அத² த்³விதீயோத்⁴யாய: ।
ஶ்ரீஶுக: உவாச ।
கோ³வின்த³பு⁴ஜகு³ப்தாயாம் த்³வாரவத்யாம் குரூத்³வஹ ।
அவாத்ஸீத் நாரத:³ அபீ⁴க்ஷ்ணம் க்ருஷ்ணௌபாஸனலாலஸ: ॥ 1॥
கோ நு ராஜன் இன்த்³ரியவான் முகுன்த³சரணாம்பு³ஜம் ।
ந பஜ⁴ேத் ஸர்வத: ம்ருத்யு: உபாஸ்யம் அமரௌத்தமை: ॥ 2॥
தம் ஏகதா³ தே³வர்ஷிம் வஸுதே³வ: க்³ருஹ ஆக³தம் ।
அர்சிதம் ஸுக²ம் ஆஸீனம் அபி⁴வாத்³ய இத³ம் அப்³ரவீத் ॥ 3॥
வஸுதே³வ: உவாச ।
ப⁴க³வன் ப⁴வத: யாத்ரா ஸ்வஸ்தயே ஸர்வதே³ஹினாம் ।
க்ருபணானாம் யதா² பித்ரோ: உத்தமஶ்லோகவர்த்மனாம் ॥ 4॥
பூ⁴தானாம் தே³வசரிதம் து³:கா²ய ச ஸுகா²ய ச ।
ஸுகா²ய ஏவ ஹி ஸாதூ⁴னாம் த்வாத்³ருஶாம் அச்யுத ஆத்மனாம் ॥ 5॥
பஜ⁴ன்தி யே யதா² தே³வான் தே³வா: அபி ததா² ஏவ தான் ।
சா²யா இவ கர்மஸசிவா: ஸாத⁴வ: தீ³னவத்ஸலா: ॥ 6॥
ப்³ரஹ்மன் ததா² அபி ப்ருச்சா²ம: த⁴ர்மான் பா⁴க³வதான் தவ ।
யான் ஶ்ருத்வா ஶ்ரத்³த⁴யா மர்த்ய: முச்யதே ஸர்வத: ப⁴யாத் ॥ 7॥
அஹம் கில புரா அனந்தம் ப்ரஜார்த:² பு⁴வி முக்தித³ம் ।
அபூஜயம் ந மோக்ஷாய மோஹித: தே³வமாயயா ॥ 8॥
யயா விசித்ரவ்யஸனாத் ப⁴வத்³பி⁴: விஶ்வத: ப⁴யாத் ।
முச்யேம ஹி அஞ்ஜஸா ஏவ அத்³தா⁴ ததா² ந: ஶாதி⁴ ஸுவ்ரத ॥ 9॥
ஶ்ரீஶுக: உவாச ।
ராஜன் ஏவம் க்ருதப்ரஶ்ன: வஸுதே³வேன தீ⁴மதா ।
ப்ரீத: தம் ஆஹ தே³வர்ஷி: ஹரே: ஸம்ஸ்மாரித: கு³ணை: ॥ 1௦॥
நாரத:³ உவாச ।
ஸம்யக் ஏதத் வ்யவஸிதம் ப⁴வதா ஸாத்வதர்ஷப⁴ ।
யத் ப்ருச்ச²ஸே பா⁴க³வதான் த⁴ர்மான் த்வம் விஶ்வபா⁴வனான் ॥
11॥
ஶ்ருத: அனுபடி²த: த்⁴யாத: ஆத்³ருத: வா அனுமோதி³த: ।
ஸத்³ய: புனாதி ஸத்³த⁴ர்ம: தே³வவிஶ்வத்³ருஹ: அபி ॥ 12॥
த்வயா பரமகல்யாண: புண்யஶ்ரவணகீர்தன: ।
ஸ்மாரித: ப⁴க³வான் அத்³ய தே³வ: நாராயண: மம ॥ 13॥
அத்ர அபி உதா³ஹரன்தி இமம் இதிஹாஸம் புராதனம் ।
ஆர்ஷபா⁴ணாம் ச ஸம்வாத³ம் விதே³ஹஸ்ய மஹாத்மன: ॥ 14॥
ப்ரியவ்ரத: நாம ஸுத: மனோ: ஸ்வாயம்பு⁴வஸ்ய ய: ।
தஸ்ய அக்³னீத்⁴ர: தத: நாபி⁴: ருஷப:⁴ தத் ஸுத: ஸ்ம்ருத: ॥ 15॥
