॥ இதி ஶ்ரீமஹாபா⁴ரதே உத்³யோக³பர்வணி ப்ரஜாக³ரபர்வணி
விது³ரவாக்யே ஏகோனசத்வாரிம்ஶோத்⁴யாய: ॥
த்⁴ருதராஷ்ட்ர உவாச ।
அனீஶ்வரோயம் புருஷோ ப⁴வாப⁴வே
ஸூத்ரப்ரோதா தா³ருமயீவ யோஷா ।
தா⁴த்ரா ஹி தி³ஷ்டஸ்ய வஶே கிலாயம்
தஸ்மாத்³வத³ த்வம் ஶ்ரவணே க்⁴ருதோஹம் ॥ 1॥
விது³ர உவாச ।
அப்ராப்தகாலம் வசனம் ப்³ருஹஸ்பதிரபி ப்³ருவன் ।
லப⁴தே பு³த்³த்⁴யவஜ்ஞானமவமானம் ச பா⁴ரத ॥ 2॥
ப்ரியோ ப⁴வதி தா³னேன ப்ரியவாதே³ன சாபர: ।
மன்த்ரம் மூலப³லேனான்யோ ய: ப்ரிய: ப்ரிய ஏவ ஸ: ॥ 3॥
த்³வேஷ்யோ ந ஸாது⁴ர்ப⁴வதி ந மேதா⁴வீ ந பண்டி³த: ।
ப்ரியே ஶுபா⁴னி கர்மாணி த்³வேஷ்யே பாபானி பா⁴ரத ॥ 4॥
ந ஸ க்ஷயோ மஹாராஜ ய: க்ஷயோ வ்ருத்³தி⁴மாவஹேத் ।
க்ஷய: ஸ த்விஹ மன்தவ்யோ யம் லப்³த்⁴வா ப³ஹு நாஶயேத் ॥ 5॥
ஸம்ருத்³தா⁴ கு³ணத: கே சித்³ப⁴வன்தி த⁴னதோபரே ।
த⁴னவ்ருத்³தா⁴ன்கு³ணைர்ஹீனான்த்⁴ருதராஷ்ட்ர விவர்ஜயேத் ॥ 6॥
த்⁴ருதராஷ்ட்ர உவாச ।
ஸர்வம் த்வமாயதீ யுக்தம் பா⁴ஷஸே ப்ராஜ்ஞஸம்மதம் ।
ந சோத்ஸஹே ஸுதம் த்யக்தும் யதோ த⁴ர்மஸ்ததோ ஜய: ॥ 7॥
விது³ர உவாச ।
ஸ்வபா⁴வகு³ணஸம்பன்னோ ந ஜாது வினயான்வித: ।
ஸுஸூக்ஷ்மமபி பூ⁴தானாமுபமர்த³ம் ப்ரயோக்ஷ்யதே ॥ 8॥
பராபவாத³ நிரதா: பரது³:கோ²த³யேஷு ச ।
பரஸ்பரவிரோதே⁴ ச யதன்தே ஸததோதி²தா: ॥ 9॥
ஸ தோ³ஷம் த³ர்ஶனம் யேஷாம் ஸம்வாஸே ஸுமஹத்³ப⁴யம் ।
அர்தா²தா³னே மஹான்தோ³ஷ: ப்ரதா³னே ச மஹத்³ப⁴யம் ॥ 1௦॥
யே பாபா இதி விக்²யாதா: ஸம்வாஸே பரிக³ர்ஹிதா: ।
யுக்தாஶ்சான்யைர்மஹாதோ³ஷைர்யே நராஸ்தான்விவர்ஜயேத் ॥ 11॥
நிவர்தமானே ஸௌஹார்தே³ ப்ரீதிர்னீசே ப்ரணஶ்யதி ।
யா சைவ ப²லனிர்வ்ருத்தி: ஸௌஹ்ருதே³ சைவ யத்ஸுக²ம் ॥ 12॥
யததே சாபவாதா³ய யத்னமாரப⁴தே க்ஷயே ।
அல்பேப்யபக்ருதே மோஹான்ன ஶான்திமுபக³ச்ச²தி ॥ 13॥
