॥ இதி ஶ்ரீமஹாபா⁴ரதே உத்³யோக³பர்வணி ப்ரஜாக³ரபர்வணி
விது³ரஹிதவாக்யே பஞ்சத்ரிம்ஶோத்⁴யாய: ॥
த்⁴ருதராஷ்ட்ர உவாச ।
ப்³ரூஹி பூ⁴யோ மஹாபு³த்³தே⁴ த⁴ர்மார்த²ஸஹிதம் வச: ।
ஶருண்வதோ நாஸ்தி மே த்ருப்திர்விசித்ராணீஹ பா⁴ஷஸே ॥ 1॥
விது³ர உவாச ।
ஸர்வதீர்தே²ஷு வா ஸ்னானம் ஸர்வபூ⁴தேஷு சார்ஜவம் ।
உபே⁴ ஏதே ஸமே ஸ்யாதாமார்ஜவம் வா விஶிஷ்யதே ॥ 2॥
ஆர்ஜவம் ப்ரதிபத்³யஸ்வ புத்ரேஷு ஸததம் விபோ⁴ ।
இஹ கீர்திம் பராம் ப்ராப்ய ப்ரேத்ய ஸ்வர்க³மவாப்ஸ்யஸி ॥ 3॥
யாவத்கீர்திர்மனுஷ்யஸ்ய புண்யா லோகேஷு கீ³யதே ।
தாவத்ஸ புருஷவ்யாக்⁴ர ஸ்வர்க³லோகே மஹீயதே ॥ 4॥
அத்ராப்யுதா³ஹரன்தீமமிதிஹாஸம் புராதனம் ।
விரோசனஸ்ய ஸம்வாத³ம் கேஶின்யர்தே² ஸுத⁴ன்வனா ॥ 5॥
கேஶின்யுவாச ।
கிம் ப்³ராஹ்மணா: ஸ்விச்ச்²ரேயாம்ஸோ தி³திஜா: ஸ்வித்³விரோசன ।
அத² கேன ஸ்ம பர்யங்கம் ஸுத⁴ன்வா நாதி⁴ரோஹதி ॥ 6॥
விரோசன உவாச ।
ப்ராஜாபத்யா ஹி வை ஶ்ரேஷ்டா² வயம் கேஶினி ஸத்தமா: ।
அஸ்மாகம் க²ல்விமே லோகா: கே தே³வா: கே த்³விஜாதய: ॥ 7॥
கேஶின்யுவாச ।
இஹைவாஸ்ஸ்வ ப்ரதீக்ஷாவ உபஸ்தா²னே விரோசன ।
ஸுத⁴ன்வா ப்ராதராக³ன்தா பஶ்யேயம் வாம் ஸமாக³தௌ ॥ 8॥
விரோசன உவாச ।
ததா² ப⁴த்³ரே கரிஷ்யாமி யதா² த்வம் பீ⁴ரு பா⁴ஷஸே ।
ஸுத⁴ன்வானம் ச மாம் சைவ ப்ராதர்த்³ரஷ்டாஸி ஸங்க³தௌ ॥ 9॥
விது³ர உவாச ।
அன்வாலபே⁴ ஹிரண்மயம் ப்ராஹ்ராதே³ஹம் தவாஸனம் ।
ஏகத்வமுபஸம்பன்னோ ந த்வாஸேயம் த்வயா ஸஹ ॥ 1௦॥
விரோசன உவாச ।
அன்வாஹரன்து ப²லகம் கூர்சம் வாப்யத² வா ப்³ருஸீம் ।
ஸுத⁴ன்வன்ன த்வமர்ஹோஸி மயா ஸஹ ஸமாஸனம் ॥ 11॥
ஸுத⁴ன்வோவாச ।
பிதாபி தே ஸமாஸீனமுபாஸீதைவ மாமத:⁴ ।
பா³ல: ஸுகை²தி⁴தோ கே³ஹே ந த்வம் கிம் சன பு³த்⁴யஸே ॥ 12॥
விரோசன உவாச ।
ஹிரண்யம் ச க³வாஶ்வம் ச யத்³வித்தமஸுரேஷு ந: ।
ஸுத⁴ன்வன்விபணே தேன ப்ரஶ்னம் ப்ருச்சா²வ யே விது³: ॥ 13॥
ஸுத⁴ன்வோவாச ।
