ඕං ශ්රී පරමාත්මනේ නමඃ
අථ ප්රථමෝऽධ්යායඃ
අර්ජුනවිෂාදයෝගඃ
ධෘතරාෂ්ට්ර උවාච
ධර්මක්ෂේත්රේ කුරුක්ෂේත්රේ සමවේතා යුයුත්සවඃ ।
මාමකාඃ පාංඩවාශ්චෛව කිමකුර්වත සංජය ॥1॥
සංජය උවාච
දෘෂ්ට්වා තු පාංඩවානීකං ව්යූඪං දුර්යෝධනස්තදා ।
ආචාර්යමුපසංගම්ය රාජා වචනමබ්රවීත් ॥2॥
පශ්යෛතාං පාංඩුපුත්රාණාම් ආචාර්ය මහතීං චමූම් ।
ව්යූඪාං ද්රුපදපුත්රේණ තව ශිෂ්යේණ ධීමතා ॥3॥
අත්ර ශූරා මහේෂ්වාසාඃ භීමාර්ජුනසමා යුධි ।
යුයුධානෝ විරාටශ්ච ද්රුපදශ්ච මහාරථඃ ॥4॥
ධෘෂ්ටකේතුශ්චේකිතානඃ කාශිරාජශ්ච වීර්යවාන් ।
පුරුජිත්කුංතිභෝජශ්ච ශෛබ්යශ්ච නරපුංගවඃ ॥5॥
යුධාමන්යුශ්ච වික්රාංතඃ උත්තමෞජාශ්ච වීර්යවාන් ।
සෞභද්රෝ ද්රෞපදේයාශ්ච සර්ව ඒව මහාරථාඃ ॥6॥
අස්මාකං තු විශිෂ්ටා යේ තාන්නිබෝධ ද්විජෝත්තම ।
නායකා මම සෛන්යස්ය සංජ්ඤාර්ථං තාන් බ්රවීමි තේ ॥7॥
භවාන් භීෂ්මශ්ච කර්ණශ්ච කෘපශ්ච සමිතිංජයඃ ।
අශ්වත්ථාමා විකර්ණශ්ච සෞමදත්තිස්තථෛව ච ॥8॥
අන්යේ ච බහවඃ ශූරාඃ මදර්ථේ ත්යක්තජීවිතාඃ ।
නානාශස්ත්රප්රහරණාඃ සර්වේ යුද්ධවිශාරදාඃ ॥9॥
අපර්යාප්තං තදස්මාකං බලං භීෂ්මාභිරක්ෂිතම් ।
පර්යාප්තං ත්විදමේතේෂාං බලං භීමාභිරක්ෂිතම් ॥10॥
අයනේෂු ච සර්වේෂු යථාභාගමවස්ථිතාඃ ।
භීෂ්මමේවාභිරක්ෂංතු භවංතඃ සර්ව ඒව හි ॥11॥
තස්ය සංජනයන් හර්ෂං කුරුවෘද්ධඃ පිතාමහඃ ।
සිංහනාදං විනද්යෝච්චෛඃ ශංඛං දධ්මෞ ප්රතාපවාන් ॥12॥
තතඃ ශංඛාශ්ච භේර්යශ්ච පණවානකගෝමුඛාඃ ।
සහසෛවාභ්යහන්යංත ස ශබ්දස්තුමුලෝऽභවත් ॥13॥
තතඃ ශ්වේතෛර්හයෛර්යුක්තේ මහති ස්යංදනේ ස්ථිතෞ ।
මාධවඃ පාංඩවශ්චෛව දිව්යෞ ශංඛෞ ප්රදධ්මතුඃ ॥14॥
පාංචජන්යං හෘෂීකේශඃ දේවදත්තං ධනංජයඃ ।
පෞංඩ්රං දධ්මෞ මහාශංඛං භීමකර්මා වෘකෝදරඃ ॥15॥
අනංතවිජයං රාජා කුංතීපුත්රෝ යුධිෂ්ඨිරඃ ।
නකුලඃ සහදේවශ්ච සුඝෝෂමණිපුෂ්පකෞ ॥16॥
