కృష్ణ యజుర్వేదీయ తైత్తిరీయ సంహితాయాం షష్ఠకాణ్డే పఞ్చమః ప్రశ్నః – సోమమన్త్రబ్రాహ్మణనిరూపణం
ఓ-న్నమః పరమాత్మనే, శ్రీ మహాగణపతయే నమః,
శ్రీ గురుభ్యో నమః । హ॒రిః॒ ఓమ్ ॥
ఇన్ద్రో॑ వృ॒త్రాయ॒ వజ్ర॒ముద॑యచ్ఛ॒-థ్స వృ॒త్రో వజ్రా॒దుద్య॑తాదబిభే॒-థ్సో᳚-ఽబ్రవీ॒న్మా మే॒ ప్ర హా॒రస్తి॒ వా ఇ॒ద-మ్మయి॑ వీ॒ర్యం॑ త-త్తే॒ ప్ర దా᳚స్యా॒మీతి॒ తస్మా॑ ఉ॒క్థ్య॑-మ్ప్రాయ॑చ్ఛ॒-త్తస్మై᳚ ద్వి॒తీయ॒ముద॑యచ్ఛ॒-థ్సో᳚-ఽబ్రవీ॒న్మా మ॒ ప్ర హా॒రస్తి॒ వా ఇ॒ద-మ్మయి॑ వీ॒ర్య॑-న్త-త్తే॒ ప్ర దా᳚స్యా॒మీతి॒ [ప్ర దా᳚స్యా॒మీతి॑, తస్మా॑ ఉ॒క్థ్య॑మే॒వ] 1
తస్మా॑ ఉ॒క్థ్య॑మే॒వ ప్రాయ॑చ్ఛ॒-త్తస్మై॑ తృ॒తీయ॒ముద॑యచ్ఛ॒-త్తం-విఀష్ణు॒రన్వ॑తిష్ఠత జ॒హీతి॒ సో᳚-ఽబ్రవీ॒న్మా మే॒ ప్ర హా॒రస్తి॒ వా ఇ॒ద-మ్మయి॑ వీ॒ర్య॑-న్త-త్తే॒ ప్ర దా᳚స్యా॒మీతి॒ తస్మా॑ ఉ॒క్థ్య॑మే॒వ ప్రాయ॑చ్ఛ॒-త్త-న్నిర్మా॑య-మ్భూ॒తమ॑హన్. య॒జ్ఞో హి తస్య॑ మా॒యా-ఽఽసీ॒-ద్యదు॒క్థ్యో॑ గృ॒హ్యత॑ ఇన్ద్రి॒యమే॒వ [ ] 2
త-ద్వీ॒ర్యం॑-యఀజ॑మానో॒ భ్రాతృ॑వ్యస్య వృఙ్క్త॒ ఇన్ద్రా॑య త్వా బృ॒హ-ద్వ॑తే॒ వయ॑స్వత॒ ఇత్యా॒హేన్ద్రా॑య॒ హి స త-మ్ప్రాయ॑చ్ఛ॒-త్తస్మై᳚ త్వా॒ విష్ణ॑వే॒ త్వేత్యా॑హ॒ యదే॒వ విష్ణు॑ర॒న్వతి॑ష్ఠత జ॒హీతి॒ తస్మా॒-ద్విష్ణు॑మ॒న్వాభ॑జతి॒ త్రిర్నిర్గృ॑హ్ణాతి॒ త్రిర్హి స త-న్తస్మై॒ ప్రాయ॑చ్ఛదే॒ష తే॒ యోనిః॒ పున॑ర్హవిర॒సీత్యా॑హ॒ పునః॑పున॒- [పునః॑పునః, హ్య॑స్మా-] 3
ర్-హ్య॑స్మా-న్నిర్గృ॒హ్ణాతి॒ చఖ్షు॒ర్వా ఏ॒త-ద్య॒జ్ఞస్య॒ యదు॒క్థ్య॑-స్తస్మా॑దు॒క్థ్యగ్ం॑ హు॒తగ్ం సోమా॑ అ॒న్వాయ॑న్తి॒ తస్మా॑దా॒త్మా చఖ్షు॒రన్వే॑తి॒ తస్మా॒దేకం॒-యఀన్త॑-మ్బ॒హవో-ఽను॑ యన్తి॒ తస్మా॒దేకో॑ బహూ॒నా-మ్భ॒ద్రో భ॑వతి॒ తస్మా॒దేకో॑ బ॒హ్వీర్జా॒యా వి॑న్దతే॒ యది॑ కా॒మయే॑తా-ద్ధ్వ॒ర్యు-రా॒త్మానం॑-యఀజ్ఞ యశ॒సేనా᳚-ర్పయేయ॒-మిత్య॑న్త॒రా-ఽఽహ॑వ॒నీయ॑-ఞ్చ హవి॒ర్ధాన॑-ఞ్చ॒ తిష్ఠ॒న్నవ॑ నయే- [నయేత్, ఆ॒త్మాన॑మే॒వ] 4
-దా॒త్మాన॑మే॒వ య॑జ్ఞయశ॒సేనా᳚ర్పయతి॒ యది॑ కా॒మయే॑త॒ యజ॑మానం-యఀజ్ఞ యశ॒సేనా᳚ర్పయేయ॒-మిత్య॑న్త॒రా స॑దోహవిర్ధా॒నే తిష్ఠ॒న్నవ॑ నయే॒-ద్యజ॑మానమే॒వ య॑జ్ఞయశ॒సేనా᳚-ర్పయతి॒ యది॑ కా॒మయే॑త సద॒స్యాన్॑ యజ్ఞ యశ॒సేనా᳚-ర్పయేయ॒మితి॒ సద॑ ఆ॒లభ్యావ॑ నయే-థ్సద॒స్యా॑నే॒వ య॑జ్ఞయశ॒సేనా᳚ర్పయతి ॥ 5 ॥
(ఇతీ᳚ – న్ద్రి॒యమే॒వ – పునః॑ పున – ర్నయే॒త్ – త్రయ॑స్త్రిగ్ంశచ్చ) (అ. 1)
ఆయు॒ర్వా ఏ॒త-ద్య॒జ్ఞస్య॒ య-ద్ధ్రు॒వ ఉ॑త్త॒మో గ్రహా॑ణా-ఙ్గృహ్యతే॒ తస్మా॒-దాయుః॑ ప్రా॒ణానా॑-ముత్త॒మ-మ్మూ॒ర్ధాన॑-న్ది॒వో అ॑ర॒తి-మ్పృ॑థి॒వ్యా ఇత్యా॑హ మూ॒ర్ధాన॑-మే॒వైనగ్ం॑ సమా॒నానా᳚-ఙ్కరోతి వైశ్వాన॒ర-మృ॒తాయ॑ జా॒త-మ॒గ్ని-మిత్యా॑హ వైశ్వాన॒రగ్ం హి దే॒వత॒యా-ఽఽయు॑-రుభ॒యతో॑ వైశ్వానరో గృహ్యతే॒ తస్మా॑-దుభ॒యతః॑ ప్రా॒ణా అ॒ధస్తా᳚-చ్చో॒పరి॑ష్టా-చ్చా॒ర్ధినో॒-ఽన్యే గ్రహా॑ గృ॒హ్యన్తే॒-ఽర్ధీ ధ్రు॒వ-స్తస్మా॑- [ధ్రు॒వ-స్తస్మా᳚త్, అ॒ర్ధ్యవా᳚-] 6