ஹிரண்யம் ச க³வாஶ்வம் ச தவைவாஸ்து விரோசன ।
ப்ராணயோஸ்து பணம் க்ருத்வா ப்ரஶ்னம் ப்ருச்சா²வ யே விது³: ॥ 14॥
விரோசன உவாச ।
ஆவாம் குத்ர க³மிஷ்யாவ: ப்ராணயோர்விபணே க்ருதே ।
ந ஹி தே³வேஷ்வஹம் ஸ்தா²தா ந மனுஷ்யேஷு கர்ஹி சித் ॥ 15॥
ஸுத⁴ன்வோவாச ।
பிதரம் தே க³மிஷ்யாவ: ப்ராணயோர்விபணே க்ருதே ।
புத்ரஸ்யாபி ஸ ஹேதோர்ஹி ப்ரஹ்ராதோ³ நான்ருதம் வதே³த் ॥ 16॥
ப்ரஹ்லாத³ உவாச ।
இமௌ தௌ ஸம்ப்ரத்³ருஶ்யேதே யாப்⁴யாம் ந சரிதம் ஸஹ ।
ஆஶீவிஷாவிவ க்ருத்³தா⁴வேகமார்க³மிஹாக³தௌ ॥ 17॥
கிம் வை ஸஹைவ சரதோ ந புரா சரத: ஸஹ ।
விரோசனைதத்ப்ருச்சா²மி கிம் தே ஸக்²யம் ஸுத⁴ன்வனா ॥ 18॥
விரோசன உவாச ।
ந மே ஸுத⁴ன்வனா ஸக்²யம் ப்ராணயோர்விபணாவஹே ।
ப்ரஹ்ராத³ தத்த்வாம்ருப்ச்சா²மி மா ப்ரஶ்னமன்ருதம் வதீ³: ॥ 19॥
ப்ரஹ்லாத³ உவாச ।
உத³கம் மது⁴பர்கம் சாப்யானயன்து ஸுத⁴ன்வனே ।
ப்³ரஹ்மன்னப்⁴யர்சனீயோஸி ஶ்வேதா கௌ³: பீவரீ க்ருதா ॥ 2௦॥
ஸுத⁴ன்வோவாச ।
உத³கம் மது⁴பர்கம் ச பத² ஏவார்பிதம் மம ।
ப்ரஹ்ராத³ த்வம் து நௌ ப்ரஶ்னம் தத்²யம் ப்ரப்³ரூஹி ப்ருச்ச²தோ: ॥ 21॥
ப்ரஹ்லாத³ உவாச ।
புர்தோ வான்யோ ப⁴வான்ப்³ரஹ்மன்ஸாக்ஷ்யே சைவ ப⁴வேத்ஸ்தி²த: ।
தயோர்விவத³தோ: ப்ரஶ்னம் கத²மஸ்மத்³விபோ⁴ வதே³த் ॥ 22॥
அத² யோ நைவ ப்ரப்³ரூயாத்ஸத்யம் வா யதி³ வான்ருதம் ।
ஏதத்ஸுத⁴ன்வன்ப்ருச்சா²மி து³ர்விவக்தா ஸ்ம கிம் வஸேத் ॥ 23॥
ஸுத⁴ன்வோவாச ।
யாம் ராத்ரிமதி⁴வின்னா ஸ்த்ரீ யாம் சைவாக்ஷ பராஜித: ।
யாம் ச பா⁴ராபி⁴தப்தாங்கோ³ து³ர்விவக்தா ஸ்ம தாம் வஸேத் ॥ 24॥
நக³ரே ப்ரதிருத்³த:⁴ ஸன்ப³ஹிர்த்³வாரே பு³பு⁴க்ஷித: ।
அமித்ரான்பூ⁴யஸ: பஶ்யன்து³ர்விவக்தா ஸ்ம தாம் வஸேத் ॥ 25॥
பஞ்ச பஶ்வன்ருதே ஹன்தி த³ஶ ஹன்தி க³வான்ருதே ।
ஶதமஶ்வான்ருதே ஹன்தி ஸஹஸ்ரம் புருஷான்ருதே ॥ 26॥
ஹன்தி ஜாதானஜாதாம்ஶ்ச ஹிரண்யார்தோ²ன்ருதம் வத³ன் ।
