కృష్ణ యజుర్వేదీయ తైత్తిరీయ సంహితాయా-న్ద్వితీయకాణ్డే ద్వితీయః ప్రశ్నః – ఇష్టివిధానం
ఓ-న్నమః పరమాత్మనే, శ్రీ మహాగణపతయే నమః,
శ్రీ గురుభ్యో నమః । హ॒రిః॒ ఓమ్ ॥
ప్ర॒జాపతిః॑ ప్ర॒జా అ॑సృజత॒ తా-స్సృ॒ష్టా॒ ఇన్ద్రా॒గ్నీ అపా॑గూహతా॒గ్ం॒ సో॑-ఽచాయ-త్ప్ర॒జాప॑తిరిన్ద్రా॒గ్నీ వై మే᳚ ప్ర॒జా అపా॑ఘుఖ్షతా॒మితి॒ స ఏ॒తమై᳚న్ద్రా॒గ్న- మేకా॑దశకపాల-మపశ్య॒-త్త-న్నిర॑వప॒-త్తావ॑స్మై ప్ర॒జాః ప్రాసా॑ధయతా- మిన్ద్రా॒గ్నీ వా ఏ॒తస్య॑ ప్ర॒జామప॑ గూహతో॒ యో-ఽలం॑ ప్ర॒జాయై॒ స-న్ప్ర॒జా-న్న వి॒న్దత॑ ఐన్ద్రా॒గ్న-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పేత్-ప్ర॒జాకా॑మ ఇన్ద్రా॒గ్నీ [ ] 1
ఏ॒వ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ తావే॒వాస్మై᳚ ప్ర॒జా-మ్ప్ర సా॑ధయతో వి॒న్దతే᳚ ప్ర॒జా-మై᳚న్ద్రా॒గ్న-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే॒-థ్స్పర్ధ॑మానః॒, ఖ్షేత్రే॑ వా సజా॒తేషు॑ వేన్ద్రా॒గ్నీ ఏ॒వ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ తాభ్యా॑మే॒వేన్ద్రి॒యం వీఀ॒ర్య॑-మ్భ్రాతృ॑వ్యస్య వృఙ్క్తే॒ వి పా॒ప్మనా॒ భ్రాతృ॑వ్యేణ జయ॒తే-ఽప॒ వా ఏ॒తస్మా॑దిన్ద్రి॒యం-వీఀ॒ర్య॑-ఙ్క్రామతి॒ య-స్స॑గ్రా॒మ్మ-ము॑పప్ర॒యాత్యై᳚న్ద్రా॒గ్న-మేకా॑దశకపాల॒-న్ని- [-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిః, వ॒పే॒-థ్స॒ఙ్గ్రా॒మ-] 2
-ర్వ॑పే-థ్సఙ్గ్రా॒మ-ము॑పప్రయా॒స్య-న్ని॑న్ద్రా॒గ్నీ ఏ॒వ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ తావే॒వాస్మి॑-న్నిన్ద్రి॒యం-వీఀ॒ర్య॑-న్ధత్త-స్స॒హేన్ద్రి॒యేణ॑ వీ॒ర్యే॑ణోప॒ ప్ర యా॑తి॒ జయ॑తి॒ తగ్ం స॑గ్రా॒మ్మం-విఀ వా ఏ॒ష ఇ॑న్ద్రి॒యేణ॑ వీ॒ర్యే॑ణర్ధ్యతే॒ య-స్స॑గ్రా॒మ్మ-ఞ్జయ॑త్యైన్ద్రా॒గ్న-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే-థ్సఙ్గ్రా॒మ-ఞ్జి॒త్వేన్ద్రా॒గ్నీ ఏ॒వ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ తావే॒వాస్మి॑-న్నిద్రి॒యం-వీఀ॒ర్య॑న్- [వీ॒ర్య᳚మ్, ధ॒త్తో॒ నేన్ద్రి॒యేణ॑] 3
-ధత్తో॒ నేన్ద్రి॒యేణ॑ వీ॒ర్యే॑ణ॒ వ్యృ॑ద్ధ్య॒తే-ఽప॒ వా ఏ॒తస్మా॑దిన్ద్రి॒యం-వీఀ॒ర్య॑-ఙ్క్రామతి॒ య ఏతి॑ జ॒నతా॑మైన్ద్రా॒గ్న-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే-జ్జ॒నతా॑మే॒ష్య-న్ని॑న్ద్రా॒గ్నీ ఏ॒వ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ తావే॒వాస్మి॑-న్నిన్ద్రి॒యం-వీఀ॒ర్య॑-న్ధత్త-స్స॒హేన్ద్రి॒యేణ॑ వీ॒ర్యే॑ణ జ॒నతా॑మేతి పౌ॒ష్ణ-ఞ్చ॒రుమను॒ నిర్వ॑పే-త్పూ॒షా వా ఇ॑న్ద్రి॒యస్య॑ వీ॒ర్య॑స్యా-ఽనుప్రదా॒తా పూ॒షణ॑మే॒వ [ ] 4
స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వాస్మా॑ ఇన్ద్రి॒యం-వీఀ॒ర్య॑మను॒ ప్రయ॑చ్ఛతి ఖ్షైత్రప॒త్య-ఞ్చ॒రు-న్నిర్వ॑పే-జ్జ॒నతా॑-మా॒గత్యే॒యం-వైఀ ఖ్షేత్ర॑స్య॒ పతి॑ర॒స్యామే॒వ ప్రతి॑ తిష్ఠత్యైన్ద్రా॒గ్న-మేకా॑దశకపాల-ము॒పరి॑ష్టా॒-న్నిర్వ॑పేద॒స్యామే॒వ ప్ర॑తి॒ష్ఠాయే᳚న్ద్రి॒యం-వీఀ॒ర్య॑-ము॒పరి॑ష్టా-దా॒త్మ-న్ధ॑త్తే ॥ 5 ॥
(ప్ర॒జాకా॑మ ఇన్ద్రా॒గ్నీ – ఉ॑పప్ర॒యాత్యై᳚న్ద్రా॒గ్నమేకా॑దశకపాల॒-న్ని- ర్వీ॒ర్యం॑ – పూ॒షణ॑మే॒ వై – కా॒న్నచ॑త్వారి॒గ్ం॒శచ్చ॑ ) (అ. 1)
అ॒గ్నయే॑ పథి॒కృతే॑ పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒ద్యో ద॑ర్శపూర్ణమాసయా॒జీ సన్న॑మావా॒స్యాం᳚-వాఀ పౌర్ణమా॒సీం-వాఀ ॑-ఽతిపా॒దయే᳚-త్ప॒థో వా ఏ॒షోద్ధ్యప॑థేనైతి॒ యో ద॑ర్శపూర్ణమాసయా॒జీ సన్న॑మావా॒స్యాం᳚-వాఀ పౌర్ణమా॒సీం-వాఀ ॑తిపా॒దయ॑త్య॒గ్నిమే॒వ ప॑థి॒కృత॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వైన॒మప॑థా॒-త్పన్థా॒మపి॑ నయత్యన॒డ్వా-న్దఖ్షి॑ణా వ॒హీ హ్యే॑ష సమృ॑ద్ధ్యా అ॒గ్నయే᳚ వ్ర॒తప॑తయే [వ్ర॒తప॑తయే, పు॒రో॒డాశ॑-] 6
పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒ద్య ఆహి॑తాగ్ని॒-స్సన్న॑వ్ర॒త్యమి॑వ॒ చరే॑ద॒గ్నిమే॒వ వ్ర॒తప॑తి॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వైనం॑-వ్రఀ॒తమా ల॑భంయఀతి॒ వ్రత్యో॑ భవత్య॒గ్నయే॑ రఖ్షో॒ఘ్నే పు॑రో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒ద్యగ్ం రఖ్షాగ్ం॑సి॒ సచే॑రన్న॒గ్నిమే॒వ ర॑ఖ్షో॒హణ॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వాస్మా॒-ద్రఖ్షా॒గ్॒స్యప॑ హన్తి॒ నిశి॑తాయా॒-న్నిర్వ॑పే॒- [నిర్వ॑పేత్, నిశి॑తాయా॒గ్ం॒ హి] 7
-న్నిశి॑తాయా॒గ్ం॒ హి రఖ్షాగ్ం॑సి ప్రే॒రతే॑ స॒ప్రేంర్ణా᳚న్యే॒వైనా॑ని హన్తి॒ పరి॑శ్రితే యాజయే॒-ద్రఖ్ష॑సా॒-మన॑న్వవచారాయ రఖ్షో॒ఘ్నీ యా᳚జ్యానువా॒క్యే॑ భవతో॒ రఖ్ష॑సా॒గ్॒ స్తృత్యా॑ అ॒గ్నయే॑ రు॒ద్రవ॑తే పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే-దభి॒చర॑-న్నే॒షా వా అ॑స్య ఘో॒రా త॒నూర్య-ద్రు॒ద్రస్తస్మా॑ ఏ॒వైన॒మావృ॑శ్చతి తా॒జగార్తి॒-మార్చ్ఛ॑త్య॒గ్నయే॑ సురభి॒మతే॑ పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒ద్యస్య॒ గావో॑ వా॒ పురు॑షా [వా॒ పురు॑షాః, వా॒ ప్ర॒మీయే॑ర॒న్॒] 8
వా ప్ర॒మీయే॑ర॒న్॒ యో వా॑ బిభీ॒యాదే॒షా వా అ॑స్య భేష॒జ్యా॑ త॒నూర్య-థ్సు॑రభి॒మతీ॒-తయై॒వా-ఽస్మై॑ భేష॒జ-ఙ్క॑రోతి సురభి॒మతే॑ భవతి పూతీగ॒న్ధస్యా-ఽప॑హత్యా అ॒గ్నయే॒ ఖ్షామ॑వతే పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే-థ్సఙ్గ్రా॒మే సంయఀ ॑త్తే భాగ॒ధేయే॑నై॒వైనగ్ం॑ శమయి॒త్వా పరా॑న॒భి నిర్ది॑శతి॒ యమవ॑రేషాం॒-విఀద్ధ్య॑న్తి॒ జీవ॑తి॒ స య-మ్పరే॑షా॒-మ్ప్ర స మీ॑యతే॒ జయ॑తి॒ తగ్ం స॑ఙ్గ్రా॒మ- [తగ్ం స॑ఙ్గ్రా॒మమ్, అ॒భి వా ఏ॒ష] 9