-ద॒ర్ధ్యవా᳚-మ్ప్రా॒ణో᳚-ఽన్యేషా᳚-మ్ప్రా॒ణానా॒-ముపో᳚ప్తే॒-ఽన్యే గ్రహా᳚-స్సా॒ద్యన్తే-ఽను॑పోప్తే ధ్రు॒వస్తస్మా॑-ద॒స్థ్నాన్యాః ప్ర॒జాః ప్ర॑తి॒తిష్ఠ॑న్తి మా॒గ్ం॒సేనా॒న్యా అసు॑రా॒ వా ఉ॑త్తర॒తః పృ॑థి॒వీ-మ్ప॒ర్యాచి॑కీర్ష॒-న్తా-న్దే॒వా ధ్రు॒వేణా॑దృగ్ంహ॒-న్త-ద్ధ్రు॒వస్య॑ ధ్రువ॒త్వం-యఀ-ద్ధ్రు॒వ ఉ॑త్తర॒త-స్సా॒ద్యతే॒ ధృత్యా॒ ఆయు॒ర్వా ఏ॒త-ద్య॒జ్ఞస్య॒ య-ద్ధ్రు॒వ ఆ॒త్మా హోతా॒ యద్ధో॑తృచమ॒సే ధ్రు॒వ-మ॑వ॒నయ॑త్యా॒త్మన్నే॒వ య॒జ్ఞస్యా- [య॒జ్ఞస్య॑, ఆయు॑-ర్దధాతి] 7
-ఽఽయు॑-ర్దధాతి పు॒రస్తా॑-దు॒క్థస్యా॑-ఽవ॒నీయ॒ ఇత్యా॑హుః పు॒రస్తా॒ద్ధ్యాయు॑షో భు॒ఙ్క్తే మ॑ద్ధ్య॒తో॑-ఽవ॒నీయ॒ ఇత్యా॑హుర్మద్ధ్య॒మేన॒ హ్యాయు॑షో భు॒ఙ్క్త ఉ॑త్తరా॒ర్ధే॑-ఽవ॒నీయ॒ ఇత్యా॑హురుత్త॒మేన॒ హ్యాయు॑షో భు॒ఙ్క్తే వై᳚శ్వదే॒వ్యామృ॒చి శ॒స్యమా॑నాయా॒మవ॑ నయతి వైశ్వదే॒వ్యో॑ వై ప్ర॒జాః ప్ర॒జాస్వే॒వా-ఽఽయు॑ర్దధాతి ॥ 8 ॥
(ధ్రు॒వస్తస్మా॑ – దే॒వ య॒జ్ఞస్యై – కా॒న్నచ॑త్వారి॒గ్ం॒శచ్చ॑) (అ. 2)
య॒జ్ఞేన॒ వై దే॒వా-స్సు॑వ॒ర్గం-లోఀ॒కమా॑య॒-న్తే॑-ఽమన్యన్త మను॒ష్యా॑ నో॒-ఽన్వాభ॑విష్య॒న్తీతి॒ తే సం॑వఀథ్స॒రేణ॑ యోపయి॒త్వా సు॑వ॒ర్గం-లోఀ॒కమా॑య॒-న్తమృష॑య ఋతుగ్ర॒హైరే॒వాను॒ ప్రాజా॑న॒న్॒. యదృ॑తుగ్ర॒హా గృ॒హ్యన్తే॑ సువ॒ర్గస్య॑ లో॒కస్య॒ ప్రజ్ఞా᳚త్యై॒ ద్వాద॑శ గృహ్యన్తే॒ ద్వాద॑శ॒ మాసా᳚-స్సంవఀథ్స॒ర-స్సం॑వఀథ్స॒రస్య॒ ప్రజ్ఞా᳚త్యై స॒హ ప్ర॑థ॒మౌ గృ॑హ్యేతే స॒హోత్త॒మౌ తస్మా॒-ద్ద్వౌద్వా॑వృ॒తూ ఉ॑భ॒యతో॑ముఖ-మృతుపా॒త్ర-మ్భ॑వతి॒ కో [మ్భ॑వతి॒ కః, హి త-ద్వేద॒] 9
హి త-ద్వేద॒ యత॑ ఋతూ॒నా-మ్ముఖ॑మృ॒తునా॒ ప్రేష్యేతి॒ ష-ట్కృత్వ॑ ఆహ॒ షడ్వా ఋ॒తవ॑ ఋ॒తూనే॒వ ప్రీ॑ణాత్యృ॒తుభి॒రితి॑ చ॒తుశ్చతు॑ష్పద ఏ॒వ ప॒శూ-న్ప్రీ॑ణాతి॒ ద్విః పున॑ర్-ఋ॒తునా॑-ఽఽహ ద్వి॒పద॑ ఏ॒వ ప్రీ॑ణాత్యృ॒తునా॒ ప్రేష్యేతి॒ ష-ట్కృత్వ॑ ఆహ॒ర్తుభి॒రితి॑ చ॒తుస్తస్మా॒-చ్చతు॑ష్పాదః ప॒శవ॑ ఋ॒తూనుప॑ జీవన్తి॒ ద్విః [ద్విః, పున॑ర్-ఋ॒తునా॑-ఽఽహ॒] 10
పున॑ర్-ఋ॒తునా॑-ఽఽహ॒ తస్మా᳚-ద్ద్వి॒పాద॒శ్చతు॑ష్పదః ప॒శూనుప॑ జీవన్త్యృ॒తునా॒ ప్రేష్యేతి॒ ష-ట్కృత్వ॑ ఆహ॒ర్తుభి॒రితి॑ చ॒తుర్ద్విః పున॑ర్-ఋ॒తునా॑-ఽఽహా॒ ఽఽక్రమ॑ణమే॒వ త-థ్సేతుం॒-యఀజ॑మానః కురుతే సువ॒ర్గస్య॑ లో॒కస్య॒ సమ॑ష్ట్యై॒ నాన్యో᳚-ఽన్యమను॒ ప్రప॑ద్యేత॒ యద॒న్యో᳚-ఽన్యమ॑ను ప్ర॒పద్యే॑త॒ర్తుర్-ఋ॒తుమను॒ ప్రప॑ద్యేత॒ర్తవో॒ మోహు॑కా-స్స్యుః॒ [మోహు॑కా-స్స్యుః, ప్రసి॑ద్ధమే॒వా-] 11
ప్రసి॑ద్ధమే॒వా-ద్ధ్వ॒ర్యు-ర్దఖ్షి॑ణేన॒ ప్రప॑ద్యతే॒ ప్రసి॑ద్ధ-మ్ప్రతిప్రస్థా॒తోత్త॑రేణ॒ తస్మా॑-దాది॒త్య-ష్షణ్మా॒సో దఖ్షి॑ణేనైతి॒ షడుత్త॑రేణో-పయా॒మగృ॑హీతో-ఽసి స॒గ్ం॒ సర్పో᳚-ఽస్యగ్ంహస్ప॒త్యాయ॒ త్వేత్యా॒హాస్తి॑ త్రయోద॒శో మాస॒ ఇత్యా॑హు॒స్త-మే॒వ త-త్ప్రీ॑ణాతి ॥ 12 ॥
