අථ ඒකාදශෝऽධ්යායඃ ।
විශ්වරූපසංදර්ශනයෝගඃ
අර්ජුන උවාච ।
මදනුග්රහාය පරමං ගුහ්යමධ්යාත්මසංජ්ඤිතම් ।
යත්ත්වයෝක්තං වචස්තේන මෝහෝऽයං විගතෝ මම ॥ 1 ॥
භවාප්යයෞ හි භූතානාං ශ්රුතෞ විස්තරශෝ මයා ।
ත්වත්තඃ කමලපත්රාක්ෂ මාහාත්ම්යමපි චාව්යයම් ॥ 2 ॥
ඒවමේතද්යථාත්ථ ත්වමාත්මානං පරමේශ්වර ।
ද්රෂ්ටුමිච්ඡාමි තේ රූපමෛශ්වරං පුරුෂෝත්තම ॥ 3 ॥
මන්යසේ යදි තච්ඡක්යං මයා ද්රෂ්ටුමිති ප්රභෝ ।
යෝගේශ්වර තතෝ මේ ත්වං දර්ශයාත්මානමව්යයම් ॥ 4 ॥
ශ්රීභගවානුවාච ।
පශ්ය මේ පාර්ථ රූපාණි ශතශෝऽථ සහස්රශඃ ।
නානාවිධානි දිව්යානි නානාවර්ණාකෘතීනි ච ॥ 5 ॥
පශ්යාදිත්යාන්වසූන්රුද්රානශ්විනෞ මරුතස්තථා ।
බහූන්යදෘෂ්ටපූර්වාණි පශ්යාශ්චර්යාණි භාරත ॥ 6 ॥
ඉහෛකස්ථං ජගත්කෘත්ස්නං පශ්යාද්ය සචරාචරම් ।
මම දේහේ ගුඩාකේශ යච්චාන්යද්ද්රෂ්ටුමිච්ඡසි ॥ 7 ॥
න තු මාං ශක්යසේ ද්රෂ්ටුමනේනෛව ස්වචක්ෂුෂා ।
දිව්යං දදාමි තේ චක්ෂුඃ පශ්ය මේ යෝගමෛශ්වරම් ॥ 8 ॥
සංජය උවාච ।
ඒවමුක්ත්වා තතෝ රාජන්මහායෝගේශ්වරෝ හරිඃ ।
දර්ශයාමාස පාර්ථාය පරමං රූපමෛශ්වරම් ॥ 9 ॥
අනේකවක්ත්රනයනමනේකාද්භුතදර්ශනම් ।
අනේකදිව්යාභරණං දිව්යානේකෝද්යතායුධම් ॥ 10 ॥
දිව්යමාල්යාංබරධරං දිව්යගංධානුලේපනම් ।
සර්වාශ්චර්යමයං දේවමනංතං විශ්වතෝමුඛම් ॥ 11 ॥
දිවි සූර්යසහස්රස්ය භවේද්යුගපදුත්ථිතා ।
යදි භාඃ සදෘශී සා ස්යාද්භාසස්තස්ය මහාත්මනඃ ॥ 12 ॥
තත්රෛකස්ථං ජගත්කෘත්ස්නං ප්රවිභක්තමනේකධා ।
අපශ්යද්දේවදේවස්ය ශරීරේ පාංඩවස්තදා ॥ 13 ॥
තතඃ ස විස්මයාවිෂ්ටෝ හෘෂ්ටරෝමා ධනංජයඃ ।
ප්රණම්ය ශිරසා දේවං කෘතාංජලිරභාෂත ॥ 14 ॥
අර්ජුන උවාච ।
පශ්යාමි දේවාංස්තව දේව දේහේ සර්වාංස්තථා භූතවිශේෂසංඝාන්।
බ්රහ්මාණමීශං කමලාසනස්ථමෘෂීංශ්ච සර්වානුරගාංශ්ච දිව්යාන් ॥ 15 ॥
අනේකබාහූදරවක්ත්රනේත්රං පශ්යාමි ත්වාං සර්වතෝऽනංතරූපම්।
නාංතං න මධ්යං න පුනස්තවාදිං පශ්යාමි විශ්වේශ්වර විශ්වරූප ॥ 16 ॥
කිරීටිනං ගදිනං චක්රිණං ච තේජෝරාශිං සර්වතෝ දීප්තිමංතම්।