ஸர்வம் பூ⁴ம்யன்ருதே ஹன்தி மா ஸ்ம பூ⁴ம்யன்ருதம் வதீ³: ॥ 27॥
ப்ரஹ்லாத³ உவாச ।
மத்த: ஶ்ரேயானங்கி³ரா வை ஸுத⁴ன்வா த்வத்³விரோசன ।
மாதாஸ்ய ஶ்ரேயஸீ மாதுஸ்தஸ்மாத்த்வம் தேன வை ஜித: ॥ 28॥
விரோசன ஸுத⁴ன்வாயம் ப்ராணானாமீஶ்வரஸ்தவ ।
ஸுத⁴ன்வன்புனரிச்சா²மி த்வயா த³த்தம் விரோசனம் ॥ 29॥
ஸுத⁴ன்வோவாச ।
யத்³த⁴ர்மமவ்ருணீதா²ஸ்த்வம் ந காமாத³ன்ருதம் வதீ³: ।
புனர்த³தா³மி தே தஸ்மாத்புத்ரம் ப்ரஹ்ராத³ து³ர்லப⁴ம் ॥ 3௦॥
ஏஷ ப்ரஹ்ராத³ புத்ரஸ்தே மயா த³த்தோ விரோசன: ।
பாத³ப்ரக்ஷாலனம் குர்யாத்குமார்யா: ஸன்னிதௌ⁴ மம ॥ 31॥
விது³ர உவாச ।
தஸ்மாத்³ராஜேன்த்³ர பூ⁴ம்யர்தே² நான்ருதம் வக்துமர்ஹஸி ।
மா க³ம: ஸ ஸுதாமாத்யோத்யயம் புத்ரானநுப்⁴ரமன் ॥ 32॥
ந தே³வா யஷ்டிமாதா³ய ரக்ஷன்தி பஶுபாலவத் ।
யம் து ரக்ஷிதுமிச்ச²ன்தி பு³த்³த்⁴யா ஸம்விபஜ⁴ன்தி தம் ॥ 33॥
யதா² யதா² ஹி புருஷ: கல்யாணே குருதே மன: ।
ததா² ததா²ஸ்ய ஸர்வார்தா²: ஸித்⁴யன்தே நாத்ர ஸம்ஶய: ॥ 34॥
ந ச²ன்தா³ம்ஸி வ்ருஜினாத்தாரயன்தி
ஆயாவினம் மாயயா வர்தமானம் ।
நீட³ம் ஶகுன்தா இவ ஜாதபக்ஷாஶ்
ச²ன்தா³ம்ஸ்யேனம் ப்ரஜஹத்யன்தகாலே ॥ 35॥
மத்தாபானம் கலஹம் பூக³வைரம்
பா⁴ர்யாபத்யோரன்தரம் ஜ்ஞாதிபே⁴த³ம் ।
ராஜத்³விஷ்டம் ஸ்த்ரீபுமாம்ஸோர்விவாத³ம்
வர்ஜ்யான்யாஹுர்யஶ்ச பன்தா²: ப்ரது³ஷ்ட:² ॥ 36॥
ஸாமுத்³ரிகம் வணிஜம் சோரபூர்வம்
ஶலாக தூ⁴ர்தம் ச சிகித்ஸகம் ச ।
அரிம் ச மித்ரம் ச குஶீலவம் ச
நைதான்ஸாக்²யேஷ்வதி⁴குர்வீத ஸப்த ॥ 37॥
மானாக்³னிஹோத்ரமுத மானமௌனம்
மானேனாதீ⁴தமுத மானயஜ்ஞ: ।
ஏதானி சத்வார்யப⁴யங்கராணி
ப⁴யம் ப்ரயச்ச²ன்த்யயதா² க்ருதானி ॥ 38॥
அகா³ர தா³ஹீ க³ரத:³ குண்டா³ஶீ ஸோமவிக்ரயீ ।
பர்வ காரஶ்ச ஸூசீ ச மித்ர த்⁴ருக்பாரதா³ரிக: ॥ 39॥
ப்⁴ரூணஹா கு³ரு தல்பீ ச யஶ்ச ஸ்யாத்பானபோ த்³விஜ: ।
அதிதீக்ஷ்ணஶ்ச காகஶ்ச நாஸ்திகோ வேத³ நின்த³க: ॥ 4௦॥