(కో – జీ॑వన్తి॒ ద్విః – స్యు॒ – శ్చతు॑స్త్రిగ్ంశచ్చ) (అ. 3)
సు॒వ॒ర్గాయ॒ వా ఏ॒తే లో॒కాయ॑ గృహ్యన్తే॒ యదృ॑తుగ్ర॒హా జ్యోతి॑-రిన్ద్రా॒గ్నీ యదై᳚న్ద్రా॒గ్న-మృ॑తుపా॒త్రేణ॑ గృ॒హ్ణాతి॒ జ్యోతి॑-రే॒వా-ఽస్మా॑ ఉ॒పరి॑ష్టా-ద్దధాతి సువ॒ర్గస్య॑ లో॒కస్యా-ఽను॑ఖ్యాత్యా ఓజో॒భృతౌ॒ వా ఏ॒తౌ దే॒వానాం॒-యఀది॑న్ద్రా॒గ్నీ యదై᳚న్ద్రా॒గ్నో గృ॒హ్యత॒ ఓజ॑ ఏ॒వావ॑ రున్ధే వైశ్వదే॒వగ్ం శు॑క్రపా॒త్రేణ॑ గృహ్ణాతి వైశ్వదే॒వ్యో॑ వై ప్ర॒జా అ॒సావా॑ది॒త్య-శ్శు॒క్రో య-ద్వై᳚శ్వదే॒వగ్ం శు॑క్రపా॒త్రేణ॑ గృ॒హ్ణాతి॒ తస్మా॑-ద॒సా-వా॑ది॒త్య- [తస్మా॑-ద॒సా-వా॑ది॒త్యః, సర్వాః᳚] 13
-స్సర్వాః᳚ ప్ర॒జాః ప్ర॒త్యఙ్ఙుదే॑తి॒ తస్మా॒-థ్సర్వ॑ ఏ॒వ మ॑న్యతే॒ మా-మ్ప్రత్యుద॑గా॒దితి॑ వైశ్వదే॒వగ్ం శు॑క్రపా॒త్రేణ॑ గృహ్ణాతి వైశ్వదే॒వ్యో॑ వై ప్ర॒జాస్తేజ॑-శ్శు॒క్రో య-ద్వై᳚శ్వదే॒వగ్ం శు॑క్రపా॒త్రేణ॑ గృ॒హ్ణాతి॑ ప్ర॒జాస్వే॒వ తేజో॑ దధాతి ॥ 14 ॥
(తస్మా॑ద॒సావా॑ది॒త్య – స్త్రి॒గ్ం॒శచ్చ॑) (అ. 4)
ఇన్ద్రో॑ మ॒రుద్భి॒-స్సాంవిఀ ॑ద్యేన॒ మాద్ధ్య॑న్దినే॒ సవ॑నే వృ॒త్రమ॑హ॒న్॒. యన్మాద్ధ్య॑న్దినే॒ సవ॑నే మరుత్వ॒తీయా॑ గృ॒హ్యన్తే॒ వార్త్ర॑ఘ్నా ఏ॒వ తే యజ॑మానస్య గృహ్యన్తే॒ తస్య॑ వృ॒త్ర-ఞ్జ॒ఘ్నుష॑ ఋ॒తవో॑-ఽముహ్య॒న్థ్స ఋ॑తుపా॒త్రేణ॑ మరుత్వ॒తీయా॑నగృహ్ణా॒-త్తతో॒ వై స ఋ॒తూ-న్ప్రాజా॑నా॒-ద్యదృ॑తుపా॒త్రేణ॑ మరుత్వ॒తీయా॑ గృ॒హ్యన్త॑ ఋతూ॒నా-మ్ప్రజ్ఞా᳚త్యై॒ వజ్రం॒-వాఀ ఏ॒తం-యఀజ॑మానో॒ భ్రాతృ॑వ్యాయ॒ ప్ర హ॑రతి॒ యన్మ॑రుత్వ॒తీయా॒ ఉదే॒వ ప్ర॑థ॒మేన॑ [ఉదే॒వ ప్ర॑థ॒మేన॑, య॒చ్ఛ॒తి॒ ప్ర హ॑రతి] 15
యచ్ఛతి॒ ప్ర హ॑రతి ద్వి॒తీయే॑న స్తృణు॒తే తృ॒తీయే॒నా-ఽఽయు॑ధం॒-వాఀ ఏ॒త-ద్యజ॑మాన॒-స్సగ్గ్ స్కు॑రుతే॒ యన్మ॑రుత్వ॒తీయా॒ ధను॑రే॒వ ప్ర॑థ॒మో జ్యా ద్వి॒తీయ॒ ఇషు॑స్తృ॒తీయః॒ ప్రత్యే॒వ ప్ర॑థ॒మేన॑ ధత్తే॒ విసృ॑జతి ద్వి॒తీయే॑న॒ విద్ధ్య॑తి తృ॒తీయే॒నేన్ద్రో॑ వృ॒త్రగ్ం హ॒త్వా పరా᳚-మ్పరా॒వత॑-మగచ్ఛ॒-దపా॑రాధ॒మితి॒ మన్య॑మాన॒-స్స హరి॑తో-ఽభవ॒-థ్స ఏ॒తా-న్మ॑రుత్వ॒తీయా॑-నాత్మ॒స్పర॑ణా-నపశ్య॒-త్తాన॑గృహ్ణీత [ ] 16
ప్రా॒ణమే॒వ ప్ర॑థ॒మేనా᳚-స్పృణుతాపా॒న-న్ద్వి॒తీయే॑నా॒-ఽఽత్మాన॑-న్తృ॒తీయే॑నా-ఽఽత్మ॒స్పర॑ణా॒ వా ఏ॒తే యజ॑మానస్య గృహ్యన్తే॒ యన్మ॑రుత్వ॒తీయాః᳚ ప్రా॒ణమే॒వ ప్ర॑థ॒మేన॑ స్పృణుతే-ఽపా॒న-న్ద్వి॒తీయే॑నా॒-ఽఽత్మాన॑-న్తృ॒తీయే॒నేన్ద్రో॑ వృ॒త్రమ॑హ॒-న్త-న్దే॒వా అ॑బ్రువ-న్మ॒హాన్. వా అ॒యమ॑భూ॒ద్యో వృ॒త్రమవ॑ధీ॒దితి॒ తన్మ॑హే॒న్ద్రస్య॑ మహేన్ద్ర॒త్వగ్ం స ఏ॒త-మ్మా॑హే॒న్ద్ర-ము॑ద్ధా॒ర-ముద॑హరత వృ॒త్రగ్ం హ॒త్వా-ఽన్యాసు॑ దే॒వతా॒స్వ ధి॒ యన్మా॑హే॒న్ద్రో గృ॒హ్యత॑ ఉద్ధా॒రమే॒వ తం-యఀజ॑మాన॒ ఉద్ధ॑రతే॒-ఽన్యాసు॑ ప్ర॒జాస్వధి॑ శుక్రపా॒త్రేణ॑ గృహ్ణాతి యజమానదేవ॒త్యో॑ వై మా॑హే॒న్ద్రస్తేజ॑-శ్శు॒క్రో యన్మా॑హే॒న్ద్రగ్ం శు॑క్రపా॒త్రేణ॑ గృ॒హ్ణాతి॒ యజ॑మాన ఏ॒వ తేజో॑ దధాతి ॥ 17 ॥
