀ ਤਸ੍ਮਾਦ੍ਯੋਗੀ ਭਵਾਰ੍ਜੁਨ ॥ 46 ॥

ਯੋਗਿਨਾਮਪਿ ਸਰ੍ਵੇਸ਼ਾਂ ਮਦ੍ਗਤੇਨਾਂਤਰਾਤ੍ਮਨਾ ।
ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਵਾਨ੍ਭਜਤੇ ਯੋ ਮਾਂ ਸ ਮੇ ਯੁਕ੍ਤਤਮੋ ਮਤਃ ॥ 47 ॥

ਓਂ ਤਤ੍ਸਦਿਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਗਵਦ੍ਗੀਤਾਸੂਪਨਿਸ਼ਤ੍ਸੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਦ੍ਯਾਯਾਂ ਯੋਗਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੇ ਸ਼੍ਰੀਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਾਰ੍ਜੁਨਸਂਵਾਦੇ

ਆਤ੍ਮਸਂਯਮਯੋਗੋ ਨਾਮ ਸ਼ਸ਼੍ਠੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥6 ॥