තෛත්තිරීය ආරණ්යක 1
ඕ-ම්භ॒ද්ර-ඞ්කර්ණේ॑භි-ශ්ශෘණු॒යාම॑ දේවාඃ । භ॒ද්ර-ම්ප॑ශ්යේමා॒ක්ෂභි॒-ර්යජ॑ත්රාඃ । ස්ථි॒රෛරඞ්ගෛ᳚ස්තුෂ්ටු॒වාග්ම් ස॑ස්ත॒නූභිඃ॑ । ව්යශේ॑ම දේ॒වහි॑තං॒-යඁදායුඃ॑ । ස්ව॒ස්ති න॒ ඉන්ද්රෝ॑ වෘ॒ද්ධශ්ර॑වාඃ । ස්ව॒ස්ති නඃ॑ පූ॒ෂා වි॒ශ්වවේ॑දාඃ । ස්ව॒ස්ති න॒ස්තාර්ක්ෂ්යෝ॒ අරි॑ෂ්ටනේමිඃ । ස්ව॒ස්ති නෝ॒ බෘහ॒ස්පති॑-ර්දධාතු ॥
ඕං ශාන්ති॒-ශ්ශාන්ති॒-ශ්ශාන්තිඃ॑ ॥
අනුවාකඃ 1
භ॒ද්ර-ඞ්කර්ණේ॑භි-ශ්ශෘණු॒යාම॑ දේවාඃ । භ॒ද්ර-ම්ප॑ශ්යේමා॒ක්ෂභි॒-ර්යජ॑ත්රාඃ । ස්ථි॒රෛරඞ්ගෛ᳚ස්තුෂ්ටු॒වාග්ම් ස॑ස්ත॒නූභිඃ॑ । ව්යශේ॑ම දේ॒වහි॑තං॒-යඁදායුඃ॑ । ස්ව॒ස්ති න॒ ඉන්ද්රෝ॑ වෘ॒ද්ධශ්ර॑වාඃ । ස්ව॒ස්ති නඃ॑ පූ॒ෂා වි॒ශ්වවේ॑දාඃ । ස්ව॒ස්ති න॒ස්තාර්ක්ෂ්යෝ॒ අරි॑ෂ්ටනේමිඃ । ස්ව॒ස්ති නෝ॒ බෘහ॒ස්පති॑-ර්දධාතු । ආප॑මාපාම॒ප-ස්සර්වාඃ᳚ । අ॒ස්මා-ද॒ස්මා-දි॒තෝ-ऽමුතඃ॑ ॥ 1 ॥
අ॒ග්නිර්වා॒යුශ්ච॒ සූර්ය॑ශ්ච । ස॒හ ස॑ඤ්ච-ස්ක॒රර්ධි॑යා । වා॒ය්වශ්වා॑ රශ්මි॒පත॑යඃ । මරී᳚ච්යාත්මානෝ॒ අද්රු॑හඃ । දේ॒වී-ර්භු॑වන॒ සූව॑රීඃ । පු॒ත්ර॒ව॒ත්වාය॑ මේ සුත । මහානාම්නී-ර්ම॑හාමා॒නාඃ । ම॒හ॒සෝ ම॑හස॒-ස්ස්වඃ॑ । දේ॒වීඃ ප॑ර්ජන්ය॒ සූව॑රීඃ । පු॒ත්ර॒ව॒ත්වාය॑ මේ සුත ॥ 2 ॥
අ॒පාශ්න්යු॑ෂ්ණි-ම॒පා රක්ෂඃ॑ । අ॒පාශ්න්යු॑ෂ්ණි-ම॒පා රඝ᳚ම් । අපා᳚ඝ්රා॒මප॑ චා॒වර්ති᳚ම් । අප॑ දේ॒වීරි॒තෝ හි॑ත । වජ්ර॑-න්දේ॒වීරජී॑තාග්ශ්ච । භුව॑න-න්දේව॒සූව॑රීඃ । ආ॒දි॒ත්යානදි॑ති-න්දේ॒වීම් । යෝනි॑නෝර්ධ්ව-මු॒දීෂ॑ත । ශි॒වා න॒-ශ්ශන්ත॑මා භවන්තු । දි॒ව්යා ආප॒ ඕෂ॑ධයඃ । සු॒මෘ॒ඩී॒කා සර॑ස්වති । මා තේ॒ ව්යෝ॑ම ස॒න්දෘශි॑ ॥ 3 ॥
(අ॒මුතඃ॑ – සු॒ – තෞෂ॑ධයෝ॒ ද්වේ ච॑ )
අනුවාකඃ 2
ස්මෘතිඃ॑ ප්ර॒ත්යක්ෂ॑-මෛති॒හ්ය᳚ම් । අනු॑මාන-ශ්චතුෂ්ට॒යම් । ඒ॒තෛරාදි॑ත්ය මණ්ඩලම් । සර්වෛ॑රේව॒ විධා᳚ස්යතේ । සූර්යෝ॒ මරී॑චි॒මාද॑ත්තේ । සර්වස්මා᳚-ද්භුව॑නාද॒ධි । තස්යාඃ පාක වි॑ශේෂේ॒ණ । ස්මෘ॒ත-ඞ්කා॑ල වි॒ශේෂ॑ණම් ॥ න॒දීව॒ ප්රභ॑වා-ත්කා॒චිත් । අ॒ක්ෂය්යා᳚-ථ්ස්යන්ද॒තේ ය॑ථා ॥ 4 ॥
තාන්නද්යෝ-ऽභි ස॑මාය॒න්ති । සෝ॒රු-ස්සතී॑ න නි॒වර්ත॑තේ । ඒ॒වන්නා॒නා ස॑මුත්ථා॒නාඃ । කා॒ලා-ස්සං॑වඁථ්ස॒රග්ග් ශ්රි॑තාඃ । අණුශශ්ච ම॑හශ॒ශ්ච । සර්වේ॑ සමව॒යන්ත්රි॑ තම් । ස තෛ᳚-ස්ස॒ර්වෛ-ස්ස॑මාවි॒ෂ්ටඃ । ඌ॒රු-ස්ස॑න්න නි॒වර්ත॑තේ । අධිසංවඁථ්ස॑රං-විඁ॒ද්යාත් । තදේව॑ ලක්ෂ॒ණේ ॥ 5 ॥
අණුභිශ්ච ම॑හද්භි॒ශ්ච । ස॒මාරූ॑ඪඃ ප්ර॒දෘශ්ය॑තේ । සංවඁථ්සරඃ ප්ර॑ත්යක්ෂේ॒ණ । නා॒ධිස॑වඃ ප්ර॒දෘශ්ය॑තේ । ප॒ටරෝ॑ වික්ලි॑ධඃ පි॒ඞ්ගඃ । ඒ॒ත-ද්ව॑රුණ॒ ලක්ෂ॑ණම් । යත්රෛත॑-දුප॒දෘශ්ය॑තේ । ස॒හස්ර॑-න්තත්ර॒ නීය॑තේ । ඒකග්ම් හි ශිරෝ නා॑නා මු॒ඛේ । කෘ॒ථ්ස්න-න්ත॑දෘත॒ ලක්ෂ॑ණම් ॥ 6 ॥
උභයත-ස්සප්තේ᳚න්ද්රියා॒ණි । ජ॒ල්පිත॑-න්ත්වේව॒ දිහ්ය॑තේ । ශුක්ලකෘෂ්ණේ සංවඁ ॑ථ්සර॒ස්ය । දක්ෂිණ වාම॑යෝඃ පා॒ර්ශ්වයෝඃ । තස්යෛ॒ෂා භව॑ති ॥ ශු॒ක්ර-න්තේ॑ අ॒න්යද්ය॑ජ॒ත-න්තේ॑ අ॒න්යත් । විෂු॑රූපේ॒ අහ॑නී॒ ද්යෞරි॑වාසි । විශ්වා॒ හි මා॒යා අව॑සි ස්වධාවඃ । භ॒ද්රා තේ॑ පූෂන්නි॒හ රා॒තිර॒ස්ත්විති॑ । නාත්ර॒ භුව॑නම් । න පූ॒ෂා । න ප॒ශවඃ॑ । නාදිත්ය-ස්සංවඁථ්සර ඒව ප්රත්යක්ෂේණ ප්රියත॑මං-විඁ॒ද්යාත් । ඒතද්වෛ සංවඁථ්සරස්ය ප්රියත॑මග්ම් රූ॒පම් । යෝ-ऽස්ය මහානර්ථ උත්පථ්ස්යමා॑නෝ භ॒වති । ඉද-ම්පුණ්ය-ඞ්කු॑රුෂ්වේ॒ති । තමාහර॑ණ-න්ද॒ද්යාත් ॥ 7 ॥
(ය॒ථා॒ – ල॒ක්ෂ॒ණ – ඍ॑තු॒ලක්ෂ॑ණං॒ – භුව॑නග්ම් ස॒ප්ත ච॑)
අනුවාකඃ 3
සා॒ක॒ඤ්ජානාග්ම්॑ ස॒ප්තථ॑මාහු-රේක॒ජම් । ෂඩු॑ද්ය॒මා ඍෂ॑යෝ දේව॒ජා ඉති॑ । තේෂා॑මි॒ෂ්ටානි॒ විහි॑තානි ධාම॒ශඃ । ස්ථා॒ත්රේ රේ॑ජන්තේ॒ විකෘ॑තානි රූප॒ශඃ । කෝනු॑ මර්යා॒ අමි॑ථිතඃ । සඛා॒ සඛා॑යමබ්රවීත් । ජහා॑කෝ අ॒ස්මදී॑ෂතේ । යස්ති॒ත්යාජ॑ සඛි॒විද॒ග්ම්॒ සඛා॑යම් । න තස්ය॑ වා॒ච්යපි॑ භා॒ගෝ අ॑ස්ති । යදීග්ම්॑ ශෘ॒ණෝත්ය॒ලකග්ම්॑ ශෘණෝති ॥ 8 ॥
න හි ප්ර॒වේද॑ සුකෘ॒තස්ය॒ පන්ථා॒මිති॑ । ඍ॒තුර්-ඍ॑තුනා නු॒ද්යමා॑නඃ । වින॑නාදා॒භිධා॑වඃ । ෂෂ්ටිශ්ච ත්රිග්ම්ශ॑කා ව॒ල්ගාඃ । ශු॒ක්ලකෘ॑ෂ්ණෞ ච॒ ෂාෂ්ටි॑කෞ । සා॒රා॒ග॒ව॒ස්ත්රෛ-ර්ජ॒රද॑ක්ෂඃ । ව॒ස॒න්තෝ වසු॑භි-ස්ස॒හ । සං॒වඁ॒ථ්ස॒රස්ය॑ සවි॒තුඃ । ප්රෛ॒ෂ॒කෘ-ත්ප්ර॑ථ॒ම-ස්ස්මෘ॑තඃ । අ॒මූනා॒දය॑-තේත්ය॒න්යාන් ॥ 9 ॥
අ॒මූග්ශ්ච॑ පරි॒රක්ෂ॑තඃ । ඒ॒තා වා॒චඃ ප්ර॑යුජ්ය॒න්තේ । යත්රෛ ත॑දුප॒දෘශ්ය॑තේ ॥ ඒ॒තදේ॒ව වි॑ජානී॒යාත් । ප්ර॒මාණ॑-ඞ්කාල॒පර්ය॑යේ । වි॒ශේ॒ෂ॒ණ-න්තු॑ වක්ෂ්යා॒මඃ । ඍ॒තූනා᳚-න්තන්නි॒බෝධ॑ත ॥ ශුක්ලවාසා॑ රුද්ර॒ගණඃ । ග්රී॒ෂ්මේණා॑වර්ත॒තේ ස॑හ । නි॒ජහ॑-න්පෘථි॑වීග්ම් ස॒ර්වාම් ॥ 10 ॥
ජ්යෝ॒තිෂා᳚ ऽප්රති॒ඛ්යේන॑ සඃ । වි॒ශ්ව॒රූ॒පාණි॑ වාසා॒ග්ම්॒සි । ආ॒දි॒ත්යානා᳚-න්නි॒බෝධ॑ත । සංවඁථ්සරීණ॑-ඞ්කර්ම॒ඵලම් । වර්ෂාභි-ර්ද॑දතා॒ග්ම්॒ සහ । අදුඃඛෝ॑ දුඃඛ ච॑ක්ෂුරි॒ව । තද්මා॑ පීත ඉව॒ දෘශ්ය॑තේ । ශීතේනා᳚ ව්යථ॑යන්නි॒ව । රු॒රුද॑ක්ෂ ඉව॒ දෘශ්ය॑තේ ॥ හ්ලාදයතේ᳚ ජ්වල॑තශ්චෛ॒ව । ශා॒ම්යත॑ශ්චාස්ය॒ චක්ෂු॑ෂී । යාවෛ ප්රජා භ්ර॑ග්ග්ශ්ය॒න්තේ । සංවඁථ්සරාත්තා භ්ර॑ග්ග්ශ්ය॒න්තේ ॥ යාඃ॒ ප්රති॑තිෂ්ඨ॒න්ති । සංවඁථ්සරේ තාඃ ප්රති॑තිෂ්ඨ॒න්ති । ව॒ර්॒ෂාභ්ය॑ ඉත්ය॒ර්ථඃ ॥ 11 ॥
(ශෘ॒ණෝ॒ – ත්ය॒න්යාන්ථ් – ස॒ර්වා – මේ॒ව ෂට්ච॑)
අනුවාකඃ 4
අක්ෂි॑දුඃ॒ඛෝත්ථි॑තස්යෛ॒ව । වි॒ප්රස॑න්නේ ක॒නීනි॑කේ । ආඞ්ක්තේ චාද්ග॑ණ-න්නා॒ස්ති । ඍ॒භූණා᳚-න්තන්නි॒බෝධ॑ත । ක॒න॒කා॒භානි॑ වාසා॒ග්ම්॒සි । අ॒හතා॑නි නි॒බෝධ॑ත । අන්නමශ්ර්නීත॑ මෘජ්මී॒ත । අ॒හං-වෝඁ ॑ ජීව॒නප්ර॑දඃ । ඒ॒තා වා॒චඃ ප්ර॑යුජ්ය॒න්තේ । ශ॒රද්ය॑ත්රෝප॒ දෘශ්ය॑තේ ॥ 12 ॥
අභිධූන්වන්තෝ-ऽභිඝ්න॑න්ත ඉ॒ව । වා॒තව॑න්තෝ ම॒රුද්ග॑ණාඃ । අමුතෝ ජේතුමිෂුමු॑ඛමි॒ව । සන්නද්ධා-ස්සහ ද॑දෘශේ॒ හ । අපද්ධ්වස්තෛ-ර්වස්තිව॑ර්ණෛරි॒ව । වි॒ශි॒ඛාසඃ॑ කප॒ර්දිනඃ ।අක්රුද්ධස්ය යෝථ්ස්ය॑මාන॒ස්ය । කෘ॒ද්ධස්යේ॑ව॒ ලෝහි॑නී । හේමතශ්චක්ෂු॑ෂී වි॒ද්යාත් । අ॒ක්ෂ්ණයෝඃ᳚, ක්ෂිප॒ණෝරි॑ව ॥ 13 ॥
දුර්භික්ෂ-න්දේව॑ලෝකේ॒ෂු । ම॒නූනා॑මුද॒ක-ඞ්ගෘ॑හේ । ඒ॒තා වා॒චඃ ප්ර॑වද॒න්තීඃ । වෛ॒ද්යුතෝ॑ යාන්ති॒ ශෛශි॑රීඃ । තා අ॒ග්නිඃ පව॑මානා॒ අන්වෛ᳚ක්ෂත । ඉ॒හ ජී॑වි॒කාම-ප॑රිපශ්යන්න් । තස්යෛ॒ෂා භව॑ති । ඉ॒හේහ ව॑-ස්ස්වත॒පසඃ । මරු॑ත॒-ස්සූර්ය॑ත්වචඃ । ශර්ම॑ ස॒ප්රථා॒ ආවෘ॑ණේ ॥ 14 ॥
(දෘශ්ය॑ත – ඉ॒වා – වෘ॑ණේ)
අනුවාකම්ජ් 5
අති॑ තා॒ම්රාණි॑ වාසා॒ග්ම්॒සි । අ॒ෂ්ටිව॑ජ්රි ශ॒තඝ්නි॑ ච । විශ්වේ දේවා විප්ර॑හර॒න්ති । අ॒ග්නිජි॑හ්ව අ॒සශ්ච॑ත । නෛව දේවෝ॑ න ම॒ර්ත්යඃ । න රාජා ව॑රුණෝ॒ විභුඃ । නාග්නි-ර්නේන්ද්රෝ න ප॑වමා॒නඃ । මා॒තෘක්ක॑ච්ච න॒ විද්ය॑තේ । දි॒ව්යස්යෛකා॒ ධනු॑රාර්ත්නිඃ । පෘ॒ථි॒ව්යාමප॑රා ශ්රි॒තා ॥ 15 ॥
තස්යේන්ද්රෝ වම්රි॑රූපේ॒ණ । ධ॒නුර්ජ්යා॑-මඡි॒නථ්ස්ව॑යම් । තදි॑න්ද්ර॒ධනු॑රිත්ය॒ජ්යම් । අ॒භ්රව॑ර්ණේෂු॒ චක්ෂ॑තේ । ඒතදේව ශංයෝඁ-ර්බාර්හ॑ස්පත්ය॒ස්ය । ඒ॒ත-ද්රු॑ද්රස්ය॒ ධනුඃ । රු॒ද්රස්ය॑ ත්වේව॒ ධනු॑රාර්ත්නිඃ । ශිර॒ උත්පි॑පේෂ । ස ප්ර॑ව॒ර්ග්යෝ॑-ऽභවත් । තස්මා॒-ද්ය-ස්සප්ර॑ව॒ර්ග්යේණ॑ ය॒ජ්ඤේන॒ යජ॑තේ । රු॒ද්රස්ය॒ ස ශිරඃ॒ ප්රති॑දධාති । නෛනග්ම්॑ රු॒ද්ර ආරු॑කෝ භවති । ය ඒ॒වං-වේඁද॑ ॥ 16 ॥
(ශ්රි॒තා – යජ॑තේ॒ ත්රීණි॑ ච)
අනුවාකඃ 6
