కృష్ణ యజుర్వేదీయ తైత్తిరీయ సంహితాయా-న్తృతీయకాణ్డే ద్వితీయః ప్రశ్నః – పవమానగ్రాహాదీనాం-వ్యాఀఖ్యానం
ఓ-న్నమః పరమాత్మనే, శ్రీ మహాగణపతయే నమః,
శ్రీ గురుభ్యో నమః । హ॒రిః॒ ఓమ్ ॥
యో వై పవ॑మానానామన్వారో॒హాన్. వి॒ద్వాన్. యజ॒తే-ఽను॒ పవ॑మానా॒నా రో॑హతి॒ న పవ॑మానే॒భ్యో-ఽవ॑ చ్ఛిద్యతే శ్యే॒నో॑-ఽసి గాయ॒త్రఛ॑న్దా॒ అను॒ త్వా-ఽఽర॑భే స్వ॒స్తి మా॒ స-మ్పా॑రయ సుప॒ర్ణో॑-ఽసి త్రి॒ష్టుప్ఛ॑న్దా॒ అను॒ త్వా-ఽఽర॑భే స్వ॒స్తి మా॒ స-మ్పా॑రయ॒ సఘా॑-ఽసి॒ జగ॑తీఛన్దా॒ అను॒ త్వా-ఽఽర॑భే స్వ॒స్తి మా॒ సమ్పా॑ర॒యేత్యా॑హై॒తే [ ] 1
వై పవ॑మానానామన్వారో॒హాస్తాన్. య ఏ॒వం-విఀ॒ద్వాన్. యజ॒తే-ఽను॒ పవ॑మానా॒నా రో॑హతి॒ న పవ॑మానే॒భ్యో-ఽవ॑ చ్ఛిద్యతే॒ యో వై పవ॑మానస్య॒ సన్త॑తిం॒-వేఀద॒ సర్వ॒మాయు॑రేతి॒ న పు॒రా-ఽఽయు॑షః॒ ప్ర మీ॑యతే పశు॒మా-న్భ॑వతి వి॒న్దతే᳚ ప్ర॒జా-మ్పవ॑మానస్య॒ గ్రహా॑ గృహ్య॒న్తే-ఽథ॒ వా అ॑స్యై॒తే-ఽగృ॑హీతా ద్రోణకల॒శ ఆ॑ధవ॒నీయః॑ పూత॒భృ-త్తాన్. యదగృ॑హీత్వోపాకు॒ర్యా-త్పవ॑మానం॒-విఀ- [-త్పవ॑మానం॒-విఀ, ఛి॒న్ద్యా॒-త్తం-విఀ॒చ్ఛిద్య॑మాన-] 2
చ్ఛి॑న్ద్యా॒-త్తం-విఀ॒చ్ఛిద్య॑మాన-మద్ధ్వ॒ర్యోః ప్రా॒ణో-ఽను॒ విచ్ఛి॑ద్యే-తోపయా॒మగృ॑హీతో-ఽసి ప్ర॒జాప॑తయే॒ త్వేతి॑ ద్రోణకల॒శమ॒భి మృ॑శే॒దిన్ద్రా॑య॒ త్వేత్యా॑ధవ॒నీయం॒-విఀశ్వే᳚భ్యస్త్వా దే॒వేభ్య॒ ఇతి॑ పూత॒భృత॒-మ్పవ॑మానమే॒వ త-థ్స-న్త॑నోతి॒ సర్వ॒మాయు॑రేతి॒ న పు॒రా-ఽఽయు॑షః॒ ప్రమీ॑యతే పశు॒మా-న్భ॑వతి వి॒న్దతే᳚ ప్ర॒జామ్ ॥ 3 ॥
(ఏ॒తే – వి – ద్విచ॑త్వారిగ్ంశచ్చ) (అ. 1)
త్రీణి॒ వావ సవ॑నా॒న్యథ॑ తృ॒తీయ॒గ్ం॒ సవ॑న॒మవ॑ లుమ్పన్త్యన॒గ్ం॒శు కు॒ర్వన్త॑ ఉపా॒గ్ం॒శుగ్ంహు॒త్వోపాగ్ం॑శుపా॒త్రే-ఽగ్ం॑శుమ॒వాస్య॒ తన్తృ॑తీయసవ॒నే॑ ఽపి॒సృజ్యా॒భి షు॑ణుయా॒ద్యదా᳚ప్యా॒యయ॑తి॒ తేనాగ్ం॑శు॒మద్యద॑భిషు॒ణోతి॒ తేన॑ర్జీ॒షి సర్వా᳚ణ్యే॒వ త-థ్సవ॑నాన్యగ్ంశు॒మన్తి॑ శు॒క్రవ॑న్తి స॒మావ॑ద్వీర్యాణి కరోతి॒ ద్వౌ స॑ము॒ద్రౌ విత॑తావజూ॒ర్యౌ ప॒ర్యావ॑ర్తేతే జ॒ఠరే॑వ॒ పాదాః᳚ । తయోః॒ పశ్య॑న్తో॒ అతి॑ యన్త్య॒న్య-మప॑శ్యన్త॒- [యన్త్య॒న్య-మప॑శ్యన్తః, సేతు॒నా-ఽతి॑] 4
-స్సేతు॒నా-ఽతి॑ యన్త్య॒న్యమ్ ॥ ద్వే ద్రధ॑సీ స॒తతీ॑ వస్త॒ ఏకః॑ కే॒శీ విశ్వా॒ భువ॑నాని వి॒ద్వాన్ । తి॒రో॒ధాయై॒త్యసి॑తం॒-వఀసా॑న-శ్శు॒క్రమా ద॑త్తే అను॒హాయ॑ జా॒ర్యై ॥ దే॒వా వై యద్య॒జ్ఞే-ఽకు॑ర్వత॒ తదసు॑రా అకుర్వత॒ తే దే॒వా ఏ॒త-మ్మ॑హాయ॒జ్ఞమ॑పశ్య॒-న్తమ॑తన్వతాగ్నిహో॒త్రం-వ్రఀ॒తమ॑కుర్వత॒ తస్మా॒-ద్ద్వివ్ర॑త-స్స్యా॒-ద్ద్విర్హ్య॑గ్నిహో॒త్ర-ఞ్జుహ్వ॑తి పౌర్ణమా॒సం-యఀ॒జ్ఞ-మ॑గ్నీషో॒మీయ॑- [-మ॑గ్నీషో॒మీయ᳚మ్, ప॒శుమ॑కుర్వత] 5
-మ్ప॒శుమ॑కుర్వత దా॒ర్శ్యం-యఀ॒జ్ఞమా᳚గ్నే॒య-మ్ప॒శుమ॑కుర్వత వైశ్వదే॒వ-మ్ప్రా॑తస్సవ॒న -మ॑కుర్వత వరుణప్రఘా॒సా-న్మాద్ధ్య॑దిన్న॒గ్ం॒ సవ॑నగ్ం సాకమే॒ధా-న్పి॑తృయ॒జ్ఞ-న్త్ర్య॑మ్బకాగ్-స్తృతీయసవ॒నమ॑కుర్వత॒ తమే॑షా॒మసు॑రా య॒జ్ఞ -మ॒న్వవా॑జిగాగ్ంస॒-న్త-న్నా-ఽన్వవా॑య॒-న్తే᳚-ఽబ్రువన్నద్ధ్వర్త॒వ్యా వా ఇ॒మే దే॒వా అ॑భూవ॒న్నితి॒ తద॑ద్ధ్వ॒రస్యా᳚ ఽద్ధ్వర॒త్వ-న్తతో॑ దే॒వా అభ॑వ॒-న్పరా-ఽసు॑రా॒ య ఏ॒వం-విఀ॒ద్వాన్-థ్సోమే॑న॒ యజ॑తే॒ భవ॑త్యా॒త్మనా॒ పరా᳚ ఽస్య॒ భ్రాతృ॑వ్యో భవతి ॥ 6 ॥
