॥ இதி ஶ்ரீமஹாபா⁴ரதே உத்³யோக³பர்வணி ப்ரஜாக³ரபர்வணி
விது³ரனீதிவாக்யே சதுஸ்த்ரிம்ஶோத்⁴யாய: ॥
த்⁴ருதராஷ்ட்ர உவாச ।
ஜாக்³ரதோ த³ஹ்யமானஸ்ய யத்கார்யமனுபஶ்யஸி ।
தத்³ப்³ரூஹி த்வம் ஹி நஸ்தாத த⁴ர்மார்த²குஶல: ஶுசி: ॥ 1॥
த்வம் மாம் யதா²வத்³விது³ர ப்ரஶாதி⁴
ப்ரஜ்ஞா பூர்வம் ஸர்வமஜாதஶத்ரோ: ।
யன்மன்யஸே பத்²யமதீ³னஸத்த்வ
ஶ்ரேய: கரம் ப்³ரூஹி தத்³வை குரூணாம் ॥ 2॥
பாபாஶங்கீ³ பாபமேவ நௌபஶ்யன்
ப்ருச்சா²மி த்வாம் வ்யாகுலேனாத்மனாஹம் ।
கவே தன்மே ப்³ரூஹி ஸர்வம் யதா²வன்
மனீஷிதம் ஸர்வமஜாதஶத்ரோ: ॥ 3॥
விது³ர உவாச ।
ஶுப⁴ம் வா யதி³ வா பாபம் த்³வேஷ்யம் வா யதி³ வா ப்ரியம் ।
அப்ருஷ்டஸ்தஸ்ய தத்³ப்³ரூயாத்³யஸ்ய நேச்சே²த்பராப⁴வம் ॥ 4॥
தஸ்மாத்³வக்ஷ்யாமி தே ராஜன்ப⁴வமிச்ச²ன்குரூன்ப்ரதி ।
வச: ஶ்ரேய: கரம் த⁴ர்ம்யம் ப்³ருவதஸ்தன்னிபோ³த⁴ மே ॥ 5॥
மித்²யோபேதானி கர்மாணி ஸித்⁴யேயுர்யானி பா⁴ரத ।
அனுபாய ப்ரயுக்தானி மா ஸ்ம தேஷு மன: க்ருதா²: ॥ 6॥
ததை²வ யோக³விஹிதம் ந ஸித்⁴யேத்கர்ம யன்ன்ருப ।
உபாயயுக்தம் மேதா⁴வீ ந தத்ர க்³லபயேன்மன: ॥ 7॥
அனுப³ன்தா⁴னவேக்ஷேத ஸானுப³ன்தே⁴ஷு கர்மஸு ।
ஸம்ப்ரதா⁴ர்ய ச குர்வீத ந வேகே³ன ஸமாசரேத் ॥ 8॥
அனுப³ன்த⁴ம் ச ஸம்ப்ரேக்ஷ்ய விபாகாம்ஶ்சைவ கர்மணாம் ।
உத்தா²னமாத்மனஶ்சைவ தீ⁴ர: குர்வீத வா ந வா ॥ 9॥
ய: ப்ரமாணம் ந ஜானாதி ஸ்தா²னே வ்ருத்³தௌ⁴ ததா² க்ஷயே ।
கோஶே ஜனபதே³ த³ண்டே³ ந ஸ ராஜ்யாவதிஷ்ட²தே ॥ 1௦॥
யஸ்த்வேதானி ப்ரமாணானி யதோ²க்தான்யனுபஶ்யதி ।
யுக்தோ த⁴ர்மார்த²யோர்ஜ்ஞானே ஸ ராஜ்யமதி⁴க³ச்ச²தி ॥ 11॥
ந ராஜ்யம் ப்ராப்தமித்யேவ வர்திதவ்யமஸாம்ப்ரதம் ।
ஶ்ரியம் ஹ்யவினயோ ஹன்தி ஜரா ரூபமிவோத்தமம் ॥ 12॥
ப⁴க்ஷ்யோத்தம ப்ரதிச்ச²ன்னம் மத்ஸ்யோ ப³டி³ஶமாயஸம் ।
