ముక్తిమిచ్ఛసి చేత్తాత విషయాన్విషవత్త్యజ ।
క్షమార్జవదయాశౌచం సత్యం పీయూషవత్పిబ ॥ 01 ॥
పరస్పరస్య మర్మాణి యే భాషంతే నరాధమాః ।
త ఏవ విలయం యాంతి వల్మీకోదరసర్పవత్ ॥ 02 ॥
గంధః సువర్ణే ఫలమిక్షుదండే
నాకరి పుష్పం ఖలు చందనస్య ।
విద్వాంధనాఢ్యశ్చ నృపశ్చిరాయుః
ధాతుః పురా కోఽపి న బుద్ధిదోఽభూత్ ॥ 03 ॥
సర్వౌషధీనామమృతా ప్రధానా
సర్వేషు సౌఖ్యేష్వశనం ప్రధానమ్ ।
సర్వేంద్రియాణాం నయనం ప్రధానం
సర్వేషు గాత్రేషు శిరః ప్రధానం ॥ 04 ॥
దూతో న సంచరతి ఖే న చలేచ్చ వార్తా
పూర్వం న జల్పితమిదం న చ సంగమోఽస్తి ।
వ్యోమ్ని స్థితం రవిశాశిగ్రహణం ప్రశస్తం
జానాతి యో ద్విజవరః స కథం న విద్వాన్ ॥ 05 ॥
విద్యార్థీ సేవకః పాంథః క్షుధార్తో భయకాతరః ।
భాండారీ ప్రతిహారీ చ సప్త సుప్తాన్ప్రబోధయేత్ ॥ 06 ॥
అహిం నృపం చ శార్దూలం వృద్ధం చ బాలకం తథా ।
పరశ్వానం చ మూర్ఖం చ సప్త సుప్తాన్న బోధయేత్ ॥ 07 ॥
అర్ధాధీతాశ్చ యైర్వేదాస్తథా శూద్రాన్నభోజనాః ।
తే ద్విజాః కిం కరిష్యంతి నిర్విషా ఇవ పన్నగాః ॥ 08 ॥
యస్మిన్రుష్టే భయం నాస్తి తుష్టే నైవ ధనాగమః ।
నిగ్రహోఽనుగ్రహో నాస్తి స రుష్టః కిం కరిష్యతి ॥ 09 ॥
నిర్విషేణాపి సర్పేణ కర్తవ్యా మహతీ ఫణా ।
విషమస్తు న చాప్యస్తు ఘటాటోపో భయంకరః ॥ 10 ॥
ప్రాతర్ద్యూతప్రసంగేన మధ్యాహ్నే స్త్రీప్రసంగతః ।
రాత్రౌ చౌరప్రసంగేన కాలో గచ్ఛంతి ధీమతాం ॥ 11 ॥
స్వహస్తగ్రథితా మాలా స్వహస్తఘృష్టచందనమ్ ।
స్వహస్తలిఖితం స్తోత్రం శక్రస్యాపి శ్రియం హరేత్ ॥ 12 ॥
ఇక్షుదండాస్తిలాః శూద్రాః కాంతా హేమ చ మేదినీ ।
చందనం దధి తాంబూలం మర్దనం గుణవర్ధనం ॥ 13 ॥
దహ్యమానాః సుతీవ్రేణ నీచాః పరయశోఽగ్నినా
అశక్తాస్తత్పదం గంతుం తతో నిందాం ప్రకుర్వతే ।
దరిద్రతా ధీరతయా విరాజతేకువస్త్రతా శుభ్రతయా విరాజతే
కదన్నతా చోష్ణతయా విరాజతే కురూపతా శీలతయా విరాజతే ॥ 14 ॥