(అప॑శ్యన్తో-ఽ – గ్నీషో॒మీయ॑ – మా॒త్మనా॒ పరా॒ – త్రీణి॑ చ) (అ. 2)
ప॒రి॒భూర॒గ్ని-మ్ప॑రి॒భూరిన్ద్ర॑-మ్పరి॒భూర్విశ్వా᳚-న్దే॒వా-న్ప॑రి॒భూర్మాగ్ం స॒హ బ్ర॑హ్మవర్చ॒సేన॒ స నః॑ పవస్వ॒ శ-ఙ్గవే॒ శ-ఞ్జనా॑య॒ శమర్వ॑తే॒ శగ్ం రా॑జ॒న్నోష॑ధీ॒భ్యో ఽచ్ఛి॑న్నస్య తే రయిపతే సు॒వీర్య॑స్య రా॒యస్పోష॑స్య దది॒తార॑-స్స్యామ । తస్య॑ మే రాస్వ॒ తస్య॑ తే భఖ్షీయ॒ తస్య॑ త ఇ॒దమున్మృ॑జే ॥ ప్రా॒ణాయ॑ మే వర్చో॒దా వర్చ॑సే పవస్వా పా॒నాయ॑ వ్యా॒నాయ॑ వా॒చే [వా॒చే, ద॒ఖ్ష॒క్ర॒తుభ్యా॒-ఞ్చఖ్షు॑ర్భ్యా-మ్మే] 7
ద॑ఖ్షక్ర॒తుభ్యా॒-ఞ్చఖ్షు॑ర్భ్యా-మ్మే వర్చో॒దౌ వర్చ॑సే పవేథా॒గ్॒ శ్రోత్రా॑యా॒ ఽఽత్మనే ఽఙ్గే᳚భ్య॒ ఆయు॑షే వీ॒ర్యా॑య॒ విష్ణో॒రిన్ద్ర॑స్య॒ విశ్వే॑షా-న్దే॒వానా᳚-ఞ్జ॒ఠర॑మసి వర్చో॒దా మే॒ వర్చ॑సే పవస్వ॒ కో॑-ఽసి॒ కో నామ॒ కస్మై᳚ త్వా॒ కాయ॑ త్వా॒ య-న్త్వా॒ సోమే॒నాతీ॑తృపం॒-యఀ-న్త్వా॒ సోమే॒నామీ॑మదగ్ం సుప్ర॒జాః ప్ర॒జయా॑ భూయాసగ్ం సు॒వీరో॑ వీ॒రై-స్సు॒వర్చా॒ వర్చ॑సా సు॒పోషః॒ పోషై॒-ర్విశ్వే᳚భ్యో మే రూ॒పేభ్యో॑ వర్చో॒దా [వర్చో॒దాః, వర్చ॑సే] 8
వర్చ॑సే పవస్వ॒ తస్య॑ మే రాస్వ॒ తస్య॑ తే భఖ్షీయ॒ తస్య॑ త ఇ॒దమున్మృ॑జే ॥ బుభూ॑ష॒న్నవే᳚ఖ్షేతై॒ష వై పాత్రి॑యః ప్ర॒జాప॑తిర్య॒జ్ఞః ప్ర॒జాప॑తి॒స్తమే॒వ త॑ర్పయతి॒ స ఏ॑న-న్తృ॒ప్తో భూత్యా॒-ఽభి ప॑వతే బ్రహ్మవర్చ॒సకా॒మో-ఽవే᳚ఖ్షేతై॒ష వై పాత్రి॑యః ప్ర॒జాప॑తిర్య॒జ్ఞః ప్ర॒జాప॑తి॒స్తమే॒వ త॑ర్పయతి॒ స ఏ॑న-న్తృ॒ప్తో బ్ర॑హ్మవర్చ॒సేనా॒భి ప॑వత ఆమయా॒- [ఆమయా॒వీ, అవే᳚ఖ్షేతై॒ష వై] 9
-వ్యవే᳚ఖ్షేతై॒ష వై పాత్రి॑యః ప్ర॒జాప॑తిర్య॒జ్ఞః ప్ర॒జాప॑తి॒స్తమే॒వ త॑ర్పయతి॒ స ఏ॑న-న్తృ॒ప్త ఆయు॑షా॒-ఽభి ప॑వతే-ఽభి॒చర॒న్నవే᳚ఖ్షేతై॒ష వై పాత్రి॑యః ప్ర॒జాప॑తిర్య॒జ్ఞః ప్ర॒జాప॑తి॒స్తమే॒వ త॑ర్పయతి॒ స ఏ॑న-న్తృ॒ప్తః ప్రా॑ణాపా॒నాభ్యాం᳚-వాఀ॒చో ద॑ఖ్షక్ర॒తుభ్యా॒-ఞ్చఖ్షు॑ర్భ్యా॒గ్॒ శ్రోత్రా᳚భ్యా-మా॒త్మనో-ఽఙ్గే᳚భ్య॒ ఆయు॑షో॒-ఽన్తరే॑తి తా॒జ-క్ప్ర ధ॑న్వతి ॥ 10 ॥
(వా॒చే-రూ॒పేభ్యో॑ వర్చో॒దా – ఆ॑మయా॒వీ – పఞ్చ॑చత్వారిగ్ంశచ్చ) (అ. 3)
స్ఫ్య-స్స్వ॒స్తిర్వి॑ఘ॒న-స్స్వ॒స్తిః పర్శు॒ర్వేదిః॑ పర॒శుర్న॑-స్స్వ॒స్తిః । య॒జ్ఞియా॑ యజ్ఞ॒కృత॑-స్స్థ॒ తే మా॒స్మిన్ య॒జ్ఞ ఉప॑ హ్వయద్ధ్వ॒ముప॑ మా॒ ద్యావా॑పృథి॒వీ హ్వ॑యేతా॒ముపా᳚-ఽఽస్తా॒వః క॒లశ॒-స్సోమో॑ అ॒గ్నిరుప॑ దే॒వా ఉప॑ య॒జ్ఞ ఉప॑ మా॒ హోత్రా॑ ఉపహ॒వే హ్వ॑యన్తా॒-న్నమో॒-ఽగ్నయే॑ మఖ॒ఘ్నేమ॒ఖస్య॑ మా॒ యశో᳚-ఽర్యా॒దిత్యా॑హవ॒నీయ॒ముప॑ తిష్ఠతే య॒జ్ఞో వై మ॒ఖో [య॒జ్ఞో వై మ॒ఖః, య॒జ్ఞం-వాఀవ] 11
య॒జ్ఞం-వాఀవ స తద॑హ॒-న్తస్మా॑ ఏ॒వ న॑మ॒స్కృత్య॒ సదః॒ ప్రస॑ర్పత్యా॒త్మనో-ఽనా᳚ర్త్యై॒ నమో॑ రు॒ద్రాయ॑ మఖ॒ఘ్నే నమ॑స్కృత్యా మా పా॒హీత్యాగ్నీ᳚ద్ధ్ర॒-న్తస్మా॑ ఏ॒వ న॑మ॒స్కృత్య॒ సదః॒ ప్రస॑ర్పత్యా॒త్మనో-ఽనా᳚ర్త్యై॒ నమ॒ ఇన్ద్రా॑య మఖ॒ఘ్న ఇ॑న్ద్రి॒య-మ్మే॑ వీ॒ర్య॑-మ్మా నిర్వ॑ధీ॒రితి॑ హో॒త్రీయ॑మా॒శిష॑మే॒వైతామా శా᳚స్తైన్ద్రి॒యస్య॑ వీ॒ర్య॑స్యాని॑ర్ఘాతాయ॒ యా వై [ ] 12
