ශ්රීගණේශාය නමඃ
ශ්රීජානකීවල්ලභෝ විජයතේ
ශ්රීරාමචරිතමානස
චතුර්ථ සෝපාන (කිෂ්කිංධාකාංඩ)
කුංදේංදීවරසුංදරාවතිබලෞ විජ්ඤානධාමාවුභෞ
ශෝභාඪ්යෞ වරධන්විනෞ ශ්රුතිනුතෞ ගෝවිප්රවෘංදප්රියෞ।
මායාමානුෂරූපිණෞ රඝුවරෞ සද්ධර්මවර්මෞං හිතෞ
සීතාන්වේෂණතත්පරෞ පථිගතෞ භක්තිප්රදෞ තෞ හි නඃ ॥ 1 ॥
බ්රහ්මාංභෝධිසමුද්භවං කලිමලප්රධ්වංසනං චාව්යයං
ශ්රීමච්ඡංභුමුඛේංදුසුංදරවරේ සංශෝභිතං සර්වදා।
සංසාරාමයභේෂජං සුඛකරං ශ්රීජානකීජීවනං
ධන්යාස්තේ කෘතිනඃ පිබංති සතතං ශ්රීරාමනාමාමෘතම් ॥ 2 ॥
සෝ. මුක්ති ජන්ම මහි ජානි ග්යාන ඛානි අඝ හානි කර
ජහං බස සංභු භවානි සෝ කාසී සේඉඅ කස න ॥
ජරත සකල සුර බෘංද බිෂම ගරල ජේහිං පාන කිය।
තේහි න භජසි මන මංද කෝ කෘපාල සංකර සරිස ॥
ආගේං චලේ බහුරි රඝුරායා। රිෂ්යමූක පරවත නිඅරායා ॥
තහං රහ සචිව සහිත සුග්රීවා। ආවත දේඛි අතුල බල සීංවා ॥
අති සභීත කහ සුනු හනුමානා। පුරුෂ ජුගල බල රූප නිධානා ॥
ධරි බටු රූප දේඛු තෛං ජාඊ। කහේසු ජානි ජියං සයන බුඣාඊ ॥
පඨේ බාලි හෝහිං මන මෛලා। භාගෞං තුරත තජෞං යහ සෛලා ॥
බිප්ර රූප ධරි කපි තහං ගයූ। මාථ නාඉ පූඡත අස භයූ ॥
කෝ තුම්හ ස්යාමල ගෞර සරීරා। ඡත්රී රූප ඵිරහු බන බීරා ॥
කඨින භූමි කෝමල පද ගාමී। කවන හේතු බිචරහු බන ස්වාමී ॥
මෘදුල මනෝහර සුංදර ගාතා। සහත දුසහ බන ආතප බාතා ॥
කී තුම්හ තීනි දේව මහං කෝඌ। නර නාරායන කී තුම්හ දෝඌ ॥
දෝ. ජග කාරන තාරන භව භංජන ධරනී භාර।
කී තුම්හ අකිල භුවන පති ලීන්හ මනුජ අවතාර ॥ 1 ॥
කෝසලේස දසරථ කේ ජාඒ । හම පිතු බචන මානි බන ආඒ ॥
නාම රාම ලඡිමන දූ භාඊ। සංග නාරි සුකුමාරි සුහාඊ ॥
ඉහාං හරි නිසිචර බෛදේහී। බිප්ර ඵිරහිං හම ඛෝජත තේහී ॥
ආපන චරිත කහා හම ගාඊ। කහහු බිප්ර නිජ කථා බුඣාඊ ॥
ප්රභු පහිචානි පරේඋ ගහි චරනා। සෝ සුඛ උමා නහිං බරනා ॥
පුලකිත තන මුඛ ආව න බචනා। දේඛත රුචිර බේෂ කෛ රචනා ॥
පුනි ධීරජු ධරි අස්තුති කීන්හී। හරෂ හෘදයං නිජ නාථහි චීන්හී ॥
මෝර න්යාඋ මෛං පූඡා සාඊං। තුම්හ පූඡහු කස නර කී නාඊම් ॥
තව මායා බස ඵිරුං භුලානා। තා තේ මෛං නහිං ප්රභු පහිචානා ॥
දෝ. ඒකු මෛං මංද මෝහබස කුටිල හෘදය අග්යාන।
පුනි ප්රභු මෝහි බිසාරේඋ දීනබංධු භගවාන ॥ 2 ॥
ජදපි නාථ බහු අවගුන මෝරේං। සේවක ප්රභුහි පරෛ ජනි භෝරේම් ॥
නාථ ජීව තව මායාං මෝහා। සෝ නිස්තරි තුම්හාරේහිං ඡෝහා ॥
තා පර මෛං රඝුබීර දෝහාඊ। ජානුං නහිං කඡු භජන උපාඊ ॥
සේවක සුත පති මාතු භරෝසේං। රහි අසෝච බනි ප්රභු පෝසේම් ॥
අස කහි පරේඋ චරන අකුලාඊ। නිජ තනු ප්රගටි ප්රීති උර ඡාඊ ॥
තබ රඝුපති උඨාඉ උර ලාවා। නිජ ලෝචන ජල සීංචි ජුඩ़ආවා ॥
සුනු කපි ජියං මානසි ජනි ඌනා। තෛං මම ප්රිය ලඡිමන තේ දූනා ॥
සමදරසී මෝහි කහ සබ කෝඌ। සේවක ප්රිය අනන්යගති සෝඌ ॥
දෝ. සෝ අනන්ය ජාකේං අසි මති න ටරි හනුමංත।
මෛං සේවක සචරාචර රූප ස්වාමි භගවංත ॥ 3 ॥
දේඛි පවන සුත පති අනුකූලා। හෘදයං හරෂ බීතී සබ සූලා ॥
නාථ සෛල පර කපිපති රහී। සෝ සුග්රීව දාස තව අහී ॥
තේහි සන නාථ මයත්රී කීජේ। දීන ජානි තේහි අභය කරීජේ ॥
සෝ සීතා කර ඛෝජ කරාඉහි। ජහං තහං මරකට කෝටි පඨාඉහි ॥
