අථ ෂෂ්ඨෝऽධ්යායඃ ।
ආත්මසංයමයෝගඃ
ශ්රීභගවානුවාච ।
අනාශ්රිතඃ කර්මඵලං කාර්යං කර්ම කරෝති යඃ ।
ස සංන්යාසී ච යෝගී ච න නිරග්නිර්න චාක්රියඃ ॥ 1 ॥
යං සංන්යාසමිති ප්රාහුර්යෝගං තං විද්ධි පාංඩව ।
න හ්යසංන්යස්තසංකල්පෝ යෝගී භවති කශ්චන ॥ 2 ॥
ආරුරුක්ෂෝර්මුනේර්යෝගං කර්ම කාරණමුච්යතේ ।
යෝගාරූඪස්ය තස්යෛව ශමඃ කාරණමුච්යතේ ॥ 3 ॥
යදා හි නේංද්රියාර්ථේෂු න කර්මස්වනුෂජ්ජතේ ।
සර්වසංකල්පසංන්යාසී යෝගාරූඪස්තදෝච්යතේ ॥ 4 ॥
උද්ධරේදාත්මනාත්මානං නාත්මානමවසාදයේත් ।
ආත්මෛව හ්යාත්මනෝ බංධුරාත්මෛව රිපුරාත්මනඃ ॥ 5 ॥
බංධුරාත්මාත්මනස්තස්ය යේනාත්මෛවාත්මනා ජිතඃ ।
අනාත්මනස්තු ශත්රුත්වේ වර්තේතාත්මෛව ශත්රුවත් ॥ 6 ॥
ජිතාත්මනඃ ප්රශාංතස්ය පරමාත්මා සමාහිතඃ ।
ශීතෝෂ්ණසුඛදුඃඛේෂු තථා මානාපමානයෝඃ ॥ 7 ॥
ජ්ඤානවිජ්ඤානතෘප්තාත්මා කූටස්ථෝ විජිතේංද්රියඃ ।
යුක්ත ඉත්යුච්යතේ යෝගී සමලෝෂ්ටාශ්මකාංචනඃ ॥ 8 ॥
සුහෘන්මිත්රාර්යුදාසීනමධ්යස්ථද්වේෂ්යබංධුෂු ।
සාධුෂ්වපි ච පාපේෂු සමබුද්ධිර්විශිෂ්යතේ ॥ 9 ॥
යෝගී යුංජීත සතතමාත්මානං රහසි ස්ථිතඃ ।
ඒකාකී යතචිත්තාත්මා නිරාශීරපරිග්රහඃ ॥ 10 ॥
ශුචෞ දේශේ ප්රතිෂ්ඨාප්ය ස්ථිරමාසනමාත්මනඃ ।
නාත්යුච්ඡ්රිතං නාතිනීචං චෛලාජිනකුශෝත්තරම් ॥ 11 ॥
තත්රෛකාග්රං මනඃ කෘත්වා යතචිත්තේංද්රියක්රියාඃ ।
උපවිශ්යාසනේ යුංජ්යාද්යෝගමාත්මවිශුද්ධයේ ॥ 12 ॥
සමං කායශිරෝග්රීවං ධාරයන්නචලං ස්ථිරඃ ।
සංප්රේක්ෂ්ය නාසිකාග්රං ස්වං දිශශ්චානවලෝකයන් ॥ 13 ॥
ප්රශාංතාත්මා විගතභීර්බ්රහ්මචාරිව්රතේ ස්ථිතඃ ।
මනඃ සංයම්ය මච්චිත්තෝ යුක්ත ආසීත මත්පරඃ ॥ 14 ॥
යුංජන්නේවං සදාත්මානං යෝගී නියතමානසඃ ।
ශාංතිං නිර්වාණපරමාං මත්සංස්ථාමධිගච්ඡති ॥ 15 ॥
නාත්යශ්නතස්තු යෝගෝऽස්ති න චෛකාංතමනශ්නතඃ ।
න චාතිස්වප්නශීලස්ය ජාග්රතෝ නෛව චාර්ජුන ॥ 16 ॥