దే॒వతా॒-స్సద॒స్యార్తి॑మా॒ర్పయ॑న్తి॒ యస్తా వి॒ద్వా-న్ప్ర॒సర్ప॑తి॒ న సద॒స్యార్తి॒మార్చ్ఛ॑తి॒ నమో॒-ఽగ్నయే॑ మఖ॒ఘ్న ఇత్యా॑హై॒తా వై దే॒వతా॒-స్సద॒స్యార్తి॒మా-ఽర్ప॑యన్తి॒ తా య ఏ॒వం-విఀ॒ద్వా-న్ప్ర॒సర్ప॑తి॒ న సద॒స్యార్తి॒మార్చ్ఛ॑తి ద్దృ॒ఢే స్థ॑-శ్శిథి॒రే స॒మీచీ॒ మా-ఽగ్ంహ॑సస్పాత॒గ్ం॒ సూర్యో॑ మా దే॒వో ది॒వ్యాదగ్ంహ॑సస్పాతు వా॒యుర॒న్తరి॑ఖ్షా- [వా॒యుర॒న్తరి॑ఖ్షాత్, అ॒గ్నిః పృ॑థి॒వ్యా] 13
-ద॒గ్నిః పృ॑థి॒వ్యా య॒మః పి॒తృభ్య॒-స్సర॑స్వతీ మను॒ష్యే᳚భ్యో॒ దేవీ᳚ ద్వారౌ॒ మా మా॒ స-న్తా᳚ప్త॒-న్నమ॒-స్సద॑సే॒ నమ॒-స్సద॑స॒స్పత॑యే॒ నమ॒-స్సఖీ॑నా-మ్పురో॒గాణా॒-ఞ్చఖ్షు॑షే॒ నమో॑ ది॒వే నమః॑ పృథి॒వ్యా అహే॑ దైధిష॒వ్యోదత॑స్తిష్ఠా॒-ఽన్యస్య॒ సద॑నే సీద॒ యో᳚-ఽస్మ-త్పాక॑తర॒ ఉన్ని॒వత॒ ఉదు॒ద్వత॑శ్చ గేష-మ్పా॒త-మ్మా᳚ ద్యావాపృథివీ అ॒ద్యాహ్న॒-స్సదో॒ వై ప్ర॒సర్ప॑న్త- [వై ప్ర॒సర్ప॑న్తమ్, పి॒తరో-ఽను॒] 14
-మ్పి॒తరో-ఽను॒ ప్రస॑ర్పన్తి॒ త ఏ॑నమీశ్వ॒రా హిగ్ంసి॑తో॒-స్సదః॑ ప్ర॒సృప్య॑ దఖ్షిణా॒ర్ధ-మ్పరే᳚ఖ్షే॒తా-ఽగ॑న్త పితరః పితృ॒మాన॒హం-యుఀ॒ష్మాభి॑ర్భూయాసగ్ం సుప్ర॒జసో॒ మయా॑ యూ॒య-మ్భూ॑యా॒స్తేతి॒ తేభ్య॑ ఏ॒వ న॑మ॒స్కృత్య॒ సదః॒ ప్రస॑ర్పత్యా॒త్మనో-ఽనా᳚ర్త్యై ॥ 15 ॥
(మ॒ఖో – వా – అ॒న్తరి॑ఖ్షాత్ – ప్ర॒సర్ప॑న్తం॒ – త్రయ॑స్త్రిగ్ంశచ్చ) (అ. 4)
భఖ్షేహి॒ మా ఽఽవి॑శ దీర్ఘాయు॒త్వాయ॑ శన్తను॒త్వాయ॑ రా॒యస్పోషా॑య॒ వర్చ॑సే సుప్రజా॒స్త్వాయేహి॑ వసో పురో వసో ప్రి॒యో మే॑ హృ॒దో᳚-ఽస్య॒శ్వినో᳚స్త్వా బా॒హుభ్యాగ్ం॑ సఘ్యాస-న్నృ॒చఖ్ష॑స-న్త్వా దేవ సోమ సు॒చఖ్షా॒ అవ॑ ఖ్యేష-మ్మ॒న్ద్రా-ఽభిభూ॑తిః కే॒తుర్య॒జ్ఞానాం॒-వాఀగ్జు॑షా॒ణా సోమ॑స్య తృప్యతు మ॒న్ద్రా స్వ॑ర్వా॒చ్యది॑తి॒రనా॑హత శీర్ష్ణీ॒ వాగ్జు॑షా॒ణా సోమ॑స్య తృప్య॒త్వేహి॑ విశ్వచర్షణే [ ] 16
శ॒మ్భూర్మ॑యో॒భూ-స్స్వ॒స్తి మా॑ హరివర్ణ॒ ప్రచ॑ర॒ క్రత్వే॒ దఖ్షా॑య రా॒యస్పోషా॑య సువీ॒రతా॑యై॒ మా మా॑ రాజ॒న్. వి బీ॑భిషో॒ మా మే॒ హార్ది॑ త్వి॒షా వ॑ధీః । వృష॑ణే॒ శుష్మా॒యా-ఽఽయు॑షే॒ వర్చ॑సే ॥ వసు॑మ-ద్గణస్య సోమ దేవ తే మతి॒విదః॑ ప్రాత॒స్సవ॒నస్య॑ గాయ॒త్రఛ॑న్దస॒ ఇన్ద్ర॑పీతస్య॒ నరా॒శగ్ంస॑పీతస్య పి॒తృపీ॑తస్య॒ మధు॑మత॒ ఉప॑హూత॒స్యోప॑హూతో భఖ్షయామి రు॒ద్రవ॑-ద్గణస్య సోమ దేవ తే మతి॒విదో॒ మాద్ధ్య॑న్దినస్య॒ సవ॑నస్య త్రి॒ష్టుప్ఛ॑న్దస॒ ఇన్ద్ర॑పీతస్య॒ నరా॒శగ్ం స॑పీతస్య [ ] 17
పి॒తృపీ॑తస్య॒ మధు॑మత॒ ఉప॑హూత॒స్యోప॑హూతో భఖ్షయామ్యాది॒త్యవ॑-ద్గణస్య సోమ దేవ తే మతి॒విద॑స్తృ॒తీయ॑స్య॒ సవ॑నస్య॒ జగ॑తీఛన్దస॒ ఇన్ద్ర॑పీతస్య॒ నరా॒శగ్ం స॑పీతస్య పి॒తృపీ॑తస్య॒ మధు॑మత॒ ఉప॑హూత॒స్యోప॑హూతో భఖ్షయామి ॥ ఆప్యా॑యస్వ॒ సమే॑తు తే వి॒శ్వత॑-స్సోమ॒ వృష్ణి॑యమ్ । భవా॒ వాజ॑స్య సఙ్గ॒థే ॥ హిన్వ॑ మే॒ గాత్రా॑ హరివో గ॒ణా-న్మే॒ మా వితీ॑తృషః । శి॒వో మే॑ సప్త॒ర్॒షీనుప॑ తిష్ఠస్వ॒ మా మే-ఽవా॒న్నాభి॒మతి॑ [మా మే-ఽవా॒న్నాభి॒మతి॑, గాః॒ ।] 18
గాః ॥ అపా॑మ॒ సోమ॑మ॒మృతా॑ అభూ॒మా-ఽద॑ర్శ్మ॒ జ్యోతి॒రవి॑దామ దే॒వాన్ । కిమ॒స్మాన్ కృ॑ణవ॒దరా॑తిః॒ కిము॑ ధూ॒ర్తిర॑మృత॒ మర్త్య॑స్య ॥ యన్మ॑ ఆ॒త్మనో॑ మి॒న్దా-ఽభూ॑ద॒గ్నిస్త-త్పున॒రా-ఽహా᳚ర్జా॒తవే॑దా॒ విచ॑ర్షణిః ॥ పున॑ర॒గ్నిశ్చఖ్షు॑రదా॒త్-పున॒రిన్ద్రో॒ బృహ॒స్పతిః॑ । పున॑ర్మే అశ్వినా యు॒వ-ఞ్చఖ్షు॒రా ధ॑త్తమ॒ఖ్ష్యోః ॥ ఇ॒ష్టయ॑జుషస్తే దేవ సోమ స్తు॒తస్తో॑మస్య [ ] 19
