ஓம் ஶ்ரீ பரமாத்மனே நம:
அத² த்ரயோத³ஶோத்⁴யாய:
க்ஷேத்ரக்ஷேத்ரஜ்ஞவிபா⁴க³யோக:³
அர்ஜுன உவாச
ப்ரக்ருதிம் புருஷம் சைவ க்ஷேத்ரம் க்ஷேத்ரஜ்ஞமேவ ச ।
ஏதத் வேதி³துமிச்சா²மி ஜ்ஞானம் ஜ்ஞேயம் ச கேஶவ ॥௦॥
ஶ்ரீ ப⁴க³வானுவாச
இத³ம் ஶரீரம் கௌன்தேய க்ஷேத்ரமித்யபி⁴தீ⁴யதே ।
ஏதத்³யோ வேத்தி தம் ப்ராஹு: க்ஷேத்ரஜ்ஞ இதி தத்³வித:³ ॥1॥
க்ஷேத்ரஜ்ஞம் சாபி மாம் வித்³தி⁴ ஸர்வக்ஷேத்ரேஷு பா⁴ரத ।
க்ஷேத்ரக்ஷேத்ரஜ்ஞயோர்ஜ்ஞானம் யத்தஜ்ஜ்ஞானம் மதம் மம ॥2॥
தத்க்ஷேத்ரம் யச்ச யாத்³ருக்ச யத்³விகாரி யதஶ்ச யத் ।
ஸ ச யோ யத்ப்ரபா⁴வஶ்ச தத்ஸமாஸேன மே ஶ்ருணு ॥3॥
ருஷிபி⁴ர்ப³ஹுதா⁴ கீ³தம் ச²ன்தோ³பி⁴ர்விவிதை⁴: ப்ருத²க் ।
ப்³ரஹ்மஸூத்ரபதை³ஶ்சைவ ஹேதுமத்³பி⁴ர்வினிஶ்சிதை: ॥4॥
மஹாபூ⁴தான்யஹங்கார: பு³த்³தி⁴ரவ்யக்தமேவ ச ।
இன்த்³ரியாணி த³ஶைகம் ச பஞ்ச சேன்த்³ரியகோ³சரா: ॥5॥
இச்சா² த்³வேஷ: ஸுக²ம் து³:க²ம் ஸங்கா⁴தஶ்சேதனா த்⁴ருதி: ।
ஏதத்க்ஷேத்ரம் ஸமாஸேன ஸவிகாரமுதா³ஹ்ருதம் ॥6॥
அமானித்வமத³ம்பி⁴த்வம் அஹிம்ஸா க்ஷான்திரார்ஜவம் ।
ஆசார்யோபாஸனம் ஶௌசம் ஸ்தை²ர்யமாத்மவினிக்³ரஹ: ॥7॥
இன்த்³ரியார்தே²ஷு வைராக்³யம் அனஹங்கார ஏவ ச ।
ஜன்மம்ருத்யுஜராவ்யாதி⁴-து³:க²தோ³ஷானுத³ர்ஶனம் ॥8॥
அஸக்திரனபி⁴ஷ்வங்க:³ புத்ரதா³ரக்³ருஹாதி³ஷு ।
நித்யம் ச ஸமசித்தத்வம் இஷ்டானிஷ்டோபபத்திஷு ॥9॥
மயி சானந்யயோகே³ன ப⁴க்திரவ்யபி⁴சாரிணீ ।
விவிக்ததே³ஶஸேவித்வம் அரதிர்ஜனஸம்ஸதி³ ॥1௦॥
அத்⁴யாத்மஜ்ஞானநித்யத்வம் தத்த்வஜ்ஞானார்த²த³ர்ஶனம் ।
ஏதஜ்ஜ்ஞானமிதி ப்ரோக்தம் அஜ்ஞானம் யத³தோன்யதா² ॥11॥
ஜ்ஞேயம் யத்தத்ப்ரவக்ஷ்யாமி யஜ்ஜ்ஞாத்வாம்ருதமஶ்னுதே ।
அனாதி³மத்பரம் ப்³ரஹ்ம ந ஸத்தன்னாஸது³ச்யதே ॥12॥
ஸர்வத: பாணிபாத³ம் தத் ஸர்வதோக்ஷிஶிரோமுக²ம் ।
ஸர்வத: ஶ்ருதிமல்லோகே ஸர்வமாவ்ருத்ய திஷ்ட²தி ॥13॥
ஸர்வேன்த்³ரியகு³ணாபா⁴ஸம் ஸர்வேன்த்³ரியவிவர்ஜிதம் ।
அஸக்தம் ஸர்வப்⁴ருச்சைவ நிர்கு³ணம் கு³ணபோ⁴க்த்ரு ச ॥14॥
ப³ஹிரன்தஶ்ச பூ⁴தானாம் அசரம் சரமேவ ச ।
ஸூக்ஷ்மத்வாத்தத³விஜ்ஞேயம் தூ³ரஸ்த²ம் சான்திகே ச தத் ॥15॥
அவிப⁴க்தம் ச பூ⁴தேஷு விப⁴க்தமிவ ச ஸ்தி²தம் ।
பூ⁴தப⁴ர்த்ரு ச தஜ்ஜ்ஞேயம் க்³ரஸிஷ்ணு ப்ரப⁴விஷ்ணு ச ॥16॥
ஜ்யோதிஷாமபி தஜ்ஜ்யோதி: தமஸ: பரமுச்யதே ।
ஜ்ஞானம் ஜ்ஞேயம் ஜ்ஞானக³ம்யம் ஹ்ருதி³ ஸர்வஸ்ய விஷ்டி²தம் ॥17॥