தாத்³ருஶை: ஸங்க³தம் நீசைர்ன்ருஶம்ஸைரக்ருதாத்மபி⁴: ।
நிஶாம்ய நிபுணம் பு³த்³த்⁴யா வித்³வான்தூ³ராத்³விவர்ஜயேத் ॥ 14॥
யோ ஜ்ஞாதிமனுக்³ருஹ்ணாதி த³ரித்³ரம் தீ³னமாதுரம் ।
ஸபுத்ரபஶுபி⁴ர்வ்ருத்³தி⁴ம் யஶஶ்சாவ்யயமஶ்னுதே ॥ 15॥
ஜ்ஞாதயோ வர்த⁴னீயாஸ்தைர்ய இச்ச²ன்த்யாத்மன: ஶுப⁴ம் ।
குலவ்ருத்³தி⁴ம் ச ராஜேன்த்³ர தஸ்மாத்ஸாது⁴ ஸமாசர ॥ 16॥
ஶ்ரேயஸா யோக்ஷ்யஸே ராஜன்குர்வாணோ ஜ்ஞாதிஸத்க்ரியாம் ।
விகு³ணா ஹ்யபி ஸம்ரக்ஷ்யா ஜ்ஞாதயோ ப⁴ரதர்ஷப⁴ ॥ 17॥
கிம் புனர்கு³ணவன்தஸ்தே த்வத்ப்ரஸாதா³பி⁴காங்க்ஷிண: ।
ப்ரஸாத³ம் குரு தீ³னானாம் பாண்ட³வானாம் விஶாம் பதே ॥ 18॥
தீ³யன்தாம் க்³ராமகா: கே சித்தேஷாம் வ்ருத்த்யர்த²மீஶ்வர ।
ஏவம் லோகே யஶ:ப்ராப்தோ ப⁴விஷ்யத்ஸி நராதி⁴ப ॥ 19॥
வ்ருத்³தே⁴ன ஹி த்வயா கார்யம் புத்ராணாம் தாத ரக்ஷணம் ।
மயா சாபி ஹிதம் வாச்யம் வித்³தி⁴ மாம் த்வத்³தி⁴தைஷிணம் ॥ 2௦॥
ஜ்ஞாதிபி⁴ர்விக்³ரஹஸ்தாத ந கர்தவ்யோ ப⁴வார்தி²னா ।
ஸுகா²னி ஸஹ போ⁴ஜ்யானி ஜ்ஞாதிபி⁴ர்ப⁴ரதர்ஷப⁴ ॥ 21॥
ஸம்போ⁴ஜனம் ஸங்கத²னம் ஸம்ப்ரீதிஶ் ச பரஸ்பரம் ।
ஜ்ஞாதிபி⁴: ஸஹ கார்யாணி ந விரோத:⁴ கத²ம் சன ॥ 22॥
ஜ்ஞாதயஸ்தாரயன்தீஹ ஜ்ஞாதயோ மஜ்ஜயன்தி ச ।
ஸுவ்ருத்தாஸ்தாரயன்தீஹ து³ர்வ்ருத்தா மஜ்ஜயன்தி ச ॥ 23॥
ஸுவ்ருத்தோ ப⁴வ ராஜேன்த்³ர பாண்ட³வான்ப்ரதி மானத³ ।
அத⁴ர்ஷணீய: ஶத்ரூணாம் தைர்வ்ருதஸ்த்வம் ப⁴விஷ்யஸி ॥ 24॥
ஶ்ரீமன்தம் ஜ்ஞாதிமாஸாத்³ய யோ ஜ்ஞாதிரவஸீத³தி ।
தி³க்³த⁴ஹஸ்தம் ம்ருக³ இவ ஸ ஏனஸ்தஸ்ய வின்த³தி ॥ 25॥
பஶ்சாத³பி நரஶ்ரேஷ்ட² தவ தாபோ ப⁴விஷ்யதி ।
தான்வா ஹதான்ஸுதான்வாபி ஶ்ருத்வா தத³னுசின்தய ॥ 26॥
யேன க²ட்வாம் ஸமாரூட:⁴ பரிதப்யேத கர்மணா ।
ஆதா³வேவ ந தத்குர்யாத³த்⁴ருவே ஜீவிதே ஸதி ॥ 27॥