අ॒ත්යූ॒ර්ධ්වා॒ක්ෂෝ-ऽති॑රශ්චාත් । ශිශි॑රඃ ප්ර॒දෘශ්ය॑තේ । නෛව රූප-න්න॑ වාසා॒ග්ම්॒සි । න චක්ෂුඃ॑ ප්රති॒දෘශ්ය॑තේ । අ॒න්යෝන්ය॒-න්තු න॑ හිග්ග්ස්රා॒තඃ । ස॒ත ස්ත॑-ද්දේව॒ලක්ෂ॑ණම් । ලෝහිතෝ-ऽක්ෂ්ණි ශා॑රශී॒ර්ෂ්ණිඃ । සූ॒ර්යස්යෝ॑දය॒න-ම්ප්ර॑ති । ත්ව-ඞ්කරෝෂි॑ න්යඤ්ජ॒ලිකාම් । ත්ව॒-ඞ්කරෝ॑ෂි නි॒ජානු॑කාම් ॥ 17 ॥
නිජානුකාමේ᳚ න්යඤ්ජ॒ලිකා । අමී වාච-මුපාස॑තාමි॒ති । තස්මෛ සර්ව ඍතවෝ॑ නම॒න්තේ । මර්යාදා කරත්වා-ත්ප්ර॑පුරෝ॒ධාම් । බ්රාහ්මණ॑ ආප්නෝ॒ති । ය ඒ॑වං-වේඁ॒ද । ස ඛලු සංවඁථ්සර ඒතෛ-ස්සේනානී॑භි-ස්ස॒හ । ඉන්ද්රාය සර්වාන්-කාමාන॑භිව॒හති । ස ද්ර॒ඵ්සඃ । තස්යෛ॒ෂා භව॑ති ॥ 18 ॥
අව॑ ද්ර॒ඵ්සෝ අග්ම්॑ශ॒මතී॑මතිෂ්ඨත් । ඉ॒යා॒නඃ කෘ॒ෂ්ණෝ ද॒ශභි॑-ස්ස॒හස්රෛඃ᳚ । ආව॒ර්ත-මින්ද්ර॒-ශ්ශච්යා॒ ධම॑න්තම් । උපස්නුහි ත-න්නෘමණා-මථ॑ද්රාමි॒ති । ඒතයෛ වේන්ද්ර-ස්සලා වෘ॑ක්යා ස॒හ । අසුරා-න්ප॑රිවෘ॒ශ්චති । පෘථි॑ව්ය॒ග්ම්॒ ශුම॑තී । තාම॒න්ව-ව॑ස්ථිත-ස්සංවඁථ්ස॒රෝ දි॒වඤ්ච॑ । නෛවං-විඁදුෂා-ऽऽචාර්යා᳚-න්තේවා॒සිනෞ । අන්යෝන්යස්මෛ᳚ ද්රුහ්යා॒තාම් । යෝ ද්රු॒හ්යති । භ්රශ්යතේ ස්ව॑ර්ගා-ල්ලෝ॒කාත් । ඉත්යෘතු ම॑ණ්ඩලා॒නි । සූර්ය මණ්ඩලා᳚ න්යාඛ්යා॒යිකාඃ । අත ඌර්ධ්වග්ම්ස॑නිර්ව॒චනාඃ ॥ 19 ॥
(නි॒ජානු॑කාං॒ – භව॑ති – ද්රුහ්යා॒තා-ම්පඤ්ච॑ ච)
අනුවාකඃ 7
ආරෝගෝ භ්රාජඃ පටරඃ॑ පත॒ඞ්ගඃ । ස්වර්ණරෝ ජ්යෝතිෂීමාන්॑. විභා॒සඃ । තේ අස්මෛ සර්වේ දිවමා॑තප॒න්ති । ඌර්ජ-න්දුහානා අනපස්ඵුර॑න්ත ඉ॒ති । කශ්ය॑පෝ-ऽෂ්ට॒මඃ । ස මහාමේරු-න්න॑ ජහා॒ති । තස්යෛ॒ෂා භව॑ති । යත්තේ॒ ශිල්ප॑-ඞ්කශ්යප රෝච॒නාව॑ත් । ඉ॒න්ද්රි॒යාව॑-ත්පුෂ්ක॒ල-ඤ්චි॒ත්රභා॑නු । යස්මි॒-න්ථ්සූර්යා॒ අර්පි॑තා-ස්ස॒ප්ත සා॒කම් ॥ 20 ॥
තස්මි-න්රාජාන-මධිවිශ්රයේ॑මමි॒ති । තේ අස්මෛ සර්වේ කශ්යපා-ජ්ජ්යෝති॑-ර්ලභ॒න්තේ । තාන්ථ්සෝමඃ කශ්යපාදධි॑ නිර්ධ॒මති । භ්රස්තා කර්ම කෘ॑දිවෛ॒වම් ॥ ප්රාණෝ ජීවානීන්ද්රිය॑ ජීවා॒නි । සප්ත ශීර්ෂ॑ණ්යාඃ ප්රා॒ණාඃ । සූර්යා ඉ॑ත්යාචා॒ර්යාඃ । අපශ්යමහ මේතාන්-ථ්සප්ත සූ᳚ර්යානි॒ති । පඤ්චකර්ණෝ॑ වාථ්ස්යා॒යනඃ । සප්තකර්ණ॑ශ්ච ප්ලා॒ක්ෂිඃ ॥ 21 ॥
ආනුශ්රවික ඒව නෞ කශ්ය॑ප ඉ॒ති । උභෞ॑ වේද॒යිතේ । න හි ශේකුමිව මහාමේ॑රු-ඞ්ග॒න්තුම් । අපශ්යමහමේත-ථ්සූර්යමණ්ඩල-ම්පරිව॑ර්තමා॒නම් । ගා॒ර්ග්යඃ ප්රා॑ණත්රා॒තඃ । ගච්ඡන්ත ම॑හාමේ॒රුම් । ඒක॑ඤ්චාජ॒හතම් । භ්රාජපටර පත॑ඞ්ගා නි॒හනේ । තිෂ්ඨන්නා॑තප॒න්ති । තස්මා॑දි॒හ තප්ත්රි॑ තපාඃ ॥ 22 ॥
අ॒මුත්රේ॒තරේ । තස්මා॑දි॒හා තප්ත්රි॑ තපාඃ । තේෂා॑මේෂා॒ භව॑ති । ස॒ප්ත සූර්යා॒ දිව॒-මනු॒ ප්රවි॑ෂ්ටාඃ । තාන॒න්වේති॑ ප॒ථිභි॑-ර්දක්ෂි॒ණාවාන්॑ । තේ අස්මෛ සර්වේ ඝෘතමා॑තප॒න්ති । ඌර්ජ-න්දුහානා අනපස්ඵුර॑න්ත ඉ॒ති ॥ සප්තර්ත්විජ-ස්සූර්යා ඉ॑ත්යාචා॒ර්යාඃ । තේෂා॑මේෂා॒ භව॑ති । ස॒ප්ත දිශෝ॒ නානා॑ සූර්යාඃ ॥ 23 ॥
ස॒ප්ත හෝතා॑ර ඍ॒ත්විජඃ॑ । දේවා ආදිත්යා॑ යේ ස॒ප්ත । තේභි-ස්සෝමාභී රක්ෂ॑ණ ඉ॒ති । තද॑ප්යාම්නා॒යඃ । දිග්භ්රාජ ඍතූ᳚න් කරෝ॒ති । ඒත॑යෛවා॒වෘතා ऽऽසහස්රසූර්යතායා ඉති වෛ॑ශම්පා॒යනඃ । තස්යෛ॒ෂා භව॑ති । යද්ද්යාව॑ ඉන්ද්ර තේ ශ॒තග්ම් ශ॒ත-ම්භූමීඃ᳚ । උ॒ත ස්යුඃ । න ත්වා॑ වජ්රින්-ථ්ස॒හස්ර॒ග්ම්॒ සූර්යාඃ᳚ । 24 ॥
අනු න ජාතමෂ්ට රෝද॑සී ඉ॒ති । නානා ලිඞ්ගත්වා-දෘතූනා-න්නානා॑ සූර්ය॒ත්වම් ॥ අෂ්ටෞ තු ව්යවසි॑තා ඉ॒ති । සූර්යමණ්ඩලා-න්යෂ්ටා॑ත ඌ॒ර්ධ්වම් । තේෂා॑මේෂා॒ භව॑ති ॥ චි॒ත්ර-න්දේ॒වානා॒-මුද॑ගා॒දනී॑කම් । චක්ෂු॑-ර්මි॒ත්රස්ය॒ වරු॑ණස්යා॒ග්නේඃ । ආ-ऽප්රා॒ ද්යාවා॑ පෘථි॒වී අ॒න්තරි॑ක්ෂම් । සූර්ය ආත්මා ජගතස්තස්ථු॑ෂශ්චේ॒ති ॥ 25 ॥
(සා॒කං – ප්ලා॒ක්ෂි – ස්තප්ත්රි॑තපා॒ – නානා॑සූර්යාඃ॒ – සූර්යා॒ – +නව॑ ච)
අනුවාකඃ 8
ක්වේදමභ්ර॑-න්නිවි॒ශතේ । ක්වායග්ම්॑ සංවඁථ්ස॒රෝ මි॑ථඃ । ක්වාහඃ ක්වේය-න්දේ॑ව රා॒ත්රී । ක්ව මාසා ඍ॑තව॒-ශ්ශ්රිතාඃ ॥ අර්ධමාසා॑ මුහූ॒ර්තාඃ । නිමේෂාස්තු॑ටිභිඃ॒ (නිමේෂාස්ත්ර॑ටිභිඃ॒) සහ । ක්වේමා ආපෝ නි॑විශ॒න්තේ । ය॒දීතෝ॑ යාන්ති॒ සම්ප්ර॑ති ॥ කාලා අඵ්සු නි॑විශ॒න්තේ । ආ॒ප-ස්සූර්යේ॑ ස॒මාහි॑තාඃ । 26 ।
අභ්රා᳚ණ්ය॒පඃ ප්ර॑පද්ය॒න්තේ । වි॒ද්යුථ්සූර්යේ॑ ස॒මාහි॑තා । අනවර්ණේ ඉ॑මේ භූ॒මී । ඉ॒යඤ්චා॑සෞ ච॒ රෝද॑සී । කිග්ග් ස්විදත්රාන්ත॑රා භූ॒තම් । යේ॒නේමේ වි॑ධෘතේ॒ උභේ । වි॒ෂ්ණුනා॑ විධෘ॑තේ භූ॒මී । ඉ॒ති ව॑ථ්සස්ය॒ වේද॑නා । ඉරා॑වතී ධේනු॒මතී॒ හි භූ॒තම් । සූ॒ය॒ව॒සිනී॒ මනු॑ෂේ දශ॒ස්යේ᳚ । 27 ।
ව්ය॑ෂ්ටභ්නා॒-ද්රෝද॑සී॒ විෂ්ණ॑වේ॒තේ । දා॒ධර්ථ॑ පෘථි॒වී-ම॒භිතෝ॑ ම॒යූඛෛඃ᳚ । කින්ත-ද්විෂ්ණෝ ර්බල॑මා॒හුඃ । කා॒ දීප්තිඃ॑ කි-ම්ප॒රාය॑ණම් । ඒකෝ॑ ය॒ද්ධා-ර॑ය ද්දේ॒වඃ । රේ॒ජතී॑ රෝද॒සී උ॑භේ । වාතාද්විෂ්ණෝ-ර්බ॑ල මා॒හුඃ । අ॒ක්ෂරා᳚-ද්දීප්ති॒ රුච්ය॑තේ । ත්රි॒පදා॒ද්ධාර॑ය-ද්දේ॒වඃ । යද්විෂ්ණෝ॑රේක॒-මුත්ත॑මම් ॥ 28 ॥
අ॒ග්නයෝ॑ වාය॑වශ්චෛ॒ව । ඒ॒තද॑ස්ය ප॒රාය॑ණම් । පෘච්ඡාමි ත්වා ප॑ර-ම්මෘ॒ත්යුම් । අ॒වම॑-ම්මද්ධ්ය॒මඤ්ච॑තුම් । ලෝ॒කඤ්ච॒ පුණ්ය॑පාපා॒නාම් । ඒ॒ත-ත්පෘ॑ච්ඡාමි॒ සම්ප්ර॑ති ॥ අ॒මුමා॑හුඃ ප॑ර-ම්මෘ॒ත්යුම් । ප॒වමා॑න-න්තු॒ මද්ධ්ය॑මම් । අ॒ග්නිරේ॒වාව॑මෝ මෘ॒ත්යුඃ । ච॒න්ද්රමා᳚-ශ්චතු॒රුච්ය॑තේ ॥ 29 ॥
අ॒නා॒භෝ॒ගාඃ ප॑ර-ම්මෘ॒ත්යුම් । පා॒පා-ස්සං॑යඁන්ති॒ සර්ව॑දා । ආභෝගාස්ත්වේව॑ සංයඁ॒න්ති । ය॒ත්ර පු॑ණ්යකෘ॒තෝ ජ॑නාඃ । තතෝ॑ ම॒ද්ධ්යම॑මාය॒න්ති । ච॒තුම॑ග්නිඤ්ච॒ සම්ප්ර॑ති । පෘච්ඡාමි ත්වා॑ පාප॒කෘතඃ । ය॒ත්ර යා॑තය॒තේ ය॑මඃ । ත්වන්නස්ත–ද්බ්රහ්ම॑-න්ප්රබ්රූ॒හි । ය॒දි වේ᳚ත්ථා-ऽස॒තෝ ගෘ॑හාන් ॥ 30 ॥
ක॒ශ්යපා॑ දුදි॑තා-ස්සූ॒ර්යාඃ । පා॒පාන්නි॑ර්ඝ්නන්ති॒ සර්ව॑දා । රෝදස්යෝරන්ත॑-ර්දේශේ॒ෂු । තත්ර න්යස්යන්තේ॑ වාස॒වෛඃ । තේ ऽශරීරාඃ ප්ර॑පද්ය॒න්තේ । ය॒ථා ऽපු॑ණ්යස්ය॒ කර්ම॑ණඃ । අපා᳚ණ්ය॒පාද॑ කේශා॒සඃ । ත॒ත්ර තේ॑-ऽයෝනි॒ජා ජ॑නාඃ । මෘත්වා පුනර්මෘත්යු-මා॑පද්ය॒න්තේ । අ॒ද්යමා॑නා-ස්ස්ව॒කර්ම॑භිඃ । 31 ।
ආශාතිකාඃ ක්රිම॑ය ඉ॒ව । තතඃ පූයන්තේ॑ වාස॒වෛඃ । අපෛ॑ත-ම්මෘ॒ත්යු-ඤ්ජ॑යති । ය ඒ॒වං-වේඁද॑ । ස ඛල්වෛවං॑-විඁද්බ්රා॒හ්මණඃ । දී॒ර්ඝශ්රු॑ත්තමෝ॒ භව॑ති । කශ්ය॑ප॒ස්යාති॑ථි॒-ස්සිද්ධග॑මන॒-ස්සිද්ධාග॑මනඃ । තස්යෛ॒ෂා භව॑ති ॥ ආයස්මින්᳚-ථ්ස॒ප්ත වා॑ස॒වාඃ । රෝහ॑න්ති පූ॒ර්ව්යා॑ රුහඃ॑ । 32 ।
ඍෂි॑ර්හ දීර්ඝ॒ශ්රුත්ත॑මඃ । ඉන්ද්රස්ය ඝර්මෝ අති॑ථිරි॒ති । කශ්යපඃ පශ්ය॑කෝ භ॒වති । යථ්සර්ව-ම්පරිපශ්යතී॑ති සෞ॒ක්ෂ්ම්යාත් । අථාග්නේ॑රෂ්ටපු॑රුෂ॒ස්ය । තස්යෛ॒ෂා භව॑ති । අග්නේ॒ නය॑ සු॒පථා॑ රා॒යේ අ॒ස්මාන් । විශ්වා॑නි දේව ව॒යුනා॑නි වි॒ද්වාන් । යු॒යෝ॒ද්ධ්ය॑ස්ම-ජ්ජු॑හුරා॒ණමේනඃ॑ । භූයිෂ්ඨාන්තේ නම උක්තිං-විඁ ॑ධේමේ॒ති ॥ 33 ॥
(ස॒මාහි॑තා – දශ॒ස්යේ॑ – උත්ත॑ම॒-මුච්ය॑තේ-ගෘහාන්-ථ්ස්ව॒කර්ම॑භිඃ-පූ॒ර්ව්යා॑ රුහ॑-ඉ॒ති)
අනුවාකඃ 9
අග්නිශ්ච ජාත॑වේදා॒ශ්ච । සහෝජා අ॑ජිරා॒ප්රභුඃ । වෛශ්වානරෝ න॑ර්යාපා॒ශ්ච । ප॒ඞ්ක්තිරා॑ධාශ්ච॒ සප්ත॑මඃ । විසර්පේවා-ऽෂ්ට॑මෝ-ऽග්නී॒නාම් । ඒතේ-ऽෂ්ටෞ වසවඃ, ක්ෂි॑තා ඉ॒ති । යථර්ත්වේ-වාග්නේ-රර්චිර්වර්ණ॑ විශේ॒ෂාඃ । නීලාර්චිශ්ච පීතකා᳚ර්චිශ්චේ॒ති । අථ වායෝ-රේකාදශ-පුරුෂස්යෛකාදශ॑ස්ත්රීක॒ස්ය । ප්රභ්රාජමානා ව්ය॑වදා॒තාඃ ॥ 34 ॥
යාශ්ච වාසු॑කි වෛ॒ද්යුතාඃ । රජතාඃ පරු॑ෂා-ශ්ශ්යා॒මාඃ । කපිලා අ॑තිලෝ॒හිතාඃ । ඌර්ධ්වා අවප॑තන්තා॒ශ්ච । වෛද්යුත ඉ॑ත්යේකා॒දශ । නෛනං-වෛඁද්යුතෝ॑ හින॒ස්ති । ය ඒ॑වං-වේඁ॒ද । ස හෝවාච ව්යාසඃ පා॑රාශ॒ර්යඃ । විද්යුද්වධමේවාහ-ම්මෘත්යුමෛ᳚ච්ඡමි॒ති । න ත්වකා॑මග්ම් හ॒න්ති ॥ 35 ॥