இதி க்ஷேத்ரம் ததா² ஜ்ஞானம் ஜ்ஞேயம் சோக்தம் ஸமாஸத: ।
மத்³ப⁴க்த ஏதத்³விஜ்ஞாய மத்³பா⁴வாயோபபத்³யதே ॥18॥
ப்ரக்ருதிம் புருஷம் சைவ வித்³த்⁴யனாதீ³ உபா⁴வபி ।
விகாராம்ஶ்ச கு³ணாம்ஶ்சைவ வித்³தி⁴ ப்ரக்ருதிஸம்ப⁴வான் ॥19॥
கார்யகரணகர்த்ருத்வே ஹேது: ப்ரக்ருதிருச்யதே ।
புருஷ: ஸுக²து³:கா²னாம் போ⁴க்த்ருத்வே ஹேதுருச்யதே ॥2௦॥
புருஷ: ப்ரக்ருதிஸ்தோ² ஹி பு⁴ங்க்தே ப்ரக்ருதிஜான்கு³ணான் ।
காரணம் கு³ணஸங்கோ³ஸ்ய ஸத³ஸத்³யோனிஜன்மஸு ॥21॥
உபத்³ரஷ்டானுமன்தா ச ப⁴ர்தா போ⁴க்தா மஹேஶ்வர: ।
பரமாத்மேதி சாப்யுக்த: தே³ஹேஸ்மின்புருஷ: பர: ॥22॥
ய ஏவம் வேத்தி புருஷம் ப்ரக்ருதிம் ச கு³ணை: ஸஹ ।
ஸர்வதா² வர்தமானோபி ந ஸ பூ⁴யோபி⁴ஜாயதே ॥23॥
த்⁴யானேனாத்மனி பஶ்யன்தி கேசிதா³த்மானமாத்மனா ।
அன்யே ஸாங்க்²யேன யோகே³ன கர்மயோகே³ன சாபரே ॥24॥
அன்யே த்வேவமஜானந்த: ஶ்ருத்வான்யேப்⁴ய உபாஸதே ।
தேபி சாதிதரன்த்யேவ ம்ருத்யும் ஶ்ருதிபராயணா: ॥25॥
யாவத்ஸஞ்ஜாயதே கிஞ்சித் ஸத்த்வம் ஸ்தா²வரஜங்க³மம் ।
க்ஷேத்ரக்ஷேத்ரஜ்ஞஸம்யோகா³த் தத்³வித்³தி⁴ ப⁴ரதர்ஷப⁴ ॥26॥
ஸமம் ஸர்வேஷு பூ⁴தேஷு திஷ்ட²ன்தம் பரமேஶ்வரம் ।
வினஶ்யத்ஸ்வவினஶ்யன்தம் ய: பஶ்யதி ஸ பஶ்யதி ॥27॥
ஸமம் பஶ்யன்ஹி ஸர்வத்ர ஸமவஸ்தி²தமீஶ்வரம் ।
ந ஹினஸ்த்யாத்மனாத்மானம் ததோ யாதி பராம் க³திம் ॥28॥
ப்ரக்ருத்யைவ ச கர்மாணி க்ரியமாணானி ஸர்வஶ: ।
ய: பஶ்யதி ததா²த்மானம் அகர்தாரம் ஸ பஶ்யதி ॥29॥
யதா³ பூ⁴தப்ருத²க்³பா⁴வம் ஏகஸ்த²மனுபஶ்யதி ।
தத ஏவ ச விஸ்தாரம் ப்³ரஹ்ம ஸம்பத்³யதே ததா³ ॥3௦॥
அனாதி³த்வான்னிர்கு³ணத்வாத் பரமாத்மாயமவ்யய: ।
ஶரீரஸ்தோ²பி கௌன்தேய ந கரோதி ந லிப்யதே ॥31॥
யதா² ஸர்வக³தம் ஸௌக்ஷ்ம்யாத் ஆகாஶம் நோபலிப்யதே ।
ஸர்வத்ராவஸ்தி²தோ தே³ஹே ததா²த்மா நோபலிப்யதே ॥32॥
யதா² ப்ரகாஶயத்யேக: க்ருத்ஸ்னம் லோகமிமம் ரவி: ।
க்ஷேத்ரம் க்ஷேத்ரீ ததா² க்ருத்ஸ்னம் ப்ரகாஶயதி பா⁴ரத ॥33॥
க்ஷேத்ரக்ஷேத்ரஜ்ஞயோரேவம் அன்தரம் ஜ்ஞானசக்ஷுஷா ।
பூ⁴தப்ரக்ருதிமோக்ஷம் ச யே விது³ர்யான்தி தே பரம் ॥34॥
॥ ஓம் தத்ஸதி³தி ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாஸு உபனிஷத்ஸு ப்³ரஹ்மவித்³யாயாம்
யோக³ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீக்ருஷ்ணார்ஜுனஸம்வாதே³ க்ஷேத்ரக்ஷேத்ரஜ்ஞவிபா⁴க³யோகோ³ நாம த்ரயோத³ஶோத்⁴யாய: ॥