යුක්තාහාරවිහාරස්ය යුක්තචේෂ්ටස්ය කර්මසු ।
යුක්තස්වප්නාවබෝධස්ය යෝගෝ භවති දුඃඛහා ॥ 17 ॥
යදා විනියතං චිත්තමාත්මන්යේවාවතිෂ්ඨතේ ।
නිඃස්පෘහඃ සර්වකාමේභ්යෝ යුක්ත ඉත්යුච්යතේ තදා ॥ 18 ॥
යථා දීපෝ නිවාතස්ථෝ නේංගතේ සෝපමා ස්මෘතා ।
යෝගිනෝ යතචිත්තස්ය යුංජතෝ යෝගමාත්මනඃ ॥ 19 ॥
යත්රෝපරමතේ චිත්තං නිරුද්ධං යෝගසේවයා ।
යත්ර චෛවාත්මනාත්මානං පශ්යන්නාත්මනි තුෂ්යති ॥ 20 ॥
සුඛමාත්යංතිකං යත්තද්බුද්ධිග්රාහ්යමතීංද්රියම් ।
වේත්ති යත්ර න චෛවායං ස්ථිතශ්චලති තත්ත්වතඃ ॥ 21 ॥
යං ලබ්ධ්වා චාපරං ලාභං මන්යතේ නාධිකං තතඃ ।
යස්මින්ස්ථිතෝ න දුඃඛේන ගුරුණාපි විචාල්යතේ ॥ 22 ॥
තං විද්යාද්දුඃඛසංයෝගවියෝගං යෝගසංජ්ඤිතම් ।
ස නිශ්චයේන යෝක්තව්යෝ යෝගෝऽනිර්විණ්ණචේතසා ॥ 23 ॥
සංකල්පප්රභවාන්කාමාංස්ත්යක්ත්වා සර්වානශේෂතඃ ।
මනසෛවේංද්රියග්රාමං විනියම්ය සමංතතඃ ॥ 24 ॥
ශනෛඃ ශනෛරුපරමේද්බුද්ධ්යා ධෘතිගෘහීතයා ।
ආත්මසංස්ථං මනඃ කෘත්වා න කිංචිදපි චිංතයේත් ॥ 25 ॥
යතෝ යතෝ නිශ්චරති මනශ්චංචලමස්ථිරම් ।
තතස්තතෝ නියම්යෛතදාත්මන්යේව වශං නයේත් ॥ 26 ॥
ප්රශාංතමනසං හ්යේනං යෝගිනං සුඛමුත්තමම් ।
උපෛති ශාංතරජසං බ්රහ්මභූතමකල්මෂම් ॥ 27 ॥
යුංජන්නේවං සදාත්මානං යෝගී විගතකල්මෂඃ ।
සුඛේන බ්රහ්මසංස්පර්ශමත්යංතං සුඛමශ්නුතේ ॥ 28 ॥
සර්වභූතස්ථමාත්මානං සර්වභූතානි චාත්මනි ।
ඊක්ෂතේ යෝගයුක්තාත්මා සර්වත්ර සමදර්ශනඃ ॥ 29 ॥
යෝ මාං පශ්යති සර්වත්ර සර්වං ච මයි පශ්යති ।
තස්යාහං න ප්රණශ්යාමි ස ච මේ න ප්රණශ්යති ॥ 30 ॥
සර්වභූතස්ථිතං යෝ මාං භජත්යේකත්වමාස්ථිතඃ ।
සර්වථා වර්තමානෝऽපි ස යෝගී මයි වර්තතේ ॥ 31 ॥
ආත්මෞපම්යේන සර්වත්ර සමං පශ්යති යෝऽර්ජුන ।
සුඛං වා යදි වා දුඃඛං ස යෝගී පරමෝ මතඃ ॥ 32 ॥
අර්ජුන උවාච ।
යෝऽයං යෝගස්ත්වයා ප්රෝක්තඃ සාම්යේන මධුසූදන ।