ය ඒ॑වං-වේඁ॒ද । අථ ග॑න්ධර්ව॒ගණාඃ । ස්වාන॒ භ්රාට් । අඞ්ඝා॑රි॒-ර්බම්භා॑රිඃ । හස්ත॒-ස්සුහ॑ස්තඃ । කෘශා॑නුර්වි॒ශ්වාව॑සුඃ । මූර්ධන්වාන්-ථ්සූ᳚ර්යව॒ර්චාඃ । කෘතිරිත්යේකාදශ ග॑න්ධර්ව॒ගණාඃ । දේවාශ්ච ම॑හාදේ॒වාඃ । රශ්මයශ්ච දේවා॑ ගර॒ගිරඃ ॥ 36 ॥
නෛන-ඞ්ගරෝ॑ හින॒ස්ති । ය ඒ॑වං-වේඁ॒ද । ගෞ॒රී මි॑මාය සලි॒ලානි॒ තක්ෂ॑තී । ඒක॑පදී ද්වි॒පදී॒ සා චතු॑ෂ්පදී । අ॒ෂ්ටාප॑දී॒ නව॑පදී බභූ॒වුෂී᳚ । සහස්රාක්ෂරා පරමේ ව්යෝ॑මන්නි॒ති । වාචෝ॑ විශේ॒ෂණම් । අථ නිගද॑ව්යාඛ්යා॒තාඃ । තානනුක්ර॑මිෂ්යා॒මඃ । ව॒රාහවඃ॑-ස්වත॒පසඃ ॥ 37 ॥
වි॒ද්යු-න්ම॑හසෝ॒ ධූප॑යඃ । ශ්වාපයෝ ගෘහමේධා᳚ශ්චේත්යේ॒තේ । යේ॒ චේමේ-ऽශි॑මිවි॒ද්විෂඃ । පර්ජන්යා-ස්සප්ත පෘථිවීමභිව॑ර්ෂ॒න්ති । වෘෂ්ටි॑භිරි॒ති । ඒතයෛව විභක්ති වි॑පරී॒තාඃ । ස॒ප්තභි॒ර්වාතෛ॑ රුදී॒රිතාඃ । අමූං-ලෝඁකා-නභිව॑ර්ෂ॒න්ති । තේෂා॑මේෂා॒ භව॑ති । ස॒මා॒න-මේ॒තදුද॑කම් ॥ 38 ॥
උ॒ච්චෛත්ය॑ව॒ චාහ॑භිඃ । භූමි॑-ම්ප॒ර්ජන්යා॒ ජින්ව॑න්ති । දිව-ඤ්ජින්වන්-ත්යග්න॑ය ඉ॒ති । යදක්ෂ॑ර-ම්භූ॒තකෘ॑තම් । විශ්වේ॑ දේවා උ॒පාස॑තේ । ම॒හර්ෂි॑මස්ය ගෝ॒ප්තාර᳚ම් । ජ॒මද॑ග්නි॒-මකු॑ර්වත । ජ॒මද॑ග්නි॒-රාප්යා॑යතේ । ඡන්දෝ॑භි-ශ්චතුරුත්ත॒රෛඃ । රාජ්ඤ॒-ස්සෝම॑ස්ය තෘ॒ප්තාසඃ॑ ॥ 39 ॥
බ්රහ්ම॑ණා වී॒ර්යා॑වතා । ශි॒වා නඃ॑ ප්ර॒දිශෝ॒ දිශඃ॑ ॥ තච්ඡං॒යෝඁරා වෘ॑ණීමහේ । ගා॒තුං-යඁ॒ජ්ඤාය॑ । ගා॒තුං-යඁ॒ජ්ඤප॑තයේ । දෛවී᳚ ස්ව॒ස්තිර॑ස්තු නඃ । ස්ව॒ස්ති-ර්මානු॑ෂේභ්යඃ । ඌ॒ර්ධ්ව-ඤ්ජි॑ගාතු භේෂ॒ජම් । ශන්නෝ॑ අස්තු ද්වි॒පදේ᳚ । ශඤ්චතු॑ෂ්පදේ । සෝමපා(3) අසෝමපා(3) ඉති නිගද॑ව්යාඛ්යා॒තාඃ ॥ 40 ॥
(ව්ය॒ව॒දා॒තා – හ॒න්ති-ග॑ර॒ගිර – ස්ත॒පස – උද॑කං – තෘප්තාස॒ – ශ්වතු॑ෂ්පද॒ ඒක॑-ඤ්ච)
අනුවාකඃ 10
ස॒හ॒ස්ර॒වෘදි॑ය-ම්භූ॒මිඃ । ප॒රං-ව්යෝඁ ॑ම ස॒හස්ර॑වෘත් । අ॒ශ්විනා॑ භුජ්යූ॑ නාස॒ත්යා । වි॒ශ්වස්ය॑ ජග॒තස්ප॑තී ॥ ජායා භූමිඃ ප॑තිර්ව්යෝ॒ම । මි॒ථුන॑න්තා අ॒තුර්ය॑ථුඃ । පුත්රෝ බෘහස්ප॑තී රු॒ද්රඃ । ස॒රමා॑ ඉති॑ ස්ත්රීපු॒මම් ॥ ශු॒ක්රං-වාඁ ॑ම॒න්යද්ය॑ජ॒තං-වාඁ ॑ම॒න්යත් । විෂු॑රූපේ॒ අහ॑නී॒ ද්යෞරි॑ව ස්ථඃ ॥ 41 ॥
විශ්වා॒ හි මා॒යා අව॑ථ-ස්ස්වධාවන්තෞ । භ॒ද්රා වා᳚-ම්පූෂණාවි॒හ රා॒තිර॑ස්තු । වාසා᳚ත්යෞ චි॒ත්රෞ ජග॑තෝ නි॒ධානෞ᳚ । ද්යාවා॑භූමී ච॒රථ॑-ස්ස॒ග්ම්॒ සඛා॑යෞ । තාව॒ශ්විනා॑ රා॒සභා᳚ශ්වා॒ හව॑-ම්මේ । ශු॒භ॒ස්ප॒තී॒ ආ॒ගතග්ම්॑ සූ॒ර්යයා॑ ස॒හ । ත්යුග්රෝ॑ හ භු॒ජ්යු-ම॑ශ්විනෝද මේ॒ඝේ । ර॒යින්න කශ්චි॑-න්මමෘ॒වාං(2) අවා॑හාඃ । තමූ॑හථු-ර්නෞ॒භිරා᳚ත්ම॒න්-වතී॑භිඃ । අ॒න්ත॒රි॒ක්ෂ॒ ප්රුඩ්භි॒ර-පෝ॑දකාභිඃ ॥ 42 ॥
ති॒ස්රඃ, ක්ෂප॒ස්ත්රිරහා॑ ऽති॒ව්රජ॑ද්භිඃ । නාස॑ත්යා භු॒ජ්යුමූ॑හථුඃ පත॒ඞ්ගෛඃ । ස॒මු॒ද්රස්ය॒ ධන්ව॑න්නා॒ර්ද්රස්ය॑ පා॒රේ । ත්රි॒භී රථෛ᳚-ශ්ශ॒තප॑ද්භි॒-ෂ්ෂඩ॑ශ්වෛඃ । ස॒වි॒තාරං॒-විඁත॑න්වන්තම් । අනු॑බද්ධ්නාති ශාම්බ॒රඃ । ආපපූර්ෂං-බ॑රශ්චෛ॒ව । ස॒විතා॑ ऽරේප॒සෝ॑ ऽභවත් । ත්යග්ම් සුතෘප්තං-විඁ ॑දිත්වෛ॒ව । බ॒හුසෝ॑ම ගි॒රං-වඁ ॑ශී ॥ 43 ॥
අන්වේති තුග්රෝ ව॑ක්රියා॒න්තම් । ආයසූයාන්-ථ්සෝම॑තෘඵ්සු॒ෂු । ස සඞ්ග්රාම-ස්තමෝ᳚ද්යෝ-ऽත්යෝ॒තඃ । වාචෝ ගාඃ පි॑පාති॒ තත් । ස තද්ගෝභි-ස්ස්තවා᳚ ऽත්යේත්ය॒න්යේ । ර॒ක්ෂසා॑ ऽනන්වි॒තාශ්ච॑ යේ । අ॒න්වේති॒ පරි॑වෘත්ත්යා॒-ऽස්තඃ । ඒ॒වමේ॒තෞ ස්ථෝ॑ අශ්විනා । තේ ඒ॒තේ ද්යුඃ॑ පෘථි॒ව්යෝඃ । අහ॑රහ॒-ර්ගර්භ॑න්දධාථේ ॥ 44 ॥
තයෝ॑ රේ॒තෞ ව॒ථ්සා ව॑හෝරා॒ත්රේ । පෘ॒ථි॒ව්යා අහඃ॑ । දි॒වෝ රාත්රිඃ॑ । තා අවි॑සෘෂ්ටෞ । දම්ප॑තී ඒ॒ව භ॑වතඃ ॥ තයෝ॑ රේ॒තෞ ව॒ථ්සෞ । අ॒ග්නිශ්චා॑-දි॒ත්යශ්ච॑ । රා॒ත්රේර්ව॒ථ්සඃ । ශ්වේ॒ත ආ॑දි॒ත්යඃ । අහ්නෝ॒-ऽග්නිඃ ॥ 45 ॥
තා॒ම්රෝ අ॑රු॒ණඃ । තා අවි॑සෘෂ්ටෞ । දම්ප॑තී ඒ॒ව භ॑වතඃ ॥ තයෝ॑ රේ॒තෞ ව॒ථ්සෞ । වෘ॒ත්රශ්ච॑ වෛද්යු॒තශ්ච॑ । අ॒ග්නේර්වෘ॒ත්රඃ । වෛ॒ද්යුත॑ ආදි॒ත්යස්ය॑ । තා අවි॑සෘෂ්ටෞ । දම්ප॑තී ඒ॒ව භ॑වතඃ ॥ තයෝ॑ රේ॒තෞ ව॒ථ්සෞ ॥ 46 ॥
උ॒ෂ්මා ච॑ නීහා॒රශ්ච॑ । වෘ॒ත්රස්යෝ॒ෂ්මා । වෛ॒ද්යු॒තස්ය॑ නීහා॒රඃ । තෞ තාවේ॒ව ප්රති॑පද්යේතේ ॥ සේයග්ම් රාත්රී॑ ග॒ර්භිණී॑ පු॒ත්රේණ॒ සංවඁ ॑සති । තස්යා॒ වා ඒ॒තදු॒ල්බණ᳚ම් । යද්රාත්රෞ॑ ර॒ශ්මයඃ॑ । යථා॒ ගෝර්ග॒ර්භිණ්යා॑ උ॒ල්බණ᳚ම් । ඒ॒වමේ॒තස්යා॑ උ॒ල්බණ᳚ම් । ප්රජයිෂ්ණුඃ ප්රජයා ච පශුභි॑ශ්ච භ॒වති । ය ඒ॑වං-වේඁ॒ද । ඒතමුද්යන්ත-මපිය॑න්තඤ්චේ॒ති । ආදිත්යඃ පුණ්ය॑ස්ය ව॒ථ්සඃ । අථ පවි॑ත්රාඞ්ගි॒රසඃ ॥ 47 ॥
(ස්ථෝ – ऽපෝ॑දකාභි–ර් වශී – දධාථේ – අ॒ග්නි – ස්තයෝ॑ රේ॒තෞ ව॒ථ්සෞ – භ॒වති ච॒ත්වාරි॑ ච)
අනුවාකඃ 11
ප॒විත්ර॑වන්තඃ॒ පරි॒වාජ॒මාස॑තේ । පි॒තෛෂා᳚-ම්ප්ර॒ත්නෝ අ॒භිර॑ක්ෂති ව්ර॒තම් । ම॒හස්ස॑මු॒ද්රං-වඁරු॑ණ ස්ති॒රෝද॑ධේ । ධීරා॑ ඉච්ඡේකු॒ර්ද්ධරු॑ණේෂ්වා॒රභ᳚ම් । ප॒විත්ර॑-න්තේ॒ විත॑ත॒-ම්බ්රහ්ම॑ණ॒ස්පතේ᳚ । ප්රභු॒ර්ගාත්රා॑ණි॒ පර්යේ॑ෂි වි॒ශ්වතඃ॑ । අත॑ප්තතනූ॒-ර්න තදා॒මෝ අ॑ශ්නුතේ । ශෘ॒තාස॒ ඉද්වහ॑න්-ත॒ස්ත-ථ්සමා॑ශත । බ්ර॒හ්මා දේ॒වානා᳚ම් । අස॑ත-ස්ස॒ද්යේ තත॑ක්ෂුඃ ॥ 48 ॥
ඍෂ॑ය-ස්ස॒ප්තාත්රි॑ශ්ච॒ යත් । සර්වේ-ऽත්රයෝ අ॑ගස්ත්ය॒ශ්ච । නක්ෂ॑ත්රෛ॒-ශ්ශඞ්කෘ॑තෝ ऽවසන්න් । අථ॑ සවිතු॒-ශ්ශ්යාවාශ්ව॒ස්යා ऽවර්ති॑කාමස්ය । අ॒මී ය ඍක්ෂා॒ නිහි॑තා ස උ॒ච්චා । නක්ත॒-න්දදෘ॑ශ්රේ॒ කුහ॑චි॒ද්දිවේ॑යුඃ । අද॑බ්ධානි॒ වරු॑ණස්ය ව්ර॒තානි॑ । වි॒චා॒කශ॑-ච්ච॒න්ද්රමා॒ නක්ෂ॑ත්රමේති । ත-ථ්ස॑වි॒තු-ර්වරේ᳚ණ්යම් । භර්ගෝ॑ දේ॒වස්ය॑ ධීමහි ॥ 49 ।
ධියෝ॒ යෝ නඃ॑ ප්රචෝ॒දයා᳚ත් ॥ තථ්ස॑වි॒තු-ර්වෘ॑ණීමහේ । ව॒ය-න්දේ॒වස්ය॒ භෝජ॑නම් । ශ්රේෂ්ඨග්ම්॑ සර්ව॒ධාත॑මම් । තුර॒-ම්භග॑ස්ය ධීමහි । අපා॑ගූහත සවිතා॒ තෘභීන්॑ । සර්වා᳚-න්දි॒වෝ අන්ධ॑සඃ । නක්ත॑න්ත;॒තාන්ය॑භව-න්දෘ॒ශේ । අස්ථ්ය॒ස්ථ්නා සම්භ॑විෂ්යාමඃ ॥ නාම॒ නාමෛ॒ව නා॒ම මේ᳚ ॥ 50 ॥
නපුග්ම්ස॑ක॒-ම්පුමා॒ග්॒ස්ත්ර්ය॑ස්මි । ස්ථාව॑රෝ-ऽස්ම්යථ॒ ජඞ්ග॑මඃ । ය॒ජේ-ऽයක්ෂි॒ යෂ්ටා॒හේ ච॑ । මයා॑ භූ॒තාන්ය॑යක්ෂත । ප॒ශවෝ॑ මම॑ භූතා॒නි । අනූබන්ධ්යෝ ऽස්ම්ය॑හං-විඁ॒භුඃ । ස්ත්රිය॑-ස්ස॒තීඃ । තා උ॑ මේ පු॒ග්ම්॒ස ආ॑හුඃ । පශ්ය॑දක්ෂ॒ණ්වාන්න-විචේ॑තද॒න්ධඃ । ක॒විර්යඃ පු॒ත්ර-ස්ස ඉ॒මා චි॑කේත ॥ 51 ॥
යස්තා වි॑ජා॒නා-ථ්ස॑වි॒තුඃ පි॒තා-ऽස॑ත් । අ॒න්ධෝ මණිම॑වින්දත් । තම॑නඞ්ගුලි॒-රාව॑යත් । අ॒ග්රී॒වඃ ප්රත්ය॑මුඤ්චත් । තමජි॑හ්ව අ॒සශ්ච॑ත । ඌර්ධ්වමූල-ම॑වාක්ඡා॒ඛම් । වෘ॒ක්ෂං-යාඁ ॑ වේද॒ සම්ප්ර॑ති । න ස ජාතු ජන॑-ශ්ශ්රද්ද॒ද්ධ්යාත් । මෘ॒ත්යුර්මා॑ මාර॒යාදි॑තිඃ । හසිතග්ම් රුදි॑තඞ්ගී॒තම් ॥ 52 ॥
වීණා॑ පණ ව॒ලාසි॑තම් । මෘ॒තඤ්ජී॒වඤ්ච॑ යත්කි॒ඤ්චිත් । අ॒ඞ්ගානි॑ ස්නේව॒ විද්ධි॑ තත් । අතෘ॑ෂ්ය॒ග්ග්॒ස්තෘෂ්ය॑ ධ්යායත් । අ॒ස්මාජ්ජා॒තා මේ॑ මිථූ॒ චරන්න්॑ । පුත්රෝ නිර්-ඍත්යා॑ වෛදේ॒හඃ । අ॒චේතා॑ යශ්ච॒ චේත॑නඃ । ස॒ ත-ම්මණිම॑වින්දත් । සෝ॑-ऽනඞ්ගුලි॒රාව॑යත් । සෝ॒-ऽග්රී॒වඃ ප්රත්ය॑මුන්චත් ॥ 53 ।
සෝ-ऽජි॑හ්වෝ අ॒සශ්ච॑ත । නෛතමෘෂිං-විඁදිත්වා නග॑ර-ම්ප්ර॒විශේත් । ය॑දි ප්ර॒විශේත් । මි॒ථෞ චරි॑ත්වා ප්ර॒විශේත් । තථ්සම්භව॑ස්ය ව්ර॒තම් । ආ॒ තම॑ග්නේ ර॒ථන්ති॑ෂ්ඨ । ඒකා᳚ශ්වමේක॒ යෝජ॑නම් । ඒකචක්ර॑-මේක॒ධුරම් । වා॒ත ධ්රා॑ජි ග॒තිං-විඁ ॑භෝ । න॒ රි॒ෂ්යති॑ න ව්ය॒ථතේ ॥ 54 ॥