ரூபாபி⁴பாதீ க்³ரஸதே நானுப³ன்த⁴மவேக்ஷதே ॥ 13॥
யச்ச²க்யம் க்³ரஸிதும் க்³ரஸ்யம் க்³ரஸ்தம் பரிணமேச்ச யத் ।
ஹிதம் ச பரிணாமே யத்தத³த்³யம் பூ⁴திமிச்ச²தா ॥ 14॥
வனஸ்பதேரபக்வானி ப²லானி ப்ரசினோதி ய: ।
ஸ நாப்னோதி ரஸம் தேப்⁴யோ பீ³ஜம் சாஸ்ய வினஶ்யதி ॥ 15॥
யஸ்து பக்வமுபாத³த்தே காலே பரிணதம் ப²லம் ।
ப²லாத்³ரஸம் ஸ லப⁴தே பீ³ஜாச்சைவ ப²லம் புன: ॥ 16॥
யதா² மது⁴ ஸமாத³த்தே ரக்ஷன்புஷ்பாணி ஷட்பத:³ ।
தத்³வத³ர்தா²ன்மனுஷ்யேப்⁴ய ஆத³த்³யாத³விஹிம்ஸயா ॥ 17॥
புஷ்பம் புஷ்பம் விசின்வீத மூலச்சே²த³ம் ந காரயேத் ।
மாலாகார இவாராமே ந யதா²ங்கா³ரகாரக: ॥ 18॥
கிம் நு மே ஸ்யாதி³த³ம் க்ருத்வா கிம் நு மே ஸ்யாத³குர்வத: ।
இதி கர்மாணி ஸஞ்சின்த்ய குர்யாத்³வா புருஷோ ந வா ॥ 19॥
அனாரப்⁴யா ப⁴வன்த்யர்தா²: கே சின்னித்யம் ததா²க³தா: ।
க்ருத: புருஷகாரோபி ப⁴வேத்³யேஷு நிரர்த²க: ॥ 2௦॥
காம்ஶ்சித³ர்தா²ன்னர: ப்ராஜ்ஞோ லபு⁴ மூலான்மஹாப²லான் ।
க்ஷிப்ரமாரப⁴தே கர்தும் ந விக்⁴னயதி தாத்³ருஶான் ॥ 21॥
ருஜு பஶ்யதி ய: ஸர்வம் சக்ஷுஷானுபிப³ன்னிவ ।
ஆஸீனமபி தூஷ்ணீகமனுரஜ்யன்தி தம் ப்ரஜா: ॥ 22॥
சக்ஷுஷா மனஸா வாசா கர்மணா ச சதுர்வித⁴ம் ।
ப்ரஸாத³யதி லோகம் யஸ்தம் லோகோனுப்ரஸீத³தி ॥ 23॥
யஸ்மாத்த்ரஸ்யன்தி பூ⁴தானி ம்ருக³வ்யாதா⁴ன்ம்ருகா³ இவ ।
ஸாக³ரான்தாமபி மஹீம் லப்³த்⁴வா ஸ பரிஹீயதே ॥ 24॥
பித்ருபைதாமஹம் ராஜ்யம் ப்ராப்தவான்ஸ்வேன தேஜஸா ।
வாயுரப்⁴ரமிவாஸாத்³ய ப்⁴ரம்ஶயத்யனயே ஸ்தி²த: ॥ 25॥
த⁴ர்மமாசரதோ ராஜ்ஞ: ஸத்³பி⁴ஶ்சரிதமாதி³த: ।
வஸுதா⁴ வஸுஸம்பூர்ணா வர்த⁴தே பூ⁴திவர்த⁴னீ ॥ 26॥
அத² ஸன்த்யஜதோ த⁴ர்மமத⁴ர்மம் சானுதிஷ்ட²த: ।
ப்ரதிஸம்வேஷ்டதே பூ⁴மிரக்³னௌ சர்மாஹிதம் யதா² ॥ 27॥