ඒහි බිධි සකල කථා සමුඣාඊ। ලිඒ දුඖ ජන පීඨි චඪ़ආඊ ॥
ජබ සුග්රීවං රාම කහුං දේඛා। අතිසය ජන්ම ධන්ය කරි ලේඛා ॥
සාදර මිලේඋ නාඉ පද මාථා। භෛංටේඋ අනුජ සහිත රඝුනාථා ॥
කපි කර මන බිචාර ඒහි රීතී। කරිහහිං බිධි මෝ සන ඒ ප්රීතී ॥
දෝ. තබ හනුමංත උභය දිසි කී සබ කථා සුනාඉ ॥
පාවක සාඛී දේඉ කරි ජෝරී ප්රීතී දෘඪ़ආඉ ॥ 4 ॥
කීන්හී ප්රීති කඡු බීච න රාඛා। ලඡමින රාම චරිත සබ භාෂා ॥
කහ සුග්රීව නයන භරි බාරී। මිලිහි නාථ මිථිලේසකුමාරී ॥
මංත්රින්හ සහිත ඉහාං ඒක බාරා। බෛඨ රහේඋං මෛං කරත බිචාරා ॥
ගගන පංථ දේඛී මෛං ජාතා। පරබස පරී බහුත බිලපාතා ॥
රාම රාම හා රාම පුකාරී। හමහි දේඛි දීන්හේඋ පට ඩාරී ॥
මාගා රාම තුරත තේහිං දීන්හා। පට උර ලාඉ සෝච අති කීන්හා ॥
කහ සුග්රීව සුනහු රඝුබීරා। තජහු සෝච මන ආනහු ධීරා ॥
සබ ප්රකාර කරිහුං සේවකාඊ। ජේහි බිධි මිලිහි ජානකී ආඊ ॥
දෝ. සඛා බචන සුනි හරෂේ කෘපාසිධු බලසීංව।
කාරන කවන බසහු බන මෝහි කහහු සුග්රීව ॥ 5 ॥
නාත බාලි අරු මෛං ද්වෞ භාඊ। ප්රීති රහී කඡු බරනි න ජාඊ ॥
මය සුත මායාවී තේහි න්AUං। ආවා සෝ ප්රභු හමරේං ග්AUං ॥
අර්ධ රාති පුර ද්වාර පුකාරා। බාලී රිපු බල සහෛ න පාරා ॥
ධාවා බාලි දේඛි සෝ භාගා। මෛං පුනි ගයුං බංධු සංග ලාගා ॥
ගිරිබර ගුහාං පෛඨ සෝ ජාඊ। තබ බාලීං මෝහි කහා බුඣාඊ ॥
පරිඛේසු මෝහි ඒක පඛවාරා। නහිං ආවෞං තබ ජානේසු මාරා ॥
මාස දිවස තහං රහේඋං ඛරාරී। නිසරී රුධිර ධාර තහං භාරී ॥
බාලි හතේසි මෝහි මාරිහි ආඊ। සිලා දේඉ තහං චලේඋං පරාඊ ॥
මංත්රින්හ පුර දේඛා බිනු සාඊං। දීන්හේඋ මෝහි රාජ බරිආඊ ॥
බාලි තාහි මාරි ගෘහ ආවා। දේඛි මෝහි ජියං භේද බඪ़ආවා ॥
රිපු සම මෝහි මාරේසි අති භාරී। හරි ලීන්හේසි සර්බසු අරු නාරී ॥
තාකේං භය රඝුබීර කෘපාලා। සකල භුවන මෛං ඵිරේඋං බිහාලා ॥
ඉහාං සාප බස ආවත නාහීං। තදපි සභීත රහුං මන මාහීං ॥
සුනි සේවක දුඛ දීනදයාලා। ඵරකි උඨීං ද්වෛ භුජා බිසාලා ॥
දෝ. සුනු සුග්රීව මාරිහුං බාලිහි ඒකහිං බාන।
බ්රහ්ම රුද්ර සරනාගත ගේං න උබරිහිං ප්රාන ॥ 6 ॥
ජේ න මිත්ර දුඛ හෝහිං දුඛාරී। තින්හහි බිලෝකත පාතක භාරී ॥
නිජ දුඛ ගිරි සම රජ කරි ජානා। මිත්රක දුඛ රජ මේරු සමානා ॥
ජින්හ කේං අසි මති සහජ න ආඊ। තේ සඨ කත හඨි කරත මිතාඊ ॥
කුපථ නිවාරි සුපංථ චලාවා। ගුන ප්රගටේ අවගුනන්හි දුරාවා ॥
දේත ලේත මන සංක න ධරී। බල අනුමාන සදා හිත කරී ॥
බිපති කාල කර සතගුන නේහා। ශ්රුති කහ සංත මිත්ර ගුන ඒහා ॥
ආගේං කහ මෘදු බචන බනාඊ। පාඡේං අනහිත මන කුටිලාඊ ॥
ජා කර චිත අහි ගති සම භාඊ। අස කුමිත්ර පරිහරේහි භලාඊ ॥
සේවක සඨ නෘප කෘපන කුනාරී। කපටී මිත්ර සූල සම චාරී ॥
සඛා සෝච ත්යාගහු බල මෝරේං। සබ බිධි ඝටබ කාජ මෛං තෝරේම් ॥
කහ සුග්රීව සුනහු රඝුබීරා। බාලි මහාබල අති රනධීරා ॥
දුංදුභී අස්ථි තාල දේඛරාඒ। බිනු ප්රයාස රඝුනාථ ඪහාඒ ॥
දේඛි අමිත බල බාඪ़ඊ ප්රීතී। බාලි බධබ ඉන්හ භි පරතීතී ॥
බාර බාර නාවි පද සීසා। ප්රභුහි ජානි මන හරෂ කපීසා ॥
උපජා ග්යාන බචන තබ බෝලා। නාථ කෘපාං මන භයු අලෝලා ॥
සුඛ සංපති පරිවාර බඩ़ආඊ। සබ පරිහරි කරිහුං සේවකාඊ ॥
ඒ සබ රාමභගති කේ බාධක। කහහිං සංත තබ පද අවරාධක ॥