පශ්යාමි ත්වාං දුර්නිරීක්ෂ්යං සමංතාද්දීප්තානලාර්කද්යුතිමප්රමේයම් ॥ 17 ॥
ත්වමක්ෂරං පරමං වේදිතව්යං ත්වමස්ය විශ්වස්ය පරං නිධානම්।
ත්වමව්යයඃ ශාශ්වතධර්මගෝප්තා සනාතනස්ත්වං පුරුෂෝ මතෝ මේ ॥ 18 ॥
අනාදිමධ්යාංතමනංතවීර්යමනංතබාහුං ශශිසූර්යනේත්රම්।
පශ්යාමි ත්වාං දීප්තහුතාශවක්ත්රං ස්වතේජසා විශ්වමිදං තපංතම් ॥ 19 ॥
ද්යාවාපෘථිව්යෝරිදමංතරං හි ව්යාප්තං ත්වයෛකේන දිශශ්ච සර්වාඃ।
දෘෂ්ට්වාද්භුතං රූපමුග්රං තවේදං ලෝකත්රයං ප්රව්යථිතං මහාත්මන් ॥ 20 ॥
අමී හි ත්වාං සුරසංඝා විශංති කේචිද්භීතාඃ ප්රාංජලයෝ ගෘණංති।
ස්වස්තීත්යුක්ත්වා මහර්ෂිසිද්ධසංඝාඃ ස්තුවංති ත්වාං ස්තුතිභිඃ පුෂ්කලාභිඃ ॥ 21 ॥
රුද්රාදිත්යා වසවෝ යේ ච සාධ්යා විශ්වේऽශ්විනෞ මරුතශ්චෝෂ්මපාශ්ච।
ගංධර්වයක්ෂාසුරසිද්ධසංඝා වීක්ෂංතේ ත්වාං විස්මිතාශ්චෛව සර්වේ ॥ 22 ॥
රූපං මහත්තේ බහුවක්ත්රනේත්රං මහාබාහෝ බහුබාහූරුපාදම්।
බහූදරං බහුදංෂ්ට්රාකරාලං දෘෂ්ට්වා ලෝකාඃ ප්රව්යථිතාස්තථාහම් ॥ 23 ॥
නභඃස්පෘශං දීප්තමනේකවර්ණං ව්යාත්තානනං දීප්තවිශාලනේත්රම්।
දෘෂ්ට්වා හි ත්වාං ප්රව්යථිතාංතරාත්මා ධෘතිං න විංදාමි ශමං ච විෂ්ණෝ ॥ 24 ॥
දංෂ්ට්රාකරාලානි ච තේ මුඛානි දෘෂ්ට්වෛව කාලානලසංනිභානි।
දිශෝ න ජානේ න ලභේ ච ශර්ම ප්රසීද දේවේශ ජගන්නිවාස ॥ 25 ॥
අමී ච ත්වාං ධෘතරාෂ්ට්රස්ය පුත්රාඃ සර්වේ සහෛවාවනිපාලසංඝෛඃ।
භීෂ්මෝ ද්රෝණඃ සූතපුත්රස්තථාසෞ සහාස්මදීයෛරපි යෝධමුඛ්යෛඃ ॥ 26 ॥
වක්ත්රාණි තේ ත්වරමාණා විශංති දංෂ්ට්රාකරාලානි භයානකානි।
කේචිද්විලග්නා දශනාංතරේෂු සංදෘශ්යංතේ චූර්ණිතෛරුත්තමාංගෛඃ ॥ 27 ॥
යථා නදීනාං බහවෝऽංබුවේගාඃ සමුද්රමේවාභිමුඛා ද්රවංති।
තථා තවාමී නරලෝකවීරා විශංති වක්ත්රාණ්යභිවිජ්වලංති ॥ 28 ॥
යථා ප්රදීප්තං ජ්වලනං පතංගා විශංති නාශාය සමෘද්ධවේගාඃ।
තථෛව නාශාය විශංති ලෝකාස්තවාපි වක්ත්රාණි සමෘද්ධවේගාඃ ॥ 29 ॥