-మ॒భి వా ఏ॒ష ఏ॒తాను॑చ్యతి॒ యేషా᳚-మ్పూర్వాప॒రా అ॒న్వఞ్చః॑ ప్ర॒మీయ॑న్తే పురుషాహు॒తిర్-హ్య॑స్య ప్రి॒యత॑మా॒-ఽగ్నయే॒ ఖ్షామ॑వతే పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే-ద్భాగ॒ధేయే॑నై॒వైనగ్ం॑ శమయతి॒ నైషా᳚-మ్పు॒రా-ఽఽయు॒షో-ఽప॑రః॒ ప్రమీ॑యతే॒-ఽభి వా ఏ॒ష ఏ॒తస్య॑ గృ॒హాను॑చ్యతి॒ యస్య॑ గృ॒హా-న్దహ॑త్య॒గ్నయే॒ ఖ్షామ॑వతే పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే-ద్భాగ॒ధేయే॑నై॒వైనగ్ం॑ శమయతి॒ నా-ఽస్యాప॑ర-ఙ్గృ॒హా-న్ద॑హతి ॥ 10 ॥
(వ్ర॒తప॑తయే॒ – నిశి॑తాయా॒-న్నిర్వ॑పే॒త్ – పురు॑షాః – సఙ్గ్రా॒మం – న – చ॒త్వారి॑ చ) (అ. 2)
అ॒గ్నయే॒ కామా॑య పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒ద్య-ఙ్కామో॒ నోప॒నమే॑-ద॒గ్నిమే॒వ కామ॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వైన॒-ఙ్కామే॑న॒ సమ॑ర్ధయ॒త్యుపై॑న॒-ఙ్కామో॑ నమత్య॒గ్నయే॒ య వి॑ష్ఠాయ పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒-థ్స్పర్ధ॑మానః॒, ఖ్షేత్రే॑ వా సజా॒తేషు॑ వా॒-ఽగ్నిమే॒వ యవి॑ష్ఠ॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ తేనై॒వేన్ద్రి॒యం-వీఀ॒ర్య॑-మ్భ్రాతృ॑వ్యస్య [భ్రాతృ॑వ్యస్య, యు॒వ॒తే॒ విపా॒ప్మనా॒] 11
యువతే॒ విపా॒ప్మనా॒ భ్రాతృ॑వ్యేణ జయతే॒-ఽగ్నయే॒ యవి॑ష్ఠాయ పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే-దభిచ॒ర్యమా॑ణో॒ ఽగ్నిమే॒వ యవి॑ష్ఠ॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వాస్మా॒-ద్రఖ్షాగ్ం॑సి యవయతి॒ నైన॑-మభి॒చరన్᳚-థ్స్తృణుతే॒-ఽగ్నయ॒ ఆయు॑ష్మతే పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒ద్యః కా॒మయే॑త॒ సర్వ॒-మాయు॑-రియా॒-మిత్య॒గ్ని- మే॒వా-ఽఽయు॑ష్మన్త॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వా-ఽస్మి॒- [ఏ॒వా-ఽస్మిన్న్॑, ఆయు॑ర్దధాతి॒] 12
-న్నాయు॑ర్దధాతి॒ సర్వ॒మాయు॑-రేత్య॒గ్నయే॑ జా॒తవే॑దసే పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒-ద్భూతి॑కామో॒-ఽగ్నిమే॒వ జా॒తవే॑దస॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వైన॒-మ్భూతి॑-ఙ్గమయతి॒ భవ॑త్యే॒వాగ్నయే॒ రుక్మ॑తే పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒-ద్రుక్కా॑మో॒-ఽగ్నిమే॒వ రుక్మ॑న్త॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వాస్మి॒-న్రుచ॑-న్దధాతి॒-రోచ॑త ఏ॒వాగ్నయే॒ తేజ॑స్వతే పురో॒డాశ॑- [పురో॒డాశ᳚మ్, అ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒త్] 13
-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒-త్తేజ॑స్కామో॒-ఽగ్నిమే॒వ తేజ॑స్వన్త॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వాస్మి॒-న్తేజో॑ దధాతి తేజ॒స్వ్యే॑వ భ॑వత్య॒గ్నయే॑ సాహ॒న్త్యాయ॑ పురో॒డాశ॑మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒-థ్సీఖ్ష॑మాణో॒ ఽగ్నిమే॒వ సా॑హ॒న్త్యగ్గ్ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ తేనై॒వ స॑హతే॒ యగ్ం సీఖ్ష॑తే ॥ 14 ॥
(భ్రాతృ॑వ్యస్యా -స్మి॒న్ – తేజ॑స్వతే పురో॒డశ॑ – మ॒ష్టాత్రిగ్ం॑శచ్చ) (అ. 3)
అ॒గ్నయే-ఽన్న॑వతే పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒ద్యః కా॒మయే॒తా-ఽన్న॑వాన్-థ్స్యా॒మిత్య॒గ్ని-మే॒వా-న్న॑వన్త॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వైన॒మన్న॑వన్త-ఙ్కరో॒త్యన్న॑వానే॒వ భ॑వత్య॒గ్నయే᳚-ఽన్నా॒దాయ॑ పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒ద్యః కా॒మయే॑తా-ఽన్నా॒ద-స్స్యా॒మిత్య॒గ్ని-మే॒వాన్నా॒దగ్గ్ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వైన॑-మన్నా॒ద-ఙ్క॑రోత్యన్నా॒ద – [-క॑రోత్యన్నా॒దః, ఏ॒వ భ॑వత్య॒గ్నయే-ఽన్న॑పతయే] 15
ఏ॒వ భ॑వత్య॒గ్నయే-ఽన్న॑పతయే పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒ద్యః-కా॒మయే॒తా-ఽన్న॑పతి-స్స్యా॒-మిత్య॒గ్ని-మే॒వా-ఽన్న॑పతి॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వైన॒-మన్న॑పతి-ఙ్కరో॒త్యన్న॑పతి-రే॒వ భ॑వత్య॒గ్నయే॒ పవ॑మానాయ పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పేద॒గ్నయే॑ పావ॒కాయా॒గ్నయే॒ శుచ॑యే॒ జ్యోగా॑మయావీ॒ యద॒గ్నయే॒ పవ॑మానాయ ని॒ర్వప॑తి ప్రా॒ణ-మే॒వా-ఽస్మి॒-న్తేన॑ దధాతి॒ యద॒గ్నయే॑ – [యద॒గ్నయే᳚, పా॒వ॒కాయ॒ వాచ॑-] 16
పావ॒కాయ॒ వాచ॑-మే॒వా-ఽస్మి॒-న్తేన॑ దధాతి॒ యద॒గ్నయే॒ శుచ॑య॒ ఆయు॑-రే॒వా-ఽస్మి॒-న్తేన॑ దధాత్యు॒త యదీ॒తాసు॒-ర్భవ॑తి॒ జీవ॑త్యే॒వైతా-మే॒వ నిర్వ॑పే॒-చ్చఖ్షు॑ష్కామో॒ యద॒గ్నయే॒ పవ॑మానాయ ని॒ర్వప॑తి ప్రా॒ణ-మే॒వా-ఽస్మి॒-న్తేన॑ దధాతి॒ యద॒గ్నయే॑ పావ॒కాయ॒ వాచ॑-మే॒వాస్మి॒-న్తేన॑ దధాతి॒ యద॒గ్నయే॒ శుచ॑యే॒ చఖ్షు॑-రే॒వాస్మి॒-న్తేన॑ దధా- [చఖ్షు॑రే॒వాస్మి॒-న్తేన॑ దధాతి, ఉ॒త యద్య॒న్ధో] 17