සත්රු මිත්ර සුඛ දුඛ ජග මාහීං। මායා කෘත පරමාරථ නාහීම් ॥
බාලි පරම හිත ජාසු ප්රසාදා। මිලේහු රාම තුම්හ සමන බිෂාදා ॥
සපනේං ජේහි සන හෝඉ ලරාඊ। ජාගේං සමුඣත මන සකුචාඊ ॥
අබ ප්රභු කෘපා කරහු ඒහි භාංතී। සබ තජි භජනු කරෞං දින රාතී ॥
සුනි බිරාග සංජුත කපි බානී। බෝලේ බිහංසි රාමු ධනුපානී ॥
ජෝ කඡු කහේහු සත්ය සබ සෝඊ। සඛා බචන මම මෘෂා න හෝඊ ॥
නට මරකට ඉව සබහි නචාවත। රාමු ඛගේස බේද අස ගාවත ॥
ලෛ සුග්රීව සංග රඝුනාථා। චලේ චාප සායක ගහි හාථා ॥
තබ රඝුපති සුග්රීව පඨාවා। ගර්ජේසි ජාඉ නිකට බල පාවා ॥
සුනත බාලි ක්රෝධාතුර ධාවා। ගහි කර චරන නාරි සමුඣාවා ॥
සුනු පති ජින්හහි මිලේඋ සුග්රීවා। තේ ද්වෞ බංධු තේජ බල සීංවා ॥
කෝසලේස සුත ලඡිමන රාමා। කාලහු ජීති සකහිං සංග්රාමා ॥
දෝ. කහ බාලි සුනු භීරු ප්රිය සමදරසී රඝුනාථ।
ජෞං කදාචි මෝහි මාරහිං තෞ පුනි හෞං සනාථ ॥ 7 ॥
අස කහි චලා මහා අභිමානී। තෘන සමාන සුග්රීවහි ජානී ॥
භිරේ උභෞ බාලී අති තර්ජා । මුඨිකා මාරි මහාධුනි ගර්ජා ॥
තබ සුග්රීව බිකල හෝඉ භාගා। මුෂ්ටි ප්රහාර බජ්ර සම ලාගා ॥
මෛං ජෝ කහා රඝුබීර කෘපාලා। බංධු න හෝඉ මෝර යහ කාලා ॥
ඒකරූප තුම්හ භ්රාතා දෝඌ। තේහි භ්රම තේං නහිං මාරේඋං සෝඌ ॥
කර පරසා සුග්රීව සරීරා। තනු භා කුලිස ගී සබ පීරා ॥
මේලී කංඨ සුමන කෛ මාලා। පඨවා පුනි බල දේඉ බිසාලා ॥
පුනි නානා බිධි භී ලරාඊ। බිටප ඕට දේඛහිං රඝුරාඊ ॥
දෝ. බහු ඡල බල සුග්රීව කර හියං හාරා භය මානි।
මාරා බාලි රාම තබ හෘදය මාඣ සර තානි ॥ 8 ॥
පරා බිකල මහි සර කේ ලාගේං। පුනි උඨි බෛඨ දේඛි ප්රභු ආගේම් ॥
ස්යාම ගාත සිර ජටා බනාඒං। අරුන නයන සර චාප චඪ़ආඒං ॥
පුනි පුනි චිති චරන චිත දීන්හා। සුඵල ජන්ම මානා ප්රභු චීන්හා ॥
හෘදයං ප්රීති මුඛ බචන කඨෝරා। බෝලා චිති රාම කී ඕරා ॥
ධර්ම හේතු අවතරේහු ගෝසාඊ। මාරේහු මෝහි බ්යාධ කී නාඊ ॥
මෛං බෛරී සුග්රීව පිආරා। අවගුන කබන නාථ මෝහි මාරා ॥
අනුජ බධූ භගිනී සුත නාරී। සුනු සඨ කන්යා සම ඒ චාරී ॥
ඉන්හහි කුද්දෂ්ටි බිලෝකි ජෝඊ। තාහි බධේං කඡු පාප න හෝඊ ॥
මුඪ़ තෝහි අතිසය අභිමානා। නාරි සිඛාවන කරසි න කානා ॥
මම භුජ බල ආශ්රිත තේහි ජානී। මාරා චහසි අධම අභිමානී ॥
දෝ. සුනහු රාම ස්වාමී සන චල න චාතුරී මෝරි।
ප්රභු අජහූං මෛං පාපී අංතකාල ගති තෝරි ॥ 9 ॥
සුනත රාම අති කෝමල බානී। බාලි සීස පරසේඋ නිජ පානී ॥
අචල කරෞං තනු රාඛහු ප්රානා। බාලි කහා සුනු කෘපානිධානා ॥
ජන්ම ජන්ම මුනි ජතනු කරාහීං। අංත රාම කහි ආවත නාහීම් ॥
ජාසු නාම බල සංකර කාසී। දේත සබහි සම ගති අවිනාසී ॥
මම ලෝචන ගෝචර සෝඉ ආවා। බහුරි කි ප්රභු අස බනිහි බනාවා ॥
ඡං. සෝ නයන ගෝචර ජාසු ගුන නිත නේති කහි ශ්රුති ගාවහීං।
ජිති පවන මන ගෝ නිරස කරි මුනි ධ්යාන කබහුංක පාවහීම් ॥
මෝහි ජානි අති අභිමාන බස ප්රභු කහේඋ රාඛු සරීරහී।
අස කවන සඨ හඨි කාටි සුරතරු බාරි කරිහි බබූරහී ॥ 1 ॥
අබ නාථ කරි කරුනා බිලෝකහු දේහු ජෝ බර මාගූං।
ජේහිං ජෝනි ජන්මෞං කර්ම බස තහං රාම පද අනුරාගූං ॥
යහ තනය මම සම බිනය බල කල්යානප්රද ප්රභු ලීජිඓ।
ගහි බාහං සුර නර නාහ ආපන දාස අංගද කීජිඓ ॥ 2 ॥