ඒතස්යාහං න පශ්යාමි චංචලත්වාත්ස්ථිතිං ස්ථිරාම් ॥ 33 ॥
චංචලං හි මනඃ කෘෂ්ණ ප්රමාථි බලවද්දෘඪම් ।
තස්යාහං නිග්රහං මන්යේ වායෝරිව සුදුෂ්කරම් ॥ 34 ॥
ශ්රීභගවානුවාච ।
අසංශයං මහාබාහෝ මනෝ දුර්නිග්රහං චලම් ।
අභ්යාසේන තු කෞංතේය වෛරාග්යේණ ච ගෘහ්යතේ ॥ 35 ॥
අසංයතාත්මනා යෝගෝ දුෂ්ප්රාප ඉති මේ මතිඃ ।
වශ්යාත්මනා තු යතතා ශක්යෝऽවාප්තුමුපායතඃ ॥ 36 ॥
අර්ජුන උවාච ।
අයතිඃ ශ්රද්ධයෝපේතෝ යෝගාච්චලිතමානසඃ ।
අප්රාප්ය යෝගසංසිද්ධිං කාං ගතිං කෘෂ්ණ ගච්ඡති ॥ 37 ॥
කච්චින්නෝභයවිභ්රෂ්ටශ්ඡින්නාභ්රමිව නශ්යති ।
අප්රතිෂ්ඨෝ මහාබාහෝ විමූඪෝ බ්රහ්මණඃ පථි ॥ 38 ॥
ඒතන්මේ සංශයං කෘෂ්ණ ඡේත්තුමර්හස්යශේෂතඃ ।
ත්වදන්යඃ සංශයස්යාස්ය ඡේත්තා න හ්යුපපද්යතේ ॥ 39 ॥
ශ්රීභගවානුවාච ।
පාර්ථ නෛවේහ නාමුත්ර විනාශස්තස්ය විද්යතේ ।
න හි කල්යාණකෘත්කශ්චිද්දුර්ගතිං තාත ගච්ඡති ॥ 40 ॥
ප්රාප්ය පුණ්යකෘතාං ලෝකානුෂිත්වා ශාශ්වතීඃ සමාඃ ।
ශුචීනාං ශ්රීමතාං ගේහේ යෝගභ්රෂ්ටෝऽභිජායතේ ॥ 41 ॥
අථවා යෝගිනාමේව කුලේ භවති ධීමතාම් ।
ඒතද්ධි දුර්ලභතරං ලෝකේ ජන්ම යදීදෘශම් ॥ 42 ॥
තත්ර තං බුද්ධිසංයෝගං ලභතේ පෞර්වදේහිකම් ।
යතතේ ච තතෝ භූයඃ සංසිද්ධෞ කුරුනංදන ॥ 43 ॥
පූර්වාභ්යාසේන තේනෛව හ්රියතේ හ්යවශෝऽපි සඃ ।
ජිජ්ඤාසුරපි යෝගස්ය ශබ්දබ්රහ්මාතිවර්තතේ ॥ 44 ॥
ප්රයත්නාද්යතමානස්තු යෝගී සංශුද්ධකිල්බිෂඃ ।
අනේකජන්මසංසිද්ධස්තතෝ යාති පරාං ගතිම් ॥ 45 ॥
තපස්විභ්යෝऽධිකෝ යෝගී ජ්ඤානිභ්යෝऽපි මතෝऽධිකඃ ।
කර්මිභ්යශ්චාධිකෝ යෝගී තස්මාද්යෝගී භවාර්ජුන ॥ 46 ॥
යෝගිනාමපි සර්වේෂාං මද්ගතේනාංතරාත්මනා ।
ශ්රද්ධාවාන්භජතේ යෝ මාං ස මේ යුක්තතමෝ මතඃ ॥ 47 ॥
ඕං තත්සදිති ශ්රීමද්භගවද්ගීතාසූපනිෂත්සු බ්රහ්මවිද්යායාං යෝගශාස්ත්රේ ශ්රීකෘෂ්ණාර්ජුනසංවාදේ
ආත්මසංයමයෝගෝ නාම ෂෂ්ඨෝऽධ්යායඃ ॥6 ॥