(ప్ర॒థ॒మేనా॑ – గృహ్ణీత – దే॒వతా᳚స్వ॒ – ష్టావిగ్ం॑శతిశ్చ) (అ. 5)
అది॑తిః పు॒త్రకా॑మా సా॒ద్ధ్యేభ్యో॑ దే॒వేభ్యో᳚ బ్రహ్మౌద॒నమ॑పచ॒-త్తస్యా॑ ఉ॒చ్ఛేష॑ణమదదు॒స్త-త్ప్రా-ఽఽశ్ఞా॒-థ్సా రేతో॑-ఽధత్త॒ తస్యై॑ చ॒త్వార॑ ఆది॒త్యా అ॑జాయన్త॒ సా ద్వి॒తీయ॑మపచ॒-థ్సా-ఽమ॑న్యతో॒చ్ఛేష॑ణాన్మ ఇ॒మే᳚-ఽజ్ఞత॒ యదగ్రే᳚ ప్రాశి॒ష్యామీ॒తో మే॒ వసీ॑యాగ్ంసో జనిష్యన్త॒ ఇతి॒ సా-ఽగ్రే॒ ప్రా-ఽఽశ్ఞా॒-థ్సా రేతో॑-ఽధత్త॒ తస్యై॒ వ్యృ॑ద్ధమా॒ణ్డమ॑జాయత॒ సా-ఽఽది॒త్యేభ్య॑ ఏ॒వ [ ] 18
తృ॒తీయ॑మపచ॒-ద్భోగా॑య మ ఇ॒దగ్గ్ శ్రా॒న్తమ॒స్త్వితి॒ తే᳚-ఽబ్రువ॒న్ వరం॑-వృఀణామహై॒ యో-ఽతో॒ జాయా॑తా అ॒స్మాక॒గ్ం॒ స ఏకో॑-ఽస॒ద్యో᳚-ఽస్య ప్ర॒జాయా॒మృద్ధ్యా॑తా అ॒స్మాక॒-మ్భోగా॑య భవా॒దితి॒ తతో॒ వివ॑స్వానాది॒త్యో॑ ఽజాయత॒ తస్య॒ వా ఇ॒య-మ్ప్ర॒జా యన్మ॑ను॒ష్యా᳚స్తాస్వేక॑ ఏ॒వర్ధో యో యజ॑తే॒ స దే॒వానా॒-మ్భోగా॑య భవతి దే॒వా వై య॒జ్ఞా- [య॒జ్ఞాత్, రు॒ద్ర-మ॒న్త-] 19
-ద్రు॒ద్ర-మ॒న్త-రా॑య॒న్-థ్స ఆ॑ది॒త్యాన॒న్వాక్ర॑మత॒ తే ద్వి॑దేవ॒త్యా᳚-న్ప్రాప॑ద్యన్త॒ తా-న్న ప్రతి॒ ప్రాయ॑చ్ఛ॒-న్తస్మా॒దపి॒ వద్ధ్య॒-మ్ప్రప॑న్న॒-న్న ప్రతి॒ ప్రయ॑చ్ఛన్తి॒ తస్మా᳚-ద్ద్విదేవ॒త్యే᳚భ్య ఆది॒త్యో నిర్గృ॑హ్యతే॒ యదు॒చ్ఛేష॑ణా॒-దజా॑యన్త॒ తస్మా॑-దు॒చ్ఛేష॑ణా-ద్గృహ్యతే తి॒సృభి॑ర్-ఋ॒గ్భిర్గృ॑హ్ణాతి మా॒తా పి॒తా పు॒త్రస్తదే॒వ తన్మి॑థు॒న-ముల్బ॒-ఙ్గర్భో॑ జ॒రాయు॒ తదే॒వ త- [తదే॒వ తత్, మి॒థు॒న-మ్ప॒శవో॒] 20
-న్మి॑థు॒న-మ్ప॒శవో॒ వా ఏ॒తే యదా॑ది॒త్య ఊర్గ్దధి॑ ద॒ద్ధ్నా మ॑ద్ధ్య॒త-శ్శ్రీ॑ణా॒త్యూర్జ॑మే॒వ ప॑శూ॒నా-మ్మ॑ద్ధ్య॒తో ద॑ధాతి శృతాత॒ఙ్క్యే॑న మేద్ధ్య॒త్వాయ॒ తస్మా॑దా॒మా ప॒క్వ-న్దు॑హే ప॒శవో॒ వా ఏ॒తే యదా॑ది॒త్యః ప॑రి॒శ్రిత్య॑ గృహ్ణాతి ప్రతి॒రుద్ధ్యై॒వా-ఽస్మై॑ ప॒శూ-న్గృ॑హ్ణాతి ప॒శవో॒ వా ఏ॒తే యదా॑ది॒త్య ఏ॒ష రు॒ద్రో యద॒గ్నిః ప॑రి॒శ్రిత్య॑ గృహ్ణాతి రు॒ద్రాదే॒వ ప॒శూ-న॒న్త-ర్ద॑ధా- [-న॒న్త-ర్ద॑ధాతి, ఏ॒ష వై] 21
-త్యే॒ష వై వివ॑స్వానాది॒త్యో యదు॑పాగ్ం శు॒సవ॑న॒-స్స ఏ॒తమే॒వ సో॑మపీ॒థ-మ్పరి॑ శయ॒ ఆ తృ॑తీయసవ॒నా-ద్వివ॑స్వ ఆదిత్యై॒ష తే॑ సోమపీ॒థ ఇత్యా॑హ॒ వివ॑స్వన్త-మే॒వా-ఽఽది॒త్యగ్ం సో॑మపీ॒థేన॒ సమ॑ర్ధయతి॒ యా ది॒వ్యా వృష్టి॒స్తయా᳚ త్వా శ్రీణా॒మీతి॒ వృష్టి॑కామస్య శ్రీణీయా॒-ద్వృష్టి॑మే॒వావ॑ రున్ధే॒ యది॑ తా॒జ-క్ప్ర॒స్కన్దే॒-ద్వర్షు॑కః ప॒ర్జన్య॑-స్స్యా॒ద్యది॑ చి॒రమవ॑ర్షుకో॒ న సా॑దయ॒త్యస॑న్నా॒ద్ధి ప్ర॒జాః ప్ర॒జాయ॑న్తే॒ నాను॒ వష॑-ట్కరోతి॒ యద॑నువషట్కు॒ర్యా–ద్రు॒ద్ర-మ్ప్ర॒జా అ॒న్వవ॑సృజే॒న్న హు॒త్వాన్వీ᳚ఖ్షేత॒ యద॒న్వీఖ్షే॑త॒ చఖ్షు॑రస్య ప్ర॒మాయు॑కగ్గ్ స్యా॒-త్తస్మా॒న్నాన్వీఖ్ష్యః॑ ॥ 22 ॥
(ఏ॒వ – య॒జ్ఞా – జ్జ॒రాయు॒ తదే॒వ తద॒ – న్తర్ద॑ధాతి॒ – న – స॒ప్తవిగ్ం॑శతిశ్చ) (అ. 6)