-త్యు॒త యద్య॒న్ధో భవ॑తి॒ ప్రైవ ప॑శ్యత్య॒గ్నయే॑ పు॒త్రవ॑తే పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒-దిన్ద్రా॑య పు॒త్రిణే॑ పురో॒డాశ॒-మేకా॑దశకపాల-మ్ప్ర॒జాకా॑మో॒-ఽగ్ని-రే॒వా-ఽస్మై᳚ ప్ర॒జా-మ్ప్ర॑జ॒నయ॑తి వృ॒ద్ధా-మిన్ద్రః॒ ప్ర య॑చ్ఛత్య॒గ్నయే॒ రస॑వతే-ఽజఖ్షీ॒రే చ॒రు-న్నిర్వ॑పే॒ద్యః కా॒మయే॑త॒ రస॑వాన్-థ్స్యా॒-మిత్య॒గ్ని-మే॒వ రస॑వన్త॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వైన॒గ్ం॒ రస॑వన్త-ఙ్కరోతి॒ [రస॑వన్త-ఙ్కరోతి, రస॑వానే॒వ] 18
రస॑వానే॒వ భ॑వత్యజఖ్షీ॒రే భ॑వత్యాగ్నే॒యీ వా ఏ॒షా యద॒జా సా॒ఖ్షాదే॒వ రస॒మవ॑ రున్ధే॒-ఽగ్నయే॒ వసు॑మతే పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒ద్యః కా॒మయే॑త॒ వసు॑మాన్-థ్స్యా॒మిత్య॒గ్ని-మే॒వ వసు॑మన్త॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వైనం॒-వఀసు॑మన్త-ఙ్కరోతి॒ వసు॑మానే॒వ భ॑వత్య॒గ్నయే॑ వాజ॒సృతే॑ పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నివ॑ర్పే-థ్సఙ్గ్రా॒మే సం-యఀ ॑త్తే॒ వాజం॒- [సం-యఀ ॑త్తే॒ వాజ᳚మ్, వా ఏ॒ష సి॑సీర్షతి॒] 19
-వాఀ ఏ॒ష సి॑సీర్షతి॒ య-స్స॑గ్రా॒మ్మ-ఞ్జిగీ॑షత్య॒గ్నిః ఖలు॒ వై దే॒వానాం᳚-వాఀజ॒సృ-ద॒గ్ని-మే॒వ వా॑జ॒సృత॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ ధావ॑తి॒ వాజ॒గ్ం॒ హన్తి॑ వృ॒త్ర-ఞ్జయ॑తి॒ తగ్ం స॑గ్రా॒మ్మ-మథో॑ అ॒గ్నిరి॑వ॒ న ప్ర॑తి॒ధృషే॑ భవత్య॒గ్నయే᳚-ఽగ్ని॒వతే॑ పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒-ద్యస్యా॒గ్నా- వ॒గ్ని- మ॑భ్యు॒ద్ధరే॑యు॒-ర్నిర్ది॑ష్టభాగో॒ వా ఏ॒తయో॑-ర॒న్యో-ఽని॑ర్దిష్టభాగో॒-ఽన్యస్తౌ స॒భంవఀ ॑న్తౌ॒ యజ॑మాన- [యజ॑మానమ్, అ॒భి] 20
-మ॒భి స-మ్భ॑వత॒-స్స ఈ᳚శ్వ॒ర ఆర్తి॒-మార్తో॒-ర్య-ద॒గ్నయే᳚-ఽగ్ని॒వతే॑ ని॒ర్వప॑తి భాగ॒ధేయే॑నై॒వైనౌ॑ శమయతి॒ నా-ఽఽర్తి॒మార్చ్ఛ॑తి॒ యజ॑మానో॒-ఽగ్నయే॒ జ్యోతి॑ష్మతే పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒-ద్యస్యా॒-గ్నిరుద్ధృ॒తో-ఽహు॑తే-ఽగ్నిహో॒త్ర ఉ॒ద్వాయే॒దప॑ర ఆ॒దీప్యా॑-ఽనూ॒ద్ధృత్య॒ ఇత్యా॑హు॒స్త-త్తథా॒ న కా॒ర్యం॑-యఀ-ద్భా॑గ॒ధేయ॑మ॒భి పూర్వ॑ ఉద్ధ్రి॒యతే॒ కిమప॑రో॒-ఽభ్యు- [కిమప॑రో॒-ఽభ్యుత్, హ్రి॒యే॒తేతి॒ తాన్యే॒వా] 21
-ద్ధ్రి॑యే॒తేతి॒ తాన్యే॒వా వ॒ఖ్షాణా॑ని సన్ని॒ధాయ॑ మన్థేది॒తః ప్ర॑థ॒మ-ఞ్జ॑జ్ఞే అ॒గ్ని-స్స్వాద్యోనే॒రధి॑ జా॒తవే॑దాః । స గా॑యత్రి॒యా త్రి॒ష్టుభా॒ జగ॑త్యా దే॒వేభ్యో॑ హ॒వ్యం-వఀ ॑హతు ప్రజా॒నన్నితి॒ ఛన్దో॑భి-రే॒వైన॒గ్గ్॒ స్వాద్యోనేః॒ ప్రజ॑నయత్యే॒ష వా వ సో᳚-ఽగ్నిరిత్యా॑హు॒ ర్జ్యోతి॒స్త్వా అ॑స్య॒ పరా॑పతిత॒-మితి॒ యద॒గ్నయే॒ జ్యోతి॑ష్మతే ని॒ర్వప॑తి॒ యదే॒వాస్య॒ జ్యోతిః॒ పరా॑పతిత॒-న్తదే॒వావ॑ రున్ధే ॥ 22 ॥
(క॒రో॒త్య॒న్నా॒దో – ద॑ధాతి॒ యద॒గ్నయే॒ – శుచ॑యే॒ చఖ్షు॑రే॒వాస్మి॒-న్తేన॑ దధాతి -కరోతి॒ – వాజం॒ -యఀజ॑మాన॒ – ము – దే॒వాస్య॒ – షట్చ॑) (అ. 4)
వై॒శ్వా॒న॒ర-న్ద్వాద॑శకపాల॒-న్నిర్వ॑పే-ద్వారు॒ణ-ఞ్చ॒రు-న్ద॑ధి॒క్రావ్ణ్ణే॑ చ॒రుమ॑భిశ॒స్యమా॑నో॒ య-ద్వై᳚శ్వాన॒రో ద్వాద॑శకపాలో॒ భవ॑తి సంవఀథ్స॒రో వా అ॒గ్ని ర్వై᳚శ్వాన॒ర-స్సం॑వఀథ్స॒రేణై॒వైనగ్గ్॑ స్వదయ॒త్యప॑ పా॒పం-వఀర్ణగ్ం॑ హతే వారు॒ణేనై॒వైనం॑-వఀరుణపా॒శా-న్ము॑ఞ్చతి దధి॒క్రావ్ణ్ణా॑ పునాతి॒ హిర॑ణ్య॒-న్దఖ్షి॑ణా ప॒విత్రం॒-వైఀ హిర॑ణ్య-మ్పు॒నాత్యే॒వైన॑-మా॒ద్య॑-మ॒స్యా-ఽన్న॑-మ్భవత్యే॒తామే॒వ నిర్వ॑పే-త్ప్ర॒జాకా॑మ-స్సంవఀథ్స॒రో [సంవఀథ్స॒రః, వా] 23
వా ఏ॒తస్యా-ఽశా᳚న్తో॒ యోని॑-మ్ప్ర॒జాయై॑ పశూ॒నా-న్నిర్ద॑హతి॒ యో-ఽల॑-మ్ప్ర॒జాయై॒ స-న్ప్ర॒జా-న్న వి॒న్దతే॒ య-ద్వై᳚శ్వాన॒రో ద్వాద॑శకపాలో॒ భవ॑తి సంవఀథ్స॒రో వా అ॒గ్ని ర్వై᳚శ్వాన॒ర-స్సం॑వఀథ్స॒రమే॒వ భా॑గ॒ధేయే॑న శమయతి॒ సో᳚-ఽస్మై శా॒న్త-స్స్వాద్యోనేః᳚ ప్ర॒జా-మ్ప్రజ॑నయతి వారు॒ణేనై॒వైనం॑-వఀరుణపా॒శా-న్ము॑ఞ్చతి దధి॒క్రావ్ణ్ణా॑ పునాతి॒ హిర॑ణ్య॒-న్దఖ్షి॑ణా ప॒విత్రం॒-వైఀ హిర॑ణ్య-మ్పు॒నాత్యే॒వైనం॑- [పు॒నాత్యే॒వైన᳚మ్, వి॒న్దతే᳚] 24
-విఀ॒న్దతే᳚ ప్ర॒జాం-వైఀ᳚శ్వాన॒ర-న్ద్వాద॑శకపాల॒-న్నిర్వ॑పే-త్పు॒త్రే జా॒తేయద॒ష్టాక॑పాలో॒ భవ॑తి గాయత్రి॒యైవైన॑-మ్బ్రహ్మవర్చ॒సేన॑ పునాతి॒ యన్నవ॑కపాల-స్త్రి॒వృతై॒వాస్మి॒-న్తేజో॑ దధాతి॒ య-ద్దశ॑కపాలో వి॒రాజై॒వా-ఽస్మి॑-న్న॒న్నాద్య॑-న్దధాతి॒ యదేకా॑దశకపాల- స్త్రి॒ష్టుభై॒వా-ఽస్మి॑-న్నిన్ద్రి॒య-న్ద॑ధాతి॒ య-ద్ద్వాద॑శకపాలో॒ జగ॑త్యై॒వా-ఽస్మి॑-న్ప॒శూ-న్ద॑ధాతి॒ యస్మి॑న్ జా॒త ఏ॒తామిష్టి॑-న్ని॒ర్వప॑తి పూ॒త [పూ॒తః, ఏ॒వ తే॑జ॒స్వ్య॑న్నా॒ద] 25
ఏ॒వ తే॑జ॒స్వ్య॑న్నా॒ద ఇ॑న్ద్రియా॒వీ ప॑శు॒మా-న్భ॑వ॒త్యవ॒ వా ఏ॒ష సు॑వ॒ర్గా-ల్లో॒కా-చ్ఛి॑ద్యతే॒ యో ద॑ర్శపూర్ణమాసయా॒జీ సన్న॑మావా॒స్యాం᳚-వాఀ పౌర్ణమా॒సీం-వాఀ ॑తిపా॒దయ॑తి సువ॒ర్గాయ॒ హి లో॒కాయ॑ దర్శపూర్ణమా॒సా వి॒జ్యేతే॑ వైశ్వాన॒ర-న్ద్వాద॑శకపాల॒-న్నిర్వ॑పే-దమావా॒స్యాం᳚-వాఀ పౌర్ణమా॒సీం-వాఀ ॑-ఽతి॒పాద్య॑ సంవఀథ్స॒రో వా అ॒గ్ని ర్వై᳚శ్వాన॒ర-స్సం॑వఀథ్స॒రమే॒వ ప్రీ॑ణా॒త్యథో॑ సంవఀథ్స॒రమే॒వాస్మా॒ ఉప॑ దధాతి సువ॒ర్గస్య॑ లో॒కస్య॒ సమ॑ష్ట్యా॒ [సమ॑ష్ట్యై, అథో॑] 26
అథో॑ దే॒వతా॑ ఏ॒వాన్వా॒రభ్య॑ సువ॒ర్గం-లోఀ॒కమే॑తి వీర॒హా వా ఏ॒ష దే॒వానాం॒-యోఀ᳚-ఽగ్ని-ము॑ద్వా॒సయ॑తే॒ న వా ఏ॒తస్య॑ బ్రాహ్మ॒ణా ఋ॑తా॒యవః॑ పు॒రా-ఽన్న॑-మఖ్ష-న్నాగ్నే॒య-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే-ద్వైశ్వాన॒ర-న్ద్వాద॑శకపాల-మ॒గ్నిము॑ద్వాసయి॒ష్యన్. యద॒ష్టాక॑పాలో॒ భవ॑త్య॒ష్టాఖ్ష॑రా గాయ॒త్రీ-గా॑య॒త్రో᳚ ఽగ్ని-ర్యావా॑-నే॒వా-ఽగ్నిస్తస్మా॑ ఆతి॒థ్య-ఙ్క॑రో॒త్యథో॒ యథా॒ జనం॑-యఀ॒తే॑-ఽవ॒స-ఙ్క॒రోతి॑ తా॒దృ- [తా॒దృక్, ఏ॒వ] 27