ந கஶ்சின்னாபனயதே புமானந்யத்ர பா⁴ர்க³வாத் ।
ஶேஷஸம்ப்ரதிபத்திஸ்து பு³த்³தி⁴மத்ஸ்வேவ திஷ்ட²தி ॥ 28॥
து³ர்யோத⁴னேன யத்³யேதத்பாபம் தேஷு புரா க்ருதம் ।
த்வயா தத்குலவ்ருத்³தே⁴ன ப்ரத்யானேயம் நரேஶ்வர ॥ 29॥
தாம்ஸ்த்வம் பதே³ ப்ரதிஷ்டா²ப்ய லோகே விக³தகல்மஷ: ।
ப⁴விஷ்யஸி நரஶ்ரேஷ்ட² பூஜனீயோ மனீஷிணாம் ॥ 3௦॥
ஸுவ்யாஹ்ருதானி தீ⁴ராணாம் ப²லத: ப்ரவிசின்த்ய ய: ।
அத்⁴யவஸ்யதி கார்யேஷு சிரம் யஶஸி திஷ்ட²தி ॥ 31॥
அவ்ருத்திம் வினயோ ஹன்தி ஹன்த்யனர்த²ம் பராக்ரம: ।
ஹன்தி நித்யம் க்ஷமா க்ரோத⁴மாசாரோ ஹன்த்யலக்ஷணம் ॥ 32॥
பரிச்ச²தே³ன க்ஷத்ரேண வேஶ்மனா பரிசர்யயா ।
பரீக்ஷேத குலம் ராஜன்போ⁴ஜனாச்சா²த³னேன ச ॥ 33॥
யயோஶ்சித்தேன வா சித்தம் நைப்⁴ருதம் நைப்⁴ருதேன வா ।
ஸமேதி ப்ரஜ்ஞயா ப்ரஜ்ஞா தயோர்மைத்ரீ ந ஜீர்யதே ॥ 34॥
து³ர்பு³த்³தி⁴மக்ருதப்ரஜ்ஞம் ச²ன்னம் கூபம் த்ருணைரிவ ।
விவர்ஜயீத மேதா⁴வீ தஸ்மின்மைத்ரீ ப்ரணஶ்யதி ॥ 35॥
அவலிப்தேஷு மூர்கே²ஷு ரௌத்³ரஸாஹஸிகேஷு ச ।
ததை²வாபேத த⁴ர்மேஷு ந மைத்ரீமாசரேத்³பு³த:⁴ ॥ 36॥
க்ருதஜ்ஞம் தா⁴ர்மிகம் ஸத்யமக்ஷுத்³ரம் த்³ருட⁴ப⁴க்திகம் ।
ஜிதேன்த்³ரியம் ஸ்தி²தம் ஸ்தி²த்யாம் மித்ரமத்யாகி³ சேஷ்யதே ॥ 37॥
இன்த்³ரியாணாமனுத்ஸர்கோ³ ம்ருத்யுனா ந விஶிஷ்யதே ।
அத்யர்த²ம் புனருத்ஸர்க:³ ஸாத³யேத்³தை³வதான்யபி ॥ 38॥
மார்த³வம் ஸர்வபூ⁴தானாமனஸூயா க்ஷமா த்⁴ருதி: ।
ஆயுஷ்யாணி பு³தா⁴: ப்ராஹுர்மித்ராணாம் சாவிமானநா ॥ 39॥
அபனீதம் ஸுனீதேன யோர்த²ம் ப்ரத்யானினீஷதே ।
மதிமாஸ்தா²ய ஸுத்³ருடா⁴ம் தத³காபுருஷ வ்ரதம் ॥ 4௦॥
ஆயத்யாம் ப்ரதிகாரஜ்ஞஸ்ததா³த்வே த்³ருட⁴னிஶ்சய: ।
அதீதே கார்யஶேஷஜ்ஞோ நரோர்தை²ர்ன ப்ரஹீயதே ॥ 41॥
கர்மணா மனஸா வாசா யத³பீ⁴க்ஷ்ணம் நிஷேவதே ।