කාශ්යශ්ච පරමේෂ්වාසඃ ශිඛංඩී ච මහාරථඃ ।
ධෘෂ්ටද්යුම්නෝ විරාටශ්ච සාත්යකිශ්චාපරාජිතඃ ॥17॥
ද්රුපදෝ ද්රෞපදේයාශ්ච සර්වශඃ පෘථිවීපතේ ।
සෞභද්රශ්ච මහාබාහුඃ ශංඛාන්-දධ්මුඃ පෘථක් පෘථක් ॥18॥
ස ඝෝෂෝ ධාර්තරාෂ්ට්රාණාං හෘදයානි ව්යදාරයත් ।
නභශ්ච පෘථිවීං චෛව තුමුලෝ ව්යනුනාදයන් ॥19॥
අථ ව්යවස්ථිතාන්-දෘෂ්ට්වා ධාර්තරාෂ්ට්රාන් කපිධ්වජඃ ।
ප්රවෘත්තේ ශස්ත්රසංපාතේ ධනුරුද්යම්ය පාංඩවඃ ॥20॥
හෘෂීකේශං තදා වාක්යම් ඉදමාහ මහීපතේ ।
අර්ජුන උවාච
සේනයෝරුභයෝර්මධ්යේ රථං ස්ථාපය මේऽච්යුත ॥21॥
යාවදේතාන්නිරීක්ෂේऽහං යෝද්ධුකාමානවස්ථිතාන් ।
කෛර්මයා සහ යෝද්ධව්යං අස්මින් රණසමුද්යමේ ॥22॥
යෝත්ස්යමානානවේක්ෂේऽහං ය ඒතේऽත්ර සමාගතාඃ ।
ධාර්තරාෂ්ට්රස්ය දුර්බුද්ධේඃ යුද්ධේ ප්රියචිකීර්ෂවඃ ॥23॥
සංජය උවාච
ඒවමුක්තෝ හෘෂීකේශඃ ගුඩාකේශේන භාරත ।
සේනයෝරුභයෝර්මධ්යේ ස්ථාපයිත්වා රථෝත්තමම් ॥24॥
භීෂ්මද්රෝණප්රමුඛතඃ සර්වේෂාං ච මහීක්ෂිතාම් ।
උවාච පාර්ථ පශ්යෛතාන් සමවේතාන්කුරූනිති ॥25॥
තත්රාපශ්යත්ස්ථිතාන් පාර්ථඃ පිතॄනථ පිතාමහාන් ।
ආචාර්යාන්-මාතුලාන්-භ්රාතॄන් පුත්රාන්-පෞත්රාන්-සඛීංස්තථා ॥26॥
ශ්වශුරාන්-සුහෘදශ්චෛව සේනයෝරුභයෝරපි ।
තාන්සමීක්ෂ්ය ස කෞංතේයඃ සර්වාන්බංධූනවස්ථිතාන් ॥27॥
කෘපයා පරයාऽऽවිෂ්ටඃ විෂීදන්නිදමබ්රවීත් ।
අර්ජුන උවාච
දෘෂ්ට්වේමං ස්වජනං කෘෂ්ණ යුයුත්සුං සමුපස්ථිතම් ॥28॥
සීදංති මම ගාත්රාණි මුඛං ච පරිශුෂ්යති ।
වේපථුශ්ච ශරීරේ මේ රෝමහර්ෂශ්ච ජායතේ ॥29॥
ගාංඩීවං ස්රංසතේ හස්තාත් ත්ව ක්චෛව පරිදහ්යතේ ।
න ච ශක්නෝම්යවස්ථාතුං භ්රමතීව ච මේ මනඃ ॥30॥
නිමිත්තානි ච පශ්යාමි විපරීතානි කේශව ।
න ච ශ්රේයෝऽනුපශ්යාමි හත්වා ස්වජනමාහවේ ॥31॥
න කාංක්ෂේ විජයං කෘෂ්ණ න ච රාජ්යං සුඛානි ච ।
කිං නෝ රාජ්යේන ගෝවිංද කිං භෝගෛර්ජීවිතේන වා ॥32॥