ஸ்ருவ ப்ரக்³ரஹணோ வ்ராத்ய: கீனாஶஶ்சார்த²வானபி ।
ரக்ஷேத்யுக்தஶ்ச யோ ஹிம்ஸ்யாத்ஸர்வே ப்³ரஹ்மண்ஹணை: ஸமா: ॥ 41॥
த்ருணோக்லயா ஜ்ஞாயதே ஜாதரூபம்
யுகே³ ப⁴த்³ரோ வ்யவஹாரேண ஸாது⁴: ।
ஶூரோ ப⁴யேஷ்வர்த²க்ருச்ச்²ரேஷு தீ⁴ர:
க்ருச்ச்²ராஸ்வாபத்ஸு ஸுஹ்ருத³ஶ்சாரயஶ் ச ॥ 42॥
ஜரா ரூபம் ஹரதி ஹி தை⁴ர்யமாஶா
ம்ருத்யு: ப்ராணான்த⁴ர்மசர்யாமஸூயா ।
க்ரோத:⁴ ஶ்ரியம் ஶீலமனார்ய ஸேவா
ஹ்ரியம் காம: ஸர்வமேவாபி⁴மான: ॥ 43॥
ஶ்ரீர்மங்க³லாத்ப்ரப⁴வதி ப்ராக³ல்ப்⁴யாத்ஸம்ப்ரவர்த⁴தே ।
தா³க்ஷ்யாத்து குருதே மூலம் ஸம்யமாத்ப்ரதிதிஷ்ட²தி ॥ 44॥
அஷ்டௌ கு³ணா: புருஷம் தீ³பயன்தி
ப்ரஜ்ஞா ச கௌல்யம் ச த³ம: ஶ்ருதம் ச ।
பராக்ரமஶ்சாப³ஹு பா⁴ஷிதா ச
தா³னம் யதா²ஶக்தி க்ருதஜ்ஞதா ச ॥ 45॥
ஏதான்கு³ணாம்ஸ்தாத மஹானுபா⁴வான்
ஏகோ கு³ண: ஸம்ஶ்ரயதே ப்ரஸஹ்ய ।
ராஜா யதா³ ஸத்குருதே மனுஷ்யம்
ஸர்வான்கு³ணானேஷ கு³ணோதிபா⁴தி ॥ 46॥
அஷ்டௌ ந்ருபேமானி மனுஷ்யலோகே
ஸ்வர்க³ஸ்ய லோகஸ்ய நித³ர்ஶனானி ।
சத்வார்யேஷாமன்வவேதானி ஸத்³பி⁴ஶ்
சத்வார்யேஷாமன்வவயன்தி ஸன்த: ॥ 47॥
யஜ்ஞோ தா³னமத்⁴யயனம் தபஶ் ச
சத்வார்யேதான்யன்வவேதானி ஸத்³பி⁴: ।
த³ம: ஸத்யமார்ஜவமான்ருஶம்ஸ்யம்
சத்வார்யேதான்யன்வவயன்தி ஸன்த: ॥ 48॥
ந ஸா ஸபா⁴ யத்ர ந ஸன்தி வ்ருத்³தா⁴
ந தே வ்ருத்³தா⁴ யே ந வத³ன்தி த⁴ர்மம் ।
நாஸௌ ஹர்மோ யதன ஸத்யமஸ்தி
ந தத்ஸத்யம் யச்ச²லேனானுவித்³த⁴ம் ॥ 49॥
ஸத்யம் ரூபம் ஶ்ருதம் வித்³யா கௌல்யம் ஶீலம் ப³லம் த⁴னம் ।
ஶௌர்யம் ச சிரபா⁴ஷ்யம் ச த³ஶ: ஸம்ஸர்க³யோனய: ॥ 5௦॥
பாபம் குர்வன்பாபகீர்தி: பாபமேவாஶ்னுதே ப²லம் ।
புண்யம் குர்வன்புண்யகீர்தி: புண்யமேவாஶ்னுதே ப²லம் ॥ 51॥
பாபம் ப்ரஜ்ஞாம் நாஶயதி க்ரியமாணம் புன: புன: ।
நஷ்டப்ரஜ்ஞ: பாபமேவ நித்யமாரப⁴தே நர: ॥ 52॥
புண்யம் ப்ரஜ்ஞாம் வர்த⁴யதி க்ரியமாணம் புன: புன: ।