தம் ஆஹு: வாஸுதே³வாம்ஶம் மோக்ஷத⁴ர்மவிவக்ஷயா ।
அவதீர்ணம் ஸுதஶதம் தஸ்ய ஆஸீத் வேத³பாரக³ம் ॥ 16॥
தேஷாம் வை ப⁴ரத: ஜ்யேஷ்ட:² நாராயணபராயண: ।
விக்²யாதம் வர்ஷம் ஏதத் யத் நாம்னா பா⁴ரதம் அத்³பு⁴தம் ॥ 17॥
ஸ: பு⁴க்தபோ⁴கா³ம் த்யக்த்வா இமாம் நிர்க³த: தபஸா ஹரிம் ।
உபாஸீன: தத் பத³வீம் லேபே⁴ வை ஜன்மபி⁴: த்ரிபி⁴: ॥ 18॥
தேஷாம் நவ நவத்³வீபபதய: அஸ்ய ஸமன்தத: ।
கர்மதன்த்ரப்ரணேதார: ஏகாஶீதி: த்³விஜாதய: ॥ 19॥
நவ அப⁴வன் மஹாபா⁴கா³: முனய: ஹி அர்த²ஶம்ஸின: ।
ஶ்ரமணா: வாத: அஶனா: ஆத்மவித்³யாவிஶாரதா³: ॥ 2௦॥
கவி: ஹரி: அன்தரிக்ஷ: ப்ரபு³த்³த:⁴ பிப்பலாயன: ।
ஆவிர்ஹோத்ர: அத² த்³ருமில: சமஸ: கரபா⁴ஜன: ॥ 21॥
ஏதே வை ப⁴க³வத்³ரூபம் விஶ்வம் ஸத³ஸத்³ ஆத்மகம் ।
ஆத்மன: அவ்யதிரேகேண பஶ்யன்த: வ்யசரத் மஹீம் ॥ 22॥
அவ்யாஹத இஷ்டக³தயா: ஸுரஸித்³த⁴ஸித்³த⁴ஸாத்⁴ய
க³ன்த⁴ர்வயக்ஷனரகின்னரனாக³லோகான் ।
முக்தா: சரன்தி முனிசாரணபூ⁴தனாத²
வித்³யாத⁴ரத்³விஜக³வாம் பு⁴வனானி காமம் ॥ 23॥
த: ஏகதா³ நிமே: ஸத்ரம் உபஜக்³மு: யத் ருச்ச²யா ।
விதாயமானம் ருஷிபி⁴: அஜனாபே⁴ மஹாத்மன: ॥ 24॥
தான் த்³ருஷ்ட்வா ஸூர்யஸங்காஶான் மஹாப⁴க³வதான் ந்ருப: ।
யஜமான: அக்³னய: விப்ரா: ஸர்வ: ஏவ உபதஸ்தி²ரே ॥ 25॥
விதே³ஹ: தான் அபி⁴ப்ரேத்ய நாராயணபராயணான் ।
ப்ரீத: ஸம்பூஜயான் சக்ரே ஆஸனஸ்தா²ன் யதா² அர்ஹத: ॥ 26॥
தான் ரோசமானான் ஸ்வருசா ப்³ரஹ்மபுத்ரௌபமான் நவ ।
பப்ரச்ச² பரமப்ரீத: ப்ரஶ்ரய அவனத: ந்ருப: ॥ 27॥
விதே³ஹ: உவாச ।
மன்யே ப⁴க³வத: ஸாக்ஷாத் பார்ஷதா³ன் வ: மது⁴த்³விஷ: ।
விஷ்ணோ: பூ⁴தானி லோகானாம் பாவனாய சரன்தி ஹி ॥ 28॥
து³ர்லப:⁴ மானுஷ: தே³ஹ: தே³ஹினாம் க்ஷணப⁴ங்கு³ர: ।
தத்ர அபி து³ர்லப⁴ம் மன்யே வைகுண்ட²ப்ரியத³ர்ஶனம் ॥ 29॥
அத: ஆத்யன்திகம் கஹேமம் ப்ருச்சா²ம: ப⁴வத: அனகா⁴: ।
ஸம்ஸாரே அஸ்மின் க்ஷணார்த:⁴ அபி ஸத்ஸங்க:³ ஶேவதி⁴: ந்ருணாம் ॥
3௦॥
த⁴ர்மான் பா⁴க³வதான் ப்³ரூத யதி³ ந: ஶ்ருதயே க்ஷமம் ।