అ॒న్త॒ర్యా॒మ॒పా॒త్రేణ॑ సావి॒త్ర-మా᳚గ్రయ॒ణా-ద్గృ॑హ్ణాతి ప్ర॒జాప॑తి॒ర్వా ఏ॒ష యదా᳚గ్రయ॒ణః ప్ర॒జానా᳚-మ్ప్ర॒జన॑నాయ॒ న సా॑దయ॒త్యస॑న్నా॒ద్ధి ప్ర॒జాః ప్ర॒జాయ॑న్తే॒ నాను॒ వష॑-ట్కరోతి॒ యద॑నువషట్కు॒ర్యా-ద్రు॒ద్ర-మ్ప్ర॒జా అ॒న్వవ॑సృజే-దే॒ష వై గా॑య॒త్రో దే॒వానాం॒-యఀ-థ్స॑వి॒తైష గా॑యత్రి॒యై లో॒కే గృ॑హ్యతే॒ యదా᳚గ్రయ॒ణో యద॑న్తర్యామపా॒త్రేణ॑ సావి॒త్ర-మా᳚గ్రయ॒ణా-ద్గృ॒హ్ణాతి॒ స్వా-దే॒వైనం॒-యోఀనే॒-ర్నిర్గృ॑హ్ణాతి॒ విశ్వే॑ [విశ్వే᳚, దే॒వా-స్తృ॒తీయ॒గ్ం॒] 23
దే॒వా-స్తృ॒తీయ॒గ్ం॒ సవ॑న॒-న్నోద॑యచ్ఛ॒-న్తే స॑వి॒తార॑-మ్ప్రాతస్సవ॒నభా॑గ॒గ్ం॒ సన్త॑-న్తృతీయసవ॒నమ॒భి పర్య॑ణయ॒-న్తతో॒ వై తే తృ॒తీయ॒గ్ం॒ సవ॑న॒-ముద॑యచ్ఛ॒న్॒. య-త్తృ॑తీయసవ॒నే సా॑వి॒త్రో గృ॒హ్యతే॑ తృ॒తీయ॑స్య॒ సవ॑న॒స్యోద్య॑త్యై సవితృపా॒త్రేణ॑ వైశ్వదే॒వ-ఙ్క॒లశా᳚-ద్గృహ్ణాతి వైశ్వదే॒వ్యో॑ వై ప్ర॒జా వై᳚శ్వదే॒వః క॒లశ॑-స్సవి॒తా ప్ర॑స॒వానా॑మీశే॒ య-థ్స॑వితృపా॒త్రేణ॑ వైశ్వదే॒వ-ఙ్క॒లశా᳚-ద్గృ॒హ్ణాతి॑ సవి॒తృప్ర॑సూత ఏ॒వాస్మై᳚ ప్ర॒జాః ప్ర [ప్ర॒జాః ప్ర, జ॒న॒య॒తి॒ సోమే॒ సోమ॑మ॒భి] 24
జ॑నయతి॒ సోమే॒ సోమ॑మ॒భి గృ॑హ్ణాతి॒ రేత॑ ఏ॒వ త-ద్ద॑ధాతి సు॒శర్మా॑-ఽసి సుప్రతిష్ఠా॒న ఇత్యా॑హ॒ సోమే॒ హి సోమ॑మభిగృ॒హ్ణాతి॒ ప్రతి॑ష్ఠిత్యా ఏ॒తస్మి॒న్ వా అపి॒ గ్రహే॑ మను॒ష్యే᳚భ్యో దే॒వేభ్యః॑ పి॒తృభ్యః॑ క్రియతే సు॒శర్మా॑-ఽసి సుప్రతిష్ఠా॒న ఇత్యా॑హ మను॒ష్యే᳚భ్య ఏ॒వైతేన॑ కరోతి బృ॒హదిత్యా॑హ దే॒వేభ్య॑ ఏ॒వైతేన॑ కరోతి॒ నమ॒ ఇత్యా॑హ పి॒తృభ్య॑ ఏ॒వైతేన॑ కరోత్యే॒ తావ॑తీ॒ ర్వై దే॒వతా॒స్తాభ్య॑ ఏ॒వైన॒గ్ం॒ సర్వా᳚భ్యో గృహ్ణాత్యే॒ష తే॒ యోని॒ర్విశ్వే᳚భ్యస్త్వా దే॒వేభ్య॒ ఇత్యా॑హ వైశ్వదే॒వో హ్యే॑షః ॥ 25 ॥
(విశ్వే॒ – ప్ర – పి॒తృభ్య॑ ఏ॒వైతేన॑ కరో॒త్యే – కా॒న్నవిగ్ం॑శ॒తిశ్చ॑) (అ. 7)
ప్రా॒ణో వా ఏ॒ష యదు॑పా॒గ్ం॒శు-ర్యదు॑పాగ్ంశుపా॒త్రేణ॑ ప్రథ॒మశ్చో᳚త్త॒మశ్చ॒ గ్రహౌ॑ గృ॒హ్యేతే᳚ ప్రా॒ణమే॒వాను॑ ప్ర॒యన్తి॑ ప్రా॒ణమనూద్య॑న్తి ప్ర॒జాప॑తి॒ర్వా ఏ॒ష యదా᳚గ్రయ॒ణః ప్రా॒ణ ఉ॑పా॒గ్ం॒శుః పత్నీః᳚ ప్ర॒జాః ప్ర జ॑నయన్తి॒ యదు॑పాగ్ంశుపా॒త్రేణ॑ పాత్నీవ॒తమా᳚గ్రయ॒ణా-ద్గృ॒హ్ణాతి॑ ప్ర॒జానా᳚-మ్ప్ర॒జన॑నాయ॒ తస్మా᳚-త్ప్రా॒ణ-మ్ప్ర॒జా అను॒ ప్ర జా॑యన్తే దే॒వా వా ఇ॒త ఇ॑తః॒ పత్నీ᳚-స్సువ॒ర్గం- [పత్నీ᳚-స్సువ॒ర్గమ్, లో॒క-మ॑జిగాగ్ంస॒-న్తే] 26
-లోఀ॒క-మ॑జిగాగ్ంస॒-న్తే సు॑వ॒ర్గం-లోఀ॒క-న్న ప్రాజా॑న॒-న్త ఏ॒త-మ్పా᳚త్నీవ॒తమ॑పశ్య॒-న్తమ॑గృహ్ణత॒ తతో॒ వై తే సు॑వ॒ర్గం-లోఀ॒క-మ్ప్రాజా॑న॒న్॒. య-త్పా᳚త్నీవ॒తో గృ॒హ్యతే॑ సువ॒ర్గస్య॑ లో॒కస్య॒ ప్రజ్ఞా᳚త్యై॒ స సోమో॒ నాతి॑ష్ఠత స్త్రీ॒భ్యో గృ॒హ్యమా॑ణ॒స్త-ఙ్ఘృ॒తం-వఀజ్ర॑-ఙ్కృ॒త్వా-ఽఘ్న॒-న్త-న్నిరి॑న్ద్రియ-మ్భూ॒తమ॑గృహ్ణ॒-న్తస్మా॒-థ్స్త్రియో॒ నిరి॑న్ద్రియా॒ అదా॑యాదీ॒రపి॑ పా॒పా-త్పు॒గ్ం॒స ఉప॑స్తితరం- [ఉప॑స్తితరమ్, వ॒ద॒న్తి॒ య-ద్ఘృ॒తేన॑] 27