නා॒ස්යාක්ෂෝ॑ යාතු॒ සජ්ජ॑ති । යච්ඡ්වේතා᳚-න්රෝහි॑තාග්ශ්චා॒ග්නේඃ । ර॒ථේ යු॑ක්ත්වා-ऽධි॒තිෂ්ඨ॑ති । ඒකයා ච දශභිශ්ච॑ ස්වභූ॒තේ । ද්වාභ්යා මිෂ්ටයේ විග්ම්॑ශත්යා॒ ච । තිසෘභිශ්ච වහසේ ත්රිග්ම්॑ශතා॒ ච । නියුද්භි-ර්වායවිහ තා॑ විමු॒ඤ්ච ॥ 55 ॥
(තත॑ක්ෂු–ර් ධීමහි – නා॒ම මේ॑ – චිකේත – ගී॒තං – ප්රත්ය॑මුඤ්ච-ද්- ව්ය॒ථතේ – +ස॒ප්ත ච॑)
අනුවාකඃ 12
ආත॑නුෂ්ව॒ ප්රත॑නුෂ්ව । උ॒ද්ධමාධ॑ම॒ සන්ධ॑ම । ආදිත්යේ චන්ද්ර॑වර්ණා॒නාම් । ගර්භ॒ මා ධේ॑හි॒ යඃ පුමාන්॑ । ඉ॒ත-ස්සි॒ක්තග්ම් සූර්ය॑ගතම් । ච॒න්ද්රම॑සේ॒ රස॑ඞ්කෘධි । වාරාද-ඤ්ජන॑යා-ග්රේ॒-ऽග්නිම් । ය ඒකෝ॑ රුද්ර॒ උච්ය॑තේ । අ॒ස॒-ඞ්ඛ්යා॒තා-ස්ස॑හස්රා॒ණි । ස්ම॒ර්යතේ॑ න ච॒ දෘශ්ය॑තේ ॥ 56 ॥
ඒ॒වමේ॒තන්නි॑බෝධත । ආ ම॒න්ද්රෛ-රි॑න්ද්ර॒ හරි॑භිඃ । යා॒ හි ම॒යූර॑-රෝමභිඃ । මාත්වා කේචින්නියේ මුරි॑න්න පා॒ශිනඃ । ද॒ධ॒න්වේව॒ තා ඉ॑හි । මා ම॒න්ද්රෛ-රි॑න්ද්ර॒ හරි॑භිඃ । යා॒මි ම॒යූර॑ රෝමභිඃ । මා මා කේචින්නියේ මුරි॑න්න පා॒ශිනඃ । නි॒ධ॒න්වේව॒ තාං(2) ඉ॑මි । අණුභිශ්ච ම॑හද්භි॒ශ්ච ॥ 57 ॥
නි॒ඝෘෂ්වෛ॑ රස॒මායු॑තෛඃ । කාලෛර්-හරිත්ව॑මාප॒න්නෛඃ । ඉන්ද්රායා॑හි ස॒හස්ර॑ යුක් । අ॒ග්නි-ර්වි॒භ්රාෂ්ටි॑ වසනඃ । වා॒යු-ශ්ශ්වේත॑සිකද්රු॒කඃ । සං॒වඁ॒ථ්ස॒රෝ වි॑ෂූ॒ වර්ණෛඃ᳚ । නිත්යා॒ස්තේ ऽනුච॑රාස්ත॒ව । සුබ්රහ්මණ්යෝග්ම් සුබ්රහ්මණ්යෝග්ම් සු॑බ්රහ්ම॒ණ්යෝම් । ඉන්ද්රාගච්ඡ හරිව ආගච්ඡ මේ॑ධාති॒ථේඃ । මේෂ වෘෂණශ්ව॑ස්ය මේ॒නේ ॥ 58 ॥
ගෞරාවස්කන්දින්න-හල්යා॑යෛ ජා॒ර । කෞශික-බ්රාහ්මණ ගෞතම॑බ්රුවා॒ණ । අ॒රු॒ණාශ්වා॑ ඉ॒හාග॑තාඃ । වස॑වඃ පෘථිවි॒ ක්ෂිතඃ॑ । අ॒ෂ්ටෞ දි॒ග්වාස॑සෝ॒ ऽග්නයඃ॑ । අග්නිශ්ච ජාතවේදා᳚ශ්චේත්යේ॒තේ । තාම්රාශ්වා᳚-ස්තාම්ර॒රථාඃ । තාම්රවර්ණා᳚ ස්තථා॒-ऽසිතාඃ । දණ්ඩහස්තාඃ᳚ ඛාද॒ග්දතඃ । ඉතෝ රුද්රාඃ᳚ පරා॒ඞ්ගතාඃ । 59 ।
උක්තග්ග් ස්ථාන-ම්ප්රමාණඤ්ච॑ පුර॒ ඉත । බෘහ॒ස්පති॑ශ්ච සවි॒තා ච॑ । වි॒ශ්වරූ॑පෛ-රි॒හාග॑තාම් । රථේ॑නෝදක॒වර්ත්ම॑නා । අ॒ඵ්සුෂා॑ ඉති॒ තද්ද්ව॑යෝඃ । උක්තෝ වේෂෝ॑ වාසා॒ග්ම්॒සි ච । කාලාවයවානා-මිතඃ॑ ප්රතී॒ජ්යා । වාසාත්යා॑ ඉත්ය॒ශ්විනෝඃ । කෝ-ऽන්තරික්ෂේ ශබ්දඞ්ක॑රෝතී॒ති । වාසිෂ්ඨ රෞහිණෝ මීමාග්ම්॑සා-ඤ්ච॒ක්රේ । තස්යෛ॒ෂා භව॑ති ॥ වා॒ශ්රේව॑ වි॒ද්යුදිති॑ ॥ බ්රහ්ම॑ණ උ॒දර॑ණමසි । බ්රහ්ම॑ණ උදී॒රණ॑මසි ।බ්රහ්ම॑ණ ආ॒ස්තර॑ණමසි । බ්රහ්ම॑ණ උප॒ස්තර॑ණමසි ॥ 60 ॥
(දෘශ්ය॑තේ॒ – ච – මේ॒නේ – ප॑රා॒-ඞ්ගතා – ශ්ච॒ක්රේ ෂට් ච॑)
අනුවාකඃ 13 [අප॑ක්රාමත ගර්භි॒ණ්යඃ॑ ]
අ॒ෂ්ටයෝ॑නී-ම॒ෂ්ටපු॑ත්රාම් । අ॒ෂ්ටප॑ත්නී-මි॒මා-ම්මහී᳚ම් । අ॒හං-වේඁද॒ න මේ॑ මෘත්යුඃ । න චාමෘ॑ත්යුර॒ඝාහ॑රත් । අ॒ෂ්ටයෝ᳚න්ය॒ෂ්ට පු॑ත්රම් । අ॒ෂ්ටප॑දි॒ද-ම॒න්තරි॑ක්ෂම් । අ॒හං-වේඁද॒ න මේ॑ මෘත්යුඃ । න චාමෘ॑ත්යුර॒ඝාහ॑රත් । අ॒ෂ්ටයෝ॑නී-ම॒ෂ්ටපු॑ත්රාම් । අ॒ෂ්ටප॑ත්නී-ම॒මූන්දිව᳚ම් ॥ 61 ॥
අ॒හං-වේඁද॒ න මේ॑ මෘත්යුඃ । න චාමෘ॑ත්යුර॒ඝාහ॑රත් । සු॒ත්රාමා॑ණ-ම්ම॒හීමූ॒ෂු । අදි॑ති॒ර්ද්යෞ-රදි॑ති-ර॒න්තරි॑ක්ෂම් । අදි॑ති ර්මා॒තා ස පි॒තා ස පු॒ත්රඃ । විශ්වේ॑ දේ॒වා අදි॑තිඃ॒ පඤ්ච॒ ජනාඃ᳚ । අදි॑ති-ර්ජා॒ත-මදි॑ති॒-ර්ජනි॑ත්වම් । අ॒ෂ්ටෞ පු॒ත්රාසෝ॒ අදි॑තේඃ । යේ ජා॒තා ස්ත॒න්වඃ॑ පරි॑ । දේ॒වාං (2) උප॑ප්රෛ-ථ්ස॒ප්තභිඃ॑ ॥ 62 ॥
ප॒රා॒ මා॒ර්තා॒ණ්ඩමාස්ය॑ත් । ස॒ප්තභිඃ॑ පු॒ත්රෛ-රදි॑තිඃ । උප॒ ප්රෛ-ත්පූ॒ර්ව්යං॑-යුඁග᳚ම් । ප්ර॒ජායෛ॑ මෘ॒ත්යවේ ත॑ත් । ප॒රා॒ මා॒ර්තා॒ණ්ඩ-මාභ॑ර॒දිති॑ । තානනුක්ර॑මිෂ්යා॒මඃ । මි॒ත්රශ්ච॒ වරු॑ණශ්ච । ධා॒තා චා᳚ර්ය॒මා ච॑ । අග්ම්ශ॑ශ්ච॒ භග॑ශ්ච । ඉන්ද්රශ්ච විවස්වාග්॑ශ්චේත්යේ॒තේ । හි॒ර॒ණ්ය॒ග॒ර්භෝ හ॒ග්ම්॒සස්ශු॑චි॒ෂත් । බ්රහ්ම॑ ජජ්ඤා॒න-න්තදි-ත්ප॒දමිති॑ । ග॒ර්භඃ ප්රා॑ජාප॒ත්යඃ । අථ॒ පුරු॑ෂ-ස්ස॒ප්තපුරු॑ෂඃ ॥ 63 ॥
[ ය॒ථා॒ස්ථා॒න-ඞ්ග॑ර්භි॒ණ්යඃ॑ ]
(අ॒මූ-න්දිවග්ම්॑ – ස॒ප්තභි॑ – රේ॒තේ ච॒ත්වාරි॑ ච)
අනුවාකඃ 14
යෝ-ऽසෞ॑ ත॒පන්නු॒දේති॑ । ස සර්වේ॑ෂා-ම්භූ॒තානා᳚-ම්ප්රා॒ණානා॒දායෝ॒දේති॑ । මා මේ᳚ ප්ර॒ජායා॒ මා ප॑ශූ॒නාම් । මා මම॑ ප්රා॒ණානා॒දායෝද॑ගාඃ । අ॒සෞ යෝ᳚ ऽස්ත॒මේති॑ । ස සර්වේ॑ෂා-ම්භූ॒තානා᳚-ම්ප්රා॒ණානා॒දායා॒ස්තමේති॑ । මා මේ᳚ ප්ර॒ජායා॒ මා ප॑ශූ॒නාම් । මා මම॑ ප්රා॒ණානා॒දායා ස්ත॑ඞ්ගාඃ । අ॒සෞ ය ආ॒පූර්ය॑ති । ස සර්වේ॑ෂා-ම්භූ॒තානා᳚-ම්ප්රා॒ණෛ රා॒පූර්ය॑ති । 64 ।
මා මේ᳚ ප්ර॒ජායා॒ මා ප॑ශූ॒නාම් । මා මම॑ ප්රා॒ණෛ-රා॒පූරි॑ෂ්ඨාඃ । අ॒සෞ යෝ॑-ऽප॒ක්ෂීය॑ති । ස සර්වේ॑ෂා-ම්භූ॒තානා᳚-ම්ප්රා॒ණෛ-රප॑ක්ෂීයති । මා මේ᳚ ප්ර॒ජායා॒ මා ප॑ශූ॒නාම් । මා මම॑ ප්රා॒ණෛ-රප॑ක්ෂේෂ්ඨාඃ । අ॒මූනි॒ නක්ෂ॑ත්රාණි । සර්වේ॑ෂා-ම්භූ॒තානා᳚-ම්ප්රා॒ණෛරප॑ ප්රසර්පන්ති॒ චෝථ්ස॑ර්පන්ති ච । මා මේ᳚ ප්ර॒ජායා॒ මා ප॑ශූ॒නාම් । මා මම॑ ප්රා॒ණෛරප॑ ප්රසෘපත॒ මෝථ්සෘ॑පත ॥ 65 ॥
ඉ॒මේ මාසා᳚-ශ්චාර්ධමා॒සාශ්ච॑ । සර්වේ॑ෂා-ම්භූ॒තානා᳚-ම්ප්රා॒ණෛරප॑ ප්රසර්පන්ති॒ චෝථ්ස॑ර්පන්ති ච । මා මේ᳚ ප්ර॒ජායා॒ මා ප॑ශූ॒නාම් । මා මම॑ ප්රා॒ණෛරප॑ ප්රසෘපත॒ මෝථ්සෘ॑පත । ඉ॒ම ඍ॒තවඃ॑ । සර්වේ॑ෂා-ම්භූ॒තානා᳚-ම්ප්රා॒ණෛරප॑ ප්රසර්පන්ති॒ චෝථ්ස॑ර්පන්ති ච । මා මේ᳚ ප්ර॒ජායා॒ මා ප॑ශූ॒නාම් । මා මම॑ ප්රා॒ණෛරප॑ ප්රසෘපත॒ මෝථ්සෘ॑පත । අ॒යග්ම් සං॑වඁථ්ස॒රඃ । සර්වේ॑ෂා-ම්භූ॒තානා᳚-ම්ප්රා॒ණෛරප॑ ප්රසර්පති॒ චෝථ්ස॑ර්පති ච ॥ 66 ॥
මා මේ᳚ ප්ර॒ජායා॒ මා ප॑ශූ॒නාම් । මා මම॑ ප්රා॒ණෛරප॑ ප්රසෘප॒ මෝථ්සෘ॑ප । ඉ॒දමහඃ॑ । සර්වේ॑ෂා-ම්භූ॒තානා᳚-ම්ප්රා॒ණෛ-රප॑ ප්රසර්පති॒ චෝථ්ස॑ර්පති ච । මා මේ᳚ ප්ර॒ජායා॒ මා ප॑ශූ॒නාම් । මා මම॑ ප්රා॒ණෛරප॑ ප්රසෘප॒ මෝථ්සෘ॑ප । ඉ॒යග්ම් රාත්රිඃ॑ । සර්වේ॑ෂා-ම්භූ॒තානා᳚-ම්ප්රා॒ණෛ-රප॑ ප්රසර්පති॒ චෝථ්ස॑ර්පති ච । මා මේ᳚ ප්ර॒ජායා॒ මා ප॑ශූ॒නාම් । මා මම॑ ප්රා॒ණෛරප॑ ප්රසෘප॒ මෝථ්සෘ॑ප । ඖ-ම්භූර්භුව॒ස්ස්වඃ॑ । ඒතද්වෝ මිථුන-ම්මා නෝ මිථු॑නග්ම් රී॒ඪ්වම් ॥ 67 ॥
(ප්රා॒ණෛරා॒පූර්ය॑ති॒-මෝථ්සෘ॑පත॒-චෝථ්ස॑ර්පති ච॒ – මෝථ්සෘ॑ප॒ ද්වේ ච॑)
අනුවාකඃ 15
අථාදිත්යස්යාෂ්ට පු॑රුෂ॒ස්ය । වසූනා මාදිත්යානාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි । රුද්රාණා-මාදිත්යානාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි । ආදිත්යානා-මාදිත්යානාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි । සතාග්ම්॑සත්යා॒නාම් । ආදිත්යානාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි । අභිධූන්වතා॑-මභි॒ඝ්නතාම් । වාතව॑තා-ම්ම॒රුතාම් । ආදිත්යානාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි । ඍභූණා-මාදිත්යානාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි । විශ්වේෂා᳚-න්දේවා॒නාම් । ආදිත්යානාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි । සංවඁථ්සර॑ස්ය ස॒විතුඃ । ආදිත්යස්ය ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි । ඖ-ම්භූර්භුව॒ස්ස්වඃ॑ । රශ්මයෝ වෝ මිථුන-ම්මා නෝ මිථු॑නග්ම් රී॒ඪ්වම් ॥ 68 ॥
(ඍභූණාමාදිත්යානාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ෂට්ච॑)
අනුවාකඃ 16