ததே³வாபஹரத்யேனம் தஸ்மாத்கல்யாணமாசரேத் ॥ 42॥
மங்க³லாலம்ப⁴னம் யோக:³ ஶ்ருதமுத்தா²னமார்ஜவம் ।
பூ⁴திமேதானி குர்வன்தி ஸதாம் சாபீ⁴க்ஷ்ண த³ர்ஶனம் ॥ 43॥
அனிர்வேத:³ ஶ்ரியோ மூலம் து³:க²னாஶே ஸுக²ஸ்ய ச ।
மஹான்ப⁴வத்யனிர்விண்ண: ஸுக²ம் சாத்யன்தமஶ்னுதே ॥ 44॥
நாத: ஶ்ரீமத்தரம் கிம் சித³ன்யத்பத்²யதமம் ததா² ।
ப்ரப⁴ விஷ்ணோர்யதா² தாத க்ஷமா ஸர்வத்ர ஸர்வதா³ ॥ 45॥
க்ஷமேத³ஶக்த: ஸர்வஸ்ய ஶக்திமான்த⁴ர்மகாரணாத் ।
அர்தா²னர்தௌ² ஸமௌ யஸ்ய தஸ்ய நித்யம் க்ஷமா ஹிதா ॥ 46॥
யத்ஸுக²ம் ஸேவமானோபி த⁴ர்மார்தா²ப்⁴யாம் ந ஹீயதே ।
காமம் தது³பஸேவேத ந மூட⁴ வ்ரதமாசரேத் ॥ 47॥
து³:கா²ர்தேஷு ப்ரமத்தேஷு நாஸ்திகேஷ்வலஸேஷு ச ।
ந ஶ்ரீர்வஸத்யதா³ன்தேஷு யே சோத்ஸாஹ விவர்ஜிதா: ॥ 48॥
ஆர்ஜவேன நரம் யுக்தமார்ஜவாத்ஸவ்யபத்ரபம் ।
அஶக்திமன்தம் மன்யன்தோ த⁴ர்ஷயன்தி குபு³த்³த⁴ய: ॥ 49॥
அத்யார்யமதிதா³தாரமதிஶூரமதிவ்ரதம் ।
ப்ரஜ்ஞாபி⁴மானினம் சைவ ஶ்ரீர்ப⁴யான்னோபஸர்பதி ॥ 5௦॥
அக்³னிஹோத்ரப²லா வேதா³: ஶீலவ்ருத்தப²லம் ஶ்ருதம் ।
ரதிபுத்ர ப²லா தா³ரா த³த்தபு⁴க்த ப²லம் த⁴னம் ॥ 51॥
அத⁴ர்மோபார்ஜிதைரர்தை²ர்ய: கரோத்யௌர்த்⁴வ தே³ஹிகம் ।
ந ஸ தஸ்ய ப²லம் ப்ரேத்ய பு⁴ங்க்தேர்த²ஸ்ய து³ராக³மாத் ॥ 52॥
கானார வனது³ர்கே³ஷு க்ருச்ச்²ராஸ்வாபத்ஸு ஸம்ப்⁴ரமே ।
உத்³யதேஷு ச ஶஸ்த்ரேஷு நாஸ்தி ஶேஷவதாம் ப⁴யம் ॥ 53॥
உத்தா²னம் ஸம்யமோ தா³க்ஷ்யமப்ரமாதோ³ த்⁴ருதி: ஸ்ம்ருதி: ।
ஸமீக்ஷ்ய ச ஸமாரம்போ⁴ வித்³தி⁴ மூலம் ப⁴வஸ்ய தத் ॥ 54॥
தபோப³லம் தாபஸானாம் ப்³ரஹ்ம ப்³ரஹ்மவிதா³ம் ப³லம் ।
ஹிம்ஸா ப³லமஸாதூ⁴னாம் க்ஷமாகு³ணவதாம் ப³லம் ॥ 55॥
அஷ்டௌ தான்யவ்ரதக்⁴னானி ஆபோ மூலம் ப²லம் பய: ।
ஹவிர்ப்³ராஹ்மண காம்யா ச கு³ரோர்வசனமௌஷத⁴ம் ॥ 56॥
ந தத்பரஸ்ய ஸன்த³த்⁴யாத்ப்ரதிகூலம் யதா³த்மன: ।