శ॒స్తోక్థ॑స్య॒ హరి॑వత॒ ఇన్ద్ర॑పీతస్య॒ మధు॑మత॒ ఉప॑హూత॒స్యోప॑హూతో భఖ్షయామి ॥ ఆ॒పూర్యా॒-స్స్థా-ఽఽమా॑ పూరయత ప్ర॒జయా॑ చ॒ ధనే॑న చ ॥ ఏ॒త-త్తే॑ తత॒ యే చ॒ త్వామన్వే॒త-త్తే॑ పితామహ ప్రపితామహ॒ యే చ॒ త్వామన్వత్ర॑ పితరో యథాభా॒గ-మ్మ॑న్దద్ధ్వ॒-న్నమో॑ వః పితరో॒ రసా॑య॒ నమో॑ వః పితర॒-శ్శుష్మా॑య॒ నమో॑ వః పితరో జీ॒వాయ॒ నమో॑ వః పితర- [నమో॑ వః పితరః, స్వ॒ధాయై॒] 20
-స్స్వ॒ధాయై॒ నమో॑ వః పితరో మ॒న్యవే॒ నమో॑ వః పితరో ఘో॒రాయ॒ పిత॑రో॒ నమో॑ వో॒ య ఏ॒తస్మి॑-ల్లోఀ॒కేస్థ యు॒ష్మాగ్స్తే-ఽను॒ యే᳚-ఽస్మి-ల్లోఀ॒కే మా-న్తే-ఽను॒ య ఏ॒తస్మి॑-ల్లోఀ॒కే స్థ యూ॒య-న్తేషాం॒-వఀసి॑ష్ఠా భూయాస్త॒ యే᳚-ఽస్మి-ల్లోఀ॒కే॑-ఽహ-న్తేషాం॒-వఀసి॑ష్ఠో భూయాస॒-మ్ప్రజా॑పతే॒ న త్వదే॒తాన్య॒న్యో విశ్వా॑ జా॒తాని॒ పరి॒తా బ॑భూవ । 21
య-త్కా॑మాస్తే జుహు॒మస్తన్నో॑ అస్తు వ॒యగ్గ్ స్యా॑మ॒ పత॑యో రయీ॒ణామ్ ॥ దే॒వకృ॑త॒స్యైన॑సో ఽవ॒యజ॑నమసి మను॒ష్య॑కృత॒స్యైన॑సో ఽవ॒యజ॑నమసి పి॒తృకృ॑త॒స్యైన॑సో ఽవ॒యజ॑నమస్య॒ఫ్సు ధౌ॒తస్య॑ సోమ దేవ తే॒ నృభి॑-స్సు॒తస్యే॒ష్ట య॑జుష-స్స్తు॒తస్తో॑మస్య శ॒స్తోక్థ॑స్య॒ యో భ॒ఖ్షోఅ॑శ్వ॒సని॒ర్యో గో॒సని॒స్తస్య॑ తే పి॒తృభి॑ర్భ॒ఖ్ష-ఙ్కృ॑త॒స్యో-ప॑హూత॒స్యోప॑హూతో భఖ్షయామి ॥ 22 ॥
(వి॒శ్వ॒చ॒ర్ష॒ణే॒ – త్రి॒ష్టుప్ఛ॑న్దస॒ ఇన్ద్ర॑పీతస్య॒ నరా॒శగ్ం స॑పీత॒స్యా – ఽతి॑ -స్తు॒తస్తో॑మస్య – జీ॒వాయ॒ నమో॑ వః పితరో – బభూవ॒ – చతు॑శ్చత్వారిగ్ంశచ్చ) (అ. 5)
మ॒హీ॒నా-మ్పయో॑-ఽసి॒ విశ్వే॑షా-న్దే॒వానా᳚-న్త॒నూర్-ఋ॒ద్ధ్యాస॑మ॒ద్య పృష॑తీనా॒-ఙ్గ్రహ॒-మ్పృష॑తీనా॒-ఙ్గ్రహో॑-ఽసి॒ విష్ణో॒ర్॒హృద॑యమ॒స్యేక॑మిష॒ విష్ణు॒స్త్వా-ఽను॒ విచ॑క్రమే భూ॒తిర్ద॒ద్ధ్నా ఘృ॒తేన॑ వర్ధతా॒-న్తస్య॑ మే॒ష్టస్య॑ వీ॒తస్య॒ ద్రవి॑ణ॒మా గ॑మ్యా॒జ్జ్యోతి॑రసి వైశ్వాన॒ర-మ్పృశ్ఞి॑యై దు॒గ్ధం-యాఀవ॑తీ॒ ద్యావా॑పృథి॒వీ మ॑హి॒త్వా యావ॑చ్చ స॒ప్త సిన్ధ॑వో విత॒స్థుః । తావ॑న్తమిన్ద్ర తే॒ [తావ॑న్తమిన్ద్ర తే, గ్రహగ్ం॑] 23
గ్రహగ్ం॑ స॒హోర్జా గృ॑హ్ణా॒మ్యస్తృ॑తమ్ ॥ య-త్కృ॑ష్ణశకు॒నః పృ॑షదా॒జ్యమ॑వమృ॒శేచ్ఛూ॒ద్రా అ॑స్య ప్ర॒మాయు॑కా-స్స్యు॒ర్యచ్ఛ్వా ఽవ॑మృ॒శేచ్చతు॑ష్పాదో-ఽస్య ప॒శవః॑ ప్ర॒మాయు॑కా-స్స్యు॒ర్య-థ్స్కన్దే॒-ద్యజ॑మానః ప్ర॒మాయు॑క-స్స్యా-త్ప॒శవో॒ వై పృ॑షదా॒జ్య-మ్ప॒శవో॒ వా ఏ॒తస్య॑ స్కన్దన్తి॒ యస్య॑ పృషదా॒జ్యగ్గ్ స్కన్ద॑తి॒ య-త్పృ॑షదా॒జ్య-మ్పున॑ర్గృ॒హ్ణాతి॑ ప॒శూనే॒వాస్మై॒ పున॑ర్గృహ్ణాతి ప్రా॒ణో వై పృ॑షదా॒జ్య-మ్ప్రా॒ణో వా [పృ॑షదా॒జ్య-మ్ప్రా॒ణో వై, ఏ॒తస్య॑] 24
ఏ॒తస్య॑ స్కన్దతి॒ యస్య॑ పృషదా॒జ్యగ్గ్ స్కన్ద॑తి॒ య-త్పృ॑షదా॒జ్య-మ్పున॑ర్గృ॒హ్ణాతి॑ ప్రా॒ణమే॒వాస్మై॒ పున॑ర్గృహ్ణాతి॒ హిర॑ణ్యమవ॒ధాయ॑ గృహ్ణాత్య॒మృతం॒-వైఀ హిర॑ణ్య-మ్ప్రా॒ణః పృ॑షదా॒జ్యమ॒మృత॑మే॒వాస్య॑ ప్రా॒ణే ద॑ధాతి శ॒తమా॑న-మ్భవతి శ॒తాయుః॒ పురు॑ష-శ్శ॒తేన్ద్రి॑య॒ ఆయు॑ష్యే॒వేన్ద్రి॒యే ప్రతి॑తిష్ఠ॒త్యశ్వ॒మవ॑ ఘ్రాపయతి ప్రాజాప॒త్యో వా అశ్వః॑ ప్రాజాప॒త్యః ప్రా॒ణ-స్స్వాదే॒వాస్మై॒ యోనేః᳚ ప్రా॒ణ-న్నిర్మి॑మీతే॒ వి వా ఏ॒తస్య॑ య॒జ్ఞశ్ఛి॑ద్యతే॒ యస్య॑ పృషదా॒జ్యగ్గ్ స్కన్ద॑తి వైష్ణ॒వ్యర్చా పున॑ర్గృహ్ణాతి య॒జ్ఞో వై విష్ణు॑ర్య॒జ్ఞేనై॒వ య॒జ్ఞగ్ం స-న్త॑నోతి ॥ 25 ॥