යේෂාමර්ථේ කාංක්ෂිතං නඃ රාජ්යං භෝගාඃ සුඛානි ච ।
ත ඉමේऽවස්ථිතා යුද්ධේ ප්රාණාංස්ත්යක්ත්ත්වා ධනානි ච ॥33॥
ආචාර්යාඃ පිතරඃ පුත්රාඃ තථෛව ච පිතාමහාඃ ।
මාතුලාඃ ශ්වශුරාඃ පෞත්රාඃ ශ්යාලාඃ සංබංධිනස්තථා ॥34॥
ඒතාන්න හංතුමිච්ඡාමි ඝ්නතෝऽපි මධුසූදන ।
අපි ත්රෛලෝක්යරාජ්යස්ය හේතෝඃ කිං නු මහීකෘතේ ॥35॥
නිහත්ය ධාර්තරාෂ්ට්රාන්නඃ කා ප්රීතිඃ ස්යාජ්ජනාර්දන ।
පාපමේවාශ්රයේදස්මාන් හත්වෛතානාතතායිනඃ ॥36॥
තස්මාන්නාර්හා වයං හංතුං ධාර්තරාෂ්ට්රාන්ස්වබාංධවාන් ।
ස්වජනං හි කථං හත්වා සුඛිනඃ ස්යාම මාධව ॥37॥
යද්යප්යේතේ න පශ්යංති ලෝභෝපහතචේතසඃ ।
කුලක්ෂයකෘතං දෝෂං මිත්රද්රෝහේ ච පාතකම් ॥38॥
කථං න ජ්ඤේයමස්මාභිඃ පාපාදස්මාන්නිවර්තිතුම් ।
කුලක්ෂයකෘතං දෝෂං ප්රපශ්යද්භිර්ජනාර්දන ॥39॥
කුලක්ෂයේ ප්රණශ්යංති කුලධර්මාඃ සනාතනාඃ ।
ධර්මේ නෂ්ටේ කුලං කෘත්ස්නම් අධර්මෝऽභිභවත්යුත ॥40॥
අධර්මාභිභවාත්කෘෂ්ණ ප්රදුෂ්යංති කුලස්ත්රියඃ ।
ස්ත්රීෂු දුෂ්ටාසු වාර්ෂ්ණේය ජායතේ වර්ණසංකරඃ ॥41॥
සංකරෝ නරකායෛව කුලඝ්නානාං කුලස්ය ච ।
පතංති පිතරෝ හ්යේෂාං ලුප්තපිංඩෝදකක්රියාඃ ॥42॥
දෝෂෛරේතෛඃ කුලඝ්නානාං වර්ණසංකරකාරකෛඃ ।
උත්සාද්යංතේ ජාතිධර්මාඃ කුලධර්මාශ්ච ශාශ්වතාඃ ॥43॥
උත්සන්නකුලධර්මාණාං මනුෂ්යාණාං ජනාර්දන ।
නරකේऽනියතං වාසඃ භවතීත්යනුශුශ්රුම ॥44॥
අහෝ බත මහත්පාපං කර්තුං ව්යවසිතා වයම් ।
යද්රාජ්යසුඛලෝභේන හංතුං ස්වජනමුද්යතාඃ ॥45॥
යදි මාමප්රතීකාරම් අශස්ත්රං ශස්ත්රපාණයඃ ।
ධාර්තරාෂ්ට්රා රණේ හන්යුඃ තන්මේ ක්ෂේමතරං භවේත් ॥46॥
සංජය උවාච
ඒවමුක්ත්වාऽර්ජුනඃ සංඛ්යේ රථෝපස්ථ උපාවිශත් ।
විසෘජ්ය සශරං චාපං ශෝකසංවිග්නමානසඃ ॥47॥
॥ ඕං තත්සදිති ශ්රීමද්භගවද්ගීතාසු උපනිෂත්සු බ්රහ්මවිද්යායාං
යෝගශාස්ත්රේ ශ්රීකෘෂ්ණාර්ජුනසංවාදේ අර්ජුනවිෂාදයෝගෝ නාම ප්රථමෝऽධ්යායඃ ॥