ஸங்க்³ரஹேணைஷ த⁴ர்ம: ஸ்யாத்காமாத³ன்ய: ப்ரவர்ததே ॥ 57॥
அக்ரோதே⁴ன ஜயேத்க்ரோத⁴மஸாது⁴ம் ஸாது⁴னா ஜயேத் ।
ஜயேத்கத³ர்யம் தா³னேன ஜயேத்ஸத்யேன சான்ருதம் ॥ 58॥
ஸ்த்ரீ தூ⁴ர்தகேலஸே பீ⁴ரௌ சண்டே³ புருஷமானினி ।
சௌரே க்ருதக்⁴னே விஶ்வாஸோ ந கார்யோ ந ச நாஸ்திகே ॥ 59॥
அபி⁴வாத³னஶீலஸ்ய நித்யம் வ்ருத்³தோ⁴பஸேவின: ।
சத்வாரி ஸம்ப்ரவர்த⁴ன்தே கீர்திராயுர்யஶோப³லம் ॥ 6௦॥
அதிக்லேஶேன யேர்தா²: ஸ்யுர்த⁴ர்மஸ்யாதிக்ரமேண ச ।
அரேர்வா ப்ரணிபாதேன மா ஸ்ம தேஷு மன: க்ருதா²: ॥ 61॥
அவித்³ய: புருஷ: ஶோச்ய: ஶோச்யம் மிது²னமப்ரஜம் ।
நிராஹாரா: ப்ரஜா: ஶோச்யா: ஶோச்யம் ராஷ்ட்ரமராஜகம் ॥ 62॥
அத்⁴வா ஜரா தே³ஹவதாம் பர்வதானாம் ஜலம் ஜரா ।
அஸம்போ⁴கோ³ ஜரா ஸ்த்ரீணாம் வாக்ஷல்யம் மனஸோ ஜரா ॥ 63॥
அனாம்னாய மலா வேதா³ ப்³ராஹ்மணஸ்யாவ்ரதம் மலம் ।
கௌதூஹலமலா ஸாத்⁴வீ விப்ரவாஸ மலா: ஸ்த்ரிய: ॥ 64॥
ஸுவர்ணஸ்ய மலம் ரூப்யம் ரூப்யஸ்யாபி மலம் த்ரபு ।
ஜ்ஞேயம் த்ரபு மலம் ஸீஸம் ஸீஸஸ்யாபி மலம் மலம் ॥ 65॥
ந ஸ்வப்னேன ஜயேன்னித்³ராம் ந காமேன ஸ்த்ரியம் ஜயேத் ।
நேன்த⁴னேன ஜயேத³க்³னிம் ந பானேன ஸுராம் ஜயேத் ॥ 66॥
யஸ்ய தா³னஜிதம் மித்ரமமித்ரா யுதி⁴ நிர்ஜிதா: ।
அன்னபானஜிதா தா³ரா: ஸப²லம் தஸ்ய ஜீவிதம் ॥ 67॥
ஸஹஸ்ரிணோபி ஜீவன்தி ஜீவன்தி ஶதினஸ்ததா² ।
த்⁴ருதராஷ்ட்ரம் விமுஞ்சேச்சா²ம் ந கத²ம் சின்ன ஜீவ்யதே ॥ 68॥
யத்ப்ருதி²வ்யாம் வ்ரீஹி யவம் ஹிரண்யம் பஶவ: ஸ்த்ரிய: ।
நாலமேகஸ்ய தத்ஸர்வமிதி பஶ்யன்ன முஹ்யதி ॥ 69॥
ராஜன்பூ⁴யோ ப்³ரவீமி த்வாம் புத்ரேஷு ஸமமாசர ।
ஸமதா யதி³ தே ராஜன்ஸ்வேஷு பாண்டு³ஸுதேஷு ச ॥ 7௦॥
॥ இதி ஶ்ரீமஹாபா⁴ரதே உத்³யோக³பர்வணி ப்ரஜாக³ரபர்வணி
விது³ரவாக்யே ஏகோனசத்வாரிம்ஶோத்⁴யாய: ॥ 39॥