யை: ப்ரஸன்ன: ப்ரபன்னாய தா³ஸ்யதி ஆத்மானம் அபி அஜ: ॥ 31॥
ஶ்ரீனாரத:³ உவாச ।
ஏவம் தே நிமினா ப்ருஷ்டா வஸுதே³வ மஹத்தமா: ।
ப்ரதிபூஜ்ய அப்³ருவன் ப்ரீத்யா ஸஸத³ஸி ருத்விஜம் ந்ருபம் ॥ 32॥
கவி: உவாச ।
மன்யே அகுதஶ்சித் ப⁴யம் அச்யுதஸ்ய
பாதா³ம்பு³ஜௌபாஸனம் அத்ர நித்யம் ।
உத்³விக்³னபு³த்³தே⁴: அஸத் ஆத்மபா⁴வாத்
விஶ்வாத்மனா யத்ர நிவர்ததே பீ⁴: ॥ 33॥
யே வை ப⁴க³வதா ப்ரோக்தா: உபாயா: ஹி ஆத்மலப்³த⁴யே ।
அஞ்ஜ: பும்ஸாம் அவிது³ஷாம் வித்³தி⁴ பா⁴க³வதான் ஹி தான் ॥ 34॥
யான் ஆஸ்தா²ய நர: ராஜன் ந ப்ரமாத்³யேத கர்ஹிசித் ।
தா⁴வன் நிமீல்ய வா நேத்ரே ந ஸ்க²லேன பதேத் இஹ ॥ 35॥
காயேன வாசா மனஸா இன்த்³ரியை: வா
பு³த்³த்⁴யா ஆத்மனா வா அனுஸ்ருதஸ்வபா⁴வாத் ।
கரோதி யத் யத் ஸகலம் பரஸ்மை
நாராயணாய இதி ஸமர்பயேத் தத் ॥ 36॥
ப⁴யம் த்³விதீயாபி⁴னிவேஶத: ஸ்யாத்
ஈஶாத் அபேதஸ்ய விபர்யய: அஸ்ம்ருதி: ।
தத் மாயயா அத: பு³த:⁴ ஆபஜ⁴ேத் தம்
ப⁴க்த்யா ஏக ஈஶம் கு³ருதே³வதாத்மா ॥ 37।
அவித்³யமான: அபி அவபா⁴தி ஹி த்³வயோ:
த்⁴யாது: தி⁴யா ஸ்வப்னமனோரதௌ² யதா² ।
தத் கர்மஸங்கல்பவிகல்பகம் மன:
பு³த:⁴ நிருன்த்⁴யாத் அப⁴யம் தத: ஸ்யாத் ॥ 38॥
ஶ்ருண்வன் ஸுப⁴த்³ராணி ரதா²ங்க³பாணே:
ஜன்மானி கர்மாணி ச யானி லோகே ।
கீ³தானி நாமானி தத் அர்த²கானி
கா³யன் விலஜ்ஜ: விசரேத் அஸங்க:³ ॥ 39॥
ஏவம் வ்ரத: ஸ்வப்ரியனாமகீர்த்யா
ஜாதானுராக:³ த்³ருதசித்த: உச்சை: ।
ஹஸதி அத:² ரோதி³தி ரௌதி கா³யதி
உன்மாத³வத் ந்ருத்யதி லோகபா³ஹ்ய: ॥ 4௦॥
க²ம் வாயும் அக்³னிம் ஸலிலம் மஹீம் ச
ஜ்யோதீம்ஷி ஸத்த்வானி தி³ஶ: த்³ருமாதீ³ன் ।
ஸரித் ஸமுத்³ரான் ச ஹரே: ஶரீரம்
யத்கிஞ்ச பூ⁴தம் ப்ரணமேத் அனந்ய: ॥ 41॥
ப⁴க்தி: பரேஶ அனுப⁴வ: விரக்தி:
அன்யத்ர ஏஷ த்ரிக: ஏககால: ।
ப்ரபத்³யமானஸ்ய யதா² அஶ்னத: ஸ்யு:
துஷ்டி: புஷ்டி: க்ஷுத் அபாய: அனுகா⁴ஸம் ॥ 42॥
இதி அச்யுத அங்க்⁴ரிம் பஜ⁴த: அனுவ்ருத்த்யா
ப⁴க்தி: விரக்தி: ப⁴க³வத் ப்ரபோ³த:⁴ ।