දෝ. රාම චරන දෘඪ़ ප්රීති කරි බාලි කීන්හ තනු ත්යාග।
සුමන මාල ජිමි කංඨ තේ ගිරත න ජානි නාග ॥ 10 ॥
රාම බාලි නිජ ධාම පඨාවා। නගර ලෝග සබ බ්යාකුල ධාවා ॥
නානා බිධි බිලාප කර තාරා। ඡූටේ කේස න දේහ සංභාරා ॥
තාරා බිකල දේඛි රඝුරායා । දීන්හ ග්යාන හරි ලීන්හී මායා ॥
ඡිති ජල පාවක ගගන සමීරා। පංච රචිත අති අධම සරීරා ॥
ප්රගට සෝ තනු තව ආගේං සෝවා। ජීව නිත්ය කේහි ලගි තුම්හ රෝවා ॥
උපජා ග්යාන චරන තබ ලාගී। ලීන්හේසි පරම භගති බර මාගී ॥
උමා දාරු ජෝෂිත කී නාඊ। සබහි නචාවත රාමු ගෝසාඊ ॥
තබ සුග්රීවහි ආයසු දීන්හා। මෘතක කර්ම බිධිබත සබ කීන්හා ॥
රාම කහා අනුජහි සමුඣාඊ। රාජ දේහු සුග්රීවහි ජාඊ ॥
රඝුපති චරන නාඉ කරි මාථා। චලේ සකල ප්රේරිත රඝුනාථා ॥
දෝ. ලඡිමන තුරත බෝලාඒ පුරජන බිප්ර සමාජ।
රාජු දීන්හ සුග්රීව කහං අංගද කහං ජුබරාජ ॥ 11 ॥
උමා රාම සම හිත ජග මාහීං। ගුරු පිතු මාතු බංධු ප්රභු නාහීම් ॥
සුර නර මුනි සබ කෛ යහ රීතී। ස්වාරථ ලාගි කරහිං සබ ප්රීතී ॥
බාලි ත්රාස බ්යාකුල දින රාතී। තන බහු බ්රන චිංතාං ජර ඡාතී ॥
සෝඉ සුග්රීව කීන්හ කපිර්AU। අති කෘපාල රඝුබීර සුභ්AU ॥
ජානතහුං අස ප්රභු පරිහරහීං। කාහේ න බිපති ජාල නර පරහීම් ॥
පුනි සුග්රීවහි ලීන්හ බෝලාඊ। බහු ප්රකාර නෘපනීති සිඛාඊ ॥
කහ ප්රභු සුනු සුග්රීව හරීසා। පුර න ජාඋං දස චාරි බරීසා ॥
ගත ග්රීෂම බරෂා රිතු ආඊ। රහිහුං නිකට සෛල පර ඡාඊ ॥
අංගද සහිත කරහු තුම්හ රාජූ। සංතත හෘදය ධරේහු මම කාජූ ॥
ජබ සුග්රීව භවන ඵිරි ආඒ। රාමු ප්රබරෂන ගිරි පර ඡාඒ ॥
දෝ. ප්රථමහිං දේවන්හ ගිරි ගුහා රාඛේඋ රුචිර බනාඉ।
රාම කෘපානිධි කඡු දින බාස කරහිංගේ ආඉ ॥ 12 ॥
සුංදර බන කුසුමිත අති සෝභා। ගුංජත මධුප නිකර මධු ලෝභා ॥
කංද මූල ඵල පත්ර සුහාඒ। භේ බහුත ජබ තේ ප්රභු ආඒ ॥
දේඛි මනෝහර සෛල අනූපා। රහේ තහං අනුජ සහිත සුරභූපා ॥
මධුකර ඛග මෘග තනු ධරි දේවා। කරහිං සිද්ධ මුනි ප්රභු කෛ සේවා ॥
මංගලරුප භයු බන තබ තේ । කීන්හ නිවාස රමාපති ජබ තේ ॥
ඵටික සිලා අති සුභ්ර සුහාඊ। සුඛ ආසීන තහාං ද්වෞ භාඊ ॥
කහත අනුජ සන කථා අනේකා। භගති බිරති නෘපනීති බිබේකා ॥
බරෂා කාල මේඝ නභ ඡාඒ। ගරජත ලාගත පරම සුහාඒ ॥
දෝ. ලඡිමන දේඛු මෝර ගන නාචත බාරිද පෛඛි।
ගෘහී බිරති රත හරෂ ජස බිෂ්නු භගත කහුං දේඛි ॥ 13 ॥
ඝන ඝමංඩ නභ ගරජත ඝෝරා। ප්රියා හීන ඩරපත මන මෝරා ॥
දාමිනි දමක රහ න ඝන මාහීං। ඛල කෛ ප්රීති ජථා ථිර නාහීම් ॥
බරෂහිං ජලද භූමි නිඅරාඒං। ජථා නවහිං බුධ බිද්යා පාඒං ॥
බූංද අඝාත සහහිං ගිරි කෛංසේම් । ඛල කේ බචන සංත සහ ජෛසේම් ॥
ඡුද්ර නදීං භරි චලීං තෝරාඊ। ජස ථෝරේහුං ධන ඛල ඉතරාඊ ॥
භූමි පරත භා ඪාබර පානී। ජනු ජීවහි මායා ලපටානී ॥
සමිටි සමිටි ජල භරහිං තලාවා। ජිමි සදගුන සජ්ජන පහිං ආවා ॥
සරිතා ජල ජලනිධි මහුං ජාඊ। හෝඊ අචල ජිමි ජිව හරි පාඊ ॥
දෝ. හරිත භූමි තෘන සංකුල සමුඣි පරහිං නහිං පංථ।
ජිමි පාඛංඩ බාද තේං ගුප්ත හෝහිං සදග්රංථ ॥ 14 ॥
දාදුර ධුනි චහු දිසා සුහාඊ। බේද පඪ़හිං ජනු බටු සමුදාඊ ॥
නව පල්ලව භේ බිටප අනේකා। සාධක මන ජස මිලේං බිබේකා ॥
