అథ చతుర్థోఽధ్యాయః ।
రాజా ఉవాచ ।
యాని యాని ఇహ కర్మాణి యైః యైః స్వచ్ఛందజన్మభిః ।
చక్రే కరోతి కర్తా వా హరిః తాని బ్రువంతు నః ॥ 1॥
ద్రుమిలః ఉవాచ ।
యః వా అనంతస్య గుణాన్ అనంతాన్
అనుక్రమిష్యన్ సః తు బాలబుద్ధిః ।
రజాంసి భూమేః గణయేత్ కథంచిత్
కాలేన న ఏవ అఖిలశక్తిధామ్నః ॥ 2॥
భూతైః యదా పంచభిః ఆత్మసృష్టైః
పురం విరాజం విరచయ్య తస్మిన్ ।
స్వాంశేన విష్టః పురుషాభిధాన
మవాప నారాయణః ఆదిదేవః ॥ 3॥
యత్ కాయః ఏషః భువనత్రయసంనివేశః
యస్య ఇంద్రియైః తనుభృతాం ఉభయైంద్రియాణి ।
జ్ఞానం స్వతః శ్వసనతః బలం ఓజః ఈహా
సత్త్వాదిభిః స్థితిలయౌద్భవః ఆదికర్తా ॥ 4॥
ఆదౌ అభూత్ శతధృతీ రజస అస్య సర్గే
విష్ణు స్థితౌ క్రతుపతిః ద్విజధర్మసేతుః ।
రుద్రః అపి అయాయ తమసా పురుషః సః ఆద్యః
ఇతి ఉద్భవస్థితిలయాః సతతం ప్రజాసు ॥ 5॥
ధర్మస్య దక్షదుహితర్యజనిష్టః మూర్త్యా
నారాయణః నరః ఋషిప్రవరః ప్రశాంతః ।
నైష్కర్మ్యలక్షణం ఉవాచ చచార కర్మ
యః అద్య అపి చ ఆస్త ఋషివర్యనిషేవితాంఘ్రిః ॥ 6॥
ఇంద్రః విశంక్య మమ ధామ జిఘృక్షతి ఇతి
కామం న్యయుంక్త సగణం సః బదరిఉపాఖ్యమ్ ।
గత్వా అప్సరోగణవసంతసుమందవాతైః
స్త్రీప్రేక్షణ ఇషుభిః అవిధ్యతత్ మహిజ్ఞః ॥ 7॥
విజ్ఞాయ శక్రకృతం అక్రమం ఆదిదేవః
ప్రాహ ప్రహస్య గతవిస్మయః ఏజమానాన్ ।
మా భైష్ట భో మదన మారుత దేవవధ్వః
గృహ్ణీత నః బలిం అశూన్యం ఇమం కురుధ్వమ్ ॥ 8॥
ఇత్థం బ్రువతి అభయదే నరదేవ దేవాః
సవ్రీడనమ్రశిరసః సఘృణం తం ఊచుః ।
న ఏతత్ విభో త్వయి పరే అవికృతే విచిత్రం
స్వారామధీః అనికరానతపాదపద్మే ॥ 9॥
త్వాం సేవతాం సురకృతా బహవః అంతరాయాః
స్వౌకో విలంఘ్య పరమం వ్రజతాం పదం తే ।
న అన్యస్య బర్హిషి బలీన్ దదతః స్వభాగాన్
ధత్తే పదం త్వం అవితా యది విఘ్నమూర్ధ్ని ॥ 10॥
క్షుత్ తృట్త్రికాలగుణమారుతజైవ్హ్యశైశ్న్యాన్
అస్మాన్ అపారజలధీన్ అతితీర్య కేచిత్ ।
క్రోధస్య యాంతి విఫలస్య వశ పదే గోః
మజ్జంతి దుశ్చరతపః చ వృథా ఉత్సృజంతి ॥ 11॥