ආරෝගස්ය ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි । භ්රාජස්ය ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි । පටරස්ය ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි । පතඞ්ගස්ය ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි । ස්වර්ණරස්ය ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි । ජ්යෝතිෂීමතස්ය ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි । විභාසස්ය ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි । කශ්යපස්ය ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි । ඖ-ම්භූර්භුව॒ස්ස්වඃ॑ । ආපෝ වෝ මිථුන-ම්මා නෝ මිථු॑නග්ම් රී॒ඪ්වම් ॥ 69 ॥
(ආරෝගස්ය දශ॑)
අනුවාකඃ 17
අථ වායෝ-රේකාදශ-පුරුෂස්යෛකාදශ॑-ස්ත්රීක॒ස්ය ।
ප්රභ්රාජමානානාග්ම් රුද්රාණාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
ව්යවදාතානාග්ම් රුද්රාණාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
වාසුකිවෛද්යුතානාග්ම් රුද්රාණාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
රජතානාග්ම් රුද්රාණාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
පරුෂාණාග්ම් රුද්රාණාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
ශ්යාමානාග්ම් රුද්රාණාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
කපිලානාග්ම් රුද්රාණාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
අතිලෝහිතානාග්ම් රුද්රාණාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
ඌර්ධ්වානාග්ම් රුද්රාණාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ॥ 70 ॥
අවපතන්තානාග්ම් රුද්රාණාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
වෛද්යුතානාග්ම් රුද්රාණාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
ප්රභ්රාජමානීනාග්ම් රුද්රාණීනාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
ව්යවදාතීනාග්ම් රුද්රාණීනාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
වාසුකිවෛද්යුතීනාග්ම් රුද්රාණීනාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
රජතානාග්ම් රුද්රාණීනාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
පරුෂාණාග්ම් රුද්රාණීනාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
ශ්යාමානාග්ම් රුද්රාණීනාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
කපිලානාග්ම් රුද්රාණීනාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
අතිලෝහිතීනාග්ම් රුද්රාණීනාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
ඌර්ධ්වානාග්ම් රුද්රාණීනාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
අවපතන්තීනාග්ම් රුද්රාණීනාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
වෛද්යුතීනාග්ම් රුද්රාණීනාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
ඖ-ම්භූර්භුව॒ස්ස්වඃ॑ ।
රූපාණි වෝ මිථුන-ම්මා නෝ මිථු॑නග්ම් රී॒ඪ්වම් ॥ 71 ॥
(ඌර්ධ්වානාග්ම් රුද්රාණාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒ – න්යතිලෝහිතීනාග්ම් රුද්රාණීනාග් ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි පඤ්ච॑ ච)
අනුවාකඃ 18
අථාග්නේ॑රෂ්ට පු॑රුෂ॒ස්ය ॥ අග්නේඃ පූර්ව-දිශ්යස්ය ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
ජාතවේදස උපදිශ්යස්ය ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
සහෝජසෝ දක්ෂිණ-දිශ්යස්ය ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
අජිරාප්රභව උපදිශ්යස්ය ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
වෛශ්වානරස්යාපරදිශ්යස්ය ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
නර්යාපස උපදිශ්යස්ය ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
පඞ්ක්තිරාධස උදග්දිශ්යස්ය ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
විසර්පිණ උපදිශ්යස්ය ස්ථානේ ස්වතේජ॑සා භා॒නි ।
ඖ-ම්භූර්භුව॒ස්ස්වඃ॑ ।
දිශෝ වෝ මිථුන-ම්මා නෝ මිථු॑නග්ම් රී॒ඪ්වම් ॥ 72 ॥
(ස්ව॑රේක॑-ඤ්ච)
අනුවාකඃ 19
දක්ෂිණපූර්ව-ස්යාන්දිශි විස॑ර්පී න॒රකඃ । තස්මාන්නඃ ප॑රිපා॒හි । දක්ෂිණා-පරස්යා-න්දිශ්ය විස॑ර්පී න॒රකඃ । තස්මාන්නඃ ප॑රිපා॒හි । උත්තර-පූර්වස්යා-න්දිශි විෂා॑දී න॒රකඃ । තස්මාන්නඃ ප॑රිපා॒හි । උත්තරා-පරස්යා-න්දිශ්ය විෂා॑දී න॒රකඃ । තස්මාන්නඃ ප॑රිපා॒හි । ආ යස්මින්ථ්සප්ත වාසවා ඉන්ද්රියාණි ශතක්රත॑ විත්යේ॒තේ ॥ 73 ॥
(දක්ෂිණපූර්වස්යා-න්නව॑)
අනුවාකඃ 20
ඉ॒න්ද්ර॒ ඝෝ॒ෂා වෝ॒ වසු॑භිඃ පු॒රස්තා॒-දුප॑දධතාම් ।
මනෝ॑ජවසෝ වඃ පි॒තෘභි॑-ර්දක්ෂිණ॒ත උප॑දධතාම් ।
ප්රචේ॑තා වෝ රු॒ද්රෛඃ ප॒ශ්චා-දුප॑දධතාම් ।
වි॒ශ්වක॑ර්මා ව ආදි॒ත්යෛ-රු॑ත්තර॒ත උප॑දධතාම් ।
ත්වෂ්ටා॑ වෝ රූ॒පෛ-රු॒පරි॑ෂ්ටා॒-දුප॑දධතාම් । ස්
අඤ්ජ්ඤානං-වඃ ඁප॑ශ්චාදි॒ති । ආ॒දි॒ත්ය-ස්සර්වෝ॒-ऽග්නිඃ පෘ॑ථි॒ව්යාම් । වා॒යුර॒න්තරි॑ක්ෂේ । සූර්යෝ॑ දි॒වි । ච॒න්ද්රමා॑ දි॒ක්ෂු । නක්ෂ॑ත්රාණි॒ ස්වලෝ॒කේ । ඒ॒වා හ්යේ॑ව । ඒ॒වා හ්ය॑ග්නේ । ඒ॒වා හි වා॑යෝ । ඒ॒වා හී᳚න්ද්ර । ඒ॒වා හි පූ॑ෂන්න් । ඒ॒වා හි දේ॑වාඃ ॥ 74 ॥
(දි॒ක්ෂු ස॒ප්ත ච॑)
අනුවාකඃ 21
ආප॑මාපාම॒ප-ස්සර්වාඃ᳚ । අ॒ස්මා-ද॒ස්මාදි॒තෝ-ऽමුතඃ॑ । අ॒ග්නිර්වා॒යුශ්ච॒ සූර්ය॑ශ්ච । ස॒හ ස॑ඤ්චස්ක॒රර්ධි॑යා । වා॒ය්වශ්වා॑ රශ්මි॒ පත॑යඃ । මරී᳚ච්යාත්මානෝ॒ අද්රු॑හඃ । දේ॒වී ර්භු॑වන॒ සූව॑රීඃ । පු॒ත්ර॒ව॒වාය॑ මේ සුත । මහානාම්නී-ර්ම॑හාමා॒නාඃ । ම॒හ॒සෝ ම॑හස॒ස්ස්වඃ॑ ॥ 75 ॥
දේ॒වීඃ ප॑ර්ජන්ය॒ සූව॑රීඃ । පු॒ත්ර॒ව॒වාය॑ මේ සුත । අ॒පාශ්න්යු॑ෂ්ණි-ම॒පා රක්ෂඃ॑ । අ॒පාශ්න්යු॑ෂ්ණි-ම॒පා රඝ᳚ම් । අපා᳚ඝ්රා॒මප॑ චා॒වර්ති᳚ම් । අප॑ දේ॒වීරි॒තෝ හි॑ත । වජ්ර॑-න්දේ॒වීරජී॑තාග්ශ්ච । භුව॑න-න්දේව॒ සූව॑රීඃ । ආ॒දි॒ත්යානදි॑ති-න්දේ॒වීම් । යෝනි॑නෝර්ධ්ව-මු॒දීෂ॑ත ॥ 76 ॥
භ॒ද්ර-ඞ්කර්ණේ॑භි-ශ්ශෘණු॒යාම॑ දේවාඃ । භ॒ද්ර-ම්ප॑ශ්යේමා॒ක්ෂභි॒-ර්යජ॑ත්රාඃ । ස්ථි॒රෛරඞ්ගෛ᳚ ස්තුෂ්ටු॒වාග්ම් ස॑ස්ත॒නූභිඃ॑ । ව්යශේ॑ම දේ॒වහි॑තං॒-යඁදායුඃ॑ । ස්ව॒ස්ති න॒ ඉන්ද්රෝ॑ වෘ॒ද්ධශ්ර॑වාඃ । ස්ව॒ස්ති නඃ॑ පූ॒ෂා වි॒ශ්වවේ॑දාඃ । ස්ව॒ස්ති න॒ස්තාර්ක්ෂ්යෝ॒ අරි॑ෂ්ටනේමිඃ । ස්ව॒ස්ති නෝ॒ බෘහ॒ස්පති॑-ර්දධාතු । කේ॒තවෝ॒ අරු॑ණාසශ්ච । ඍ॒ෂ॒යෝ වාත॑රශ॒නාඃ। ප්ර॒ති॒ෂ්ඨාග්ම් ශ॒තධා॑ හි । ස॒මාහි॑තාසෝ සහස්ර॒ධාය॑සම් ॥ ශි॒වා න॒-ශ්ශන්ත॑මා භවන්තු । දි॒ව්යා ආප॒ ඕෂ॑ධයඃ ॥ සු॒මෘ॒ඩී॒කා සර॑ස්වති । මාතේ॒ ව්යෝ॑ම ස॒න්දෘශි॑ ॥ 77 ॥
(ස්ව॑ – රු॒දීෂ॑ත॒ – වාත॑රශ॒නා-ෂ්ෂට්ච॑)
අනුවාකඃ 22
යෝ॑-ऽපා-ම්පුෂ්පං॒-වේඁද॑ । පුෂ්ප॑වා-න්ප්ර॒ජාවා᳚-න්පශු॒මා-න්භ॑වති । ච॒න්ද්රමා॒ වා අ॒පා-ම්පුෂ්ප᳚ම් । පුෂ්ප॑වා-න්ප්ර॒ජාවා᳚-න්පශු॒මා-න්භ॑වති । ය ඒ॒වං-වේඁද॑ ॥ යෝ॑-ऽපාමා॒යත॑නං॒-වේඁද॑ । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । අ॒ග්නිර්වා අ॒පාමා॒යත॑නම් । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । යෝ᳚-ऽග්නේරා॒යත॑නං॒-වේඁද॑ ॥ 78 ॥
ආ॒යත॑නවා-න්භවති । ආපෝ॒ වා අ॒ග්නේරා॒යත॑නම් । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । ය ඒ॒වං-වේඁද॑ । යෝ॑-ऽපාමා॒යත॑නං॒-වේඁද॑ । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । වා॒යුර්වා අ॒පාමා॒යත॑නම් । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । යෝ වා॒යෝරා॒යත॑නං॒-වේඁද॑ । ආ॒යත॑නවා-න්භවති ॥ 79 ॥