-గే॒వ త-ద్ద్వాద॑శకపాలో వైశ్వాన॒రో భ॑వతి॒ ద్వాద॑శ॒ మాసా᳚-స్సంవఀథ్స॒ర-స్సం॑వఀథ్స॒రః ఖలు॒ వా అ॒గ్నేర్యోని॒-స్స్వామే॒వైనం॒-యోఀని॑-ఙ్గమయ-త్యా॒ద్య॑మ॒స్యాన్న॑-మ్భవతి వైశ్వాన॒ర-న్ద్వాద॑శకపాల॒-న్నిర్వ॑పేన్మారు॒తగ్ం స॒ప్తక॑పాల॒-ఙ్గ్రామ॑కామ ఆహవ॒నీయే॑ వైశ్వాన॒రమధి॑ శ్రయతి॒ గార్హ॑పత్యే మారు॒త-మ్పా॑పవస్య॒సస్య॒ విధృ॑త్యై॒ ద్వాద॑శకపాలో వైశ్వాన॒రో భ॑వతి॒ ద్వాద॑శ॒ మాసా᳚-స్సంవఀథ్స॒ర-స్సం॑వఀథ్స॒రేణై॒వాస్మై॑ సజా॒తాగ్శ్చ్యా॑వయతి మారు॒తో భ॑వతి [ ] 28
మ॒రుతో॒ వై దే॒వానాం॒-విఀశో॑ దేవవి॒శేనై॒వా-ఽస్మై॑ మనుష్య వి॒శమవ॑ రున్ధే స॒ప్తక॑పాలో భవతి స॒ప్త గ॑ణా॒ వై మ॒రుతో॑ గణ॒శ ఏ॒వాస్మై॑ సజా॒తానవ॑ రున్ధే ఽనూ॒చ్యమా॑న॒ ఆ సా॑దయతి॒ విశ॑మే॒వాస్మా॒ అను॑వర్త్మాన-ఙ్కరోతి ॥ 29 ॥
(ప్ర॒జాకా॑మ-స్సంవఀథ్స॒రః – పు॒నాత్యే॒వైనం॑ – పూ॒తః – సమ॑ష్ట్యై -తా॒దృం – మా॑రు॒తో భ॑వ॒ – త్యేకా॒న్న త్రి॒గ్ం॒శచ్చ॑ ) (అ. 5)
ఆ॒ది॒త్య-ఞ్చ॒రు-న్నిర్వ॑పే-థ్సఙ్గ్రా॒మ-ము॑పప్రయా॒స్య-న్ని॒యం-వాఀ అది॑తి-ర॒స్యామే॒వ పూర్వే॒ ప్రతి॑తిష్ఠన్తి వైశ్వాన॒ర-న్ద్వాద॑శకపాల॒-న్నిర్వ॑పే-దా॒యత॑న-ఙ్గ॒త్వా-సం॑వఀథ్స॒రో వా అ॒గ్ని ర్వై᳚శ్వాన॒ర-స్సం॑వఀథ్స॒రః ఖలు॒ వై దే॒వానా॑-మా॒యత॑న-మే॒తస్మా॒ద్వా ఆ॒యత॑నా-ద్దే॒వా అసు॑రా-నజయ॒న్॒. య-ద్వై᳚శ్వాన॒ర-న్ద్వాద॑శకపాల-న్ని॒ర్వప॑తి దే॒వానా॑-మే॒వా-ఽఽయత॑నే యతతే॒ జయ॑తి॒ తగ్ం స॑గ్రా॒మ్మ-మే॒తస్మి॒న్ వా ఏ॒తౌ మృ॑జాతే॒ [ఏ॒తౌ మృ॑జాతే, యో వి॑ద్విషా॒ణయో॒-రన్న॒-మత్తి॑] ॥ 30 ॥
యో వి॑ద్విషా॒ణయో॒-రన్న॒-మత్తి॑ వైశ్వాన॒ర-న్ద్వాద॑శకపాల॒-న్నిర్వ॑పే-ద్విద్విషా॒ణయో॒రన్న॑-ఞ్జ॒గ్ధ్వా సం॑వఀథ్స॒రో వా అ॒గ్ని-ర్వై᳚శ్వాన॒ర-స్సం॑వఀథ్స॒ర స్వ॑దిత-మే॒వా-ఽత్తి॒ నాస్మి॑-న్మృజాతే సంవఀథ్స॒రాయ॒ వా ఏ॒తౌ సమ॑మాతే॒ యౌ స॑మ॒మాతే॒ తయో॒ర్యః పూర్వో॑-ఽభి॒ద్రుహ్య॑తి॒ తం-వఀరు॑ణో గృహ్ణాతి వైశ్వాన॒ర-న్ద్వాద॑శకపాల॒-న్నిర్వ॑పే-థ్సమమా॒నయోః॒ పూర్వో॑-ఽభి॒ద్రుహ్య॑ సంవఀథ్స॒రో వా అ॒గ్ని-ర్వై᳚శ్వాన॒ర-స్సం॑వఀథ్స॒ర-మే॒వా-ఽఽప్త్వా ని॑ర్వరు॒ణం- [ని॑ర్వరు॒ణమ్, ప॒రస్తా॑-ద॒భి] ॥ 31 ॥
-ప॒రస్తా॑-ద॒భి ద్రు॑హ్యతి॒ నైనం॒-వఀరు॑ణో గృహ్ణాత్యా॒వ్యం॑-వాఀ ఏ॒ష ప్రతి॑ గృహ్ణాతి॒ యో-ఽవి॑-మ్ప్రతిగృ॒హ్ణాతి॑ వైశ్వాన॒ర-న్ద్వాద॑శకపాల॒-న్నిర్వ॑పే॒దవి॑-మ్ప్రతి॒గృహ్య॑ సంవఀథ్స॒రో వా అ॒గ్ని-ర్వై᳚శ్వాన॒ర-స్సం॑వఀథ్స॒ర-స్వ॑దితామే॒వ ప్రతి॑గృహ్ణాతి॒ నా-ఽఽవ్య॑-మ్ప్రతి॑గృహ్ణాత్యా॒త్మనో॒ వా ఏ॒ష మాత్రా॑మాప్నోతి॒ య ఉ॑భ॒యాద॑-త్ప్రతిగృ॒హ్ణాత్యశ్వం॑-వాఀ॒ పురు॑షం-వాఀ వైశ్వాన॒ర-న్ద్వాద॑శకపాల॒-న్నిర్వ॑పే-దుభ॒యాద॑- [నిర్వ॑పే-దుభ॒యాద॑త్, ప్ర॒తి॒గృహ్య॑] ॥ 32 ॥
-త్ప్రతి॒గృహ్య॑ సంవఀథ్స॒రో వా అ॒గ్నిర్వై᳚శ్వాన॒ర-స్సం॑వఀథ్స॒ర-స్వ॑దితమే॒వ ప్రతి॑ గృహ్ణాతి॒ నాత్మనో॒ మాత్రా॑మాప్నోతి వైశ్వాన॒ర-న్ద్వాద॑శకపాల॒-న్నిర్వ॑పే-థ్స॒ని-మే॒ష్యన్-థ్సం॑వఀథ్స॒రో వా అ॒గ్ని-ర్వై᳚శ్వాన॒రో య॒దా ఖలు॒ వై సం॑వఀథ్స॒ర-ఞ్జ॒నతా॑యా॒-ఞ్చర॒త్యథ॒ స ధ॑నా॒ర్ఘో భ॑వతి॒య-ద్వై᳚శ్వాన॒ర-న్ద్వాద॑శకపాల-న్ని॒ర్వప॑తి సంవఀథ్స॒ర-సా॑తామే॒వ స॒నిమ॒భి ప్రచ్య॑వతే॒ దాన॑కామా అస్మై ప్ర॒జా భ॑వన్తి॒ యో వై సం॑వఀథ్స॒రం- [వై సం॑వఀథ్స॒రమ్, ప్ర॒యుజ్య॒ న] ॥ 33 ॥
-ప్ర॒యుజ్య॒ న వి॑ము॒ఞ్చత్య॑ప్రతిష్ఠా॒నో వై స భ॑వత్యే॒త-మే॒వ వై᳚శ్వాన॒ర-మ్పున॑రా॒గత్య॒ నిర్వ॑పే॒ద్య-మే॒వ ప్ర॑యు॒ఙ్క్తే త-మ్భా॑గ॒ధేయే॑న॒ వి ము॑ఞ్చతి॒ ప్రతి॑ష్ఠిత్యై॒ యయా॒ రజ్వో᳚త్త॒మా-ఙ్గామా॒జే-త్తా-మ్భ్రాతృ॑వ్యాయ॒ ప్ర హి॑ణుయా॒-న్నిర్-ఋ॑తి-మే॒వాస్మై॒ ప్ర హి॑ణోతి ॥ 34 ॥
(మృ॒జా॒తే॒ – ని॒ర్వ॒రు॒ణం – వఀ ॑పేదుభ॒యాద॒–ద్యో వై సం॑వఀథ్స॒రగ్ం – షట్త్రిగ్ం॑శచ్చ) (అ. 6)
ఐ॒న్ద్ర-ఞ్చ॒రు-న్నిర్వ॑పే-త్ప॒శుకా॑మ ఐ॒న్ద్రా వై ప॒శవ॒ ఇన్ద్ర॑మే॒వ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వాస్మై॑ ప॒శూ-న్ప్రయ॑చ్ఛతి పశు॒మా-నే॒వ భ॑వతి చ॒రుర్భ॑వతి॒ స్వాదే॒వాస్మై॒ యోనేః᳚ ప॒శూ-న్ప్రజ॑నయ॒తీన్ద్రా॑యేన్ద్రి॒యావ॑తే పురో॒డాశ॒-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే-త్ప॒శుకా॑మ ఇన్ద్రి॒యం-వైఀ ప॒శవ॒ ఇన్ద్ర॑-మే॒వేన్ద్రి॒యావ॑న్త॒గ్గ్॒ స్వేన ॑భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స [ధావతి॒ సః, ఏ॒వా-ఽస్మా॑] ॥ 35 ॥
ఏ॒వా-ఽస్మా॑ ఇన్ద్రి॒య-మ్ప॒శూ-న్ప్రయ॑చ్ఛతి పశు॒మానే॒వ భ॑వ॒తీన్ద్రా॑య-ఘ॒ర్మవ॑తే పురో॒డాశ॒-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే-ద్బ్రహ్మవర్చ॒సకా॑మో బ్రహ్మవర్చ॒సం-వైఀ ఘ॒ర్మ ఇన్ద్ర॑మే॒వ ఘ॒ర్మవ॑న్త॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వాస్మి॑-న్బ్రహ్మవర్చ॒స-న్ద॑ధాతి బ్రహ్మవర్చ॒స్యే॑వ భ॑వ॒తీన్ద్రా॑యా॒-ఽర్కవ॑తే పురో॒డాశ॒-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే॒-దన్న॑కామో॒-ఽర్కో వై దే॒వానా॒-మన్న॒-మిన్ద్ర॑-మే॒వా-ఽర్కవ॑న్త॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నో- [స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॑న, ఉప॑ ధావతి॒ స] ॥ 36॥
