ඕං ශ්රී පරමාත්මනේ නමඃ
අථ චතුර්දශෝऽධ්යායඃ
ගුණත්රයවිභාගයෝගඃ
ශ්රී භගවානුවාච
පරං භූයඃ ප්රවක්ෂ්යාමි ජ්ඤානානාං ජ්ඤානමුත්තමම් ।
යජ්ජ්ඤාත්වා මුනයඃ සර්වේ පරාං සිද්ධිමිතෝ ගතාඃ ॥1॥
ඉදං ජ්ඤානමුපාශ්රිත්ය මම සාධර්ම්යමාගතාඃ ।
සර්ගේऽපි නෝපජායංතේ ප්රලයේ න ව්යථංති ච ॥2॥
මම යෝනිර්මහද්බ්රහ්ම තස්මින්ගර්භං දධාම්යහම් ।
සංභවඃ සර්වභූතානාං තතෝ භවති භාරත ॥3॥
සර්වයෝනිෂු කෞංතේය මූර්තයඃ සංභවංති යාඃ ।
තාසාං බ්රහ්ම මහද්යෝනිඃ අහං බීජප්රදඃ පිතා ॥4॥
සත්ත්වං රජස්තම ඉති ගුණාඃ ප්රකෘතිසංභවාඃ ।
නිබධ්නංති මහාබාහෝ දේහේ දේහිනමව්යයම් ॥5॥
තත්ර සත්ත්වං නිර්මලත්වාත් ප්රකාශකමනාමයම් ।
සුඛසංගේන බධ්නාති ජ්ඤානසංගේන චානඝ ॥6॥
රජෝ රාගාත්මකං විද්ධි තෘෂ්ණාසංගසමුද්භවම් ।
තන්නිබධ්නාති කෞංතේය කර්මසංගේන දේහිනම් ॥7॥
තමස්ත්වජ්ඤානජං විද්ධි මෝහනං සර්වදේහිනාම් ।
ප්රමාදාලස්යනිද්රාභිඃ තන්නිබධ්නාති භාරත ॥8॥
සත්ත්වං සුඛේ සංජයති රජඃ කර්මණි භාරත ।
ජ්ඤානමාවෘත්ය තු තමඃ ප්රමාදේ සංජයත්යුත ॥9॥
රජස්තමශ්චාභිභූය සත්ත්වං භවති භාරත ।
රජඃ සත්ත්වං තමශ්චෛව තමඃ සත්ත්වං රජස්තථා ॥10॥
සර්වද්වාරේෂු දේහේऽස්මින් ප්රකාශ උපජායතේ ।
ජ්ඤානං යදා තදා විද්යාත් විවෘද්ධං සත්ත්වමිත්යුත ॥11॥
ලෝභඃ ප්රවෘත්තිරාරංභඃ කර්මණාමශමඃ ස්පෘහා ।
රජස්යේතානි ජායංතේ විවෘද්ධේ භරතර්ෂභ ॥12॥
අප්රකාශෝऽප්රවෘත්තිශ්ච ප්රමාදෝ මෝහ ඒව ච ।
තමස්යේතානි ජායංතේ විවෘද්ධේ කුරුනංදන ॥13॥
යදා සත්ත්වේ ප්රවෘද්ධේ තු ප්රලයං යාති දේහභෘත් ।
තදෝත්තමවිදාං ලෝකාන් අමලාන්ප්රතිපද්යතේ ॥14॥
රජසි ප්රලයං ගත්වා කර්මසංගිෂු ජායතේ ।
තථා ප්රලීනස්තමසි මූඪයෝනිෂු ජායතේ ॥15॥
කර්මණඃ සුකෘතස්යාහුඃ සාත්ත්විකං නිර්මලං ඵලම් ।
රජසස්තු ඵලං දුඃඛම් අජ්ඤානං තමසඃ ඵලම් ॥16॥
සත්ත්වාත්සංජායතේ ජ්ඤානං රජසෝ ලෝභ ඒව ච ।
ප්රමාදමෝහෞ තමසඃ භවතෝऽජ්ඤානමේව ච ॥17॥
ඌර්ධ්වං ගච්ඡංති සත්ත්වස්ථාඃ මධ්යේ තිෂ්ඨංති රාජසාඃ ।
ජඝන්යගුණවෘත්තිස්ථාඃ අධෝ ගච්ඡංති තාමසාඃ ॥18॥
නාන්යං ගුණේභ්යඃ කර්තාරං යදා ද්රෂ්ටාऽනුපශ්යති ।
ගුණේභ්යශ්ච පරං වේත්ති මද්භාවං සෝऽධිගච්ඡති ॥19॥
ගුණානේතානතීත්ය ත්රීන් දේහී දේහසමුද්භවාන් ।
ජන්මමෘත්යුජරාදුඃඛෛඃ විමුක්තෝऽමෘතමශ්නුතේ ॥20॥
අර්ජුන උවාච
කෛර්ලිංගෛස්ත්රීන්ගුණානේතාන් අතීතෝ භවති ප්රභෝ ।
කිමාචාරඃ කථං චෛතාන් ත්රීන්ගුණානතිවර්තතේ ॥21॥
ශ්රී භගවානුවාච
ප්රකාශං ච ප්රවෘත්තිං ච මෝහමේව ච පාංඩව ।
න ද්වේෂ්ටි සංප්රවෘත්තානි න නිවෘත්තානි කාංක්ෂති ॥22॥
උදාසීනවදාසීනඃ ගුණෛර්යෝ න විචාල්යතේ ।
ගුණා වර්තංත ඉත්යේව යෝऽවතිෂ්ඨති නේංගතේ ॥23॥
සමදුඃඛසුඛඃ ස්වස්ථඃ සමලෝෂ්ටාශ්මකාංචනඃ ।
තුල්යප්රියාප්රියෝ ධීරඃ තුල්යනිංදාත්මසංස්තුතිඃ ॥24॥
මානාපමානයෝස්තුල්යඃ තුල්යෝ මිත්රාරිපක්ෂයෝඃ ।
සර්වාරංභපරිත්යාගී ගුණාතීතඃ ස උච්යතේ ॥25॥
මාං ච යෝऽව්යභිචාරේණ භක්තියෝගේන සේවතේ ।
ස ගුණාන්සමතීත්යෛතාන් බ්රහ්මභූයාය කල්පතේ ॥26॥
බ්රහ්මණෝ හි ප්රතිෂ්ඨාऽහම් අමෘතස්යාව්යයස්ය ච ।
ශාශ්වතස්ය ච ධර්මස්ය සුඛස්යෛකාංතිකස්ය ච ॥27॥
॥ ඕං තත්සදිති ශ්රීමද්භගවද්ගීතාසු උපනිෂත්සු බ්රහ්මවිද්යායාං
යෝගශාස්ත්රේ ශ්රීකෘෂ්ණාර්ජුනසංවාදේ ගුණත්රයවිභාගයෝගෝ චතුර්දශෝऽධ්යායඃ ॥