ඕං ශ්රී පරමාත්මනේ නමඃ
අථ ෂෂ්ඨෝऽධ්යායඃ
ආත්මසංයමයෝගඃ
ශ්රී භගවානුවාච
අනාශ්රිතඃ කර්මඵලං කාර්යං කර්ම කරෝති යඃ ।
ස සන්න්යාසී ච යෝගී ච න නිරග්නිර්න චාක්රියඃ ॥1॥
යං සන්න්යාසමිති ප්රාහුඃ යෝගං තං විද්ධි පාංඩව ।
න හ්යසන්න්යස්තසංකල්පඃ යෝගී භවති කශ්චන ॥2॥
ආරුරුක්ෂෝර්මුනේර්යෝගං කර්ම කාරණමුච්යතේ ।
යෝගාරූඪස්ය තස්යෛව ශමඃ කාරණමුච්යතේ ॥3॥
යදා හි නේංද්රියාර්ථේෂු න කර්මස්වනුෂජ්ජතේ ।
සර්වසංකල්පසන්න්යාසී යෝගාරූඪස්තදෝච්යතේ ॥4॥
උද්ධරේදාත්මනාऽऽත්මානං නාත්මානමවසාදයේත් ।
ආත්මෛව හ්යාත්මනෝ බංධුඃ ආත්මෛව රිපුරාත්මනඃ ॥5॥
බංධුරාත්මාත්මනස්තස්ය යේනාත්මෛවාත්මනා ජිතඃ ।
අනාත්මනස්තු ශත්රුත්වේ වර්තේතාත්මෛව ශත්රුවත් ॥6॥
ජිතාත්මනඃ ප්රශාංතස්ය පරමාත්මා සමාහිතඃ ।
ශීතෝෂ්ණසුඛදුඃඛේෂු තථා මානාපමානයෝඃ ॥7॥
ජ්ඤානවිජ්ඤානතෘප්තාත්මා කූටස්ථෝ විජිතේංද්රියඃ ।
යුක්ත ඉත්යුච්යතේ යෝගී සමලෝෂ්ටාශ්මකාංචනඃ ॥8॥
සුහෘන්මිත්රාර්යුදාසීනමධ්යස්ථද්වේෂ්යබංධුෂු ।
සාධුෂ්වපි ච පාපේෂු සමබුද්ධිර්විශිෂ්යතේ ॥9॥
යෝගී යුංජීත සතතම් ආත්මානං රහසි ස්ථිතඃ ।
ඒකාකී යතචිත්තාත්මා නිරාශීරපරිග්රහඃ ॥10॥
ශුචෞ දේශේ ප්රතිෂ්ඨාප්ය ස්ථිරමාසනමාත්මනඃ ।
නාත්යුච්ඡ්රිතං නාතිනීචං චෛලාජිනකුශෝත්තරම් ॥11॥
තත්රෛකාග්රං මනඃ කෘත්වා යතචිත්තේංද්රියක්රියඃ ।
උපවිශ්යාසනේ යුංජ්යාත් යෝගමාත්මවිශුද්ධයේ ॥12॥
සමං කායශිරෝග්රීවං ධාරයන්නචලං ස්ථිරඃ ।
සංප්රේක්ෂ්ය නාසිකාග්රං ස්වං දිශශ්චානවලෝකයන් ॥13॥
ප්රශාංතාත්මා විගත භීඃ බ්රහ්මචාරිව්රතේ ස්ථිතඃ ।
මනඃ සංයම්ය මච්චිත්තඃ යුක්ත ආසීත මත්පරඃ ॥14॥
යුංජන්නේවං සදාऽऽත්මානං යෝගී නියතමානසඃ ।
ශාංතිං නිර්වාණපරමාං මත්සංස්ථාමධිගච්ඡති ॥15॥
නාත්යශ්නතස්තු යෝගෝऽස්ති න චෛකාංතමනශ්නතඃ ।
න චාති ස්වප්නශීලස්ය ජාග්රතෝ නෛව චාර්ජුන ॥16॥