-ప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వాస్మా॒ అన్న॒-మ్ప్రయ॑చ్ఛత్యన్నా॒ద ఏ॒వ భ॑వ॒తీన్ద్రా॑య ఘ॒ర్మవ॑తే పురో॒డాశ॒-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే॒-దిన్ద్రా॑యే-న్ద్రి॒యావ॑త॒ ఇన్ద్రా॑యా॒-ఽర్కవ॑తే॒ భూతి॑కామో॒ యదిన్ద్రా॑య ఘ॒ర్మవ॑తే ని॒ర్వప॑తి॒ శిర॑ ఏ॒వాస్య॒ తేన॑ కరోతి॒ యదిన్ద్రా॑యేన్ద్రి॒యావ॑త ఆ॒త్మాన॑-మే॒వాస్య॒ తేన॑ కరోతి॒-య-దిన్ద్రా॑యా॒-ఽర్కవ॑తే భూ॒త ఏ॒వాన్నాద్యే॒ ప్రతి॑-తిష్ఠతి॒ భవ॑త్యే॒వేన్ద్రా॑యా- [భవ॑త్యే॒వేన్ద్రా॑యా, అ॒గ్ం॒ హో॒ముచే॑] ॥ 37 ॥
-ఽగ్ం హో॒ముచే॑ పురో॒డాశ॒-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే॒ద్యః పా॒ప్మనా॑ గృహీ॒త-స్స్యా-త్పా॒ప్మా వా అగ్ంహ॒ ఇన్ద్ర॑మే॒వా-ఽగ్ం హో॒ముచ॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వైన॑-మ్పా॒ప్మనో-ఽగ్ంహ॑సో ముఞ్చ॒తీన్ద్రా॑య వైమృ॒ధాయ॑ పురో॒డాశ॒-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే॒ద్య-మ్మృధో॒-ఽభి ప్ర॒వేపే॑రన్-రా॒ష్ట్రాణి॑ వా॒-ఽభి స॑మి॒యు-రిన్ద్ర॑-మే॒వ వై॑మృ॒ధగ్గ్ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వా-ఽస్మా॒న్మృధో- [ఏ॒వా-ఽస్మా॒న్మృధః॑, అప॑ హ॒న్తీన్ద్రా॑య] ॥ 38 ॥
-ఽప॑ హ॒న్తీన్ద్రా॑య త్రా॒త్రే పు॑రో॒డాశ॒-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే-ద్బ॒ద్ధో వా॒ పరి॑యత్తో॒ వేన్ద్ర॑మే॒వ త్రా॒తార॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వైన॑-న్త్రాయత॒ ఇన్ద్రా॑యా-ఽర్కాశ్వమే॒ధవ॑తే పురో॒డాశ॒-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే॒ద్య-మ్మ॑హాయ॒జ్ఞో నోప॒నమే॑దే॒తే వై మ॑హాయ॒జ్ఞస్యా-ఽన్త్యే॑ త॒నూ య-ద॑ర్కాశ్వమే॒ధా-విన్ద్ర॑-మే॒వా-ఽర్కా᳚శ్వమే॒ధ- వ॑న్త॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వాస్మా॑ అన్త॒తో మ॑హాయ॒జ్ఞ-ఞ్చ్యా॑వయ॒త్యుపై॑న-మ్మహాయ॒జ్ఞో న॑మతి ॥ 39 ॥
(ఇ॒న్ద్రి॒యావ॑న్త॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ సో᳚ – ఽర్కవ॑న్త॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॑నై॒ – వేన్ద్రా॑యా – స్మా॒-న్మృధో᳚ – ఽస్మై – స॒ప్త చ॑ ) (అ. 7)
ఇన్ద్రా॒యా-ఽన్వృ॑జవే పురో॒డాశ॒-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే॒-ద్గ్రామ॑కామ॒ ఇన్ద్ర॑-మే॒వా-ఽన్వృ॑జు॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వాస్మై॑ సజా॒తా-నను॑కాన్ కరోతి గ్రా॒మ్యే॑వ భ॑వతీన్ద్రా॒ణ్యై చ॒రు-న్నిర్వ॑పే॒ద్యస్య॒ సేనా-ఽసగ్ం॑శితేవ॒ స్యా-ది॑న్ద్రా॒ణీ వై సేనా॑యై దే॒వతే᳚న్ద్రా॒ణీ-మే॒వ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ సైవాస్య॒ సేనా॒గ్ం॒ సగ్గ్ శ్య॑తి॒ బల్బ॑జా॒నపీ॒- [బల్బ॑జా॒నపి॑, ఇ॒ద్ధ్మే స-న్న॑హ్యే॒ద్గౌ-] ॥ 40 ॥
-ద్ధ్మే స-న్న॑హ్యే॒ద్గౌ-ర్యత్రా-ఽధి॑ష్కన్నా॒-న్యమే॑హ॒-త్తతో॒ బల్బ॑జా॒ ఉద॑తిష్ఠ॒-న్గవా॑-మే॒వైన॑-న్న్యా॒య-మ॑పి॒నీయ॒ గా వే॑దయ॒తీన్ద్రా॑య మన్యు॒మతే॒ మన॑స్వతే పురో॒డాశ॒-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే-థ్సఙ్గ్రా॒మే సంయఀ ॑త్త ఇన్ద్రి॒యేణ॒ వై మ॒న్యునా॒ మన॑సా సఙ్గ్రా॒మ-ఞ్జ॑య॒తీన్ద్ర॑-మే॒వ మ॑న్యు॒మన్త॒-మ్మన॑స్వన్త॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వాస్మి॑న్నిన్ద్రి॒య-మ్మ॒న్యు-మ్మనో॑ దధాతి॒ జయ॑తి॒ తగ్ం [జయ॑తి॒ తమ్, స॒గ్రా॒మ-మే॒తా-మే॒వ] ॥ 41 ॥
స॑గ్రా॒మ-మే॒తా-మే॒వ నిర్వ॑పే॒ద్యో హ॒తమ॑నా-స్స్వ॒య-మ్పా॑ప ఇవ॒ స్యాదే॒తాని॒ హి వా ఏ॒తస్మా॒ దప॑క్రాన్తా॒న్యథై॒ష హ॒తమ॑నా-స్స్వ॒య-మ్పా॑ప॒ ఇన్ద్ర॑మే॒వ మ॑న్యు॒మన్త॒-మ్మన॑స్వన్త॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వాస్మి॑-న్నిన్ద్రి॒య-మ్మ॒న్యు-మ్మనో॑ దధాతి॒ న హ॒తమ॑నా-స్స్వ॒య-మ్పా॑పో భవ॒తీన్ద్రా॑య దా॒త్రే పు॑రో॒డాశ॒-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే॒ద్యః కా॒మయే॑త॒ దాన॑కామా మే ప్ర॒జా-స్స్యు॒- [దాన॑కామా మే ప్ర॒జా-స్స్యుః॑, ఇతీన్ద్ర॑-మే॒వ] ॥ 42 ॥
-రితీన్ద్ర॑-మే॒వ దా॒తార॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వాస్మై॒ దాన॑కామాః ప్ర॒జాః క॑రోతి॒ దాన॑కామా అస్మై ప్ర॒జా భ॑వ॒న్తీన్ద్రా॑య ప్రదా॒త్రే పు॑రో॒డాశ॒-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే॒-ద్యస్మై॒ ప్రత్త॑మివ॒ సన్న ప్ర॑దీ॒యేతేన్ద్ర॑-మే॒వ ప్ర॑దా॒తార॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑-ధావతి॒ స ఏ॒వాస్మై॒ ప్ర-దా॑పయ॒తీన్ద్రా॑య సు॒త్రామ్ణే॑ పురో॒డాశ॒-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే॒-దప॑రుద్ధో వా- [-దప॑రుద్ధో వా, అ॒ప॒రు॒ద్ధయమా॑నో॒] ॥ 43 ॥
-ఽపరు॒ద్ధయమా॑నో॒ వేన్ద్ర॑మే॒వ సు॒త్రామా॑ణ॒గ్గ్॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వైన॑-న్త్రాయతే ఽనపరు॒ద్ధ్యో భ॑వ॒తీన్ద్రో॒ వై స॒దృ-న్దే॒వతా॑భిరాసీ॒-థ్స న వ్యా॒వృత॑మగచ్ఛ॒-థ్స ప్ర॒జాప॑తి॒-ముపా॑ధావ॒-త్తస్మా॑ ఏ॒త-మై॒న్ద్ర-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర॑వప॒-త్తేనై॒-వా-ఽస్మి॑-న్నిన్ద్రి॒య-మ॑దధా॒-చ్ఛక్వ॑రీ యాజ్యానువా॒క్యే॑ అకరో॒-ద్వజ్రో॒ వై శక్వ॑రీ॒ స ఏ॑నం॒-వఀజ్రో॒ భూత్యా॑ ఐన్ధ॒- [భూత్యా॑ ఐన్ధ, సో॑-ఽభవ॒-థ్సో॑-ఽబిభే-] ॥ 44 ॥