ආපෝ॒ වෛ වා॒යෝරා॒යත॑නම් । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । ය ඒ॒වං-වේඁද॑ ॥ යෝ॑-ऽපාමා॒යත॑නං॒-වේඁද॑ । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । අ॒සෞ වෛ තප॑න්න॒පා-මා॒යත॑නම් । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । යෝ॑-ऽමුෂ්ය॒-තප॑ත ආ॒යත॑නං॒-වේඁද॑ । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । ආපෝ॒වා අ॒මුෂ්ය॒-තප॑ත ආ॒යත॑නම් ॥ 80 ॥
ආ॒යත॑නවා-න්භවති । ය ඒ॒වං-වේඁද॑ । යෝ॑-ऽපාමා॒යත॑නං॒-වේඁද॑ । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । ච॒න්ද්රමා॒ වා අ॒පාමා॒යත॑නම් । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । යශ්ච॒න්ද්රම॑ස ආ॒යත॑නං॒-වේඁද॑ । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । ආපෝ॒ වෛ ච॒න්ද්රම॑ස ආ॒යත॑නම් । ආ॒යත॑නවා-න්භවති ॥ 81 ॥
ය ඒ॒වං-වේඁද॑ ॥ යෝ॑-ऽපාමා॒යත॑නං॒-වේඁද॑ । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । නක්ෂ॑ත්රාණි॒ වා අ॒පාමා॒යත॑නම් । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । යෝ නක්ෂ॑ත්රාණා-මා॒යත॑නං॒-වේඁද॑ । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । ආපෝ॒ වෛ නක්ෂ॑ත්රාණා-මා॒යත॑නම් । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । ය ඒ॒වං-වේඁද॑ ॥ 82 ॥
යෝ॑-ऽපාමා॒යත॑නං॒-වේඁද॑ । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । ප॒ර්ජන්යෝ॒ වා අ॒පාමා॒යත॑නම් । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । යඃ ප॒ර්ජන්ය॑-ස්යා॒යත॑නං॒-වේඁද॑ । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । ආපෝ॒ වෛ ප॒ර්ජන්ය॑-ස්යා॒යත॑නම් । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । ය ඒ॒වං-වේඁද॑ । යෝ॑-ऽපාමා॒යත॑නං॒-වේඁද॑ ॥ 83 ॥
ආ॒යත॑නවා-න්භවති । සං॒වඁ॒ථ්ස॒රෝ වා අ॒පාමා॒යත॑නම් । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । ය-ස්සං॑වඁථ්ස॒ර-ස්යා॒යත॑නං॒-වේඁද॑ । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । ආපෝ॒ වෛ සං॑වඁථ්ස॒ර-ස්යා॒යත॑නම් । ආ॒යත॑නවා-න්භවති । ය ඒ॒වං-වේඁද॑ । යෝ᳚-ऽඵ්සු නාව॒-ම්ප්රති॑ෂ්ඨිතාං॒-වේඁද॑ । ප්රත්යේ॒ව ති॑ෂ්ඨති । 84 ।
ඉ॒මේ වෛ ලෝ॒කා අ॒ඵ්සු ප්රති॑ෂ්ඨිතාඃ । තදේ॒ෂා-ऽභ්යනූ᳚ක්තා ।
අ॒පාග්ම් රස॒මුද॑යග්ම්සන්න් । සූර්යේ॑ ශු॒ක්රග්ම් ස॒මාභෘ॑තම් । අ॒පාග්ම් රස॑ස්ය॒ යෝ රසඃ॑ । තං-වෝඁ ॑ ගෘහ්ණා-ම්යුත්ත॒මමිති॑ । ඉ॒මේ වෛ ලෝ॒කා අ॒පාග්ම් රසඃ॑ । තේ॑-ऽමුෂ්මි॑-න්නාදි॒ත්යේ ස॒මාභ॑තාඃ । ජා॒නු॒ද॒ඝ්නී-මු॑ත්තර-වේ॒දීඞ්ඛා॒ත්වා । අ॒පා-ම්පූ॑රයි॒ත්වා ගු॑ල්ඵද॒ඝ්නම් ॥ 85 ।
පුෂ්කරපර්ණෛඃ පුෂ්කරදණ්ඩෛඃ පුෂ්කරෛශ්ච॑ සග්ග්ස්තී॒ර්ය । තස්මි॑න්. විහා॒යසේ । අ॒ග්නි-ම්ප්ර॒ණීයෝ॑ප-සමා॒ධාය॑ । බ්ර॒හ්ම॒වා॒දිනෝ॑ වදන්ති । කස්මා᳚-ත්ප්රණී॒තේ-ऽය-ම॒ග්නිශ්චී॒යතේ᳚ । සාප්ප්ර॑ණී॒තේ-ऽයම॒ඵ්සු හ්යය॑ඤ්චී॒යතේ᳚ । අ॒සෞ භුව॑නේ॒-ऽප්ය-නා॑හිතාග්නි-රේ॒තාඃ । තම॒භිත॑ ඒ॒තා අ॒භීෂ්ට॑කා॒ උප॑දධාති । අ॒ග්නි॒හෝ॒ත්රේ ද॑ර්ශපූර්ණ-මා॒සයෝඃ᳚ । ප॒ශු॒බ॒න්ධේ චා॑තුර්මා॒ස්යේෂු॑ ॥ 86 ॥
අථෝ॑ ආහුඃ । සර්වේ॑ෂු යජ්ඤක්ර॒තුෂ්විති॑ । ඒ॒තද්ධ॑ ස්ම॒ වා ආ॑හු-ශ්ශණ්ඩි॒ලාඃ । කම॒ග්නිඤ්චි॑නුතේ । ස॒ත්රි॒ය-ම॒ග්නිඤ්චි॑න්වා॒නඃ । සං॒වඁ॒ථ්ස॒ර-ම්ප්ර॒ත්යක්ෂේ॑ණ । කම॒ග්නිඤ්චි॑නුතේ । සා॒වි॒ත්ර-ම॒ග්නිඤ්චි॑න්වා॒නඃ । අ॒මුමා॑දි॒ත්ය-ම්ප්ර॒ත්යක්ෂේ॑ණ ॥ කම॒ග්නිඤ්චි॑නුතේ ॥ 87 ।
නා॒චි॒කේ॒ත-ම॒ග්නිඤ්චි॑න්වා॒නඃ । ප්රා॒ණා-න්ප්ර॒ත්යක්ෂේ॑ණ । කම॒ග්නිඤ්චි॑නුතේ । චා॒තු॒ර්॒හෝ॒ත්රි॒ය-ම॒ග්නිඤ්චි॑න්වා॒නඃ । බ්රහ්ම॑ ප්ර॒ත්යක්ෂේ॑ණ ॥ කම॒ග්නිඤ්චි॑නුතේ । වෛ॒ශ්ව॒සෘ॒ජ-ම॒ග්නිඤ්චි॑න්වා॒නඃ । ශරී॑ර-ම්ප්ර॒ත්යක්ෂේ॑ණ । කම॒ග්නිඤ්චි॑නුතේ । උ॒පා॒නු॒වා॒ක්ය॑මා॒ශු-ම॒ග්නිඤ්චි॑න්වා॒නඃ ॥ 88 ॥
ඉ॒මාන් ංලෝඁ॒කා-න්ප්ර॒ත්යක්ෂේ॑ණ ॥ කම॒ග්නිඤ්චි॑නුතේ । ඉ॒මමා॑රුණ-කේතුක-ම॒ග්නිඤ්චි॑න්වා॒න ඉති॑ । ය ඒ॒වාසෞ । ඉ॒තශ්චා॒-මුත॑ශ්චා-ව්යතීපා॒තී । තමිති॑ ॥ යෝ᳚-ऽග්නේර්මි॑ථූ॒යා වේද॑ । මි॒ථු॒න॒වා-න්භ॑වති । ආපෝ॒ වා අ॒ග්නේර්මි॑ථූ॒යාඃ । මි॒ථු॒න॒වා-න්භ॑වති । ය ඒ॒වං-වේඁද॑ ॥ 89 ॥
(වේද॑ – භව – ත්යා॒යත॑නං – භවති॒ – වේද॒ – වේද॑ – තිෂ්ඨති – ගුල්ඵද॒ඝ්නං – චා॑තුර්මා॒ස්යේ – ෂ්ව॒මුමා॑දි॒ත්ය-ම්ප්ර॒ත්යක්ෂේ॑ණ॒ කම॒ග්නි-ඤ්චි॑නුත – උපානුවා॒ක්ය॑මා॒ශුම॒ග්නි-ඤ්චි॑න්වා॒නෝ – මි॑ථූ॒යා මි॑ථුන॒වා-න්භ॑ව॒ත්යේක॑-ඤ්ච)
අනුවාකඃ 23
ආපෝ॒ වා ඉ॒දමා॑සන්-ථ්සලි॒ලමේ॒ව । ස ප්ර॒ජාප॑ති॒රේකඃ॑ පුෂ්කරප॒ර්ණේ සම॑භවත් । තස්යාන්ත॒-ර්මන॑සි කාම॒-ස්සම॑වර්තත । ඉ॒දග්ම් සෘ॑ජේය॒මිති॑ । තස්මා॒ද්ය-ත්පුරු॑ෂෝ॒ මන॑සා-ऽභි॒ගච්ඡ॑ති । තද්වා॒චා ව॑දති । තත්කර්ම॑ණා කරෝති । තදේ॒ෂා ऽභ්යනූ᳚ක්තා । කාම॒ස්තදග්රේ॒ සම॑වර්ත॒තාධි॑ । මන॑සෝ॒ රේතඃ॑ ප්රථ॒මං-යඁදාසී᳚ත් ॥ 90 ॥
ස॒තෝ බන්ධු॒මස॑ති॒ නිර॑වින්දන්න් । හෘ॒දි ප්ර॒තීෂ්යා॑ ක॒වයෝ॑ මනී॒ෂේති॑ । උපෛ॑න॒න්තදුප॑නමති । ය-ත්කා॑මෝ॒ භව॑ති । ය ඒ॒වං-වේඁද॑ । ස තපෝ॑-ऽතප්යත । ස තප॑ස්ත॒ප්ත්වා । ශරී॑රමධූනුත । තස්ය॒ ය-න්මා॒ග්ම්॒සමාසී᳚ත් । තතෝ॑-ऽරු॒ණාඃ කේ॒තවෝ॒ වාත॑රශ॒නා ඍෂ॑ය॒ උද॑තිෂ්ඨන්න් ॥ 91 ॥
යේ නඛාඃ᳚ । තේ වෛ॑ඛාන॒සාඃ । යේ වාලාඃ᳚ । තේ වා॑ලඛි॒ල්යාඃ । යෝ රසඃ॑ । සෝ॑-ऽපාම් । අ॒න්ත॒ර॒තඃ කූ॒ර්ම-ම්භූ॒තග්ම් සර්ප॑න්තම් । තම॑බ්රවීත් । මම॒ වෛ ත්වං-මා॒ග්ම්॒සා । සම॑භූත් ॥ 92 ॥
නේත්ය॑බ්රවීත් । පූර්ව॑මේ॒වාහ-මි॒හාස॒මිති॑ । තත්පුරු॑ෂස්ය පුරුෂ॒ත්වම් । ස ස॒හස්ර॑ශීර්ෂා॒ පුරු॑ෂඃ । ස॒හ॒ස්රා॒ක්ෂ-ස්ස॒හස්ර॑පාත් । භූ॒ත්වෝද॑තිෂ්ඨත් । තම॑බ්රවීත් । ත්වං-වෛඁ පූර්වග්ම්॑ සම॑භූඃ । ත්වමි॒ද-ම්පූර්වඃ॑ කුරු॒ෂ්වේති॑ । ස ඉ॒ත ආ॒දායාපඃ॑ ॥ 93 ॥
අ॒ඤ්ජ॒ලිනා॑ පු॒රස්තා॑-දු॒පාද॑ධාත් । ඒ॒වා හ්යේ॒වේති॑ । තත॑ ආදි॒ත්ය උද॑තිෂ්ඨත් । සා ප්රාචී॒ දික් । අථා॑රු॒ණඃ කේ॒තු-ර්ද॑ක්ෂිණ॒ත උ॒පාද॑ධාත් । ඒ॒වා හ්යග්න॒ ඉති॑ । තතෝ॒ වා අ॒ග්නිරුද॑තිෂ්ඨත් । සා ද॑ක්ෂි॒ණා දික් । අථා॑රු॒ණඃ කේ॒තුඃ ප॒ශ්චාදු॒පාද॑ධාත් । ඒ॒වා හි වායෝ॒ ඉති॑ ॥ 94 ॥
තතෝ॑ වා॒යුරුද॑තිෂ්ඨත් । සා ප්ර॒තීචී॒ දික් । අථා॑රු॒ණඃ කේ॒තු-රු॑ත්තර॒ත උ॒පාද॑ධාත් । ඒ॒වා හීන්ද්රේති॑ । තතෝ॒ වා ඉන්ද්ර॒ උද॑තිෂ්ඨත් । සෝදී॑චී॒ දික් । අථා॑රු॒ණඃ කේ॒තු-ර්මද්ධ්ය॑ උ॒පාද॑ධාත් । ඒ॒වා හි පූෂ॒න්නිති॑ । තතෝ॒ වෛ පූ॒ෂෝද॑තිෂ්ඨත් । සේයන්දික් । 95 ।
අථා॑රු॒ණඃ කේ॒තුරු॒පරි॑ෂ්ටා-දු॒පාද॑ධාත් । ඒ॒වා හි දේවා॒ ඉති॑ । තතෝ॑ දේව මනු॒ෂ්යාඃ පි॒තරඃ॑ । ග॒න්ධ॒ර්වා॒-ඵ්ස॒රස॒ ශ්චෝද॑-තිෂ්ඨන්න් । සෝර්ධ්වා දික් । යා වි॒ප්රුෂෝ॑ වි॒පරා॑පතන්න් । තාභ්යෝ-ऽසු॑රා॒ රක්ෂාග්ම්॑සි පිශා॒චාශ්චෝ-ද॑තිෂ්ඨන්න් । තස්මා॒ත්තේ පරා॑භවන්න් । වි॒ප්රුඩ්භ්යෝ॒ හි තේ සම॑භවන්න් । තදේ॒ෂා-ऽභ්යනූ᳚ක්තා ॥ 96 ॥
ආපෝ॑ හ॒ ය-ද්බෘ॑හ॒තී-ර්ගර්භ॒මායන්න්॑ । දක්ෂ॒-න්දධා॑නා ජ॒නය॑න්තී-ස්ස්වය॒ම්භුම් । තත॑ ඉ॒මේ-ऽද්ධ්ය-සෘ॑ජ්යන්ත॒ සර්ගාඃ᳚ । අද්භ්යෝ॒ වා ඉ॒දග්ම් සම॑භූත් । තස්මා॑දි॒දග්ම් සර්ව॒-ම්බ්රහ්ම॑ ස්වය॒භ්වින්ති॑ । තස්මා॑දි॒දග්ම් සර්ව॒ග්ම්॒ ශිථි॑ල-මි॒වා ධ්රුව॑-මිවාභවත් । ප්ර॒ජාප॑ති॒-ර්වාව තත් । ආ॒ත්මනා॒-ऽऽත්මානං॑-විඁ॒ධාය॑ । තදේ॒වානු॒ ප්රාවි॑ශත් ॥ තදේ॒ෂා-ऽභ්යනූ᳚ක්තා ॥ 97 ॥