-వఀదన్తి॒ య-ద్ఘృ॒తేన॑ పాత్నీవ॒తగ్గ్ శ్రీ॒ణాతి॒ వజ్రే॑ణై॒వైనం॒-వఀశే॑ కృ॒త్వా గృ॑హ్ణా-త్యుపయా॒మగృ॑హీతో॒-ఽసీత్యా॑హే॒యం-వాఀ ఉ॑పయా॒మ-స్తస్మా॑ది॒మా-మ్ప్ర॒జా అను॒ ప్ర జా॑యన్తే॒ బృహ॒స్పతి॑సుతస్య త॒ ఇత్యా॑హ॒ బ్రహ్మ॒ వై దే॒వానా॒-మ్బృహ॒స్పతి॒-ర్బ్రహ్మ॑ణై॒వాస్మై᳚ ప్ర॒జాః ప్ర జ॑నయతీన్దో॒ ఇత్యా॑హ॒ రేతో॒ వా ఇన్దూ॒ రేత॑ ఏ॒వ త-ద్ద॑ధాతీన్ద్రియావ॒ ఇ- [ఇతి॑, ఆ॒హ॒ ప్ర॒జా] 28
-త్యా॑హ ప్ర॒జా వా ఇ॑న్ద్రి॒య-మ్ప్ర॒జా ఏ॒వాస్మై॒ ప్ర జ॑నయ॒త్యగ్నా(3) ఇత్యా॑హా॒గ్నిర్వై రే॑తో॒ధాః పత్నీ॑వ॒ ఇత్యా॑హ మిథున॒త్వాయ॑ స॒జూర్దే॒వేన॒ త్వష్ట్రా॒ సోమ॑-మ్పి॒బేత్యా॑హ॒ త్వష్టా॒ వై ప॑శూ॒నా-మ్మి॑థు॒నానాగ్ం॑ రూప॒కృ-ద్రూ॒పమే॒వ ప॒శుషు॑ దధాతి దే॒వా వై త్వష్టా॑రమజిఘాగ్ంస॒న్-థ్స పత్నీః॒ ప్రాప॑ద్యత॒ త-న్న ప్రతి॒ ప్రా-ఽయ॑చ్ఛ॒-న్తస్మా॒దపి॒ [ప్రా-ఽయ॑చ్ఛ॒-న్తస్మా॒దపి॑, వద్ధ్య॒-మ్ప్రప॑న్న॒-] 29
వద్ధ్య॒-మ్ప్రప॑న్న॒-న్న ప్రతి॒ ప్రయ॑చ్ఛన్తి॒ తస్మా᳚-త్పాత్నీవ॒తే త్వష్ట్రే-ఽపి॑ గృహ్యతే॒ న సా॑దయ॒త్యస॑న్నా॒ద్ధి ప్ర॒జాః ప్ర॒జాయ॑న్తే॒ నాను॒ వష॑-ట్కరోతి॒ యద॑నువష-ట్కు॒ర్యా-ద్రు॒ద్ర-మ్ప్ర॒జా అ॒న్వవ॑సృజే॒-ద్యన్నా-ఽను॑వషట్కు॒ర్యా-దశా᳚న్త-మ॒గ్నీ-థ్సోమ॑-మ్భఖ్షయే-దుపా॒గ్॒శ్వను॒ వష॑-ట్కరోతి॒ న రు॒ద్ర-మ్ప్ర॒జా అ॑న్వవసృ॒జతి॑ శా॒న్తమ॒గ్నీ-థ్సోమ॑-మ్భఖ్షయ॒త్యగ్నీ॒-న్నేష్టు॑-రు॒పస్థ॒మా సీ॑ద॒ [సీ॑ద, నేష్టః॒ పత్నీ॑-] 30
నేష్టః॒ పత్నీ॑-ము॒దాన॒యేత్యా॑హా॒-గ్నీదే॒వ నేష్ట॑రి॒ రేతో॒ దధా॑తి॒ నేష్టా॒ పత్ని॑యాము-ద్గా॒త్రా స-ఙ్ఖ్యా॑పయతి ప్ర॒జాప॑తి॒ర్వా ఏ॒ష యదు॑ద్గా॒తా ప్ర॒జానా᳚-మ్ప్ర॒జన॑నాయా॒ప ఉప॒ ప్ర వ॑ర్తయతి॒ రేత॑ ఏ॒వ త-థ్సి॑ఞ్చత్యూ॒రుణోప॒ ప్ర వ॑ర్తయత్యూ॒రుణా॒ హి రేత॑-స్సి॒చ్యతే॑ నగ్న॒-ఙ్కృత్యో॒-రుముప॒ ప్ర వ॑ర్తయతి య॒దా హి న॒గ్న ఊ॒రుర్భవ॒త్యథ॑ మిథు॒నీ భ॑వ॒తో-ఽథ॒ రేత॑-స్సిచ్య॒తే-ఽథ॑ ప్ర॒జాః ప్ర జా॑యన్తే ॥ 31 ॥
(పత్నీ᳚-స్సువ॒ర్గ – ముప॑స్తితర – మిన్ద్రియావ॒ ఇత్య – పి॑ – సీద – మిథు॒న్య॑ – ష్టౌ చ॑) (అ. 8)
ఇన్ద్రో॑ వృ॒త్రమ॑హ॒-న్తస్య॑ శీర్షకపా॒ల-ముదౌ᳚బ్జ॒-థ్స ద్రో॑ణకల॒శో॑-ఽభవ॒-త్తస్మా॒-థ్సోమ॒-స్సమ॑స్రవ॒-థ్స హా॑రియోజ॒నో॑-ఽభవ॒-త్తం-వ్యఀ ॑చికిథ్స-జ్జు॒హవా॒నీ(3) మా హౌ॒షా(3)-మితి॒ సో॑-ఽమన్యత॒ యద్ధో॒ష్యామ్యా॒మగ్ం హో᳚ష్యామి॒ యన్న హో॒ష్యామి॑ యజ్ఞవేశ॒స-ఙ్క॑రిష్యా॒మీతి॒ తమ॑ద్ధ్రియత॒ హోతు॒గ్ం॒ సో᳚-ఽగ్ని-ర॑బ్రవీ॒న్న మయ్యా॒మగ్ం హో᳚ష్య॒సీతి॒ త-న్ధా॒నాభి॑-రశ్రీణా॒- [-రశ్రీణాత్, తగ్ం శృ॒త-] 32
-త్తగ్ం శృ॒త-మ్భూ॒త-మ॑జుహో॒ద్య-ద్ధా॒నాభి॑ర్-హారియోజ॒నగ్గ్ శ్రీ॒ణాతి॑ శృత॒త్వాయ॑ శృ॒త-మే॒వైన॑-మ్భూ॒త-ఞ్జు॑హోతి బ॒హ్వీభి॑-శ్శ్రీణాత్యే॒తావ॑తీ-రే॒వాస్యా॒-ముష్మి॑-ల్లోఀ॒కే కా॑మ॒దుఘా॑ భవ॒న్త్యథో॒ ఖల్వా॑హురే॒తా వా ఇన్ద్ర॑స్య॒ పృశ్ఞ॑యః కామ॒దుఘా॒ యద్ధా॑రియోజ॒నీరితి॒ తస్మా᳚-ద్బ॒హ్వీభి॑-శ్శ్రీణీయాదృఖ్సా॒మే వా ఇన్ద్ర॑స్య॒ హరీ॑ సోమ॒పానౌ॒ తయోః᳚ పరి॒ధయ॑ ఆ॒ధానం॒-యఀదప్ర॑హృత్య పరి॒ధీ-ఞ్జు॑హు॒యా-ద॒న్తరా॑ధానాభ్యా- [-ద॒న్తరా॑ధానాభ్యామ్, ఘా॒స-మ్ప్ర] 33