-సో॑-ఽభవ॒థ్సో॑-ఽబిభే-ద్భూ॒తః ప్ర మా॑ ధఖ్ష్య॒తీతి॒ స ప్ర॒జాప॑తి॒-మ్పున॒రుపా॑-ఽధావ॒-థ్స ప్ర॒జాప॑తి॒-శ్శక్వ॑ర్యా॒ అధి॑ రే॒వతీ॒-న్నిర॑మిమీత॒ శాన్త్యా॒ అప్ర॑దాహాయ॒ యో-ఽలగ్గ్॑ శ్రి॒యై సన్-థ్స॒దృఙ్ఖ్స॑మా॒నై-స్స్యా-త్తస్మా॑ ఏ॒త-మై॒న్ద్ర-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే॒-దిన్ద్ర॑మే॒వ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వా-ఽస్మి॑-న్నిన్ద్రి॒య-న్ద॑ధాతి రే॒వతీ॑ పురోనువా॒క్యా॑ భవతి॒ శాన్త్యా॒ అప్ర॑దాహాయ॒ శక్వ॑రీ యా॒జ్యా॑ వజ్రో॒ వై శక్వ॑రీ॒స ఏ॑నం॒-వఀజ్రో॒ భూత్యా॑ ఇన్ధే॒ భవ॑త్యే॒వ ॥ 45 ॥
(అపి॒ – తగ్గ్ – స్యు॑ – ర్వై – న్ధ – భవతి॒ – చతు॑ర్దశ చ ) (అ. 8)
ఆ॒గ్నా॒-వై॒ష్ణ॒వ-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే-దభి॒చర॒న్-థ్సర॑స్వ॒త్యాజ్య॑ భాగా॒ స్యా-ద్బా॑ర్హస్ప॒త్ యశ్చ॒రుర్యదా᳚గ్నా-వైష్ణ॒వ ఏకా॑దశకపాలో॒ భవ॑త్య॒గ్ని-స్సర్వా॑ దే॒వతా॒ విష్ణు॑ర్య॒జ్ఞో దే॒వతా॑భి-శ్చై॒వైనం॑-యఀ॒జ్ఞేన॑ చా॒భి చ॑రతి॒-సర॑స్వ॒త్యాజ్య॑భాగా భవతి॒ వాగ్వై సర॑స్వతీ వా॒చైవైన॑-మ॒భి చ॑రతి బార్హస్ప॒త్య-శ్చ॒రు ర్భ॑వతి॒ బ్రహ్మ॒ వై దే॒వానా॒-మ్బృహ॒స్పతి॒ ర్బ్రహ్మ॑ణై॒వైన॑-మ॒భి చ॑రతి॒ [-మ॒భి చ॑రతి, ప్రతి॒ వై] ॥ 46 ॥
ప్రతి॒ వై ప॒రస్తా॑-దభి॒చర॑న్త-మ॒భి చ॑రన్తి॒ ద్వేద్వే॑ పురో-ఽనువా॒క్యే॑ కుర్యా॒దతి॒ ప్రయు॑క్త్యా ఏ॒తయై॒వ య॑జేతాభి చ॒ర్యమా॑ణో దే॒వతా॑భి-రే॒వ దే॒వతాః᳚ ప్రతి॒చర॑తి య॒జ్ఞేన॑ య॒జ్ఞం-వాఀ॒చా వాచ॒-మ్బ్రహ్మ॑ణా॒ బ్రహ్మ॒ స దే॒వతా᳚శ్చై॒వ య॒జ్ఞ-ఞ్చ॑ మద్ధ్య॒తో వ్యవ॑సర్పతి॒ తస్య॒ న కుత॑-శ్చ॒నోపా᳚వ్యా॒ధో భ॑వతి॒ నైన॑-మభి॒చరన్᳚-థ్స్తృణుత ఆగ్నావైష్ణ॒వ-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే॒ద్యం-యఀ॒జ్ఞో నో- [-య॒జ్ఞో న, ఉ॒ప॒నమే॑ద॒గ్ని-స్సర్వా॑] ॥ 47 ॥
-ప॒నమే॑ద॒గ్ని-స్సర్వా॑ దే॒వతా॒ విష్ణు॑-ర్య॒జ్ఞో᳚-ఽగ్ని-ఞ్చై॒వ విష్ణు॑-ఞ్చ॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ తావే॒వాస్మై॑ య॒జ్ఞ-మ్ప్రయ॑చ్ఛత॒ ఉపై॑నం-యఀ॒జ్ఞో న॑మత్యాగ్నా- వైష్ణ॒వ-ఙ్ఘృ॒తే చ॒రు-న్నిర్వ॑పే॒చ్చఖ్షు॑ష్కామో॒-ఽగ్నేర్వై చఖ్షు॑షా మను॒ష్యా॑ వి ప॑శ్యన్తి య॒జ్ఞస్య॑ దే॒వా అ॒గ్ని-ఞ్చై॒వ విష్ణు॑-ఞ్చ॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ తావే॒వా- [తావే॒వ, అ॒స్మి॒న్ చఖ్షు॑ర్ధత్త॒-] ॥ 48 ॥
-ఽస్మి॒న్ చఖ్షు॑-ర్ధత్త॒-శ్చఖ్షు॑ష్మా-నే॒వ భ॑వతి ధే॒న్వై వా ఏ॒త-ద్రేతో॒ యదాజ్య॑-మన॒డుహ॑-స్తణ్డు॒లా మి॑థు॒నా-దే॒వాస్మై॒ చఖ్షుః॒ ప్రజ॑నయతి ఘృ॒తే భ॑వతి॒ తేజో॒ వై ఘృ॒త-న్తేజ॒శ్చఖ్షు॒-స్తేజ॑సై॒వాస్మై॒ తేజ॒-శ్చఖ్షు॒రవ॑ రున్ధ ఇన్ద్రి॒యం-వైఀ వీ॒ర్యం॑-వృఀఙ్క్తే॒ భ్రాతృ॑వ్యో॒ యజ॑మా॒నో-ఽయ॑జమానస్యా-ధ్వ॒రక॑ల్పా॒-మ్ప్రతి॒ నిర్వ॑పే॒-ద్భ్రాతృ॑వ్యే॒ యజ॑మానే॒ నా-ఽస్యే᳚న్ద్రి॒యం- [నా-ఽస్యే᳚న్ద్రి॒యమ్, వీ॒ర్యం॑ వృఀఙ్క్తే] ॥ 49 ॥
-వీఀ॒ర్యం॑ వృఀఙ్క్తే పు॒రావా॒చః ప్రవ॑దితో॒-ర్నిర్వ॑పే॒-ద్యావ॑త్యే॒వ వా-క్తామప్రో॑దితా॒-మ్భ్రాతృ॑వ్యస్య వృఙ్క్తే॒ తామ॑స్య॒ వాచ॑-మ్ప్ర॒వద॑న్తీ-మ॒న్యా వాచో-ఽను॒ ప్రవ॑దన్తి॒ తా ఇ॑న్ద్రి॒యం-వీఀ॒ర్యం॑-యఀజ॑మానే దధత్యాగ్నా వైష్ణ॒వ-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే-త్ప్రాత-స్సవన॒స్యా॑-ఽఽ కా॒లే సర॑స్వ॒త్యాజ్య॑భాగా॒ స్యా-ద్బా॑ర్హస్ప॒త్యశ్చ॒రు- ర్యద॒ష్టాక॑పాలో॒ భవ॑త్య॒ష్టాఖ్ష॑రా గాయ॒త్రీ గా॑య॒త్ర-మ్ప్రా॑త-స్సవ॒న-మ్ప్రా॑త-స్సవ॒నమే॒వ తేనా᳚-ఽఽప్నో- [తేనా᳚-ఽఽప్నోతి, ఆ॒గ్నా॒వై॒ష్ణ॒వ-] ॥ 50 ॥
-త్యాగ్నావైష్ణ॒వ-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే॒-న్మాద్ధ్య॑న్దినస్య॒ సవ॑నస్యా-ఽఽ కా॒లే సర॑స్వ॒త్యాజ్య॑భాగా॒ స్యా-ద్బా॑ర్హస్ప॒త్య-శ్చ॒రు ర్యదేకా॑దశకపాలో॒ భవ॒త్యేకా॑దశాఖ్షరా త్రి॒ష్టు-ప్త్రైష్టు॑భ॒-మ్మాద్ధ్య॑న్దిన॒గ్ం॒ సవ॑న॒-మ్మాద్ధ్య॑దిన్నమే॒వ సవ॑న॒-న్తేనా᳚-ఽఽప్నోత్యాగ్నావైష్ణ॒వ-న్ద్వాద॑శకపాల॒-న్నిర్వ॑పే-త్తృతీయసవ॒నస్యా॑-ఽఽకా॒లే సర॑స్వ॒త్యాజ్య॑భాగా॒ స్యా-ద్బా॑ర్హస్ప॒త్య-శ్చ॒రుర్య-ద్ద్వాద॑శకపాలో॒ భవ॑తి॒ ద్వాద॑శాఖ్షరా॒ జగ॑తీ॒ జాగ॑త-న్తృతీయసవ॒న-న్తృ॑తీయ సవ॒నమే॒వ తేనా᳚-ఽఽప్నోతి దే॒వతా॑భిరే॒వ దే॒వతాః᳚ [దే॒వతాః᳚, ప్ర॒తి॒చర॑తి] ॥ 51 ॥
ప్రతి॒చర॑తి య॒జ్ఞేన॑ య॒జ్ఞం-వాఀ॒చా వాచ॒-మ్బ్రహ్మ॑ణా॒ బ్రహ్మ॑ క॒పాలై॑రే॒వ ఛన్దాగ్॑స్యా॒ప్నోతి॑ పురో॒డాశై॒-స్సవ॑నాని మైత్రావరు॒ణ-మేక॑కపాల॒-న్నిర్వ॑పే-ద్వ॒శాయై॑ కా॒లే యైవాసౌ భ్రాతృ॑వ్యస్య వ॒శా-ఽనూ॑బ॒న్ధ్యా॑ సో ఏ॒వైషైతస్యైక॑కపాలో భవతి॒ న హి క॒పాలైః᳚ ప॒శు-మర్హ॒త్యాప్తు᳚మ్ ॥ 52 ॥
(బ్రహ్మ॑ణై॒వైన॑మ॒భి చ॑రతి – య॒జ్ఞో న – తావే॒వా – ఽస్యే᳚న్ద్రి॒య – మా᳚ప్నోతి -దే॒వతాః᳚ – స॒ప్తత్రిగ్ం॑శచ్చ ) (అ. 9)
అ॒సావా॑ది॒త్యో న వ్య॑రోచత॒ తస్మై॑ దే॒వాః ప్రాయ॑శ్చిత్తి-మైచ్ఛ॒-న్తస్మా॑ ఏ॒తగ్ం సో॑మారౌ॒ద్ర-ఞ్చ॒రు-న్నిర॑వప॒-న్తేనై॒వాస్మి॒-న్రుచ॑మదధు॒ర్యో బ్ర॑హ్మవర్చ॒సకా॑మ॒-స్స్యా-త్తస్మా॑ ఏ॒తగ్ం సో॑మారౌ॒ద్ర-ఞ్చ॒రు-న్నిర్వ॑పే॒-థ్సోమ॑-ఞ్చై॒వ రు॒ద్ర-ఞ్చ॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ తావే॒వాస్మి॑-న్బ్రహ్మవర్చ॒స-న్ధ॑త్తో బ్రహ్మవర్చ॒స్యే॑వ భ॑వతి తిష్యాపూర్ణమా॒సే నిర్వ॑పేద్రు॒ద్రో [నిర్వ॑పేద్రు॒ద్రః, వై తి॒ష్య॑-స్సోమః॑] ॥ 53 ॥