ய ஏவ யத்ன: க்ரியதே ப்ரர ராஷ்ட்ராவமர்த³னே ।
ஸ ஏவ யத்ன: கர்தவ்ய: ஸ்வராஷ்ட்ர பரிபாலனே ॥ 28॥
த⁴ர்மேண ராஜ்யம் வின்தே³த த⁴ர்மேண பரிபாலயேத் ।
த⁴ர்மமூலாம் ஶ்ரியம் ப்ராப்ய ந ஜஹாதி ந ஹீயதே ॥ 29॥
அப்யுன்மத்தாத்ப்ரலபதோ பா³லாச்ச பரிஸர்பத: ।
ஸர்வத: ஸாரமாத³த்³யாத³ஶ்மப்⁴ய இவ காஞ்சனம் ॥ 3௦॥
ஸுவ்யாஹ்ருதானி ஸுதி⁴யாம் ஸுக்ருதானி ததஸ்தத: ।
ஸஞ்சின்வன்தீ⁴ர ஆஸீத ஶிலா ஹாரீ ஶிலம் யதா² ॥ 31॥
க³ன்தே⁴ன கா³வ: பஶ்யன்தி வேதை³: பஶ்யன்தி ப்³ராஹ்மணா: ।
சாரை: பஶ்யன்தி ராஜானஶ்சக்ஷுர்ப்⁴யாமிதரே ஜனா: ॥ 32॥
பூ⁴யாம்ஸம் லப⁴தே க்லேஶம் யா கௌ³ர்ப⁴வதி து³ர்து³ஹா ।
அத² யா ஸுது³ஹா ராஜன்னைவ தாம் வினயன்த்யபி ॥ 33॥
யத³தப்தம் ப்ரணமதி ந தத்ஸன்தாபயன்த்யபி ।
யச்ச ஸ்வயம் நதம் தா³ரு ந தத்ஸன்னாமயன்த்யபி ॥ 34॥
ஏதயோபமயா தீ⁴ர: ஸன்னமேத ப³லீயஸே ।
இன்த்³ராய ஸ ப்ரணமதே நமதே யோ ப³லீயஸே ॥ 35॥
பர்ஜன்யனாதா²: பஶவோ ராஜானோ மித்ர பா³ன்த⁴வா: ।
பதயோ பா³ன்த⁴வா: ஸ்த்ரீணாம் ப்³ராஹ்மணா வேத³ பா³ன்த⁴வா: ॥ 36॥
ஸத்யேன ரக்ஷ்யதே த⁴ர்மோ வித்³யா யோகே³ன ரக்ஷ்யதே ।
ம்ருஜயா ரக்ஷ்யதே ரூபம் குலம் வ்ருத்தேன ரக்ஷ்யதே ॥ 37॥
மானேன ரக்ஷ்யதே தா⁴ன்யமஶ்வான்ரக்ஷ்யத்யனுக்ரம: ।
அபீ⁴க்ஷ்ணத³ர்ஶனாத்³கா³வ: ஸ்த்ரியோ ரக்ஷ்யா: குசேலத: ॥ 38॥
ந குலம் வ்ருத்தி ஹீனஸ்ய ப்ரமாணமிதி மே மதி: ।
அன்த்யேஷ்வபி ஹி ஜாதானாம் வ்ருத்தமேவ விஶிஷ்யதே ॥ 39॥
ய ஈர்ஷ்யு: பரவித்தேஷு ரூபே வீர்யே குலான்வயே ।
ஸுகே² ஸௌபா⁴க்³யஸத்காரே தஸ்ய வ்யாதி⁴ரனந்தக: ॥ 4௦॥
அகார்ய கரணாத்³பீ⁴த: கார்யாணாம் ச விவர்ஜனாத் ।
அகாலே மன்த்ரபே⁴தா³ச்ச யேன மாத்³யேன்ன தத்பிபே³த் ॥ 41॥
வித்³யாமதோ³ த⁴னமத³ஸ்த்ருதீயோபி⁴ஜனோ மத:³ ।