-ఙ్ఘా॒స-మ్ప్ర య॑చ్ఛే-త్ప్ర॒హృత్య॑ పరి॒ధీఞ్జు॑హోతి॒ నిరా॑ధానాభ్యా-మే॒వ ఘా॒స-మ్ప్ర య॑చ్ఛత్యున్నే॒తా జు॑హోతి యా॒తయా॑మేవ॒ హ్యే॑తర్హ్య॑ద్ధ్వ॒ర్యు-స్స్వ॒గాకృ॑తో॒ య-ద॑ద్ధ్వ॒ర్యు-ర్జు॑హు॒యా-ద్యథా॒ విము॑క్త॒-మ్పున॑ర్యు॒నక్తి॑ తా॒దృగే॒వ తచ్ఛీ॒ర్॒ష-న్న॑ధిని॒ధాయ॑ జుహోతి శీర్ష॒తో హి స స॒మభ॑వ-ద్వి॒క్రమ్య॑ జుహోతి వి॒క్రమ్య॒ హీన్ద్రో॑ వృ॒త్రమహ॒న్-థ్సమృ॑ద్ధ్యై ప॒శవో॒ వై హా॑రియోజ॒నీర్య-థ్స॑భి॒న్న్ద్యా-దల్పా॑ [-దల్పాః᳚, ఏ॒న॒-మ్ప॒శవో॑] 34
ఏన-మ్ప॒శవో॑ భు॒ఞ్జన్త॒ ఉప॑తిష్ఠేర॒న్॒. యన్న స॑భి॒న్న్ద్యా-ద్బ॒హవ॑ ఏన-మ్ప॒శవో-ఽభు॑ఞ్జన్త॒ ఉప॑ తిష్ఠేర॒-న్మన॑సా॒ స-మ్బా॑ధత ఉ॒భయ॑-ఙ్కరోతి బ॒హవ॑ ఏ॒వైన॑-మ్ప॒శవో॑ భు॒ఞ్జన్త॒ ఉప॑ తిష్ఠన్త ఉన్నే॒తర్యు॑పహ॒వ-మి॑చ్ఛన్తే॒ య ఏ॒వ తత్ర॑ సోమపీ॒థస్త-మే॒వావ॑ రున్ధత ఉత్తరవే॒ద్యా-న్నివ॑పతి ప॒శవో॒ వా ఉ॑త్తరవే॒దిః ప॒శవో॑ హారియోజ॒నీః ప॒శుష్వే॒వ ప॒శూ-న్ప్రతి॑ ష్ఠాపయన్తి ॥ 35 ॥
(అ॒శ్రీ॒ణా॒ – ద॒న్తరా॑ధానాభ్యా॒ – మల్పాః᳚ – స్థాపయన్తి) (అ. 9)
గ్రహా॒న్॒. వా అను॑ ప్ర॒జాః ప॒శవః॒ ప్ర జా॑యన్త ఉపాగ్శ్వన్తర్యా॒-మావ॑జా॒వయ॑-శ్శు॒క్రామ॒న్థినౌ॒ పురు॑షా ఋతుగ్ర॒హా-నేక॑శఫా ఆదిత్యగ్ర॒హ-ఙ్గావ॑ ఆదిత్యగ్ర॒హో భూయి॑ష్ఠాభిర్-ఋ॒గ్భిర్గృ॑హ్యతే॒ తస్మా॒-ద్గావః॑ పశూ॒నా-మ్భూయి॑ష్ఠా॒ య-త్త్రిరు॑పా॒గ్ం॒ శుగ్ం హస్తే॑న విగృ॒హ్ణాతి॒ తస్మా॒-ద్ద్వౌ త్రీన॒జా జ॒నయ॒త్యథావ॑యో॒ భూయ॑సీః పి॒తా వా ఏ॒ష యదా᳚గ్రయ॒ణః పు॒త్రః క॒లశో॒ యదా᳚గ్రయ॒ణ ఉ॑ప॒దస్యే᳚-త్క॒లశా᳚-ద్గృహ్ణీయా॒-ద్యథా॑ పి॒తా [ ] 36
పు॒త్ర-ఙ్ఖ్షి॒త ఉ॑ప॒ధావ॑తి తా॒దృగే॒వ తద్య-త్క॒లశ॑ ఉప॒దస్యే॑-దాగ్రయ॒ణా-ద్గృ॑హ్ణీయా॒-ద్యథా॑ పు॒త్రః పి॒తర॑-ఙ్ఖ్షి॒త ఉ॑ప॒ధావ॑తి తా॒దృగే॒వ తదా॒త్మా వా ఏ॒ష య॒జ్ఞస్య॒ యదా᳚గ్రయ॒ణో యద్గ్రహో॑ వా క॒లశో॑ వోప॒దస్యే॑-దాగ్రయ॒ణా-ద్గృ॑హ్ణీయాదా॒త్మన॑ ఏ॒వాధి॑ య॒జ్ఞ-న్నిష్క॑రో॒త్యవి॑జ్ఞాతో॒ వా ఏ॒ష గృ॑హ్యతే॒ యదా᳚గ్రయ॒ణ-స్స్థా॒ల్యా గృ॒హ్ణాతి॑ వాయ॒వ్యే॑న జుహోతి॒ తస్మా॒- [తస్మా᳚త్, గర్భే॒ణా ఽవి॑జ్ఞాతేన] 37
-ద్గర్భే॒ణా ఽవి॑జ్ఞాతేన బ్రహ్మ॒హా ఽవ॑భృ॒థమవ॑ యన్తి॒ పరా᳚ స్థా॒లీరస్య॒న్త్యు-ద్వా॑య॒వ్యా॑ని హరన్తి॒ తస్మా॒-థ్స్త్రియ॑-ఞ్జా॒తా-మ్పరా᳚-ఽస్య॒న్త్యు-త్పుమాగ్ం॑ సగ్ం హరన్తి॒ య-త్పు॑రో॒రుచ॒మాహ॒ యథా॒ వస్య॑స ఆ॒హర॑తి తా॒దృగే॒వ త-ద్య-ద్గ్రహ॑-ఙ్గృ॒హ్ణాతి॒ యథా॒ వస్య॑స ఆ॒హృత్య॒ ప్రా-ఽఽహ॑ తా॒దృగే॒వ త-ద్య-థ్సా॒దయ॑తి॒ యథా॒ వస్య॑స ఉపని॒ధాయా॑-ప॒క్రామ॑తి తా॒దృగే॒వ త-ద్య ద్వై య॒జ్ఞస్య॒ సామ్నా॒ యజు॑షా క్రి॒యతే॑ శిథి॒ల-న్త-ద్యదృ॒చా త-ద్దృ॒ఢ-మ్పు॒రస్తా॑దుపయామా॒ యజు॑షా గృహ్యన్త ఉ॒పరి॑ష్టా-దుపయామా ఋ॒చా య॒జ్ఞస్య॒ ధృత్యై᳚ ॥ 38 ॥