వై తి॒ష్య॑-స్సోమః॑ పూ॒ర్ణమా॑స-స్సా॒ఖ్షాదే॒వ బ్ర॑హ్మవర్చ॒సమవ॑ రున్ధే॒ పరి॑శ్రితే యాజయతి బ్రహ్మవర్చ॒సస్య॒ పరి॑గృహీత్యై శ్వే॒తాయై᳚ శ్వే॒తవ॑థ్సాయై దు॒గ్ధ-మ్మ॑థి॒తమాజ్య॑-మ్భవ॒త్యాజ్య॒-మ్ప్రోఖ్ష॑ణ॒మాజ్యే॑న మార్జయన్తే॒ యావ॑దే॒వ బ్ర॑హ్మవర్చ॒స-న్త-థ్సర్వ॑-ఙ్కరో॒త్యతి॑ బ్రహ్మవర్చ॒స-ఙ్క్రి॑యత॒ ఇత్యా॑హురీశ్వ॒రో దు॒శ్చర్మా॒ భవి॑తో॒రితి॑ మాన॒వీ ఋచౌ॑ ధా॒య్యే॑ కుర్యా॒-ద్యద్వై కిఞ్చ॒ మను॒-రవ॑ద॒త్త-ద్భే॑ష॒జం- [-ద్భే॑ష॒జమ్, భే॒ష॒జ-మే॒వా-ఽస్మై॑] ॥ 54 ॥
-భే॑ష॒జ-మే॒వా-ఽస్మై॑ కరోతి॒ యది॑ బిభీ॒యా-ద్దు॒శ్చర్మా॑ భవిష్యా॒మీతి॑ సోమాపౌ॒ష్ణ-ఞ్చ॒రు-న్నిర్వ॑పే-థ్సౌ॒మ్యో వై దే॒వత॑యా॒ పురు॑షః పౌ॒ష్ణాః ప॒శవ॒-స్స్వయై॒ వాస్మై॑ దే॒వత॑యా ప॒శుభి॒-స్త్వచ॑-ఙ్కరోతి॒ న దు॒శ్చర్మా॑ భవతి సోమారౌ॒ద్ర-ఞ్చ॒రు-న్నిర్వ॑పే-త్ప్ర॒జాకా॑మ॒-స్సోమో॒ వై రే॑తో॒ధా అ॒గ్నిః ప్ర॒జానా᳚-మ్ప్రజనయి॒తా సోమ॑ ఏ॒వాస్మై॒ రేతో॒ దధా᳚త్య॒గ్నిః ప్ర॒జా-మ్ప్రజ॑నయతి వి॒న్దతే᳚ – [ ] ॥ 55 ॥
ప్ర॒జాగ్ం సో॑మారౌ॒ద్ర-ఞ్చ॒రు-న్నిర్వ॑పే-దభి॒చరన్᳚-థ్సౌ॒మ్యో వై దే॒వత॑యా॒ పురు॑ష ఏ॒ష రు॒ద్రో యద॒గ్ని-స్స్వాయా॑ ఏ॒వైన॑-న్దే॒వతా॑యై ని॒ష్క్రీయ॑ రు॒ద్రాయాపి॑ దధాతి తా॒జగార్తి॒-మార్చ్ఛ॑తి సోమారౌ॒ద్ర-ఞ్చ॒రు-న్నిర్వ॑పే॒-జ్జ్యోగా॑మయావీ॒ సోమం॒-వాఀ ఏ॒తస్య॒ రసో॑ గచ్ఛత్య॒గ్నిగ్ం శరీ॑రం॒-యఀస్య॒ జ్యోగా॒మయ॑తి॒ సోమా॑దే॒వాస్య॒ రస॑-న్నిష్క్రీ॒ణాత్య॒గ్నే-శ్శరీ॑రము॒త యదీ॒- [యది॑, ఇ॒తాసు॒ ర్భవ॑తి॒] ॥ 56 ॥
-తాసు॒ ర్భవ॑తి॒ జీవ॑త్యే॒వ సో॑మారు॒ద్రయో॒ర్వా ఏ॒త-ఙ్గ్ర॑సి॒తగ్ం హోతా॒ నిష్ఖి॑దతి॒ స ఈ᳚శ్వ॒ర ఆర్తి॒మార్తో॑-రన॒డ్వాన్. హోత్రా॒ దేయో॒ వహ్ని॒ర్వా అ॑న॒డ్వాన్. వహ్ని॒ర్॒హోతా॒ వహ్ని॑నై॒వ వహ్ని॑-మా॒త్మానగ్గ్॑ స్పృణోతి సోమారౌ॒ద్ర-ఞ్చ॒రు-న్నిర్వ॑పే॒ద్యః కా॒మయే॑త॒ స్వే᳚-ఽస్మా ఆ॒యత॑నే॒ భ్రాతృ॑వ్య-ఞ్జనయేయ॒మితి॒ వేది॑-మ్పరి॒గృహ్యా॒-ఽర్ధ-ము॑ద్ధ॒న్యా-ద॒ర్ధ-న్నార్ధ-మ్బ॒ర్॒హిష॑-స్స్తృణీ॒యా-ద॒ర్ధ-న్నార్ధ-మి॒ద్ధ్మస్యా᳚-ఽభ్యా-ద॒ద్ధ్యా-దద్॒ర్ధ-న్న స్వ ఏ॒వాస్మా॑ ఆ॒యత॑నే॒ భ్రాతృ॑వ్య-ఞ్జనయతి ॥ 57 ॥
(రు॒ద్రో – భే॑ష॒జం – వి॒న్దతే॒- యది॑ – స్తృణీ॒యాద॒ర్ధం – ద్వాద॑శ చ) (అ. 10)
ఐ॒న్ద్ర-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పేన్మారు॒తగ్ం స॒ప్తక॑పాల॒-ఙ్గ్రామ॑కామ॒ ఇన్ద్ర॑-ఞ్చై॒వ మ॒రుత॑శ్చ॒ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ త ఏ॒వాస్మై॑ సజా॒తా-న్ప్రయ॑చ్ఛన్తి గ్రా॒మ్యే॑వ భ॑వత్యాహవ॒నీయ॑ ఐ॒న్ద్రమధి॑ శ్రయతి॒ గార్హ॑పత్యే మారు॒త-మ్పా॑పవస్య॒సస్య॒ విధృ॑త్యై స॒ప్తక॑పాలో మారు॒తో భ॑వతి స॒ప్తగ॑ణా॒ వై మ॒రుతో॑గణ॒శ ఏ॒వాస్మై॑ సజా॒తానవ॑ రున్ధే-ఽనూ॒చ్యమా॑న॒ ఆ సా॑దయతి॒ విశ॑మే॒వా- [విశ॑మే॒వ, అ॒స్మా॒ అను॑వర్త్మానం-] ॥ 58 ॥
-ఽస్మా॒ అను॑వర్త్మాన-ఙ్కరోత్యే॒తామే॒వ నిర్వ॑పే॒ద్యః కా॒మయే॑త ఖ్ష॒త్రాయ॑ చ వి॒శే చ॑ స॒మద॑-న్దద్ధ్యా॒-మిత్యై॒న్ద్రస్యా॑-ఽవ॒ద్య-న్బ్రూ॑యా॒-దిన్ద్రా॒యా-ఽను॑ బ్రూ॒హీత్యా॒శ్రావ్య॑ బ్రూయా-న్మ॒రుతో॑ య॒జేతి॑ మారు॒తస్యా॑-ఽవ॒ద్య-న్బ్రూ॑యా-న్మ॒రుద్భ్యో-ఽను॑ బ్రూ॒హీత్యా॒శ్రావ్య॑ బ్రూయా॒దిన్ద్రం॑-యఀ॒జేతి॒ స్వ ఏ॒వైభ్యో॑ భాగ॒ధేయే॑ స॒మద॑-న్దధాతి వితృగ్ంహా॒ణా-స్తి॑ష్ఠన్త్యే॒ తామే॒వ [ ] ॥ 59 ॥
నిర్వ॑పే॒ద్యః కా॒మయే॑త॒ కల్పే॑ర॒న్నితి॑ యథాదేవ॒త-మ॑వ॒దాయ॑ యథా దేవ॒తం-యఀ ॑జే-ద్భాగ॒ధేయే॑నై॒వైనాన్॑ యథాయ॒థ-ఙ్క॑ల్పయతి॒ కల్ప॑న్త ఏ॒వైన్ద్ర-మేకా॑దశకపాల॒-న్నిర్వ॑పే-ద్వైశ్వదే॒వ-న్ద్వాద॑శకపాల॒-ఙ్గ్రామ॑కామ॒ ఇన్ద్ర॑-ఞ్చై॒వ విశ్వాగ్॑శ్చ దే॒వాన్-థ్స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ త ఏ॒వాస్మై॑ సజా॒తా-న్ప్రయ॑చ్ఛన్తి గ్రా॒మ్యే॑వ భ॑వత్యై॒న్ద్రస్యా॑-ఽవ॒దాయ॑ వైశ్వదే॒వస్యావ॑ ద్యే॒-దథై॒న్ద్రస్యో॒- [-దథై॒న్ద్రస్య॑, ఉ॒పరి॑ష్టా-] ॥ 60 ॥
-పరి॑ష్టా-దిన్ద్రి॒యేణై॒వాస్మా॑ ఉభ॒యత॑-స్సజా॒తా-న్పరి॑ గృహ్ణాత్యుపాధా॒య్య॑ పూర్వయం॒-వాఀసో॒ దఖ్షి॑ణా సజా॒తానా॒ముప॑హిత్యై॒ పృశ్ఞి॑యై దు॒గ్ధే ప్రైయ॑ఙ్గవ-ఞ్చ॒రు-న్నిర్వ॑పేన్మ॒రుద్భ్యో॒ గ్రామ॑కామః॒ పృశ్ఞి॑యై॒ వై పయ॑సో మ॒రుతో॑ జా॒తాః పృశ్ఞి॑యై ప్రి॒యఙ్గ॑వో మారు॒తాః ఖలు॒ వై దే॒వత॑యా సజా॒తా మ॒రుత॑ ఏ॒వ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ త ఏ॒వాస్మై॑ సజా॒తా-న్ప్రయ॑చ్ఛన్తి గ్రా॒మ్యే॑వ భ॑వతి ప్రి॒యవ॑తీ యాజ్యానువా॒క్యే॑ [యాజ్యానువా॒క్యే᳚, భ॒వ॒తః॒ ప్రి॒యమే॒వైనగ్ం॑] ॥ 61 ॥
భవతః ప్రి॒యమే॒వైనగ్ం॑ సమా॒నానా᳚-ఙ్కరోతి ద్వి॒పదా॑ పురో-ఽనువా॒క్యా॑ భవతి ద్వి॒పద॑ ఏ॒వావ॑ రున్ధే॒ చతు॑ష్పదా యా॒జ్యా॑ చతు॑ష్పద ఏ॒వ ప॒శూనవ॑ రున్ధే దేవాసు॒రా-స్సంయఀ ॑త్తా ఆస॒-న్తే దే॒వా మి॒థో విప్రి॑యా ఆస॒-న్తే᳚(1॒) ఽన్యో᳚-ఽన్యస్మై॒ జ్యైష్ఠ్యా॒యా-తి॑ష్ఠమానా-శ్చతు॒ర్ధా వ్య॑క్రామ-న్న॒గ్ని-ర్వసు॑భి॒-స్సోమో॑ రు॒ద్రైరిన్ద్రో॑ మ॒రుద్భి॒-ర్వరు॑ణ ఆది॒త్యై-స్స ఇన్ద్రః॑ ప్ర॒జాప॑తి॒-ముపా॑-ఽధావ॒-త్త- [-ఽధావ॒-త్తమ్, ఏ॒తయా॑] ॥ 62 ॥