ப⁴வன்தி வை பா⁴க³வதஸ்ய ராஜன்
தத: பராம் ஶான்திம் உபைதி ஸாக்ஷாத் ॥ 43॥
ராஜா உவாச ।
அத² பா⁴க³வதம் ப்³ரூத யத் த⁴ர்ம: யாத்³ருஶ: ந்ருணாம் ।
யதா² சரதி யத் ப்³ரூதே யை: லிங்கை³: ப⁴க³வத் ப்ரிய: ॥ 44॥
ஹரி: உவாச ।
ஸர்வபூ⁴தேஷு ய: பஶ்யேத் ப⁴க³வத் பா⁴வ ஆத்மன: ।
பூ⁴தானி பா⁴க³வதி ஆத்மனி ஏஷ பா⁴க³வதௌத்தம: ॥ 45॥
ஈஶ்வரே தத் அதீ⁴னேஷு பா³லிஶேஷு த்³விஷத்ஸு ச ।
ப்ரேமமைத்ரீக்ருபாஉபேக்ஷா ய: கரோதி ஸ மத்⁴யம: ॥ 46॥
அர்சாயாம் ஏவ ஹரயே பூஜாம் ய: ஶ்ரத்³த⁴யா ஈஹதே ।
ந தத் ப⁴க்தேஷு ச அன்யேஷு ஸ: ப⁴க்த: ப்ராக்ருத: ஸ்ம்ருத: ॥
47॥
க்³ருஹீத்வா அபி இன்த்³ரியை: அர்தா²ன்ய: ந த்³வேஷ்டி ந ஹ்ருஷ்யதி ।
விஷ்ணோ: மாயாம் இத³ம் பஶ்யன் ஸ: வை பா⁴க³வத உத்தம: ॥ 48॥
தே³ஹைன்த்³ரியப்ராணமன:தி⁴யாம் ய:
ஜன்மாபிஅயக்ஷுத் ப⁴யதர்ஷக்ருச்ச்²ரை: ।
ஸம்ஸாரத⁴ர்மை: அவிமுஹ்யமான:
ஸ்ம்ருத்யா ஹரே: பா⁴க³வதப்ரதா⁴ன: ॥ 49॥
ந காமகர்மபீ³ஜானாம் யஸ்ய சேதஸி ஸம்ப⁴வ: ।
வாஸுதே³வேகனிலய: ஸ: வை பா⁴க³வத உத்தம: ॥ 5௦॥
ந யஸ்ய ஜன்மகர்மப்⁴யாம் ந வர்ணாஶ்ரமஜாதிபி⁴: ।
ஸஜ்ஜதே அஸ்மின் அஹம்பா⁴வ: தே³ஹே வை ஸ: ஹரே: ப்ரிய: ॥ 51॥
ந யஸ்ய ஸ்வ: பர: இதி வித்தேஷு ஆத்மனி வா பி⁴தா³ ।
ஸர்வபூ⁴தஸம: ஶான்த: ஸ: வௌ பா⁴க³வத உத்தம: ॥ 52॥
த்ரிபு⁴வனவிப⁴வஹேதவே அபி அகுண்ட²ஸ்ம்ருதி:
அஜிதாத்மஸுராதி³பி⁴: விம்ருக்³யாத் ।
ந சலதி ப⁴க³வத் பத³ அரவின்தா³த்
லவனிமிஷ அர்த⁴ம் அபி ய: ஸ: வைஷ்ணவ அக்³ர்ய: ॥ 53॥
ப⁴க³வத: உருவிக்ரம அங்க்⁴ரிஶாகா²
நக²மணிசன்த்³ரிகயா நிரஸ்ததாபே ।
ஹ்ருதி³ கத²ம் உபஸீத³தாம் புன: ஸ:
ப்ரப⁴வதி சன்த்³ர: இவ உதி³தே அர்கதாப: ॥ 54॥
விஸ்ருஜதி ஹ்ருத³யம் ந யஸ்ய ஸாக்ஷாத்
ஹரி: அவஶ அபி⁴ஹித: அபி அகௌ⁴க⁴னாஶ: ।
ப்ரணய: அஶனயா த்⁴ருத அங்க்⁴ரிபத்³ம:
ஸ: ப⁴வதி பா⁴க³வதப்ரதா⁴ன: உக்த: ॥ 55॥
இதி ஶ்ரீமத் பா⁴க³வதே மஹாபுராணே பாரமஹம்ஸ்யாம்
ஸம்ஹிதாயாம் ஏகாத³ஶஸ்கன்தே⁴ நிமிஜாயன்தஸம்வாதே³ த்³விதீய:
அத்⁴யாய: ॥