(తే॒ – పృ॒ష॒దా॒జ్య-మ్ప్రా॒ణో వై – యోనేః᳚ ప్రా॒ణం – ద్వావిగ్ం॑శతిశ్చ) (అ. 6)
దేవ॑ సవితరే॒త-త్తే॒ ప్రా-ఽఽహ॒ త-త్ప్ర చ॑ సు॒వ ప్ర చ॑ యజ॒ బృహ॒స్పతి॑ర్బ్ర॒హ్మా ఽఽయు॑ష్మత్యా ఋ॒చో మా గా॑త తనూ॒పా-థ్సామ్న॑-స్స॒త్యా వ॑ ఆ॒శిష॑-స్సన్తు స॒త్యా ఆకూ॑తయ ఋ॒త-ఞ్చ॑ స॒త్య-ఞ్చ॑ వదత స్తు॒త దే॒వస్య॑ సవి॒తుః ప్ర॑స॒వే స్తు॒తస్య॑ స్తు॒తమ॒స్యూర్జ॒-మ్మహ్యగ్గ్॑ స్తు॒త-న్దు॑హా॒మా మా᳚ స్తు॒తస్య॑ స్తు॒త-ఙ్గ॑మ్యాచ్ఛ॒స్త్రస్య॑ శ॒స్త్ర- [శ॒స్త్రమ్, అ॒స్యూర్జ॒-మ్మహ్యగ్ం॑] 26
-మ॒స్యూర్జ॒-మ్మహ్యగ్ం॑ శ॒స్త్ర-న్దు॑హా॒మా మా॑ శ॒స్త్రస్య॑ శ॒స్త్ర-ఙ్గ॑మ్యా-దిన్ద్రి॒యావ॑న్తో వనామహే ధుఖ్షీ॒మహి॑ ప్ర॒జామిష᳚మ్ ॥ సా మే॑ స॒త్యా-ఽఽశీర్దే॒వేషు॑ భూయా-ద్బ్రహ్మవర్చ॒స-మ్మా-ఽఽ గ॑మ్యాత్ ॥ య॒జ్ఞో బ॑భూవ॒ స ఆ బ॑భూవ॒ సప్రజ॑జ్ఞే॒ స వా॑వృధే । స దే॒వానా॒మధి॑-పతిర్బభూవ॒ సో అ॒స్మాగ్ం అధి॑పతీన్ కరోతు వ॒యగ్గ్ స్యా॑మ॒ పత॑యో రయీ॒ణామ్ ॥ య॒జ్ఞో వా॒ వై [ ] 27
య॒జ్ఞప॑తి-న్దు॒హే య॒జ్ఞప॑తిర్వా య॒జ్ఞ-న్దు॑హే॒ స య-స్స్తు॑తశ॒స్త్రయో॒ర్దోహ॒మ వి॑ద్వా॒న్॒. యజ॑తే॒ తం-యఀ॒జ్ఞో దు॑హే॒ స ఇ॒ష్ట్వా పాపీ॑యా-న్భవతి॒ య ఏ॑నయో॒ర్దోహం॑-విఀ॒ద్వాన్. యజ॑తే॒ స య॒జ్ఞ-న్దు॑హే॒ స ఇ॒ష్ట్వా వసీ॑యా-న్భవతి స్తు॒తస్య॑ స్తు॒తమ॒స్యూర్జ॒-మ్మహ్యగ్గ్॑ స్తు॒త-న్దు॑హా॒మా మా᳚ స్తు॒తస్య॑ స్తు॒త-ఙ్గ॑మ్యాచ్ఛ॒స్త్రస్య॑ శ॒స్త్రమ॒స్యూర్జ॒-మ్మహ్యగ్ం॑ శ॒స్త్ర-న్దు॑హా॒ మా మా॑ శ॒స్త్రస్య॑ శ॒స్త్ర-ఙ్గ॑మ్యా॒దిత్యా॑హై॒ష వై స్తు॑తశ॒స్త్రయో॒ర్దోహ॒స్తం-యఀ ఏ॒వం-విఀ॒ద్వాన్. యజ॑తే దు॒హ ఏ॒వ య॒జ్ఞమి॒ష్ట్వా వసీ॑యా-న్భవతి ॥ 28 ॥
(శ॒స్త్రం – వైఀ – శ॒స్త్రన్దు॑హాం॒ – ద్వావిగ్ం॑శతిశ్చ) (అ. 7)
శ్యే॒నాయ॒ పత్వ॑నే॒ స్వాహా॒ వట్థ్స్వ॒యమ॑భిగూర్తాయ॒ నమో॑ విష్ట॒మ్భాయ॒ ధర్మ॑ణే॒ స్వాహా॒ వట్థ్స్వ॒యమ॑భిగూర్తాయ॒ నమః॑ పరి॒ధయే॑ జన॒ప్రథ॑నాయ॒ స్వాహా॒ వట్థ్స్వ॒యమ॑భిగూర్తాయ॒ నమ॑ ఊ॒ర్జే హోత్రా॑ణా॒గ్॒ స్వాహా॒ వట్థ్స్వ॒యమ॑భిగూర్తాయ॒ నమః॒ పయ॑సే॒ హోత్రా॑ణా॒గ్॒ స్వాహా॒ వట్థ్స్వ॒యమ॑భిగూర్తాయ॒ నమః॑ ప్ర॒జాప॑తయే॒ మన॑వే॒ స్వాహా॒ వట్థ్స్వ॒యమ॑భిగూర్తాయ॒ నమ॑ ఋ॒తమృ॑తపా-స్సువర్వా॒ట్థ్స్వాహా॒ వట్థ్స్వ॒యమ॑భిగూర్తాయ॒ నమ॑స్తృ॒మ్పన్తా॒గ్ం॒ హోత్రా॒ మధో᳚ర్ఘృ॒తస్య॑ య॒జ్ఞప॑తి॒మృష॑య॒ ఏన॑సా- [ఏన॑సా, ఆ॒హుః॒ ।] 29
-ఽఽహుః । ప్ర॒జా నిర్భ॑క్తా అనుత॒ప్యమా॑నా మధ॒వ్యౌ᳚ స్తో॒కావప॒ తౌ ర॑రాధ ॥ స-న్న॒స్తాభ్యాగ్ం॑ సృజతువి॒శ్వక॑ర్మా ఘో॒రా ఋష॑యో॒ నమో॑ అస్త్వేభ్యః । చఖ్షు॑ష ఏషా॒-మ్మన॑సశ్చ స॒న్ధౌ బృహ॒స్పత॑యే॒ మహి॒ ష-ద్ద్యు॒మన్నమః॑ ॥ నమో॑ వి॒శ్వక॑ర్మణే॒ స ఉ॑ పాత్వ॒స్మాన॑న॒న్యాన్-థ్సో॑మ॒పా-న్మన్య॑మానః । ప్రా॒ణస్య॑ వి॒ద్వాన్-థ్స॑మ॒రే న ధీర॒ ఏన॑శ్చకృ॒వా-న్మహి॑ బ॒ద్ధ ఏ॑షామ్ ॥ తం-విఀ ॑శ్వకర్మ॒- [తం-విఀ ॑శ్వకర్మన్న్, ప్ర ము॑ఞ్చా స్వ॒స్తయే॒] 30