(యథా॑ పి॒తా-తస్మా॑-దప॒క్రామ॑తి తా॒దృగే॒వ త-ద్య-ద॒ష్టా ద॑శ చ) (అ. 10)
ప్రాన్యాని॒ పాత్రా॑ణి యు॒జ్యన్తే॒ నాన్యాని॒ యాని॑ పరా॒చీనా॑ని ప్రయు॒జ్యన్తే॒-ఽముమే॒వ తైర్లో॒కమ॒భి జ॑యతి॒ పరా॑ఙివ॒ హ్య॑సౌ లో॒కో యాని॒ పునః॑ ప్రయు॒జ్యన్త॑ ఇ॒మమే॒వ తైర్లో॒కమ॒భి జ॑యతి॒ పునః॑పున-రివ॒ హ్య॑యం-లోఀ॒కః ప్రాన్యాని॒ పాత్రా॑ణి యు॒జ్యన్తే॒ నాన్యాని॒ యాని॑ పరా॒చీనా॑ని ప్రయు॒జ్యన్తే॒ తాన్యన్వోష॑ధయః॒ పరా॑ భవన్తి॒ యాని॒ పునః॑ [పునః॑, ప్ర॒యు॒జ్యన్తే॒] 39
ప్రయు॒జ్యన్తే॒ తాన్యన్వోష॑ధయః॒ పున॒రా భ॑వన్తి॒ ప్రాన్యాని॒ పాత్రా॑ణి యు॒జ్యన్తే॒ నాన్యాని॒ యాని॑ పరా॒చీనా॑ని ప్రయు॒జ్యన్తే॒ తాన్యన్వా॑ర॒ణ్యాః ప॒శవో-ఽర॑ణ్య॒-మప॑ యన్తి॒ యాని॒ పునః॑ ప్రయు॒జ్యన్తే॒ తాన్యను॑ గ్రా॒మ్యాః ప॒శవో॒ గ్రామ॑-ము॒పావ॑యన్తి॒ యో వై గ్రహా॑ణా-న్ని॒దానం॒-వేఀద॑ ని॒దాన॑వా-న్భవ॒త్యాజ్య॒-మిత్యు॒క్థ-న్తద్వై గ్రహా॑ణా-న్ని॒దానం॒-యఀదు॑పా॒గ్ం॒శు శగ్ంస॑తి॒ త- [శగ్ంస॑తి॒ తత్, ఉ॒పా॒గ్శ్వ॒న్త॒ర్యా॒మయో॒-] 40
-దు॑పాగ్శ్వన్తర్యా॒మయో॒-ర్యదు॒చ్చై-స్తదిత॑రేషా॒-ఙ్గ్రహా॑ణామే॒తద్వై గ్రహా॑ణా-న్ని॒దానం॒-యఀ ఏ॒వం-వేఀద॑ ని॒దాన॑వా-న్భవతి॒ యో వై గ్రహా॑ణా-మ్మిథు॒నం-వేఀద॒ ప్ర ప్ర॒జయా॑ ప॒శుభి॑-ర్మిథు॒నై-ర్జా॑యతే స్థా॒లీభి॑-ర॒న్యే గ్రహా॑ గృ॒హ్యన్తే॑ వాయ॒వ్యై॑-ర॒న్య ఏ॒తద్వై గ్రహా॑ణా-మ్మిథు॒నం-యఀ ఏ॒వం-వేఀద॒ ప్ర ప్ర॒జయా॑ ప॒శుభి॑-ర్మిథు॒నై-ర్జా॑యత॒ ఇన్ద్ర॒స్త్వష్టు॒-స్సోమ॑-మభీ॒షహా॑-ఽపిబ॒-థ్స విష్వ॒- [విష్వఙ్ఙ్॑, వ్యా᳚ర్చ్ఛ॒-థ్స] 41
ఙ్వ్యా᳚ర్చ్ఛ॒-థ్స ఆ॒త్మన్నా॒రమ॑ణ॒-న్నావి॑న్ద॒-థ్స ఏ॒తా-న॑నుసవ॒న-మ్పు॑రో॒డాశా॑నపశ్య॒-త్తా-న్నిర॑వప॒-త్తైర్వై స ఆ॒త్మన్నా॒రమ॑ణ-మకురుత॒ తస్మా॑-దనుసవ॒న-మ్పు॑రో॒డాశా॒ నిరు॑ప్యన్తే॒ తస్మా॑-దనుసవ॒న-మ్పు॑రో॒డాశా॑నా॒-మ్ప్రా-ఽశ్ఞీ॑యాదా॒త్మ-న్నే॒వా-ఽఽరమ॑ణ-ఙ్కురుతే॒ నైన॒గ్ం॒ సోమో-ఽతి॑ పవతే బ్రహ్మవా॒దినో॑ వదన్తి॒ నర్చా న యజు॑షా ప॒ఙ్క్తి-రా᳚ప్య॒తే-ఽథ॒ కిం యఀ॒జ్ఞస్య॑ పాఙ్క్త॒త్వమితి॑ ధా॒నాః క॑ర॒మ్భః ప॑రివా॒పః పు॑రో॒డాశః॑ పయ॒స్యా॑ తేన॑ ప॒ఙ్క్తి-రా᳚ప్యతే॒ త-ద్య॒జ్ఞస్య॑ పాఙ్క్త॒త్వమ్ ॥ 42 ॥
(భ॒వ॒న్తి॒ యాని॒ పునః॒ – శగ్ంస॑తి॒ త – ద్విష్వం॒ – కిం – చతు॑ర్దశ చ) (అ. 11)
(ఇన్ద్రో॑ వృ॒త్రాయ- ఽఽయు॒ర్వే – య॒జ్ఞేన॑ – సువ॒ర్గా – యేన్ద్రో॑ మ॒రుద్భి॒ – రది॑తి – రన్తర్యామపా॒త్రేణ॑ – ప్రా॒ణ ఉ॑పాగ్ంశు పా॒త్రే – ణేన్ద్రో॑ వృ॒త్రమ॑హ॒-న్తస్య॒ – గ్రహా॒న్ – ప్రాన్యా – న్యేకా॑దశ)
(ఇన్ద్రో॑ వృ॒త్రాయ॒ – పున॑ర్-ఋ॒తునా॑-ఽఽహ – మిథు॒న-మ్ప॒శవో॒ – నేష్టః॒ పత్నీ॑ – ముపాగ్శ్వన్తర్యా॒మయో॒ – ద్విచ॑త్వారిగ్ంశత్)
(ఇన్ద్రో॑ వృ॒త్రాయ॑, పాఙ్క్త॒త్వం)
॥ హరిః॑ ఓమ్ ॥
॥ కృష్ణ యజుర్వేదీయ తైత్తిరీయ సంహితాయాం షష్ఠకాణ్డే పఞ్చమః ప్రశ్న-స్సమాప్తః ॥