ලේලිහ්යසේ ග්රසමානඃ සමංතාල්ලෝකාන්සමග්රාන්වදනෛර්ජ්වලද්භිඃ।
තේජෝභිරාපූර්ය ජගත්සමග්රං භාසස්තවෝග්රාඃ ප්රතපංති විෂ්ණෝ ॥ 30 ॥
ආඛ්යාහි මේ කෝ භවානුග්රරූපෝ නමෝऽස්තු තේ දේවවර ප්රසීද।
විජ්ඤාතුමිච්ඡාමි භවංතමාද්යං න හි ප්රජානාමි තව ප්රවෘත්තිම් ॥ 31 ॥
ශ්රීභගවානුවාච ।
කාලෝऽස්මි ලෝකක්ෂයකෘත්ප්රවෘද්ධෝ ලෝකාන්සමාහර්තුමිහ ප්රවෘත්තඃ।
ඍතේऽපි ත්වාං න භවිෂ්යංති සර්වේ යේऽවස්ථිතාඃ ප්රත්යනීකේෂු යෝධාඃ ॥ 32 ॥
තස්මාත්ත්වමුත්තිෂ්ඨ යශෝ ලභස්ව ජිත්වා ශත්රූන්භුංක්ෂ්ව රාජ්යං සමෘද්ධම්।
මයෛවෛතේ නිහතාඃ පූර්වමේව නිමිත්තමාත්රං භව සව්යසාචින් ॥ 33 ॥
ද්රෝණං ච භීෂ්මං ච ජයද්රථං ච කර්ණං තථාන්යානපි යෝධවීරාන්।
මයා හතාංස්ත්වං ජහි මා ව්යථිෂ්ඨා යුධ්යස්ව ජේතාසි රණේ සපත්නාන් ॥ 34 ॥
සංජය උවාච ।
ඒතච්ඡ්රුත්වා වචනං කේශවස්ය කෘතාංජලිර්වේපමානඃ කිරීටී।
නමස්කෘත්වා භූය ඒවාහ කෘෂ්ණං සගද්ගදං භීතභීතඃ ප්රණම්ය ॥ 35 ॥
අර්ජුන උවාච ।
ස්ථානේ හෘෂීකේශ තව ප්රකීර්ත්යා ජගත්ප්රහෘෂ්යත්යනුරජ්යතේ ච।
රක්ෂාංසි භීතානි දිශෝ ද්රවංති සර්වේ නමස්යංති ච සිද්ධසංඝාඃ ॥ 36 ॥
කස්මාච්ච තේ න නමේරන්මහාත්මන්ගරීයසේ බ්රහ්මණෝऽප්යාදිකර්ත්රේ।
අනංත දේවේශ ජගන්නිවාස ත්වමක්ෂරං සදසත්තත්පරං යත් ॥ 37 ॥
ත්වමාදිදේවඃ පුරුෂඃ පුරාණස්ත්වමස්ය විශ්වස්ය පරං නිධානම්।
වේත්තාසි වේද්යං ච පරං ච ධාම ත්වයා තතං විශ්වමනංතරූප ॥ 38 ॥
වායුර්යමෝऽග්නිර්වරුණඃ ශශාංකඃ ප්රජාපතිස්ත්වං ප්රපිතාමහශ්ච।
නමෝ නමස්තේऽස්තු සහස්රකෘත්වඃ පුනශ්ච භූයෝऽපි නමෝ නමස්තේ ॥ 39 ॥
නමඃ පුරස්තාදථ පෘෂ්ඨතස්තේ නමෝऽස්තු තේ සර්වත ඒව සර්ව।
අනංතවීර්යාමිතවික්රමස්ත්වං සර්වං සමාප්නෝෂි තතෝऽසි සර්වඃ ॥ 40 ॥
සඛේති මත්වා ප්රසභං යදුක්තං හේ කෘෂ්ණ හේ යාදව හේ සඛේති।
අජානතා මහිමානං තවේදං මයා ප්රමාදාත්ප්රණයේන වාපි ॥ 41 ॥
යච්චාවහාසාර්ථමසත්කෘතෝऽසි විහාරශය්යාසනභෝජනේෂු।
ඒකෝऽථවාප්යච්යුත තත්සමක්ෂං තත්ක්ෂාමයේ ත්වාමහමප්රමේයම් ॥ 42 ॥
