ఆయుః కర్మ చ విత్తం చ విద్యా నిధనమేవ చ ।
పంచైతాని హి సృజ్యంతే గర్భస్థస్యైవ దేహినః ॥ 01 ॥
సాధుభ్యస్తే నివర్తంతే పుత్రమిత్రాణి బాంధవాః ।
యే చ తైః సహ గంతారస్తద్ధర్మాత్సుకృతం కులం ॥ 02 ॥
దర్శనధ్యానసంస్పర్శైర్మత్సీ కూర్మీ చ పక్షిణీ ।
శిశుం పాలయతే నిత్యం తథా సజ్జన-సంగతిః ॥ 03 ॥
యావత్స్వస్థో హ్యయం దేహో యావన్మృత్యుశ్చ దూరతః ।
తావదాత్మహితం కుర్యాత్ప్రాణాంతే కిం కరిష్యతి ॥ 04 ॥
కామధేనుగుణా విద్యా హ్యకాలే ఫలదాయినీ ।
ప్రవాసే మాతృసదృశీ విద్యా గుప్తం ధనం స్మృతం ॥ 05 ॥
ఏకోఽపి గుణవాన్పుత్రో నిర్గుణేన శతేన కిమ్ ।
ఏకశ్చంద్రస్తమో హంతి న చ తారాః సహస్రశః ॥ 06 ॥
మూర్ఖశ్చిరాయుర్జాతోఽపి తస్మాజ్జాతమృతో వరః ।
మృతః స చాల్పదుఃఖాయ యావజ్జీవం జడో దహేత్ ॥ 07 ॥
కుగ్రామవాసః కులహీనసేవా
కుభోజనం క్రోధముఖీ చ భార్యా ।
పుత్రశ్చ మూర్ఖో విధవా చ కన్యా
వినాగ్నినా షట్ప్రదహంతి కాయం ॥ 08 ॥
కిం తయా క్రియతే ధేన్వా యా న దోగ్ధ్రీ న గర్భిణీ ।
కోఽర్థః పుత్రేణ జాతేన యో న విద్వాన్ న భక్తిమాన్ ॥ 09 ॥
సంసారతాపదగ్ధానాం త్రయో విశ్రాంతిహేతవః ।
అపత్యం చ కలత్రం చ సతాం సంగతిరేవ చ ॥ 10 ॥
సకృజ్జల్పంతి రాజానః సకృజ్జల్పంతి పండితాః ।
సకృత్కన్యాః ప్రదీయంతే త్రీణ్యేతాని సకృత్సకృత్ ॥ 11 ॥
ఏకాకినా తపో ద్వాభ్యాం పఠనం గాయనం త్రిభిః ।
చతుర్భిర్గమనం క్షేత్రం పంచభిర్బహుభీ రణః ॥ 12 ॥
సా భార్యా యా శుచిర్దక్షా సా భార్యా యా పతివ్రతా ।
సా భార్యా యా పతిప్రీతా సా భార్యా సత్యవాదినీ ॥ 13 ॥
అపుత్రస్య గృహం శూన్యం దిశః శూన్యాస్త్వబాంధవాః ।
మూర్ఖస్య హృదయం శూన్యం సర్వశూన్యా దరిద్రతా ॥ 14 ॥
అనభ్యాసే విషం శాస్త్రమజీర్ణే భోజనం విషమ్ ।
దరిద్రస్య విషం గోష్ఠీ వృద్ధస్య తరుణీ విషం ॥ 15 ॥
త్యజేద్ధర్మం దయాహీనం విద్యాహీనం గురుం త్యజేత్ ।
త్యజేత్క్రోధముఖీం భార్యాం నిఃస్నేహాన్బాంధవాంస్త్యజేత్ ॥ 16 ॥
అధ్వా జరా దేహవతాం పర్వతానాం జలం జరా ।
అమైథునం జరా స్త్రీణాం వస్త్రాణామాతపో జరా ॥ 17 ॥
కః కాలః కాని మిత్రాణి కో దేశః కౌ వ్యయాగమౌ ।
కశ్చాహం కా చ మే శక్తిరితి చింత్యం ముహుర్ముహుః ॥ 18 ॥
అగ్నిర్దేవో ద్విజాతీనాం మునీనాం హృది దైవతమ్ ।
ప్రతిమా స్వల్పబుద్ధీనాం సర్వత్ర సమదర్శినః ॥ 19 ॥