வ்ருத்³த⁴ப்ரஜ்ஞ: புண்யமேவ நித்யமாரப⁴தே நர: ॥ 53॥
அஸூயகோ த³ன்த³ ஶூகோ நிஷ்டு²ரோ வைரக்ருன்னர: ।
ஸ க்ருச்ச்²ரம் மஹதா³ப்னோதோ நசிராத்பாபமாசரன் ॥ 54॥
அனஸூய: க்ருதப்ரஜ்ஞ: ஶோப⁴னான்யாசரன்ஸதா³ ।
அக்ருச்ச்²ராத்ஸுக²மாப்னோதி ஸர்வத்ர ச விராஜதே ॥ 55॥
ப்ரஜ்ஞாமேவாக³மயதி ய: ப்ராஜ்ஞேப்⁴ய: ஸ பண்டி³த: ।
ப்ராஜ்ஞோ ஹ்யவாப்ய த⁴ர்மார்தௌ² ஶக்னோதி ஸுக²மேதி⁴தும் ॥ 56॥
தி³வஸேனைவ தத்குர்யாத்³யேன ராதௌ ஸுக²ம் வஸேத் ।
அஷ்ட மாஸேன தத்குர்யாத்³யேன வர்ஷா: ஸுக²ம் வஸேத் ॥ 57॥
பூர்வே வயஸி தத்குர்யாத்³யேன வ்ருத்³த⁴ஸுக²ம் வஸேத் ।
யாவஜ்ஜீவேன தத்குர்யாத்³யேன ப்ரேத்ய ஸுக²ம் வஸேத் ॥ 58॥
ஜீர்ணமன்னம் ப்ரஶம்ஸன்தி பா⁴ர்யம் ச க³தயௌவனாம் ।
ஶூரம் விக³தஸங்க்³ராமம் க³தபாரம் தபஸ்வினம் ॥ 59॥
த⁴னேனாத⁴ர்மலப்³தே⁴ன யச்சி²த்³ரமபிதீ⁴யதே ।
அஸம்வ்ருதம் தத்³ப⁴வதி ததோன்யத³வதீ³ர்யதே ॥ 6௦॥
கு³ருராத்மவதாம் ஶாஸ்தா ஶாஸா ராஜா து³ராத்மனாம் ।
அத² ப்ரச்ச²ன்னபாபானாம் ஶாஸ்தா வைவஸ்வதோ யம: ॥ 61॥
ருஷீணாம் ச நதீ³னாம் ச குலானாம் ச மஹாமனாம் ।
ப்ரப⁴வோ நாதி⁴க³ன்தவ்ய: ஸ்த்ரீணாம் து³ஶ்சரிதஸ்ய ச ॥ 62॥
த்³விஜாதிபூஜாபி⁴ரதோ தா³தா ஜ்ஞாதிஷு சார்ஜவீ ।
க்ஷத்ரிய: ஸ்வர்க³பா⁴க்³ராஜம்ஶ்சிரம் பாலயதே மஹீம் ॥ 63॥
ஸுவர்ணபுஷ்பாம் ப்ருதி²வீம் சின்வன்தி புருஷாஸ்த்ரய: ।
ஶூரஶ்ச க்ருதவித்³யஶ்ச யஶ்ச ஜானாதி ஸேவிதும் ॥ 64॥
பு³த்³தி⁴ஶ்ரேஷ்டா²னி கர்மாணி பா³ஹுமத்⁴யானி பா⁴ரத ।
தானி ஜங்கா⁴ ஜக⁴ன்யானி பா⁴ரப்ரத்யவராணி ச ॥ 65॥
து³ர்யோத⁴னே ச ஶகுனௌ மூடே⁴ து³:ஶாஸனே ததா² ।
கர்ணே சைஶ்வர்யமாதா⁴ய கத²ம் த்வம் பூ⁴திமிச்ச²ஸி ॥ 66॥
ஸர்வைர்கு³ணைருபேதாஶ்ச பாண்ட³வா ப⁴ரதர்ஷப⁴ ।
பித்ருவத்த்வயி வர்தன்தே தேஷு வர்தஸ்வ புத்ரவத் ॥ 67॥
॥ இதி ஶ்ரீமஹாபா⁴ரதே உத்³யோக³பர்வணி ப்ரஜாக³ரபர்வணி
விது³ரஹிதவாக்யே பஞ்சத்ரிம்ஶோத்⁴யாய: ॥ 35॥