ஏதே மதா³வலிப்தானாமேத ஏவ ஸதாம் த³மா: ॥ 42॥
அஸன்தோப்⁴யர்தி²தா: ஸத்³பி⁴: கிம் சித்கார்யம் கதா³ சன ।
மன்யன்தே ஸன்தமாத்மானமஸன்தமபி விஶ்ருதம் ॥ 43॥
க³திராத்மவதாம் ஸன்த: ஸன்த ஏவ ஸதாம் க³தி: ।
அஸதாம் ச க³தி: ஸன்தோ ந த்வஸன்த: ஸதாம் க³தி: ॥ 44॥
ஜிதா ஸபா⁴ வஸ்த்ரவதா ஸமாஶா கோ³மதா ஜிதா ।
அத்⁴வா ஜிதோ யானவதா ஸர்வம் ஶீலவதா ஜிதம் ॥ 45॥
ஶீலம் ப்ரதா⁴னம் புருஷே தத்³யஸ்யேஹ ப்ரணஶ்யதி ।
ந தஸ்ய ஜீவிதேனார்தோ² ந த⁴னேன ந ப³ன்து⁴பி⁴: ॥ 46॥
ஆட்⁴யானாம் மாம்ஸபரமம் மத்⁴யானாம் கோ³ரஸோத்தரம் ।
லவணோத்தரம் த³ரித்³ராணாம் போ⁴ஜனம் ப⁴ரதர்ஷப⁴ ॥ 47॥
ஸம்பன்னதரமேவான்னம் த³ரித்³ரா பு⁴ஞ்ஜதே ஸதா³ ।
க்ஷுத்ஸ்வாது³தாம் ஜனயதி ஸா சாட்⁴யேஷு ஸுது³ர்லபா⁴ ॥ 48॥
ப்ராயேண ஶ்ரீமதாம் லோகே போ⁴க்தும் ஶக்திர்ன வித்³யதே ।
த³ரித்³ராணாம் து ராஜேன்த்³ர அபி காஷ்ட²ம் ஹி ஜீர்யதே ॥ 49॥
அவ்ருத்திர்ப⁴யமன்த்யானாம் மத்⁴யானாம் மரணாத்³ப⁴யம் ।
உத்தமானாம் து மர்த்யானாமவமானாத்பரம் ப⁴யம் ॥ 5௦॥
ஐஶ்வர்யமத³பாபிஷ்டா² மதா³: பானமதா³த³ய: ।
ஐஶ்வர்யமத³மத்தோ ஹி நாபதித்வா விபு³த்⁴யதே ॥ 51॥
இன்த்³ரியௌரின்த்³ரியார்தே²ஷு வர்தமானைரனிக்³ரஹை: ।
தைரயம் தாப்யதே லோகோ நக்ஷத்ராணி க்³ரஹைரிவ ॥ 52॥
யோ ஜித: பஞ்சவர்கே³ண ஸஹஜேனாத்ம கர்ஶினா ।
ஆபத³ஸ்தஸ்ய வர்த⁴ன்தே ஶுக்லபக்ஷ இவோடு³ராட்³ ॥ 53॥
அவிஜித்ய ய ஆத்மானமமாத்யான்விஜிகீ³ஷதே ।
அமித்ரான்வாஜிதாமாத்ய: ஸோவஶ: பரிஹீயதே ॥ 54॥
ஆத்மானமேவ ப்ரத²மம் தே³ஶரூபேண யோ ஜயேத் ।
ததோமாத்யானமித்ராம்ஶ்ச ந மோக⁴ம் விஜிகீ³ஷதே ॥ 55॥
வஶ்யேன்த்³ரியம் ஜிதாமாத்யம் த்⁴ருதத³ண்ட³ம் விகாரிஷு ।
பரீக்ஷ்ய காரிணம் தீ⁴ரமத்யன்தம் ஶ்ரீர்னிஷேவதே ॥ 56॥
ரத:² ஶரீரம் புருஷஸ்ய ராஜன்