-న్ప్ర ము॑ఞ్చా స్వ॒స్తయే॒ యే భ॒ఖ్షయ॑న్తో॒ న వసూ᳚న్యానృ॒హుః । యాన॒గ్నయో॒-ఽన్వత॑ప్యన్త॒ ధిష్ణి॑యా ఇ॒య-న్తేషా॑మవ॒యా దురి॑ష్ట్యై॒ స్వి॑ష్టి-న్న॒స్తా-ఙ్కృ॑ణోతు వి॒శ్వక॑ర్మా ॥ నమః॑ పి॒తృభ్యో॑ అ॒భి యే నో॒ అఖ్య॑న్. యజ్ఞ॒కృతో॑ య॒జ్ఞకా॑మా-స్సుదే॒వా అ॑కా॒మా వో॒ దఖ్షి॑ణా॒-న్న నీ॑నిమ॒ మా న॒స్తస్మా॒ దేన॑సః పాపయిష్ట । యావ॑న్తో॒ వై స॑ద॒స్యా᳚స్తే సర్వే॑ దఖ్షి॒ణ్యా᳚స్తేభ్యో॒ యో దఖ్షి॑ణా॒-న్న [ ] 31
నయే॒దైభ్యో॑ వృశ్చ్యేత॒ య-ద్వై᳚శ్వకర్మ॒ణాని॑ జు॒హోతి॑ సద॒స్యా॑నే॒వ త-త్ప్రీ॑ణాత్య॒స్మే దే॑వాసో॒ వపు॑షే చికిథ్సత॒ యమా॒శిరా॒ దమ్ప॑తీ వా॒మమ॑శ్ఞు॒తః । పుమా᳚-న్పు॒త్రో జా॑యతే వి॒న్దతే॒ వస్వథ॒ విశ్వే॑ అర॒పా ఏ॑ధతే గృ॒హః ॥ ఆ॒శీ॒ర్దా॒యా దమ్ప॑తీ వా॒మమ॑శ్ఞుతా॒మరి॑ష్టో॒ రాయ॑-స్సచతా॒గ్ం॒ సమో॑కసా । య ఆ-ఽసి॑చ॒-థ్స-న్దు॑గ్ధ-ఙ్కు॒మ్భ్యా స॒హేష్టేన॒ యామ॒న్నమ॑తి-ఞ్జహాతు॒ సః ॥ స॒ర్పి॒ర్గ్రీ॒వీ [ ] 32
పీవ॑ర్యస్య జా॒యా పీవా॑నః పు॒త్రా అకృ॑శాసో అస్య । స॒హజా॑ని॒ర్య-స్సు॑మఖ॒స్యమా॑న॒ ఇన్ద్రా॑యా॒-ఽఽశిరగ్ం॑ స॒హ కు॒మ్భ్యా-ఽదా᳚త్ ॥ ఆ॒శీర్మ॒ ఊర్జ॑ము॒త సు॑ప్రజా॒స్త్వమిష॑-న్దధాతు॒ ద్రవి॑ణ॒గ్ం॒ సవ॑ర్చసమ్ । స॒-ఞ్జయ॒న్ ఖ్షేత్రా॑ణి॒ సహ॑సా॒-ఽహమి॑న్ద్ర కృణ్వా॒నో అ॒న్యాగ్ం అధ॑రాన్థ్స॒పత్నాన్॑ ॥ భూ॒తమ॑సి భూ॒తే మా॑ ధా॒ ముఖ॑మసి॒ ముఖ॑-మ్భూయాస॒-న్ద్యావా॑పృథి॒వీభ్యా᳚-న్త్వా॒ పరి॑గృహ్ణామి॒ విశ్వే᳚ త్వా దే॒వా వై᳚శ్వాన॒రాః [వై᳚శ్వాన॒రాః, ప్రచ్యా॑వయన్తు] 33
ప్రచ్యా॑వయన్తు ది॒వి దే॒వా-న్దృగ్ం॑హా॒న్తరి॑ఖ్షే॒ వయాగ్ం॑సి పృథి॒వ్యా-మ్పార్థి॑వా-న్ధ్రు॒వ-న్ధ్రు॒వేణ॑ హ॒విషా-ఽవ॒ సోమ॑-న్నయామసి । యథా॑ న॒-స్సర్వ॒మిజ్జగ॑దయ॒ఖ్ష్మగ్ం సు॒మనా॒ అస॑త్ । యథా॑ న॒ ఇన్ద్ర॒ ఇద్విశః॒ కేవ॑లీ॒-స్సర్వా॒-స్సమ॑నసః॒ కర॑త్ । యథా॑ న॒-స్సర్వా॒ ఇద్దిశో॒-ఽస్మాక॒-ఙ్కేవ॑లీ॒రసన్న్॑ ॥ 34 ॥
(ఏన॑సా – విశ్వకర్మ॒న్ – యో దఖ్షి॑ణా॒-న్న – స॑ర్పిర్గ్రీ॒వీ – వై᳚శ్వన॒రా – శ్చ॑త్వారి॒గ్ం॒శచ్చ॑) (అ. 8)
యద్వై హోతా᳚-ఽద్ధ్వ॒ర్యుమ॑భ్యా॒హ్వయ॑తే॒ వజ్ర॑మేనమ॒భి ప్రవ॑ర్తయ॒త్యుక్థ॑శా॒ ఇత్యా॑హ ప్రాతస్సవ॒న-మ్ప్ర॑తి॒గీర్య॒ త్రీణ్యే॒తాన్య॒ఖ్షరా॑ణి త్రి॒పదా॑ గాయ॒త్రీ గా॑య॒త్ర-మ్ప్రా॑తస్సవ॒న-ఙ్గా॑యత్రి॒యైవ ప్రా॑తస్సవ॒నే వజ్ర॑మ॒న్తర్ధ॑త్త ఉ॒క్థం-వాఀ॒చీత్యా॑హ॒ మాద్ధ్య॑దిన్న॒గ్ం॒ సవ॑న-మ్ప్రతి॒గీర్య॑ చ॒త్వార్యే॒తాన్య॒-ఖ్షరా॑ణి॒ చతు॑ష్పదా త్రి॒ష్టు-ప్త్రైష్టు॑భ॒-మ్మాద్ధ్య॑దిన్న॒గ్ం॒ సవ॑న-న్త్రి॒ష్టుభై॒వ మాద్ధ్య॑న్దినే॒ సవ॑నే॒ వజ్ర॑మ॒న్తర్ధ॑త్త [వజ్ర॑మ॒న్తర్ధ॑త్తే, ఉ॒క్థం-వాఀ॒చీన్ద్రా॒యేత్యా॑హ] 35
ఉ॒క్థం-వాఀ॒చీన్ద్రా॒యేత్యా॑హ తృతీయసవ॒న-మ్ప్ర॑తి॒గీర్య॑ స॒ప్తైతాన్య॒ఖ్షరా॑ణి స॒ప్తప॑దా॒ శక్వ॑రీ శాక్వ॒రో వజ్రో॒ వజ్రే॑ణై॒వ తృ॑తీయసవ॒నే వజ్ర॑మ॒న్తర్ధ॑త్తే బ్రహ్మవా॒దినో॑ వదన్తి॒ స త్వా అ॑ద్ధ్వ॒ర్యు-స్స్యా॒ద్యో య॑థాసవ॒న-మ్ప్ర॑తిగ॒రే ఛన్దాగ్ం॑సి సమ్పా॒దయే॒-త్తేజః॑ ప్రాత-స్సవ॒న ఆ॒త్మ-న్దధీ॑తేన్ద్రి॒య-మ్మాద్ధ్య॑న్దినే॒ సవ॑నే ప॒శూగ్ స్తృ॑తీయసవ॒న ఇత్యుక్థ॑శా॒ ఇత్యా॑హ ప్రాతస్సవ॒న-మ్ప్ర॑తి॒గీర్య॒ త్రీణ్యే॒తాన్య॒ఖ్షరా॑ణి [ ] 36