පිතාසි ලෝකස්ය චරාචරස්ය ත්වමස්ය පූජ්යශ්ච ගුරුර්ගරීයාන්।
න ත්වත්සමෝऽස්ත්යභ්යධිකඃ කුතෝऽන්යෝ ලෝකත්රයේऽප්යප්රතිමප්රභාව ॥ 43 ॥
තස්මාත්ප්රණම්ය ප්රණිධාය කායං ප්රසාදයේ ත්වාමහමීශමීඩ්යම්।
පිතේව පුත්රස්ය සඛේව සඛ්යුඃ ප්රියඃ ප්රියායාර්හසි දේව සෝඪුම් ॥ 44 ॥
අදෘෂ්ටපූර්වං හෘෂිතෝऽස්මි දෘෂ්ට්වා භයේන ච ප්රව්යථිතං මනෝ මේ।
තදේව මේ දර්ශය දේවරූපං ප්රසීද දේවේශ ජගන්නිවාස ॥ 45 ॥
කිරීටිනං ගදිනං චක්රහස්තමිච්ඡාමි ත්වාං ද්රෂ්ටුමහං තථෛව।
තේනෛව රූපේණ චතුර්භුජේන සහස්රබාහෝ භව විශ්වමූර්තේ ॥ 46 ॥
ශ්රීභගවානුවාච ।
මයා ප්රසන්නේන තවාර්ජුනේදං රූපං පරං දර්ශිතමාත්මයෝගාත්।
තේජෝමයං විශ්වමනංතමාද්යං යන්මේ ත්වදන්යේන න දෘෂ්ටපූර්වම් ॥ 47 ॥
න වේදයජ්ඤාධ්යයනෛර්න දානෛර්න ච ක්රියාභිර්න තපෝභිරුග්රෛඃ।
ඒවංරූපඃ ශක්ය අහං නෘලෝකේ ද්රෂ්ටුං ත්වදන්යේන කුරුප්රවීර ॥ 48 ॥
මා තේ ව්යථා මා ච විමූඪභාවෝ දෘෂ්ට්වා රූපං ඝෝරමීදෘඞ්මමේදම්।
ව්යපේතභීඃ ප්රීතමනාඃ පුනස්ත්වං තදේව මේ රූපමිදං ප්රපශ්ය ॥ 49 ॥
සංජය උවාච ।
ඉත්යර්ජුනං වාසුදේවස්තථෝක්ත්වා ස්වකං රූපං දර්ශයාමාස භූයඃ।
ආශ්වාසයාමාස ච භීතමේනං භූත්වා පුනඃ සෞම්යවපුර්මහාත්මා ॥ 50 ॥
අර්ජුන උවාච ।
දෘෂ්ට්වේදං මානුෂං රූපං තව සෞම්යං ජනාර්දන ।
ඉදානීමස්මි සංවෘත්තඃ සචේතාඃ ප්රකෘතිං ගතඃ ॥ 51 ॥
ශ්රීභගවානුවාච ।
සුදුර්දර්ශමිදං රූපං දෘෂ්ටවානසි යන්මම ।
දේවා අප්යස්ය රූපස්ය නිත්යං දර්ශනකාංක්ෂිණඃ ॥ 52 ॥
නාහං වේදෛර්න තපසා න දානේන න චේජ්යයා ।
ශක්ය ඒවංවිධෝ ද්රෂ්ටුං දෘෂ්ටවානසි මාං යථා ॥ 53 ॥
භක්ත්යා ත්වනන්යයා ශක්ය අහමේවංවිධෝऽර්ජුන ।
ජ්ඤාතුං ද්රෂ්ටුං ච තත්ත්වේන ප්රවේෂ්ටුං ච පරංතප ॥ 54 ॥
මත්කර්මකෘන්මත්පරමෝ මද්භක්තඃ සංගවර්ජිතඃ ।
නිර්වෛරඃ සර්වභූතේෂු යඃ ස මාමේති පාංඩව ॥ 55 ॥
ඕං තත්සදිති ශ්රීමද්භගවද්ගීතාසූපනිෂත්සු බ්රහ්මවිද්යායාං යෝගශාස්ත්රේ ශ්රීකෘෂ්ණාර්ජුනසංවාදේ
විශ්වරූපදර්ශනයෝගෝ නාමෛකාදශෝऽධ්යායඃ ॥11 ॥