நாத்மா நியன்தேன்த்³ரியாண்யஸ்ய சாஶ்வா: ।
தைரப்ரமத்த: குஶல: ஸத³ஶ்வைர்
தா³ன்தை: ஸுக²ம் யாதி ரதீ²வ தீ⁴ர: ॥ 57॥
ஏதான்யனிக்³ருஹீதானி வ்யாபாத³யிதுமப்யலம் ।
அவிதே⁴யா இவாதா³ன்தா ஹயா: பதி² குஸாரதி²ம் ॥ 58॥
அனர்த²மர்த²த: பஶ்யன்னர்தம் சைவாப்யனர்த²த: ।
இன்த்³ரியை: ப்ரஸ்ருதோ பா³ல: ஸுது³:க²ம் மன்யதே ஸுக²ம் ॥ 59॥
த⁴ர்மார்தௌ² ய: பரித்யஜ்ய ஸ்யாதி³ன்த்³ரியவஶானுக:³ ।
ஶ்ரீப்ராணத⁴னதா³ரேப்⁴ய க்ஷிப்ரம் ஸ பரிஹீயதே ॥ 6௦॥
அர்தா²னாமீஶ்வரோ ய: ஸ்யாதி³ன்த்³ரியாணாமனீஶ்வர: ।
இன்த்³ரியாணாமனைஶ்வர்யாதை³ஶ்வர்யாத்³ப்⁴ரஶ்யதே ஹி ஸ: ॥ 61॥
ஆத்மனாத்மானமன்விச்சே²ன்மனோ பு³த்³தீ⁴ன்த்³ரியைர்யதை: ।
ஆத்மைவ ஹ்யாத்மனோ ப³ன்து⁴ராத்மைவ ரிபுராத்மன: ॥ 62॥
க்ஷுத்³ராக்ஷேணேவ ஜாலேன ஜ²ஷாவபிஹிதாவுபௌ⁴ ।
காமஶ்ச ராஜன்க்ரோத⁴ஶ்ச தௌ ப்ராஜ்ஞானம் விலும்பத: ॥ 63॥
ஸமவேக்ஷ்யேஹ த⁴ர்மார்தௌ² ஸம்பா⁴ரான்யோதி⁴க³ச்ச²தி ।
ஸ வை ஸம்ப்⁴ருத ஸம்பா⁴ர: ஸததம் ஸுக²மேத⁴தே ॥ 64॥
ய: பஞ்சாப்⁴யன்தராஞ்ஶத்ரூனவிஜித்ய மதிக்ஷயான் ।
ஜிகீ³ஷதி ரிபூனந்யான்ரிபவோபி⁴ப⁴வன்தி தம் ॥ 65॥
த்³ருஶ்யன்தே ஹி து³ராத்மானோ வத்⁴யமானா: ஸ்வகர்ம பி⁴: ।
இன்த்³ரியாணாமனீஶத்வாத்³ராஜானோ ராஜ்யவிப்⁴ரமை: ॥ 66॥
அஸன்த்யாகா³த்பாபக்ருதாமபாபாம்ஸ்
துல்யோ த³ண்ட:³ ஸ்ப்ருஶதே மிஶ்ரபா⁴வாத் ।
ஶுஷ்கேணார்த்³ரம் த³ஹ்யதே மிஶ்ரபா⁴வாத்
தஸ்மாத்பாபை: ஸஹ ஸன்தி⁴ம் ந குர்யாத் ॥ 67॥
நிஜானுத்பதத: ஶத்ரூன்பஞ்ச பஞ்ச ப்ரயோஜனான் ।
யோ மோஹான்ன நிக்⁴ருஹ்ணாதி தமாபத்³க்³ரஸதே நரம் ॥ 68॥
அனஸூயார்ஜவம் ஶௌசம் ஸன்தோஷ: ப்ரியவாதி³தா ।
த³ம: ஸத்யமனாயாஸோ ந ப⁴வன்தி து³ராத்மனாம் ॥ 69॥
ஆத்மஜ்ஞானமனாயாஸஸ்திதிக்ஷா த⁴ர்மனித்யதா ।
வாக்சைவ கு³ப்தா தா³னம் ச நைதான்யன்த்யேஷு பா⁴ரத ॥ 7௦॥