త్రి॒పదా॑ గాయ॒త్రీ గా॑య॒త్ర-మ్ప్రా॑తస్సవ॒న-మ్ప్రా॑తస్సవ॒న ఏ॒వ ప్ర॑తిగ॒రే ఛన్దాగ్ం॑సి॒ సమ్పా॑దయ॒త్యథో॒ తేజో॒ వై గా॑య॒త్రీ తేజః॑ ప్రాత-స్సవ॒న-న్తేజ॑ ఏ॒వ ప్రా॑తస్సవ॒న ఆ॒త్మ-న్ధ॑త్త ఉ॒క్థం-వాఀ॒చీత్యా॑హ॒ మాద్ధ్య॑న్దిన॒గ్ం॒ సవ॑న-మ్ప్రతి॒గీర్య॑ చ॒త్వార్యే॒తాన్య॒ఖ్షరా॑ణి॒ చతు॑ష్పదా త్రి॒ష్టు-ప్త్రైష్టు॑భ॒-మ్మాద్ధ్య॑న్దిన॒గ్ం॒ సవ॑న॒-మ్మాద్ధ్య॑దిన్న ఏ॒వ సవ॑నే ప్రతిగ॒రే ఛన్దాగ్ం॑సి॒ సమ్పా॑దయ॒త్యథో॑ ఇన్ద్రి॒యం-వైఀ త్రి॒ష్టుగి॑న్ద్రి॒య-మ్మాద్ధ్య॑దిన్న॒గ్ం॒ సవ॑న- [సవ॑నమ్, ఇ॒న్ద్రి॒యమే॒వ] 37
-మిన్ద్రి॒యమే॒వ మాద్ధ్య॑న్దినే॒ సవ॑న ఆ॒త్మ-న్ధ॑త్త ఉ॒క్థం-వాఀ॒చీన్ద్రా॒యేత్యా॑హ తృతీయసవ॒న-మ్ప్ర॑తి॒గీర్య॑ స॒ప్తైతాన్య॒ఖ్షరా॑ణి స॒ప్తప॑దా॒ శక్వ॑రీ శాక్వ॒రాః ప॒శవో॒ జాగ॑త-న్తృతీయసవ॒న-న్తృ॑తీయసవ॒న ఏ॒వ ప్ర॑తిగ॒రే ఛన్దాగ్ం॑సి॒ సమ్పా॑దయ॒త్యథో॑ ప॒శవో॒ వై జగ॑తీ ప॒శవ॑స్తృతీయసవ॒న-మ్ప॒శూనే॒వ తృ॑తీయసవ॒న ఆ॒త్మ-న్ధ॑త్తే॒ యద్వై హోతా᳚-ఽద్ధ్వ॒ర్యుమ॑భ్యా॒హ్వయ॑త ఆ॒వ్య॑మస్మి-న్దధాతి॒ తద్యన్నా- [తద్యన్న, అ॒ప॒హనీ॑త పు॒రా-ఽస్య॑] 38
-ఽప॒హనీ॑త పు॒రా-ఽస్య॑ సంవఀథ్స॒రా-ద్గృ॒హ ఆ వే॑వీర॒ఞ్ఛోగ్ంసా॒ మోద॑ ఇ॒వేతి॑ ప్ర॒త్యాహ్వ॑యతే॒ తేనై॒వ తదప॑ హతే॒ యథా॒ వా ఆయ॑తా-మ్ప్ర॒తీఖ్ష॑త ఏ॒వమ॑ద్ధ్వ॒ర్యుః ప్ర॑తిగ॒ర-మ్ప్రతీ᳚ఖ్షతే॒ యద॑భి ప్రతిగృణీ॒యాద్యథా ఽఽయ॑తయా సమృ॒చ్ఛతే॑ తా॒దృగే॒వ తద్యద॑ర్ధ॒ర్చాల్లుప్యే॑త॒ యథా॒ ధావ॑ద్భ్యో॒ హీయ॑తే తా॒దృగే॒వ త-త్ప్ర॒బాహు॒గ్వా ఋ॒త్విజా॑ముద్గీ॒థా ఉ॑ద్గీ॒థ ఏ॒వో-ద్గా॑తృ॒ణా- [ఏ॒వో-ద్గా॑తృ॒ణామ్, ఋ॒చః ప్ర॑ణ॒వ] 39
-మృ॒చః ప్ర॑ణ॒వ ఉ॑క్థశ॒గ్ం॒సినా᳚-మ్ప్రతిగ॒రో᳚-ఽద్ధ్వర్యూ॒ణాం-యఀ ఏ॒వం-విఀ॒ద్వా-న్ప్ర॑తిగృ॒ణాత్య॑న్నా॒ద ఏ॒వ భ॑వ॒త్యా-ఽస్య॑ ప్ర॒జాయాం᳚-వాఀ॒జీ జా॑యత ఇ॒యం-వైఀ హోతా॒-ఽసావ॑ద్ధ్వ॒ర్యుర్యదాసీ॑న॒-శ్శగ్ం స॑త్య॒స్యా ఏ॒వ తద్ధోతా॒ నైత్యాస్త॑ ఇవ॒ హీయమథో॑ ఇ॒మామే॒వ తేన॒ యజ॑మానో దుహే॒ య-త్తిష్ఠ॑-న్ప్రతిగృ॒ణాత్య॒ముష్యా॑ ఏ॒వ తద॑ద్ధ్వ॒ర్యుర్నైతి॒ [తద॑ద్ధ్వ॒ర్యుర్నైతి॑, తిష్ఠ॑తీవ॒ హ్య॑సావథో॑] 40
తిష్ఠ॑తీవ॒ హ్య॑సావథో॑ అ॒మూమే॒వ తేన॒ యజ॑మానో దుహే॒ యదాసీ॑న॒-శ్శగ్ంస॑తి॒ తస్మా॑ది॒తః ప్ర॑దాన-న్దే॒వా ఉప॑ జీవన్తి॒ య-త్తిష్ఠ॑-న్ప్రతిగృ॒ణాతి॒ తస్మా॑ద॒ముతః॑ ప్రదాన-మ్మను॒ష్యా॑ ఉప॑ జీవన్తి॒ య-త్ప్రాంఆసీ॑న॒-శ్శగ్ంస॑తి ప్ర॒త్య-న్తిష్ఠ॑-న్ప్రతిగృ॒ణాతి॒ తస్మా᳚-త్ప్రా॒చీన॒గ్ం॒ రేతో॑ ధీయతే ప్ర॒తీచీః᳚ ప్ర॒జా జా॑యన్తే॒ యద్వై హోతా᳚-ఽద్ధ్వ॒ర్యుమ॑భ్యా॒హ్వయ॑తే॒ వజ్ర॑మేనమ॒భి ప్రవ॑ర్తయతి॒ పరాం॒ఆ వ॑ర్తతే॒ వజ్ర॑మే॒వ తన్ని క॑రోతి ॥ 41 ॥
(సవ॑నే॒ వజ్ర॑మ॒న్తర్ధ॑త్తే॒ – త్రీణ్యే॒తాన్య॒ఖ్షరా॑ణీ – న్ద్రి॒య-మ్మాధ్య॑న్దిన॒గ్ం॒ సవ॑నం॒ – నో – ద్గా॑తృ॒ణా – మ॑ధ్వ॒ర్యుర్నైతి॑ – వర్తయత్య॒ – ష్టౌ చ॑) (అ. 9)