අර්ක ජබාස පාත බිනු භයූ। ජස සුරාජ ඛල උද්යම ගයූ ॥
ඛෝජත කතහුං මිලි නහිං ධූරී। කරි ක්රෝධ ජිමි ධරමහි දූරී ॥
සසි සංපන්න සෝහ මහි කෛසී। උපකාරී කෛ සංපති ජෛසී ॥
නිසි තම ඝන ඛද්යෝත බිරාජා। ජනු දංභින්හ කර මිලා සමාජා ॥
මහාබෘෂ්ටි චලි ඵූටි කිආරීම් । ජිමි සුතංත්ර භේං බිගරහිං නාරීම් ॥
කෘෂී නිරාවහිං චතුර කිසානා। ජිමි බුධ තජහිං මෝහ මද මානා ॥
දේඛිඅත චක්රබාක ඛග නාහීං। කලිහි පාඉ ජිමි ධර්ම පරාහීම් ॥
ඌෂර බරෂි තෘන නහිං ජාමා। ජිමි හරිජන හියං උපජ න කාමා ॥
බිබිධ ජංතු සංකුල මහි භ්රාජා। ප්රජා බාඪ़ ජිමි පාඉ සුරාජා ॥
ජහං තහං රහේ පථික ථකි නානා। ජිමි ඉංද්රිය ගන උපජේං ග්යානා ॥
දෝ. කබහුං ප්රබල බහ මාරුත ජහං තහං මේඝ බිලාහිං।
ජිමි කපූත කේ උපජේං කුල සද්ධර්ම නසාහිම් ॥ 15(ක) ॥
කබහුං දිවස මහං නිබිඩ़ තම කබහුංක ප්රගට පතංග।
බිනසි උපජි ග්යාන ජිමි පාඉ කුසංග සුසංග ॥ 15(ඛ) ॥
බරෂා බිගත සරද රිතු ආඊ। ලඡිමන දේඛහු පරම සුහාඊ ॥
ඵූලේං කාස සකල මහි ඡාඊ। ජනු බරෂාං කෘත ප්රගට බුඪ़ආඊ ॥
උදිත අගස්ති පංථ ජල සෝෂා। ජිමි ලෝභහි සෝෂි සංතෝෂා ॥
සරිතා සර නිර්මල ජල සෝහා। සංත හෘදය ජස ගත මද මෝහා ॥
රස රස සූඛ සරිත සර පානී। මමතා ත්යාග කරහිං ජිමි ග්යානී ॥
ජානි සරද රිතු ඛංජන ආඒ। පාඉ සමය ජිමි සුකෘත සුහාඒ ॥
පංක න රේනු සෝහ අසි ධරනී। නීති නිපුන නෘප කෛ ජසි කරනී ॥
ජල සංකෝච බිකල භිං මීනා। අබුධ කුටුංබී ජිමි ධනහීනා ॥
බිනු ධන නිර්මල සෝහ අකාසා। හරිජන ඉව පරිහරි සබ ආසා ॥
කහුං කහුං බෘෂ්ටි සාරදී ථෝරී। කෞ ඒක පාව භගති ජිමි මෝරී ॥
දෝ. චලේ හරෂි තජි නගර නෘප තාපස බනික භිඛාරි।
ජිමි හරිභගත පාඉ ශ්රම තජහි ආශ්රමී චාරි ॥ 16 ॥
සුඛී මීන ජේ නීර අගාධා। ජිමි හරි සරන න ඒකු බාධා ॥
ඵූලේං කමල සෝහ සර කෛසා। නිර්ගුන බ්රහ්ම සගුන භේං ජෛසා ॥
ගුංජත මධුකර මුඛර අනූපා। සුංදර ඛග රව නානා රූපා ॥
චක්රබාක මන දුඛ නිසි පෛඛී। ජිමි දුර්ජන පර සංපති දේඛී ॥
චාතක රටත තෘෂා අති ඕහී। ජිමි සුඛ ලහි න සංකරද්රෝහී ॥
සරදාතප නිසි සසි අපහරී। සංත දරස ජිමි පාතක ටරී ॥
දේඛි ඉංදු චකෝර සමුදාඊ। චිතවතහිං ජිමි හරිජන හරි පාඊ ॥
මසක දංස බීතේ හිම ත්රාසා। ජිමි ද්විජ ද්රෝහ කිඒං කුල නාසා ॥
දෝ. භූමි ජීව සංකුල රහේ ගේ සරද රිතු පාඉ।
සදගුර මිලේ ජාහිං ජිමි සංසය භ්රම සමුදාඉ ॥ 17 ॥
බරෂා ගත නිර්මල රිතු ආඊ। සුධි න තාත සීතා කෛ පාඊ ॥
ඒක බාර කෛසේහුං සුධි ජානෞං। කාලහු ජීත නිමිෂ මහුං ආනෞම් ॥
කතහුං රහු ජෞං ජීවති හෝඊ। තාත ජතන කරි ආනේඋං සෝඊ ॥
සුග්රීවහුං සුධි මෝරි බිසාරී। පාවා රාජ කෝස පුර නාරී ॥
ජේහිං සායක මාරා මෛං බාලී। තේහිං සර හතෞං මූඪ़ කහං කාලී ॥
ජාසු කෘපාං ඡූටහීං මද මෝහා। තා කහුං උමා කි සපනේහුං කෝහා ॥
ජානහිං යහ චරිත්ර මුනි ග්යානී। ජින්හ රඝුබීර චරන රති මානී ॥
ලඡිමන ක්රෝධවංත ප්රභු ජානා। ධනුෂ චඪ़ආඉ ගහේ කර බානා ॥
දෝ. තබ අනුජහි සමුඣාවා රඝුපති කරුනා සීංව ॥
භය දේඛාඉ ලෛ ආවහු තාත සඛා සුග්රීව ॥ 18 ॥
ඉහාං පවනසුත හෘදයං බිචාරා। රාම කාජු සුග්රීවං බිසාරා ॥
නිකට ජාඉ චරනන්හි සිරු නාවා। චාරිහු බිධි තේහි කහි සමුඣාවා ॥