යුක්තාහාරවිහාරස්ය යුක්තචේෂ්ටස්ය කර්මසු ।
යුක්තස්වප්නාවබෝධස්ය යෝගෝ භවති දුඃඛහා ॥17॥
යදා විනියතං චිත්තම් ආත්මන්යේවාවතිෂ්ඨතේ ।
නිස්ස්පෘහඃ සර්වකාමේභ්යඃ යුක්ත ඉත්යුච්යතේ තදා ॥18॥
යථා දීපෝ නිවාතස්ථඃ නේංගතේ සෝපමා ස්මෘතා ।
යෝගිනෝ යතචිත්තස්ය යුංජතෝ යෝගමාත්මනඃ ॥19॥
යත්රෝපරමතේ චිත්තං නිරුද්ධං යෝගසේවයා ।
යත්ර චෛවාත්මනාත්මානං පශ්යන්නාත්මනි තුෂ්යති ॥20॥
සුඛමාත්යංතිකං යත්තත් බුද්ධිග්රාහ්යමතීංද්රියම් ।
වේත්ති යත්ර න චෛවායං ස්ථිතශ්චලති තත්ත්වතඃ ॥21॥
යං ලබ්ධ්වා චාපරං ලාභං මන්යතේ නාධිකං තතඃ ।
යස්මින් ස්ථිතෝ න දුඃඛේන ගුරුණාපි විචාල්යතේ ॥22॥
තං විද්යාත් දුඃඛසංයෝගවියෝගං යෝගසංජ්ඤිතම් ।
ස නිශ්චයේන යෝක්තව්යඃ යෝගෝऽනිර්විණ්ණචේතසා ॥23॥
සංකල්පප්රභවාන්කාමාන් ත්යක්ත්වා සර්වානශේෂතඃ ।
මනසෛවේංද්රියග්රාමං විනියම්ය සමංතතඃ ॥24॥
ශනෛඃ ශනෛරුපරමේත් බුද්ධ්යා ධෘතිගෘහීතයා ।
ආත්මසංස්ථං මනඃ කෘත්වා න කිංචිදපි චිංතයේත් ॥25॥
යතෝ යතෝ නිශ්චරති මනශ්චංචලමස්ථිරම් ।
තතස්තතෝ නියම්යෛතත් ආත්මන්යේව වශං නයේත් ॥26॥
ප්රශාංතමනසං හ්යේනං යෝගිනං සුඛමුත්තමම් ।
උපෛති ශාංතරජසං බ්රහ්මභූතමකල්මෂම් ॥27॥
යුංජන්නේවං සදාऽऽත්මානං යෝගී විගතකල්මෂඃ ।
සුඛේන බ්රහ්මසංස්පර්ශම් අත්යංතං සුඛමශ්නුතේ ॥28॥
සර්වභූතස්ථමාත්මානං සර්වභූතානි චාත්මනි ।
ඊක්ෂතේ යෝගයුක්තාත්මා සර්වත්ර සමදර්ශනඃ ॥29॥
යෝ මාං පශ්යති සර්වත්ර සර්වං ච මයි පශ්යති ।
තස්යාහං න ප්රණශ්යාමි ස ච මේ න ප්රණශ්යති ॥30॥
සර්වභූතස්ථිතං යෝ මාං භජත්යේකත්වමාස්ථිතඃ ।
සර්වථා වර්තමානෝऽපි ස යෝගී මයි වර්තතේ ॥31॥
ආත්මෞපම්යේන සර්වත්ර සමං පශ්යති යෝऽර්ජුන ।
සුඛං වා යදි වා දුඃඛං ස යෝගී පරමෝ මතඃ ॥32॥
අර්ජුන උවාච –
යෝऽයං යෝගස්ත්වයා ප්රෝක්තඃ සාම්යේන මධුසූදන ।