ஆக்ரோஶ பரிவாதா³ப்⁴யாம் விஹிம்ஸன்த்யபு³தா⁴ பு³தா⁴ன் ।
வக்தா பாபமுபாத³த்தே க்ஷமமாணோ விமுச்யதே ॥ 71॥
ஹிம்ஸா ப³லமஸாதூ⁴னாம் ராஜ்ஞாம் த³ண்ட³விதி⁴ர்ப³லம் ।
ஶுஶ்ரூஷா து ப³லம் ஸ்த்ரீணாம் க்ஷமாகு³ணவதாம் ப³லம் ॥ 72॥
வாக்ஸம்யமோ ஹி ந்ருபதே ஸுது³ஷ்கரதமோ மத: ।
அர்த²வச்ச விசித்ரம் ச ந ஶக்யம் ப³ஹுபா⁴ஷிதும் ॥ 73॥
அப்⁴யாவஹதி கல்யாணம் விவிதா⁴ வாக்ஸுபா⁴ஷிதா ।
ஸைவ து³ர்பா⁴ஷிதா ராஜன்னநர்தா²யோபபத்³யதே ॥ 74॥
ஸம்ரோஹதி ஶரைர்வித்³த⁴ம் வனம் பரஶுனா ஹதம் ।
வாசா து³ருக்தம் பீ³ப⁴த்ஸம் ந ஸம்ரோஹதி வாக்க்ஷதம் ॥ 75॥
கர்ணினாலீகனாராசா நிர்ஹரன்தி ஶரீரத: ।
வாக்ஷல்யஸ்து ந நிர்ஹர்தும் ஶக்யோ ஹ்ருதி³ ஶயோ ஹி ஸ: ॥ 76॥
வாக்ஸாயகா வத³னான்னிஷ்பதன்தி
யைராஹத: ஶோசதி ரத்ர்யஹானி ।
பரஸ்ய நாமர்மஸு தே பதன்தி
தான்பண்டி³தோ நாவஸ்ருஜேத்பரேஷு ॥ 77॥
யஸ்மை தே³வா: ப்ரயச்ச²ன்தி புருஷாய பராப⁴வம் ।
பு³த்³தி⁴ம் தஸ்யாபகர்ஷன்தி ஸோபாசீனானி பஶ்யதி ॥ 78॥
பு³த்³தௌ⁴ கலுஷ பூ⁴தாயாம் வினாஶே ப்ரத்யுபஸ்தி²தே ।
அனயோ நயஸங்காஶோ ஹ்ருத³யான்னாபஸர்பதி ॥ 79॥
ஸேயம் பு³த்³தி⁴: பரீதா தே புத்ராணாம் தவ பா⁴ரத ।
பாண்ட³வானாம் விரோதே⁴ன ந சைனாம் அவபு³த்⁴யஸே ॥ 8௦॥
ராஜா லக்ஷணஸம்பன்னஸ்த்ரைலோக்யஸ்யாபி யோ ப⁴வேத் ।
ஶிஷ்யஸ்தே ஶாஸிதா ஸோஸ்து த்⁴ருதராஷ்ட்ர யுதி⁴ஷ்டி²ர: ॥ 81॥
அதீவ ஸர்வான்புத்ராம்ஸ்தே பா⁴க³தே⁴ய புரஸ்க்ருத: ।
தேஜஸா ப்ரஜ்ஞயா சைவ யுக்தோ த⁴ர்மார்த²தத்த்வவித் ॥ 82॥
ஆன்ருஶம்ஸ்யாத³னுக்ரோஶாத்³யோஸௌ த⁴ர்மப்⁴ருதாம் வர: ।
கௌ³ரவாத்தவ ராஜேன்த்³ர ப³ஹூன்க்லேஶாம்ஸ்திதிக்ஷதி ॥ 83॥
॥ இதி ஶ்ரீமஹாபா⁴ரதே உத்³யோக³பர்வணி ப்ரஜாக³ரபர்வணி
விது³ரனீதிவாக்யே சதுஸ்த்ரிம்ஶோத்⁴யாய: ॥ 34॥