සුනි සුග්රීවං පරම භය මානා। බිෂයං මෝර හරි ලීන්හේඋ ග්යානා ॥
අබ මාරුතසුත දූත සමූහා। පඨවහු ජහං තහං බානර ජූහා ॥
කහහු පාඛ මහුං ආව න ජෝඊ। මෝරේං කර තා කර බධ හෝඊ ॥
තබ හනුමංත බෝලාඒ දූතා। සබ කර කරි සනමාන බහූතා ॥
භය අරු ප්රීති නීති දේඛාඊ। චලේ සකල චරනන්හි සිර නාඊ ॥
ඒහි අවසර ලඡිමන පුර ආඒ। ක්රෝධ දේඛි ජහං තහං කපි ධාඒ ॥
දෝ. ධනුෂ චඪ़ආඉ කහා තබ ජාරි කරුං පුර ඡාර।
බ්යාකුල නගර දේඛි තබ ආයු බාලිකුමාර ॥ 19 ॥
චරන නාඉ සිරු බිනතී කීන්හී। ලඡිමන අභය බාංහ තේහි දීන්හී ॥
ක්රෝධවංත ලඡිමන සුනි කානා। කහ කපීස අති භයං අකුලානා ॥
සුනු හනුමංත සංග ලෛ තාරා। කරි බිනතී සමුඣාඋ කුමාරා ॥
තාරා සහිත ජාඉ හනුමානා। චරන බංදි ප්රභු සුජස බඛානා ॥
කරි බිනතී මංදිර ලෛ ආඒ। චරන පඛාරි පලංග බෛඨාඒ ॥
තබ කපීස චරනන්හි සිරු නාවා। ගහි භුජ ලඡිමන කංඨ ලගාවා ॥
නාථ බිෂය සම මද කඡු නාහීං। මුනි මන මෝහ කරි ඡන මාහීම් ॥
සුනත බිනීත බචන සුඛ පාවා। ලඡිමන තේහි බහු බිධි සමුඣාවා ॥
පවන තනය සබ කථා සුනාඊ। ජේහි බිධි ගේ දූත සමුදාඊ ॥
දෝ. හරෂි චලේ සුග්රීව තබ අංගදාදි කපි සාථ।
රාමානුජ ආගේං කරි ආඒ ජහං රඝුනාථ ॥ 20 ॥
නාඉ චරන සිරු කහ කර ජෝරී। නාථ මෝහි කඡු නාහින ඛෝරී ॥
අතිසය ප්රබල දේව තබ මායා। ඡූටි රාම කරහු ජෞං දායා ॥
බිෂය බස්ය සුර නර මුනි ස්වාමී। මෛං පාවංර පසු කපි අති කාමී ॥
නාරි නයන සර ජාහි න ලාගා। ඝෝර ක්රෝධ තම නිසි ජෝ ජාගා ॥
ලෝභ පාංස ජේහිං ගර න බංධායා। සෝ නර තුම්හ සමාන රඝුරායා ॥
යහ ගුන සාධන තේං නහිං හෝඊ। තුම්හරී කෘපාං පාව කෝඉ කෝඊ ॥
තබ රඝුපති බෝලේ මුසකාඊ। තුම්හ ප්රිය මෝහි භරත ජිමි භාඊ ॥
අබ සෝඉ ජතනු කරහු මන ලාඊ। ජේහි බිධි සීතා කෛ සුධි පාඊ ॥
දෝ. ඒහි බිධි හෝත බතකහී ආඒ බානර ජූථ।
නානා බරන සකල දිසි දේඛිඅ කීස බරුථ ॥ 21 ॥
බානර කටක උමා මේං දේඛා। සෝ මූරුඛ ජෝ කරන චහ ලේඛා ॥
ආඉ රාම පද නාවහිං මාථා। නිරඛි බදනු සබ හෝහිං සනාථා ॥
අස කපි ඒක න සේනා මාහීං। රාම කුසල ජේහි පූඡී නාහීම් ॥
යහ කඡු නහිං ප්රභු කි අධිකාඊ। බිස්වරූප බ්යාපක රඝුරාඊ ॥
ඨාඪ़ඒ ජහං තහං ආයසු පාඊ। කහ සුග්රීව සබහි සමුඣාඊ ॥
රාම කාජු අරු මෝර නිහෝරා। බානර ජූථ ජාහු චහුං ඕරා ॥
ජනකසුතා කහුං ඛෝජහු ජාඊ। මාස දිවස මහං ආඒහු භාඊ ॥
අවධි මේටි ජෝ බිනු සුධි පාඒං। ආවි බනිහි සෝ මෝහි මරාඒං ॥
දෝ. බචන සුනත සබ බානර ජහං තහං චලේ තුරංත ।
තබ සුග්රීවං බෝලාඒ අංගද නල හනුමංත ॥ 22 ॥
සුනහු නීල අංගද හනුමානා। ජාමවංත මතිධීර සුජානා ॥
සකල සුභට මිලි දච්ඡින ජාහූ। සීතා සුධි පූංඡේඋ සබ කාහූ ॥
මන ක්රම බචන සෝ ජතන බිචාරේහු। රාමචංද්ර කර කාජු සංවාරේහු ॥
භානු පීඨි සේඉඅ උර ආගී। ස්වාමිහි සර්බ භාව ඡල ත්යාගී ॥
තජි මායා සේඉඅ පරලෝකා। මිටහිං සකල භව සංභව සෝකා ॥
දේහ ධරේ කර යහ ඵලු භාඊ। භජිඅ රාම සබ කාම බිහාඊ ॥
සෝඉ ගුනග්ය සෝඊ බඩ़භාගී । ජෝ රඝුබීර චරන අනුරාගී ॥
ආයසු මාගි චරන සිරු නාඊ। චලේ හරෂි සුමිරත රඝුරාඊ ॥
පාඡේං පවන තනය සිරු නාවා। ජානි කාජ ප්රභු නිකට බෝලාවා ॥
පරසා සීස සරෝරුහ පානී। කරමුද්රිකා දීන්හි ජන ජානී ॥
බහු ප්රකාර සීතහි සමුඣාඒහු। කහි බල බිරහ බේගි තුම්හ ආඒහු ॥