ఉ॒ప॒యా॒మగృ॑హీతో-ఽసి వాఖ్ష॒సద॑సి వా॒క్పాభ్యా᳚-న్త్వా క్రతు॒పాభ్యా॑మ॒స్య య॒జ్ఞస్య॑ ధ్రు॒వస్యా-ఽద్ధ్య॑-ఖ్షాభ్యా-ఙ్గృహ్ణా-మ్యుపయా॒మగృ॑హీతో-ఽస్యృత॒సద॑సి చఖ్షు॒ష్పాభ్యా᳚-న్త్వా క్రతు॒పాభ్యా॑మ॒స్య య॒జ్ఞస్య॑ ధ్రు॒వస్యా-ఽద్ధ్య॑ఖ్షాభ్యా-ఙ్గృహ్ణామ్యుపయా॒మగృ॑హీతో-ఽసి శ్రుత॒సద॑సి శ్రోత్ర॒పాభ్యా᳚-న్త్వా క్రతు॒పాభ్యా॑మ॒స్య య॒జ్ఞస్య॑ ధ్రు॒వస్యా-ఽద్ధ్య॑ఖ్షాభ్యా-ఙ్గృహ్ణామి దే॒వేభ్య॑స్త్వా వి॒శ్వదే॑వేభ్యస్త్వా॒ విశ్వే᳚భ్యస్త్వా దే॒వేభ్యో॒ విష్ణ॑వురుక్రమై॒ష తే॒ సోమ॒స్తగ్ం ర॑ఖ్షస్వ॒ [సోమ॒స్తగ్ం ర॑ఖ్షస్వ, త-న్తే॑] 42
త-న్తే॑ దు॒శ్చఖ్షా॒ మా-ఽవ॑ ఖ్య॒న్మయి॒ వసుః॑ పురో॒వసు॑ర్వా॒క్పా వాచ॑-మ్మే పాహి॒ మయి॒ వసు॑ర్వి॒దద్వ॑సుశ్చఖ్షు॒ష్పాశ్చఖ్షు॑-ర్మే పాహి॒ మయి॒ వసు॑-స్సం॒యఀద్వ॑సు-శ్శ్రోత్ర॒పా-శ్శ్రోత్ర॑-మ్మే పాహి॒ భూర॑సి॒ శ్రేష్ఠో॑ రశ్మీ॒నా-మ్ప్రా॑ణ॒పాః ప్రా॒ణ-మ్మే॑ పాహి॒ ధూర॑సి॒ శ్రేష్ఠో॑ రశ్మీ॒నామ॑పాన॒పా అ॑పా॒న-మ్మే॑ పాహి॒ యో న॑ ఇన్ద్రవాయూ మిత్రావరుణా-వశ్వినావభి॒దాస॑తి॒ భ్రాతృ॑వ్య ఉ॒త్పిపీ॑తే శుభస్పతీ ఇ॒దమ॒హ-న్తమధ॑ర-మ్పాదయామి॒ యథే᳚న్ద్రా॒-ఽహము॑త్త॒మశ్చే॒తయా॑ని ॥ 43 ॥
(ర॒ఖ్ష॒స్వ॒ – భ్ర్రాతృ॑వ్య॒ – స్త్రయో॑దశ చ) (అ. 10)
ప్ర సో అ॑గ్నే॒ తవో॒తిభి॑-స్సు॒వీరా॑భిస్తరతి॒ వాజ॑కర్మభిః । యస్య॒ త్వగ్ం స॒ఖ్యమావి॑థ ॥ ప్ర హోత్రే॑ పూ॒ర్వ్యం-వఀచో॒-ఽగ్నయే॑ భరతా బృ॒హత్ । వి॒పా-ఞ్జ్యోతీగ్ం॑షి॒ బిభ్ర॑తే॒ న వే॒ధసే᳚ ॥ అగ్నే॒ త్రీ తే॒ వాజి॑నా॒ త్రీ ష॒ధస్థా॑ తి॒స్రస్తే॑ జి॒హ్వా ఋ॑తజాత పూ॒ర్వీః । తి॒స్ర ఉ॑ తే త॒నువో॑ దే॒వవా॑తా॒స్తాభి॑ర్నః పాహి॒ గిరో॒ అప్ర॑యుచ్ఛన్న్ ॥ సం-వాఀ॒-ఙ్కర్మ॑ణా॒ సమి॒షా [సమి॒షా, హి॒నో॒మీన్ద్రా॑-విష్ణూ॒] 44
హి॑నో॒మీన్ద్రా॑-విష్ణూ॒ అప॑సస్పా॒రే అ॒స్య । జు॒షేథాం᳚-యఀ॒జ్ఞ-న్ద్రవి॑ణ-ఞ్చ ధత్త॒మరి॑ష్టైర్నః ప॒థిభిః॑ పా॒రయ॑న్తా ॥ ఉ॒భా జి॑గ్యథు॒ర్న పరా॑ జయేథే॒ న పరా॑ జిగ్యే కత॒రశ్చ॒నైనోః᳚ । ఇన్ద్ర॑శ్చ విష్ణో॒ యదప॑స్పృధేథా-న్త్రే॒ధా స॒హస్రం॒-విఀ తదై॑రయేథామ్ ॥ త్రీణ్యాయూగ్ం॑షి॒ తవ॑ జాతవేదస్తి॒స్ర ఆ॒జానీ॑రు॒షస॑స్తే అగ్నే । తాభి॑ర్దే॒వానా॒మవో॑ యఖ్షి వి॒ద్వానథా॑ [వి॒ద్వానథ॑, భ॒వ॒ యజ॑మానాయ॒ శంయోఀః ।] 45
-భవ॒ యజ॑మానాయ॒ శంయోఀః ॥ అ॒గ్నిస్త్రీణి॑ త్రి॒ధాతూ॒న్యా ఖ్షే॑తి వి॒దథా॑ క॒విః । స త్రీగ్ంరే॑కాద॒శాగ్ం ఇ॒హ ॥ యఖ్ష॑చ్చ పి॒ప్రయ॑చ్చ నో॒ విప్రో॑ దూ॒తః పరి॑ష్కృతః । నభ॑న్తామన్య॒కే స॑మే ॥ ఇన్ద్రా॑విష్ణూ దృగ్ంహి॒తా-శ్శమ్బ॑రస్య॒ నవ॒ పురో॑ నవ॒తి-ఞ్చ॑- శ్ఞథిష్టమ్ । శ॒తం-వఀ॒ర్చిన॑-స్స॒హస్ర॑-ఞ్చ సా॒కగ్ం హ॒థో అ॑ప్ర॒త్యసు॑రస్య వీ॒రాన్ ॥ ఉ॒త మా॒తా మ॑హి॒ష మన్వ॑వేనద॒మీ త్వా॑ జహతి పుత్ర దే॒వాః । అథా᳚బ్రవీ-ద్వృ॒త్రమిన్ద్రో॑ హని॒ష్యన్-థ్సఖే॑ విష్ణో విత॒రం-విఀక్ర॑మస్వ ॥ 46 ॥
(ఇ॒షా – ఽథ॑ – త్వా॒ – త్రయో॑దశ చ) (అ. 11)
(యో వై పవ॑మానానాం॒ – త్రీణి॑ – పరి॒భూరః – స్ఫ్య-స్స్వ॒స్తి – ర్భఖ్షేహి॑ – మహీ॒నా-మ్పయో॑-ఽసి॒ – దేవ॑ సవితరే॒తత్తే᳚ – శ్యే॒నాయ॒ – యద్వై హోతో॑ – పయా॒మగృ॑హీతో-ఽసి వాఖ్ష॒సత్ – ప్ర సో అ॑గ్న॒ – ఏకా॑దశ )
(యో వై – స్ఫ్య-స్స్వ॒స్తిః – స్వ॒ధాయై॒ నమః॒ – ప్రము॑ఞ్చ॒ – తిష్ఠ॑తీవ॒ – షట్చ॑త్వారిగ్ంశత్ )
(యో వై పవ॑మానానా॒మ్, విక్ర॑మస్వ)
॥ హరిః॑ ఓమ్ ॥
॥ కృష్ణ యజుర్వేదీయ తైత్తిరీయ సంహితాయా-న్తృతీయకాణ్డే ద్వితీయః ప్రశ్న-స్సమాప్తః ॥