-మే॒తయా॑ సం॒(2)జ్ఞాన్యా॑-ఽయాజయ-ద॒గ్నయే॒ వసు॑మతే పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర॑వప॒-థ్సోమా॑య రు॒ద్రవ॑తే చ॒రుమిన్ద్రా॑య మ॒రుత్వ॑తే పురో॒డాశ॒ -మేకా॑దశకపాలం॒-వఀరు॑ణాయా-ఽఽది॒త్యవ॑తే చ॒రు-న్తతో॒ వా ఇన్ద్ర॑-న్దే॒వా జ్యైష్ఠ్యా॑యా॒భి సమ॑జానత॒ య-స్స॑మా॒నై-ర్మి॒థో విప్రి॑య॒-స్స్యా-త్తమే॒తయా॑ సం॒(2)జ్ఞాన్యా॑ యాజయే-ద॒గ్నయే॒ వసు॑మతే పురో॒డాశ॑-మ॒ష్టాక॑పాల॒-న్నిర్వ॑పే॒-థ్సోమా॑య రు॒ద్రవ॑తే చ॒రు-మిన్ద్రా॑య మ॒రుత్వ॑తే పురో॒డాశ॒-మేకా॑దశకపాలం॒-వఀరు॑ణాయా ఽఽది॒త్యవ॑తే చ॒రు-మిన్ద్ర॑-మే॒వైన॑-మ్భూ॒త-ఞ్జ్యైష్ఠ్యా॑య సమా॒నా అ॒భి స-ఞ్జా॑నతే॒ వసి॑ష్ఠ-స్సమా॒నానా᳚-మ్భవతి ॥ 63 ॥
(విశ॑మే॒వ – తి॑ష్ఠన్త్యే॒తామే॒ – వాథై॒న్ద్రస్య॑ – యాజ్యానువా॒క్యే॑ – తం – వఀరు॑ణాయ॒ -చతు॑ర్దశ చ) (అ. 11)
హి॒ర॒ణ్య॒గ॒ర్భ ఆపో॑ హ॒ యత్ప్రజా॑పతే ॥ స వే॑ద పు॒త్రః పి॒తర॒గ్ం॒ స మా॒తర॒గ్ం॒ స సూ॒నుభ॑ర్వ॒-థ్స భు॑వ॒-త్పున॑ర్మఘః । స ద్యామౌర్ణో॑ద॒న్తరి॑ఖ్ష॒గ్ం॒ స సువ॒-స్స విశ్వా॒ భువో॑ అభవ॒-థ్స ఆ-ఽభ॑వత్ ॥ ఉదు॒ త్య-ఞ్చి॒త్రమ్ ॥ స ప్ర॑త్న॒వన్నవీ॑య॒సా-ఽగ్నే᳚ ద్యు॒మ్నేన॑ సం॒యఀతా᳚ । బృ॒హ-త్త॑తన్థ భా॒నునా᳚ ॥ ని కావ్యా॑ వే॒ధస॒-శ్శశ్వ॑తస్క॒ర్॒హస్తే॒ దధా॑నో॒ [దధా॑నః, నర్యా॑ పు॒రూణి॑ ।] ॥ 64 ॥
నర్యా॑ పు॒రూణి॑ । అ॒గ్నిర్భు॑వద్రయి॒పతీ॑ రయీ॒ణాగ్ం స॒త్రా చ॑క్రా॒ణో అ॒మృతా॑ని॒ విశ్వా᳚ ॥ హిర॑ణ్యపాణిమూ॒తయే॑ సవి॒తార॒ముప॑ హ్వయే । స చేత్తా॑ దే॒వతా॑ ప॒దమ్ ॥ వా॒మమ॒ద్య స॑వితర్వా॒మము॒ శ్వో ది॒వేది॑వే వా॒మమ॒స్మభ్యగ్ం॑ సావీః । వా॒మస్య॒ హి ఖ్షయ॑స్య దేవ॒ భూరే॑ర॒యా ధి॒యా వా॑మ॒భాజ॑-స్స్యామ ॥ బడి॒త్థా పర్వ॑తానా-ఙ్ఖి॒ద్ర-మ్బి॑భర్షి పృథివి । ప్ర యా భూ॑మి ప్రవత్వతి మ॒హ్నా జి॒నోషి॑ [జి॒నోషి॑, మ॒హి॒ని॒ ।] ॥ 65 ॥
మహిని ॥ స్తోమా॑సస్త్వా విచారిణి॒ ప్రతి॑ష్టోభన్త్య॒క్తుభిః॑ । ప్రయా వాజ॒-న్న హేష॑న్త-మ్పే॒రు-మస్య॑స్యర్జుని ॥ ఋ॒దూ॒దరే॑ణ॒ సఖ్యా॑ సచేయ॒ యో మా॒ న రిష్యే᳚ద్ధర్యశ్వ పీ॒తః । అ॒యం-యఀ-స్సోమో॒ న్యధా᳚య్య॒స్మే తస్మా॒ ఇన్ద్ర॑-మ్ప్ర॒తిర॑-మే॒మ్యచ్ఛ॑ ॥ ఆపా᳚న్తమన్యు-స్తృ॒పల॑-ప్రభర్మా॒ ధుని॒-శ్శిమీ॑ వా॒ఞ్ఛరు॑మాగ్ం ఋజీ॒షీ । సోమో॒ విశ్వా᳚న్యత॒సా వనా॑ని॒ నార్వాగిన్ద్ర॑-మ్ప్రతి॒మానా॑ని దేభుః ॥ ప్ర- [ప్ర, సు॒వా॒న-స్సోమ॑] ॥ 66 ॥
-సు॑వా॒న-స్సోమ॑ ఋత॒యు-శ్చి॑కే॒తేన్ద్రా॑య॒ బ్రహ్మ॑ జ॒మద॑గ్ని॒-రర్చన్న్॑ । వృషా॑ య॒న్తా-ఽసి॒ శవ॑స-స్తు॒రస్యా॒-ఽన్త-ర్య॑చ్ఛ గృణ॒తే ధ॒ర్త్ర-న్దృగ్ం॑హ ॥ స॒బాధ॑స్తే॒ మద॑-ఞ్చ శుష్మ॒య-ఞ్చ॒ బ్రహ్మ॒ నరో᳚ బ్రహ్మ॒కృత॑-స్సపర్యన్న్ । అ॒ర్కో వా॒ య-త్తు॒రతే॒ సోమ॑చఖ్షా॒-స్తత్రే-దిన్ద్రో॑ దధతే పృ॒థ్సు తు॒ర్యామ్ ॥ వష॑-ట్తే విష్ణవా॒స ఆ కృ॑ణోమి॒ తన్మే॑ జుషస్వ శిపివిష్ట హ॒వ్యమ్ । ॥ 67 ॥
వర్ధ॑న్తు త్వా సుష్టు॒తయో॒ గిరో॑ మే యూ॒య-మ్పా॑త స్వ॒స్తిభి॒-స్సదా॑ నః ॥ప్ర త-త్తే॑ అ॒ద్య శి॑పివిష్ట॒ నామా॒-ఽర్య-శ్శగ్ం॑ సామి వ॒యునా॑ని వి॒ద్వాన్ । తన్త్వా॑ గృణామి త॒వస॒-మత॑వీయా॒న్ ఖ్షయ॑న్తమ॒స్య రజ॑సః పరా॒కే ॥ కిమి-త్తే॑ విష్ణో పరి॒చఖ్ష్య॑-మ్భూ॒-త్ప్ర యద్వ॑వ॒ఖ్షే శి॑పివి॒ష్టో అ॑స్మి । మా వర్పో॑ అ॒స్మదప॑ గూహ ఏ॒తద్య-ద॒న్యరూ॑ప-స్సమి॒థే బ॒భూథ॑ । ॥ 68 ॥
అగ్నే॒ దా దా॒శుషే॑ ర॒యిం-వీఀ॒రవ॑న్త॒-మ్పరీ॑ణసమ్ । శి॒శీ॒హి న॑-స్సూను॒మతః॑ ॥ దా నో॑ అగ్నే శ॒తినో॒ దా-స్స॑హ॒స్రిణో॑ దు॒రో న వాజ॒గ్గ్॒ శ్రుత్యా॒ అపా॑ వృధి । ప్రాచీ॒ ద్యావా॑పృథి॒వీ బ్రహ్మ॑ణా కృధి॒ సువ॒ర్ణ శు॒క్రము॒షసో॒ వి ది॑ద్యుతుః ॥ అ॒గ్నిర్దా॒ ద్రవి॑ణం-వీఀ॒రపే॑శా అ॒గ్నిర్-ఋషిం॒-యఀ-స్స॒హస్రా॑ స॒నోతి॑ । అ॒గ్నిర్ది॒వి హ॒వ్యమా త॑తానా॒-ఽగ్నే-ర్ధామా॑ని॒ విభృ॑తా పురు॒త్రా ॥ మా [మా, నో॒ మ॒ర్ధీ॒ రా తూ భ॑ర ।] ॥ 69 ॥
నో॑ మర్ధీ॒ రా తూ భ॑ర ॥ ఘృ॒త-న్న పూ॒త-న్త॒నూర॑రే॒పా-శ్శుచి॒ హిర॑ణ్యమ్ । త-త్తే॑ రు॒క్మో న రో॑చత స్వధావః ॥ ఉ॒భే సు॑శ్చన్ద్ర స॒ర్పిషో॒ దర్వీ᳚ శ్రీణీష ఆ॒సని॑ । ఉ॒తో న॒ ఉ-త్పు॑పూర్యా ఉ॒క్థేషు॑ శవసస్పత॒ ఇషగ్గ్॑ స్తో॒తృభ్య॒ ఆ భ॑ర ॥ వాయో॑ శ॒తగ్ం హరీ॑ణాం-యుఀ॒వస్వ॒ పోష్యా॑ణామ్ । ఉ॒త వా॑ తే సహ॒స్రిణో॒ రథ॒ ఆ యా॑తు॒ పాజ॑సా ॥ ప్ర యాభి॒- [ప్ర యాభిః, యాసి॑ దా॒శ్వాగ్ం స॒మచ్ఛా॑] ॥ 70 ॥
-ర్యాసి॑ దా॒శ్వాగ్ం స॒మచ్ఛా॑ ని॒యుద్భి॑-ర్వాయవి॒ష్టయే॑ దురో॒ణే । ని నో॑ ర॒యిగ్ం సు॒భోజ॑సం-యుఀవే॒హ ని వీ॒రవ॒-ద్గవ్య॒మశ్వి॑య-ఞ్చ॒ రాధః॑ ॥రే॒వతీ᳚ర్న-స్సధ॒మాద॒ ఇన్ద్రే॑ సన్తు తు॒వివా॑జాః । ఖ్షు॒మన్తో॒ యాభి॒ర్మదే॑మ ॥ రే॒వాగ్ం ఇద్రే॒వత॑-స్స్తో॒తా స్యా-త్త్వావ॑తో మ॒ఘోనః॑ । ప్రేదు॑ హరివ-శ్శ్రు॒తస్య॑ ॥ 71 ॥
(దధా॑నో – జి॒నోషి॑ – దేభుః॒ ప్ర – హ॒వ్యం – బ॒భూథ॒ – మా – యాభి॑ – శ్చత్వారి॒గ్ం॒శచ్చ॑ ) (అ. 12)
(ప్ర॒జాప॑తి॒స్తా-స్సృ॒ష్టా – అ॒గ్నయే॑ పథి॒కృతే॒ – గ్నయే॒ కామా॑యా॒ – గ్నయేన్న॑వతే -వైశ్వాన॒ర -మా॑ది॒త్య-ఞ్చ॒రు – మై॒న్ద్ర-ఞ్చ॒రు – మిన్ద్రా॒యాన్వృ॑జవ – ఆగ్నావైష్ణ॒వ -మ॒సౌ సో॑మారౌ॒ద్ర – మై॒న్ద్రమ॒కా॑దశకపాలగ్ం- హిరణ్యగ॒ర్భో – ద్వాద॑శ )
(ప్ర॒జాప॑తి – ర॒గ్నయే॒ కామా॑యా॒ – ఽభి స-మ్భ॑వతో॒ – యో వి॑ద్విషా॒ణయో॑ -రి॒ధ్మే సన్న॑ హ్యే – దాగ్నావైష్ణ॒వము॒ – పరి॑ష్టా॒ – ద్యాసి॑ దా॒శ్వాగ్ంస॒ – మేక॑సప్తతిః )
(ప్ర॒జాప॑తిః॒, ప్రేదు॑ హరివ-శ్శ్రు॒తస్య॑)
॥ హరిః॑ ఓమ్ ॥
॥ కృష్ణ యజుర్వేదీయ తైత్తిరీయ సంహితాయా-న్ద్వితీయకాణ్డే ద్వితీయః ప్రశ్న-స్సమాప్తః ॥