හනුමත ජන්ම සුඵල කරි මානා। චලේඋ හෘදයං ධරි කෘපානිධානා ॥
ජද්යපි ප්රභු ජානත සබ බාතා। රාජනීති රාඛත සුරත්රාතා ॥
දෝ. චලේ සකල බන ඛෝජත සරිතා සර ගිරි ඛෝහ।
රාම කාජ ලයලීන මන බිසරා තන කර ඡෝහ ॥ 23 ॥
කතහුං හෝඉ නිසිචර සෛං භේටා। ප්රාන ලේහිං ඒක ඒක චපේටා ॥
බහු ප්රකාර ගිරි කානන හේරහිං। කෞ මුනි මිලත තාහි සබ ඝේරහිම් ॥
ලාගි තෘෂා අතිසය අකුලානේ। මිලි න ජල ඝන ගහන භුලානේ ॥
මන හනුමාන කීන්හ අනුමානා। මරන චහත සබ බිනු ජල පානා ॥
චඪ़ඉ ගිරි සිඛර චහූං දිසි දේඛා। භූමි බිබිර ඒක කෞතුක පේඛා ॥
චක්රබාක බක හංස උඩ़ආහීං। බහුතක ඛග ප්රබිසහිං තේහි මාහීම් ॥
ගිරි තේ උතරි පවනසුත ආවා। සබ කහුං ලෛ සෝඉ බිබර දේඛාවා ॥
ආගේං කෛ හනුමංතහි ලීන්හා। පෛඨේ බිබර බිලංබු න කීන්හා ॥
දෝ. දීඛ ජාඉ උපවන බර සර බිගසිත බහු කංජ।
මංදිර ඒක රුචිර තහං බෛඨි නාරි තප පුංජ ॥ 24 ॥
දූරි තේ තාහි සබන්හි සිර නාවා। පූඡේං නිජ බෘත්තාංත සුනාවා ॥
තේහිං තබ කහා කරහු ජල පානා। ඛාහු සුරස සුංදර ඵල නානා ॥
මජ්ජනු කීන්හ මධුර ඵල ඛාඒ। තාසු නිකට පුනි සබ චලි ආඒ ॥
තේහිං සබ ආපනි කථා සුනාඊ। මෛං අබ ජාබ ජහාං රඝුරාඊ ॥
මූදහු නයන බිබර තජි ජාහූ। පෛහහු සීතහි ජනි පඡිතාහූ ॥
නයන මූදි පුනි දේඛහිං බීරා। ඨාඪ़ඒ සකල සිංධු කේං තීරා ॥
සෝ පුනි ගී ජහාං රඝුනාථා। ජාඉ කමල පද නාඒසි මාථා ॥
නානා භාංති බිනය තේහිං කීන්හී। අනපායනී භගති ප්රභු දීන්හී ॥
දෝ. බදරීබන කහුං සෝ ගී ප්රභු අග්යා ධරි සීස ।
උර ධරි රාම චරන ජුග ජේ බංදත අජ ඊස ॥ 25 ॥
ඉහාං බිචාරහිං කපි මන මාහීං। බීතී අවධි කාජ කඡු නාහීම් ॥
සබ මිලි කහහිං පරස්පර බාතා। බිනු සුධි ලේං කරබ කා භ්රාතා ॥
කහ අංගද ලෝචන භරි බාරී। දුහුං ප්රකාර භි මෘත්යු හමාරී ॥
ඉහාං න සුධි සීතා කෛ පාඊ। උහාං ගේං මාරිහි කපිරාඊ ॥
පිතා බධේ පර මාරත මෝහී। රාඛා රාම නිහෝර න ඕහී ॥
පුනි පුනි අංගද කහ සබ පාහීං। මරන භයු කඡු සංසය නාහීම් ॥
අංගද බචන සුනත කපි බීරා। බෝලි න සකහිං නයන බහ නීරා ॥
ඡන ඒක සෝච මගන හෝඉ රහේ। පුනි අස වචන කහත සබ භේ ॥
හම සීතා කෛ සුධි ලින්හේං බිනා। නහිං ජෛංහෛං ජුබරාජ ප්රබීනා ॥
අස කහි ලවන සිංධු තට ජාඊ। බෛඨේ කපි සබ දර්භ ඩසාඊ ॥
ජාමවංත අංගද දුඛ දේඛී। කහිං කථා උපදේස බිසේෂී ॥
තාත රාම කහුං නර ජනි මානහු। නිර්ගුන බ්රහ්ම අජිත අජ ජානහු ॥
දෝ. නිජ ඉච්ඡා ප්රභු අවතරි සුර මහි ගෝ ද්විජ ලාගි।
සගුන උපාසක සංග තහං රහහිං මෝච්ඡ සබ ත්යාගි ॥ 26 ॥
ඒහි බිධි කථා කහහි බහු භාංතී ගිරි කංදරාං සුනී සංපාතී ॥
බාහේර හෝඉ දේඛි බහු කීසා। මෝහි අහාර දීන්හ ජගදීසා ॥
ආජු සබහි කහං භච්ඡන කරූං। දින බහු චලේ අහාර බිනු මරූං ॥
කබහුං න මිල භරි උදර අහාරා। ආජු දීන්හ බිධි ඒකහිං බාරා ॥
ඩරපේ ගීධ බචන සුනි කානා। අබ භා මරන සත්ය හම ජානා ॥
කපි සබ උඨේ ගීධ කහං දේඛී। ජාමවංත මන සෝච බිසේෂී ॥
කහ අංගද බිචාරි මන මාහීං। ධන්ය ජටායූ සම කෞ නාහීම් ॥
රාම කාජ කාරන තනු ත්යාගී । හරි පුර ගයු පරම බඩ़ භාගී ॥
සුනි ඛග හරෂ සෝක ජුත බානී । ආවා නිකට කපින්හ භය මානී ॥
තින්හහි අභය කරි පූඡේසි ජාඊ। කථා සකල තින්හ තාහි සුනාඊ ॥