වි॒ධාය॑ ලෝ॒කාන්. වි॒ධාය॑ භූ॒තානි॑ । වි॒ධාය॒ සර්වාඃ᳚ ප්ර॒දිශෝ॒ දිශ॑ශ්ච । ප්ර॒ජාප॑තිඃ ප්රථම॒ජා ඍ॒තස්ය॑ । ආ॒ත්මනා॒-ऽऽත්මා-න॑ම॒භි-සංවිඁ ॑වේ॒ශේති॑ । සර්ව॑මේ॒වේදමා॒ප්ත්වා । සර්ව॑-මව॒රුද්ධ්ය॑ । තදේ॒වානු॒ ප්රවි॑ශති । ය ඒ॒වං-වේඁද॑ ॥ 98 ॥
(ආසී॑ – දතිෂ්ඨන් – නභූ॒ – දපෝ॒ – වායෝ॒ ඉති – සේය-න්දිග॒ – භ්යනූ᳚ක්තා॒ – ऽභ්යනූ᳚ක්තා॒ -+-ऽෂ්ටෞ ච॑)
අනුවාකඃ 24
චතු॑ෂ්ටය්ය॒ ආපෝ॑ ගෘහ්ණාති । ච॒ත්වාරි॒ වා අ॒පාග්ම් රූ॒පාණි॑ । මේඝෝ॑ වි॒ද්යුත් । ස්ත॒න॒යි॒ත්නු-ර්වෘ॒ෂ්ටිඃ । තාන්යේ॒වා ව॑රුන්ධේ । ආ॒තප॑ති॒ වර්ෂ්යා॑ ගෘහ්ණාති । තාඃ පු॒රස්තා॒-දුප॑දධාති । ඒ॒තා වෛ බ්ර॑හ්මවර්ච॒ස්යා ආපඃ॑ । මු॒ඛ॒ත ඒ॒ව බ්ර॑හ්මවර්ච॒ස-මව॑රුන්ධේ । තස්මා᳚-න්මුඛ॒තෝ බ්ර॑හ්මවර්ච॒සිත॑රඃ ॥ 99 ॥
කූප්යා॑ ගෘහ්ණාති । තා ද॑ක්ෂිණ॒ත උප॑දධාති । ඒ॒තා වෛ තේ॑ජ॒ස්විනී॒රාපඃ॑ । තේජ॑ ඒ॒වාස්ය॑ දක්ෂිණ॒තෝ ද॑ධාති । තස්මා॒-ද්දක්ෂි॒ණෝර්ධ॑ ऽස්තේජ॒ස්විත॑රඃ । ස්ථා॒ව॒රා ගෘ॑හ්ණාති । තාඃ ප॒ශ්චාදුප॑දධාති । ප්රති॑ෂ්ඨිතා॒ වෛ ස්ථා॑ව॒රාඃ । ප॒ශ්චාදේ॒ව ප්රති॑තිෂ්ඨති । වහ॑න්තී-ර්ගෘහ්ණාති ॥ 100 ॥
තා උ॑ත්තර॒ත උප॑දධාති । ඕජ॑සා॒ වා ඒ॒තා වහ॑න්තීරි॒වෝ-ද්ග॑තීරි॒ව ආකූජ॑තීරි॒ව ධාව॑න්තීඃ । ඕජ॑ ඒ॒වාස්යෝ᳚ත්තර॒තෝ ද॑ධාති । තස්මා॒දුත්ත॒රෝ-ऽද්ධ॑ ඕජ॒ස්විත॑රඃ ॥ ස॒භාං॒ර්යා ගෘ॑හ්ණාති । තා මද්ධ්ය॒ උප॑දධාති । ඉ॒යං-වෛඁ ස॑භාං॒ර්යාඃ । අ॒ස්යාමේ॒ව ප්රති॑තිෂ්ඨති । ප॒ල්ව॒ල්යා ගෘ॑හ්ණාති । තා උ॒පරි॑ෂ්ටා-දු॒පාද॑ධාති ॥ 101 ।
අ॒සෞ වෛ ප॑ල්ව॒ල්යාඃ । අ॒මුෂ්යා॑මේ॒ව ප්රති॑තිෂ්ඨති । දි॒ක්ෂූප॑දධාති । දි॒ක්ෂු වා ආපඃ॑ । අන්නං॒-වාඁ ආපඃ॑ । අ॒ද්භ්යෝ වා අන්න॑ඤ්ජායතේ । යදේ॒වාද්භ්යෝ-ऽන්න॒-ඤ්ජාය॑තේ । තදව॑රුන්ධේ । තං-වාඁ ඒ॒තම॑රු॒ණාඃ කේ॒තවෝ॒ වාත॑රශ॒නා ඍෂ॑යෝ-ऽචින්වන්න් । තස්මා॑-දාරුණ කේ॒තුකඃ॑ ॥තදේ॒ෂා-ऽභ්යනූ᳚ක්තා ॥ කේ॒තවෝ॒ අරු॑ණාසශ්ච । ඍ॒ෂ॒යෝ වාත॑රශ॒නාඃ । ප්ර॒ති॒ෂ්ඨාග්ම් ශ॒තධා॑ හි । ස॒මාහි॑තාසෝ සහස්ර॒ධාය॑ස॒මිති॑ । ශ॒තශ॑ශ්චෛ॒ව ऽස॒හස්ර॑ශශ්ච॒ ප්රති॑තිෂ්ඨති । ය ඒ॒තම॒ග්නිඤ්චි॑නු॒තේ । ය උ॑චෛනමේ॒වං-වේඁද॑ ॥ 102 ॥
(බ්ර॒හ්ම॒ව॒ර්ච॒සිත॑රෝ॒ – වහ॑න්තී-ර්ගෘහ්ණාති॒ – තා උ॒පරි॑ෂ්ටාදු॒පාද॑ධා – ත්යාරුණකේ॒තුකෝ॒-ऽෂ්ටෞ ච॑)
අනුවාකඃ 25
ජා॒නු॒ද॒ඝ්නී-මු॑ත්තරවේ॒දීඞ්ඛා॒ත්වා । අ॒පා-ම්පූ॑රයති । අ॒පාග්ම් ස॑ර්ව॒ත්වාය॑ । පු॒ෂ්ක॒ර॒ප॒ර්ණග්ම් රු॒ක්ම-ම්පුරු॑ෂ॒-මිත්යුප॑දධාති । තපෝ॒ වෛ පු॑ෂ්කරප॒ර්ණම් । ස॒ත්යග්ම් රු॒ක්මඃ । අ॒මෘත॒-ම්පුරු॑ෂඃ । ඒ॒තාව॒ද්වා වා᳚ස්ති । යාව॑දේ॒තත් । යාව॑දේ॒වාස්ති॑ ॥ 103 ॥
තදව॑රුන්ධේ । කූ॒ර්මමුප॑දධාති । අ॒පාමේ॒ව මේධ॒මව॑රුන්ධේ । අථෝ᳚ ස්ව॒ර්ගස්ය॑ ලෝ॒කස්ය॒ සම॑ෂ්ට්යෛ । ආප॑මාපාම॒ප-ස්සර්වාඃ᳚ । අ॒ස්මාද॒ස්මා දි॒තෝ-ऽමුතඃ॑ । අ॒ග්නිර්වා॒යුශ්ච॒ සූර්ය॑ශ්ච । ස॒හ ස॑ඤ්චස්ක॒රර්ධි॑යා॒ ඉති॑ । වා॒ය්වශ්ව॑ රශ්මි॒පත॑යඃ । ලෝ॒ක-ම්පෘ॑ණච්ඡි॒ද්ර-ම්පෘ॑ණ ॥ 104 ॥
යාස්ති॒ස්රඃ ප॑රම॒ජාඃ । ඉ॒න්ද්ර॒ඝෝ॒ෂා වෝ॒ වසු॑භිරේ॒වා හ්යේ॒වේති॑ । පඤ්ච॒ චිත॑ය॒ උප॑දධාති । පාඞ්ක්ත॒-ऽග්නිඃ । යාවා॑නේ॒වාග්නිඃ । තඤ්චි॑නුතේ । ලෝ॒ක-ම්පෘ॑ණයා ද්වි॒තීයා॒-මුප॑දධාති । පඤ්ච॑පදා॒ වෛ වි॒රාට් । තස්යා॒ වා ඉ॒ය-ම්පාදඃ॑ । අ॒න්තරි॑ක්ෂ॒-ම්පාදඃ॑ । ද්යෞඃ පාදඃ॑ । දිශඃ॒ පාදඃ॑ । ප॒රෝර॑ජාඃ॒ පාදඃ॑ । වි॒රාජ්යේ॒ව ප්රති॑තිෂ්ඨති । ය ඒ॒තම॒ග්නිඤ්චි॑නු॒තේ । ය උ॑චෛනමේ॒වං-වේඁද॑ ॥ 105 ॥
(අස්ති॑ – පෘණා॒ – න්තරි॑ක්ෂ॒-ම්පාද॒-ෂ්ෂට්ච॑)
අනුවාකඃ 26
අ॒ග්නි-ම්ප්ර॒ණීයෝ॑ප-සමා॒ධාය॑ । තම॒භිත॑ ඒ॒තා අ॒භීෂ්ට॑කා॒ උප॑දධාති । අ॒ග්නි॒හෝ॒ත්රේ ද॑ර්ශපූර්ණ-මා॒සයෝඃ᳚ । ප॒ශු॒බ॒න්ධේ චා॑තුර්මා॒ස්යේෂු॑ । අථෝ॑ ආහුඃ । සර්වේ॑ෂු යජ්ඤක්ර॒තුෂ්විති॑ । අථ॑ හස්මා හාරු॒ණ-ස්ස්වා॑ය॒ම්භුවඃ॑ । සා॒වි॒ත්ර-ස්සර්වෝ॒-ऽග්නි-රිත්යන॑නුෂඞ්ග-ම්මන්යාමහේ । නානා॒ වා ඒ॒තේෂාං᳚-වීඁ॒ර්යා॑ණි ॥ කම॒ග්නිඤ්චි॑නුතේ ॥ 106 ॥
ස॒ත්රි॒ය ම॒ග්නිඤ්චි॑න්වා॒නඃ । කම॒ග්නිඤ්චි॑නුතේ । සා॒වි॒ත්ර ම॒ග්නිඤ්චි॑න්වා॒නඃ । කම॒ග්නිඤ්චි॑නුතේ । නා॒චි॒කේ॒ත ම॒ග්නිඤ්චි॑න්වා॒නඃ । කම॒ග්නිඤ්චි॑නුතේ । චා॒තු॒ර්॒ හෝ॒ත්රි॒ය-ම॒ග්නිඤ්චි॑න්වා॒නඃ । කම॒ග්නිඤ්චි॑නුතේ । වෛ॒ශ්ව॒සෘ॒ජ ම॒ග්නිඤ්චි॑න්වා॒නඃ । කම॒ග්නිඤ්චි॑නුතේ ॥ 107 ॥
උ॒පා॒නු॒වා॒ක්ය॑-මා॒ශු ම॒ග්නිඤ්චි॑න්වා॒නඃ । කම॒ග්නිඤ්චි॑නුතේ । ඉ॒මමා॑රුණ-කේතුක ම॒ග්නිඤ්චි॑න්වා॒න ඉති॑ ॥ වෘෂා॒ වා අ॒ග්නිඃ । වෘෂා॑ණෞ॒ සග්ග්ස්ඵා॑ලයේත් । හ॒න්යේතා᳚ස්ය ය॒ජ්ඤඃ । තස්මා॒න්නානු॒ෂජ්යඃ॑ ॥ සෝත්ත॑රවේ॒දිෂු॑ ක්ර॒තුෂු॑ චින්වීත । උ॒ත්ත॒ර॒වේ॒ද්යාග් හ්ය॑ග්නිශ්චී॒යතේ᳚ ॥ ප්ර॒ජාකා॑මශ්චින්වීත । 108 ।
ප්රා॒ජා॒ප॒ත්යෝ වා ඒ॒ෂෝ᳚-ऽග්නිඃ । ප්රා॒ජා॒ප॒ත්යාඃ ප්ර॒ජාඃ । ප්ර॒ජාවා᳚-න්භවති । ය ඒ॒වං-වේඁද॑ । ප॒ශුකා॑මශ්චින්වීත । ස॒ඤ්ජ්ඤානං॒-වාඁ ඒ॒ත-ත්ප॑ශූ॒නාම් । යදාපඃ॑ । ප॒ශූ॒නාමේ॒ව ස॒ජ්ඤාන්නේ॒ ऽග්නිඤ්චි॑නුතේ । ප॒ශු॒මා-න්භ॑වති । ය ඒ॒වං-වේඁද॑ ॥ 109 ॥
වෘෂ්ටි॑කාමශ්චින්වීත । ආපෝ॒ වෛ වෘෂ්ටිඃ॑ । ප॒ර්ජන්යෝ॒ වර්ෂු॑කෝ භවති । ය ඒ॒වං-වේඁද॑ । ආ॒ම॒යා॒වී චි॑න්වීත । ආපෝ॒ වෛ භේ॑ෂ॒ජම් । භේ॒ෂ॒ජ-මේ॒වාස්මෛ॑ කරෝති । සර්ව॒මායු॑රේති । අ॒භි॒චරග්ග්॑ ශ්චින්වීත । වජ්රෝ॒ වා ආපඃ॑ ॥ 110 ॥
වජ්ර॑මේ॒ව භ්රාතෘ॑ව්යේභ්යඃ॒ ප්රහ॑රති । ස්තෘ॒ණු॒ත ඒ॑නම් । තේජ॑ස්කාමෝ॒ යශ॑ස්කාමඃ । බ්ර॒හ්ම॒ව॒ර්ච॒සකා॑ම-ස්ස්ව॒ර්ගකා॑මශ්චින්වීත । ඒ॒තා ව॒ද්වා වා᳚ස්ති । යාව॑දේ॒තත් । යාව॑දේ॒වාස්ති॑ । තදව॑රුන්ධේ । තස්යෛ॒ තද්ව්ර॒තම් । වර්ෂ॑ති॒ න ධා॑වේත් ॥ 111 ॥
අ॒මෘතං॒-වාඁ ආපඃ॑ । අ॒මෘත॒ස්යා-න॑න්තරිත්යෛ ॥ නාඵ්සු-මූත්ර॑පුරී॒ෂඞ්කු॑ර්යාත් । න නිෂ්ඨී॑වේත් । න වි॒වස॑න-ස්ස්නායාත් । ගුහ්යෝ॒ වා ඒ॒ෂෝ᳚-ऽග්නිඃ । ඒ॒තස්යා॒ග්නේ රන॑ති දාහාය ॥ න පු॑ෂ්කරප॒ර්ණානි॒ හිර॑ණ්යං॒-වාඁ-ऽධි॒තිෂ්ඨේ᳚ත් । ඒ॒තස්යා॒ග්නේ-රන॑භ්යාරෝහාය ॥ න කූර්ම॒ස්යාශ්ඤී॑යාත් । නෝද॒කස්යා॒-ඝාතු॑කා॒න්යේන॑-මෝද॒කානි॑ භවන්ති । අ॒ඝාතු॑කා॒ ආපඃ॑ । ය ඒ॒තම॒ග්නිඤ්චි॑නු॒තේ । ය උ॑චෛනමේ॒වං-වේඁද॑ ॥ 112 ॥
(චි॒නු॒තේ॒ – චි॒නු॒තේ॒ – ප්ර॒ජාකා॑මශ්චින්වීත॒-ය ඒ॒වං-වේඁදා-පෝ॑-ධාවේ॒-දශ්ඤී॑යාච්ච॒ත්වාරි॑ ච)
අනුවාකඃ 27
ඉ॒මා නු॑ක॒-ම්භුව॑නා සීෂධේම । ඉන්ද්ර॑ශ්ච॒ විශ්වේ॑ච දේ॒වාඃ । ය॒ජ්ඤඤ්ච॑ නස්ත॒න්වඤ්ච॑ ප්ර॒ජාඤ්ච॑ । ආ॒දි॒ත්යෛරින්ද॑-ස්ස॒හ සී॑ෂධාතු । ආ॒දි॒ත්යෛරින්ද්ර॒-ස්සග॑ණෝ-ම॒රුද්භිඃ॑ । අ॒ස්මාක॑-ම්භූත්වවි॒තා ත॒නූනා᳚ම් ॥ ආප්ල॑වස්ව॒ ප්රප්ල॑වස්ව । ආ॒ණ්ඩී භ॑ව ජ॒ මා මු॒හුඃ । සුඛාදීන්දුඃ॑ ඛනි॒ධනාම් । ප්රති॑මුඤ්චස්ව॒ ස්වා-ම්පු॒රම් ॥ 113 ॥
මරී॑චය-ස්ස්වායම්භු॒වාඃ । යේ ශ॑රී॒රාණ්ය॑ කල්පයන්න් । තේ තේ॑ දේ॒හඞ්ක॑ල්පයන්තු । මා ච॑ තේ॒ ඛ්යා ස්ම॑ තීරිෂත් । උත්ති॑ෂ්ඨත॒ මා ස්ව॑ප්ත । අ॒ග්නි-මි॑ච්ඡද්ධ්ව॒-ම්භාර॑තාඃ । රාජ්ඤ॒-ස්සෝම॑ස්ය තෘ॒ප්තාසඃ॑ । සූර්යේ॑ණ ස॒යුජෝ॑ෂසඃ ॥ යුවා॑ සු॒වාසාඃ᳚ । අ॒ෂ්ටාච॑ක්රා॒ නව॑ද්වාරා ॥ 114 ॥
දේ॒වානා॒-ම්පූර॑යෝ॒ද්ධ්යා । තස්යාග්ම්॑ හිරණ්ම॑යඃ කෝ॒ශඃ । ස්ව॒ර්ගෝ ලෝ॒කෝ ජ්යෝති॒ෂා ऽऽවෘ॑තඃ । යෝ වෛ තා᳚-ම්බ්රහ්ම॑ණෝ වේ॒ද । අ॒මෘතේ॑නාවෘ॒තා-ම්පු॑රීම් । තස්මෛ᳚ බ්රහ්ම ච॑ බ්රහ්මා॒ ච । ආ॒යුඃ කීර්ති॑-ම්ප්ර॒ජාන්ද॑දුඃ ॥ වි॒භ්රාජ॑මානා॒ග්ම්॒ හරි॑ණීම් । ය॒ශසා॑ සම්ප॒රීවෘ॑තාම් । පුරග්ම්॑ හිරණ්ම॑යී-ම්බ්ර॒හ්මා ॥ 115 ॥