ఇతి ప్రగృణతాం తేషాం స్త్రియః అతి అద్భుతదర్శనాః ।
దర్శయామాస శుశ్రూషాం స్వర్చితాః కుర్వతీః విభుః ॥ 12॥
తే దేవ అనుచరాః దృష్ట్వా స్త్రియః శ్రీః ఇవ రూపిణీః ।
గంధేన ముముహుః తాసాం రూప ఔదార్యహతశ్రియః ॥ 13॥
తాన్ ఆహ దేవదేవ ఈశః ప్రణతాన్ ప్రహసన్ ఇవ ।
ఆసాం ఏకతమాం వృంగ్ధ్వం సవర్ణాం స్వర్గభూషణామ్ ॥
14॥
ఓం ఇతి ఆదేశం ఆదాయ నత్వా తం సురవందినః ।
ఉర్వశీం అప్సరఃశ్రేష్ఠాం పురస్కృత్య దివం యయుః ॥ 15॥
ఇంద్రాయ ఆనమ్య సదసి శ్రుణ్వతాం త్రిదివౌకసామ్ ।
ఊచుః నారాయణబలం శక్రః తత్ర ఆస విస్మితః ॥ 16॥
హంసస్వరూపీ అవదదత్ అచ్యుతః ఆత్మయోగం
దత్తః కుమార ఋషభః భగవాన్ పితా నః ।
విష్ణుః శివాయ జగతాం కలయా అవతీర్ణః
తేన ఆహృతాః మధుభిదా శ్రుతయః హయాస్యే ॥ 17॥
గుప్తః అపి అయే మనుః ఇలా ఓషధయః చ మాత్స్యే
క్రౌడే హతః దితిజః ఉద్ధరతా అంభసః క్ష్మామ్ ।
కౌర్మే ధృతః అద్రిః అమృత ఉన్మథనే స్వపృష్ఠే
గ్రాహాత్ ప్రపన్నమిభరాజం అముంచత్ ఆర్తమ్ ॥ 18॥
సంస్తున్వతః అబ్ధిపతితాన్ శ్రమణాన్ ఋషీం చ
శక్రం చ వృత్రవధతః తమసి ప్రవిష్టమ్ ।
దేవస్త్రియః అసురగృహే పిహితాః అనాథాః
జఘ్నే అసురేంద్రం అభయాయ సతాం నృసింహే ॥ 19॥
దేవ అసురే యుధి చ దైత్యపతీన్ సురార్థే
హత్వా అంతరేషు భువనాని అదధాత్ కలాభిః ।
భూత్వా అథ వామనః ఇమాం అహరత్ బలేః క్ష్మాం
యాంచాచ్ఛలేన సమదాత్ అదితేః సుతేభ్యః ॥ 20॥
నిఃక్షత్రియాం అకృత గాం చ త్రిఃసప్తకృత్వః
రామః తు హైహయకుల అపి అయభార్గవ అగ్నిః ।
సః అబ్ధిం బబంధ దశవక్త్రం అహన్ సలంకం
సీతాపతిః జయతి లోకం అలఘ్నకీర్తిః ॥ 21॥
భూమేః భర అవతరణాయ యదుషి అజన్మా జాతః
కరిష్యతి సురైః అపి దుష్కరాణి ।
వాదైః విమోహయతి యజ్ఞకృతః అతదర్హాన్
శూద్రాం కలౌ క్షితిభుజః న్యహనిష్యదంతే ॥ 22॥
ఏవంవిధాని కర్మాణి జన్మాని చ జగత్ పతేః ।
భూరీణి భూరియశసః వర్ణితాని మహాభుజ ॥ 23॥
ఇతి శ్రీమద్భగవతే మహాపురాణే పారమహంస్యాం
సంహితాయామేకాదశస్కంధే నిమిజాయంతసంవాదే
చతుర్థోఽధ్యాయః ॥