සුනි සංපාති බංධු කෛ කරනී। රඝුපති මහිමා බධුබිධි බරනී ॥
දෝ. මෝහි ලෛ ජාහු සිංධුතට දේඋං තිලාංජලි තාහි ।
බචන සහාඉ කරවි මෛං පෛහහු ඛෝජහු ජාහි ॥ 27 ॥
අනුජ ක්රියා කරි සාගර තීරා। කහි නිජ කථා සුනහු කපි බීරා ॥
හම ද්වෞ බංධු ප්රථම තරුනාඊ । ගගන ගේ රබි නිකට උඩාඊ ॥
තේජ න සහි සක සෝ ඵිරි ආවා । මෛ අභිමානී රබි නිඅරාවා ॥
ජරේ පංඛ අති තේජ අපාරා । පරේඋං භූමි කරි ඝෝර චිකාරා ॥
මුනි ඒක නාම චංද්රමා ඕහී। ලාගී දයා දේඛී කරි මෝහී ॥
බහු ප්රකාර තේංහි ග්යාන සුනාවා । දේහි ජනිත අභිමානී ඡඩ़ආවා ॥
ත්රේතාං බ්රහ්ම මනුජ තනු ධරිහී। තාසු නාරි නිසිචර පති හරිහී ॥
තාසු ඛෝජ පඨිහි ප්රභූ දූතා। තින්හහි මිලේං තෛං හෝබ පුනීතා ॥
ජමිහහිං පංඛ කරසි ජනි චිංතා । තින්හහි දේඛාඉ දේහේසු තෛං සීතා ॥
මුනි කි ගිරා සත්ය භි ආජූ । සුනි මම බචන කරහු ප්රභු කාජූ ॥
ගිරි ත්රිකූට ඌපර බස ලංකා । තහං රහ රාවන සහජ අසංකා ॥
තහං අසෝක උපබන ජහං රහී ॥ සීතා බෛඨි සෝච රත අහී ॥
දෝ. මෛං දේඛුං තුම්හ නාහි ගීඝහි දෂ්ටි අපාර ॥
බූඪ භයුං න ත කරතේඋං කඡුක සහාය තුම්හාර ॥ 28 ॥
ජෝ නාඝි සත ජෝජන සාගර । කරි සෝ රාම කාජ මති ආගර ॥
මෝහි බිලෝකි ධරහු මන ධීරා । රාම කෘපාං කස භයු සරීරා ॥
පාපිඋ ජා කර නාම සුමිරහීං। අති අපාර භවසාගර තරහීම් ॥
තාසු දූත තුම්හ තජි කදරාඊ। රාම හෘදයං ධරි කරහු උපාඊ ॥
අස කහි ගරුඩ़ ගීධ ජබ ගයූ। තින්හ කේං මන අති බිසමය භයූ ॥
නිජ නිජ බල සබ කාහූං භාෂා। පාර ජාඉ කර සංසය රාඛා ॥
ජරඨ භයුං අබ කහි රිඡේසා। නහිං තන රහා ප්රථම බල ලේසා ॥
ජබහිං ත්රිබික්රම භේ ඛරාරී। තබ මෛං තරුන රහේඋං බල භාරී ॥
දෝ. බලි බාංධත ප්රභු බාඪේඋ සෝ තනු බරනි න ජාඊ।
උභය ධරී මහං දීන්හී සාත ප්රදච්ඡින ධාඉ ॥ 29 ॥
අංගද කහි ජාඋං මෛං පාරා। ජියං සංසය කඡු ඵිරතී බාරා ॥
ජාමවංත කහ තුම්හ සබ ලායක। පඨිඅ කිමි සබ හී කර නායක ॥
කහි රීඡපති සුනු හනුමානා। කා චුප සාධි රහේහු බලවානා ॥
පවන තනය බල පවන සමානා। බුධි බිබේක බිග්යාන නිධානා ॥
කවන සෝ කාජ කඨින ජග මාහීං। ජෝ නහිං හෝඉ තාත තුම්හ පාහීම් ॥
රාම කාජ ලගි තබ අවතාරා। සුනතහිං භයු පර්වතාකාරා ॥
කනක බරන තන තේජ බිරාජා। මානහු අපර ගිරින්හ කර රාජා ॥
සිංහනාද කරි බාරහිං බාරා। ලීලහීං නාෂුං ජලනිධි ඛාරා ॥
සහිත සහාය රාවනහි මාරී। ආනුං ඉහාං ත්රිකූට උපාරී ॥
ජාමවංත මෛං පූංඡුං තෝහී। උචිත සිඛාවනු දීජහු මෝහී ॥
ඒතනා කරහු තාත තුම්හ ජාඊ। සීතහි දේඛි කහහු සුධි ආඊ ॥
තබ නිජ භුජ බල රාජිව නෛනා। කෞතුක ලාගි සංග කපි සේනා ॥
ඡං. -කපි සේන සංග සංඝාරි නිසිචර රාමු සීතහි ආනිහෛං।
ත්රෛලෝක පාවන සුජසු සුර මුනි නාරදාදි බඛානිහෛම් ॥
ජෝ සුනත ගාවත කහත සමුඣත පරම පද නර පාවී।
රඝුබීර පද පාථෝජ මධුකර දාස තුලසී ගාවී ॥
දෝ. භව භේෂජ රඝුනාථ ජසු සුනහි ජේ නර අරු නාරි।
තින්හ කර සකල මනෝරථ සිද්ධ කරිහි ත්රිසිරාරි ॥ 30(ක) ॥
සෝ. නීලෝත්පල තන ස්යාම කාම කෝටි සෝභා අධික।
සුනිඅ තාසු ගුන ග්රාම ජාසු නාම අඝ ඛග බධික ॥ 30(ඛ) ॥
මාසපාරායණ, තේඊසවාං විශ්රාම
ඉති ශ්රීමද්රාමචරිතමානසේ සකලකලිකලුෂවිධ්වංසනේ
චතුර්ථ සෝපානඃ සමාප්තඃ।
(කිෂ්කිංධාකාංඩ සමාප්ත)