වි॒වේශා॑ප॒රාජි॑තා ॥ පරාඞ්ගේත්ය॑ (පරාංඅත්ය॑) ජ්යාම॒යී । පරාඞ්ගේත්ය॑ (පරාංඅත්ය॑) නාශ॒කී । ඉ॒හ චා॑මුත්ර॑ චාන්වේ॒ති । වි॒ද්වා-න්දේ॑වාසු॒රානු॑භ॒යාන් । යත්කු॑මා॒රී ම॒න්ද්රය॑තේ । ය॒ද්යෝ॒ෂිද්ය-ත්ප॑ති॒ව්රතා᳚ । අරි॑ෂ්ටං॒-යඁත්කිඤ්ච॑ ක්රි॒යතේ᳚ । අ॒ග්නි-ස්තදනු॑ වේධති । අ॒ශෘතා॑ස-ශ්ශෘ॑තාස॒ශ්ච ॥ 116 ॥
ය॒ජ්වානෝ॒ යේ-ऽප්ය॑ය॒ජ්වනඃ॑ । ස්ව॑ර්යන්තෝ॒ නාපේ᳚ක්ෂන්තේ । ඉන්ද්ර॑-ම॒ග්නිඤ්ච॑ යේ වි॒දුඃ । සික॑තා ඉව සං॒යඁන්ති॑ । ර॒ශ්මිභිඃ॑-සමු॒දීරි॑තාඃ । අ॒ස්මා-ල්ලෝ॒කාද॑-මුෂ්මා॒ච්ච । ඍ॒ෂිභි॑-රදාත්-පෘ॒ශ්නිභිඃ॑ । අපේ॑ත॒ වීත॒ වි ච॑ සර්ප॒තාතඃ॑ । යේ-ऽත්ර॒ ස්ථ පු॑රා॒ණා යේ ච॒ නූත॑නාඃ । අහෝ॑භි-ර॒ද්භි-ර॒ක්තුභි॒-ර්ව්ය॑ක්තම් ॥ 117 ॥
ය॒මෝ ද॑දාත්ව-ව॒සාන॑මස්මෛ । නෘ මු॑ණන්තු නෘ පා॒ත්වර්යඃ॑ । අ॒කෘ॒ෂ්ටා යේ ච॒ කෘෂ්ට॑ජාඃ । කු॒මාරී॑ෂු ක॒නීනී॑ෂු । ජා॒රිණී॑ෂු ච॒ යේ හි॒තාඃ । රේතඃ॑ පීතා॒ ආණ්ඩ॑පීතාඃ । අඞ්ගා॑රේෂු ච॒ යේ හු॒තාඃ । උ॒භයා᳚-න්පුත්ර॑ පෞත්ර॒කාන් । යු॒වේ॒-ऽහං-යඁ॒මරාජ॑ගාන් । ශ॒තමින්නු ශ॒රදඃ॑ । අදෝ॒ යද්බ්රහ්ම॑ විල॒බම් । පි॒තෘ॒ණාඤ්ච॑ ය॒මස්ය॑ ච । වරු॑ණ॒-ස්යාශ්වි॑නෝ-ර॒ග්නේඃ । ම॒රුතා᳚ඤ්ච වි॒හාය॑සාම් । කා॒ම॒ප්ර॒යව॑ණ-ම්මේ අස්තු । ස හ්යේ॑වාස්මි॑ ස॒නාත॑නඃ । ඉති නාකෝ බ්රහ්මිශ්රවෝ॑ රායෝ॒ ධනම් । පු॒ත්රානාපෝ॑ දේ॒වීරි॒හාහි॑තා ॥ 118 ॥
(පු॒රං – නව॑ද්වාරා – බ්ර॒හ්මා – ච – ව්ය॑ක්තග්ම් – ශ॒රදෝ॒-ऽෂ්ටෞ ච॑)
අනුවාකඃ 28
විශී᳚ර්ෂ්ණී॒-ඞ්ගෘද්ධ්ර॑-ශීර්ෂ්ණීඤ්ච । අපේතෝ॑ නිර්-ඍ॒තිග්ම් හ॑ථඃ । පරිබාධග්ග් ශ්වේ॑තකු॒ක්ෂම් । නි॒ජඞ්ඝග්ම්॑ ශබ॒ලෝද॑රම් । ස॒ තාන්. වා॒ච්යාය॑යා ස॒හ । අග්නේ॒ නාශ॑ය ස॒න්දෘශඃ॑ । ඊ॒ර්ෂ්යා॒සූ॒යේ බු॑භු॒ක්ෂාම් । ම॒න්යු-ඞ්කෘ॒ත්යා-ඤ්ච॑ දීධිරේ । රථේ॑න කිග්ම්ශු॒කාව॑තා । අග්නේ॒ නාශ॑ය ස॒න්දෘශඃ॑ ॥ 119 ॥
(විශී᳚ර්ෂ්ණී॒-න්දශ॑)
අනුවාකඃ 29
ප॒ර්ජන්යා॑ය॒ ප්රගා॑යත । දි॒වස්පු॒ත්රාය॑ මී॒ඪුෂේ᳚ । ස නෝ॑ ය॒වස॑මිච්ඡතු । ඉ॒දං-වඁචඃ॑ ප॒ර්ජන්යා॑ය ස්ව॒රාජේ᳚ । හෘ॒දෝ අ॒ස්ත්වන්ත॑ර॒න්ත-ද්යු॑යෝත । ම॒යෝ॒භූර්වාතෝ॑ වි॒ශ්වකෘ॑ෂ්ටය-ස්සන්ත්ව॒ස්මේ । සු॒පි॒ප්ප॒ලා ඕෂ॑ධී-ර්දේ॒වගෝ॑පාඃ । යෝ ගර්භ॒-මෝෂ॑ධීනාම් । ගවා᳚ඞ්කෘ॒ණෝත්යර්ව॑තාම් । ප॒ර්ජන්යඃ॑ පුරු॒ෂීණා᳚ම් ॥ 120 ॥
(ප॒ර්ජන්යා॑ය॒ දශ॑)
අනුවාකඃ 30
පුන॑ර්මාමෛත්වින්ද්රි॒යම් । පුන॒රායුඃ॒ පුන॒ර්භගඃ॑ । පුන॒-ර්බ්රාහ්ම॑ණ-මෛතු මා । පුන॒-ර්ද්රවි॑ණ මෛතු මා । යන්මේ॒-ऽද්ය රේතඃ॑ පෘථි॒වීමස්කාන්॑ । යදෝෂ॑ධීර॒ප්යස॑ර॒-ද්යදාපඃ॑ । ඉ॒දන්ත-ත්පුන॒රාද॑දේ । දී॒ර්ඝා॒යු॒ත්වාය॒ වර්ච॑සේ । යන්මේ॒ රේතඃ॒ ප්රසි॑ච්යතේ । යන්ම॒ ආජා॑යතේ॒ පුනඃ॑ । තේන॑ මාම॒මෘත॑-ඞ්කුරු । තේන॑ සුප්ර॒ජස॑ඞ්කුරු ॥ 121 ॥
(පුන॒ර්ද්වේ ච॑)
අනුවාකඃ 31
අ॒ද්භය-ස්තිරෝ॒ධා ජා॑යත । තව॑ වෛශ්රව॒ණ-ස්ස॑දා । තිරෝ॑ ධේහි සප॒ත්නාන්නඃ॑ । යේ අපෝ॒-ऽශ්නන්ති॑ කේච॒න । ත්වා॒ෂ්ට්රී-ම්මා॒යාං-වඁ᳚ශ්රව॒ණඃ । රථග්ම්॑ සහස්ර॒ වන්ධු॑රම් । පු॒රු॒ශ්ච॒ක්රග්ම් සහ॑ස්රාශ්වම් । ආස්ථා॒ යායා॑හි නෝ බ॒ලිම් । යස්මෛ॑ භූ॒තානි॑ බ॒ලිමාව॑හන්ති । ධන॒ඞ්ගාවෝ॒ හස්ති॒ හිර॑ණ්ය॒මශ්වාන්॑ ॥ 122 ॥
අසා॑ම සුම॒තෞ ය॒ජ්ඤිය॑ස්ය । ශ්රිය॒-ම්බිභ්ර॒තෝ ऽන්න॑මුඛීං-විඁ॒රාජ᳚ම් । සු॒ද॒ර්॒ශ॒නේ ච॑ ක්රෞ॒ඤ්චේ ච॑ । මෛ॒නා॒ගේ ච॑ ම॒හාගි॑රෞ । ශ॒තද්වා॒ට්ටර॑ගම॒න්තා (ස॒තද්වා॒ට්ටර॑ගම॒න්තා) । ස॒ග්ම්॒හාර්ය॒-න්නග॑ර॒-න්තව॑ । ඉති මන්ත්රාඃ᳚ । කල්පෝ॑-ऽත ඌ॒ර්ධ්වම් ॥ යදි॒ බලි॒ග්ම්॒ හරේ᳚ත් । හි॒ර॒ණ්ය॒නා॒භයේ॑ විතු॒දයේ॑ කෞබේ॒රායා॒ය-ම්බ॑ලිඃ ॥ 123 ॥
සර්වභූතාධිපතයේ න॑ම ඉ॒ති । අථ බලිග්ම් හෘත්වෝප॑තිෂ්ඨේ॒ත । ක්ෂ॒ත්ර-ඞ්ක්ෂ॒ත්රං-වෛඁ᳚ශ්රව॒ණඃ । බ්රාහ්මණා॑ වය॒ග්ග්॒ ස්මඃ । නම॑ස්තේ අස්තු॒ මා මා॑ හිග්ම්සීඃ । අස්මා-ත්ප්රවිශ්යාන්න॑මද්ධී॒ති । අථ තමග්නි-මා॑දධී॒ත । යස්මින්නේ තත්කර්ම ප්ර॑යුඤ්ජී॒ත । ති॒රෝධා॒ භූඃ । ති॒රෝධා॒ භුවඃ॑ ॥ 124 ॥
ති॒රෝධා॒-ස්ස්වඃ॑ । ති॒රෝධා॒ භූර්භුව॒ස්ස්වඃ॑ । සර්වේෂාං-ලෝඁකානා-මාධිපත්යේ॑ සීදේ॒ති । අථ තමග්නි॑-මින්ධී॒ත । යස්මින්නේ තත්කර්ම ප්ර॑යුඤ්ජී॒ත । ති॒රෝධා॒ භූ-ස්ස්වාහා᳚ । ති॒රෝධා॒ භුව॒-ස්ස්වාහා᳚ । ති॒රෝධා॒-ස්ස්ව॑-ස්ස්වාහා᳚ । ති॒රෝධා॒ භූර්භුව॒ස්ස්ව॑ස්ස්වාහා᳚ । යස්මින්නස්ය කාලේ සර්වා ආහුතීර්-හුතා॑ භවේ॒යුඃ ॥ 125 ॥
අපි බ්රාහ්මණ॑මුඛී॒නාඃ । තස්මින්නහ්නඃ කාලේ ප්ර॑යුඤ්ජී॒ත । පර॑-ස්සු॒ප්තජ॑නාද්වේ॒පි । මා ස්ම ප්රමාද්යන්ත॑ මාද්ධ්යා॒පයේත් । සර්වාර්ථා᳚-ස්සිද්ධ්ය॒න්තේ । ය ඒ॑වං-වේඁ॒ද । ක්ෂුද්ධ්ය-න්නිද॑මජා॒නතාම් । සර්වාර්ථා න॑ සිද්ධ්ය॒න්තේ । යස්තේ॑ වි॒ඝාතු॑කෝ භ්රා॒තා । මමාන්තර්-හෘ॑දයේ॒ ශ්රිතඃ ॥ 126 ॥
තස්මා॑ ඉ॒මමග්ර॒ පිණ්ඩ॑ඤ්ජුහෝමි । ස මේ᳚-ऽර්ථා॒-න්මා විව॑ධීත් । මයි॒ ස්වාහා᳚ ॥ රා॒ජා॒ධි॒රා॒ජාය॑ ප්රසහ්ය සා॒හිනේ᳚ । නමෝ॑ ව॒යං-වෛඁ᳚ශ්රව॒ණාය॑ කුර්මහේ । ස මේ॒ කාමා॒න් කාම॒ කාමා॑ය॒ මහ්ය᳚ම් । කා॒මේ॒ශ්ව॒රෝ වෛ᳚ශ්රව॒ණෝ ද॑දාතු । කු॒බේ॒රාය॑ වෛශ්රව॒ණාය॑ । ම॒හා॒රා॒ජාය॒ නමඃ॑ । කේ॒තවෝ॒ අරු॑ණාසශ්ච । ඍ॒ෂ॒යෝ වාත॑රශ॒නාඃ । ප්ර॒ති॒ෂ්ඨාග්ම් ශ॒තධා॑ හි । ස॒මාහි॑තාසෝ සහස්ර॒ධාය॑සම් । ශි॒වා න॒-ශ්ශන්ත॑මා භවන්තු । දි॒ව්යා ආප॒ ඕෂ॑ධයඃ । සු॒මෘ॒ඩී॒කා සර॑ස්වති । මා තේ॒ ව්යෝ॑ම ස॒න්දෘශි॑ ॥ 127 ॥
(අශ්වා᳚න්-බලි॒-ර්භුවෝ॑ – භවේ॒යුඃ – ශ්රිත – ශ්ච॑ ස॒ප්ත ච॑)
අනුවාකඃ 32
සංවඁථ්සරමේත॑-ද්ව්රත॒ඤ්චරේත් । ද්වෞ॑ වා මා॒සෞ । නියම-ස්ස॑මාසේ॒න । තස්මි-න්නියම॑ විශේ॒ෂාඃ । ත්රිෂවණ-මුදකෝ॑පස්ප॒ර්॒ශී । චතුර්ථ කාලපාන॑භක්ත॒-ස්ස්යාත් । අහරහර්වා භෛක්ෂ॑මශ්න॒යාත් । ඖදුම්බරීභි-ස්සමිද්භි-රග්නි॑-ම්පරි॒චරේත් । පුනර්මා මෛත්වින්ද්රිය-මිත්යේතේනා-ऽනු॑වාකේ॒න । උද්ධෘත පරිපූතාභිරද්භිඃ කාර්ය॑-ඞ්කුර්වී॒ත ॥ 128 ॥
අ॑සඤ්ච॒යවාන් । අග්නයේ වායවේ॑ සූර්යා॒ය । බ්රහ්මණේ ප්ර॑ජාප॒තයේ । චන්ද්රමසේ න॑ක්ෂත්රේ॒භ්යඃ । ඍතුභ්ය-ස්සංවඁ ॑ථ්සරා॒ය । වරුණා-යාරුණායේති ව්ර॑තහෝ॒මාඃ । ප්ර॒ව॒ර්ග්යව॑දාදේ॒ශඃ । අරුණාඃ කා᳚ණ්ඩ ඍ॒ෂයඃ ॥ අරණ්යේ॑-ऽධීයී॒රන්න් । භද්රඞ්කර්ණේභිරිති ද්වේ॑ ජපි॒ත්වා ॥ 129 ॥
මහානාම්නීභි-රුදකග්ම් සග්ග්॑ස්ප॒ර්ශ්ය । තමාචා᳚ර්යෝ ද॒ද්යාත් । ශිවාන-ශ්ශන්තමේ-ත්යෝෂධී॑රාල॒භතේ । සුමෘඩීකේ॑ති භූ॒මිම් । ඒවම॑පව॒ර්ගේ । ධේ॑නු-ර්ද॒ක්ෂිණා । කග්ම් සංවාඁස॑ශ්ච ක්ෂෞ॒මම් । අන්ය॑ද්වා ශු॒ක්ලම් । ය॑ථා ශ॒ක්ති වා । ඒවග්ග් ස්වාද්ධ්යාය॑ ධර්මේ॒ණ । අරණ්යේ॑-ऽධීයී॒ත । තපස්වී පුණ්යෝ භවති තපස්වී පු॑ණ්යෝ භ॒වති ॥ 130 ॥
(කු॒ර්වී॒ත – ජ॑පි॒ත්වා – ස්වාද්ධ්යාය॑ධර්මේ॒ණ ද්වේ ච॑)
අනුවාකානි
(භ॒ද්රග්ග් – ස්මෘතිඃ॑ – සාක॒ජාන්නා॒ – මක්ෂ්ය- ති॑තා॒ම්රා – ණ්ය॑ත්යුර්ධ්වා॒ක්ෂ – ආරෝගඃ – ක්වේද – මග්නිශ්ච – ස॑හස්ර॒වෘත් – ප॒විත්ර॑වන්ත॒ -ආත॑නුෂ්වා॒ -ෂ්ටයෝ॑නීං॒ – ංයෝඁ-ऽසා॒ – වථාදිත්ය – ස්යාරෝග-ස්යාථ වායෝ- රථාග්නේ॒–ර් දක්ෂිණපූර්වස්යා – මි॑න්ද්රඝෝ॒ෂා ව॒-ආප॑මාපාං॒යෝඁ ॑-ऽපා – මාපෝ॒ වෛ – චතු॑ෂ්ටය්යෝ – ජානුද॒ඝ්නී – ම॒ග්නි-ම්ප්ර॒ණීයේ॒ – මා නු॑ කං॒ – ංවිඁශී᳚ර්ෂ්ණීං – ප॒ර්ජන්යා॑ය॒ – පුන॑ – ර॒ද්භ්යඃ -සංවඁථ්සර-න්ද්වාත්රිග්ම්॑ශත්)
(භද්රං – තපස්වී පුණ්යෝ භවති තපස්වී පු॑ණ්යෝ භ॒වති)
॥ හරිඃ॑ ඕම් ॥
॥ කෘෂ්ණ යජුර්වේදීය තෛත්තිරීය ආරණ්යකේ ප්රථමඃ ප්රපාඨකඃ (අරුණප්රශ්නඃ) සමාප්තඃ ॥