ඒතස්යාහං න පශ්යාමි චංචලත්වාත්‌ස්ථිතිං ස්ථිරාම් ॥33॥
චංචලං හි මනඃ කෘෂ්ණ ප්රමාථි බලවද්දෘඪම් ।
තස්යාහං නිග්රහං මන්යේ වායෝරිව සුදුෂ්කරම් ॥34॥
ශ්රී භගවානුවාච –
අසංශයං මහාබාහෝ මනෝ දුර්නිග්රහං චලම් ।
අභ්යාසේන තු කෞංතේය වෛරාග්යේණ ච ගෘහ්යතේ ॥35॥
අසංයතාත්මනා යෝගඃ දුෂ්ප්රාප ඉති මේ මතිඃ ।
වශ්යාත්මනා තු යතතා ශක්යෝऽවාප්තුමුපායතඃ ॥36॥
අර්ජුන උවාච
අයතිඃ ශ්රද්ධයෝපේතඃ යෝගාච්චලිතමානසඃ ।
අප්රාප්ය යෝගසංසිද්ධිං කාං ගතිං කෘෂ්ණ ගච්ඡති ॥37॥
කච්චින්නෝභයවිභ්රෂ්ටඃ ඡින්නාභ්රමිව නශ්යති ।
අප්රතිෂ්ඨෝ මහාබාහෝ විමූඪෝ බ්රහ්මණඃ පථි ॥38॥
ඒතන්මේ සංශයං කෘෂ්ණ ඡේත්තුමර්හස්යශේෂතඃ ।
ත්වදන්යඃ සංශයස්යාස්ය ඡේත්තා න හ්යුපපද්යතේ ॥39॥
ශ්රී භගවානුවාච
පාර්ථ නෛවේහ නාමුත්ර විනාශස්තස්ය විද්යතේ ।
න හි කල්යාණකෘත්කශ්චිත් දුර්ගතිං තාත ගච්ඡති ॥40॥
ප්රාප්ය පුණ්යකෘතාං ලෝකාන් උෂිත්වා ශාශ්වතීඃ සමාඃ ।
ශුචීනාං ශ්රීමතාං ගේහේ යෝගභ්රෂ්ටෝऽභිජායතේ ॥41॥
අථවා යෝගිනාමේව කුලේ භවති ධීමතාම් ।
ඒතද්ධි දුර්ලභතරං ලෝකේ ජන්ම යදීදෘශම් ॥42॥
තත්ර තං බුද්ධිසංයෝගං ලභතේ පෞර්වදේහිකම් ।
යතතේ ච තතෝ භූයඃ සංසිද්ධෞ කුරුනංදන ॥43॥
පූර්වාභ්යාසේන තේනෛව හ්රියතේ හ්යවශෝऽපි සඃ ।
ජිජ්ඤාසුරපි යෝගස්ය ශබ්දබ්රහ්මාතිවර්තතේ ॥44॥
ප්රයත්නාද්යතමානස්තු යෝගී සංශුද්ධකිල්බිෂඃ ।
අනේකජන්මසංසිද්ධඃ තතෝ යාති පරාං ගතිම් ॥45॥
තපස්විභ්යෝऽධිකෝ යෝගී ජ්ඤානිභ්යෝऽපි මතෝऽධිකඃ ।
කර්මිභ්යශ්චාධිකෝ යෝගී තස්මාද්යෝගී භවාර්ජුන ॥46॥
යෝගිනාමපි සර්වේෂාං මද්ගතේනාංතරාත්මනා ।
ශ්රද්ධාවාන්භජතේ යෝ මාං ස මේ යුක්තතමෝ මතඃ ॥47॥
॥ ඕං තත්සදිති ශ්රීමද්භගවද්ගීතාසු උපනිෂත්සු බ්රහ්මවිද්යායාං
යෝගශාස්ත්රේ ශ්රීකෘෂ්ණාර්ජුනසංවාදේ ආත්මසංයමයෝගෝ නාම ෂෂ්ඨෝऽධ්යායඃ ॥